3)e C^lclóeSoti^cmt
RUSSISCHE MANOEUVRE IN
DE VEILIGHEIDSRAAD
Bevel tot terugtrekken
opnieuw verworpen
Voorzichtigheid geboden
in Djokja
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSl REKEN
DINSDAG 2S DECEMBER 1948
40ste JAARGANG N
De Veiligheidsraad
weer bijeen
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Bur. Papengracht 32, Tele!. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., f 1.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
De niets-zeggende
statistieken
DEZER dagen namen we kennis van
een statistiek uit de Verenigde
Staten van Amerika, waaruit bleek,
welk gering! percentage van het
totaal inkomen daar is uitgegeven
voor liefdadige doeleinden.
De zoveelste statistiek, die ons wei
nig of niets zegt!
Hoe kan men controleren, wat aan
liefdadige werken wordt, besteed?
De fiscus kan er iets van weten
ongetwijfeld.
Doch dat is maar iets.
Wij bedoelen geenszins de indruk
te wekken, dat in Amerika een hoog
percentage van het totaal inkomen
voor charitatieve doeleinden wordt
gebruikt. Maar uit bedoelde statistiek
mogen we zeker niet concluderen,
dat het percentage zo laag is 1
menen we) als daarin is berekend.
In heel het leven gebeurt zo veel,
wat niet onder statistieken is onder
te brengen. En zeker op het terrein
van de charitas, van de charitas, die
ware naastenliefde is.
Van bepaalde Amerikaanse geld
magnaten zal men misschien wel we
ten, zo ongeveer althans, wat ze van
hun inkomen afstaan voor „goede
werken." Maar toch zeker niét van
millioenen mensen met kleine in
komens, vaste lonen. En allerminst
van velen, die zich niet slechts chris
ten noemen, maar er óók naar stre
ven, het in werkelijkheid te zijn. Zij
weten en willen in practijk brengen,
dat de linkerhand niet weet, wat de
rechter doet!
Als er een goede statistiek mogelijk
zou zijn op dit terrein maai die is
absoluut niet mogelijk dan zou
zulk een statitiek een belangrijke
aanwijzing schenken voor de stand
van ons beleefd christendom.
V Over
vergaderingen
DINNEN enkel dagen beginnen we
een nieuw jaar.
Eén hieuw jaar metvele bij
eenkomsten en vergaderingen.
En daar willen we nu iets van zeg
gen.
Enkele bescheiden adviezen.
Men belegge geen bijeenkomst en
geen vergadering, tenzij met een te
voren vastgesteld en wei-overwogen
doel, tenzij m.a.w. om werkelijk iets
goeds te bereiken. Vergaderen, omdat
er toch wel eens vergaderd moét
worden we hebben er zó in het
verleden vele meegemaakt zijn uit
den boze als volkomen nutteloze tijd
verspillingen.
Men zorge er voor, dat bijeenkom
sten en vergaderingen niet te lang
duren. Oók niet als het feestavonden
zijn! Ons dunkt, dat men de andere
dag geen prettige herinnering heeft
aan een feest van de vorige dag, als
men nog niet uitgeslapen is en niet
zo fit voor zijn werk als anders. We
weten het: het is niet altijd gemakke
lijk dit advies in practijk te bren
gen; maarmen streve er naar!
Men schrijve bijeenkomsten en
vergaderingen vooral tijdig uit. De
zer dagen heeft de St. Adelbertusver,
te Leiden zijn program voor het vol
gend jaar tot en met Juni reeds in de
krant vermeld. Een goed voorbeeld.
Als de agenda van een organisatie op
deze wijze wordt opgemaakt, kun
nen belangstellende leden met de ge
publiceerde data rekening houden.
En ten slotte niet het minst be
langrijke men trachte uit een oude
duffe vergadering-sleur te geraken
door wat variatie te brengen in de
programs; door die gewone dingen
als jaarverslagen e.d. 'ns op een an
dere manier saam te stellen en pu
bliek te maken, dan nu al gebeurt zo
lang er mensen zijn, die in een ver
gadering bijeenkomen met een voor
zitter, een secretaris, een penning
meester enz.
Dit zijn, zoals gezegd, slechts een
paar bescheiden adviezen.
We menen, dat het een gewenst
goed effect zal hebben, als de betrok
kenen deze 'ns zouden willen over
wegen.
Parlementaire
democratie
0VER parlementaire democratie"
hebben we in ons nummer van
Zaterdag een paar opmerkingen ge
maakt. Daarna heeft onze aandacht
getrokken een stukje in „De Nieuwe
Eeuw" onder de titel „Parlementa-
ria".
De schrijver constateert heel te
recht dat het Nederlandse Parle
ment zich van zijn beste kant heeft
laten zien, toen het verleden Weeki
Maandag de motie der communisten
cm het vuren in Indonesië onverwijld
te staken verwierp „na een sober
en beheerst debat".
Maar dan vervolgt „De Nieuwe
Eeuw":
„In het grote groot, betoont het
parlement zich vaak klein in het
minder belangrijke. Zonder enig
interfractioneel overleg klaarblijke
lijk (als men niet wil aannemen:
uit overmaat van ingebeeldheid)
repeteren gelijk bij Onderwijs
diverse heren van diverse frac
ties dezelfde opmerkingen en ge-
dachtengangen. Deze wauwelzucht
heeft voor 1940 ons parlement een
stuk van zijn goede naam gekost".
Hij, die de Kamerzittingen bij
woont of de Handelingen leest, zal
zeker bezwaar maken tegen de kwa
lificatie „wauwelzucht" voor het gros
der redevoeringen.
Maar even zeker is het, dat er te
,De actie op Java is bijna geëindigd"
0E VEILIGHEIDSRAAD besprak gistermiddag opnieuw de Indonesi
sche kwestie. Terwijl vorige week de Russen dat gedeelte van de
Amerikaanse resolutie lieten kelderen, dat een terugtrekking der troe
pen eiste, was het thans de beurt aan de Amerikanen om een voorstel van
gelijke strekking, door de Russen ingediend, af te stemmen. Eerst diende
de Oekraïne een resolutie in tot te rugtrekking der Nederlandse troepen,
welke resolutie werd verworpen met 5 tegen 6 stemmen, en daarna werd
een Russisch ultimatum verworpen met 4 tegen 7 stemmen.
lichaam ten einde te komen tot de
definitieve oprichting van de Ver
enigde Staten van. Indonesië aan
welke de staatssouvereinteit zal wor
den overgedragen en tot de op
richting van de Nederlands-Indonesi
sche Unie.
Verklaring
van dr. v. Royen
v.
De zitting van de Raad begon met
een gelezen verklaring van de Neder
landse gedelegeerde dr. J. H. van
Royen. Hoewel de Nederlandse rege
ring altijd van mening is geweest,
dat de Veiligheidsraad niet bevoegd
is, heeft zij de resolutie van Vrijdag
(tot staking van het vuren en vrij
lating van Soekarno c.s.) in ernstige
overweging genomen.
In afwachting van de aanvullende
inlichtingen en adviezen van de re
gering van Indonesië, was zij thans
reeds in staat het volgende te ver
klaren.
De actie heeft over het algemeen
niet geleid tot vijandelijkheden op
grote schaal. Zij is op Java vrijwel
ten einde. Of en in hoeverre botsin
gen met ongeregelde gewapende ben
den vermeden kunnen worden, kan
niet met zekerheid worden voorspeld.
Het bleek gedurende de actie, dat
de bevolking in de betrokken gebie-
dèn in vele opzichten in een noodtoe
stand verkeerde. Er zijn onmiddel
lijk stappen genomen om in de eerste
behoeften te voorzien. Blijvende ver
betering is slechts mogelijk wanneer
orde en veiligheid zijn hersteld, wan
neer een politieke oplossing tot stand
is gebracht en wanneer deze gebieden
weer hun aandeel zullen hebben in
het normale productieproces.
De regering van Nederland en de
regering van Indonesië zullen er zorg
voor dragen, dat al degenen, die aan
het overleg deelnemen, in staat zul
len zijn dit te doen in volle vrijheid,
ongeacht of hun vrijheid van bewe
ging al dan niet op het huidige tijd
stip nog beperkt mocht zijn.
Veertien vooraanstaande republi
keinen zijn reeds vrijgelaten. De mi
litaire deskundigen van de C.G.D.
zullen gelegenheid krijgen de ge
beurtenissen sinds 12 December te
bestuderen.
-Het doel van de Nederlandse rege
ring blijft onveranderlijk de vesti
ging in de kortst mogelijke periode
van een federale interim-regering als
het resultaat van gemeenschappelijk
overleg met vertegenwoordigers van
alle gebieden van Indonesië, zonder
uitzondering.
Vervolgens zullen zo spoedig moge
lijk verkiezingen worden gehouden
voor een vertegenwoordigend
MALIK IS NIET TEVREDEN.
Onmiddellijk na dr. Van Royen
nam de Sowjet-gedelegeerde Malik
het woord. De Nederlandse- verkla
ring, zeide hij, houdt een directe wei
gering in om de strijd te staken. Dat
de resolutie in studie is, noemde hij
een uitvlucht. De Nederlandse rege
ring trekt zich van het besluit van
de Raad niets aan. Hij stelde daarom
een resolutie voor, die de Nederland
se regering beveelt, de strijd te sta
ken binnen 24 uur na ontvangst. De
resolutie van Vrijdag was een „aan
fluiting", aldus Malik.
De Oekraïnse gedelegeerde, Ta-
rasjenko, die, gelijk bekend, de vo
rige week niet aanwezig was, doch
gistermorgen uit de Verenigde Staten
in Parijs arriveerde, haalde de hele
historie nog weer eens op. Hij verge
leek de aanval der Nederlandse troe
pen met die van Hitler-Duitsland. De
Vrijdag in zijn afwezigheid aangeno
men resolutie noemde hij een „groen
licht voor agressie". Daarna stelde
hij zijn resolutie voor om de troepen
terug te trekken.
Het besluit van de Veiligheidsraad
ondervond ook critiek van Syrië
(„krachteloos"), van Australië („ver
bazingwekkend zwak") en Columbia
(„een schaduw van een schaduw van
ons voorstel"). Deze landen, alsmede
India, constateerden, dat Nederland
het besluit genegeerd had.
De Engelse vertegenwoordiger Fal-
la deelde mede, zich van stemming
over de Oekraïnse en de Russische
resolutie te zullen onthouden, daar
hij nadere inlichtingen van de Ne
derlandse regering wilde afwachten
en het trouwens de Raad onwaardig
vond om zonder voldoende reden op
nieuw over de kwestie van het terug
trekken der troepen te stemmen.
Jessup (Ver. Staten) sloot zich
hierbij aan. Een opmerking van de
Rus Malik bestrijdend, zeide hij, dat
het Amerikaanse voorstel tot terug- J
trekking der Nederlandse troepen
Vrijdag aanvaard zou zijn, als de Rus
sische regering zich oprecht over de
resultaten bekommerd had.
Over de verklaring van dr. Van
Royen was de Amerikaanse gedele
geerde niet tevreden. De hiaten zijn
duidelijk. Hij wenste aanvullende
verzekeringen, dat Nederland de re
solutie volledig zal nakomen en wel
liefst tegen heden.
Vervolgens werd er gestemd. De
Oekraïnse resolutie verwierf de stem
men van de Sowjet-Unie, de Oekraï
ne, China, Syrië en Columbia. Het
Russische ultimatum verwierf nog
een stem minder, doordat ook China
zich onthield.
Na de verwerping dezer resoluties
zeide dr. Van Royen nog, dal hij niet
wist, of hij reeds Dinsdag (heden) in
staat zou zijn, om nadere mededelin
gen te verschaffen.
Om kwart voor zeven werd de zit
ting verdaagd. Voor behandeling van
de Egptische klacht over de be
standsopzegging door Israël was geen
tijd meer over.
Bevolking voelt zich veiliger
IN DJOKJA is nog wel enige voorzichtigheid geboden. De Republikei-
*nen blijken op de onmogelijkste en onverwachtste plaatsen vernie
lingsmiddelen te hebben aangebracht. In het gebouw van Antara hing
bijvoorbeeld een zware v'iegtuigbom met vernuftige trektouwen aan de
zoldering. De stad zit nog vol wapens. Bij wijze van spreken beschikte
men om het andere huis over geweren en granaten, of revolvers en het
overgrote deel daarvan is nog in dezelfde handen.
WAPENS INLEVEREN
Het voorlopige militaire bestuur
heeft nu bepaald dat men de wapens
tot 3 Januari tegen een heining
kan inleveren. Het verwacht, dat
heel wat zal worden ingeleverd.
Maar niet alles. En daarom zal men
na 3 Januari trachten te zorgen, dat
het gezag niet kan worden door
kruist door gewapenden, die over
veel redevoeringen worden gehouden
en vele redevoeringen te lang zijn.
Wat wij hierboven schrijven over
bijeenkomsten en vergaderingen in
het algemeen geldt zeer bijzonder
voor de vergaderingen van de volks
vertegenwoordigers, in parlement, in
gemeenteraden: er moet een concreet
doel worden nagestreefd bij de be
sprekingen, welk doel door die be
sprekingen werkelijk kan worden ge
diend. Als b.v. dat doel even zeker
wordt bereikt zonder te praten of zon
der zo veel te praten, is dat praten of
dat véél praten: tijdroof.
En wij willen hierbij nog deze op
merking maken, dat men het niet bij
praten alléén mag laten, maar óók
alle andere gepaste middelen moet
aanwenden voornamelijk overleg
binenskamers om het beoogde doel
te bereiken. Anders maakt men
van vertegenwoordigende lichamen:
praatcolleges' zonder meer. Het volk
vraagt niet alléén of allereerst aan
zijn vertegenwoordigers: wat hebt ge
gezegd, maar: wat hebt ge, zo moge
lijk, gedaan om iets goeds in het alge
meen belang te bereiken.
Naar Reuter meldt, is de Egypti
sche Minister-President, Nokrasji
Pasja, heden vermoord.
Hij werd neergeschoten, toen hij
een lift in het departement van Bin
nenlandse Zaken te Cairo betrad.
Een jonge man is gearresteerd.
FRANKRIJK VOTEERT GELDEN
VOOR WESTERSE UNIE-
HOOFDKWARTIER
De Franse Nationale Vergadering
heeft met 418 tegen 181 stemmen
een wetsontwerp goedgekeurd, waar
bij de Franse regering gemachtigd
wordt een bedrag van 40 millioen
francs uit te trekken ter bestrijding
van de kosten, verbonden aan de in
stallatie van het hoofdkwartier te
Fontaineb^au van het orgaan voor
de coördinatie der defensiemaatrege
len van de Westerse mogendheden.
Slechts de communisten stemden
tegen het wetsontwerp. Alle andere
parlementaire groepen ook de
aanhangers van generaal de Gaulle
stemden voor.
een en ander hun eigen ideeën heb
ben. Dat gebeurde in de Republiek,
maar nu wenst men dat niet meer.
Het publiek in Djokja is nog zeer
voorzichtig. Juist, omdat er nog zo-
vee1 mensen zijn, die wapens tot
hun beschikking hebben. Naarmate
de veiligheid groter wordt, durft men
echter meer contact met het nieuwe
gezag op te nemen. Als de arbeiders
van de bedrijven en diensten uit de
sfeer van de terreur komen en hun
verzekerd wordt, dat de terreur ver
dwenen is, dan komen vooral de
ouderen terug en willen werken. De
jongeren keren tot nu toe minder
vlot terug. Maar in de straten wordt
het al weer drukker.
nieDt%SrsSntin^ ob^dthD* Arabische Liga bestudeert
T-G» u_ I thans een nota, die aan alle leden-
staten van de Liga zal worden ge-
op de plicht om zo spoedig mogelijk
rust en veiligheid in geheel Indone
sië te herstellen, besloten heeft om
een aantal der republikeinse autori
teiten tijde1 ijk enige berghotels bui
ten Java als woonplaats aan te wij
zen.
DRIE STRIJDORGANISATIES IN
BUITENZORGSE MELDDEN ZICH.
Politiepatrouille beschoten.
Drie, strijdorganisaties, die in het
Buitenzorgse opereerden, hebben zich
in de afgelopen dagen bij de overheid
gemeld en hun volledige bewapening
ingeleverd, aldus meldt een corres
pondent van Aneta. De leden van de
strijdorganisaties hebben zien ter be
schikking gesteld van de Negara
Pasoedan.
Zaterdagmiddag is een politiepa
trouille boven Tjiomas (in het Bui
tenzorgse) beschoten. Een politie-be-
ambte werd gedood. Twee worden
vermist. Zij zijn vermoedelijk in han
den van een bende gevallen.
Een bende van ongeveer 200 man
viel Vrijdag de onderneming Gobang,
ten Westen van Buitenzorg, aan. Na
nadering van een militaire patrouille
sloeg de bende op de vlucht.
HOE DE BEVOLKING WORDT
AANGETROFFEN
Uit militaire bronnen zijn verschil
lende berichten betreffende de toe
stand in de nieuwe onder Nederland
se controle gebrachte gebieden bin
nengekomen. Zo wordt over Bantam
gemeld, diat de ziekenhuizen in Se-
rang en Rangkasbitoeng doorwerken
De toestand van de patiënten en zie
kenhuizen zelf wordt goed genoemd,
hoewe1 gebrek bestaat aan bepaal
de geneesmiddelen.
Uit Midden-Ja va wordt gemeld,
dat bij de bezetting van Serangan 15
Nederlanders, 25 Duitsers, 2 Oosten
rijkers, 1 Tsjech en 3 statenlozen
werden aangetroffen. In Djogja zijn,
zoals gemeld., verschillende Duitsers
gearresteerd, onder wie Hanz Losch
van de voormalige Duitse marine, die
een Indonesische vimmen werper
ontwierp en Koerper, die vroeger in
de Nederlandse tijd politiecommis
saris van Soekaboemi was en als
N.S.B.-er werd gearresteerd. Hij
werkte later voor de Japannezen en
voor de republiek.
Uit Wonosobo wordt vernomen, dat
aldaar en in de omgeving veel ma-
^ria voorkomt. Er heerst gebrek aan
voedsel en textiel. In de stad zijn
voor de komst van de Nederlandse
troepen een honderdtal Chinezen
vermoord.
ARABISCHE LIGA WEERT NED.
VLIEGTUIGEN.
pen. De installaties in de electrische
centrale waren wel ondermijnd,
maar ze zijn niet vernield.
SOEKARNO C.S. THANS BUITEN
JAVA
Officieel wordt medegedeeld,
de regering van Indonesië, in
OP WEG NAAR SOERAKARTA
Djokjakarta, de republikeinse
hoofdstad, is door de Nederlandse
troepen bezet en er wordt opgerukt
naar het volgende doel, Solo uf Soe-
akarta. Een Brenschutter gebruikt
een kilometerpaal als steun voor zijn
wapen.
Volgens een Nederlands communi
qué bedragen de Nederlandse verlie
zen sedert het begin van de actie in
Indonesië 41 doden en 99 gewonden.
Toegevoegd wordt, dat vier vliegtui
gen verloren gingen, waarvan twee
waarschijnlijk werden neergeschoten
door luchtafweergeschut, dat bediend
werd door ongeveer 30 Japannezen.
De zuiveringsacties in alle bezette
gebieden werden voortgezet.
VOORRADEN NAAR MIDDEN-
JAVA.
Naar wij vernemen zal binnenkort
een hoeveelheid van 8000 ton rijst en
20 millioen meter textiel vanuit
West-Java naar Midden-Java wor
den vervoerd en onder de bevolking
gedistribueerd.
zonden.
Hierin wordt gevraagd aan Neder
landse vliegtuigen toegang op hun
vliegvelden te weigeren als reactie
op de „Nederlandse agressie55 tegen
Indonesië.
De bijzondere situatie van de Ne
derlandse schepen, die varen door
wachting van nader over1 eg met de het Suezkanaal, wordt eveneens be-
re£ering in Den Haag, met het oog studeerd.
De arrestatie van
kardinaal Mindszenty
PROTEST VAN HET VATICAAN
VERWACHT.
Men verwacht, dat het Vaticaan
een formeel protest zal uitbrengen
tegen de arrestatie van kardinaal
Mindszenty, de 56-jarige Katholieke
primaat van Hongarije. In welke
vorm dit protest zal worden uitge
bracht is nog niet duidelijk, gezien
het feit, dat er geen diplomatieke
betrekkingen tussen Hongarije en
de H. Stoel bestaan.
Volgens onbevestigde berichten is
kardinaal Mindszenty Zondagavond
acht uur gearresteerd in zijn resi
dentie te Esztergom bij de Donau,
dicht bij de Tsjechoslowaakse grens.
Men neemt aan, dat de aartsbis
schop van Eger, mgr. Czapik, die
onlangs van een bezoek aan het
Vaticaan te Boedapest is terugge
keerd, tijdelijk de bestuurszaken
van de Kerk zal behartigen.
Het Hitler-regiem is héél ver ge
gaan met zijn m'iddelen om de stem
van de vrijheid te smoren. Mos
kou weet het echter te overtreffen!
DE EERSTE BISSCHOP VAN DE
SAHARA.
Mgr. Geogres Mercier van de Wit
te Broeders van kardinaal Lavigerie,
is deze maand te Reims gewijd in de
basiliek der koningen, met de titulai
re titel van bisschop van Celerlna.
De nieuwe prelaat wordt de eerste
Apostolische Vicaris, die de uitge
strekte vlakten van de Sahara (meer
dan 2 millioen vierkante kilometers)
als rechtsgebied heeft.
Sinds 1941 houdt de nieuwe bis
schop in de Sahara verblijf, waar hij
acht broederschappen en twaalf pa-
rocshies, tezamen acht duizend
Europenanen tellend, heeft inge
steld. Om hem in staat te stellen
zijn gehele district te bezoeken, heb
ben de Amerikanen Mgr. Mercier in
1945 een privévliegtuig geschonken,
waarvan de piloot zelf een geeste
lijke is.
PELGRIMAGE PER VLIEGTUIG.
Op 8 km. van Lourdes heeft een
vliegveld dit jaar plotseling een ge
weldige ontwikkelingsgang doorge
maakt. In enkele maanden tijds zijn
de gebouwen en hangars voor een
vorolpige luchthaven uit de grond
verrezen en zijn de voornaamste in
stallaties voor hulp aan het lucht
verkeer opgetrokken.
Gedurende het korte zomersei
zoen werden ongeveer 3.000 passa
giers vervoerd, waarvan drie vierde
deel uit Belgen en Nederlanders be
stond.
VLIEGTUIG VOOR SOEKARNO na. Het vliegtuig kwam uit Sigapore
KWAM TE LAAT Even nadat de j en had zeven T.N.I.-officieren aan
Nederlandse parachutisten het vlieg- boord, die gevangen werden geno-
veld bij Djokjakarta hadden bezet, men. Zij hadden veel textiel en ju-
landde er een republikeinse Catali-1 welen bij zich.
£m kaAAe.f-t'j.e...
De leegte, die een eenvoudig goed
mens bij zijn sterven achterlaat, is
vaak veel groter, dan de plaats, die
hij onder de mensen scheen in te ne
men.
