S>e ÊöidóeSoivtcmt
Djogji
Het afbreken der onder
handelingen met
De gevolgen van
besluit inzake
het Regerings-
Indonesië
Toenemende spanning in China
Het Atlantisch Pact in de maak
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DINSDAG 14 DECEMBER 1948
40ste JAARGANG No. 11567
De UNO begrijpt
onze houding niet
Bur. Papengrscbt 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.; 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50
U.N.O. kringen hebben weinig begrip
voor Ned. houding
IN EEN PERSGESPREK met het A.N.P. heeft het waarnemend hoofd van
de Nederlandse delegatie bij de Verenigde Naties te Parijs, dr. J. H. van
Royen, o.m. het volgende gezegd: „Het feit, dat de onderhandelingen
met de Republiek eerst door minister Stikker en later door de grote dele
gatie juist zijn gehouden gedurende de zo juist afgelopen Assemblee der
Verenigde Naties, heeft zonder enige twijfel een zeer grote invloed ten
goede gehad. Men kreeg hierdoor de algemene indruk, dat nu ernstige
pogingen werden gedaan om langs de weg van vreedzaam overleg tot
een oplossing te komen.
nog geen commentaar gegeven op
het communiqué van de Nederlandse
regering, doch in politieke kringen
werd gezegd dat, als Nederland niet
bereid is, de onderhandelingen te
hervatten, de Republiek thans niet
meer is gebonden, om zich niet als
onafhankelijke en souvereine staat
naar buiten en binnen te gedragen.
Volgens de mening van deze politieke
republikeinse kringen, is uit de vor
ming van marionettenstaten door de
Nederlanders in de facto republikein
se gebieden gebleken, dat de Neder
landers van den beginne van plan
waren, de interim-regering te vor
men buiten de Republiek om en zo
doende de Renville-overeenkomst
niet na te komen. Het besluit der Ne
derlanders' tot de vorming der inte
rim-regering buiten de Republiek om
zal niet leiden tot een oplossing van
het geschil in Indonesië. De terreur
en sabotage in de Nederlandse gebie
den op Java, Sumatra en daarbuiten
zullen toenemen, waardoor de eco
nomische opbouw in ernstige mate
zal worden vertraagd. De beschuldi
ging van Nederlandse zijde, dat de
STEMMING ONGUNSTIGER DAN
MEN ZICH VOORSTELT.
De stemming in de Verenigde Na
ties in het algemeen en in de Veilig
heidsraad in het bijzonder is jegens
Nederland ongunstiger dan men zich
in het algemeen in Nederland voor
stelt. Men ontmoet juist op het gebied
van onze verhoudingen met Indonesië
veel wanbegrip en veel onwil om tot
een beter begrip te komen. Helaas
stuit men ook op veel twijfel aan de
zuiverheid en oprechtheid van bedoe
ling om aan de Verenigde Staten van
Indonesië volledige vrijheid en onaf
hankelijkheid te geven. Daarnaast
twijfelt men ook aan de oprechtheid
van onze laatste pogingen om door
onderhandeling tot een oplossing te
komen.
Een klein voorbeeld hiervan kan
fnen zien in de perscommentaren
naar aanleidng van het vierde inte
rim-rapport. In het algemeen hebben
deze commentaren juist datgene uit
het raDport naar voren gebracht, wat
voor Nederland ongunstig was. Met
name is weinig aandacht geschonken
aan de passage in de introductie tot
het rapport, waarin gewezen wordt
op de ernstige pogingen van Neder
land om door het zenden van een de
legatie tot een oplossing langs
vreedzame weg te komen.
Wij moeten natuurlijk blijven wer
ken aan het verbeteren van onze
voorlichting en trachten zoveel mo
gelijk in gesprekken met delegaties
en journalisten ons standpunt beter
begrip te doen vinden. Toch mag men
zich/ wanneer men volkomen eerlijk
tegenover'de zaak staat, aldus dr. van
Royen. niet ontveinzen, dat men zelfs
met de beste voorlichting en meest
actieve propaganda voor een vrijwel
onbegonnen taak staat, gezien de om
vang van het diepgewortelde voor
oordeel en wanbegrip.
REPUBLIKENS COMMENTAAR.
.Naar Antara uit Djokja meldt, is
door officiële republikeinse kringen
De Palestijnse
puzzle
DE HEERSCHAPPIJ VAN KONING
ABDOELLA.
Het parlement van Transjordanië
heeft het besluit van het kabinet om
Trans jordanië en Palestina in één
staat te verenigen onder de heer
schappij van koning Abdoella, goed
gekeurd.
Syrië heeft de regering van Trans,
jordanië verzocht, geen besluiten te
nemen, die de eenheid van de Ara
bieren in gevaar zou brengen. Het
doelde daarmee op de voorgenomen
kroning van koning Abdoella. De
plaatsvervangende minister van bui
tenlandse zaken van Egypte heeft ver
klaard, dat de kroning van koning
Abdoella in geen geval zou plaats
hebben zonder voorafgaande goed
keuring van de andere Arabische
staten.
Generaal Riley, de chef van de staf
van de bemiddelaar van de Uno, is
gisteren met de onderhandelingen
over een wapenstilstand in Palestina
begonnen. Hij heeft te Gaza bespre
kingen gevoerd met vertegenwoordi
gers van Egypte. Daarna zal hij ver
moedelijk vertegenwoordigers van
Israël ontmoeten. De besprekingen
over het bestand in het Westelijk deel
is uitgesteld, tot Irak zich zal hebben
bereid verklaard aan het tot stand
Republiek het bestand niet heeft na
geleefd, wordt in deze politeke krin
gen opgevat als een voorwendsel, om
in de ogen van de internationale we
reld een tweede militaire actie te
rechtvaardigen. De republiek moet
daarom zeggen zij een actieve
en duidelijke vredespolitiek voeren.
De Republiek moet pogingen aanwen
den om erkenning te verkrijgen, in
het bijzonder van de Aziatische buur
landen en trachten, de blokkade te
breken.
RAPPORT VAN DE COMMISSIE
VAN GOEDE DIENSTEN.
De C. v. G. D. heeft voor publica
tie vrijgegeven een speciaal rapport
aan de Veiligheidsraad d.d. 12 Dec.
betreffende de rechtsstreekse be
sprekingen tussen de Nederlandse re
gering en de vertegenwoordigers
van de republikeinse regering te Ka-
lioerang. Het rapport zegt betreffen
de de verklaring van de Nederlandse
delegatie, dat „de onderhandelingen
onder auspiciën van de C. v. G. D.
in dit staldium nuteloos zijn", en dat
de partijen hun „onverzoenlijke"
standpunten hebben bij bepaalde
kwesties. Daarom ziet de commissie
geen mogelijkheid om partijen voor
bona fide onderhandelingen bij el
kaar te brengen.
„De commissie heeft er geen ver
trouwen in, dat zelfs de huidige on
bevredigende uitvoering van de be
standsovereenkomst kan worden ge
handhaafd, daar de mogelijkheid van
een politieke overeenstemming klei
ner wordt. De commissie kan in de
huidige toestand alleen een verscher
ping zien van de Factoren, die reeds
de verdere economische verslechte
ring, de algemene onrust en sociale
woelingen veroorzaken. Vijandelijkhe
den op grote schaal, waarbij botsin
gen van georganiseerde gewapende
groepen zijn betrokken, zal hiervan
mogelijk het resultaat zijn."
PERSSTEMMEN
WAT ZAL AMERIKA DOEN?
De Maasbode, die constateert, dat
het door de regering genomen be
sluit inzake de republiek in Indo
nesië de regering tot eer strekt,
merkt verder op, dat het zowel in
Indonesië als internationaal ernstige
reacties zal en kan oproepen.
Het blad schrijft o.m.:
„Het is noodzakelijk rekening te
houden met ongunstige internatio
nale reacties. Het is te verwachten,
dat Amerika zich zelfs zeer ont
stemd zal tonen. De betrokken auto
riteiten daar hebben een visie op
vraagstukken als zich hier voor
doen, welke geheel verschilt van
die der Nederlanders. Zij denken in
geheel andere begrippen over Zuid-
Oost-Azië in. het algemeen en Indo
nesië in het bijzonder, als ons volk
dat sinds eeuwen zich verdiept
heeft in de Indonesische verhoudin
gen. Wat er van zij, het zal wel
niemand verwonderen, indien het
Indonesische vraagstuk binnen zeer
korte tijd weer op de agenda van
de Veiligheidsraad staat.
Toch is er een lichtpunt, waar
aan men de hoop zou kunnen vast
hechten, dat er iets in de houding
van Amerika aan het veranderen is.
Wij bedoelen het feit, dat Amerika
in de Economische raad voor Azië
en het Verre Oosten tegen de toe
lating van de republiek in deze
commissie heeft gestemd. Maar één
zwaluw maakt ook hier nog geen
zomer!"
UITREIKING VAN DE NOBEL
PRIJZEN Tijdens een plechtig
heid in het Concertgebouw van
Stockholm heeft de Zweedse kroon
prins, Z.K.H. Prins Gustaf Adolf de
Nobelprijzen 1948 uitgereikt. De
winnaar van de literatuurprijs, de
Engelsman T. S. Eliot, verlaat het
podium, na zijn prijs in ontvangst te
hebben genomen, onder het applaus
van de konink1ijke familie. V.l.n.r.:
komen van een wapenstilstand mede HH KK HH prins Bertily, kroon-
te werken. prinses Louise, kroonprins Gustaf
Adolf, prinses Sibylla, prins Wil-
I helm en prins Carl.
tig gaat optreden, om een einde te
maken aan de onruststokerij:
„Wij weten, dat de Regering haar
besluit eerst genomen heeft nadat
alle pogingen, om op andere wijze
het geschil tc regelen, waren uitge
put. Zij, en zij alleen, heeft de ver
antwoordelijkheid voor de handha
ving „van rust en orde in geheel In
donesië. De inmenging van het bui
tenland heeft haar in dit opzicht
niet gesteund, integendeel. De repu
bliek heeft gelegenheid gekregen
haar ondergrondse actie voort te
zetten en uit te breiden. Continue
ring van de lankmoedigheid van
Nederlandse zijde zou in feite bete
kenen, dat onze Regering afstand
deed van haar verantwoordelijkheid
voor het bewind in overgangstijd,
hetgeen zou neerkomen op een be
wind van terreur, ook in die gebie
den, waar nu orde en rust heersen.
De Regering moet, integendeel,
een einde maken aan de incidenten
in het onrustgebied.
Dat is haar harde plicht jegens
de lndon. bevolking, die zij moet
vervullen. Ook indien het buiten
land, dat ten deze geen verant
woordelijkheid draagt, en in dit
opzicht ook nimmer enige mede
werking heeft verleend, het met de
ze consequenties niet eens zou zijn."
DE POLITIEKE EENHEID
DER KATHOLIEKEN.
Een beschouwing over het Con
gres der K.V.P. besluit de Tijd:
„De donkere dreiging, waaronder
het congres zich afspeelde, werd,
toen het congres gesloten werd,
toch nog een ogenblik zichtbaar.
Voorzitter Andriessen wijdde aan
de nota der regering enkele zeer
ernstige woorden, waarin hij aan de
mogelijk zeer ver-strekkende con
sequenties ervan geen twijfel liet.
Wij realiseerden ons bij de reactie
van de zaal, van welk een enorm
belang de eenheid der Katholieken
in de K.V.P. spoedig kan blijken te
zijn juist voor datgene, met het
oog waarop Weiter thans zijn ver
breking van die eenheid heeft ge
tracht te consolideren."
I
Uit een beschouwing van het
Vrije Volk:
„Driemaal zijn de vertegenwoor
digers van Nederland en de repu
bliek tot overeenstemming geko
men en driemaal heeft de republiek
haar vertegenwoordigers gedesavou
eerd en hen zelfs gedwongen hun
woord terug te nemen.
De eerste keer ging het om het
accoord van Linggadjati. Nadat te
dien aanzien van beide kanten be>
treurenswaardige fouten waren ge
maakt, werd ten slotte toch over
eenstemming bereikt tussen verte
genwoordigers van de republiek en
die van Nederland. Djokja, waar
ook toen de legeraanvoerders en de
bendehoofden meer invloed hadden
dan de verstandigste en stellig van
goeden wille zijnde politici, ver
wierp de overeenkomst.
De tweede keer was de Renville-
overeenkomst in het geding. Ook
toen werden de gemaakte afspraken
door Djokja eenvoudig genegeerd.
Dit is de derde keer. Na Sjahrir,
na Sjarifoeddin, was de beurt aan
Hatta.
Ook hij moet het valt uit de
nota af te leiden een standpunt
hebben gekozen waarop overeen
stemming mogelijk scheen. Op grond
van de hierdoor geopende mogelijk
heden, aldus lezen we immers, heèft
de Nederlandse regering de bijzon
dere delegatie afgevaardigd. Maar
weer stak Djokja een spaak in het
wiel. Hatta heeft dus evenmin als
zijn voorgangers, de tegenstand van
de militaire en extreem-nationalis
tische groepen kunnen overwinnen."
EEN ARBITER?
Parool is van mening, dat Neder
land in geen geval in Indonesië
mag gaan vechten, doch Amerika
als scheidsrechter moet inviteren:
„Wie wezen neemt voor schijn,
weet, dat het Indonesisch twistge
ding, hoezeer formeel een „binnen
landse aangelegenheid", in feite een
wereldvraagstuk is. En in stede van
de inmenging der wereld te vrezen
zal hij haar vragen. Hij zal er zich
rekenschap van geven dat precies
dezelfde oplossingen, die tussen Ne
derlanders en Indonesiërs niet wor
den aanvaard, een gans andere
waarde en een geheel ander ge
wicht krijgen, worden zij door de
wereld opgelegd. Hij zal bedenken,
dat de republikeinse regering in de
achter ons liggende maanden over
duidelijk bewezen heeft, dat het
niet de Russische, maar de Ameri
kaanse kaart is, waarop zij speelt.
Hij zal zich voor ogen houden, dat
het State Department voor
standpunten van beide partijen
open staat. Hij zal niet aan de Vei
ligheidsraad vragen, aan machte
loze demonstraties een machteloze
demonstratie toe te voegen, maar
hopen en bevorderen, dat een arbi
trage van Amerika in dit netelig
geschil de uitkomst brengt, die het
geweld nimmer brengen kan."
NU KRACHTIG OPTREDEN.
De Nieuwe Courant verlangt, dat
de regering nu in Indonesië krach-
DE ENGELSE KONING GAAT
VOORUIT.
In een gisteren te Londen uitgege
ven bulletin, wordt medegedeeld, dat
de toestand van de Engelse koning,
die lijdt aan een belemmerde bloeds
omloop in de beide benen, „aanzien
lijk is vooruit gegaan".
Er wordt aan toegevoegd, dat een
verdere verbetering in de bloedsom
loop in beide benen en voeten ver
wacht kan worden. De koning zal
vóór de zomer geen openbare bijeen
komsten bijwonen.
COMPLOT IN PERU?
Geruchten doen de ronde, volgens
welke een samenzwering is ontdekt,
om de regering van Peru omver te
werpen en de voormalige president
Bustamente weer aan het bewind te
brengen. De minister van buitenland
se zaken onder het voormalig be
wind, generaal Iglesias, en een kolo
nel zijn aangehouden.
Een rare Cbinees
Een vader van een gezin te
Belleville in Ontario (Canada),
die vloeiend Frans en Engels
sprak, heeft een paniek teweeg
gebracht doordat hij, thuisko
mend, niets anders dan Chinees
w^lde spreken, hoewel hij nim
mer in het Verre Oosten was
geweest. Zijn vrouw, na hem
vruchteloos te hebben gesmeekt
zich in een meer bekende taal
uit te drukken, waarschuwde de
politie. De man gaf aan de com
missaris een uitleg, waarvan
niets werd begrepen. Hij werd
opgesloten wegens belediging
van de autoriteiten, ondanks zijn
protest in het Chinees. In zijn
zakken vond men een brochure
met de titel: „Hoe leer in Chi
nees in drie uren".
Onlangs is een belangrijke zwendel
in staal een textielproducten ont
dekt, die tussen de Britse en de Rus
sische zóne van Duitsland werd ge
dreven. In deze zaak zijn verscheide
ne firma's van de Brits-Amerikaanse
zóne, Berlijn en de Russische zóne,
evenals een Zwitserse firma betrok
ken. In weerwil van de Berlijnse
blokkade en de Westerse tegenblok-
kade scheen deze zaak zeer actief. Er
zou tot dusver voor meer dan 20 mil-
lioen mark op die wijze zijn verhan
deld.
Volgens de Britse en Duitse autori
teiten, dei de zaak aan het licht heb
ben gebracht, zou de Russische mili-
teiten, die de zaak aan het licht heb
ben gezet om zich fijne staalsoorten
uit het Ruhrgebied, die sedert de
blokkade niet meer door de Sowjet-
zöne kunnen worden verkregen, te
verschaffen. Grote partijen textiel-
goederen, vooral zijden kousen, wer
den uit de Sowjet-zóne de Britse
zóne binnengesmokkeld. Met de op
brengst hiervan kochten agenten van
het Russische militaire bestuur in
het Rührgebied het staal, dat vervol
gens naar de Sowjetzóne werd ge
smokkeld. Geleidelijk gingen de agen
ten voor eigen rekening werken en
thans wordt vernomen, dat verschei
dene Sowjet-officieren, die in deze
zaak zijn betrokken, te Karlshorst,
het Russische hoofdkwartier in Duits
land, zijn aangehouden.
BEDRIJVIGHEID IN DE SCHEEPS
BOUW Bij de N.V. Scheepsbouw-
werf Gebr Pot te Bolnes wordt de
3.000 tonner „Nestor" afgebouwd
voor de K.N.S.M., die het schip zal
gebruiken voor de dienst op de Mid
dellandse Zee en West-Indie. De
„Nestor met op de voorgrond een
Portugees vissers schip in aanbouw.
JAPANSE MINISTER HAD 'M OM.
De Japanse minister van financiën,
Sanrokoe Izoemiyana, is afgetreden
naar aanleiding van een klacht van
een vrouwelijk parlementhlid, dat
zij door deze minister gemolesteerd
zou zijn. Zij verklaarde, dat, terwijl
het Huis gisteravond over de begro
ting aan het debatteren was, minis
ter Izoemiyyana in de wandelgan
gen naar haar was toegekomen, haar
omarmd had en gezegd had: „Ik hou
van je en de begroting kan me ge
stolen worden."
De leden van het parlement spron
gen na het vernemen van deze ver
klaring van hun zetels op, jouwden
Izoemiyana uit en eisten zijn aftre
den.
Izoemiayna zou bij het aanbieden
van zijn ontslag aan de minister-pre
sident verklaard hebben, dat hij ten
tijde van het incident in de wandel
gangen dronken was geweest. Hij
was, 18 October j.l. benoemd.
TSJANG KAI SJEK AFGETREDEN?
In Chinese financiële kringen de
den heden geruchten de ronde, dat
Tsjang Kai Sjek zou zijn afgetreden
als president van de Chinese repu
bliek.
PEIPING BEREIDT ZICH VOOR OP
BELEGERING.
Peiping is zich aan het voorberei
den op een beleg, nu de door de
communisten geleigde troepen de
stad uit vier richtingen naderen, al
dus melden Chinese berichten. Alle
poorden van de stad zijn van zand
zakken en draadversperringen voor
zien. De universiteitsgebouwen in de
Westelijke voorstedn, waaronder die
van de Amerikaanse „Yen Tsjing".
zijn ontruimd.
Een woordvoerder van het rege
ringshoofdkwartier verklaarde, dat
de toestand „plotseling slechter"
werd en dat Peiping zowel als
Tientsin „tot de laatste man" ver
dedigd zouden worden.
Verder wordt nog bericht, dat
thans gevochten wordt in de omge
ving van het zomerpaleis op zeven
kilometer ten Noorden van Peiping.
De pöorden van de stad zijn geslo
ten om vluchtelingen te verhinde
ren de stad binnen te komen.
De radio der door de commuiis-
ten geleide strijdkrachten heeft de
verovering gemeld van Pao-Jing aan
het Keizerskanaal.
Denemarken, Noorwegen, IJsland en Portugal
uitgenodigd
J^EUTER verneemt uit gezaghel snde bron, dat Denemarken, Noor
wegen, IJsland en Portugal zullen worden uitgenodigd tot het bijwo
nen van de besprekingen over het siuiten van een Noord-Atlantisch
Pact, die thans te Washington gaande "zijn. Vermoedelijk zal een ontwerp
ervan reeds tegen Kerstmis gereed zijn.
Vrijdag zijn te Washington de be
sprekingen begonnen. Volgens Reu
ter volgt men daarbij dit programma:
1. Amerika, Canada en de vijf lan
den van het pact van het Brussel
proberen gelijkheid van stand
punt te bereiken ten aanzien van
een verdrag van wederzijdse bij
stand.
2 Is dat bereikt, dan zullen de ze
ven mogendheden de ambassa
deurs van andere landen, die
door hun ligging betrokken zijn
bij de verdediging van het gebied
rondom de Noordelijke Atlanti-
besprekingen te komen bijwo
nen.
3. De ondertekening van het ver
drag.
4. Voorlegging van het verdrag aan
het Amerikaanse Congres en aan
de parlementen van Canada en
andere deelnemende landen.
5. Tenslotte moeten er dan worden
opgericht een permanent secreta
riaat en een consultatieve raad.
De landen, die tengevolge van hun
ligging, belangrijke deelnemers aan de
Noord-Atlantische Unie zouden kun
nen worden, zijn Noorwegen, Dene
marken en IJsland (die alle aan de
Atlantische Oceaan liggen), Portu
gal (dat in de Azoren over een be-
sche Oceaan, uitnodigen om de langrijke basis beschikt), en Ierland.
NANKING BEDREIGD.
Generaal Ho Jing-Tsjin, de Chine
se minister van defensie, heeft de po
liteke raad van de Kwo-Mintang mee
gedeeld, dat de communistische
strijdkrachten de spoorweg van
Tientsin naar Poekau hebben afge
sneden op een plaats, die slechts 40
K.M. ten Noorden van Nanking ligt,
aldus- wordt uit gewoonlijk betrouw
bare bron vernomen.
Pater Gabriël Gorma, provinciaal
van de paters Passionisten, die terug
gekeerd is van een inspectiereis van
drie maanden in de missiegebieden
van deze orde in China, heeft beves
tigd, dat te Jang Kiaping in het Zui
den van Tsjahar drie en dertig pa
ters Trappisten zijn vermoord. Pater
Gorma maakte verder gewag van
talrijke plunderingen van missie
posten, terechtstellingen van pries
ters en christenvervolging in Noord-
China en Mongolië.
Volgens pater Gorna is de oorlog
in China niet slechts een burgeroor
log doch een „internationale oorlog",
Een-derde van de door de communis
ten geleide strijdkrachten bestaat vol
gens pater Gorma uit Japanners, Ko-
reanen, Mongolen en Russen.
BOTEREXPORT LEVERT
NEDERLAND VEEL DEVIEZEN.
Nu ten gevolge van de prijsverho
ging van boter het binnenlands ver
bruik is afgenomen en de melkpro
ductie, dank zij het gunstige weer in
de afgelopen zomer is- toegenomen,
heeft de export van Ned. boter de
raming ver overschreden. Reeds is er
bijna 20 millioen kg., verse boter uit
gevoerd. Daar de productie van verse
boter op het ogenblik groot genoeg
is om in de binnenlandse behoeften
tc voorzien, zal ook de reserve-voor
raad aan koelhuisboter worden ge
ëxporteerd. Engeland krijgt hiervan
bijv. 4 millioen kg. Voor deze export-
boter worden thans nog prijzen ge
maakt, die hoger zijn dan de binnen
landse prijs en ook hoger dan de
kostprijs. Toch verwacht men in de
toekomst exportmoeilijkheden met
boter, waarom vele zuivelfabrieken
reeds begonnen zyn met over te scha
kelen naar de productie van kaas en
gecondenseerde melk, waarvoor in
het buitenland grote vraag be5.taat.
£en
„De liefde moet alle betrekkingen
tot de evenmens regelen, de liefde
moet ale maatschappelijke verhou-
ringen beheersen. Zij moet als de
ziel zijn van de nieuwe sociale orde".
Dr. Angelinus O.F.M. Cap.