S>e ÊöidóeSoivtcmt Djogji Het afbreken der onder handelingen met De gevolgen van besluit inzake het Regerings- Indonesië Toenemende spanning in China Het Atlantisch Pact in de maak Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" DINSDAG 14 DECEMBER 1948 40ste JAARGANG No. 11567 De UNO begrijpt onze houding niet Bur. Papengrscbt 32, Telei. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., f 4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.; 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50 U.N.O. kringen hebben weinig begrip voor Ned. houding IN EEN PERSGESPREK met het A.N.P. heeft het waarnemend hoofd van de Nederlandse delegatie bij de Verenigde Naties te Parijs, dr. J. H. van Royen, o.m. het volgende gezegd: „Het feit, dat de onderhandelingen met de Republiek eerst door minister Stikker en later door de grote dele gatie juist zijn gehouden gedurende de zo juist afgelopen Assemblee der Verenigde Naties, heeft zonder enige twijfel een zeer grote invloed ten goede gehad. Men kreeg hierdoor de algemene indruk, dat nu ernstige pogingen werden gedaan om langs de weg van vreedzaam overleg tot een oplossing te komen. nog geen commentaar gegeven op het communiqué van de Nederlandse regering, doch in politieke kringen werd gezegd dat, als Nederland niet bereid is, de onderhandelingen te hervatten, de Republiek thans niet meer is gebonden, om zich niet als onafhankelijke en souvereine staat naar buiten en binnen te gedragen. Volgens de mening van deze politieke republikeinse kringen, is uit de vor ming van marionettenstaten door de Nederlanders in de facto republikein se gebieden gebleken, dat de Neder landers van den beginne van plan waren, de interim-regering te vor men buiten de Republiek om en zo doende de Renville-overeenkomst niet na te komen. Het besluit der Ne derlanders' tot de vorming der inte rim-regering buiten de Republiek om zal niet leiden tot een oplossing van het geschil in Indonesië. De terreur en sabotage in de Nederlandse gebie den op Java, Sumatra en daarbuiten zullen toenemen, waardoor de eco nomische opbouw in ernstige mate zal worden vertraagd. De beschuldi ging van Nederlandse zijde, dat de STEMMING ONGUNSTIGER DAN MEN ZICH VOORSTELT. De stemming in de Verenigde Na ties in het algemeen en in de Veilig heidsraad in het bijzonder is jegens Nederland ongunstiger dan men zich in het algemeen in Nederland voor stelt. Men ontmoet juist op het gebied van onze verhoudingen met Indonesië veel wanbegrip en veel onwil om tot een beter begrip te komen. Helaas stuit men ook op veel twijfel aan de zuiverheid en oprechtheid van bedoe ling om aan de Verenigde Staten van Indonesië volledige vrijheid en onaf hankelijkheid te geven. Daarnaast twijfelt men ook aan de oprechtheid van onze laatste pogingen om door onderhandeling tot een oplossing te komen. Een klein voorbeeld hiervan kan fnen zien in de perscommentaren naar aanleidng van het vierde inte rim-rapport. In het algemeen hebben deze commentaren juist datgene uit het raDport naar voren gebracht, wat voor Nederland ongunstig was. Met name is weinig aandacht geschonken aan de passage in de introductie tot het rapport, waarin gewezen wordt op de ernstige pogingen van Neder land om door het zenden van een de legatie tot een oplossing langs vreedzame weg te komen. Wij moeten natuurlijk blijven wer ken aan het verbeteren van onze voorlichting en trachten zoveel mo gelijk in gesprekken met delegaties en journalisten ons standpunt beter begrip te doen vinden. Toch mag men zich/ wanneer men volkomen eerlijk tegenover'de zaak staat, aldus dr. van Royen. niet ontveinzen, dat men zelfs met de beste voorlichting en meest actieve propaganda voor een vrijwel onbegonnen taak staat, gezien de om vang van het diepgewortelde voor oordeel en wanbegrip. REPUBLIKENS COMMENTAAR. .Naar Antara uit Djokja meldt, is door officiële republikeinse kringen De Palestijnse puzzle DE HEERSCHAPPIJ VAN KONING ABDOELLA. Het parlement van Transjordanië heeft het besluit van het kabinet om Trans jordanië en Palestina in één staat te verenigen onder de heer schappij van koning Abdoella, goed gekeurd. Syrië heeft de regering van Trans, jordanië verzocht, geen besluiten te nemen, die de eenheid van de Ara bieren in gevaar zou brengen. Het doelde daarmee op de voorgenomen kroning van koning Abdoella. De plaatsvervangende minister van bui tenlandse zaken van Egypte heeft ver klaard, dat de kroning van koning Abdoella in geen geval zou plaats hebben zonder voorafgaande goed keuring van de andere Arabische staten. Generaal Riley, de chef van de staf van de bemiddelaar van de Uno, is gisteren met de onderhandelingen over een wapenstilstand in Palestina begonnen. Hij heeft te Gaza bespre kingen gevoerd met vertegenwoordi gers van Egypte. Daarna zal hij ver moedelijk vertegenwoordigers van Israël ontmoeten. De besprekingen over het bestand in het Westelijk deel is uitgesteld, tot Irak zich zal hebben bereid verklaard aan het tot stand Republiek het bestand niet heeft na geleefd, wordt in deze politeke krin gen opgevat als een voorwendsel, om in de ogen van de internationale we reld een tweede militaire actie te rechtvaardigen. De republiek moet daarom zeggen zij een actieve en duidelijke vredespolitiek voeren. De Republiek moet pogingen aanwen den om erkenning te verkrijgen, in het bijzonder van de Aziatische buur landen en trachten, de blokkade te breken. RAPPORT VAN DE COMMISSIE VAN GOEDE DIENSTEN. De C. v. G. D. heeft voor publica tie vrijgegeven een speciaal rapport aan de Veiligheidsraad d.d. 12 Dec. betreffende de rechtsstreekse be sprekingen tussen de Nederlandse re gering en de vertegenwoordigers van de republikeinse regering te Ka- lioerang. Het rapport zegt betreffen de de verklaring van de Nederlandse delegatie, dat „de onderhandelingen onder auspiciën van de C. v. G. D. in dit staldium nuteloos zijn", en dat de partijen hun „onverzoenlijke" standpunten hebben bij bepaalde kwesties. Daarom ziet de commissie geen mogelijkheid om partijen voor bona fide onderhandelingen bij el kaar te brengen. „De commissie heeft er geen ver trouwen in, dat zelfs de huidige on bevredigende uitvoering van de be standsovereenkomst kan worden ge handhaafd, daar de mogelijkheid van een politieke overeenstemming klei ner wordt. De commissie kan in de huidige toestand alleen een verscher ping zien van de Factoren, die reeds de verdere economische verslechte ring, de algemene onrust en sociale woelingen veroorzaken. Vijandelijkhe den op grote schaal, waarbij botsin gen van georganiseerde gewapende groepen zijn betrokken, zal hiervan mogelijk het resultaat zijn." PERSSTEMMEN WAT ZAL AMERIKA DOEN? De Maasbode, die constateert, dat het door de regering genomen be sluit inzake de republiek in Indo nesië de regering tot eer strekt, merkt verder op, dat het zowel in Indonesië als internationaal ernstige reacties zal en kan oproepen. Het blad schrijft o.m.: „Het is noodzakelijk rekening te houden met ongunstige internatio nale reacties. Het is te verwachten, dat Amerika zich zelfs zeer ont stemd zal tonen. De betrokken auto riteiten daar hebben een visie op vraagstukken als zich hier voor doen, welke geheel verschilt van die der Nederlanders. Zij denken in geheel andere begrippen over Zuid- Oost-Azië in. het algemeen en Indo nesië in het bijzonder, als ons volk dat sinds eeuwen zich verdiept heeft in de Indonesische verhoudin gen. Wat er van zij, het zal wel niemand verwonderen, indien het Indonesische vraagstuk binnen zeer korte tijd weer op de agenda van de Veiligheidsraad staat. Toch is er een lichtpunt, waar aan men de hoop zou kunnen vast hechten, dat er iets in de houding van Amerika aan het veranderen is. Wij bedoelen het feit, dat Amerika in de Economische raad voor Azië en het Verre Oosten tegen de toe lating van de republiek in deze commissie heeft gestemd. Maar één zwaluw maakt ook hier nog geen zomer!" UITREIKING VAN DE NOBEL PRIJZEN Tijdens een plechtig heid in het Concertgebouw van Stockholm heeft de Zweedse kroon prins, Z.K.H. Prins Gustaf Adolf de Nobelprijzen 1948 uitgereikt. De winnaar van de literatuurprijs, de Engelsman T. S. Eliot, verlaat het podium, na zijn prijs in ontvangst te hebben genomen, onder het applaus van de konink1ijke familie. V.l.n.r.: komen van een wapenstilstand mede HH KK HH prins Bertily, kroon- te werken. prinses Louise, kroonprins Gustaf Adolf, prinses Sibylla, prins Wil- I helm en prins Carl. tig gaat optreden, om een einde te maken aan de onruststokerij: „Wij weten, dat de Regering haar besluit eerst genomen heeft nadat alle pogingen, om op andere wijze het geschil tc regelen, waren uitge put. Zij, en zij alleen, heeft de ver antwoordelijkheid voor de handha ving „van rust en orde in geheel In donesië. De inmenging van het bui tenland heeft haar in dit opzicht niet gesteund, integendeel. De repu bliek heeft gelegenheid gekregen haar ondergrondse actie voort te zetten en uit te breiden. Continue ring van de lankmoedigheid van Nederlandse zijde zou in feite bete kenen, dat onze Regering afstand deed van haar verantwoordelijkheid voor het bewind in overgangstijd, hetgeen zou neerkomen op een be wind van terreur, ook in die gebie den, waar nu orde en rust heersen. De Regering moet, integendeel, een einde maken aan de incidenten in het onrustgebied. Dat is haar harde plicht jegens de lndon. bevolking, die zij moet vervullen. Ook indien het buiten land, dat ten deze geen verant woordelijkheid draagt, en in dit opzicht ook nimmer enige mede werking heeft verleend, het met de ze consequenties niet eens zou zijn." DE POLITIEKE EENHEID DER KATHOLIEKEN. Een beschouwing over het Con gres der K.V.P. besluit de Tijd: „De donkere dreiging, waaronder het congres zich afspeelde, werd, toen het congres gesloten werd, toch nog een ogenblik zichtbaar. Voorzitter Andriessen wijdde aan de nota der regering enkele zeer ernstige woorden, waarin hij aan de mogelijk zeer ver-strekkende con sequenties ervan geen twijfel liet. Wij realiseerden ons bij de reactie van de zaal, van welk een enorm belang de eenheid der Katholieken in de K.V.P. spoedig kan blijken te zijn juist voor datgene, met het oog waarop Weiter thans zijn ver breking van die eenheid heeft ge tracht te consolideren." I Uit een beschouwing van het Vrije Volk: „Driemaal zijn de vertegenwoor digers van Nederland en de repu bliek tot overeenstemming geko men en driemaal heeft de republiek haar vertegenwoordigers gedesavou eerd en hen zelfs gedwongen hun woord terug te nemen. De eerste keer ging het om het accoord van Linggadjati. Nadat te dien aanzien van beide kanten be> treurenswaardige fouten waren ge maakt, werd ten slotte toch over eenstemming bereikt tussen verte genwoordigers van de republiek en die van Nederland. Djokja, waar ook toen de legeraanvoerders en de bendehoofden meer invloed hadden dan de verstandigste en stellig van goeden wille zijnde politici, ver wierp de overeenkomst. De tweede keer was de Renville- overeenkomst in het geding. Ook toen werden de gemaakte afspraken door Djokja eenvoudig genegeerd. Dit is de derde keer. Na Sjahrir, na Sjarifoeddin, was de beurt aan Hatta. Ook hij moet het valt uit de nota af te leiden een standpunt hebben gekozen waarop overeen stemming mogelijk scheen. Op grond van de hierdoor geopende mogelijk heden, aldus lezen we immers, heèft de Nederlandse regering de bijzon dere delegatie afgevaardigd. Maar weer stak Djokja een spaak in het wiel. Hatta heeft dus evenmin als zijn voorgangers, de tegenstand van de militaire en extreem-nationalis tische groepen kunnen overwinnen." EEN ARBITER? Parool is van mening, dat Neder land in geen geval in Indonesië mag gaan vechten, doch Amerika als scheidsrechter moet inviteren: „Wie wezen neemt voor schijn, weet, dat het Indonesisch twistge ding, hoezeer formeel een „binnen landse aangelegenheid", in feite een wereldvraagstuk is. En in stede van de inmenging der wereld te vrezen zal hij haar vragen. Hij zal er zich rekenschap van geven dat precies dezelfde oplossingen, die tussen Ne derlanders en Indonesiërs niet wor den aanvaard, een gans andere waarde en een geheel ander ge wicht krijgen, worden zij door de wereld opgelegd. Hij zal bedenken, dat de republikeinse regering in de achter ons liggende maanden over duidelijk bewezen heeft, dat het niet de Russische, maar de Ameri kaanse kaart is, waarop zij speelt. Hij zal zich voor ogen houden, dat het State Department voor standpunten van beide partijen open staat. Hij zal niet aan de Vei ligheidsraad vragen, aan machte loze demonstraties een machteloze demonstratie toe te voegen, maar hopen en bevorderen, dat een arbi trage van Amerika in dit netelig geschil de uitkomst brengt, die het geweld nimmer brengen kan." NU KRACHTIG OPTREDEN. De Nieuwe Courant verlangt, dat de regering nu in Indonesië krach- DE ENGELSE KONING GAAT VOORUIT. In een gisteren te Londen uitgege ven bulletin, wordt medegedeeld, dat de toestand van de Engelse koning, die lijdt aan een belemmerde bloeds omloop in de beide benen, „aanzien lijk is vooruit gegaan". Er wordt aan toegevoegd, dat een verdere verbetering in de bloedsom loop in beide benen en voeten ver wacht kan worden. De koning zal vóór de zomer geen openbare bijeen komsten bijwonen. COMPLOT IN PERU? Geruchten doen de ronde, volgens welke een samenzwering is ontdekt, om de regering van Peru omver te werpen en de voormalige president Bustamente weer aan het bewind te brengen. De minister van buitenland se zaken onder het voormalig be wind, generaal Iglesias, en een kolo nel zijn aangehouden. Een rare Cbinees Een vader van een gezin te Belleville in Ontario (Canada), die vloeiend Frans en Engels sprak, heeft een paniek teweeg gebracht doordat hij, thuisko mend, niets anders dan Chinees w^lde spreken, hoewel hij nim mer in het Verre Oosten was geweest. Zijn vrouw, na hem vruchteloos te hebben gesmeekt zich in een meer bekende taal uit te drukken, waarschuwde de politie. De man gaf aan de com missaris een uitleg, waarvan niets werd begrepen. Hij werd opgesloten wegens belediging van de autoriteiten, ondanks zijn protest in het Chinees. In zijn zakken vond men een brochure met de titel: „Hoe leer in Chi nees in drie uren". Onlangs is een belangrijke zwendel in staal een textielproducten ont dekt, die tussen de Britse en de Rus sische zóne van Duitsland werd ge dreven. In deze zaak zijn verscheide ne firma's van de Brits-Amerikaanse zóne, Berlijn en de Russische zóne, evenals een Zwitserse firma betrok ken. In weerwil van de Berlijnse blokkade en de Westerse tegenblok- kade scheen deze zaak zeer actief. Er zou tot dusver voor meer dan 20 mil- lioen mark op die wijze zijn verhan deld. Volgens de Britse en Duitse autori teiten, dei de zaak aan het licht heb ben gebracht, zou de Russische mili- teiten, die de zaak aan het licht heb ben gezet om zich fijne staalsoorten uit het Ruhrgebied, die sedert de blokkade niet meer door de Sowjet- zöne kunnen worden verkregen, te verschaffen. Grote partijen textiel- goederen, vooral zijden kousen, wer den uit de Sowjet-zóne de Britse zóne binnengesmokkeld. Met de op brengst hiervan kochten agenten van het Russische militaire bestuur in het Rührgebied het staal, dat vervol gens naar de Sowjetzóne werd ge smokkeld. Geleidelijk gingen de agen ten voor eigen rekening werken en thans wordt vernomen, dat verschei dene Sowjet-officieren, die in deze zaak zijn betrokken, te Karlshorst, het Russische hoofdkwartier in Duits land, zijn aangehouden. BEDRIJVIGHEID IN DE SCHEEPS BOUW Bij de N.V. Scheepsbouw- werf Gebr Pot te Bolnes wordt de 3.000 tonner „Nestor" afgebouwd voor de K.N.S.M., die het schip zal gebruiken voor de dienst op de Mid dellandse Zee en West-Indie. De „Nestor met op de voorgrond een Portugees vissers schip in aanbouw. JAPANSE MINISTER HAD 'M OM. De Japanse minister van financiën, Sanrokoe Izoemiyana, is afgetreden naar aanleiding van een klacht van een vrouwelijk parlementhlid, dat zij door deze minister gemolesteerd zou zijn. Zij verklaarde, dat, terwijl het Huis gisteravond over de begro ting aan het debatteren was, minis ter Izoemiyyana in de wandelgan gen naar haar was toegekomen, haar omarmd had en gezegd had: „Ik hou van je en de begroting kan me ge stolen worden." De leden van het parlement spron gen na het vernemen van deze ver klaring van hun zetels op, jouwden Izoemiyana uit en eisten zijn aftre den. Izoemiayna zou bij het aanbieden van zijn ontslag aan de minister-pre sident verklaard hebben, dat hij ten tijde van het incident in de wandel gangen dronken was geweest. Hij was, 18 October j.l. benoemd. TSJANG KAI SJEK AFGETREDEN? In Chinese financiële kringen de den heden geruchten de ronde, dat Tsjang Kai Sjek zou zijn afgetreden als president van de Chinese repu bliek. PEIPING BEREIDT ZICH VOOR OP BELEGERING. Peiping is zich aan het voorberei den op een beleg, nu de door de communisten geleigde troepen de stad uit vier richtingen naderen, al dus melden Chinese berichten. Alle poorden van de stad zijn van zand zakken en draadversperringen voor zien. De universiteitsgebouwen in de Westelijke voorstedn, waaronder die van de Amerikaanse „Yen Tsjing". zijn ontruimd. Een woordvoerder van het rege ringshoofdkwartier verklaarde, dat de toestand „plotseling slechter" werd en dat Peiping zowel als Tientsin „tot de laatste man" ver dedigd zouden worden. Verder wordt nog bericht, dat thans gevochten wordt in de omge ving van het zomerpaleis op zeven kilometer ten Noorden van Peiping. De pöorden van de stad zijn geslo ten om vluchtelingen te verhinde ren de stad binnen te komen. De radio der door de commuiis- ten geleide strijdkrachten heeft de verovering gemeld van Pao-Jing aan het Keizerskanaal. Denemarken, Noorwegen, IJsland en Portugal uitgenodigd J^EUTER verneemt uit gezaghel snde bron, dat Denemarken, Noor wegen, IJsland en Portugal zullen worden uitgenodigd tot het bijwo nen van de besprekingen over het siuiten van een Noord-Atlantisch Pact, die thans te Washington gaande "zijn. Vermoedelijk zal een ontwerp ervan reeds tegen Kerstmis gereed zijn. Vrijdag zijn te Washington de be sprekingen begonnen. Volgens Reu ter volgt men daarbij dit programma: 1. Amerika, Canada en de vijf lan den van het pact van het Brussel proberen gelijkheid van stand punt te bereiken ten aanzien van een verdrag van wederzijdse bij stand. 2 Is dat bereikt, dan zullen de ze ven mogendheden de ambassa deurs van andere landen, die door hun ligging betrokken zijn bij de verdediging van het gebied rondom de Noordelijke Atlanti- besprekingen te komen bijwo nen. 3. De ondertekening van het ver drag. 4. Voorlegging van het verdrag aan het Amerikaanse Congres en aan de parlementen van Canada en andere deelnemende landen. 5. Tenslotte moeten er dan worden opgericht een permanent secreta riaat en een consultatieve raad. De landen, die tengevolge van hun ligging, belangrijke deelnemers aan de Noord-Atlantische Unie zouden kun nen worden, zijn Noorwegen, Dene marken en IJsland (die alle aan de Atlantische Oceaan liggen), Portu gal (dat in de Azoren over een be- sche Oceaan, uitnodigen om de langrijke basis beschikt), en Ierland. NANKING BEDREIGD. Generaal Ho Jing-Tsjin, de Chine se minister van defensie, heeft de po liteke raad van de Kwo-Mintang mee gedeeld, dat de communistische strijdkrachten de spoorweg van Tientsin naar Poekau hebben afge sneden op een plaats, die slechts 40 K.M. ten Noorden van Nanking ligt, aldus- wordt uit gewoonlijk betrouw bare bron vernomen. Pater Gabriël Gorma, provinciaal van de paters Passionisten, die terug gekeerd is van een inspectiereis van drie maanden in de missiegebieden van deze orde in China, heeft beves tigd, dat te Jang Kiaping in het Zui den van Tsjahar drie en dertig pa ters Trappisten zijn vermoord. Pater Gorma maakte verder gewag van talrijke plunderingen van missie posten, terechtstellingen van pries ters en christenvervolging in Noord- China en Mongolië. Volgens pater Gorna is de oorlog in China niet slechts een burgeroor log doch een „internationale oorlog", Een-derde van de door de communis ten geleide strijdkrachten bestaat vol gens pater Gorma uit Japanners, Ko- reanen, Mongolen en Russen. BOTEREXPORT LEVERT NEDERLAND VEEL DEVIEZEN. Nu ten gevolge van de prijsverho ging van boter het binnenlands ver bruik is afgenomen en de melkpro ductie, dank zij het gunstige weer in de afgelopen zomer is- toegenomen, heeft de export van Ned. boter de raming ver overschreden. Reeds is er bijna 20 millioen kg., verse boter uit gevoerd. Daar de productie van verse boter op het ogenblik groot genoeg is om in de binnenlandse behoeften tc voorzien, zal ook de reserve-voor raad aan koelhuisboter worden ge ëxporteerd. Engeland krijgt hiervan bijv. 4 millioen kg. Voor deze export- boter worden thans nog prijzen ge maakt, die hoger zijn dan de binnen landse prijs en ook hoger dan de kostprijs. Toch verwacht men in de toekomst exportmoeilijkheden met boter, waarom vele zuivelfabrieken reeds begonnen zyn met over te scha kelen naar de productie van kaas en gecondenseerde melk, waarvoor in het buitenland grote vraag be5.taat. £en „De liefde moet alle betrekkingen tot de evenmens regelen, de liefde moet ale maatschappelijke verhou- ringen beheersen. Zij moet als de ziel zijn van de nieuwe sociale orde". Dr. Angelinus O.F.M. Cap.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1