3)e&2idó£(Bou/£a/n!' 'een militaire veiligheids commissie Regering doet mededeling inzake Indonesië Bevin over de Britse politiek Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. W1LMEB. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" VRIJDJAG 10 DECEMBER 1948 40ste JAARGANG No. 11564 Bur. Papengracht 32, Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f 0.32 p. w., f 1.40 p. mnd., f4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 V De minister van Onderwijs DE Memorie van Antwoord op de Onderwijsbegroting moet bij ieder de indruk wekken, dat de hui dige bewindsman aan „Onderwijs" de zaken aanpakt met evenveel voort varendheid als voorzichtigheid. Een waardige opvolger van minis ter Gielen! We praten veel over vernieuwing. Maar ten slotte zal de vernieuwing moeten worden gevormd door ver nieuwde mensen en de vernieuwde mensen door de opvoeding, waarin het onderwijs een belangrijk element is. De huidige bewindsman vangt zijn „Memorie" aan met een principiële verklaring over het recht der ouders inzake het onderwijs hunner kinde ren Dat recht nog 'ns te benadrux- k-en, te beklemtonen, in het volle licht te plaatsen is heel nuttig. Wij zijn in Nederland toch wat betreft de practische erkenning van dat reent door de overheid een héél eind op de goede weg, verder dan in we k land ter wereld ook. Daarom moeten wij dankbaar zijn; dankbaar met een rechtmatige vaderlandse trots! Maar wij moeten ook er naar streven, om wat wij bezitten te behouden en te vervolledigen aan te vullen; om verder te komen op die weg van iechtserkerming en van onder wij s- vrede. Uit het hart van velen is gegre pen: dat het voor de minister „een ernstig punt van zorg" is, de „overla den leerprograms" te beknotten. Vooral wanneer die „overladen leer programs" zich demonstreren in bovenmate veel huiswerk, zijn ze een groot nadeel voor de opvoeding der kinderen, voor wie brood-nodig.is behoorlijke vrije tijd om te spelen en te verkeren in de ongedwongen-ge- zeTige huiselijke sfeer. Zeer sympathiek was ons even eens deze zinsnede uit de .Memorie „De minister is niet voorne mens op korte termijn voorstel len te doen tot hervorming van ons schoolstelsel. Hij wil aller eerst de vernieuwing van ons onderwijs, die onderweg is, bin nen de bestaande organisatie van ons schcoolwezen bevorderen." Hier paart zich de voorzichtigheid aan de voortvarendheid. Eerst als hei binnen het bestaande stelsel niet mo gelijk is een gewenste reorganisatie te bewerken, eerst dan moet dat stelsel zelf worden hervormd, wor den afgebroken om het te vervangen door een ander. Dat de minister een wettelijke re geling in het kleuter-„onderwijs'' voorbereidt moet worden toegejuicht. De minister schrijft „onderwijs" tus sen aanhalingstekens. Wij hebben te gen die aanhalingstekens geen be zwaar, als men er niet in leest een onderschatting van het opvoedkun dig element, dat ook in dat „onder wijs" is gelegen. De indruk, die de nieuwe minister van onderwijs maakt, is zeker hoop gevend! MINISTER LIEFTINCK OVER DE MILITAIRE UITGAVEN. Van de zijde van het departement van Financiën vestigt men er de aan dacht op, dat de woorden, welke mi nister Lieftinck bij het wetsontwerp tot afwikkeling der geldzuivering in de Tweede Kamer heeft gesproken over de militaire uitgaven, veelal verkeerd begrepen zijn. Hij zeide, dat de militaire uitgaven geraamd zijn, er van uitgaande, dat ons geen nieuwe taken zouden wachten. Het woord „Indonesië" heeft hij niet in de mond genomen. De minister voeg de er aan toe, dat de horizon in dit opzicht donker is. Hiermede had mi nister Lieftinck het oog op de finan ciële horizon, met betrekking tot de consequenties, welke het Atlantisch pact voor Nederland zal meebrengen. Van officiële zijde wordt het vol gende medegedeeld: „De ministers Sassen en Stikker en de gedelegeerde van het opperbe stuur, de heer Neher, die j.l. Dinsdag in pns land zijn teruggekeerd, heb ben in de ministerraad verslag uit gebracht over de informele bespre kingen welke zij in Indonesië hebben gevoerd. Daarbij is gebleken, dat hun contact met de vertegenwoordigers van de republiek op enige belangrijke punten teleurstellend is geweest. De ministerraad heeft hierbij op nieuw de toeneming van de be standsschendingen onder ogen ge zien. Nadat er een lichte daling in de bestandsschendingen was ingetre den tijdens het eerste verblijf van minister Stikker in Indonesië, is sindsdien een sterke stijging van het aantal incidenten geconstateerd, zo dat in de week van 1 tot en met 7 December in federaal gebied het droevige record van 307 incidenten werd gemeld, het hoogste week-to- taal sedert de ondertekening van de Renville-overeenkomst en van het bestand. Ernstig is, dat het aantal moordaanslagen en ontvoeringen, waarvan Indonesische bestuursambte naren het slachtoffer zijn, de laatste weken toeneemt. Naar aanleiding van de in de mi nisterraad gevoerde bespreking werd een instructie opgesteld bestemd voor de delegatie van het Koninkrijk te Batavia (de delegatie, welke se- De solitsing van Berlijn SOVJET-SECTOR AFGESLOTEN De Sowjet-autoriteiten in Berlijn hebben gisteravond de toegarg tot de So wj et-sector, zonder voorafge gane machtiging afgesloten. De „Oostelijke" magistratuur van de Sowjet-sector maakte bekend dat „na een nauwkeurig onderzoek" vergunningen zullen worden uitge reikt voor voertuigen uit West-Ber- lijn, die een maand ge1 die zijn. Viachtautö's, die door de Sowiets verbóden goederen vervoeren zullen in beslat wórden genomen. De Berlijnse gemeentereiniging is thans ook e -li'.st in een afzon derlike Westelijke en een Oostelijke dienst De di<-nsc n de Sowjel.ee* u zal staan ci,der hiding van Otto T'hiel. in dp Westelijke sectoren on der Gustav Frömann, die ook hc fd van de dienst was onder het onver deelde gemeentebestuur. GRAAF VON EINSIEDEL HAD ER GENOEG VAN Graaf Heinrich von Einsledel, re dacteur van het officiële Russische orgaan in Duitsland, de Taegliche Rundschau, is vier dagen geleden naarde Amerikaanse sector van Berlijn gevlucht. Heinrich von Einsiede1 is 26 jaar oud, Hij is een achterkleinzoon van de „ijzeren kanselier", Otto von Bis marck. Graaf von Einsiedei was in de jongste oorlog officier van de lucht macht en tijdens ziin krijgsgevangen schap in Rusland lid van het comi té „Vrij Duitsland". Hij zou een der naaste medewerkers van veldmaar schalk von Paulus zijn geweest. Wgens Dena, aldus meldt Ass. Press heeft von Einsiedei in een brief aan Wilhelm Pieck, de voorzit ter van de communistische eenheids partij, de S.E.D., medegedeeld, dat hij de onmenselijke politiek van de partij niet langer kon steunen". Hij zou naar de Westelijke zones gaan om daar zijn werk als communist voort te zetten, maar de'politiek van de S.E.D. kon hij niet meer onder schrijven. EEN RAMP VOORKOMEN. Zutfen is aan een groot gevaar ont snapt. In de onmiddellijke nabijheid van St. Walburgziekenhuis, op een plek waar dagelijks vele woon schuitbewoners passeerden, hadden de Duitsers 4 vernielingsbommen van 250 kg begraven. Zij wilden deze laten springen om hun terug tocht te dekken en de Canadezen te beletten een bruggehoofd over de IJsel te vormen. Bij toeval werden de gevaarlijke projectielen door ge meentewerklieden ontdekt. De Mij- nenopruimdienst werd te hulp ge roepen om de mijsen te verwijderen. De patiënten van het ziekenhuis werden als in de oorlogsjaren in de kelders in veiligheid gebracht. De opruimdienst aan het werk. Eén der bommen is reeds blootge legd (zie pijl). dert het optreden van de Commissie van Goede Diensten aangewezen is om via deze commissie de formele besprekingen met de republiek te voeren. Ingevolge deze instructie zal die delegatie een nota aan de Commis sie van Goede Diensten overhandi gen, waarin het regeringsstandpunt vervat is. Zodra de nota ter kennis van de Commissie van Goede Diensten ge bracht is, kunnen betreffende de in houd mededelingen verwacht wor den". ZOON VAN PRINSES ELISABETH WORDT WOENSDAG GEDOOPT Officieel wordt vernomen, dat de zoon van prinses Elisabeth van En geland Woensdag a.s. zal worden gedoopt. Peiping in de knel SJANGHAI KRIJGT WAT LUCHT Peiping bereidt zich op het ergste Voor, 20 wordt van het Noordelijke strijdtoneel in China meegedeeM. De regeringstroepen hebben zich terug getrokken binnen de verdedigings gordel van Peiping, die met een straal van ongeveer 65 km om de stad ligt. De troepen van de com munistische generaal Lin Pao zou den deze plaats in het Oosten al tot op 25 km genaderd zijn. Van het Noord-westen en het Zuiden uit rukken de rode troepen eveneens in de richting van de stad op. Voor Nanking schijnt het front zich te hebben gestabiliseerd. Hier door heeft ook Sjanghai weer wat lucht gekregen: het leven herneemt er zijn gewonen gang. De Britse legeNeiding meldde gis teren, dat het Engelse garnizoen in Hongkong zal worden versterkt, in verband met de slechter wordende toestand in China. Een bataljon troe pen wordt voor het einde van het jaar in Hongkong verwacht. Militaire controle-commissie aangekondigd DE BRITSE minister van Buitenlandse Zaken, Ernest Bevin, heeft gistermiddag voor een dichtbezet Lagerhuis een uiteenzetting gege ven van de buitenlandse politiek van Engeland. Hij kondigde aan, dat bin nenkort een militaire commissie zal worden gevormd, welke er zorg voor zal moeten dragen dat Duitsland zich niet herbewapent. Voorbereidingen tussen de Amerikaanse, Engelse en Franse regeringen zijn voltooid om honderden wetenschappelijke, industriële, economische en militaire des kundigen aan de commissie te verbinden. VOOR DE VEILIGHEID VAN WEST-EUROPA. De voorgestelde Westerse militaire veiligheidscommissie, waarvan mi nister Bevin gisteren sprak, - zal een lichaam zijn, waarin Engeland, Frank rijk en de V.S. zitting hebben en dat vóór het einde van de controle-pe riode in West-Duitsland met zijn werk zal beginnen en mogelijk na het vredesverdrag in functie zal blij ven. De commissie zal bestaan uit mi litaire, technische en industriële ,des- kundigen. De zesmogendhedenconfe- rëntie te Londen werd het in Juni j.l. in principe eens over de instelling van de commissie. De militaire gouverneurs der drie Westelijke mogendheden in Duits land hebben de afgelopen weken te Berlijn besprekingen gevoerd over samenstelling, functie en bevoegdhe den van de commissie. Zoals Bevin gisteren mededeelde, heeft men bij na een definitieve overeenkomst be reikt. Naar verluidt zal het doel van de commissie zijn: de voortzetting van de ontwapening en demilitarisatie in West-Duitsland, in het belang van.de veiligheid der geallieerden. De commissie moet verhinderen, dat Duitsland zich opnieuw militair organiseert. HET ATLANTISCH PACT. Overigens verklaarde Bevin in zijn Lagerhuisrede, dat Engeland zijn standpunt handhaaft inzake de Ber lijnse kwestie. Engeland is bereid te onderhandelen over één enkele geldsoort, maar eerst moet de blok kade zijn opgeheven. Ten aanzien van de politieke as pecten van de West-Europese Unie was volgens Bevin betrouwbare voortgang gemaakt. „Wanneer wij komen tot een suc cesvol besluit van onze besprekingen over een Noord-Atlantisch Pact, al dus Bevin, en ik heb er alle vertrou- GENOCIDE IS MISDAAD De Assemblee van de Uno heeft gisteren met a1 gemene stemmen be sloten om genocide buiten de wet te stellen. Genocide, zoals men weet, is een nieuw woord en betekent zo veel als massale vernietiging van een bepaalde groep mensen zoals Hitier de Joden heeft behandeld. De Hongaarse minister-president, Lajo Dinnyes heeft zijn onts7ag aan geboden. Dit houdt verband met een „zuivering" in de partij van de boe ren. Dinnyes word door de linkervleu gel van de partij beschouwd als vertegenwoordiger van de rijke boe ren, hetgeen in een volksdemocra- tische staat op zichzelf reeds mis dadig is. DE WERKLOOSHEID IN BELGIë In de week van 28 November tot 4 December bedroeg het daggemid delde der zgn volledig werklozen in België 122.985, hetgeen 10.132 meer is dan in de voorafgaande, week. In een electrische centrale in de buurt van Topeka (Kansas) hebben zich twee hevige ontploffingen voor gedaan gevolgd door minder hevige explosies, 45 minuten nadat de eer ste grote ontploffing ontstond. Vol gens de laatste berichten zijn 7 per sonen om het 1even gekomen en 17 personen gewond. EERSTE PORTRET VAN H.M. DE KONINGIN. De bekende kunstenaar Willy Sluyters, oud-voorzitter van Pulchri Studio te 's-Gravenhage. schilderde dit portret van H.M. Koningin Juliana, dat zo juist werd voltooid. MINISTER BEVIN wen in, dat zulks het geval zal zijn, zaJ een dergelijk pact betekenen, dat een belangrijk gedeelte van de we reld de gelegenheid zal krijgen toe te treden tot een systeem van collec tieve veiligheid. Doch wat belangrij ker is, het zal vertrouwen geven, in het bijzonder aan de West-Europese mogendheden. Ik ken niets, dat ons een betere kans zou geven de eeuwenlange strijd tussen Duitsland en Frankrijk te beëindigen en het ver trouwen van Frankrijk voor de toe komst te waarborgen als dit Atlan tisch Pact." HOOGSTE SIGARENPRIJS 30 CENT Lagere prijsklassen blijven. In kringen van de sigarenindustrie verwacht men. aldus het „Vrije Volk" dat de sigsrenprijs binnenkort om hoog zal gaan. De reeds bij geruchte genoemde prijs van veertig cent schijnt echter niet juist te zijn, doch het publiek dient er wel rekening mede te houden, dat de duurste si gaar dertig cent wordt. Daarnaast zal aan de sigarenin dustrie een verhoging van de z.g.n. middenprijs worden toegestaan. De huidige gemiddelde prijs van de si gaar is 17,4 cent. Deze zou bij het ingaan van de nieuwe prijsregeling, die per 1 Januari wordt verwacht, ruim 29 cent worden. Tegelijkertijd met de nieuwe be schikking zal waarschijnlijk ook de nieuwe accijns, die in verband met de Benelux wordt verhoogd, worden ingevoerd. De opcenten op de accijn zen zullen dan vervallen en daar voor in de plaats komt de uniforme accijnsbelastmg van 27 procent voor sigaren en 33 procent voor senorita's en sprietjes De op de verschillende prijsklassen gebaseerde productie-re geling zal wel van kracht blijven, zij het ook met enkele wijzigingen. Het publiek zal zeker sigaren in de prijs klasse van 10, 12, 15, 18, en 20 cent kunnen blijven kopen. DE „TABINTA" MET TROEPEN AANGEKOMEN Gistermiddag om vier uur meerde het m.s. „Tabinta" met troepen uit Indonesië aan de Sumatrakade te Amsterdam. Daarmee repatrieerde Koninklijke Marine, 8 militairen van het KNIL en eén 20 tal meisjes van het VHK. Bij deze zijn de gezins leden inbegrepen. Namens de mi nister van Oorlog werden de troe pen welkom geheten door kol. J. R. H. Lagas. Het trompettercorps van het depot pantserwagens uit Amersfoort musiceerde tijdens de ontscheping, die ca. anderhalf uur in bes'ag nam. Medische studenten zijn bezorgd In een adres aan de Tweede Kamer vraagt 't Verbond van medische stu- aentenfacultsiten in Nederland een aantal verbeteringen ten aanzien van de medische opleiding. Heden is dit adres door de heren H. C. Zanen (Amsterdam) G. Goethart (Gronin gen), J. H. C. Koek van Leeuwen (Utrecht) nader bij de secretaris generaal van het departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap pen toegelicht. In het adres zegt het Verbond van mening te zijn, dat de omstandighe den, waaronder gestudeerd en gedo ceerd moet worden, zeer onbevredi gend zijn. Het bestuur vreest, dat deze omstandigheden oorzaak zullen worden van een stellig inferieure kwaliteit der toekomstige artsen, met alle gevolgen van dien op medisch terrein. Hierdoor zou blijvende scha de aan de volkskracht kunnen wor den toegebracht. Het Verbond beklaagt zich over overvolle collegezalen, die geen ge legenheid bieden tot rustige en nauw gezette studie, tot waarneming en tot voldoende contact tussen student en docent. Bij sommige colleges moet men een uur tevoren aanwezig zijn, om plaats te kunnen krijgen, waar door het voorgaand college niet be zocht kan worden. Volgens het adres moeten de studenten vaak „vechtend en dringend" een plaats zien te vin den. Naast vele andere bezwaren wijst het Verbond op een onevenredige verhouding tussen studenten en do centen, waardoor voldoende contro le op de kennis der studenten niet mogelijk is. Door overbelasting der aanwezige docenten wordt weten schappelijk werk ernstig bedreigd, zo niet onmogelijk. (Utrecht: in 1935 29 docenten op 800 studenten en in 1947 29 docenten op 1700 studenten). Het Verbond wijst op een aantal oorzaken van deze moeilijkheden. Zijns inziens is in en na 1945 bij do- centenbenoemin^n niet voldoende rekening gehouden met de aanwas van de medische faculteit. Het hoger onderwijs kan zijn assistenten pas be noemen, nadat voor militiare diensten reeds keuze is gemaakt. Bovendien is de positie van de assistent finan cieel niet aantrekkelijk, naast verbe tering van de reeds genoemde oor zaken vraagt het verbond, om buiten de klinieken medische assistenten, belast met de opleiding, aan te stel len. Controle op de opleiding door deze assistenten zou bij hoogleraren moeten berusten. IN JANUARI TWEEDE UITVER KOOP PUNTEN VRIJE TEXTIEL- GOEDEREN? Naar Parool verneemt, wordt er op het ogenblik overwogen in Janua ri, evenals in de maand Augustus van dit jaar, een puntenvrije uitvet- koop van textielgoederen te doen houden. Mgr. Stam, die momenteel in het missiehuis te Hoorn verblijft, zal Woensdag 29 December de dag her denken, waarop hij voor 1214 jaar tot Bisschop werd gewijd. Abusievelijk vermeldden wij Maandag 27 Decem ber als datum van dit jubileum. GEEN AUDIëNTIE BISSCHOP VAN HAARLEM. Zijn Hoogw. Exc. de Bisschop van Haarlem zal Dinsdag 14 December geen audiëntie verlenen. MINISTER STIKKER NAAR PARIJS Naar wij vernemen is de minister van buitenlandse zaken, mr. D. U. Stikker, hedenmorgen voor een kort bezoek naar Parijs vertrokken om contact op te nemen met de voorzit ter der Nederlandse delegatie op de Alg. Vergadering der V. N. en te spreken over de jongste situatie naar aanleiding van het bezoek der kabi netsdelegatie aan Indonesië. Minister Stikker wordt hedenavond of mor gen vroeg weer in Nederland terug verwacht. MONUMENT VOOR 'S-HEEREN- BERG. Ter nagedachtenis van pastoor Galama en kapelaan van Rooyen uit 's-Heerenberg. die in het concentratiekamp Dachau omkwa men, alsmede van 40 andere slacht offers van de oorlog in die gemeen te, zal Zondag a.s. in tegenwoordig heid van Z. Em. Johan kardinaal de Jong er-f monument worden ont huld. Het monuir/ent is ontworpen door de Haagse beeldhouwer Her man van Remmen en werd in brons gegoten bij de Kunstgieterij Wit- metaal te Leiden. De laatste hand wordt gelegd aan het fragment „De goede Herder". £en Als liefde moet wonden, lijdt zij zelf mee.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1