FREDERIK
MEDINOS
Debat over 't geblokkeerde
geld
Minister van Onderwijs
antwoordt Tweede Kamer
RADIO
WOENSDAG 8 DECEMBER 1948
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 2
Tweede Kamer
Waardering voor minister Lieftinck,
met enkele verlangens
Ï^E TWEEDE KAMER heeft gisteren in de middagvergadering een be-
gin gemaakt met de behandeling van het wetsontwerp tot afwikke
ling van de geldzuivering. In de avondvergadering heeft de minister
van Financiën de sprekers in eerste instantie beantwoord. Na re- en du
pliek werd de vergadering verdaagd tot hedenmiddag, omdat de minister
een nota van wijzigingen had aangekondigd, welke alsdan in het bezit
der leden kan zijn.
Bij de algemene beschouwingen zei
de heer C. van den Heuve' (A.R.)
dat hy liever gezien had, dat het ge
blokkeerde geld in zijn geheel was
omgezet in een aantrekkelijke staats
lening. Intussen bracht spr. de minis
ter hulde voor de instelling der geld-
zuivering. Spr. was van oordeel, dat
in bepaalde gevallen ruimer deblok
kering mogelijk moet zijn.
De heer Lukas (K.V.P.) bracht
dank en lof aan de minister en zijn
medewerkers, ook al had hij liever
gezien, dat een andere weg voor de
geldzuivering was gekozen. Hij be
pleitte o.m. de wenselijkheid van de
blokkering van gelden van onderne
mers, die door de blokkering genoopt
waren gelden voor hun bedrijf op te
nemen.
Ook de heer van de Wetering (C.-
H.) bleek van mening te zijn, dat het
gehele Nederlandse volk en niet de
toevallige bezitter van liquide midde
len moet worden belast. De nadelen
voor houders van geblokkeerde gel
den moeten worden beperkt tot het
hoogst noodzakelijke minimum. In
het bijzonder vroeg hq de aandacht
voor deblokkering van gelden van
kleine spaarders.
De heer Hofstra (Arb.) verklaarde
van oordeel te zijn, dat de sanering
gelukt is en dat de Nederlandse
prestatie gezien mag worden, als men
nagaat hoe in andere landen deze zaak
is aangepakt. Al zijn er fouten ge
maakt, de sanering is een groot werk
geweest, waarvoor de minister hulde
verdient. O.m. vroeg spr. aandacht
voor de belangen van de honderddui
zenden kleine spaarders bij spaarban
ken.
De heer Ritmeester (V.V.D.) stelde
vast, dat zonder de Marshall-hulp
Nederland geweldig in het moeras
zou zitten.
De heer Hoogcarspel (C.P.N.) zei-
de van oordeel te zijn, dat de poli
tiek van de minister niet het effect
heeft gehad, dat zij had kunnen heb
ben.
Aetherklanken
DONDERDAG
HILVERSUM I (301 m.)
7.00 Nieuws, 7.15 Ochtendgymn.
7.50 Dagopening, 8.00 Nieuws, 8.55
Van vrouw tot vrouw, 9.00 Rimski-
Korsakof, 10.00 Morgenwijding 10.15
Gr.pl. 11.45 Alfred Nobel en zijn na
latenschap, 12.00 Zigeunermuziek,
12.30 Weerpraatje, 12.33 In 't Spion
netje, 13.00 Nieuws, 13.20 Metropole
orkest, 14.00 Indische legende, 14.20
Kamerorkest, 15.00 Ziekenprogram-
ma, 16.00 Van vier tot vijf, 17.00
Jeugdhoorspe! (2), 17.20 Dr. Portiel-
je, 17.30 Modelvliegtuigbouwers,
18.00 Nieuws, 18.15 Sport, 18.30 Ned.
Strijdkr., 19.10 Avondschool, 20.00
Nieuws, 20.05 Int. vraagstukken,
20.20 Sint Nicolaas-Cantate van B.
Britten. 21.15 Historisch hoorspel,
22.15 Radio-Fhilh. orkest,23.00
Nieuws, 23.15 Gr.pl.
HILVERSUM II (415 m.)
7.00 Nieuws, 7.15 Ochtendconcert,
8.00 Nieuws, 8.15 Mozart, 9.00 Voor
de vrouw, 9.30 Waterstanden, 9.45
Schoolradio, 10.00 Orgel, 10.15 Mor
gendienst, 11.00 Ziekenbezoek, 12.03
Schutte en De Raaff, 12.30 Weer-
overzicht, 12.33 Strauss, 12.55 Zon
newijzer, de Vlaamse schilder An
thony van Dyck sterft te Londen,
13.00 Nieuws, 13.45 Hors d'Oeuvre,
14.00 Peter Nobino, 14.30 La Travia-
ta, 14.40 Het kerke1 qk leven in Ba
tavia na de oorlog, 15.00 Alma Mu-
sica, 15.30 „Spanische Liederspel",
Schumann. 16.00 Bijbellezing, 17.00
Jeugdjournal, 17.50 Voor de jeugd,
19.00 Sans Souci, 18.15 Land- en
Tuinbouw, 18.45 Piekeraars! 19.00
Nieuws, 19.45 Ned. Organisten spelen
eigen werken (X), Cor Kee, 20.00
Nieuws, 20.15 Steravond, 21.30 Fam.
competitie, 22.05 Prof. Scholten, 22.45
Avondoverdenking, 23.00 Nieuws,
23.15 Avondconcert.
Aan het slot der middagvergade
ring begon de minister van Financiën,
de heer Lieftinck, nog met de beant
woording der sprekers. Hij dankte de
Kamer ervoor, dat zij hem bij herha
ling gemachtigd heeft, die maatrege
len te treffen, welke noodaakelijk
waren. Daarin zag hij een blijk van
vertrouwen, waarvoor hij zich er
kentelijk verklaarde. Vervolgens
wees hij erop, dat dit wetsontwerp
is een doortrekken van de eerder uit
gestippelde lijn, de consequente voort
zetting van een eenmaal gekozen
systeem. In de avondvergadering her
innerde spr. nog eens aan deze lijn
en zeide, dat het fataal zou zijn nu
de koers te veranderen, even fataal
als wanneer nu het tempo vertraagd
zou worden. Wij moeten ons baseren,
zo zeide hij, op de realiteit van van
daag en op de verwachtingen voor de
naaste toekomst Spr. wees er op,
dat de wet ook machtigt de afwik
keling der geldzuivering te bespoe
digen. Daarvan zal hij zo mogelijk
gebruik maken. Hij kondigde een
nieuwe machtiging aan welke uitslui
tend in het belang der betrokkenen
zal zijn. Delegatie van macht is nood
zakelijk. Dat de regeling ingewik
keld is, hangt samen met de mate
rie en het systeem. Bij een staatsle
ning, zoals de heer van den Heuvel
had gewild, zouden er tal van vragen
rijzen. Er wordt over geklaagd, dat
men enige jaren rente heeft moeten
derven, maar men vergeet, dat men
dan verzuimd heeft gebruik te ma
ken van mogelijkheden, welke spr.
al in 1945 had geopend. Hij verklaar
de nog steeds geen spijt te hebben
van de keuze, welke hij heeft ge
daan. Door omzetting over vijf jaar
van de certificaten in vrij geld zou
een zeer sterke inflationistische
kracht op ons stelsel zijn losgelaten.
Dat de rechten en belangen van de
toevallige houders van geblokkeerd
geld veronachtzaamd zouden zijn, be
streed de minister. Zou het juist ge
weest zijn het herstel van het land
achter te stellen bij de belangen van
toevallige houders van geblokkeerd
geld? En zouden zij met een andere
methode meer zijn gebaat geweest?
Dit zeide de minister sterk te betwij
felen. Hij merkte op, dat er in om
vangrijke mate is gedeblokkeerd en
dat er is tegemoet gekomen aan de
reële verlangens van houders van ge
blokkeerd geld. Voorts wees hij er
op, dat onder de gelden bij de spaar
banken ook veel oneigenlijke spaar
gelden waren. Voor de eigenlijke
kleine spaarders bestaat de mogelijk
heid in vijf jaar hun geld vrij te krij
gen.
Met credieten, door bedrijven opge
nomen met geblokkeerd geld als on
derpand, was aanvankelijk 50 mil-
lioen gemoeid; dat bedrag is reeds
teruggelopen tot 15 millioen. De
minister was beleid tegemoet te ko
men aan wensen te dezen aanzien
geuit en verklaarde het desbetreffen
de amendement-Lucas- te zullen over-
aemen. Algehele vrijstelling van ge
blokkeerd geld van culturele vereni
gingen zeide de minister r.iet in over
weging te kunnen nemen. Wel ver
klaarde hij zich bereid faciliteiten te
verbinden aan de betaling van be
lastingen met investerings- en beleg
gingscertificaten.
Wat het rentepercentage aangaat
verklaarde spr. het niet juist te ach
ten thans de rentepolitiek om te bui
gen. Er is z.i. geen enkele reden om
de rente der beleggingscertificaten
te verhogen. Een voorstel om deze te
brengen van 2% op 2\4 pet. zou hij
onaannemelijk moeten verklaren.
Na re- en dupliek waarbij de mi
nister nog mededeelde, dat het Kabi
net hem gemachtigd heeft het onaan
nemelijk uit te spreken over rente
verhoging werd de vergadering
verdaagd tot Woensdagmiddag.
kweekscholen en deelnemers aan het
staatsonderwijzersexamen de lagere
akte behalen. Deze getallen zijn hoger
dan de z.g. jaarlijkse „slijtage" van
het onderwijzerscorps, zodat in de ge
noemde jaren een klein overschot zal
worden gekweekt om het in 1952 en
volgende jaren benodigd groter aan
tal onderwijzers althans gedeeltelijk
te kunnen opvangen.
B. L. O.
De in bewerking zijnde herziening
van de algemene maatregel van be
stuur tot regeling van het buitenge
woon lager onderwijs nadert haar
voltooiing. Verwacht mag worden,
dat zij nog dit jaar haar beslag zal
krijgen.
TEKORT AAN LEERKRACHTEN.
Het tekort aan bevoegde leerkrach
ten bij het V.H.M.O. vervult de mi
nister met bezorgdheid.
De animo voor het ambt van ieraar
in de kringen der studenten, aan uni
versiteiten is gering te noemen. De
minister memt, dat hij daaraan zijn
dacht moet wijden. Hij stelt zich voor
op korte termijn het oordeel der be
trokken faculteiten in te winnen.
ONDERWIJS IN DE MUZIEK.
Voor verplichte invoering van het
Onderwijs in de muziek acht de mi
nister het tijdstip nog niet gekomen:
in vele scholen is thans, zij het nog
op bescheiden wijze, het onderwijs
in dat niet-verplichte vak ter hand
genomen met financiële steun van de
overheid.
NIJVERHEIDSONDERWIJS.
Het rapport van de Commissie-
1450, 1700 en 1800 leerlingen van de Kohnstamm over het Nijverheidson-
Ontleend is aan de Memorie van
Antwoord op het voorlopig verslag
der Tweede Kamer betreffende de
begroting van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen:
Bij de vele leden, die de ambts
voorganger van de minister hulde
brengen, sluit deze zich van harte en
met overtuiging aan. Wie niet alleen
de werkzaamheden kent, die door dr.
Jos. J. Gielen voleindigd zijn, maar
bovendien kennis kan nemen van wat
tijdens zijn betrekkelijk korte ambts
periode werd voorbereid, moet getui
gen, dat zijn productiviteit als minis
ter van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen zeer groot is geweest.
SCHOLENBOUW.
In het jaar 1948 trad ten aanzien
van de scholenbouw een aanmerke
lijke verbetering in. Terwijl in 1947
slechts de bouw van een zeer beperkt
aantal (ca. 20) nieuwe scholen een
aanvang kon nemen, was het in het
lopende jaar mogelijk met de bouw
van 120 scholen te beginnen. Boven
dien zullen dit jaar 50 houten scholen
uit Finland worden geïmporteerd. Zo
wel deze als de bovengenoemde 120
scholen zullen naar het zich laat aan
zien in de eerste helft van 1949 zijn
voltooid.
Niettemin is het alleen reeds uit
hoofde van gpbrek aan voldoende ge
schoolde arbeidskrachten en mate
rialen niet mogelijk in de thans be
staande behoefte, welke op rond 800
scholen kan worden geraamd, volle
dig tte voorzien.
AANTAL ONDERWIJZERS.
Naar schatting zullen in de jaren
1949, 1950 en 1951 respectievelijk
derwijs voor meisjes is bijna geheel
gereed en het rapport van de Com
missie over het lager nijverheidson
derwijs voor jongens is dezer dagen
gereed gekomen; zij zullen binnen
kort worden gepubliceerd.
BEZOLDIGING ONDERWIJZERS.
De minister moet ontkennen, dat
de bezoldigingspolitiek ten aanzien
van de onderwijzers een vaste lijn
mist. De 20 pet. „vacantie"-toeslag
heeft de toenmalige regering in 1947
slechts toegekend aan die groepen
van rijkspersoneel, die financieel in
de moeilijkste omstandigheden ver
keerden. Aangezien de onderwijzers
in 1946 een extra maand salaris was
toegekend, terwijl voor hen in 1947
een salarisregeling is tot stand ge
komen, welke een grote verbetering
inhield, zijn de onderwijzers voor de
„vacantie"-toeslag niet in aanmerking
gebracht.
•Er is geen grond voor de in het
voorlopig verslag geuite vrees, dat
de storende ongelijkheid, die in het
verleden heeft bestaan weer opnieuw
zal worden ingevoerd en dat het in
1947 bereikte resultaat voor een be
langrijk deel zal worden te niet ge
daan.
DE KLEUTERZORG.
De kleuterzorg is ongetwijfeld een
aangelegenheid van grote sociale
betekenis, in het algemeen als ont
wikkelingshulp tot bijstand van de
gezinnen in haar opvoedende taak.
Tot zijn leedwezen is de minister
op dit ogenblik nog niet in staat
plannen betreffende dat „onderwijs"
voor te leggen.
Een wettelijke regeling is in voor
bereiding.
Het ligt in het voornemen bij de
voorbereiding van een regeling van
het kleuter-„onderwqs" ook de or
ganisaties op dat gebied werkzaam
in te schakelen.
AMBACHTSSCHOOL.
In beginsel kan de minister zich
verenigen met het voorstel, hem ge
daan door de commissie voor het L.
N.O. voor jongens, om aan de twee
jarige ambachtsschool een voorberei
dende cursus van 1 jaar te verbin
den.
HOGER ONDERWIJS.
De omvangrijke arbeid van de
Staatscommissie voor de reorganisa
tie van 'het hoger onderwijs met
uitzondering van het wetgevend ge
deelte nagenoeg voltooid.
De uitbreiding en modernisering
van de Technische Hogeschool te
Delft staan voorop in de plannen tot
verbetering van het technisch hoger
onderwijs, de bestaande hogeschool
zal voldoende moeten worden inge
richt op een capaciteit van omstreeks
3500 studenten.
In overleg met de rijksgebouwen
dienst en de gemeente Delft laat de
minister plannen uitwerken om op
een daarte uitgekozen terrein nieu
we gebouwen voor de technische ho
geschool te doen verrijzen.
BESCHERMING VAN TITELS.
Naar verwacht mag worden zal
een wetsontwerp tot bescherming van
de titel en het beroep van architect
de Kamer binnenkort bereiken. Ver
der is een begin gemaakt met de
uitwerking van analoge plannen ten
aanzien van de toonkunstenaars.
RADIOWET
De voorbereidingen voor het ont
werpen van een nieuwe radiowet
vorderen gestadig. Een antwoord op
de vragen betreffende het te voeren
beleid ten aanzien van het radio-
vraagstuk meent de minister te moe
ten opsch ;en tot het tijdstip waar
op het ontwerp van een nieuwe wet
wordt ingediend Daarbij kan dan te
vens blijken aan welk stelsel hij de
voorkeur geeft.
In het bedrag der vermoedelijk te
ontvangen luisterbijdragen over 1947
ad f 18.901.150, is begrepen een som
van ruim f 9.000.000 aan nagekomen
bijdragen over 1944, 1945 en 1946. Het
voor 1949 geraamde bedrag ad 15
millioen (nl. f 19.200.000 minus het
aandeel van de PTT) is gebaseerd
op het thans bekende aantal luis
teraars vermeerderd met een accres,
dat wat lager gesteld is dan de zeer
grote jaarlijkse toename van luis
teraars tot dusver. Die toename was
in de afgelopen jaren zo groot, omdat
Uit voorraad leverbaar
DE NIEUWE PHILIPS RADIO-
GRAMOFOON met ingebouwde
Platenwisselaar. Prijs 785 gulden.
Tevens daarvoor leverbaar Automatisch
gekoppelde Platen.
Volop Klassieke en Dansplaten.
H. G. van Luijken, Breestraat 97
de, veel vaker echter is het nadeel
groter dan het voordeel.
HERVORMING SCHOOLSTELSEL.
De minister is niet voornemens op
korte termijn voorstellen te doen tot
hervorming van ons schoolstelsel.
Hij wil allereerst de vernieuwing
van ons onderwijs, die onderweg is,
binnen de bestaande organisatie van
ons schoolwezen bevorderen.
controle-ambtenaren van de
dienst luistervergunningen der PTT
tienduizenden clandestiene luiste
raars achterhaalden.
Bij het ontwerpen van een nieuwe
regeling van het radiobeste! zal het
vraagstuk van de wijze waarop de
wereldomroep moet worden gefinan
cierd aan de orde worden gesteld.
Ten aanzien van de regionale om
roep is de minister van mening dat
deze voorlopig gehandhaafd dient
te blijven.
ONTWIKKELINGS -
MOGELIJKHEDEN
Met grote be^ngstelling heeft de
minister kennis genomen van de op
vattingen van vele leden omtrent
de wijze, waarop huns inziens een
noodzakelijk minimum aan ontwik
kelingsmogelijkheden aan de brede
massa van de Nederlandse jeugd
moet worden geboden. Ook hij is van
oordeel, dat de organisatie van het
onderwijs onmiddellijk volgend na de
'agere school alsmede van het vak
onderwijs van een dusdanig primor
diaal belang zijn, dat een doelbewust
beleid in deze geboden is.
Anderzijds meent hij, dat het hier
gaat om beslissingen, welke niet
overijld mogen worden genomen en
waarvan ook tevoren de practische
mogelijkheden moeten worden on
derzocht.
OVERLADEN PROGRAM.
De minister meent te moeten na
gaan, of de invloed der ouders op de
school niet enigszins kan en behoort
te worden versterkt.
Zoals de toestand thans is, vormen
de overbeladen programma's 'n ern
stig punt van zorg voor de minister.
Hij stelt zich voor naar wegen te
zoeken om in eendrachtige samen
werking met betrokken besturen in
spectie en leerkrachten de leerstof
te beperken.
Als een euvel van ons onderwijs
beschouwt hij ook de omstandighe
den, dat jaarlijks een groot aantal
leerlingen in de onderscheiden
schoolvormen zitten-blijft, temeer
waar enkele gegevens het vern
den wettigen, dat het percentage
zitten-blijvers zich nog in stijgende
lijn beweegt. Het blijven zitten
werkt soms als een prikkel ten goe-
LEIDING DER NEDERLANDSE
KATHOLIEKE ACTIE NAAR
KEULEN EN ROERGEBIED
Op uitnodiging van de Katholieke
Actie in het Aartsbisdom Keulen zul
len de landelijk voorzitter van de
Katholieke Actie in Nederland, dr. ir.
F. Ph. A. Tellegen, de secretaris mr.
A. Diepenbrock pr. en directeur A.
M. Jansen pr. van het Aartsbisdom
Utrecht, een acht-daags bezoek bren
gen aan Keulen en het Roergebied.
Zij zullen daar een reeks voordrach
ten houden over aard en werk van
de Kath. Actie in Nederland.
Met het gebruikelijk en luisterrijk
feestvertoon, aldus de „Tijd", vierde
het Klein-Seminarie Hageveld te
Heemstede het koperen priesterfeest
van twee zijner leraren de weleerw.
heren G. v. d. Poel en J. v. Rek.
's Morgens droeg de weleerw. heer v.
Rek de communiteitsmis op. De
Hoogmis werd opgedragen door de
weleerw. heer v. d. Poel, geassisteerd
door zijn mede-jubilerende collega
als diaken en pater Jongh als sub
diaken.
In de aula had hierna de officiële
huldiging door de Hageveldse com
muniteit plaats. Na de receptie kwa
men allen weer bijeen in de aula,
waar studenten onder de regie van
de weleerw. heer Th. Zwartkruis een
Kerstspel opvoerden.
DRIE JAAR LANG EEN RIJK MAN.
Een landarbeider ontdekte in 1945
bij graafwerk op het erf van de we
duwe van W. te Houten een geld
kistje, dat aan bankbiljetten en gou
den tientjes ongeveer 8000 gulden be
vatte. De man behield het geld en
belegde het zorgvuldig. Enkele maan
den geleden kwam de zaak echter
aan het licht en zo had hij zich gis
teren- te verantwoorden voor de
Utrechtse rechtbank. „Ik wist niet
van wie de schat was", zo luidde zijn
excuus, maar hoewel de officier reke
ning wilde houden met de tijd waar
in het misdrijf was gepleegd, eiste
hij toch teruggave van het geld en
een gevangenisstraf voor de tijd van
een jaar met aftrek, waarvan zeven
maanden voorwaardelijk.
en het avontuur met
Kobus Kluif been
verteld door Huibert Vet
capillair actieve tandcream
met FLUORGAAN tegen tandbederf
'Norm. tube"\
37 71 c,v
Grote tube"
V 65 li.
39
r^e waard stootte Frede-
rik aan. „Die hond
is van de bakker!" fluis
terde hij. „Een hele poos
geleden is hij weggelo
pen en we hebben hem
nooit meer terug gezien.
Het is altijd een raar beest
geweest; hij had zulke
vreemde dingen soms.
Heb je wel eens een hond
met mes en vork zien
eten? Nou, déze hond heeft dat ge
daan, vlak voordat hij wegliep. We
hebben nog gezocht, maar een poosje
later kon dat niet meer, omdat toen
Kobus Kluifbeen kwam en we alle
maal binnen moeten blijven. Dat
was me een geschiedenis, mijnheer
FrederikWe hadden het altijd
zo rustig gehad, en toen kwam op
eens Kobus Kluifbeen en dreigde met
een geweer en zei dat we in het ver
volg voor hem belasting moeten
opbrengen en dat er niet geluibakt
mocht worden. Ik dacht...."
Frederik luisterde nigt meer naar
wat de waard allemaal dacht; pein
zend keek hij naar de hond die zo
juist aan de mals biefstuk begonnen
was.
Kobus Kluifbeen kreunde en keek
met half gesloten ogen naar Ko
Krauw die met één grote hap de hai-
ve biefstuk naar binnen wei'kte.
Toen gaf Kobus sKluifbeen opeens
een wilde schreeuw; hy wierp zijn
jasje van zich af en stortte zich op
de grond. „Ik hou het niet meer uit!"
riep hq, „Ik heb er genoeg van. Jk
wil niet langer mens zijn; ik wil weer
worden wat ik altijd geweest ben.
Oh.... gggrrrr.... ggrrrr...."
Frederik kon zijn ogen bijna niet
geloven: Kcbus Kluifbeen rukte en
trok aan de overgebleven biefstuk
en met elke hap begon zijn gezicht
te veranderen, tot tussen de hond en
de bakker en hem geen verschil meer
te zien was.
Terwijl de ene hond nog helemaal
in zijn biefstuk verdiept was, ver
anderde de andere hond weer in Ko
Krauw.
Ko Krauw knikte voldaan tegen
het verstomde gezelschap en deed
Kobus Kluifbeen een halsband aan.
Notaris Zwingelhout begon zich stil
letjes in de richting van de deur te
rug te trekken.
HET GEHEIM
VAN DE
DOOR AGATHA CHRISTIE
71)
Een paar minuten lang bleef ze
met het briefje in haar hand on
bewegelijk staan. Ze las en herlas
die twee simpe'e zinnen, die voor
haar zoveel betekenden.
Dan hief ze haar hoofd op en keek
de kamer ronu. Het was, of ze haar
omgeving nu met geheel andere ogen
zag.
Ze boog zjch uit het raam en wens
te Boris.
„Hoe moet ik het doen?" vroeg ze
fluisterend.
„De detectives zijn aan de andere
kant van het huis... op het terras
voor de vergaderzaal. Kom naar be
neden en ga deze deur uit. Ik zal
blijven wachten. Op de weg staat een
auto.
Virginia knikte. Ze verwisselde
haar avondjapon vlug voor een sport-
costuum van beige tricot en zette 'n
klein beige-leren hoedje op.
Dan schreef zc staand een briefje
adresseerde het aan Bundie en stak
het op haar toi'etkussen vast.
Haar tocht door het huis werd zon
der moeilijkheden volbracht. Voor
de kleine zijdeur bleef zij staan en
haalde diep adem. Dan maakte ze
een kleine beweging met haar hoofd,
dezelfde beweging, waarmee haai
voorvaderen zich, in de kruis
tochten, ten strijde hadden aange
gord, schoof de grendel weg en ging
naar Duiten.
HOOFDSTUK XXVI.
De dertiende October
Op de dertiende October 's mor
gens om tien uur wandelde Anthony
het Harringaton Hotel binnen en
vroeg de portier om baron Lolopretz-
jyl, die in het Harrington logeerde,
te spreken.
Na het gebruikelijke zoveel keer
vijf minuten wachten werd Anthony
door een piccolo naar de kamers van
de baron gebracht. Bij zijn binnen
komen stond de baron kaarsrecht, als
de vleesgeworden correctheid, op het
kleedje voor de haard. Schuin ach
ter de grote man, iets minder cor
rect, stond kapitein Andrassy.
De begroeting had volgens het ge
wone programma plaats: stokstijf
staan, hielen tegen elkaar, buiging.
Anthony begon, wat dat soort begroe
tingen betrof, langzamerhand routine
te krijgen.
„Neem me niet kwa^k, dat ik u
al zo vroeg stoor," begon Anthony,
toen aan de Slowaakse beleefdheids-
eisen voldaan was. „Maar ik kom met
een voorstel, een zakelijk voorstel!"
„Aha," zei de baron. „Laat u eens
horen."
Kapitein Andrassy keek achter
dochtig. Hij had Anthony van het be
gin af aan niet vertrouwd en dat ge
voel had hij nooit kunnen overwin
nen.
„Zaken doen." ging Anthony voort
„is gebaseerd op vraag en aanbod.
De een wil iets hebben, de ander
heeft het. Oplossing: prijs vaststel
len."
De Baron keek hem scherp aan,
maar onthield zich van enig com
mentaar.
„Tussen een Slowaaks edelman en
een Engelsman, die een heer is, zul
len voorwaarden voor een dergelijke
koop wel gemakkelijk geregeld kun
nen worden."
Bq de woorden: „Engelman, die
een heer is," bloosde Anthony tegen
wil en dank. Het viel hem niet mak
kelijk, om dergelijke bombastische
beweringen als argumenten te gebrui
ken, maar hij wist bij ondervinding
dat ze op iemand van de mentaliteit
van baron Lolopretzjyl grote in
vloed hadden.
„Dat der.k ik ook," zei de baron,
terwijl hij goedkeurend knikte. „Dat
denk ik ook.
ZeUs kapitein Andrassy begon on-
dcr de verwarmende werking vai; dit
compliment te ontdooien. Hij Ki.ikte
eveneens.
„Goed," zei Anthony. Dan zal ik
maar niet langer om de zaak heen-
draaien en
„Wat is dat, wat u zegt?" infor
meerde de baron. „Om de zaak heen-
draaien!" Dat begrijp ik niet."
„O, dat is figuurlijk bedoeld. In
huis- en keukentaal betekent het: wij
hebben de waar, die u wilt hebben.
Het schip is in orde, maar het 'heeft
geen schegbeeld. Met dat schip be
doel ik de royalistische partij in
Herzo-Slowakije. Op het ogenb'ik
bent u het hoofdnummer van uw
politieke programma kwijt. U heeft
geen prins! En gesteld nu eens, dat
wij u die prins konden leveren?"
De baron staarde hem paf aan.
„Ik begrijp niet," verklaarde hij.
„Ik begrijp u niet in de minste."
„Mynheer!" zei kapitein Andrassy,
terwijl hq verwoed zijn snor op
draaide. „U bent beledigend!"
„Absoluut niet," zei Anthony. „Ik
probeer u te helpen. Het gaat om de
kwestie: vraag en aanbod nietwaar?
Niets onderhands bij, mijn woord er
op! AUeen echte prinsen worden ver
strekt... zie ons handelsmerk. Als
we het met elkaar eens kunnen wor
den zult u zien, dat het geen sur
rogaat is. Ik bied u bij deze het ech
te, onvervalste artikel aan."
„Ik begrijp niet," herhaalde de ba
ron. „Ik begrijp niet in de minste."
„Hindert niet," zei Anthony bij
wijze van troost. „Probeer eerst maar
eens aan de gedachte te wennen. Er
zit namelijk meer aan vast. Maar voor
het ogenblik geMt alleen dit: u heeft
een prins nodig. Ik kan u die prins
leverenonder zekere voorwaar
den dan altijd."
De baron en kapitein Andrassy ke
ken hem in opperste verbazing aan.
Anthony nam zijn hoed en stok en
maakte zich gereed om weg te gaan.
„Denk er maar eens over. O ja,
baron, dan heb ik nog iets. U moet
vanavond op „De Schoorstenen" ko
men... U en kapitein Andrassy. Er
staan een heel rijtje buitengewone
dingen te gebeuren. Zullen we een
afspraak maken? Ja? Goed, om ne
gen uur dan, in de vergaderzaal...
Kan ik er van op aan, heren, dat u
er bent?"
Baron Lolopretzjyl kwam een stap
naar Anthony toe en keek hem on
derzoekend aan.
„Mr. Cade," zei hq, niet zonder
waardigheid, „dit is toch niet. dat
ge voor de gek wilt houden mij?"
Anthony hield zijn blik rustig uit.
„Als deze avond om is, baron," zei
hij, „zult u de eerste zijn, die toe
geeft, dat in deze kwestie het ern
stige element sterker vertegenwoor
digd is dan het luimige."
Hij maakte een buiging voor de
beide mannen en ging de hotelka
mer uit.
Zijn tweede bezoek gold mr Isaac-
stein, de financier. Hij gaf z'n kaart
je af en zette zich tot wachten.
Na een minuut of tien werd hij
ontvangen door Isaacstein's aide de
camp, een keurig gekleed, keurig
opgevoed jongmens met militaire
rang.
„U wou mr. Isaacstein spreken?"
opende het jongmens in kwestie het
vuur. „Hij heeft het vanmorgen ge
weldig druk vergadering van aan
deelhouders en nog meer zulke din
gen. Kan ik u misschien helpen?"
„Neen, tot m'n spijt niet. Ik moet
mr. Isaacstein persoonlijk soreken,"
gaf Anthony ten antwoord. Hij wacht
te even, voegde er dan, achteloos aan
toe: „Ik kom juist van de „Zeven
Schoorstenen".
Het jongmens met de mi'itaire
rang veranderde bij het horen van de
toverspreuk: „De Zeven Schoorste
nen".
(Wordt vervolgd)
