Mensen Sn hun
Moeder tekent een kruis
op het brood
Pleidooi voor corporatie en
coöperatie
AAN KOLPING
TROUW
C^eld, geld,
wat doet men er mee
ZATERDAG 20 NOVEMBER 1948
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
Roomsigheden I
E'EN BOER aan wie eens op een
ver jaarpartijtje bij andersden
kenden de vraag werd gesteld: „Waar
om ben je nu eigenlijk Katholiek?"
antwoordde, terwijl hij bedacht
zaam aan zijn pijp lurkte- „Omdat
mijn vader het was!"
De vreugde was algemeen en
iedereen vond het antwoord zo heer
lijk stom, dat men om die Roomse
man te sparen maar vlug van „het
geloof" afstapte en overwipte op het
gebruikelijk onderwerp van gesprek
bij boeren en dus over koetjes en
kalfjes ging praten.
Op een of andere manier was dit
voorval echter ook de pastoor ter
ore gekomen die zijn parochiaan er-
cver aansprak: „Maar Bertus
verweet de pastoor, goedaardig
het hoofd schuddend.
Bertus was echter allerminst uit
het veld geslagen:„Pastoor, ze
lieten me niet meer aan het woord
komen. Had een van die lui nu maar
gevraagd (en daar loerde ik op) van
wie mijn vader het katholiek geloof
kreeg, dan had ik kunnen antwoor
den: „Van zijn vader".
„Nou ja" zei pastoor ontstemd
„je moet er geen grap van ma
ken".
„Dat is het om de verdorie ook
niet. De vader van mijn vader had
het geloof van zijn vader en als je
zo door blijft gaan, kom je bij de
oude Germanen en bij St. Willibrord
terecht. Nu zou ik opnieuw kunnen
gaan vaderen, te beginnen met de
vader van Willibrord. Maar in een
preek heb ik wel eens gehoord u
denkt, dat ik zat te dutten! dat
Engeland het geloof kreeg uit de
mond van Augustinus, die door de
paus was uitgezonden. De paus had
het ge],oof ook weer van zijn vader,
grootvader, overgrootvader en hoe
veel vaders dan ook, maar in ieder
geval kreeg hij het in lijnrechte af
stamming van Petrus en Pauius
en die hébben het ontvangen van
Christus".
„Het is bepaald jammer" meen
de pastoor „dat ze je in dat ge
zelschap niet hebben laten uitpra
ten!"
„Dat docht ik ook" zei Bertus.
AAN HET VERHAAL VAN BER-
TUS moeten wij wel eens den
ken, als we onder de Mis de priester
te-kenmale het altaar zien kussen.
Iedereen weet behoort tenminste te
weten, dat in elk altaar gebeente van
heiligen ligt besloten. Niet iedereen
weet dat hetj zonder dat daar een
uitzondering op wordt toegelaten,
het stoffelijk overschot van een mar
telaar moet zijn. Het was in de eer
ste Christen-eeuwen gewoonte, de
II. Geheimen te vieren op het graf
van martelaren in de catacomben.
Dat eerbiedwaardig gebruik, herin
nerend aan de ontzettende geloofs-
vervo.gingen, is bev/aard gebleven
en zal onze Moeder de H. Keric
kennend! ook altijd trouw be
waard blijven. Wanneer men op deze
kleine bizonderheid ir. de eredienst
let. voelt men zich bijna tastbaar
vereend met de Christenheid van alle
eeuwen en wordt men met één ruk
midden in de voltallige gemeen
schap der heiligen verplaatst.
Het is helemaal niet nodig, maar
het kan wel zijn nut hebben, van der
gelijke geschiedkundige wetenswaar
digheden kennis te dragen. Hef voor
naamste is. dat men, evenals de
landbouwende en vee-telende Bertus.
de ontzagwekkende eenheid van de
Kerk van Christus over alle eeuwen
heen aanvoelt en er zich onverbre-
ke'ijk mee verbonden weet. In het
Latijn heet dat de „sensus catho'i-
cuseen soort zesde zintuig, waar
mede een Katholiek heel nauwkeu
rig, maar dikwijls onbewust, op
snuift, wat de geleerde theologen in
dikke folianten hebben uiteengezet
of zullen gaan uiteenzetten. Een ont
wikkeld Katholiek is niet beter Ka-
tholiek, ómdat hij ontwikkeld is.
Moeder met de rozenkransvader
met zijn schietgebeden.daar kan
jong en oud en hooggeleerd een
voorbeeld ter navolging aan nemen.
•70 IS HET in ieder Rooms huis-
houden een vroom gebruik om
als het brood of vlees wordt aan
gesneden er een kruisje op te maken,
(met de stille verzuchting): God ze
gen dit brood tot heil van lichaam en
ziel"). Er is wel geen Katholiek deze
adeLlj'.e naam met ere en fierheid
dragend die niet, als hij 's morgens
wakker woidt, zichzelf heiiigt met
het kruisteken en de gehele dag met
al-zijn werk en zorgen zet onder het
kruisteken en 's avonds, met een
kruisje gezegeld, weer onder de wol
kruipt.
Een Katholiek wordt daar wel
eens, hetzij in het openbaar, hetzij
achter de hand, om uitgelachen, maai
er is er nog nooit een geweest, die
het daarom zou laten. Het is het
zesde zintuig, dat er hem toe aan
zet bij al zijn doen .en lateji een
kruis te maken ter ere van de ge
kruiste Christus onder aanroeping
van de Drie-ene God. In de bouw
vallen van het keizerlijk paleis te
Rome is een tekening ontdekt (ten
toongesteld in het Nationale Mu
seum te Rome), waarop in onbehol
pen krabbels een kruis is getekend
met God vergeve het! een ezel
erop en daarvoor een mannetje. Erbij
staat geschreven: „Alexamenos aan
bidt zijn God." Deze godslasterlijke
voorstelling zet ons weer midden in
de eerste eeuwen der christenheid,
toen onze geloofsgenoten moedig
de dood ingingen, omdat zij trouw
bleven aan Christus' kruis. Hoe ont
roerend is het te weten, dat zij, a1-
vorens te stervén, hetzelfde kruisje
met hun duim maakten, dat gij
r.-?->' t bij uw te ruste gaan. De eer
ste Christenen maakten het kruis-
men lezen kan in deze passage uit
„De Corona Militis" (Soldatenkroon)
d. w. z. Martelaarskroon) van Tertul-
van Tertuliiaan. Tertullianus schreef
omstreeks het jaar 200:
Bij iedere schrede en stap, bij
het ingaan en uitgaan, bij het
aantrekken van kleren en schoe
nen, bij het wassen, aan tafel, bij
het licht opsteken, bij het slapen
gaan, bij het rusten en bij iedere
arbeid, die we verrichten, teke
nen wij. Christenen, het voor
hoofd met het teken des krui-
In de dagen van keizer Julianus
de Afvallige (331363) blijken de
Christenen op straat een kruisje te
maken als ze langs heidense tem
pels gaan. Zijne afvallige majesteit
verweet de Christenen:
Gij aanbidt het ordinaire hout
van een kruis, gij vormt dat te
ken op uw voorhoofd, ge grift
het op de deur van uw huizen!
Cyrillus, bisschop van Jeruzalem
(313336) schreef in zijn „Cate
chese":
I aten we oi)s niet schamen
om de Gekruisigde te belijden.
Zij het kruis ons zegel met vrij
moedigheid door onze vingers
gemaakt op ons voorhoofd en
overal op, op het brood, dat wij
eten en de bekers, die wij drin
ken, bij ons komen en gaan, voor
we ons ter ruste leggen om te
gaan slapen en als we ontwa
ken, als we op reis zijn en als
yve rusten.
U/ANNEER VANAVOND dus
moeder de vrouw een kruisje
op het brood maakt, vóór ze het aan
snijdt, ziet ge haar precies hetze^de
doen, wat Tarcisius en Pancratius,
Agnes en Cecilia hun moeders heb
ben zien doen en dank dan in
stilte God, die ons in de Kerk van
Christus veilig heeft bewaard waar
in al ons doen en laten gestempeld
wordt met het kruis van de goddelij
ke Martelaar en van alle andere mar
telaren.
Als ge morgen in de Kerk komt
en de priester het altaar ziet kussen,
laat uw hart dan opvéren van vreug
de, want hij kust namens ons allen
het graf van een der eerste marte'a-
ren bij de onbloedige viering van de
marteldood van Christus. Overweeg
dan de schone woorden van Maximus
van Turijn, (gestorven in 470):
Het is dus passend en als ter
wille van een zeker deelgenoot
schap, dat daar de martelaren
begraven liggen, waar de dood
des Heren dagelijks wordt ge
vierd volgens Zijn woord: Zo
vaak ge dit doet, verkondigt mijn
dood tot Ik kom; opdat namelijk
degenen die om Zijn dood gedood
werden, mogen rusten in de ge
heimenis van Zijn sacrament.
Hoe heerlijk is het om Rooms te
zijn! v. P.
VEEHOUDERS IN DE L. T. B
„Men tracht de boer in plaats van de koe
het spantouw om te doen"
TOESPRAAK
VAN KAMERLID
VAN DER WEIJDEN
De vakgroep „Veeteelt" van de
L.T.B- is heden te Haarlem in verga-
dëring bijeengekemen.
De voorzitter, de heer M. P. v. d.
Weijden, sprak de openingsrede uit
De resultaten der veehouderij in het
voorbije jaar geven reden tot tevre
denheid, dank zij de zeer gunstige
naluur-omstandigheden. De boer mag
op deze gunstige factoren niet reke
nen voor dc komende jaren. Ook de
overheid niet.
De land- en tuinbouw gaat in Ne
derland thans weer een nieuwe pe
riode tegemoet welke, in verband met
de Benelux-overeenkomst en de
daarmede gepaard gaande afschaf
fing van subsidie op levensmiddelen,
wat mistig en wazig is.
Opmerkingen over de vrije con
currentie t.a.v. de buitenlandse prij
zen voor de boerenstand maken spr.
wat huiverig.
Bij ongeordende economie met
vrije concurrentie is het de markt
prijs van een product die zonder
dat de rechtvaardigheid een rol
speelt het loon bepaalt.
Hiertegenover stellen wij, dat de
productiekosten van een product be
horen uit te gaan van een rechtvaar
dig loon voor de ondernemer en Je
arbeider in het betrokken bedrijf. De
prijs moe't niet worden bepaald in
concurrentie met sociaal soms ach-
telijk gerichte bedrijven in het bui
tenland, maar de prijs zal moeten
worden beheerst door een geordend
samenstel van lonen en andere be
drijfslasten.
De meest gerede oplossing
De meest gerede oplossing ligt in
de geregelde concurrentie, beheerst
door een orgaan dat zelf weer on
derworpen is aan de controle ten, be
hoeve van het algemeen belang, n.L
de corporatieve ordening.
Wij houden vast aan de opvatting
dat de prijs dient afgesteld te zijn óp
een behoorlijk levensonderhoud van
de bij de productie betrokkenen. De
bepaling van een vloer- of bodem
prijs is geenszins dodend, voor de
concurrentie omdat binnen dit ka
der nog tal van wegen openstaan.
Waarom zeggen we dit?
Omdat wij het geen kunst achten
om naar boven een prijsgrens vast
te stellen en naar beneden de boel
maar te laten gaan, zoals dat reeds
meermalen is geschied als de schaars
te over was.
Wij zullen ons tegen deze politiek
om alleen de rubriek ongelukken
voor de boer en tuinder open te hou
den moeten verzetten ook al dient
men het op als vrije concurrentie,
waarmede het echter zo niets van
doen heeft.
Overigens zijn de boeren bereid
rekening te houden met de schier
bovenmenselijke taak van de Rege
ring om een verantwoord loon- en
prijsbeleid te voeren in verband met
de armoede van ons land. Zij willen
hierin hun rechtmatig aandeel dra
ger-
Na "de belastingen te hebben be
sproken, die het productievermogen
van de land- en tuinbouw verlammen
omdat hoognodige investeringen van
de reparatiën in de bedrijven hier
door achterwege moeten blijven,
zeide spr. dat, als de tekenen niet
bedriegen, er weer moeilijke tijden
voor de deur staan.
Coöperatie aanbevolen.
Spr. zeide, dat de publiekrechte
lijke bedrijfsorganisatie, die voor de
deur staat, geen tovermiddel is. We
zullen onze ogen goed open moeten
houden. Daarnaast zal het evengoed
nodig kunnen blijken dat ook
Een bankier is altijd een rijk man geweest.
Hebt u wel ooit een verhaal gelezen, dat begon:
„Er was eens een arme bankier"? Een arme
bankier is even onbestaanbaar als een rijke
schaapherder.* Schaapherders behoren arm te
zijn en bankiers rijk. Dat is altijd een wet van
Meden en Perzen geweest. Totdat de particu
liere bankiers failliet gingen-en het veld ruim
den voor de N.V.'s en andere vennootschap
pen. Hier in Leiden is het genus particuliere
bankiers uitgestorven en ook elders zullen ze
wel zeldzaam zijn. Maar nog altijd hangt er om
de gebouwen der banken een sfeer van welge
dane, imponerende welgesteldheid. Wie in het
veen zit, kijkt nie^; op een turfje. Dat spreekt
vanzelf. Maar overigens is het ook goed beke
ken, want wie zou vertrouwen hebben in een
bank, indien deze de indruk wekte alsof hij
z'n eigen zaken niet kon behartigen?
A?an de andere kant is het misschien wel
juist dat imposante uiterlijk geweest, dat „de
gewone man" er van weerhield om van de dien
sten van een bank gebruik te maken. Maar
toen kwam de tijd, dat wij er allemaal een bank
rekening op na gingen houden, de tijd van de
geldsanering. En plotseling zagen we, dat de
drempel van een bankgebouw door iedereen
vrij 'kon worden overschreden, dat een bank
employé helemaal geen ongenaakbaar iemand
was en dat de bemiddeling van een bank toch
wel gemakkelijk kon zijn.
„O, die geldsaneringzei de man van de
bank tegen me; hij nam z'n bril af, streek met
zijn hand over z'n ogen en keek me aan alsof
hij zeggen wou: „Als ik u daar 'ns wat van ver
telde, dan raakte ik niet uitgepraat."
„Wat we hier niet allemaal gehad hebben,
lijkt ongelooflijk. Tot 12 uur 's nachts hebben
we geldstortingen geïnd. In kistjes, in dozen, in
pakken. Allemaal vies vuil geld tellen. Het hele
huis stonk er naar. Pinda-mannetjes kwamen
met dozen-vol aanzetten. Alles moest een re
kening openen en de meesten hadden nog nooit
een bank gezien. Wat 'n werk was dat; al dat
geld op rekeningen verwerken. En juist in een
tijd, dat het zo moeillijk was om aan boekhoud
kundig geschoold personeel te komen. Wij wa
ren dikwijls bek-af; dat kan ik u verzekeren.
Maar het ergste was de deblokkering. Toen het
geld eenmaal geblokkeerd was, moest er wel
een gaatje open gehouden worden voor een
gedeeltelijke deblokkering. En daarvan pro
beerde iedereen te profiteren. De mensen ver
zonnen van alles, om een paar gulden uit hun
geblokkeerde rekeningen los te peuteren. Al die
aanvragen moesten worden doorgezonden naar
de Nederlandse Bank. Wat ook weer handen
vol werk gaf.
Herinnert u zich nog wel, dat in de eerste we
ken van de blokkade het geld voor de salarissen
uit de geblokkeerde rekeningen vrij gemaakt
I kon worden? Daar is natuurlijk royaal gebruik
van gemaakt en de rijksaccountants zijn toen
boeren in de beide Hollanden even-1 naar de banken gegaan, om te controleren of al
als de boeren in de andere provin- die opgevraagde gelden werkelijk voor sala-
veel meer dan wij, gelijk ciën de coöperatie meer nog als ver-Irissen waren uitgegeven. H?t was geen doen,
weermiddel gaan aanvatten daar
waar de individuele boer het niet af
kan. Hierbij denken wij aan de vee-
afzetmogelijkheden indien de Rege
ring eventueel zou besluiten de taxa-
tiemarkten op te heffen en daarmede
ons de vaste prijsbasis zou komen te
ontvallen, al rrtoet men zeggen, dat
de beste soorten steeds te laag ge-
klast werden.
Moeten we die richting uit, dan
kunnen we echter niet wachten tot
dat de prijsafbraak een feit is ge
worden.
Uw bestuur is bereids op deze weg
bezig voorbereidingen te treffen. Het
is n.l. noodzakelijk maatregelen op
dit terrein té nemen en ons te ver
diepen op een landbouwpolitiek op
langere termijn. Als de Overheid
soms de lapdbouw op korte termijn
weer in zijn hemd zou willen laten
staan, zullen we ons organisatorisch
daartegen moeten verzetten, maar
eveneens alles moeten doen wat bin
nen ons bereik ligt om onze positie
te versterken. Dat wil dus zeker zeg
gen, dat de boeren de bestaande coö
peratie als de C.M.C. de handen bo
ven het hoofd houden.
Spr. gispte enkele voorbeelden van
ambtenarij o.a. bij de weigering van
huisslachtingen te Alphen a. d. Rijn
en de, t.b.c.-bestrijding onder het
rundvee in Zuid-Holland. Men tracht
de boer inplaats van de koe het span
touw om te doen, met dit verschil,
dat het niet meer losgemaakt wordt.
Ten slotte herhaalde spr. dat de
land- en tuinbouw niet langer kan
aanvaarden, dat men hem onbeschut
laat en andere bedrijfstakken en
groepen beschutting geeft. Er moet
komen sociale zekerheid, ook voor
de boer en landarbeider in het wel
begrepen belang van heel ons volk.
Wat de land- en tuinbouw derhal
ve wil, is niet dat voor hem een uit
zonderingspositie wordt gemaakt.
Ook de landbouw moet leven on
der dezelfde voorwaarden als het
overige bedrijfsleven.
Dat wil dus zeggen, dat wij voor
de toekomst nimmer accoord kunnen
gaan met deze gedachte, b.v. voor
wat de melk betreft, uitgaande van
de stelling: „De consument kan niet
meer betalen tfan 10 centen. De
melkhandel moet zoveel hebben dat
dit hem een bestaan verschaft, de
stander rdisatiebedrij ven eveneens,
ook de melkrijder en wat er dan
overblijft is voor de boer waardoor
deze de sluitpost is en het kind van
de rekenin'g".
Wij redeneren vanuit een andere
gedachtengang: De producent dient
een zodanige prijs te ontvangen dat
hij en de arbeider in dit bedrijf bij
behoorlijke prestatie niet lager be
loond worden dan bij overeenkom
stige andere arbeid.
Wij menen dat geen redelijk mens
hiertegen in verzet kan komen.
Verwacht men daar heil van.
De druk van allerlei lasten op de
boer en tuinder is zwaar en evenals
in de dertiger jaren dreigt het ge
vaar dat sommigen weer weglopen
uit hun organisatie. Verwacht men
daar wat goeds van? Verwacht men
dat daarom andere voor de belangen
van de boeren en tuinders zullen op
komen?
Juist in tijden als deze en die, wel
ke misschien weer voor de deur staan,
dient het zó te zijn, dat elke boer
zich verzekert van de steun van zijn
principiële organisatie en van de
voorlichting van zijn eigen blad en
zo zijn organisatie steunt.
Als leider van de Chinese handels
missie tekende de heer Chiang een
handelsovereenkomst tussen China
en Indonesië. Volgens dit verdrag
zal China textiel leveren tegen In
donesië rubber. Naast de heer Chi
ang de heer B'okhui?, Hoofd van het
kantoor van Handel van het departe
ment Economische Zaken.
KOMMENTAAR OP DE
KATECHISMUS.
U.L.O. Katechismus of Kort
Kommenlaar in vraag en ant
woord op de Katechismus ten ge-
bruike ven de Nederlandse Bis
dommen door Pater Cunibertus
Sloots C.F.M. Vijfde Druk. Rijs
wijk, Nieuwvoorde 1948. Prijs
ongebonden 1.50, gecartonneerd
1.90.
Van deze merkwaardige Katechis
mus verscheen in Maart j.l. de eerste
uitgave, die nog gebaseerd was op de
oude tekfct van de gewone Katechis
mus; nu ligt voor ons de vijfde druk,
die, zoals al de vierde druk, volledig
aangepast is aan de tekst van de Ka
techismus, die onlangs, voor de Ne
derlandse Bisdommen werd voorge
schreven.
Geen beter bewijs voor de kwali
teit van dit boekje is wel deze snel
opeenvolgend*5 drukken, die tevens
aantonen, dat het op verscheidene
U.'.O. e.d. als handboek werd inge
voerd. Verwonderen doet ons dat
niet. Met een eenvoud, die verrassend
is, wist de schrijver ook ingewikkelde
stof en moeilijk begrijpbare waarhe
den aan de jeugd voor te stellen. De
methode, om dat te doen in vraag en
antwoord, is de aangewezene voor
leerlingen van die leeftijd en die ca
paciteiten. De auteur beperkt zich
echter niet, strikt tot de godsdienstige
waarheden alleen. Zijn boek bestrijkt
heel het katholieke leven en mer. kan
zonder enige aanzeling zeggen, dat
het een volledig samenstel is van al
les, wat zich in het dagelijks leven
voordoet.
Een uitg-breid register stelt elke
lezer in staat voorkomende kwesties
even na te slaan, waarvoor hij dan
een duidelijke en afdoende oplossing
vindt. De schrijver heeft klaarblijke
lijk zoals uit de titel van het boek
^blijkt, zijn werk op de eerste plaats
willen bestemmen voor de leerlingen
van de U.L.O.-scholen, waarvoor het
ook inderdaad alle goede eigenschap
pen volledig bezit. Toch zou het te
betreuren zijn, als de titel aanleiding
zou worden het boek tot die scholen
alleen te beperken, 't Werk lijkt ons
uitstekend voor cursussen op de la
gere klassei van alle inrichtingen, zo
als van middelbaar of voorbereidend
hoger onderwijs, voor cursussen ook,
die men in diverse organisaties- bui
ten schoolverband geeft. Zonder eni
ge reserve durven wij het aanbeve
len, zelfs voor eigen studie.
B. V. L.
Uw tanden en mond
stralend-wit en gezond!
FaMa tandpasta
vitamine C
fluorsilicaat
sulfonamide
tegen tandbederf
Het verschijnen van het artikeltje
onder bovenstaande titel in de krant
van verleden week Zaterdag heeft
de schrijver daarvan een zevental
dagen van intens plezier bezorgd.
Blijken van belangsePing en in
stemming van velen en velerlei
kanten kwamen aan het adres van
ondergetekende: Witte Singel 85 te
Leiden, binnen.
Het verheugt mij te kunnen mel
den, dat blijkens nader binnenge
komen berichten het graf van
Adolf Kolping in de verwoeste Mi-
noritenkerk te Keulen onbescha
digd is.
Ook zou het standbeeld van
Ado^ Kolping voor genoemde kerk
reeds wederom zijn opgebouwd. Dit
laatste is echter nog niet bevestigd
geworden. Verder kan worden ver
meld, dat in het „Kolpingsblatt",
hetwelk in Januari a.s. in Keulen
zal verschijnen een groet van de
Leidse Gezelllen zal worden opge
nomen.
,Voor hen, die het artikeltje van
verleden week niet mochten hebben
gemzen zij medegedeeld, dat het in
de bedoeling ligt in December a.s.
de geboorte-da? en de da? van het
afsterven van Vader Kolping in een
plechtige bijeenkomst te herdenken.
Die herdenking zal plaats vin-
in stijl van de Gezellenvereniging.
Het is de bedoeling, dat daaraan
medewerken en van hun belang
stelling tloen blijken alle gezellen
uit Leiden en Omgeving.
Van pl.m. 500 Leidse gazellen
en ook van gezellen uit de Omgeving
wordt daarom aan het boven-
vermVde adres van ondergeteken
de een berichtje verwacht in de
geest: „Ik (naam en adres) doe
mee!"
Zoek de Kolpings-vlaggen op!
In begin December waait de
.Oranje-Zwarte letter „K." weer in
Leiden uit en klinkt misschien
in Rapenburg 52 de gekende en
veelzeggende groet vai» Kolping's
zonen „God zegene het eerzame
handwerk!"
P. B. H. Oostdam
meneer! Ze zijn van armoe weggelopen. Het
was hopeloos. Van een regelmatige gang van
zaken was geen sprake meer. Dag en nacht
moest er gewerkt worden. Dat had het Rijk
zelf eens moeten doen! De giro gaf er de brui
van. Wij hadden drie soorten rekeningen bij te
houden: vrije rekeningen, girale rekeningen en
geblokkeerde rekeningen. Nu loopt het geluk
kig af met de geldsaneringsmaatregelen; maar
we hebben een paar jaar achter de rug, die
ons heugen zullen!"
„De effecten-registratie. Dat is ook zo"n puzz
le geweest. Aanvankelijk bestond er niet eens
een behoorlijke regeling en deed iedere bank
maar zo'n beetje, dat hij dacht dat goed was.
Nu, na 2V* jaar zijn we er nog niet door heen.
Er komen nog altijd niet-geregistreerde effecten
voor de dag. Een grote vertraging vormt ook
de gang van zaken bij Rechtsherstel. Er zijn 50
millioen stukken gedeponeerd en slechts 1 mil-
lioen daarvan wordt betwist. Maar zolang dat
niet is uitgezocht, kunnen we niet opschieten.
En naarmate de tijd verstrijkt, wordt de kwes
tie hoe langer hoe ingewikkelder. Want de stuk
ken verwisselen van eigenaar; zij worden ver
kocht of geërfd. Dat gaat allemaal gewoon door,
maar geeft een grote administratieve romp
slomp."
„Komen er nog wel eens duizendjes voor de
dag?"
„O ja, dat komt zelfs vrij veel voor. Zoals u
weet, was die inlevering bevolen door de Duit
sers en om die maatregel te saboteren, zijn ver
schillende duizendjes verstopt. Langzamerhand
komen ze voor de dag. Maar het is niet gemak
kelijk om van de Ned. Bank toestemming te
krijgen tot omwisseling. Zelfs komen er ook wel
vèrgeten honderdjes voor de dag, maar die wor
den niet meer geaccepteerd.
Veel werk hebben wij op het ogenblik met
de heffingen ineens en de vermogensaanwas-
belasting. Niet alleen moeten allerlei gegevens
uitgezocht worden voor het invullen van de
aangiftebiljetten, maar na de aanslagen moeten
dikwijls vrij spoedig grote sommen betaald
worden. Daarvoor moet geld opgenomen wor
den, effecten verkocht worden, leningen ge
sloten worden, enz. Het ergste is evenwel reeds
achter de rug. Maar als de definitieve aansla
gen komen, dan begint het lieve leven weer!"
„Maar dat zijn alle min of meer buitenge
wone werkzaamheden. Wat zijn thans de meer
normale bankwerkzaamheden?"
„Een voorname bron van inkomsten is na de
oorlog de bemiddeling van de handel met het
buitenland. Hier vervult de bank weer zijn
eigen oude functie van vertrouwensman en be
middelaar. Tegenwoordig regeert het wantrou
wen de wereld. Dat wantrouwen is niet beperkt
tot het Witte Huis te Washington en het Krem
lin te Moskou. Maar het zit ook diep geworteld
in de handel. Vroeger hadden de grote fihna's
hun eigen bevriende relaties in het buitenland.
Men kende elkaar en wist wat men aan elkaar
had. Maar nu is dat anders. Wie een bestelling
uit het buitenland krijgt, gaat maar niet op goed
geluk af leveren, maar wil eerst zekerheid
hebben, dat hij zijn geld krijgt. Omgekeerd wil
niemand betalen voordat hij zeker weet, dat de
leverantie onderweg is. Hier vervullen de ban
ken de rol van tussenpersoon. Wie iets wil le
veren aan het buitenland bedingt een z.g. on
herroepelijk geconfirmeerd documentair cre-
diet. Dat klinkt heel erg, maar is niets anders
dan de verzekering, dat de buitenlandse koper
een crediet opent bij een bank, die zich garant
stelt voor de betaling. Zodra de goederen zijn
afgezonden, brengt de leverancier de benodigde
documenten naar de bank en deze betaalt hem
uit. Zodoende is de leverancier zeker van de be
taling en de koper betaalt niet eerder dan na
werkelijke afzending van de goederen."
„Vroeger ging dat allemaal met wissels, die
je kon accepteren, protesteren, endosseren en
wat niet al."
„Ja, vroeger had iedere bank een stevige
wisselportefeuille. Maar dat is geweldig ach
teruit gelopen. Je ziet nog wel eens een wissel
brief, maar ze raken uit de tijd. 't Is tegen
woordig meest giro-vèrkeer. Hier is natuur
lijk de postgiro een flinke concurrent voor ons.
Maar de bank is soepeler. Bij de postgiro moet
je het geëikte drievoudige papiertje invullen
waardoor je dus zelf de administratie ver
zorgt maar de bank volstaat met een een
voudig krabbeltje en doet de rest verder zelf."
„En hoe staat het met de 'gulden tegenwoor
dig?"
„U bedoelt, of de gulden nog zal devalueren?
Ja, wat kan ik daarop zeggen? Dank zij de
overheidsmaatregelen en vooral dank zij de
fiscus is veel overtollig geld weggezogen. Het
geld wordt iriderdaad zelfs schraal en daarmee
is een groot gevaar voor inflatie weggenomen.
Aan de andere kant is van een inkrimping van
de staatsschuld nog weinig te merken. En in
zoverre kan ik de saneringsmaatregelen geen
volledig succes noemen. Want dat ik bedoel:
de vermindering van de enorme staatsschuld
moest toch één van de doeleinden zijn van
de geldsanering. Overigens is het doel wel be
reikt en ik zie de toekomst niet zo somber in,
als men er zich maar van bewust wordt, dat
er bezuinigd moet worden. Bezuinigen, niet in
de zin van noodzakelijke uitgaven besnoeien,
maar in de zin van tegengaan van verspillingen.
En daarin moet de overheid 't voorbeeld geven.
Veel zal afhangen van de ontwikkeling in
Indonesië.
„En de Benelux!" zei ik..
„Ja, de Benelux. Kunt u dat bekijken?"
„Neeft, ik niet."
„Ik ook niet." G.
