S)e £eidte(2öti4ci/iit
z.
H. de Paus
Europese
over
Unie
een
Treedt Belgische regering
vandaag at?
De Belgische
regering heden
afgetreden
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
VRIJDAG 19 NOVEMBER 1948
40ste JAARGANG No. 11546
SPAAKS KABINET
GEVALLEN
Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. 14.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes 11.50
Geen „overdreven streven naar
gelijkvormigheid"
„Eerbiediging van het individueel
karakter van ieder der volken"
De ziel van de eenheid moet de
Godsdienst zijn
Het Federalisme de vorming van
een Europese Unie is een onder
werp, dat velen terecht leven
dig interesseert.
De Paus heeft daarover dezer da
gen in een toespraak tot de leden van
de Unie van Europese federalisten
Vijze woorden gesproken. Z. H. heeft
er op gewezen, dat, als wij mogen
samenvatten, bij de nagestreefde her
vorming het goede, wat bestaat, niet
mag worden vernietigd; en dat de
hervorming moet worden geleid door
goede, godsdienstige staatslieden.
Hier volgt de inhoud-rijke rede:
„Mijne Heren. Wij zijn zeer gevoe
lig voor uw bezoek. Het bewijst Ons,
dat gij de pogingen hebt begrepen en
I geapprecieerd, welke Wij welhaast
tien jaar lang zonder ophouden ver
menigvuldigen. teneinde een toena
dering en een waarlijk hartelijke
eenheid tussen alle volken te bevor
deren. Hebt daar dank voor.
Het is juist deze bezorgdheid, wel
ke Ons op 2 Juni j.l. inspireerde, toen
Wij ten gunste ener Europese Unie
spraken. Wij hebben dit gedaan. Ons
er wel voor wachtend, de Kerk te
betrekken bij louter tijdeljjke belan
gen. Dezelfde terughoudendheid is
eveneens op haar nlaats, als het gaat
om te weten welke een graad van
waarschijnlijkheid of mogelijkheid
moet worden toegekend aan de ver
werkelijking van dit ideaal, en hoe
ver men er nog van is verwilderd of
in welke mate men het reeds heeft
-benaderd.
Dat de vestiging van een Europese
unie ernstige moeilijkheden mee
brengt, zal niemand betwisten. Voor
eerst zou men de noodzaak kunnen
doen gelden teneinde deze unie
voor alle volkeren van Europa psy
chologisch dragelijk te maken van
een bepaald tijdsverloop, dat van hen
de herinnering aan de gebeurtenissen
van de laatste oorlog zal wègnemen.
Evenwel is er geen tijd te verliezen.
En indien men er aan houdt, dat de
ze unie haar doel bereikte, indien
men wil dat zij op nutt'ge wijze de
zaak van de Europese vrijheid en
eendracht diene, alsmede de zaak van
de intercontinentale economische en
politieke vrede, is het hoog tijd dat
zi' tot stand komt. Sommigen vragen
zich af, of zij niet reeds te laat komt.
Waarom dan te eisen, dat de her
innering aan de oorlog eerst ver
vaagd zij in de diepte van een ver
verschiet, terwijl, daar tegenover,
zijn nog zo zeer gevoelde gevolgen
voor de volkeren van Europa juist
een aanmoediging zijn, om eens en
voor al afstand te doen van hun
egoïstische nationale bezorgdheden,
de bronnen van zoveel naijver en zo
vele haatgevoelens, een aansporing
om te voorzien in hun gewettigde
verdediging tegen iedere openlijke of
bedekte gewelddadige politiek?
Er is een punt, waarop men niet ge
noeg de nadruk kan leggen: het mis
bruik van een na-oorlogs politiek
overwicht teneinde een economische
concurrentie weg te werken. Niets zal
er beter in slagen, het werk van de
toenadering en het wederzijdse be
grip onherstelbaar te vergiftigen.
De grote naties van dit werelddeel,
met hun lange geschiedenis welke
geheel gevuld is met herinneringen
aan glorie en macht, kunnen even
eens de vorming van een Europese
unie doen mislukken, door het feit
dat zij, zonder erop te letten, gevaar
lopen zichzelve Veeleer te meten aan
de maatstaf van hun eigen verleden
dan aan die van de huidige werke
lijkheden en de vooruitzichten voor
de toekomst. Juist daarom verwacht
men van deze grote naties dat zij zul
len weten af te zien van hun vroe
gere grootheid, om zich in te scha
kelen in een hogere politieke en eco
nomische eenheid. Zij zullen dit te
meer met goede wil doen naarmate
men hen niet zal dwingen
hoofde van een overdreven streven
naar gelijkvormigheid tot een ge
dwongen gelijkschakeling daar. waar
de eerbiediging van het culturele ka
rakter van ieder der voiken, door zijn
harmonische verscheidenheid, gemak
kelijker een stabielere unie tenge
volge zou hebben.
Wij geloven, dat niemand kan wei
geren om dè bewering te onderschrij
ven, dat een verenigd Europa, om
zich in evenwicht te houden en de
geschillen in dit werelddeel bij te
leggen zonder hier nog te spreken
van zijn invloed op de beveiliging
van de wereldvrede nodig moet
rusten op een onwrikbare morele ba
sis. Waar deze basis in zijn eenheid
een aaneengesloten geheel vormde
en, temidden van allerlei zwakheden,
ondanks alle menselijke tekortkomin-
macht. door deze eenheid bracht het
grote dingen tot sland. De ziel van
deze eenheid nu was de godsdienst,
welke de gemeenschap door het chris
telijk geloof tot in de grond bezielde.
Toen de cultuur eenmaal van de
godsdienst losraakte, werd deze een
heid ontbonden. De ongodsdienstig
heid zich langzaam maar gesta
dig uitbreidend als een olievlek is
tenslotte al meer doorgedrongen in
bet openbare leven, en vooral aan
haar wijt dit werelddeel zijn ver
scheurdheid, zijn malaise en zijn on
rust.
Indien Europa dus daaraan wil ont
snappen zal het dan niet, in zich zelf,
de band tussen de godsdienst en de
beschaving moeten herstellen?
Daarom verheugt het Ons aan de
kop van de resolutie, na het Congres
te Den Haag in Mei j.l. door de cul
turele commissie opgesteld, de ver
melding te lezen van „een gemeen
schappelijk: erfgoed der christelijke
beschaving". Evenwel volstaat dit
nog niet zoiang men nog niet komt
tot de uitdrukkelijke erkenTiing van
God en Zijn wet zij het dan tenminste
het natuurrecht, de vaste bodem,
waarin de rechten van de mens zijn
verankerd. Hoe kunnen deze rechten
en al deze vrijheden van de gods
dienst gescheiden de eenheid, de
orde en de vrede waarborgen?
En zal men voorts nog vergeten,
onder de rechten van de mena die
van het gezin, de ouders en de kin
deren op te nemen? Het verenigd
Europa kan niet gebouwd worden op
een louter abstracte idee. Het moet
noodzakelijk steunen op levende men
sen. Wie zullen het zijn? Zeer moei
lijk de vroegere leiders van de oude
Europese machten, zij zijn verdwenen
of hebben geen/invloed meer. Nog
minder komen in aanmerking de
massa-elementen, welke Wij nog heb
ben beschreven in Onze kerstbood
schap van 1944: de ware democratie
met haar ideaal van gezonde vrij
heid en gelijkheid heeft geen ge-
duchter tegenstander.
Wij moeten Ons dus nog afvragen
vanwaar de" dringendste oproep voor
de Europese eenheid zal komen. Er
zullen mannen komen, die d* vrede
oprecht beminnen, mannen van orde
en rust, mannen die tenminste
voor wat betreft hun bedoeling en
wil nog niet „ontworteld' zijn en
die in het eerbare en gelukkige ge
zinsleven het eerste doel voor hun
geest en hun vreugde vinden. Zie
daar degenen, die op hun schouders
het bouwwerk van het verenigd
Europa zullen dragen. Zolang men
doof zal blijven voor hun oproep
zal niet blijvends tot stand komen
en niets dat tegen de huidige crises
zal opkunnen.
Maar zo vragen Wij Ons af
zal men het begrip vinden, dat nodig
'is in deze omstandighede i, het be
grip, bij ontstentenis waarvan alle
pogingen op niets moeten uitlopen?
Z:ehier het grote probleem; het ver
eist een oplossing, indien men wil
komen tot de verwezenlijking van de
Europese unie.
Gode zij dank, uw beweging werft
en schoolt reeds zoveel eerbare en
oprechte mannen; dat Wij onophou
delijk zullen blijven hopen, dat het
ware geneesmiddel voor d^ kwalen
van dit werelddeel uiteindelijk ge
vonden zal worden. Vervuld van le
vendige sympathie, bidden Wij in
ieder geval de Vader des Lichts, dat
Hij u verlichte en bijsta in uw werk
en dat Hij uw pogingen zegene, wel
ke de zo vurig verlangde vrede be
ogen.
Minister van Justitie valt over
gratie-politiek
T"JE BELGISCHE MINISTER VAN JUSTITIE, Paul Henri Struye, heeft
gisteravond zijn ontslag ingediend na een lang debat in' de Ka
nier van Afgevaardigden over de wijzigingen van het vonnis van twee
Belgen, die wegens oorlogsmisdaden ter dood waren veroordeeld. Onmid
dellijk daarna heeft premier Paul Henri Spaak de Kamer meegedeeld,
dat hij overleg zou plegen met zijn kabinet, „dat hoogst waarschijnlijk
ontslag zal aanvragen". Vandaag komt het kabinet in spoedvergader-
ring bijeen.
„DE DORST DER GODEN" NOG
NIET GELEST.
De publieke tribune van de Belgi
sche Kamer van Volksvertegenwoor
digers was gistermiddag tot de nok
toe bezet toen het socialistische Ka
merled Collard de minister van ju
stitie interpelleerde over diens be
leid betreffende de berechting van
politieke deliquenten en met name
de wijziging van de tegen de Rexisti-
sche verraders Boverulle en Surin
uitgesproken doodstraf in levenslan
ge gevangenisstraf gispte.
Voor de hekken van het parle
mentsgebouw hadden vertegenwoor
digers van vrijwel alle Belgische ver
zetsbewegingen met hun vaandels de
wacht betrokken om te protesteren
legen de gratieverlening.
Collard (soc.) vertolkte tijdens zijn
interpellatie de verontwaardiging, die
bij grote delen der Belgische bevol
king, en in het bijzonder bij degenen,
die deel hebben uitgemaakt van de
ondergrondse organisaties, is gewekt
door het beleid van de Katholieke
minister van justitie inzake de be
rechting der politieke deliquenten.
De Belgische minister van justitie
wees er in zijn antwoord op, dat se
dert de bevrijding aan 232 Belgische
politieke misdadigers het doodvon
nis is voltrokken, waarvan 107 tijdens
zijn bewind. Spreker onderstreepte,
dat in Nederland slechts 22 en in
Luxemburg 5 doodvonnissen ten uit
voer zijn gelegd.
De minister zegt van oordeel te
zijn dat „de dorst der goden" thans
gc-lest is en hij acht de voltrekking
van meer doodvonnissen niet in het
belang van het land.
SPAAK ACHTER MIN. STRUYE.
Spaak, die voor dit debat speciaal
uit Parijs was overgekomen, brak
een lans voor zijn minister. „De le
den der regering volgen een algeme
ne politiek betreffende toepassing
der gratie-regeling en minister
Struye heeft deze vertolkt", aldus
Spaak. „Struye heeft een grote ver
antwoordelijkheid op zich durven
nemen bij het nemen van beslissin
gen over de voltrekking van dood
vonnissen en de regering schaart zich
achter hem. Tussen het uitspreken
van een doodvonnis en de beslissing
of het vonnis werkelijk zal worden
voltrokken, bestaat een groot ver
schil en de minister van justitie, die
deze beslissing moet nemen, leeft
der een bijna ondragelijke spanning.
gen, betekende dit voor Europa een Ik veroordeel persoonlijk de dood
straf uit humanitaire verwegingen en
onderschrijf de politiek van Struye
volkomen".
Spaak verzocht de Kamer tenslot
te haar vertrouwen uit te spreken in
het beleid van de minister.
Na een inderhaast belegde verga
dering van de leiders der verschil
lende fracties werden vier moties in
gediend. De socialisten „betreurden"
de gratieverlening, de Katholieken
spraken hun vertrouwen in de rege
ring uit, de liberalen steunden de
socialistische motie en dienden bo
vendien een motie van afkeuring in.
De communisten dienden enkel een
motie van afkeuring in.
Na afloop' van het Kamerdebat kon
men Donderdagavond in de politieke
en ministeriële' kringen vernemen,
dat de regering vermoedelijk Vrijdag
zou aftreden.
ft&ip
EREGRAFVELD VOOR SOVJET
MILITAIREN Op de algemene
begraafplaats „Rusthof" te Amers
foort heeft de minister van Oorlog,
mr. W. F. Schokking, Donderdag het
eregrafhof voor gevallen Sovjet-mi
litairen geopend. Op dit kerkhof zijn
de lichamen van ruim honderd
krijgsgevangen militairen die in het
kamp Amersfoort werden omge
bracht, en van de soldaten, die in
de winter van 1944-1945 bij de be
vrijding van ons land zijn gesneu
veld, samengebracht. Een overzicht
na de onthulling van het monument
door de ambassadeur van de U.S.S.R.
de heer A. Valkov.
VATIC A AN DEMENTEERT
SENSATIONEEL BERICHT.
In een bericht van een neutraal
persbureau uit Montreal (ook ons
blad toegezonden, maar door ons
niet geplaatst) werd medegedeeld,
dat de Canadese Jezuiet P. Edward
Sheridan, die na twee jaren studig in
Europa in zijn land is teruggekeerd,
zou hebben verklaard, dat het Vati-
caan een oorlog waarschijnlijk zou
achten en met het oog daarop tal van
noodmaatregelen zou hebben geno
men. Volgens dit bericht zou de Paus
een Kardinaal als vicaris hebben aan
gewezen met een zetel buiten Italië,
voor het geval de H. Stoel zijn taak
in Rome niet zou kunnen uitoefenen.
Bovendien zou het Vaticaan copiën
hebben laten maken van de' belang
rijkste documenten in zijn archief en
deze op een veilige plaats hebben
verborgen.
Vaticaanse kringen hebben dit be
richt niet allen ten sterkste ontkend,
maar zij spreken er bovendien rond
weg hun twijfel over uit, of pater
Sheridan wel een verklaring van die
aard kan hebben afgelegd.
TWEE APRIL DAG VAN GEBED.
Voorbereiding Heilig Jaar.
De Centrale Commissie voor het
Heilig Jaar 1950 heeft gisteren de
Katholieken van de gehele wereld
gevraagd 2 April 1949 een dag van
gebed te maken als geestelijke voor
bereiding van het Heilig Jaar.
Op deze dag zal de H. Vader een
radioboodschap aan de wereld stu
ren.
Z. H. Paus Pius XII zal 2 April
zijn gouden priesterfeest herdenken.
De H. Vader heeft gevraagd die dag
"niet feestelijk te vieren, daar hij
deze „voor meditatie en gebed" be
stemd heeft.
INTERNATIONALE STUDEN
TENDAG Op 17 November 1939
vielen in Tsjecho-Slowakije de eer
ste studenten bij hun verzet tegen
de Duitse bezetters: het begin van
de onderdrukking en knechting van
de Europese studentengemeenschap,
doch tevens het begin van het stu
dentenverzen Deze datum is overal
elders na de oorlog gekozen als her
denkingsdag voor de gevallen stu
denten, alleen Nederland herdacht
deze verzetsslachtoffers tot dusver
op 4 Mei De Nede^andse studenten
gemeenschap heeft thans voor de
eerste maal de „International Stu
dent Day" herdacht met een bijeen
komst in het Grootauditorium van de
Leidse universiteit. Dit betekende
ook het officiële begin van de werk
zaamheden van de World Student
Relief. Tijdens de toespraak van de
president van de Nederlandse Stu
dentenraad, de heer J. Drijver.
Eerste conferentie
over Atlantisch
Pact
In Washington Wordt gezegd, dat
waarschijnlijk de volgende week
een eerste conferentie wordt gehou
den over het sluiten van een Atlan
tisch Pact. Aan deze conferentie
zullen deelnemen: de Verenigde
Staten, Engeland, Canada, Frank
rijk, Nederland, België en Luxem
burg.
g De Franse
havenstaking
DREIGENDE TOESTAND TE
DUINKERKEN.
Donderdagavond is een regiment
ban 800 man Noord-Afrikaanse troe
pen in Duinkerken aangekomen, ter
versterking van de 400 man politie-
cn republikeinse veiligheidstroepen,
-tie strategische posities innemen
tegenover 1.000 havenarbeiders.
De havenarbeiders versterken een
barricade achter de stalen deuren
van een havencomplex met balen,
zakken en zwaar materiaal. De sta
len versperringeh waren door de
Duitsers aangebracht tijdens de be
zetting. De veerdienst van New Ha
ven naar Duinkerken werd omge
legd naar Calais. Het plaatselijk
hoofdbureau van de C.G.T. heeft
bekend gemaakt, dat indien de troe
pen zouden trachten de haven
arbeiders uit hun stellingen te ver
drijven, er een algemene staking in
het gehele gebied zou worden af
gekondigd. Een woordvoerder van
het ministerie van Binnenlandse
Zaken noemde de toestand te Duin
kerken „ernstig".
In Parijs heeft André Marie, mi
nister van Justitie, de Nationale
vergadering verzocht, een serie anti-
stakingswetten aan te nemen, ter
wijl premier Queuille van het al
dan niet aannemen van deze wet
ten een vertrouwensvotum heeft ge
maakt. Wordt de wet dus verwor
pen, dan valt het kabinet.
De oproep van het communisti
sche vakverbond aan alle andere
havenarbeiders in Frankrijk
eveneens te staken heeft tot nu toe
niet veel succes gehad. In Le Havre
heeft men tegen gestemd en in
Cherbourg werkt men voort. Bou
logne stemt vanavond. Marseille is
wellicht voor staking te vinden.
PIERRE DE GAULLE HERKOZEN
De broer van generaal Charles de
Gaulle, Pierre de GauMe, is herko
zen tot voorzitter van de Parijse
gemeenteraad.
DE IN DE SOWJET-ZONE NEER
GESTORTE BRITSE DAKOTA.
Drie inzittenden van de Britse
Dakota, die, Woensdagavond in de
Sowjetzone is neergestort, zijn ge
dood, zo wordt in een Britse com
muniqué medegedeeld. Een over
levende werd in de Sowjetzone, in
tegenwoordigheid van een Britse
arts van de luchtbasis van Lubeck,
geopereerd. Hij verklaarde, dat de
Dakota bij een landingspoging bo
men had aangeraakt en middendoor
brak.
RASSENPOLITIEK IN Z.-AFRIKA
De gouverneur van Bombay, Rad
ja Sir Mahadj Singh, voormalig
agent-generaal van India in Zuid-
Afrika, heeft de voorspelling gedaan
dat er in Zuid-Afrika een revolutie
van niet-blanken tegen blanken zou
plaats hebben en dat deze op de
lange duur door de niet-blanken ge
wonnen zou worden. „Zij zal de steun
hebben van alle Afrikanen aMe
Aziaten en ook van een groot aam-
tal Europeanen."
Rij waarschuwde de regering van
Zuid-Afrika en meende dat deze re
gering door „haar strenge rassen po
litiek in Zuid-afrika en Zuid-West-
Afrika haar eigen uiteindelijke val'
voorbereidde".
Het Palestina-
probleem
ISRAEL TREKT TROEPEN UIT
De NEGEB TERUG
Vandaag moest blijken of de Vei
ligheidsraad in staat is een probleem
als het Palestijnse tot oplossing te
brengen. Vandaag was het nl. de dag
welke Ralph Bunche, de bemidde
laar der V.N. in Palestina bad
vastgesteld als termijn voor het te
rugtrekken van de *Joodse troepen
uit de Negeb en de vorming van een
gedemilitariseerde zone tussen de
Arabische en Joodse legers.
De VJN. hadden verzocht om te
rugtrekking van de troepen naar de
posities die voor 14 October het tijd
stip, waarop de jongste strijd in de
Negeb ontbrandde, werden ingeno
men.
Enkele uren voor de vastgestelde
uiterste termijn heeft de regering
van Israel aan de Veiligheidsraad
doen weten, dat zij er in toestemt
de troepen terug te trekken die /ha
14 October de Negeb zijn ingetrok
ken, doch zich het recht voorbehoudt
de troepen te handhaven, die vóór
deze datum voor de verdediging der
nederzettingen aldaar zijn gestatio
neerd
Zestig waarnemers der V.N. ver
trekken heden naar de woestijn Ne
geb om de troepenbewegingen te con
troleren. De Syrische minister van
buitenlandse zaken, Barazi, heeft te
Damascus verklaard, dat Syrië en
andere Arabische landen niet wen
sen te onderhandelen met de Joden
hetzij direct of via dé Verenigde
Naties.
EEN BRITS VOORSTEL
Engeland heeft gisteren officieel
in de politieke commissie der V.N.
voorgesteld dat de V.N. een speciale
verzoeningscommissie van drie sta
ten zullen oprichten, welke het plan
van Bernadotte voor Palestina in
werking moet doen treden.
DE TOESTAND IN PALESTINA
fJORDANIÖ
De Belgische eerste-minister van
Buitenlandse Zaken, Paul Henri
Spaak, heeft hedenmorgen bij de
prins-regent het ontslag van zijn
kabinet ingediend.
VOORSTEL TOT PROPAGANDA-
BOIMBARDEMENT!
De Amerikaanse republikeinse se
nator Flanders heeft het idee ge
opperd, de Sovjet-Unie met behulp
van draadloos .bestuurde vliegtuigen
te bombarderen met vlugschriften
„teneinde haar tot bezirwiing te
brengen."
EGYPTISCH KONINGSPAAR
GESCHEIDEN.
Te Cairo is officieel medegedeeld,
dat koning Faroek van Egypte en
Koningon Farido gescheiden zijn.
Ook de zuster van Egyptische
Koning!
Officeel v/ordt medegedeeld, dat
ook de zuster van de Egyptische ko
ning, prinses Fawzia, gescheiden s.
Haar gemaal was de Sjah van Per-
zië.
£eti êimeöje...
Krachtige naturen weten te berus
ten, als zij inzien, dat er geen billij
ke reden is tot verzet.
