S)e £cldóe(Boii4cmt
Berlijnse kwestie vandaag
v/eer besproken
10.000
Kerstpakketten
blijven liggen
Is Soetsjou reeds gevallen?
Weest zuinig
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSIREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DINSDAG 16 NOVEMBER 1948
40ste JAARGANG No. 11543
Rode vloedgolf
overspoelt China
Bur. Papengracht 32, Telci. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Het Westen blijft staan op opheffing
der blokkade
P\E' MINISTERS van Buitenlandse Zaken van de drie grote Westelijke
mogendheden vergaderen hedenmiddag, om gelijkluidende antwoor
den op te stellen op het verzoek van Evatt en Lie aan de Grote Vier om
besprekingen te openen tot spoedige oplossing van de Berlijnse crisis. Van
welingelichte zijde werd meegedeeld, dat in deze antwoorden nadruk zal
worden gelegd op de volgende punten:
1. Het Berlijnse geschil is aan de Veiligheidsraad voorgelegd en moet
door die Raad geregeld worden.
2. De Verenigde Staten, Groot-Brittannië er. Frankrijk houden vast aan
ihun vroegere verklaringen, dat zij over het Eerlijnse geschil niet onder
dwang met de Sovjet-Unie willen onderhandelen, d.w.z. zolang de blok
kade nog bestaat.
lin zal instemmen met het voorstel
van de voornaamste functionarissen
van de UNO om viermogendheden-
besprekingen over de Berlijnse kwes
tie te houden.
De Russische bladen hebben het
voorstel van Evatt en Lie gepubli
ceerd zonder enig commentaar.
Bramuglia
geeft het niet op
Naar vernomen wordt, werkt de
voorzitter van de Veiligheidsraad, dr.
Juan Bramuglia, weer aan een nieu
we „formule" ter oplossing van de
Berlijnse kwestie.
Hij zou voornemens zijn de Russerv
te verzoeken de blokkade op te hef
fen en de Westelijke mogendheden
te vragen zich bereid te verklaren
bespi'ekingen te beginnen over de
valutakwestie. Alle besprekingen
zouden vóór 20 December moeten zijn
voltooid.
De Britse regering staat zeer scep
tisch tegepover het verzoek om nieu
we onderhandelingen met de Russen
te beginnen. r
President Truman staat in voort
durend contact met zijn minister
Marshall, doch hij zal op de brief van
Evatt en Lie niet persoonlijk ant
woorden. Marshall, de normale
woordvoerder van de Amerikaanse
regering op het terrein van de bui
tenlandse politiek, zal met deze taak
worden belast.
Buitenlandse diplomaten in Mos
kou geloven, volgens A. P., dat Sta-
WEGENS HAVENSTAKING IN
AMERIKA.
De stakende havenarbeiders aan de
Amerikaanse Oostkust hebben een
verzoek van de administrateur van ;t
plan-Marshall, Paul Hoffman, van de
hand gewezen en blijven bij hun wei
gering Marshallgoederen voor het
buitenland te laden. Wel hebben zij
toegezegd militaire goederen te zul
len laden en de gewone voedsel- en
brandstoffentransporten doormiddel
van sleepboten in de New-Yorkse ha
ven te doen voortgaan.
Bij de staking zijn een 65.000 man
betrokken. Di staking breidt zich nu
uit tot Montreal en Halifax, waar de
stuwadoors geweigerd hebben te
werken aan schepen, die oorspronke
lijk voor New-York bestemd waren.
Meer dan tienduizend Kerstpakket
ten liggen te Boston reeds opgesta
peld. De afvaart van de 26.000 ton
metende „America" naar Europa,
vanuit New York, welke op heden
was vastgesteld, is afgelast.
De staking is Woensdag j.l. begon
nen en werd Vrijdag officieel. Men
verwacht, dat de reders van vele
Britse vrachtboten, die graan hadden
moeten laden in Baltimore en Phila
delphia, de schejten naar Montreal
zullen dirigeren om te trachten daar
graanladingen op te doen. Ofschoon
er in de graansituatie een lichte ver
betering is ingetreden en Zondag j.l.
een partij va:i naar schatting een mil-
lioen bushels uit het Merengebied is
uitgevoerd, gelooft men toch grote
moeilijkheden voor de boeg te heb
ben. Verschillende boten, die elk
500.000 bushels kunnen bergen, zullen
deze week ingeschakeld worden voor
de export.
SOVJETTROEPEN NAAR
WINTERKWARTIEREN
Het Sovjet-Russische bezettingsle
ger in Duitsland, 26 divisies tellende,
dit is meer dan driehonderdduizend
man, gaat "thans zijn winterkwartie
ren betrekken, waardoor althans tij
delijk een periode, waarin het voor
actief optreden gereed stond, wordt
beëindigd.
"Volgens de Berlijnse correspondent
van „Time", zouden Amerikaanse
officieren zich openlijk verrast ge
toond hebben over deze Sovjetmaat
regel.
DR BEEL ONTVANGT Bij de
eerste officiële ontvangst, die de
nieuwbenoemde Hoge Vertegenwoor
diger van de Kroon, dr L. J. M. Beei
heeft gehouden, kwam ook de bis-
kens, zijn opwachting maken. Op de
schop van Batavia, mgr. P. J. Wille-
receptie waren ook aanwezig de he
ren Ir L. Neher (midden) en minis
ter mr D. U. Stikker.
De resultaten van
min. Stikkers reis
Naar van bevoegde zijde wordt me
degedeeld, heeft het kabinet, dat gis
termiddag en gisteravond te Den
Haag heeft vergaderd, de resultaten
van de reis van minister Stikker naar
Indonesië aan een diepgaand onder
zoek onderworpen. Als gevolg hier
van zullen nidero instructies worden
opgesteld. Het standpunt met betrek
king tot dc nakoming van het Be
stand, zoals onlangs aan de Tweede
Kamer bij de algemene beschouwin
gen over de Rijksbegroting*is uiteen
gezet, blijft vanzelfsprekend ongewij
zigd.
Chinese regering wijkt naar
het Zuiden
^"OLGENS HOGE AMERIKAANSE kringen te Sjanghai isSoetsjou in
communistische handen gevallen. Pengpoe is thans het enige bolwerk,
dat de weg naar Nanking, de hoofdstad van China, nog verspert. Naar
verluidt maken de buitenlandse ambassades te Nanking zich gereed voor
vertrek. Volgens het Amerikaanse bericht verwacht men ieder ogenblik,
dat de Chinese regering zijn voornemen kenbaar zal maken naar het Zui
den te vertrekken.
CHINEZEN VLUCHTEN UIT
.SJANGHAI.
De evacuatie van gegoede Chinezen
uit Sjar*hai en andere door de com
munistische legers bedreigde steden
heeft het karakter aangenomen van
een massale vlucht, aldus te Hong
kong ontvangen berichten.
Volgene de reisbureaux zullen bin
nen een' week 10.000 evacué's te
Hongkong aankomen. De luchtvaart
maatschappijen zouden 'tot Maart
werk hebben om het thans besproken
aantal passages uit te voeren.
Zeven landingsvaartuigen, die elk
1.200 personen kunnen bevatten, zijn
door de genationaliseerde Chinese
stoomvaartmaartschappij uit Sjanghai
naar Nanking gezonden om bij de
evacuatie te helpen. Volgens te Sjang
hai binnenkqjnende berichten van het
Noordelijk front zijn de Chinese re
geringstroepen in de zak bij Peiping,
vastbesloten de verdediging in het
belangrijke steenkolengebied van
Oost-Hopei te versterken en de linies
EEN DURE TARBOT Maandag
ochtend heeft de directeur van het
Staatsvisserijbedrijf te IJmuiden de
nieuwe hal van de Rij ksvisafslag met
er.ige plechtigheid heropend. De
oude hal was door de Duitsers groten
deels vernield. Als eerste vis werd in
de nieuwe hal een tarbot geveild.
Het visje, dat gekocht werd door de
Vakgroep Visserij, bracht f 274.- op,
welk bedrag ten goede komt aan de
Niwin.
MINISTERS IN BERAAD OVER
INDIë.
De ministerraad kwam gistermid
dag en gisteravond bijeen om zich te
beradqp over het resultaat van de oe-
sprekingen, die de minister van Bui
tenlandse Zaken, mr. D. U. Stikker,
ir. Kalioerang heeft gevoerd met de
repiiblikeinse minister-president, Mo
hammed Hatta. Voordat de zitting van
de ministerraad begon, voerde de mi
nister van Overzeese Gebiedsdelen,
mr. Sassen, op zijn departement een
bespreking met enige zijner ambte
naren. In politieke kringen wordt met
grote spanning uitgezien naar de be
sluiten, die de regering zal nemen.
te verkorten, een gedeeltelijke terug
tocht naar Loeanhsien begonnen, dat
ongeveer 170 kilometer ten Noord
oosten van Tientsm ligt. Gemotori
seerde eenheden der regeringstroe
pen trekken voortdurend naar het
mijngebied om de verdediging te ver
sterken.
NOORDELIJKEN IN CHINA OP
TERUGTOCHT?
Volgens de jongste berichten die
uit Soetsjou zijn ingekomen, aldus
A. F. P., heeft de nationalistische
legergroep van generaal Tsjoe Tsjing
Tsjoean, die naar het Oosten oprukt,
hedenochtend contact tot stand ge
bracht met de strijdkrachten van
generaal Hoeang Po Tao, die sedert
verscheidené dagen waren omsin
geld.
De onder leiding der communisten
staande troepen van het Oostelijk
front zouden terstond naar het
Noorden teruggetrokken zijn zonder
de strijd met de nationalistische
versterïdngen aan te binden. De na
tionalistische luchtmacht patrouil
leert boven het grote kanaal ten
Noord-Westen van Soetsjou om een
overtocht der tegenstanders te be
lemmeren.
Hedenochtend zijn te Nanking tal
rijke arrestaties verricht. Onder de
aangehoudenen zijn de corresponden
ten van enkele partijloze Chinese
bladen.
De communisten hebben in de pro
vincie Sjantoeng het Duitse missie
centrum Tsinanfoe bezet. Wel zijn de
katholieke gebouwen min of meer
beschadigd, doch tien dagen na de
rode intocht waren alle Duitse mis
sionarissen nog ongedeerd. Zij wer
den zelfs voorkomend behandeld.
Hoe dit in de toekomst zal gaan, kan
niemand zeggen. Het geschiedde
name1 ijk reeds dikwijls, dat de com
munisten in het eerste' stadium ra
hun intocht de missie niets in de
weg legden. Wanneer echter het
rode militaire gezag plaats maakt
voJx het normale communistische
bev ind, komt net veelal tot een
openlijke kerkvervolging. De miss o-
r.arisSen uit het. bisdom Tsinanfoe,
die naar Tsingcoo werden geëvacu
eerd, gaat het goed.
PROTEST .TEGEN VERFILMING
MATTHAEUS—PASSION
Het bestuur van de Internationale
Bach-vereniging te Schaffhausen
heeft geprotesteerd tegen de verfil
ming door de Weense filmproducent
Ernst Marischka, van de Matthaeus-
Passion van Johann Sebastian Bach.
De vereniging is van mening, dat
verheven muziekwerken als dit on-
aan tastbaar zijn en moeten blijven.
De Palestijnse
puzzle
„DE NEGEB IS ISRAéLS
TOEKOMST".
In de Veiligheidsraad is gisteren
het wapenstilstandsplan van dr.
Ralph Bunche, waarnemend bemid
delaar der V.N. in Palestina, bespro
ken.
Generaal McNaughton (Canada),
gesteund door Frankrijk en België,
diende een resolutie in, waarin aan
gedrongen wordt op een onmiddellij
ke wapenstilstand, gevolgd door on
derhandelingen om tot overeenstem
ming te komen, en opnieuw verzekerd
wordt, dat de waarnemend bemidde
laar het recht heeft, in het gebied van
de 'Negeb voorlopige bestandslinies
vast te stellen.
Parodi (Frankrijk) verklaarde, dat
er gevaar bestaat, dat de V.N. de si
tuatie in Palestina niet meer de baas
zouden blijven en drong aan op spoe
dige actie.
Voordat de zitting verdaagd werd,
besloot men te trachten heden (Dins
dag) voor de lunch tot stemming te
komen.
In de poytieke commissie verwierp
Mosje Sjertok, minister van buiten
landse zaken van Israël, het herziene
verdelingsplan van graaf Bernadotte
met klem en herhaalde zijn aanbod
tot vredesonderhandelingen met de
Arabieren. Hij verklaarde, dat de
Negeb dat Bernadotte voorgesteld
had aan de Arabieren te geven
„Israël's toekomst" is en dat „geen
deel opgegeven of verkwanseld kan
worden".
Zijn aanbod tot vredesonderhande
lingen herhalend, zeide hij. „Wij zijn
bereid te onderhandelen zoals wij be
reid zijn ons tegen elke beroving te
verzetten".
De anti-christelijke
campagne in
Hongarije
600 GEESTELIJKEN
IN HECHTENIS
In goed ingelichte kringen wordt
aangenomen, dat 600 katnolieke en
protestantse geestelijken in Honga
rije op bevel van de regering in hech
tenis werden genomen. Op het Hon
gaarse platttfand zijn een aantal
leiders van de plaatselijke afdelingen
der Katholieke Actie gearresteerd
Zij worden betiteld als „volksgevaar-
lij ke elementen" en „fascisten".
Ook zijn protestanse geestelijken en
onderwijzers, medewerkers en vol
gelingen van de Lutherse bisschop
Ordasz, gearresteerd. Deze werd on
langs aangehouden wegens „devie-
zensmokkel". De campagne, die er in
bestaat de „protestvergaderingen" te
gen Kardinaal Mindszenty te verme
nigvuldigen, neemt een geweldige
afmeting aan. Op een enkele dag
hielden plaatselijke comité's van het
Nationaal Comité (National Komitess)
vergaderingen in de fabrieken van
Eoedapest, Györ, Veszprem, Kisujal-
las, Pècs, Szeged, Siklos en Ojkigyos.
Deze vergaderingen zonden telegram
men aan de regefring met het ver
zoek, maatrega'en te nemen tegen de
campagne van de „Kardinaal", een
vriend van de buitenlandse imperia
listen" en een „landverrader", over
te gaan tot zijn arrestatie.
EEN FILM OVER DE PASTOOR
VAN ARS
De Franse cineast Marcel Blistène,
zal een scenario van René Jolivet, dat
gewijd is aan de grote figuur van de
Pastoor van Ars, verfilmen. De bui
tenopnamen zullen gedraaid worden
in een Zuid-Frans dorpje, Le Castel-
let. De film, die „De Tovenaar van
de Heme.1" (Le Soreier du Ciel) zal
heten, werd geïnspireerd op het leven
van de Pastoor van Ars, zoals dit
werd weergegeven door diens ge
schiedschrijver mgr. Trochu.
WAT' MOET DAT MET DIE APEN?
George Strauss, de Britse minister
van bevoorrading, heeft in het Lager
huis geweigerd mede te delen, waar
om ten behoeve van zijn departement
250 apen uit Calcutta zijn aange
voerd. Het zou niet van algemeen be
lang zijn de reden te onthullen. Men
had de apen slechts nodig voor onder
zoekingen.
Een Labour-lid vroeg of de apen
waren aangevoerd voor bacteriologi
sche experimenten in verband met de
oorlogvoering. De minister gaf echter
geen verder antwoord.
TACHTIG GRANATEN IN DE BERM
VAN DE WEG.
Enige dagen geleden zyn de ar
beiders, die aan de vernieuwing van
de weg EdeApeldoorn nabij Otter-
loo werkten aan een groot gevaar
ontsnapt, toen de grijparmen van
'n wals twintig grote scherp gestelde
pantserafweergranaten uit de grond
omhoog woelden. Ongeveer op de
zelfde plaats werd even later ook een
grote granaat opgegraven. Men ging
verder met graven en tot verbazing
van de arbeiders werden nu zestig
scherp geladen pantserafweergrana
ten voor de dag gehaald. D.e mijnen-
opruimingsdienst heeft de gevaarlij
ke projectielen weggehaald.
EEN NIEUW GELUID OP
BELASTINGGEBIED.
Venlo laat een nieuw geluid ho
ren: d^r gaat de belasting op ver
makelijkheden omlaag, als de raad
accoord gaat met een voorstel van B.
en W.
„Naar aanleiding van de in practijk
opgedane ervaringen" willen B. en
namelijk o.a. de belasting op revues,
operettes en cabarets verlagen tot 20
procent van de onzuivere opbrengst.
Het percentage voor circus en variété
wordt verlaagd van 30 op 20. dat
voor publieke bals zal ten hoogste 30
procent bedragen. Wie volgt?
NUTTIGE WENKEN
Voor fabrieken, kantoren en
particulieren worden dp volgen
de wenken gegeven om het elee-
triciteitsverbruik te beperken:
Industrie: het fabriceren van
energie-intensieve producten te
verleggen van de spitsuren naar
andere uren; waar mogelijk de
werktijden te verzetten* fabrie
ken met eigen opwekbedrijf kun
nen de centralen ontlasten door
dit opwekbedrijf zoveel mogelijk
in de spitsuren te gebruiken.
Kantoren: absoluut verbod aan
het personeel om electrische
kachels te gebruiken; bezuini
ging op licht tijdens de spits
uren; waar mogelijk de. werktij
den verzetten.
Particulieren, tijdens de spits-
oren elk gebruik van straal-
kachels, electrische strijkijzers
of andere huishoudel.ke toestel
len vermijden, electrisch koken
naar de uren buiten de piëk ver
plaatsen; tijdens de spitsuren de
verlichting tot het uiterst'nood
zakelijke beperken.
SPEELKAMERAADJE VOOR
FRINSES MARIJKE Een groep
Zwitsers, die met een aantal honden
aan de international U.Z.G.-kam-
pioenstentoonstelling te Utrecht heeft
deelgenomen, bracht Maandagochtend
in nationaal costuum een bezoek aan
Paleis Soestdijk, waar zij Prinses
Marijke een Sennenhondje aanboden.
Het kleine prinsesje moet blijk
baar nog aan Jiet nieuwe speelkame
raadje wennen.
Plannen van Min.
Van Maarseveen
Minister Van Maarseveen doet in
de Memoi'ie van Antwoord over de
begroting van Binnenlandse Zaken
de volgende mededelingen.
Leesbibliotheken: de minister be
reidt een wetsontwerp inzake de lees
bibliotheken voor, waarin enerzijds
aan de gemeenten de nodiige be
voegdheden zullen worden verleend,
anderzijds de grenzen zullen worden
getrokken, welke de gemeenten bij de
uitoefening harer bevoegdheden niet
zullen mogen overschrijden.
Colleges B. en W.: de minister
neigt tot de opvatting, dat artikel 216
der gemeentewet (verantwoordings
plicht van B. en W. aan de raad),
zoals dit tot dusver is toegepast, zich
niet meer verdraagt met de eisen der
democratie. Zodra zich een geschik
te gelegenheid voordoet zal de mi
nister gaarne nagaan of en zo ja in
welke zin artikel 216 der gemeente
wet wijziging behoeft.
Zondagswet: over een ontwerp van
een nieuwe Zondagswet is het advies
ingewonnen van de kerken. s'-Mi-
nisters streven is er op gericht dit
vraagstuk, indien enigszins mogelijk,
thans eindelijk tot een oplossing te
brengen.
Crematie: de minister is voorne
mens thans in overleg met de mi
nister van Justitie een commissie te
benoemen, die over de mogelijkheid
om tot een bevredigende wettelijke
regeling van de thans op dit stuk
bestaande onwettige toestanden te
geraken, zal rapporteren.
Ziekenfondsen: een koninklijk be
sluit wordt voorbereid, waarin o.m.
de doorbetaling van bezoldiging of
loon en de tegemoetkoming in de kos
ten van geneeskundige behandeling
en verpleging worden geregeld, voor
het geval een lid van het rijksper
soneel hetzij ambtenaar dan wel
arbeidscontractapt lijdende is aan
tuberculose. Voorts wordt daarbij de
mogebjkheid geopend ook andere
ziekte-gevallen hieronder te brengen.
Deze regeling wordt noodzakelijk
geacht en derhalve thans reeds aari
de orde gesteld in verband met het
voornemen om het gehele rijksper
soneel te onderwerpen aan een ver
plichte doorlichting op tuberculose
der ademhalingsorganen.
Brandweer: de minister ste-H zich
voor de indiening van een nieuw ont
werp tot regeling van het brand
weerwezen te bevorderen.
OOGSTEN ZIJN DIT JAAR
UITSTEKEND
Blijkens in het Statistisch, Bulletin
van het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek gepubliceerde cijfers over de
voorlopige oogstramingen 1948 lig
gen de opbrengsten per ha voor ve
ie gewassen ver boven die van 1947,
toen de abnormale weersomstandig
heden de productie sterk beïnvloed
den. Echter ook in verhouding tot
'4 is de vooruitgang belangrijk. De
productiecijfers liggen per ha van dc
meeste gewassen Hggcn op 80 tot 100
procent van het voor-oorlogse niveau.
Een vijftal gewassen gaven opbreng
sten die het gemiddelde van de ja
ren 1938/1939 overschreden, nl. win
tertarwe, kool- en raapzaad, vlas
consumptie en fabrieksaardappel.
- BINNENLAND.
Bij Koninklijk Besluit is be
noemd tot voorzitter van het Ned.
Roode Kruis met ingang van 30 Aug.
j.l., ir. F. C. C. baron van Tuyll van
Zuylen.
De Rotterdamse fabrikant N. O.
B., die er van verdacht wordt te
Lochem ondeugdelijke brandblusap-
paraten te hebben verkocht, is door
de politie aldaar gearresteerd en
naar het Huis v. Bewaring te Zutfen
overgebracht.
Het A'dams Bijz. Gerechtshof
heeft G. J. ZWertbroek, die in de oor
logsjaren propagandaleider van het
Nederlands Arbeidsfront is geweest,
veroordeeld tot acht jaar gevangenis
straf met aftrek en ontzettfng voor
de tijd van het leven uit de politie
ke rechten.
De 64-jarige dr. J. Smit, gedu
rende de bezettingsjaren wethouder
van Amsterdam, is veroordeeld tot
negen jaar met aftrek en ontzetting
uit de politieke rechten voor de tijd
van het leven.
Een koJi'veUje...
Z.H. de Paus zeide dezer dagen
op een audiëntie aan het Tweede Ka
merlid mej. dr. M. Klompe:
„De vrouwen kunnen niet genoeg
doordrongen zijn van de gewichtige
taak die zij in' t openbare leven ver
vullen. Het is haar plicht en een deel
van haar godsdienstige taak. Zeg hun
^at ze mijn zegen hebben." Toen
zweeg Zijne Heiligheid even en ver
volgde: „Neen, zeg hun bovendien,
dat ze mijn bijzondere liefde hebbeft."