S)e Ceid6e6oii4cmt De besprekingen met Djokja Berlijn weer voor voetlicht het Ruhr-industrie in Duitse handen? Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WOENSDAG 10 NOVEMBER 1948 40ste JAARGANG No. 11538 WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs f 0.32 p. w., 11.40 p. mnd., f4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.; 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50 Onderwijs vernieuwing HET is een verblijdend teken, dat de jongeren zich er van bewust zijn, dat het onderwijs moet worden vernieuwd, en dat het vernieuwd moet worden in deze zin, dat de vor ming op de voorgrond staat, de vor ming van de mens: van verstand en gevoel, van kennen en kunnen, van wetenschap en karakter. Dat de Jong^ren-K.V.P. te Leiden aan het onderwijs een bespreking heeft gewijd, is een bewijs, dat deze terecht er van overtuigd is, dat de politiek, dat dus de K.V.P., in het vraagstuk van de onderwijsvernieu wing een taak heeft te vervullen. Dat wil echter niet zeggen, dat het onderwijs een zaak van de Staat is! De eerst-geroepenen zijn de ouders en de Kerk. Eerst secundair, als n.l. de ouders het niet zelf doen en a!s degenen, voor wie het onderwijs be stemd is, buiten de Kerk staan, heeft de Staat een direéte taak te vervul len. De Staat moet het financieel mogelijk maken, dat ouders en Kerk aan hun onderwij splicht tegenover de kinderen en indirect tegenover de gemeenschap kunnen voldoen. Ook heeft de Staat het recht en de plicht, om toe te zien, dat het onderwijs zó wordt gegeven, dat het beantwoordt aan het doel, dat de Staat er aan móet stellen. De Staat zou b.v. niet kunnen dulden, dat of op openbare of op bijzondere scholen onderwijs wordt gegeven door onderwijskrach ten, die daarvoor niet de door een rechtvaardige wet vereiste bekwaam heid bezitten. De Staat heeft natuur lijk ook het recht en de plicht om te controleren, dat de door hem ver strekte gelden niet worden gebruikt voor een doel, waarvoor hij de Staat deze niet heeft bestemd. In Nederland is de onderwijswet- geving voor wat betreft het lager on derwijs onder dit, princiuieel, op zicht, ideaal een voorbeeld voor alle andere landen. Wat het ande re onderwijs betreft gaat ook de wet geving in ons-land in de goede rich ting voort. Na de oorlog i? gelukkig ver schijnsel! meer op de voorgrond getreden het element van vorming in het onderwijs. En juist daardoor moet het ook de voorstanders van openbaar m.a.w. staatsonderwijs duidelijk of nog duidelijker worden, als zij het reeds begrepen, dat voor tallozen on der ons volk het onderwijs eenvoudig niet staatszaak kan zijn, omdat zij niet aan de Staat de gehele vorming van hun kinderen op de school 'wil len of mogen toevertrouwen. Terecht heeft men de overtuiging, dat nog lang niet diep genoeg is doordrongen, dat het onderwijs in de hier bedoelde zin krachtiger naar voren schuiven van het element: vorming moet gereorganiseerd worden. Speciaal in veel scholen van het nijverheidsonderwijs is de zin voor deze vernieuwing nog héél slap. De afd. Leiden van de Kath. Bond voor het Gezin heeft besloten, om op Donderdag 18 Nov. een bij uitstek deskundige, door kennis en practijk, dr. J. de Boer te laten spreken over „Contact tussen ouders en school". Is er dat voldoende? Neen! Hoe moet 't er komen? Deze vraag zal op be doelde bijeenkomst worden behan deld. Een uiterst belangrijke vraag, omdat bij het onderwijs d.w.z. bij de vorming, de opvoeding ouders en school moeten samenwerken. „Allerheiligen" in Frankrijk „¥N Frankrijk dragen 4530 steden en dorpen de namen van heiligen, waaronder 267 die van Saint-Martin en 46 die van Sainte-Marie." Al dus een mededeling, welke wij onder bovenstaande titel bij uit Parijs ver zonden correspondentie aantroffen. 't Zal wel niet de bedoeling zijn, daaruit een conclusie te trekken, b.v. dat Frankrijk toch nog een goed ka tholiek land is. In Nederland dragen we weten niet, hoeveel mensen namen van hei ligen. Zeker hebben alle katholiek- gedoopten de naam van een heilige meegekregen, welke ze helaas wel veel verbasteren op een vaak aller dwaaste manier, maar die toch be doeld blijft als een heiligen-naam. En.... hoe velen van ons zouden denken aan die heilige, hun patroon en hun voorbeeld! MONTGOMERY IN NEDERLAND AANGEKOMEN Veldmaarschalk Lord Montgomery of Alamein, de voorzitter van het Comité van Opper- bevé1hebbers van de Permanente Verdedigingsraad der West-Europese Unie, brengt een vierdaags bezoek Nederland voor het voeren van besprekingen. Dinsdagmiddag arri veerde de populaire legeraanvoer der op het vliegveld Valkenburg bij Leiden. V.l.n.r.: de Chef van de Gene rale Staf Lt.-Gen. mr. H. J. Kruis, gen.-maj. C. Giebel, de Engelse am bassadeur Sir Phillips Nichols en Lord Montgomery. ^ISTEREN ONDERNAM het secretariaat der Verenigde Naties een on gebruikelijke stap door met een officieel communiqué te reageren op persberichten uit New York, waarin gezegd werd dat secretaris-generaal Trygve Lie der V. N., een nieuw compromis-voorstel in zake het Berlijnse geschil voorbereidde. Trygve Lie, aldus de officiële verklaring, neemt aan geen enkele bespreking over Berlijn deel, maar uit hoofde van zijn functie gaat hij over tot een studie van het muntprobleem te Berlijn. zich intensief zullen bezighouden met het muntvraagstuk. Het is mogelijk dat de neutralen in de Veiligheidsraad deze nieuwe verzoeningspoging zullen uitvoeren of dat een soort economische com missie de behandeling overneemt, als de Veiligheidsraad de zaak van de hand wijst. Bestudering van de monetaire kant Men verwacht de kwestie-Berlijn binnen afzienbare tijd weer voor het voetlicht. Bramuglia, die met Bevin confereerde over deze kwestie, bleek dezer dagen eveneens van zins zijn pogingen op een of andere wijze te hervatten. Aangenomen wordt dat het begin sel van gelijktijdigheid tussen ophef fen der blokkade en openen van mo netaire besprekingen plaats zal ma ken voor een basis, waarop men met vrucht zal kunnen onderhandelen over de valuta-kwestie te Berlijn. Tot dusver werden de factoren van de monetaire aangelegenheid niet speciaal in overweging genomen. Thans blijkt, dat de voornaamste per soonlijkheden. der Verenigde Naties SCHACHT NOG STEEDS OP VRIJE VOETEN. De minister van justitie van Neder- Saksen (Britse zóne), dr. Hofmeister, heeft besloten, dat de arrestatie van dr. Schacht zal worden overgelaten „aan de vrije beslissing van de com missaris van politie van Luenenburg, onder wie de plaats Harburg (bij Hamburg), waar Schacht thans woont, ressorteert. De arrrestatie van Schacht is door de Amerikaanse zóne verzocht. Hofmeister heeft geweigerd de restatie van Schacht te bevelen. Hij is van oordeel, dat de uitvoering van een arrestatiebevel een politiezaak is. De commissaris van politie van Luenenburg, Kerstenberg, verklaarde tegenover Reuter: „De hoge omes in Hannover weten niet wat zij met Schacht moeten doen en ik, een klein mannetje, moet de kastanjes uit het vuur halen". Hij voegde hieraan toe, dat hij geen bevel tot arrestatie zou geven zolang hij er niet zeker van De Rijn als eerste verdedigingslinie JN HET STELSEL VAN WEST EUROPA'S DEFENSIE. Het „Alg. Dagblad" komt met een onthulling van zijn Londense corres pondent, welke wij onze lezers niet willen onthouden. Uit een betrouw- Wa£' dat h,J daar het recht toe hatL bare diplomatieke bron te Londen zou de correspondent vernomen hebben, dat veldmaarschalk Montgomery tij dens zijn besprekingen met de mili taire autoriteiten van de Westelijke mogendheden besloten heeft om de Rijn te maken tot de eerste verdedi gingslinie van West-Europa. Deze beslissing zou genomen zijn met voorbijgaan van een Amerikaans voorstel, dat inhield, dat Nederland, België en Frankrijk in geval van oor log zouden worden ontruimd. Vol gens dit voorstel zou de eerste ver dedigingslinie in de Pyreneeën ko men te liggen. Washington beweerde dat de Pyre neeën een ideale verdedigingslinie zouden vormen, welke Amerika vol doende tijd zou geven om troepen en materiaal in Spanje en Portugal te verzamelen voor de bevrijding van Europa. Ook zou men overeengekomen zijn, dat generaal de Lattre de Tassigny, opperbevelhebber van de landstrijd krachten van de Westelijke Unie, on middellijk in Luxemburg een voor uitgeschoven hoofdkwartier zal op richten. Vandaag zou overdracht plaats vinden Woensdag wordt, naar men ver wacht, de kolen- en staalindustrie van West-Duitsland aan Duitse bewind voerders overgedragen. Tot dusver voerden de Britse en Amerikaanse opperbevelhebbers in Duitsland het beheer. Deze overdracht houdt in, dat aan de vooravond van de zes-mogendhe- den-conferentie over het Ruhr-gebied de sleutelindustrieën van de Ruhr formeel in Duitse handen overgaan. Laatstelijk had de zes-mogendhe- denconferentie besloten, dat een in ternationaal bureau de distributie van de productie der Ruhr-indus- trieën onder de verschillende landen zal controleren. Naar van betrouwbare zijde ver luidt, heeft de Franse regering reeds bij Engeland en' Amerika officieel geprotesteerd tegen het Brits-Ame rikaanse plan om het beheer van de Ruhr-industrieën aan Duitsers over te dragen en te kennen gegeven, dat indien het in zijn huidige vorm wordt uitgevoerd, Frankrijk, dat steeds aangedrongen heeft op een interna tionaal beheer, het niet zal kunnen aanvaarden. De toestand in China De regeringstroepen, die belast zijn met de verdediging van Nanking te gen het oprukken van vijandelijke troepen uit het Noorden, zijn op Pengpoe, de poort naar de hoofdstad, terug getrokken, nadat de verdedi ging van punten verder Noordelijk gelegen, hevig door de tegenstander was bestookt en gebroken, zo wordt uit pro-regeringsbronnen vernomen. De naar het Zuiden opdringende le gers der communisten hebben, naar men gelooft, de verdedigingsring van Hsoechou doorbroken. Zij zouden de ze stad, een bastion in Centraal-Chi- na, van drie zijden insluiten. Naar men meent is Pengpoe aan de spoor lijn tussen Hsoechou en Nanking ge legen, het hoofddoel der communisti sche legers. Dagelijks arriveren ongeveer 1000 vluchtelingen uit Hsoechou en Peng poe te Nanking, naarmate de com munistische legers in Noord-West- Kiangsoe en Oost-Anhwei oprukken. Het Franse kabinet heeft gisteren een aantal wetsvoorstellen goedge keurd ter bestrijding van sabotage en zwarte handel. De wetsontwerpen zullen 16 dezer aan de Nationale Ver gadering worden voorgelegd. Naar spoorwegstaking? Van de 935 pro-communistische vakverenigingen van spoorwegarbei ders, aldus Reuter, staan 679 vakver enigingen een waarschuwingsstaking van 24 uur voor. Dit is gebleken bij een stemming waarvan een gedeelte van de uitslag Dinsdagavond bekend is geworden. De volledige uitslag wordt pas hedenavond verwacht. Ontmoeting Truman-Stalin MOSKOU GOOIT EEN BALLETJE OP. Radio-Moskou heeft hedenochtend voor het eerst gewag gemaakt van de mogelijkheid van een ontmoe ting tussen president Truman en ge neralissimus Stalin. De radio verklaarde o.m. dat „sommige Amerikaanse correspon denten menen, dat de president der Verenigde Staten zo zeer een vreed zame oplossing van de internationale problemen verlangt, dat hij, ingeval generalissimus Stalin in de onmoge lijkheid zou verkeren Moskou te ver laten, wellicht zelf bereid zou zijn zich naar de Sowjet-Unie te bege ven." De besprekingen met Djokja ADVISEURS VAN MINISTER STIKKER TE BATAVIA TERUGGEKEERD. Gistermiddag zijn de vijf advi seurs van minister Stikker, die te Kalioerang besprekingen hebben ge voerd, per vliegtuig teruggekeerd. Zij zullen thans verslag uitbrengen aan minister Stikker, die, tezamen met mr. Riphagen van de Nederland se delegatie, op Kemajoran aanwezig was. De adviseurs verklaarden, dat de besprekingen verhelderend ge weest waren. Met hetzelfde toestel reisde het lid der republikeinse de legatie prof. Soepomo, die in ant woord op vragen van corresponden ten over de besprekingen het woord „hoopvol" gebruikte. Minister Stikker spreekt berichten over afbreken onderhandelingen tegen De gedelegeerde van het opperbe stuur, de heer L. Neher, zou heden naar Nederland vertrekken voor het voeren van besprekingen met de Ne derlandse regering. De heer Neher maakt deze reis op verzoek van de Nederlandse regering. Het tijdstip, waarop minister Stik ker zal terugreizen, staat nog niet vast, "doch in elk geval vertrekt hij niet heden, aangezien hij in de eer ste plaats de terugkeer van zijn ad viseurs uit Djokja wenst af te wach ten. Deze werden gisteren te aBta- via terugverwacht, doch misten het vliegtuig, dat hen kwam halen, om dat de piloot wegens weersomstan digheden Djokja eerder verlaten moest dan hij van plan was en de ad viseurs hun besprekingen op dat ogenblik nog niet hadden beëindigd. Minister Stikker deelde aan Aneta mede, dat zijn vertrek niet onbe paalde tijd kon worden uitgesteld, aangezien zijn verplichtingen als mi nister van buitenlandse zaken zijn aanwezigheid in Den Haag op korte termijn noodzakelijk maken. Minister Stikker sprak de berich ten tegen, volgens welke alle bespre kingen zouden zijn afgebroken. RECEPTIE DOOR DR. BEEL. Dr. Beel heeft gisteravond in het paleis aan het Koningsplein te Bata via een receptie gehouden, mede in verband met de aanwezigheid van minister Stikker in Indonesië. Vele honderden gasten bevonden zich in de paleiszalen en in de tuin. Onder hen waren de leden der voorlopige federale regering, het corps consu lair, de leden der Commissie var Goede Dienten, de heren Abdoel Ka- dir en Adil Poeradiredja, sultan Ha- mid de tweede, de sultan van Ha- dramaut, de pauselijke delegaat, mgr. de Jonghe d'Ardoye, de legercom mandant, generaal Spoor, de vloot voogd admiraal Pinke, vele burger lijke en militaire autoriteiten en ver tegenwoordigers van handel en be drijfsleven. NEDERLANDERS IN DE COMMISSIE VOOR FEDERAAL EUROPA Aan ir J. W. Alberda, lid van de Raad van State, dr J. A. H. J. S. Bruins Slot, lid van de Tweede Kamer en oud-minister P. A. Kerstens, lid van de Eerste Kamer, is verzocht zitting te nemen in de commissie voor federaal Europa. Deze commissie is ingesteld door de Consultieve Raad van de mogendheden, verbonden in de West-Europese Unie. Zij heeft on der meer tot taak alle vraagstukken te bestuderen en alle voorstellen te bezien, welke met de opbouw en uit bouw een federatief West-Europa verband houden. In de commissie zijn Engeland met vijf, Frankrijk met vijf, België, Nederland en Luxemburg elk met drie leden vertegenwoordigd. Frans vliegtuig nog altijd zoek Het Franse vliegtuig, dat Maan dagmiddag op weg van Parijs naar Londen met zes Tsjechoslowaakse ijs hockeyspelers en een bemanning van twee personen aan boord, niet op de plaats van bestemming aankwam, is nog steeds niet gevonden. Functiona rissen te Orly, van waar het opspo ringswerk wordt geleid, hebben ver klaard, dat zich een uitstekende pi loot aan boord bevond, en dat het vliegtuig genoeg brandstof bij zich had om 900 mijl te kunnen vliegen. De toestand in Palestina Volgens het Arabisch legioen heb ben Joodse kanonnen het Iraakse front ten Zuiden van het Meer van Galilea met 25-ponders bestookt, het geen men als een voorspel tot een Joods offensief beschouwt. Een sterke eenheid Joden trachtte de Jordaan over te steken met het doel Adassia te bestormen, een grens post van het Arabisch legioen, aldus dit bericht. Het vuren werd gestaakt, toen de Irakese artillerie het beant woordde. 18 Granaten zouden in het Transjordaanse dorp Sjoeneh terecht zijn gekomen en daar een vrouw ge dood en twee burgers gewond heb ben. Gedurende de gehele nacht werden alle sectoren van Jeruzalem van Joodse zijde bestookt met een aan houdend vuur van mortieren en ra ketten, aldus dit bericht. TELEVISIE IN ENGELSE BIOSCOPEN. Sir Philip Warter, voorzitter van de „Associated British Picture Cor poration" heeft verklaard, dat in En gelse bioscopen televisie-voorstellm gen zullen worden vertoond. Tot dit besluit is men gekomen na twee jaar onderzoekingswerk. Er zullen twee methoden worden onderzocht, namelijk directe projec tie en projectie via de gewone film projector, waarbij het televisie-beeld wordt gefilmd. In het tweede geval is de film na 60 seconden gereed, waar na deze op het doek van de bioscoop geprojecteerd wordt. Er zullen tele visie-studio's worden opgericht. Vol gens het plan zullen de eerste expe rimenten in drie Londense bioscopen worden gehouden. 606 TON AARDNOTEN VOOR FABRICAGE VAN PINDAKAAS AFGEKEURD. Een partij van 606 ton aardnoten, dezer dagen door de „Kamerlingh Onnes" uit Indonesië te Rotterdam aangevoerd, is voor de fabricage van pindakaas door deskundige belang hebbenden afgekeurd. Er werden mij ten in aangetroffen. De noten zullen nu door de industrie verwerkt wor den. Olieslagerijen in Koog a. d. de leden der Comndssie van Zaan Mft heb™ thans de Parl« afgenomen. NIEUWE BRUG OVER TWENTE KANAAL De nieuwe betonnen brug te Wiene bij De1 den over de zijtak van het Twente kanaal naar Almelo, zal deze week voor het ver keer worden opengesteld. Deze brug met een breedte van 14 meter, ligt in de grote verkeersweg ZutfenHen gelo. i Geschenk van de Paus gearriveerd Kostbaar mozaïek voor Prinses Wilhelmina Het geschenk, dat Z.H. Paus Pius XII geschonken heeft aan H.K.H. Prinses Wilhelmina ter gelegenheid van haar gouden regeringsjubileum, is eergisteren per vliegtuig op Schiphol gearriveerd. Het is een-prachtig mozaiek, voor stellende Sibilla Persica, gevat in zwaar gouden lijst. Dit stuk, afkom stig uit de mozaiëk-werkplaatsen van het Vaticaan, is zo knap en mi nutieus uitgevoerd, dat het lijkt op een renaissance-schilderij. Alleen als men het nauwkeurig bekijkt, ontdekt men, dat het geheel uit stukjes steen is vervaardigd. De Sibilla Persica is afgebeeld als een schrijvende vrouw. Het stuk weegt 260 k.g., was voor 25.000 verzekerd en is thans ten toongesteld in het paleis op de Dam bij de andere geschenken die Prin ses Wilhelmina ontving. „Tijd". Prof. Beaufort wraakt echtscheidings procedure IN DE SOCIALE COMMISSIE DER U.N.O. De Sociale Qommissie der V. N. heeft Maandag artikel 14 van de Ontwerp-verklaring van de Rechten van de Mens met betrekking tot het Huwelijk en Gezinsleven goedge keurd. De commissie nam met 17 te gen 16 stemmen een Sovjet-voorstel aan, waarbij in de verklaring zou moeten worden opgenomen, dat „mannen en vrouwen gelijke rechten zullen genieten zowel tijdens het hu welijk als by zijn ontbinding". Deze clausule werd door de Nederlandse gedelegeerde pater dr. Beaufort ten sterkste afgekeurd. Hij was van mening, dat het on nodig was uitdrukkelijk te vermel den, dat de vrouw dezelfde rechten had om te scheiden als de man. Vol gens pater Beaufort voorziet het ar tikel in alle aangelegenheden van het huwelijk en zijn ontbinding. De Sov jet-clausule doet het echter voorko men, alsof de verklaring de echt scheiding op dezelfde wijze erkent als het huwelijk. ,Wij moeten steeds voor ogen houden, dat echtscheiding een maatschappelijk kwaad is. Het Nederlandse volk beschouwt echt scheiding, die ook in zijn land voor komt, als iets betreurenswaardigs, dat men moet trachten te voorkomen om wille van de kinderen en in het belang van de gemeenschap", aldus pater Beaufort. DE „WATERMAN" TE ROTTERDAM AANGEKOMEN. Met 295 militairen aan boord van Koninklijke Landmacht, Mariniers, Kon. Marine, de K.N.I.L. en de vaste staf, is gisteren de „Waterman" te Rotterdam binnengelopen. Het mu ziekcorps van het regiment stoottroe pen speelde op de kade opwekkende muziek en de generaal-majoor van de generale staf A. H. Nijhoff sprak namens de minister van oorlog en van marine a.i. de mannen toe. Ook waren er 300 Chinezen aan boord, zes complete bemanningen vormend, voor schepen van de K.P. M., die tussen November en Maart in de vaart zullen komen. De helft van het aantal is ondergebracht in het pension van de weduwe Tam Ching op Katendrecht, 60 in de Kra ton van de Kon. Rotterdamse Lloyd en de rest in zeemanstehuizen te Rotterdam en Amsterdam. De douane had met deze zonen van het hemelse rijk heel wat te stellen. Niet alleen de meest vreemdsortige gebruiks- voorwemen hadden ze bij zich, maar ook stapels sigaretten. VOORAL GEVULDE LETTERS MET ST. NICOLAAS. Naar wij vernemen zal men zich met St. Nicolaas anno 1948 nog wel vooral met gevulde chocoladelet ters tevreden moeten stellen. De toe wijzing is van die aard, dat pure cho colade zeker voorlopig tot de zeld zaamheden zal behoren. Veel beter is de stand van zaken wat betreft het suikerwerk, zo deelde de Vakgroep Suikerwerk- en Chocoladeverwer- kende industrie ons mee, is er ook inzake dit artikel geen enkele klacht over achterstand in de levering bin nengekomen. Het suikeren beest gaat hoogtij vieren op 6 December. £eti koJiAettje.. „Goede scholen zijn niet zozeer de vrucht van goede verordeningen als- wel voornamelijk van goede onder wijzers". Paus Pius XI in de ency- - cliek over de opvoeding der jeugd „Divini Illius Magistri"

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1