S)e CetdóeSoti/ïo/nt
Een spannende race om het
presidentschap der V.S.
Wat zijn de Russen van plan
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
WOENSDAG 3 NOVEMBER 1948
40ste JAARGANG No. 11532
Nek-aan-nek race
Truman en Dewey
Bur. Papengracht 32, Telef. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w., 11.40 p. mnd., f4.15 p. kwart. Franco p. p. f 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes f 1.50
TRUMAN MAAKT EEN GROTE KANS
^%FSCHOON DE KANSEN van Truman voor de verkiezingen in de V.
S. hopeloos werden geacht tegenover die van zijn tegenstander De
wey, blijkt uit het verloop, dat deze verkiezingen een der spannendste
„wedstrijden" zijn, welke ooit tussen twee candidaten voor het Ameri
kaanse presidentschap zijn gehouden. Tot ieders verbazing was de deel
name aan de stemming veel groter dan anders en kwam dus de bereke
ning, dat de Democraten (Trumans partij) merendeels thuis zouden blij
ven, zoals gewoonlijk, niet uit. Volgens de te drie uur hedennacht door
de Amerikaanse radio omgeroepen stand waren op Truman 14.800.000
stemmen uitgebracht, op Dewey 13.600.000 stemmen en op Henry Wal
lace (progressieve partij) ongeveer 700.000 stemmen, evenals op gouver
neur Strom Thurmond. Er bestaat dus een grote kans, dat Truman het
ten slotte nog winnen zal, ofschoon de meeste Amerikaanse pers- en ra-
ïio-commentators blijven vasthouden aan hun voorspelling, dat Dewey
winnen zal.
Als Dewey winnen zou
Onderwijl bezint men zich op mo
gelijke terugslagen op de Ameri
kaanse binnen- en buitenlandse poli
tiek van de eventuele verkiezing van
de eerste republikeinse regering, se
dert Hoover in 1932 door Roosevelt
werd verslagen. Men verwacht geen
grote wijzigingen in de beginselen
van de buitenlandse politieK, aange
zien in de na-oorlogse jaren fle grote
lijn van de huidige politiek dooi de
regering van Truman is aangenomen
in overleg met republikeinse voor
mannen zoals senator Arthvr Van-
denberg en John Foster Dulles.
Wel verwacht men een verschui
ving van het accent in de buitenland
se politiek, wanneer Dewey gekozen
wordt. Men verwacht dat Dewey de
Truman-doctrine van hulpverlening
aan „bedreigde landen in hun verzet
tegen Sovjet-Rusissche en commu
nistische expansietactiek" zal hand
haven, doch dat daarbij groter na
druk zal worden gelegd op de hulp
verlening aan China en het „tegen-
- houden van agressie in het Verre
Oosten".
Dewey is voorstander van voort
zetting van het plan-Marshall voor
Europa voor het tweede jaar, doch
men verwacht, dat hij krachtiger dan
de regering van Truman zal aandrin
gen op economische sanering. Vér
der heeft Dewey doen verstaan, dat
hij zijn steun zou geven aan het ver
lenen van militaire en diplomatieke
hulp aan een West-Europese Unie en
een Noord-Atlantisch Pact, doch de
voorwaarde zou stellen, dat de Euro
pese landen stappen doen tot poli
tieke federatie in een „Verenigde
Staten van Europa".
Dewey staat nauwe samenwerking
met Groot-Brittannië voor op inter
nationaal en economisch gebied, doch
Amerikaanse Dakota te
Wiesbaden verongelukt
Gisteravond is een Amerikaanse
Dakota dicht bij het vliegveld van
Wiesbaden neergestort en verbrand.
Het toestel, dat uit Northolt kwam,
moest wegens het slechte zicht blind
landen op de instrumenten. Op het
laatste ogenblik zag de piloot, dat
hij het vliegveld reeds gepasseerd
was. Hij draaide om een tweede
landing te ondernemen, doch stortte
waarschijnlijk door verkeerde be
rekening, neer.
Uit officieuze bron wordt gemeld,
dat al de zes inzittenden der Da
kota, een driekoppige bemanning en
drie passagiers, om' het leven zijn
gekomen.
Volgens een officiële woordvoer
der der luchtvaart gelooft men, dat
de Dakota 10 inzittenden telde, van
wie vijf gedood en vijf ernstig ge
wond zouden zijn.
heeft het duidelijk gemaakt in zijn
redevoeringen, dat hij Groot-Brittan
nië niet beschouwt als een grote mo
gendheid in dezelfde zin als de Ver
enigde Staten en de Sovjet-Unie.
REPUBLIKEINS „OVERWINNINGS
FEEST" UITGESTELD.
Het bekend worden van het feit,
dat Truman voor het ogenblik de lei
ding had bij de verkiezingsuitslagen
drukte enigszins de stemming op het
republikeinse hoofdkwartier in het
Roosevelt-hotel te New York, waar
gouverneur Dewey aanwezig was om
van de uitslagen kennis te nemen en
waar een driehonderdtal van zijn
aanhangers in de balzaal verzameld
was «m het sein voor de aanvang
van het „overwinningsfeest" te kun
nen geven. Men had verwacht rond
half vief hedenmorgen het feesten
op grote schaal te kunnen aanvan
gen, doch op dat tijdstip lag Truman
nog steeds voor op Déwey.
MONUMENT VOOR DR JOHAN
WAGENAAR. Ter nagedachtenis
aan de toonkunstenaar dr Johan Wa
genaar, die in de oorlogsjaren is over
leden, is op het Servaasbolwerk te
Utrecht, tegenover zijn geboortehuis,
een borstbeeld onthuld en aan de ge
meente Utrecht overgedragen. De
wnd Burgemeester van Utrecht, de
heer H. A. Bekker, aanvaard het mo
nument in naam van de gemeente.
ROEMEENSE KATHOLIEKE
BISSCHOPPEN GEARRESTEERD?
In veranwoordelijke Katholieke
kringen te Rome wordt verklaard,
dat drie Roemeense Katholieke bis
schoppen zijn gearresteerd en een
vierde onder huisarrest is gesteld. De
gearresteerden zijn: mgr. Giulio Hos-
su, bisschop van Cluygherla, mgr.
Sabilio Aftenie, hulpbisschop van Fa-
garas en Alba Giulia, mgr. Giovanni
Suciu, Apostolisch administrateur
avn Faragas en AJba Giulia. mgr Va-
lerio Frentiu, bisschop van Oradea,
werd onder huisarrest gesteld.
De nieuwe politie in de Sovjet-zóne
De voormalige Duitse generaal
majoor dr. Walter Schreiber, die, na
in krijgsgevangenschap van de Sow-
jels een opleiding te hebben ontvan
gen in de communistische leer, naar
de Amerikanse zóne van Duitsland
is uitgeweken, heeft verklaard, dat
de nieuwe politietroepen in de Sow-
jet-Russische zóne van Duitsland
zuilen worden Uitgerust met tanks
en zware artillerie.
„De nieuwe politiemacht van
Sowjet-zóne, aldus Schreiber, is het
eerste stadium in de organisatie van
een „rood leger", samengesteld uit
Duitsers.
Schrbeiber, die door de Sowj ets
was voorbestemd voor de functie van
chef van de medische dienst van de
politiemacht in de Oostelijke zóne,
zeide, dat aan hem en vijf andere
Duhse generaals in krijgsgevangen
schap mededelingen waren gedaan
over de plannen voor de bewape
ning van de nieuwe politiemacht
door kolonel Sergei Tulpanof en
door Kurt Fischer, de minister van
politie in de Sowj et-zóne.
Volgens Schreiber was de „enige
aannemelijke reden" voor het be
staan van de nieuwe politiemacht een
Sowj et-Russisch plan, de bezettings
troepen uit Duitsland terug te trekT
ken en de Westelijke geallieerden
tot hetzelfde te bewegen. „Wanneer
de Sowjets hierin slagen", aldus
Schreiber, „zal het nieuwe rode le
ger een verschrikkelijke bedreiging
voor het Westen betekenen".
Schreiber zeide verder op de door
hem gegeven persconferentie, die
twee uur duurde, dat generaal Vin-
cenz Mueller, een „fanatiek" commu-
nits" en voormalig officier van de
generale staf, is benoemd tot staf
chef van de nieuwe politiemacht.
Volgens Schreiber is Mueller „com-
REGENTSCHAPSRADEN OP OOST-
JAVA GEÏNSTALLEERD De
houding van de bevolking op Oost-
Java heeft het mogelijk gemaakt de
autonome structuur der regentschap
pen in zeer korte tijd te herstellen.
Nadat half September de bevolking
van 12 regentschappen bij geheime
stemming haar raadslieden had ge
kozen, kon reeds spoedig daarna tot
de installatie van de regentschaps
raden worden overgegaan.
De Recomba van Oost-Java, dr Ch.
O. van der Plas, spreekt de openings
rede uit bij de iiistaVatie van de Re
gen tschapsraad Ban joewangi.
pleet aan de Sowjets onderworpen".
Een opeprbevelhebber van de poli
tiemacht was nog niet benoemd.
Schreiber ontkende met nadruk,
dat generaal Walter von Seydlitz of
veldmaarschalk Friedrich Paulus in
enig verband zou staan met de nieu
we politiemacht of legers in de Sow-
jet-Unie zou comanderen of organi
seren.
Volgens Schreiber bestaat er een
reële kloof tussen de krijgesvangen
Duitse officieren, die het communis
me volgen en zij, die zich er tegen
verzetten.
Schreiber heeft bij Moskou ver
toefd in „Lager 7037", waar ook Pau
lus en .andere generaals gevangen
hebben gezeten.
De communistische
bedreiging van
China
CHINA VERLOREN AZIë
VERLOREN.
Volgens berichten van het front
zijn de overblijfselen van het leger
der centrale Chineese regering in
Mandsjoerije, dat een half millioen
man sterk was, begonnen met de
evacuatie uit Jingkou en Hoeloe-
tao, bruggenhoofden in de provincie
Liaoning. Het betreft hier de laatste
gebieden in Noord-Oost-China, die
door de centrale retgering bezet zijn.
Naar verluidt is de corridor tus
sen Moekden en Jingkou al afgesne
den door strijdkrachten onder bevel
der communisten, die de Zuid-
Mandsjoerijse zeehavens insluiten.
Een hoge Amerikanse functiona
ris te Sjanghai heeft een correspon
dent van Reuter gezegd, dat „de eni
ge manier, om ,en totale ineenstor
ting van de militaire siuatie der Chi
nese regering na haar nederlaag in
Mandsjoerije te verhinderen, is het
verschaffen van onmidedllijke Ame
rikanse militaire en economische
hulp, vrijwel op oorlogssterkte."
De functionaris verklaarde, dat er
weinig hoop bestaat, dat „de com
munistische invloed over de rest van
Azië wordt tegengehouden, wanneer
China eenmaal verloren is gegaan."
De functionaris legde deze verkla
ring af op een ogenblik, dat de jong
ste Chinese berichten, die Sjanghai
bereiken, melden, dat de communis
tische troepen 600.000 man inzetten
vor een offensief tegen het voor
naamste regearingsbolwerk Hsoechof
in Midden-China. Hsoechof is de be
langrijkste belemmering voor de
communistische troepen op hun weg
naar Nanking, de hoofdstad van
China.
LUCHTBRUG GEHINDERD DOOR
MIST.
De vliegvelden Gatow en Tempel
hof waren hedenmorgen letterlijk
met vliegtuigen bedekt, aldus Reuter,
daar de luchtbrug voor de tweede
maal in deze week door dichte mist
bijna geheel tot stilstand werd ge
bracht.
PAUSELIJK
SCHRIJVEN
DE VREDE VAN MUNSTER.
Het gemeentebestuur van Munster
heeft, naar wij reeds mededeelden,
van 24 tot 31 October 1.1. feestelijk
heden georganiseerd ter viering van
het derde eeuwfeest van de Vrede
van Westfalen. Naar aanleiding hier
van heeft Z. H. de Paus een schrij
ven gericht aan de Bisschop van
Munster, Mgr. Dr. Michael Keller.
Ir. deze brief herinnert Z. H. aan
de bijdrage van de Pauselijke Nun
tius Fabius Chigi, de latere Paus
Alexander VII, tot de ver wezenlij
king van de Vrede van Westfalen.
Dit herinnert aldus Z. H. aan
het vredeswerk, waaraan de Pausen
zich in alle tijden gewijd hebben. De
uiterlijke vrede bloeit en brengt vei
ligheid en welzijn, wanneer de geest
van de mensen in vrede met God
verkeert en zij het Rijk Gods inner
lijk zoeken te verwezenlijken. Deze
vrede is de grondslag van de vrucht
bare eenheid tussen de mensen.
Nu eertijds welvarende Europese
gebieden in ellende zijn gestort, wil
len wij onze toevlucht niet meer tot
de oorlog nemen, doch alles herstel
len op grond van wederzijdse over
eenkomsten en verdragen. Deze ont
binden zich zelf echter, indien zij
niet steunen op de zedewetten, die
slechts aanwezig zijn wanneer de
godsdienst hen bevestigt en heiligt.
De godsdienst, welke geheel aan deze
eisen voldoet, is die van Christus
aldus de H. Vader. Z. H. besloot met
Zijn zegen te schenken aan het vre
deswerk, in het teken waarvan de
herdenkingsplechtigheden te Munster
hebben gestaan.
Een 53-jarige Amsterdamse koop
man heeft Vrijdag in Duitsland een
avontuur beleefd, warbij hij flinke
verwondingen heeft opgelopen en
zijn auto heeft verloren.
Hij was op weg naar Nederland en
had bij Krefeld twee lifters, militairen
in de wagen genomen. PVotseling
werd hij op het hoofd geslagen; hij
raakte aan het worstelen en wist uit
de wagen te ontkomen, zij het met
zeer ernstige hoofdwonden. Bij ^en
boer vond hij onderdak. De politie
werd gewaarschuwd en radio-auto's
welke op de Duitse verkeerswegen
patrouilleren vonden de wagen bij
Wiesbaden terug. Bloedsporen in de
auto deden vermoeden, dat ook de
lifters gewond waren geraakt. De
koopman is nu weer in Nederland
terug, zonder auto en bagage en met
ernstige hoofdwonden. De Nederland
se politie is bezig de in beslag geno
men auto en wat er eventueel nog
van de bagage rest, terug te krijgen.
De daders zijn nog niet gegrpen.
DE FRANSE MIJNSTAKING VER
LOOPT In de mijngroep van Oig-
nies hebben de Franse troepen de
stakende mijnwerkers uit de schach
ten verdreven en de veiligheidsin
stallaties weer in werking gesteld.
Onder toezicht van de soldaten ver
wijderen de stakers de barricaden,
die zij voor schacht nr. 5 hadden op
geworpen.
Worden de gemeente
raadsverkiezingen
uitgesteld
Verschillende leden der Tweede
Kamer verklaarden in het voorlopig
verslag begroting Binnenl. Zaken
gaarne te vernemen of de minister
gaarne te vernemen of de minister
bereid is, een wijziging te bevorde
ren van de Kieswet, zodat de ver
korting van de zittingsduur van de
thans fungerende gemeenteraden
wordt teniet gedaan. Nu de Kamer
verkiezingen, anders dan aanvanke
lijk werd verwacht, in 1948 hebben
plaats gevonden, is, naar de mening
dezer leden, de reden vervallen om
de verkiezingen van de gemeentera
den reeds in 1949 te houden. Dat in
1950 verkiezingen voor de Provin
ciale Staten worden gehouden, wordt,
ook door de gemeentebesturen, eer
der als een voordeel dan als een be
zwaar gevoeld.
Vele andere leden, die aan uitstel
van de gemeenteraadsverkiezingen
geen behoefte hadden, drongen er op
aan, dat de verkiezingen niet later
dan begin Mei zullen worden gehou
den, zulks om te vorkomen, dat de
kiezers in de uitoefning van hun
stemrecht belemmerd worden door
afwezigheid met vacantie.
Verscheidene leden gaven voorts
als hun mening te kennen, dat de
stemming bij volmacht van de in In-
dië verblijvende militairen weinig
bevredigend heeft gewerkt. Het ge
heim der stemming is bij dit sys
teem niet voldoende gewaarborgd.
Deze leden zouden de voorkeur er aan
geven, als deze militairen schrifte
lijk zouden kunnen stemmen.
Melkprijs-verlaging
Naar wij vernemen, zal de verla
ging van de melkprijs met één
cent ingaan op Maandag 8 Novem
ber.
KOMT DE TABAK VRIJ?
Volgens het „Vrije Volk" zou het
in de bedoeling liggen om met in
gang van 1 Januari a.s. de tabak vrij
te geven. Daaraan zou voorafgaan
een verhoging van het rantsoen van
vijf tot zes rantsoenen per veertien
dagen, welke verhoging zou ingaan
in November of tegen December.
De verwachting is minder rooklust,
dalende kooplust en teruggang in de
algemene koopkracht. En dat alles
zou een opheffing der tabaksdistri
butie wel eens vrij spoedig mogelijk
kunnen maken. aMus genoemd
blad, voor welker verantwoording wij
het bericht laten. Er is al zo vaak
een gerucht gegaan over het vrijge
ven van de tabak.
Veldslag om een
kolenmijn
TANKS EN BULLDOZERS MOES
TEN BARRICADES NEMEN.
Bij de steenkolenmijnen te Lievin,
in Noord-Frankrijk, is het gisteren
tot zulke hevige gevechten tussen
postende stakers en militairen ge
komen, dat men geneigd is dit tref-
Jen in Frankrijk als een „volledige
militaire actie" te qualificeren.
Het was de zwaarste operatie, die
de troepen deze week hebben moe
ten uitvoeren in het overheersend
communistische steenkolenbekken in
het Noorden, waar tweederde der
Franse steenkool geproduceerd
wordt.
De aanval werd gistermorgen om
halfelf ingezet. Verscheidene hon
derden stakers hadden zich in een
schacht gebarricadeerd en de gen
darmes, die de ontruiming kwamen
eisen, zagen zich de toegang ver
sperd door barricades van trucks en
rotsblokken.
Toen verscheidene aanvallen wa
ren afgeslagen, gaven de militaire
overheden bevel zware Sherman
tanks naar voren te brengen en
bulldozers om de troepen vooruit te
gaan. Kort voor de middag waren
de mijnen geheel omsingeld, waar
na het bevel werd gegeven voor de
opmars.
Ondanks stug verzet van de com
munistische posters hebben de rege
ringstroepen gisteravond de mijnen
volledig bezet.
Het
z. g
„ontgroenen
LIET lid van Amsterdamse gemeen-
**teraad mevr. Heyermans heeft
onlangs vragen gericht tot B. en W.
van de hoofdstad in verband met de
wandaden, welke dit jaar bij de z.g.
ontgroening van studenten zyn
bedreven, tengevolge waarvan twee
jongelui een hersenschudding heb
ben opgelopen. Zij drong er daarbij
op aan bij de studenten meer sociaal
gevoel aan te kweken, door hen pe
riodiek te werk te stellen in fabrie
ken. Op die wijze zouden zij, aldus
mevr. Heyermans, hopelijk begrip
van de samenleving krijgen.
Op deze vragen hebben B. en W.
thans o.m. geantwoord, dat zij de
wijze van ontgroenen, zoals die thans
bij het Amsterdamse Studentencorps
is voorgekomen ten sterkste veroor
delen.
Gebeurtenissen, als thans hebben
plaats gehad bij het Amsterdamse
Studentencorps, zullen de leiding
van de universiteit en het gemeente
bestuur aanleiding kunnen geven
het contact met deze vereniging te
verbreken aldus B. en W.
Gelukkig, dat B. en W. van Am
sterdam onomwonden publiekelijk'
verklaren, hoe zij oordelen over het
„ontgroenen" zoals dat geschiedt bij
het Amsterdams Studentencorps
en niet aléén bij het Amsterdams
Studentencorps! Zij denken er over,
om, als dat zó blijft, alle contact met
dat corps te verbreken. En zij heb
ben daaiin volkomen gelijk.
Het schandaal van het „ontgroe
nen" als aoor B. en W. van Amster
dam bedoeld, ligt niet in het enkele
feit, dat er twee „groenen" een her
senschudding hebben gekregen. Het
schandaal is elders evenzeer aanwe
zig, al hebben daar „toevallig" niet
zulke ongelukken plaats gehad.
Dat B. en W. van Amsterdam zo
duidelijk hun mening uitspreken over
bedoeld instituut moet worden toe
gejuicht vooral omdat men dat
oerdeel van zulk een zijde nog niet
vaak heeft vernomen.
Bedoeld ontgroenen heeft in geen
enkele tijd gepast, maar kan in deze
tijd niet meer worden geduld.
Helpt de kinderen
A LHOEWEL wij weten, dat er in
*"*de laaide tijd veel financiële of
fers van ti gevraagd worden, nemen
wij toch de vrijheid een zeer drin
gend beroep op uw offervaardigheid
te doen."
Aldus begint een circulaire, die
voor ons ligt.
Men zal misschien opmerken: zó
vangen méér bedel-brieven aan.
Inderdaad.
Maar: het is toch ook zo.
Het is toch ook zó, dat er veel
wordt gevraagd en dat er veel nodig
is, waarvoor een dringend beroep
moet worden gedaan.
Degenen, die dat dringend beroep
doen, zouden natuurlijk liever zien,
dat het niet nodig zou zijn. Ze doen
het niet voor hun pleizier!
Zo ook de Moeder Overste en de
Zusters van het St. Vincentiushuis te
Lisse.
Men kent toch wel het St. Vincen
tiushuis?
Er worden in dit huis ongeveer 80
kinderen liefderijk verzorgd kin
deren, van wie de ouders uit de
ouderlijke macht of ontzet of ont
heven zijn.
Het Rijk subsidieert. Maar niet zó,
dat van die subsidie de kosten kun
nen worden betaald. Er is een tekort.
De Zusters leven sober. De kinderen
worden natuurlijk niet verwend,
maar de Zusters willen graag alles
doen, wat maar mogelijk is, om de
kinderen zich daar thuis te doen ge
voelen en ze later goed opgevoed,
degelijk gevormd en tevreden de
maatschappij te kunnen laten in
gaan. De herinering aan het Huis te
Lisse moet voor hen een prettige
herinnering blijven.
Zijn er onder onze lezers niet, die
de Zusters in Lisse wat willen hel
pen? Zonder hulp van particulieren
komen zij er niet.
Mochten wij niet tevergeefs of nut
teloos onze lezers mededelen, dat
het giro-nummer van het St. Vincen
tiushuis te Lisse is 254884; men is
ook gaarne bereid, na ontvangst van
een berichtje, een gift te komen ha
len.
VOORZITTER EN SECRETARIS
DUITSE VINCENTIUSVERENIGING
NAAR NEDERLAND.
Woensdag 3 November worden in
Den Haag verwacht dr. Claes, burge
meester van Leverkueen bij Keulen
en de zeereerw. heer Jos. Hartmann,
resp. voorzitter en secretaris van de
St. Vincentiusverenigingen in Duits
land. Zij zullen contact opnemen
met de Hoofdraad der St. Vincentius-
vereniging in Den Haag. Vrijdag
brengen zij een bezoek aan Nijme
gen en Zaterdag aan Roermond,
waar zij door Mgr. Lemmens in
audiëntie zullen worden ontvangen.
Een kcPiAeJEtje...
Voor de katholiek is het iedere i
Allerheiligen en Allerzielen.
