3)e &2idóeSoti/ïci/ttt
DeVeiligheidsraad
en Berlijn
De leiders van W .-Europa's
verdediging
Ook Nederlandse officieren in de staf
De drie bijeen
De eerste schermutselingen
met Wisjinski
Economische
samenwerking
in Europa
DINSDAG 5 OCTOBER 1948
40ste JAARGANG No. 11508
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMEB.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Bur. Papengracht 32, Telel. 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.32 p. w„ 11.40 p. mnd., 14.15 p. kwart. Franco p. p. 1 4.90 - Advert.: 15 ct. p. m.m. Telefoontjes i.1.50
„Vertrouwvol
beraad"
TIJDENS de actie-Weiter 'bij de
jongste verkiezingen hebben wij
er op gewezen, dat er klaarblijkelijk
was geweest in de K.V.P. een gebrek
aan samenspreken met de eerlijke
bedoeling van elkaar te leren, met
het oprechte verlangen tot eenstem
migheid te komen. Oók als het be
oogde resultaat bij zulk een samen-
spreking niet bereikt zou- worden,
dan nog zou zulk een samenspreking
reeds op zichzelf een zekere, direct
of indirect vruchtdragende, toenade
ring brengen en dus.heel nuttig zijn.
Zulk een samenspreking is héél
iets anders, dan b.v. een debat op een
partijraadsvergadering, waartoe de
heer Welter was uitgenodigd, en dat
het gevaar meebrengt een klove, als
ze reeds bestaat, nog dieper te ma
ken.
Er zijn in de K.V.P. ongetwijfeld
mogelijkheden, om denkbeeld^ naar
voren "te brengen, maar er moeten
cok onder bepaalde omstandigheden
mogelijkheden zijn om denkbeel
den te bespreken in, wat prof Romme
heeft genoemd: „vertrouwvol be
raad".
Op Drakenburg is verleden week
een bijeenkomst gehouden, waarop
djt onderwerp is besproken in een
kring van partij bestuursleden, par
tijleden en partij-sympathiserenden.
Hoewel schrijver dezes deze bij
eenkomst niet persoonlijk heeft kun
nen bijwonen, is hij voldoende inge
licht, om een oordeel over het resul
taat van deze bijeenkomst te vormen.
Wij onderschrijven volkomén wat
de „Maasbode" van gisteravond op
merkte in een zeer duidelijk en over
tuigend hoofdartikel, n.l. dat men bij
de besprekingen op Drakenburg te
veel op zijsporen is gegaan en de dis
cussies niet recht-af op het doelt
„vertrouwvol beraad" waren gericht.
Maar wij voegen hieraan toe, dat
in bedoeld artikel wél scherp om
lijnd wordt, waarnaar moet worden
gestreefd. Wij citeren:
„Uit alles blijkt wel duidelijk,
dat een van de voornaamste
voorwaarden voor de vrucht
baarheid van het vertrouwvol
beraad is, dat daarmede voor
ieder geval opnieuw personen
worden aangezocht, die bij de
genen, waarmede genoemd ge
sprek wordt gevoerd, het ver
trouwen hebben.
Dit impliceert mogelijkerwijs
dat telkens andere personen
daarmede worden belast Het op
richten van een vast college door
het partijbestuur, waaraan dan
deze delicate taak eens en voor
altijd zou worden toevertrouwd,
zou van te voren reeds de mis
lukking in zich dragen. Vandaar
dat wij het geheel eens zijn met
mr. J. Derks die zijn vrees uit
sprak voor pogingen die aan het
vertrouwvol beraad een vaste
organisatie zouden geven. Het
beste lijkt ons, dat men zioh voor
ieder voorkomend geval opnieuw
afvraagt, hoe en door welke
personen dit beraad moet worden
gevoerd".
Wij willen gaarne hiermee onze in
stemming betuigen.
Hier ligt open de weg, die begaan
moet worden!
Natuurlijk natuurlijk moeten er
niet te veel onderwerpen worden ge
bracht in het „vertrouwvol beraad",
zodat het opgewekte, discussierende
partijleven van partij vergaderingen
zou worden verlegd naar dat „ver
trouwvol beraad". Hier moet wijs
beleid weten te bepex-ken.
Wij willen een voorbeeld geven.
Als er in een groep katholieken te
gen een belangrijk wetsvoorstel ern
stige bezwaren leven, dan kan „ver
trouwvol beraad" op zijn plaats zijn.
En hier denken wij aan de ernstige
bezwaren, die in katholieke werkge
verskringen leven betreffende
publiekrechtelijke bedi-ijfsorganisatie
en de ondernemingsraden, zoals die
nu door de regering worden voorge
steld.
Juist onder de katholieken kan
een gezond politiek-partijleven heer
sen. De katholieke mentaliteit wil
enerzijds vrijheid in vrije kwesties
maar verlangd anderzijds, indien mo
gelijk, ook weer naar eenheid in
vrijheid.
Werk van
de Rekenkamer
T"\e Algemene Rekenkamer heeft
haar jaarverslag over 1947 doen
verschijnen.
„Over het geheel heeft het ambte
lijk apparaat zich met ijver van zijn
moeilijke taak gekweten", aldus
schrijven de leden van de Rekenka
mer. „In tal van gevallen mocht het
college bij zijn arbeid grote medewer
king ondervinden. Het zou evenwel
van weinig zin voor de werkelijkheid
getuigen, indien naast deze lichtzijde
niet de aandacht werd gevestigd op
een minder bevredigendert gang van
zaken. Niet steeds wordt met voort
varendheid gereageerd op wenken
of voorstellen van de Rekenkamer tot
verbetering. In enige gevallen zag de
ze zich dan ook gedwongen tussen
tijds een beroep te doen op de mede
werking van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal.
En: met succes?
Dat vernemen wij niet.
Het is echter ook zéér gewenst,
dat de leden van de Tweede Kamer
eigener beweging het verslag van de
Rekenkamer nagaan en bestuderen,
om eventueel aan een bepaalde mi
nister naar aanleiding van hun on
derzoek vragen te stellen.
Wij hebben enige tijd geleden ge
wezen op vragen over Rijksuitgaven,
die de heer Tilanus stelde vragen
van een soort, als er jammerlijk maar
zelden worden gesteld.
Ook dit verslag van de Rekenkamer
pub'iceert veel wat, als men 't er
maar bij laat zitten, zeer onbevredi
gend is: zoek-raken van boeken van
radio-omroep „Herrijzend Nederland",
misbruik van dienstauto's, te veel uit
betaalde lonen, terwijl de vermelding
van een daarop passende reactie van
de betrokken minister in het verslag
wordt gemist.
Er ligt hier
zeer nuttig wefk voor de Volksverte
genwoordigers.
•"PE LONDEN is gisteren officieel medegedeeld, dat veldmaarschalk
Montgomery benoemd is tot voorzitter van het comité van opperbe
velhebbers van de permanente verdedigingsraad der West-Europese
Unie. Generaal Jean de Lattre de Tassigny (Frankrijk) is benoemd tot
opperbevelhebber van de tandslrijdkrachten in West-Europa. Lucht-
maarschalk sir James Robb (Groot-Brittannië) is benoemd tot opperbe
velhebber van de luchtstrijdkrachten. Vice-admiraal Robert Jaujard
(Frankrijk) is vlagofficier voor West-Europa geworden, als vloot-verte
genwoordiger. Verder is medegedeeld, dat de staven van de militaire
"voorzitter en de opperbevelhebbers hooggeplaatste officieren uit Neder
land, België en Luxemburg zullen omvatten. Deze officieren zullen tot
taak hebben de problemen van tactiek en techniek der verdediging van
West-Europa te bestuderen.
DE HAVEN VAN HARLINGEN
Harlingen bereidt zich voorkop een
drukker scheepvaartverkeer. De ha
ven wordt verbreed. De in aanbouw
zijnde havendijk hoopt men voor de
winter gereed te hebben. Overzicht
van de nieuwe haven in aanleg.
De benoemingen van de voorzit
ter van het comité en de opperbevel
hebber der luchtstrijdkrachten zijn,
naar verluidt, goedgekeurd door de
vergadering van de ministers van de
fensie van Groot-Brittannië, Frank
rijk en de Benelux-landen, welke
vorige week te Parijs is gehouden.
De bekendmaking van de samen
stelling van het comité is tot Maan
dagavond uitgesteld op verzoek Van
Frankrijk.
Vandaag (Dinsdag) komen de staf
chefs der West-Europese Unie te
Londen bijeen onder voorzitterschap
van lord Tedder, de stafchef der Brit
se luchtmacht.
Montgomery.
Montgomery werd chef van de
Britse imperiale generale staf in
Juni 1946. Hij woftit wel de meest
succesvolle generaal sedert Welling
ton genoemd en kan er zich op be
roemen nog nimmer als bevelhebber
verslagen te zijn. Hij voerde vóór de
oorlog het bevel over een divisie in
Palestina en keerde nog tijdig ge
noeg naar Engeland terug om in 1939
een divisie naar Frankrijk te bren
gen. Na de -terugtocht uit Duinker
ken voerde hij het bevel over de
Britse defensie ^n het Zuid-Oosten
tot hij in de zomer van 1942 naar
Noord-Afrika werd gezonden om het
achtste leger aan te voeren. Na zijn
woestijn-overwinning eind 1942 werd
hij bevorderd tot generaal. Eind 1943
werd hij opperbevelhebber van de
Britse legergroep onder generaal
Dwight Eisenhower voor de invasie
in Europa. In September 1944 werd
ïiij veldmaarschalk.
De Lattre de Tassigny.
Generaal de Lattre de Tassigny is
59 jaar oud. Hij diende in de eerste
wereldoorlog, daarna in Marokko, en
werd als luitenant-generaal verbon
den aan de staf van generaal Wey-
gand, toenmaals opperbevelhebber
van het Franse leger.
In de tweede wereldoorlog leidde
hij verdedigingscampagnes bij Rethel
en aan de Aisne als bevelhebber van
de veertiende infanteriedivisie.
Na door de regering van Vichy in
KERK WORDT HERBOUWD
Tijdens de oorlog hebben de Duitsers
de Bartholomeuskerk te Zevenber
gen Hoek totaai vernield. Het kerk
gebouw wordt thans opnieuw opge
trokken. Met Pasen hoopt men de worden,
kerk weer in te wijden.
I
1942 te zijn teruggeroepen als opper
bevelhebber van "de troepen in Tunis
werd hij gearresteerd en veroordeeld
tot tien jaar gevangenisstraf wegens
zijn poging een onafhankelijke positie
te vox-men in de Pyreneën, toen de
Duitsers in November 1942 de demar
catielijn overschreden. In 1943 ont
vluchtte hij naar Londen en werd
daarna commandant van het eerste
Franse leger. In Juli 1945 werd hij
inspecteur-generaal van het Franse
leger.
James Robb.
Luchtmaarschalk sir James Robb
bekleedde in de laatste oorlog een
commandopost bij de R.A.F." in
Noord-West-Afrika, was plaatsver
vangend luchtstafchef bij het hoofd
kwartier van de geallieerde expedi
tiemacht in 1944 en werd in 1948
vice-stafchef van de Britse lucht
macht.
Jaujard
Vice-admiraal Robert Jaujard is
52 jaar oud. Hij kreeg in 1941 het
bevel over de kruiser Georges Ley-
gues, werd in 1944 bevorderd tot
schout-bij-nacht en voerde toen het
bevel over een Frans kruiser-eska
der. Hij nam deel aan de invasie
operaties in Normandië en later in
Zuid-Frankrijk. Na de oorlog werd
hij vice-stafchef van de vloot. In 1946
werd hij vice-admiraal.
De ministers van Buitenlandse Za
ken, van de Verenigde Staten, Enge
land en Frankrijk, Marshall, Bevin en
Schuman kwamen te Parijs bijeen om
de jongste Sow jet-nota te bespre
ken. Het onderhoud duurde twee
uur, doch na de vergadering kwam
er geen mededeling. Bevin merkte
op. „Ik heb niet het flauwste idee,
wanneer ik er het flauwste idee van
zal krijgen". Van Franse zijde werd
echter vernomen, dat de Westelijke
mogendheden niet van zins zijn toe
te stemmen in een vier-ministers-
conferentie zolang de blokkade blijft.
Na afloop van de vergadering heeft
Robert Schuman een zitting van het
kabinet bijeengeroepen, welke in de
loop van de avond gehouden zou
BERLIJN VOOR DE VEILIGHEIDSRAAD
yvNDANKS DE POGING van de R ussen om ter elfder ure door een
nota de kwestie Berlijn vooigelegd te krijgen aan de raad van de
vier ministers van Buitenlandse Zaken, hebben de drie Westelijke mo
gendheden gistermiddag Rusland in de Veiligheidsraad beschuldigd van 't
in gevaar brengen van de vrede. In grote trekken kwam de verdediging
van de Russische afgevaardigde, Wisjinsky, overeen met de nota, die
Rusland Zondag had verzonden.
Een kunstgreep zegt
Amerika
AANTAL DODEN EN GEWONDEN
BIJ HEROVERING MADIOEN.
Een woordvoerder van het republi
keinse ministerie van defensie heeft
volgens Antara verklaard, dat de
achtdaagse campagne om de herove
ring van Madioen de T.N.I. 159 do
den en gewonden heeft gekost. Het
aantal vermisten is nog niet vastge
steld, terwijl het aantal gesneuvelden
aan communistische zijde eveneens
niet bekend is.
EEN NIEUWE COMMISSIE
INGESTELD
Na vijf uur debat heeft de handels
conferentie der V.N. te Genève met
10 stemmen voor en 6 onthoudingen
besloten, dat de economische com
missie voor Europa een speciale
commissie zal instellingen voor de
bevordering van de handel en eco
nomische samenwerking tussen ai'le
landen van Europa.
De Sowjet-Unie en vijf andere
Oost-Europese staten onthielden zich
van stemmen, omdat deze resolutie
naar hun mening niet voldoende na
druk legt op de noodzakelijkheid, de
industrieën van door de oorlog ge
teisterde landen van Europa te ont
wikkelen.
Men verwacht, dat' de landen van
Oost-Europa, hoewel zij zich onthou
den hebben van stemmen, mede zul
len werken aan de nieuwe handels
commissie, die vermoedelijk in De
cember gevormd zal worden.
Een Sowjet-Russische resolutie,
waarin verklaard werd, dat het plan-
Marshall een belemmering vormt
voor de ontwikkeling der economische
samenwerking, daar het de landen
van West-Europa verboden en be
perkingen oplegt, werd met 10 tegen
6 stemmen verworpen.
Waarnemers te Genève beschouwex?
de vorming van een nieuwe handels
commissie voor Europa een overwin
ning op de politieke spanning. Men
gelooft, dat de Sowjet-Russische de
legatie eerst na het ontvangen van
nieuwe instructies uit Moskou beslo
ten heeft zich van stemming te ont
houden en niet tegen te stemmen.
Men verwacht, dat bijna alle Oost-
Europese landen tot de commissie
zullen toetreden, hoewel het onzeker
is, of de Sowjetrepublieken apn haar
werk zullen deelnemen.
PAROCHIES MOETEN LEVENDE
CHRISTENGEMEENSCHAPPEN
ZIJN.
Ter gelegenheid van de in zijn
diocees gehouden retraites voor pries
ters heeft Kardinaal Liènart, Aarts
bisschop van Rijssel, de volgende
richtlijnen aan zijn clerus gegeven:
De parochies moeten opnieuw ge
maakt worden tot werkelijke en le
vende christengemeenschappen. Daar
om moet bij de uitoefening van de
zielzorg en in de eredienst sterk
worden ingegaan tegen iedere vorm
van geestelijk individualisme. De ge
lovigen moeten niet worden ingedeeld
in „waterdichte hokjes" overeenkom
stig hun maatschappelijke klasse,
hun bezit aan geld. Levende chris
tengemeenschappen moeten weer
worden geschapen door belangstel
ling te wekken voor de liturgische
plechtigheden in niet te lange pre
ken en door de invoering van de
volkszang.
De geest van apostolaat mag niet
beperkt blijven tot de kleine chris
tenkudde, waarover de priesters zijn
aangesteld.
De geestelijken in het aai"tsbisdom
Rijssel woi'dt ten slotte ten zeerste
aanbevolen: het vormen van leden
voor de Katholieke Actie.
Deze strijdbare leden der Katho
lieke Actie moet men een grote vrij
heid laten bij het doorvoeren hunner
acties. Het is de taak der priesters
hen te steunen, door hun een juist
inzicht te geven in de katholieke
leer cn hun een goede geestelijke
vorming te geven.
Wisjinski ,die het eerste het woord
voerde, zeide: „Hier, op deze agen
da, behoort de kwestie Berlijn, die
onafscheidelijk samenhangt met het
gehele Duitse probleem, niet thuis."
„Ik constateer", aldus antwoordde
de Amerikaanse gedelegeerde Jessup
de Russische afgevaardigde, „dat de
Sow jet-regering een openbare be-
hanedling van haar in Berlijn toege
paste practijken tracht te voorkomen.
Wij vermoedden dit reeds toen wij
de laatste nota van het Kremlin on
der ogen kregen. Wij echter vrezen
de wereldopinie niet en wij handha
ven de door ons ingediende aan
klacht. De Russische nota, waar de
heer Wisjinski zich op beroept, ver'-
anders niets aan de situatie te Ber
lijn. De Russische blokkade blijft, er
go ook de bedreiging van de vrede
en dus ook onze aanklacht. Wij heb
ben trouwens weinig keus. Wij zou
den voor het Russische geweld kun
nen wijken, maar zullen dit nooit
doen.
Een „kunstgreep" noemde hij Wis-
jinkski's bewering, dat de Berlijnse
kwestie onafscheidelijk met het ge
hele Duitse problem zou samenhan
gen: „Onze nota aan Trygve Lie han
delde uitsluitend over de Russische,
blokkade van Berlijn en daar staat
Duitland buiten", besloot hij.
Vervolgens nam de Engelse gede
legeerde, Sir Alexander Cadogan, het
woord, die al hetgeen Jessup naar
voren had gebracht onderschreef. Hij
bestreed ook 't voorstel van de Belg
Van Langenhove, die bepleit had het
Berlijnse probleem zonder discussie
op de agenda te handhaven, „omdat
men dan daarna nog altijd zou kun
nen beslissen, of de Veiligheidsraad
bevdegd tot oordelen is of niet."
Blijkbaar wilde de Belgische ge
delegeerde een achterdeurtje open
houden, waar alle betrokkenen in
dien zij b^voorbeeld toch konden be
sluiten om het opnieuw met „de
raad van ministers" te proberen
te zijner tijd door zouden kunnen
wegvluchten, zonder hun gezicht te
verliezen. De Engelsche gedelegeerde
wilde daar echter al evenmin van
weten als zijn Amerikaanse collega.
De vergadering werd verdaagd tot
Dinsdagmiddag.
Op een na de vergadering door
journalisten gestelde vraag, wat hij
zou doen, wanneer de Berlijnse kwes
tie op de agenda geplaatst zou wor
den, zeide Wisjinski, aldus Reuter, op
losse toon: „De tijd zal het leren'.
OPZIENBARENDE ONTDEKKING
DOOR PRIESTER-MEDICUS.
Het K.N.P. bericht uit Vaticaan
stad: Pater Dr. Romano Turci S.X.
(Sociëteit van de H. Franciscus Xa-
verius voor de Buitenlandse Missiën)
heeft in medische kringen opzien ge
baard door de ontdekking van een
geneesmiddel tegen lupus en huid
kanker. Pater Turci was jarenlang
directeur van het katholieke zieken
huis te Tsentsau in China. Nadat
reeds meer dan 100 lijders aan ver
melde ziekten door hem werden ge
nezen, is thans dit bericht voor pu
blicatie vrengegeven. Pater Turoi zet
momenteel zijn onderzoekingswerk
te Napels voort.
DUITSERS NOG 18 JAi\R TUSSEN
DE PUINEN?
In West-Duitsland stelt men zich
de vraag of men nog 18 jaar tussen
de ruïnes en het puin van de tweede
wereldoorlog zal moeten leven. In
geheel Duitsland bedraagt de hoe
veelheid puin 400 millioen kubieke
meter, hiervan alleen reeds in Noord
Rijnland-Westfalen 93 millioen.
Het Roergebied is voor 44,3 ver
woest, het district Keulen voor 17
het district Aken voor 5 y, het
district Munster voor 3,6 In door
snee is er 10 a 14 kubieke meter puin
per hoofd van de bevolking.
ALS DE JAPANSE KEIZER
„DEMOCRATISCH" WORDT
De keizer en de keizerin van Japan
werden vandaag bijna onder de voet
gelopen bij wat bedoeld was als dij
eerste keizerlijke persconferentie
voor geallieerde correspondenten in
Japan.
In een nauwe passage leverden
tientallen Japanse en geallieerde fo
tografen slag met ongeveer 2000 an
deren, onder wie correspondenten, om
de keizer voor de lens te krijgen. Te
midden van de schreeuwende en du
wende menigte wisselde de keizer en
de keizerin handdrukken met een
zestal geal'ieerde verslaggevers. Er
konden echter geen vragen worden
gesteld, omdat de officiële tolk was
verloren geraakt in de menigte, de
op zeker ogenblik de keizerin bijna
onder de voet liep. Met de hulp van
een forsgebouwde functionaris van
het hoofdkwartier van generaal Mac-
Arthur slaagde het keizerlijkë paar
er tenslotte in zich in veiligheid te
steflen.
OP EEN EENZAAM EILAND.
Een vliegtuig van de Amerikaan
se luchtmacht heeft op een een
zaam eiland van de Bahama-eilan-
den op het strand een vliegtuig ont
dekt, dat daar blijkbaar een nood
landing heeft gemaakt. Ook werden
in de nabijheid verschillende perso
nen waargenomen van wie enigen
gewond waren. Toen de kustwachter
over het e:land vloog seinden de
personen om water. Enkele flessen
werden naar beneden geworpen. Men
vermoedt, dat het hier een vliegtuig
betreft, dat met 21 personen aan
boord, vermist werd. Er zijn maatre
gelen getroffen voor de redding der
overlevenden.
EéN WERELD In Londen ver
toeft op het ogenblik Seth Ramkrish-
na Dalmia, een der grootste indu
striëlen en bankiers in India en de
v/ereld. Hij bezit vele leidende dag
bladen in India en Pakistan. Seth
Ramkrishna Dalmia demonstreert de
groet van de „Eén Wereld-regering"
voor de instelling waarvan hij een
groot voorstander is.
GROEP WELTER NEEMT DEEL
AAN GEMEENTERAADS-*
VERKIEZINGEN.
Naar van de zijde van het Katho
lieke Comité van Actie (groep Wei
ter) wordt medegedeeld, zal deze
groep deelnemen aan de eerstkomen
de gemeenteraadsverkiezingen.
De organisatievorm van het comité,
is thans als volgt: centraal bestuur
(samengesteld uit afgevaardigden van
de 18 rijkskieskringen), dagelijks be
stuur, politieke commissie, propagan-
da-commissie en financiële advies
commissie.
Algemeen voorzitter is de heer Ch.
J. I. M. Welter, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal; voorzit
ter van het dagelijks bestuur, luite
nant-generaal b.d. M. L. F. Bajetto,
die eveneens als voorzitter van de po
litieke commissie optreedt.
Laten wij hopen, dat de gemeente
raadsverkiezingen eerst in 1950 plaats
hebben, cn dat dan zeker (zo al niet
eerder) de organisatorische eenheid
der Katholieken op politiek terrein is
hersteld. Wij verwijzen naar een
driestar in dit nummer.
5-^0-R.J. NOG NIET NAAR HUIS.
Volgens de ingekomen passagiers
lijst van het troepentransportschip
„Grote Beer" is, aldus het directo
raat-generaal van Verkeerswezen,
het tweede bataljon van het tiende
regiment infanterie niet ingescheept.
De „Grote Beer" vertrok op 24
September uit Soerabaja. Een etmaal
van te voren kreeg II-IO-R.I., dat aan
boord zou gaan, het bevel niet in te
schepen. De mannen worden nu ge
bruikt bij de bewaking van de om
geving van Pasoeroean. De „Grote
Beer" is thans onderweg naar Hol
land met 900 man.
„Trouw".
Een
„Heer maak, dat mijn ogen niet
blijven rusten' op dingen, die mij
slechte gedachten kunnen geven;
want dan was het beter, dat ik blind
was".
Gebed van Gandhi.
