S)e £cicbe6ou^cmt "ladememingsradt Onenigheid in de Republiek De stakingskoorts in Frankrijk De situatie te Berlijn Communistische plannen tot verovering van Z.Ö.-Azië Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" DONDERDAG 16 SEPTEMBER 1948 39ste JAARGANG No. 11493 FRANSE STAKERS IN GEVECHT MET DE POLITIE Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., f 3.90 p. kwart. Franco p. p. f 4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 Soedirman spreekt van critiek stadium WOENSDAGAVOND is voor radio-Djokja een dagorder voorgelezen van generaal Soedirman, de republikeinse legercommandant. Op het ogenblik hebben, aldus de dagorder, de binnenlandse onenigheden een kritiek stadium berèikt. Er bestaat gevaar voor de staats-souvereiniteit. De gebeurtenissen te Soerakarta acht Soedirman deels gericht tegen het gezag van het leger. Hij roept op tot het betrachten van de uiterste discipline en waarschuwt tegen provocatieve geruchten. De regering en de opperste militaire leiding hebben besloten, in het. gebied van Soerakar ta strenge militaire maatregelen te treffen. De republikeinse autoritei ten hebben gisteren volgens het republikeinse pêrsbureau Antara aangekondigd, dat te Soerakarta de rust is hersteld. De orde wordt er ge handhaafd door een mobile brigade van de staatspolitie. ontwerp ingediend inzake de On dernemingsraden. Minister v. d. Brink heeft een wetsontwerp voor de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisa tie aan de Volksvertegenwoordiging voorgelegd. De afzonderlijke indiening van deze twee wetsontwerpen is velen niet naar de zin. In de „Maasbode" van j.l. Donder dag verklaart de heer Andriessen, dat de materie van de ondernemings raden niet in een afzonderlijke wet moet worden geregeld, maar moet worden geïncorporeerd in het wets ontwerp inzake de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie. Eenzelfde mening wordt op dezelf de dag gepropageerd in „De Gazet van Limburg" door een andere lei dende persoonlijkheid in de Katholie ke Volkspartij, de heer Matser. Oók de K.A.B. blijkt van deze me ning te zijn. Wij blijven echter alsnog grote en beslissende waarde toekennen aan het argument, waarom minister Drees een afzonderlijk wetsontwerp inzake on dernemingsraden heeft ingediend, n.L dit: dat het vermoedelijk nog wel vrij geruime tijd fluren zal, voordat over de gehele lijn van het bedrijfs leven publiekrechtelijke bedrijfsorga nen tót stand zijn gekomen welke de ze taak ter hand kunnen nemen; en dat wellicht in sommige sectoren van het bedrijfsleven deze organen niet zullen worden ingesteld. Wij zijn het niet eens met de heer Andriessen^ dat dit argument „te zwak" is. De kern van de sociale vernieuwing moet liggen zoals wij herhaaldelijk hebben betoogd in de vernieuwing van de onderneming, welke, gelijk de heer Andriessen het juist uitdrukt, een „arbeidsgemeenschap" behoort te En nu weten wij wel, dat de onder nemingsraden in de' publiekrechtelij ke bedrijfsorganisaties zullen moeten worden ingeschakeld, zodat b.v. het bedriifsschap aajj een onderneming de verplichting zal kunnen opleggen, om een ondernemingsraad in te stellen, en niet de minister, zoals in het ont- werp-Drees inzake de ondernemings raden is bepaald. Maar wij zien niet in, dat er niet voorlopig met onder nemingsraden kan worden begonnen buiten de publiekrechtelijke bedrijfs- schappen-om (die er nog niet zijn en die.misschien er nog niet zo gauw zullen zijn!). En wij weten ook heel goed, dat, zolang er nog geen publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie in een bedrijf is, een ondernemingsraad in een tak van dat bedrijf méér zal zijn beperkt in zijn bevoegdheden, dan wanneer daar wél een bedrijfsraad is. Maar: als men nog niet alles heeft, kan men toch wel nogmaals: voorlopig met het mindere tevreden zijn en dat dankbaar en vruchtbaar benutten. Wij hebben hier kort onze mening gezegd, met belangstelling afwach tend de verdere discussie in en bui ten de Volksvertegenwoordiging. De terecht algemeen gerespecteerde leider der K.V.P., de heer Andries sen, voert in de „Maasbode" nog één bezwaar aan tegen het wetsont- werp-Drees, n.l.: „het zo goed als ge heel uitschakelen van de betrokken vakorganisaties". Wij vragen ons af: waarom doet minister Drees dat? Van iemand als Drees zal niemand ook maar een ogen blik veronderstellen, dat hij a priori de bemoeienissen van vakorganisaties wil uitsluiten! Wij willen veron derstellen, dat minister Drees hier bij geleid wordt door de overweging die o.i. zeer juist is dat, wil de onderneming werkelijk zijn een ar beidsgemeenschap. bemoeienissen van personen, buiten die onderneming, zo veel mogelijk moeten worden uitge schakeld. Vakorganisaties zijn aange wezen om een invloedrijke rol te ver vullen in het bedrijfsschap, maar, als zij veel bemoeienissen moeten hebben met de onderneming, is dat een be wijs, dat het daar niet gaat, zoals het behoort te gaan. Naar Antara thans meldt, waren de Maandag uitgebroken gevechten een strijd tussen verscnillende legereen heden, waarbij in totaal 14 man wer den gedood. Te Madioen' is de water voorziening gestoord door een sta king van 600 gemeente-ambtenaren. Deze hebben Maandag j.l. het werk neergelegd, omdat een hunner zou zijn mishandeld door de militaire po litie. Het vakverbond, de Sombi, zou De Hyd inval in erabad RAZAKARS VERTRAGEN DE OPMARS. Volgens de legerberichten van In dia is de opmars in Hyderabad giste ren wat trager verlopen. De aanval vanuit Sholapur 1 is gestuit in de buurt van Bidar, ongeveer 140 k.m. ten Westen van de hoofdstad. In de ze streek is de stad Hammadabad gevallen. Dit betekent, Mat de troe pen van India slechts geringe vorde ringen hebben gemaakt. In de Noord westelijke sector is Aurangabad ge vallen. Het blijkt, dat de troepen ven Hy derabad en de guerilla's, de Raza- kars, zich op alle fronten met grote hardnekkigheid verdedigen. De aan vallen door het hart van de staat Hy derabad naar de hoofdstad zijn 5 km. over de grens vastgelopen. De woord voeders van het leger van India ga ven gisteren toe, dat dè tegenstand in dit gebied zeer groot is. Op het Zuidelijke front konden de strijdkrachten van India slechts met moeite oprukken in de droge vlakte rond Kurnool en Hospet. Hier liggen enkele bruggen van ongeveer 800 meter lang over de rivier Tungha- badra, die de Zuidelijke grens van de staat met India vormt. De troepen van Hyderabad hebben hier de hele dag de Hindoestaanse bruggehoofden met mitrailleurs en mortieren be schoten. De hoofdstad is omgeven door een gordel van 80 k.m. bossen en heuvelachtig terrein. Tanks kun nen hier moeilijk manoeuvreren en de guerillastrijders hebben er grote voordelen. Men verwacht, dat hier de beslissing zal vallen en de troe pen van Hyderabad hopen hier hun slag te slaan. ERNSTIGE ONGEREGELDHEDEN IN JOEGO-SLAVTë. Volgens het Italiaanse blad „II Tem po" zouden in verscheidene streken van Joego-Slavië ernstige ongeregeld heden plaats gehad hebben. Het des betreffende bericht in het blad luidt o.m.: „De laatste dagen hebben zich incidenten voorgedaan te Doeba, Be- rika en Sokolovitsj, wgar volkswach- ten vuurden op een grote menigte. Er vielen talrijke slachtoffers, zowel do den als gewonden. Te Zagreb hadden aan het einde van de vorige week protestdemonstraties plaats. Opstan den braken uit in concentratiekam pen te Novisad en Sembet. In het le ger heerst bij velen ontevredenheid. In een kazerne te Benjaloeka kwam het tot een botsing tussen aanhangers van Tito en die van de Kominform". ,11 Tempo" besluit echter, dat „het laatste woord aan het leger en de volkscommissarissen is gebleven en de aanhangers van de Kominform ten slotte het onderspit moesten delven". .Stakers slaags met de Parijse politie OP DE BOULEVARD HAUSMANN, in het hartje van Parijs, is het gistermiddag tot een hevige botsing gekomen tussen stakers en po litie. De arbeiders rukten keien uit het wegdek en gebruikten ook ijze ren hekjes, die de bomen moeten beschermen, als wapen. Vijftien agen ten moesten naar het ziekenhuis worden vervoerd, tachtig liepen lichte verwondingen op. Het aantal demonstrerende stakers bedroeg ongeveer 4500 man. De poli tie. die naderhand versterkt werd met afdelingen Republikeinse Garde, tel de ten slotte 2000 man. Na enige uren, waarin de gevechten telkens opleef den. wist zij de menigte met gummi knuppels te verdrijven. Aanvankelijk waren de stakers ar beiders uit de genationaliseerde vlieg tuigindustrie. Daar zijn wegens be zuiniging 1700 arbeiders ontslagen. De demonstranten wilden hiertegen protesteren en trachtten het gebouw van de directie binnen te dringen, waarop de gevechten ontstonden. Al spoedig kregen de stakers ver sterking van arbeiders- uit de (even eens genationaliseerde) Renaultfa- brieken. Daar was kort te voren even eens een staking afgekondigd, op in stigatie van de communistische C.G.T. Het aantal stakers bij de vliegtuig industrie bedraagt nu 13.000, bij Re nault 31.000. Op het vliegveld Orly bij Parijs legden 2000 man personeel het werk neer. AIR FRANCE STAAKT DIENST OP LONQEN. Functionarissen van de Air France hebben Woensdag medegedeeld, dat alle diensten tussen Londen en Pa rijs tot nader aankondiging zullen worden gestaakt in verband met een staking van het grondpersoneel te Parijs. Dinsdag te Madioen de situatie be spreken. Volgens berichten 'uit republikein se bron, vinden sedert enige dagen in door de Nederlanders gecontroleer de gf bieden van Oost-Java, in het bij zonder in de streek van Bangil, Pro- 'colinggo, Klakah, Djember en Ram- i: ipoedji, gevechten plaats tussen Ne derlandse strijdkrachten. De Neder landers hebben een nieuwe waar schuwing aan de republikeinse plaat selijke autoriteiten gezonden om de strijd te beëindigen. Indien dit niet geschiedt, zullen de nodige maatre gelen genomen worden. LUCHTBRUG WORDT VERSTERKT Veertig Amerikaanse Dakota's zijn op weg naar Europa, ter versterking van de luchtbrug naar Berlijn, aldus heeft de Amerikaanse luchtmacht medegedeeld te Washington. De Ame rikanen hadden er tot dusver 105 in gebruik. Voorts werd verklaard, dat men zal voldoen aan alle verlangens, die generaal Clay de komende maan den mocht stellen. DE VERONGELUKTE DAKOTA IN SOWJET-ZONE. Het Duitse Nieuwsbureau D.P.D. (Britse zóne) heeft meegedeeld, dat de twee Amerikaanse piloten, die Dinsdag boven de Sowjetzóne uit hun defecte Dakota zijn gesprongen, bij de Amerikaanse autoriteiten zijn terug gekeerd. De een was teruggezonden naar de Amerikaanse zóne en de an der was door de Sowjets naar Pots dam gebracht en daar overgegeven aan de Amerikaanse militaire missie, aldus het Nieuwbureau. De tweede piloot zeide, dat hij zijn weg had teruggevonden door de rou te te volgen van de vliegtuigen van de Berlijnse luchtbrug. Hij was in volkomen duisternis in een aardap pelveld terechtgekomen. Na vele uren gelopen te hebben bereikte hij de zónegrens. De Sow jet-soldaten had den hem kennelijk voor een Duits-er gehouden en ongemoeid gelaten. Schoolopleiding voor slechtziende kinderen Koninklijke belangstelling Zoals reeds medegedeeld, bezocht koningin Juliana tijdens haar kort '•erblijf met prins Bernhard in Lon den o m. de John Ruskin school, een speciaal opleidingsinstituut voor ge- derltelijk blinde kinderen. Nader vernemen wij dat de ko ninklijke moeder van prinses Marijke, die in haar prilste jeugd een oogope ratie onderging, zich wilde oriënte ren over de op de genoemde •school gevolgde methoden, mede als voor lopig onderzoek naar de eventuële mogelijkheden een soortgelijke school in ons land te doen oprichten. FINAvrTFFTNGS REGELING VFOFIOPROI'W BOERDERIJEN. Ten departemente van Financiën is meii doende om een regeling uit te werken voor de financiering van de wederopbouw van ca. 8000 boerde rijen. In totaal zou daarvoor een be drag van f-*50 millinen nodig zijn, waarvan 75 a 80 millioen zou wor den gefourneerd dom- een bijdrage van bet Riik. ea. ƒ70 millioen door rentedragende hypotheken en onge veer f 300 millioen door renteloze cre- dieten. Voor het beschikbaar st°llen van middelen voor de renteloze credieten zijn reeds besprekingen gevoerd met institutionele beleggers, die dit be drag in gedeelten ter beschikking zullen stellen. Over de rentevergoe ding aan de instellingen is nog geen overeenstemming bereikt, maar de gedachten gaan. naar verluidt, uit r.aar een rente van 3.V£% per jaar, welk rentetype na verloop van drie jaar zal worden aangepast aan de dan bestaande rentevoet. De herziening van de rente zou dan ook gelden voor de reeds verstrekte tranches. Aan de Kneuterdijk is men thans aan het overleggen of deze condities kunnen worden toegestaan. BEVRIJDINGSVUUR NAAR NIJMEGEN. Op Maandag 20 September zal het bevrijdingsvuur, dat van Plymouth naar Eindhoven gaat, van deze laat ste stad uit naar Nijmegen worden overgebracht. Het vuur zal worden overgebracht door wielrenners en hardlopers. Het zal tot 5 Mei in Nij megen worden brandend gehouden. Door estafettes zal het dan worden overgebracht naar Wageningen. Het ligt in de bedoeling van het co mité van organisatie op 17 Septem ber de dag der bevrijding van Nij megen, aan de burgerij witbrood en cornet-beef uit te reiken. Men wil het voorts tot een tradi tie maken, dat in Nijmegen op 17 September de doden worden her dacht met de uitvoering van het Re quiem van Verdi door Toonkunst. Openlijke taal van minister Bevin DEVIN, de Engelse minister van Buitenlandse Zaken, 'heeft gistermid- dag in het Lagerhuis te kennen gegeven, dat de communisten wer ken aan een plan, hetwelk de verovering van Zuidoost-Azië ten doel heeft. „Indien deze politiek van het aanstoken van burgeroorlogen als instrument van buitenlandse politiek voortduurt, ik herhaal, indien de ze politiek voortduurt, zoals sinds het einde van de oorlog het geval is geweest, kan niemand voorzien, waartoe dit de landen zal leiden, die er aan meedoen," aldus Bevin. HET WESTEN MOET ER UIT. Het doel der communisten in Zuid- oost-Azië, aldus drukte de Engelse minister zioh letterlijk uit, is „te trachten elke Westerse groepering uit dit 'gebied te verdrijven, op het terrein van de handel en op elk an der terrein". Sprekende over de communistische opstanden in Birma en Malakka, zei- de hij: „Dit probleem bestaat sinds de marxistisoh-leninistische theorie aanvaard® is èn niet alleen in Ma lakka, maar ook elders. Het is een botsing tussen twee filosofieën, die zich zal voordoen overal, waar de kans daartoe bestaat." Bevin zeide, dat de troebelen op Malakka zijn georganiseerd door enige tientallen Chinese communis ten, die daartoe opdracht hadden ontvangen. Engeland staat voor de taak aan de terroristische benden een einde te maken. Dit proibleem is moeilijk en netelig, maar de Engel se regering is niet van plan voor deze terreur te buigen, aldus Bevin. De minister sprak ook over de door Frankrijk en België te berde gebrachte voorstellen voor een ver enigd Europa. Hij wilde geen koud stortbad geven, maar die voorstel len zullen volgens hem geen ogen blik de proef van een onderzoek kunnen doorstaan. Dit standpunt was reeds bekend uit een briefwis seling tussen minister-president Attlee en Churchill. Muzikaal protest tegen de. vlees distributie De Groenlose slagers hebben een originele wijze gekozen om hun ongenoegen over de vlees distributie te uiten. Zij huurden een orgel, voorzagen dat van toepasselijke opschriften en collecteerden in hun witte' jassen om op deze manier „in hun onderhoud te voorzien". De zon derlinge optocht trok veel belangstel ling in het Achterhoekse stadje. Minister Stikker naar Washington Wat is het doel van de reis? De minister van Buitenlandse Za ken, mr. D. U. Stikker, is gisteravond om half tien, vergezeld van mr. N. S, Blom, Nederlands gedelegeerde van ae Palestina-commissie der Verenig de Naties, met een K.L.M.-Constella- tion naar New York vertrekken. Dr. Stikker vertelde voor zijn ver trek, dat zijn reis ten doel heeft ver scheidene problemen te bespreken, waarvan hij noemde de situatie in Indonesië, de MarshalJ-hulp en de Benelux. Desgevraagd zeide mr. Stikker, dat het zwaartepunt van zijn reis1 niet op het communistisch gevaar in het Ver re Oosten mag worden gelegd. Tot zijn reis is Maandag j.l. besloten, dus na de rede van Moeso. „Hierdoor zijn de kaarten duide lijk op tafel gelegd", aldus de minis ter. Op de vraag of de weerslag van zijn besprekingen in Washington spoedig bespeurbaar zal zijn, zeide de minister: „U dient voorlopig geen verdere actie dan de verklaring van de Nederlands-Indische regering te verwachten. Wij willen de zaak in al le rust bezien". Op de vraag, of het in Amerika geen vreemde indruk zal maken, dat, wat veelal in het verleden als- natio nalisme werd bestempeld, thans open lijk communisme wordt genoemd, luidde het antwoord: „Mijns inziens is het altijd een grote fout geweest het communistische element in de re publiek te verkleinen en het te laten doorgaan voor nationalisme". Mr. Stikker deelde mede, dat hij Marshall hoopt te ontmoeten. Zijn verblijf zal vermoedelijk tot midden volgende week duren. Daarna zal hij naar Nederland'terugkeren en van de besprekingen in New York zal bet afhangen of hij daarna onmiddellijk naar Parijs, waar de vergadering.van de U.N.O. wordt gehouden, zal door gaan. Met de Australische minister van Buitenlandse Zaken, dr. Evatt, die gisteren aankwam, heeft hij proble men besproken, die de U.N.O.-bijeen- koms-t betreffen. Het vliegtuig waarmede rr#nister Stikker reist wordt bestuurd door ge zagvoerder Bosman. De bekende K.L. M.-piloot Iwan Smirnoff fungeert op deze reis als navigator. Kruideniers bij minister v. d. Brink De minister verzoekt om het protesteren te staken Op verzoek van de minister van Economische Zaken, prof. mrf#J. R. M. van den Brink, is het bestuur van de vakgroep detailhandel in kruide nierswaren door hem in audiëntie ontvangen. De minister sprak de wens uit, dat het openlijk protest van de kriyde. niers tegen de prijsbeheersing ge staakt zou worden. Hij gaf te kennen nader kennis- te willen maken met de moeilijkheden en de toekomst van het kruiden iersbedrijf. Uitvoerig werd stil gestaan bij de vragen, waarom de toevoer van nieuwe arbeidskrachten zo gering is en waarom vele zaken te koop worden aangeboden. Ook werd aandacht besteed aan de vragen op v/elke wijze het dreigend tekort aan geschoolde arbeidskrachten voor de naaste toekomst kan worden onder vangen en in welke mate het vakon derwijs hieraan kan worden dienst baar gemaakt. De minister getuigde zelf van de belangrijkheid van een goed functionerend detailhandel-ap paraat en toonde zich een uitgespro- Duikboten naar de West Twee onderzeeërs van de Koninklijke Ma rine zijn Woensdag uit de Waalhaven, te Rotterdam naar de West vertrok ken. Het zijn de „Zeehond'' en de „024" die oefeningen zullen houden met de kanonneerboot „Van Kinsber- gen". Bovendien bevinden zich aan boord van de „024 "twee assistenten van prof. dr A. F. Vening Meinesz, die op uit- eti thuisreis zwaarte krachtmetingen zul1 en uitvoeren. Voor het vertrek inspecteerde de be velhebber der zeestrijdkrachten, lt.- admiraal C. E. L. Helfrich de man schappen, die op de wal stonden op gesteld. DISTRIBUTIENIEUWS NIEUWE BONNEN Voor het tijdvak van 10 Septem ber t.m. 9 October zijn de volgende bonnen voor vlees aangewezen: 204, 206 vlees. 100 gram vlees 205 vlees 300 gram vlees Voor het tijdvak van 19 September t.m. 2 October zijn van de tabaks- en versnaperingenkaarten enz. QA, QC 808 aangewezen de bonnen:. 103, 107 tabak 2 rantsoenen sigaret ten of kerftabak Bovengenoemde bonnen kunnen reeds op Vrijdag 17 September wor den gebruikt. De niet-aangewezen bonnen van strook 1 kunnen worden vernietigd. ken voorstander van een zo spoedig mogelijk herstel van een vrije han del. Hij wees daarbij echter tevens op andere belangen in onze volkshuis houding, waarmede, aldus de minister eveneens rekening dient te worden gehouden. Verder vernemen wij, dat de vak groep heeft besloten in te gaan op een aanbod van het Niva-instituut tot overname van dit instituut. Zij heeft het plan om een stichting van iiet vakonderwijs in het leven te roepen, waarvan het Niva-instituut met zijn directeur het centrum zal vormen en waarin misschien ook de kruideniers vakschool te Utrecht zal worden on dergebracht. PENSIOEN MILITAIREN SPOEDIG IN BEHANDELING. Het ministerie van Oorlog zal spoed betrachten met de behandeling van de pensioenkwestie der gepension- neerden van de land- en zeemacht. Deze mededeling deed de heer P. P. Kuntz, hoofd van de afdeling pen sioenen van het ministerie van Oor log, tijdens de algemene vergade ring van de Algemene Militaire Pen- sioenbond. MARSHALL-DOLLARS VOOR TIMMERHOUT. De Marshall-administratie heeft Maandag de tot dusver grootste lijst van toewijzingen gepubliceerd. Voor het eerst werd hierin een aankoop in Argentinië goedgekeurd, n.l. voor een bedrag van 356.00 dollar voor de Engels-Amerikaanse zone van Duits land. Aan Nederland werd een bedrag van ruim 2 millioen dollar toegewe zen voor de aankoop van timmerhout en houtzagerij producten, vaten en ruwe suiker. POST VOOR MILITAIREN OP WEG NAAR INDIë. Het s.s. Waterman vertrekt 17 September a.s. met troepen aan boord van Rotterdam naar Indië. Wil men, dat de opvarenden in Port Said post ontvangen, dan moet deze uiterlijk op 19 September in de brievenbussen zijn gedaan. Voor uitreiking aankomst in Batavia dient zij uiterlijk 3 October gepost te zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1