Aetherklanken 13{,a*te Wat staat er op de reling RECHTZAKEN DINSDAG 14 SEPTEMBER 1948 DE LEIDSE COURANT PAGINA 2 AANTAL GEREEDGEKOMEN MONTAGEWONINGEN PASSEERT DE DUIZEND. Tot 1 September 1948 zijn 1003 montagewoningen gereed gekomen. Op die datum waren er 3464 in aan bouw en voorts nog 1429 gegund. Van de ongeveer 30 door de stich ting „Ratiogebouw" goedgekeurd sys temen werden er 22 bij deze monta- gebouw toegepast. Het grootste aan tal der gereedgekomen woningen komt voor rekening van thermobouw (de z.g. Oostenrijkse woningen), waarvan er tot 1 September j.l. 528 voor bewoning gereed kwamen. Ongeveer een vijfde van het aan tal CCD-ambtenaren heeft thans ont slag gekregen. Het is te verwachten, dat het totaal aantal binnenkort tot de helft zal zijn teruggebracht. Men is vaa plan, een kern van ongeveer 1200 ambtenaren in vaste dienst te nemen, waarmee voor zes millioen gul'den bezuinigd wordt. PHILIPS VESTIGT FABRIEK IN ZUID-AFRIKA. De Philipsfabrieken zullen eerlang in samenwerking met een Engels electrotechnisch grootbedrijf een fa briek voor gloeilampen en electri- sche apparaten openen in Zuid-Afri- ka. Dit deelde de secretaris van de Zuid-Afrikaanse handelsdelegatie, de heer Therom, op een persconferen tie in Den Haag mee. De experimentele televisie-uitzen dingen van Philips zullen in October worden hervat. Omtrent de mogelijk heid van algemene televisie-uitzen dingen valt op het ogenblik nog niets te zeggen, aangezien dit een over- heidsaangelegenheid is. De door Philips gebouwde televisnezenders en ontvangsttoestellen zijn vorlopig nog alle vor export bestemd. AANTAL RADIOLUISTERAARS. Het aantal aangegeven radiotoe stellen in Nederland bedroeg op 1 September jl.: 1.063.560 tegen 1.054.726 op 1 Augustus j.l. Op 1 Augustus waren er 496.720 aangeslotenen op het rijksradiodis- tributienet tegen 496.240 op 1 Juli. Als al die luisteraars nu maar niet de onhebbelijkheid hebben waar lijk: een onhebbelijkheid hun bu ren te dwingen, met hen mee te luis teren! WOENSDAG. HILVERSUM I, 301 M. 7.00 Nieuws; Gymn. 7.30 Gr.pl. 7.45 Woord voor de dag. 8.00 Nieuws, Gew. Muz. 9.00 Ziekenbezoek. 9.30 Elgar, Symph. 4 Vaughan Williams. 10.30 Morgendienst, mej. J. J. Kerk- man, Leger des Heils. 11.00 Pianore cital. 11.30 Gr.pl. 12.00 Trio. 12.30 Weerpr., NCRV-koor. 13.00 Nieuws; 50 jaar Ned. orgelmuziek. De Wolff, Buster. 13.45 Engelse componisten. 14.30 Blaaskwintet. 15.00 Sweelinck- kwartet: Felderhof, Schubert. 16.00 Postzegelverzamelaars. 16.15 Jeugd- progr. 17.30 Tenor en piano: Schu bert. 18.00 Chr. Muz.vereniging. 18.30 Strijdkr. 19.00 Nieuws. Weeroverz.; N.C.R.V.-Kwartet. 19.30 Act. 19.35 Bach-Koraal. 20.00 Nieuws; Prog. Prol.; Philh. Ork.: Schumann, Brahms 21.20 Leven en werken van De Sa- vornin Lohman, dr. J. Schmal. 21.40 Buurkerkkoor met orgel. 10.10 Sans- Souci. 10.45 Avondoverdenkink 23.00 Nieuws; Gr.pl. HILVERSUM n, 415 M. 7.00 Nieuw; Gr. pl. 8.00 Nieuws; Gr.pl. 9.00 Rossini; 9.30 Waterstand; Rimsky-Korssakof; 10.00 Morgenw. ds. Richards, Doopsgez. pred., Bus- sum; 10.20 Voor de vrouw; 11.00 Gr. pl.; 12.00 Malando; 12.30 Weerpraatje. 13.00 Nieuws; Metr. Ork. 14.00 Gespr. portretten: Prof. F. A. Vening Mei- nez; 14.15 Kamermuziek; 15.00 Hoor spel: Herberg halverwege; 15.35 Zie- kenprogr. 16.00 Jeugdprogr.; 17.15 Sextet; 17.45 Vraaggespreken met In donesiërs; -18.00 Nieuws; 18.30 Sociaal moraal; 19.00 Jeugdorganisaties; 19.30 Duitse Jeugd. 19.45 Lezen in de Bij bel: 20.00 Nieuws; Act.; Opera-conc:; 21.15 Hootspel: Artistenflat in Mei; 21.55 Caberet. 22.45 Herman Gorter's School der poëzie compleet, door dr. Stuveling; 23.00 Nieuws; Gr.pl. GEHEIMZINNIGE MICROBE ZOU AFVAL WAARDEVOL MAKEN. In Londen woont een Duitser, een zekere dr. Hermann, kort voor de oorlog uit Tsjecho-Slowakije naar En geland uitgeweken, die denkt in Staat te zijn, afvalstoffen als puin, zaagsel, koffiedik, Chinese klei, zand enz. -samen te kitten tot hard en duurzaam materiaal. Hij meent met een microbe te ma ken te hebben, die stoffen afscheidt, welke de vorming van bedoeld mate riaal bevorderen. Professor Kluijver uit Delft en pro fessor J. Smit uit Wageningen zijn enige tijd geleden bij dr. Hermann op bezoek geweest om het nieuwe pro- cede eens te bekijken. Wat er eigen lijk gebeurt, kon dr. Hermann, die uitvinder van beroep is, niet vertel len en de beide hoogleraren konden hier in de korte tijd van hun bezoek ook niet achter komen. Als resultaten zagen de bezoekers buitengewoon harde platen en waar lijk onverwoestbare poppen. Voorlo pig zijn de hoogleraren sceptisch ge stemd gezien het feit, dat dr. Her mann voor dj reacties nog geen af doende verklaring kan geven. INTERNATIONAAL KERAMISCH CONGRES TE MAASTRICHT. 760 vertegenwoordigers van de Ke ramische Industrie van Nederland, België, Frankrijk, Engeland, Canada, Amerika en de Scandinavische staten, Finland, Zwitserland, Italië, Grieken land en Noord-Afrika .Cyrenaica) zijn aanwezig op het eerste interna tionale Keramische congres in ons land. Dit congres begon gisteren te Maastricht. De hotelaccomodatie aldaar was niet voldoende om aan alle gasten onder dak te verschaffen. Daarom heeft Valkenburg medewerking verleend voor de huisvesting van de buiten landse gasten. Te Valkenburg werden de congressisten en hun dames Zon dagavond door burgemeester P.. A. Hens in de gemeentegrot begroet. Vandaag is de laatste dag van de eigenlijke congresbijeenkomst te Maastricht. De deelnemers zullen in verschillende groepen een aantal Ke ramische fabrieken en pannen- en sieenindustrieën in ons land bezoe ken. Vrijdag wordt te 's-Gravenhage de slot zitting gehouden. IN- EN UITVOER VAN SIERTEELT PRODUCTEN UIT/NAAR DUITSLAND. Zoals men weet. is onlangs een handelsverdrag gesloten met de Brits-Amerikaanse zone van Duits land voor de periode van 1 Augustus 1948 t/m 31 Juli 1949. In dit verdrag zijn de volgende contingenten opgenomen, welke op de sierteeltsector betrekking hebben. Uitvoer naar Duitsland: Bloembolen 795.000. Boomkwekerijproducten 265.000. Kasplanten 265.000.— Invoer uit Duitsland: Lelietjes der dalen 265.000. Boomkwekerijproducten (Fruitbomen) 132.500. BEURS-STEMMING. De eerste dag van de nieuwe week werd ingezet met een beurs, die in wezen van die der vorige week ver schilde. Wel lagen bij opening de prij zen op een iets hoger niveau, doch, naarmate het beursuur vorderde, te kende de benedenwaartse richting zich scherper af en tegen het slot was de behaalde winst voor de meeste fondsen vrijwel verloren gegaan. Het is nog steeds de beroepshandel, die de meeste orders verstrekt. Het gro te publiek blijft zich huiverig tonen orders van enige omvang te plaatsen. Gisteren stonden weer vooral de In dische fondsen in de belangstelling. De industriewaarden bleken aan vankelijk niet ongunstig gedispo neerd. Philips behaalde een winst van ruim 3 punten, doch moest onder invloed van de markttendens hiervan VA punt prijsgeven. Unilever sloot 2A punt lager. De overige industrië len inclusief hoogovens waren in het algemeen iets lager. De brand te Am sterdam bij Blaauwhoedenveem-Vrie- seveem bleek met een nadelig koers verschil van 7 punten te worden ge waardeerd. Aandelen Blaufries waren thans 112 tegen Vrijdag 119. Scheepvaartfondsen lagen vrijwel verwaarloosd. De 3 pet. Nederland 1947 werd licht gevraagd, waardoor deze opliep tot 98 1/16. Hiermede kwam ze boven het -gemiddelde niveau der laatste dagen, toen tussen 97 15/^6 en 98 werd afge daan. De overige beleggings- en Staatsfondsen waren eveneens iets vriendelijker gestemd. AANKOMST HR. MS. „BANCKERT" Hr. Ms. torpedoboot jager „Banckert", die 18 Augustus van Tandjong Priok is vertrokken, wordt 20 September te 14.00 uur in Den Helder ver wacht. Het schip staat onder commando van de kapitein-luitenant ter zee J. J. Hoogendoorn. Het heeft meege daan aan de actie bij Sibolga op 12 Mei 1947 en op 26 Juli 1947 hebben landingsdivisies van Hr. Ms. „Banc kert" en Hr. Ms. „Evertsen" bij Te- gal in afwachting van de komst der landstrijdkrachten, tijdens de poli tionele actie veel vernielingen voor komen. Aan boord van de „Banckert" ke ren naar Nederland terug de schrij ver Anthony van Kampen, die ge durende vier maanden als gast van de Kona Marine de Indische Archipel heeft bereisd, en luitenant S. K. van der Zee, programmaleider van het strijdkrachtenprogramma te- Bata via, die de beschikking heeft over een draagbaar platen-opname-apparaat, waardoor het mogelijk is radio-re portages aan boord te verzorgen. De opgenomen platen worden in/ de ha vens, die de „Banckert" aandoet, naar Nederland verzonden. De commandant zeemacht Neder land schout bij nacht J. J. L. Wil- linge hoopt zich te 9.00 uur op de dag van aankomst in IJmuiden aan boord van de „Banckert" te begeven. BINNENLAND. Prins Bernhard zal in zijn func tie van voorzittèr in de Niwin, ter gelegenheid van het tweejarig be staan dezer organisatie op 14 Sep tember een radio-toespraak houden over de beide Hilversumse zenders om 20.05 uur. De synagoge te Delft is ontruimd. E.e.a. vindt zijn oorzaak in het feit, dat slechts weinige Joden in Delft de bezettingsjaren hebben overleefd. Kerkmeubelen en voorwerpen betref fende de eredienst zijn naar Den Haag overgebracht, om in de synago ge aldaar te worden geplaatst. BUITENLAND. In China zijn volgens officiële gegevens niet minder dan 55 mil lioen mensen dakloos door de bur geroorlog en de watersnoden. Dat is ongeveer het achtste gedeelte van de gehele bevolking. En dan vinden wij onze woningnood al zo'n ramp! Niet iedereen is het eens met de vrijlating van dr. Schacht. In het kamp te Ludwigsburg zijn ten minste 400 gedetineerden een pro teststaking begonnen. Kardinaal Spel man, de aarts bisschop van New York. heeft een geschenk van 100.000 dollar ontvan gen voor de Italiaanse oorlogswe zen. De kardinaal zal deze som ter verdeling aan Z.H. de Paus zenden. Vier Noorse piloten hebben vijf dagen en vijf nachten rondgedob berd in rubberbootjes in een fjord bij Oslo. Een ongeluk? Neen, een proef met een nieuw geconcentreerd voedingsmiddel. Twee piloten die het gebruikten, waren na afloop nog volkomen fit;- de twee, die nor maal voedsel bij zich hadden, waren er na drie dagen door heen. Leidse Bond St. Antonius Het winterprogramma van de Leidse afdeling „St. Antonius", R.K. Bond van hotel-, café, en restaurant-geëmployeerden, is geopend met een nach- lijke bijeenkomst in het café van de heer H. Rooyakkers, Korevaarstr. 11. De opkomst der leden was niet zo groot als we de laatste vergaderingen gewend waren, maar de geest, adviseur, kap. W. Bende alsmede kap. W. Wüst uit Noordwijk gaven door hun aanwezigheid blijk van medeleven in het werken en streven van de bond. Daarover vertelde bondsvoorzitter v. Bijsterveld weer een en ander en zijn betoóg had als steeds de volle aandacht der aanwezigen. Bondsvoorz. v. Bijsterveld spreekt De voorzitter der Leidse afdeling, de heer P. Feiten, héette in zijn ope ningswoord de aanwezigen hartelijk welkom. Spr. wierp een terugblik op het welgeslaagde jaarfeest, dat uit nemend geslaagd is en waarop in de hierna voorgelezen notulen uitvoerij werd gewezen. De voorz. memoreert vervolgens de oprichting van het Père Henri- fonds ter gelegenheid van het 25-ja- rig priesterfeest van de zeereerw. heer Henri de Greeve. Het bestuur heeft hiervoor een bijdrage van 10 gegeven. Mededelingen werden gedaan over de van 25 November te houden re traite in Noordwijkerhout, over de actie voor Herwonnen Levenskracht, welke bijzoilder in de aandacht der KAB-leden wordt aanbevolen, over het winterprogram der KAB te Lei den en over het lidmaatschap der KVP. Hierna was 't woord aan de bonds voorzitter de heer J. F. van Byster- veld, die zou spreken over: „Wat staat er op de reeling?" Spr. begon met een posthume hulde aan de oud-Leidenaar prof. mr. Aal- berse en aan Mgr. dr. PoeLs, twee man nen, die ontzettend veel gedaan heb ben voor de opbouw van de sociale arbeidstoestanden in ons land. Spr. memoreerde in di» verband aan de verschillende regelingen ten aanzien van het hotel-, café- en restaurant bedrijf vanaf 1911. Als men aan deze datum afmeet de HAAGSE POLITIERECHTER. Clandestien geslacht. De hande laar H. J. D. uit Voorschoten had meegeholpen -aan een clandestiene slachterij. Hierbij kwam echter, dat verdachte reeds eerder voor een der. gelijk feit terecht heeft gestaan, en in verband hiermede vorderde de Officier thans drie maanden gevan genisstraf met aftrek preventief en een jaar werkinrichting. De politie rechter veroordeelde tot twee maan den gevangenisstraf met aftrek van preventief en het jaar werkinrichting. Textielpunten. De rechter wilde er rekening mee houden dat de huis vrouw J. V. uit Leiden niet tot de vaste klanten der zwarte markt be hoort, en haar daarom een kans ge ven nog buiten de gevangenis te blij ven. Verdachte had gehandeld in tex tielpunten en daarvoor vroeg de Offi cier nu 5& boete of 25 dagen 'hech tenis en voorwaardelijk vier weken gevangenisstraf met drei jaar proef tijd. De rechter veroordeelde con form die eis. oprichting vóór zestig jaar van de ka tholieke arbeidersbeweging, dan be grijpt men hoe de arbeiderstoestan den en in verband hiermede de wo ningtoestanden waren. Spr. schetste in het kort hoe is gewerkt werd om het moreel der bevolking op te voe ren door de arbeidsvoorwaarden te verbeteren. Onder de onvolprezen leiding van mannen als Schaepman en Ariëns heeft men succes gehad en we kunnen zegge:., dat er heel veel is bereikt, maar of het blijvend zal zijn, hangt grotendeels af van de mensen, die thans door het lidmaat schap van hun organisatie de positie der vakbeweging kunnen verstevi gd- Op cultureel en sociaal terrein kunnen de katholieke werkgevers zo wel als werknemers, veel tot stand brengen, indien zij hun tijd begrij pen. Moeilijkheden zullen zich daar bij zeker voordoen, maar deze kun nen door gezamenlijk optreden over wonnen worden. Maar daarvoor is het ook nodig de organisatie zo sterk mogelijk te maken. Een wet op de bedrijfschappen werd aangekondigd door een huma nistische minister-president en een sociaal-democratische minister van sociale zaken, een wet. zoals door de Paus in zijn encycliek werd ge propageerd. De tijden zijn veranderd.... ook op ander terrein. Men zie daarvoor slechts hoe het gehele Nederlandse volk aan Konigin Wilhelmina hulde bracht voor haar 50-jarige werk zaamheid, v/elke ware de onge lukkige wereldoorlog niet door Hit- Ier ontketend Nederland 15 a 20 procent had gevoerd boven het wel vaartspeil van alle andere landen. Zo moet er voortgewerkt worden, ook in het bedrijf van hotel, café en restaurant. In dit verband weer spr. op de noodzakelijkheid van een te stichten bedrijfspensioen, waardoor het .niet nodig zal zijn, dat de ouders, wanneer de man niet meer kan wer ken, aangewezen is op de steun van kinderen, of ven kerkelijke en so ciale instellingen. Spr. vraagt zich af, of er weer gewacht moet worden op een staatsregeling. Beter, onein dig veel' beter is het, dat werkge vers en werknemers ook hiervoor de banden ineenslaan. Daarna behandelde spr. het fooien stelsel, schetste in korte trekken hoe naar zijn mening dit fooienstelsel is ontstaan, om vervolgens te wijzen op de noodzaak tot afschaffing hiervan. Vóór de oorlog was men op de goede weg, na de oorlog leverde het fooien stelsel over het algemeen zoveel op, dat men niet over afschaffing wilde horen. Er werd toen desniettemin met de werkgevers over de afschaf fing .gesproken en er werd een zeke re garantieregeling getroffen, welke IHendrik de Zeevaarder en de Bende van Zwarte Doris i 7. Als Nunlmer Drie bijna be deden is, krijgt Hendrik hem in :de gaten en dreigend heft hij zijn knuppel op. Maar het mannetje 'glimlacht en doet alsof hfj niets ziet „Ik was aan het bramen zoe ken," zegt hij, „toen ik opeens een schot hoorde en zag hoe kundig U TJw tegenstander bulten gevecht Istelde. U hebt het beslist meer ge daan! Knap werk! Ha ha! Die man was een schurk, het was erg vrien delijk van U hem een pak slaag te 'geven. Ik ben U ontzettend dank baar, ha ha!" Maar onze Hendrik trapt er niet in. Hij heft zijn knots nog een beetje hoger en geeft het manne tje de raad om doodstil te blijven staan. Vooral doodstil. De zeebonk heeft een diepe frons tussen zijn wenkbrauwen en denkt blijkbaar Ingespannen na. En opeens schiet er weer zo'n vraag uit de snavel van Hendrik die hem reeds jaren geleden in het centrum van de publieke belangstelling plaatste. Een vraag vol voetangels en klem men, geladen met duistere bijbe doelingen, een vraag om misdadi gers door de mand te doen vallen. „Jokt U niet?" vraagt Hendrik de Zeevaarder en helemaal rompeld schuifelt het mannetje met zijn voeten heen en weer. „Jal" antwoordt Nummer Drie, „HumDat is te zeggen .eh. eigenlijk niet... er... ik bedoel..." Dit is voor Hendrik bewijs ge noeg. „Scheer Je weg!" roept hiji kwaad, „Jij bent óók een bandiet; en daar wil ik niets mee te maken hebben!" „Zoals U wilt!" zegt het manne tje, en grijnst stroperig. Omslach-; tig haalt hij uit een van zijd zak-j ken een zakdoek te voorschijn en! wist zijn voorhoofd af Soldaten uit Leiden en Omgeving keren huiswaarts Met het troepentransportschip „Zui derkruis", dat op 30 Aug. uit Priok vertrokken is en vermoedelijk op 24 Sep.t in Roterdam zal aankomen ke ren de volgende militairen uit Leiden en omgeving in het vaderland terug. Leiden: Korp H. de.Kruys Melchior Treublaan 43, korp J. J. Doove, Lop- senstraat 1, korp J. Iterson, Haarlem merweg 7; korp P. F. Raaphorst, Haag weg 16a sold. 1 C. J. Roosen, Kort Galgewater 1, marn. G. de Jong Magdalenamoonstraat 40a marn. P. H. v. Veen, Zeegerssteeg 12, It. t. z. M. F. Nijssen .Maredijk 131, Sergt A. B. Brouwer, Corenhortstraat 45. Katwijk: sold H. A. C. Wouters, Rijnstraat 16. Sergt A. v. d. Plas, Waal Malefijtstraat 119, Marn N. J. Oudshoorn, Bestevaerweg 33, marn. C. v. Beelen, Buitensluisstraat 15 Zoeterwoude: Sold. M. J. Janmaat Weipoortseweg 21, marn. G. W. Turk, Miening 29, marn W. de Vogel, Hoge Rijndijk 261. Oegstgeest: Kapt. J. de Vlaming Pleysier, Fr. Hendriklaan 7 2 !t. C. J. Goedkoop Laan van Arenstein 35, Majoor ir. A. J. Klein, Julianalaan 25. Voorschoten: Korp Q. J. v. d. Peet Essenlaan 7, Sergt. B. Gottschalk. Alphen a. d.~ Rijn: Korp T. J. de Leeuwe Gld Heuvelstraat 164, T. kpl. P. v. d. Ster, Nw. Sloot 6. Wassenaar P. J.- v. d. Ham, Molen weg 6, marn L.. J. Hoogeveen, Kat- wijkseweg 19 b. Valkenburg: marn. G. v. d. Nagel, Korte Commandeurstraat 5. Boskoop Marn J. H. v. Oort Bieze 60 .Leiderdorp: Sold R. J. L. Rijk- schroeff, Resedastraat 8. De passagierslijst ligt vanaf heden op ons bureau, bij de loketten, ter in- evenwel de goedkeuring der Rijks bemiddelaars niet kon verkrijgen. Sprekend over wat er op de ree ling staat, wees de heer v. Bijster veld op het in 1911 ontworpen werk program en releveerde wat er sinds dien is bereikt. Er zijn thans drie vakscholen voor de opleiding in de diverse takken van bedrijf, maar hoe goed ook bedoeld, kunnen zij na delig werken, indien men niet komt tot een personeelsinvestatie, waar uit meh kan opmaken aan hoeveel personeel er gebrek is. Dit om te voorkomen, dat er een overcompleet komt, wat weer werkloosheid tot gevolg heeft. Het behartigen van alle sociaal- economische belangen is een taak van ieder vakgenoot, werkgever zo wel als werknemer en daartoe riep spr. in zijn slotwoord allen ten sterk ste op. Na een hartelijk dankwoord van de voorzitter tot de heer van Bijster veld volgde de installatie van de heer W. A. M. Burgers als bestuurs lid en van een nieuw lid. Naar aanleiding van de rede van de bondsvoorzitter en mede naar aan leiding van verschillende kwesties volgde een geanimeerde gedachten- wisseling. De voorz. deelde vervolgens nog mede, dat het St. Nicolaasfeest voor de kinderen zal plaats vinden op Woensdag 1 December. Na een uitvoerige rondvraag volgde daarna te halfvier sluiting der vergadering. CONTACTAVOND LEIDSE BUITENSCHOOL In „De Burcht" werd Zaterdag avond een contactavond gehouden voor de ouders van de leerlingen der Leidse Buitenschool, waarvoor een zodanige belangstelling bestond, dat zeer velen geen plaats konden be machtigen en genoegen moesten ne men met de verzekering dat Donder dag a.s. een herhaling zal worden ge geven. De voorzitter van de Oudercommis sie, de heer Steenbergen, verwelkom de de aanwezigen, speciaal de direc trice, mej Crevecoeur, de voorzitter van de L.B.S. de heer van Slooten en het onderwijzend personeel. Mej Crevecoeur gaf in het kort een uiteenzetting ove» het werk van de school, waarna de L.B.S.-film ge draaid wérd. Na dit propagandistisch gedeelte werd ren gevarieerd pro gramma afgewe yt, met het goed ge slaagde optreden van de „Konegro- Boys", enkele een-acters en confe rences. Een tombola besloot déze goed geslaagde avond. Gisteravond is de 36-jarige P. O. uit Katwijk in de Leidse Over dekte van een trapje gegleden, ten gevolge waarvan hij het rechteron- dermeen brak. De E.H.D. vervoerde hem naar het Acad. Ziekenhuis. HET GEHEIM VAN DE DOOR AGATHA CHRISTIE 3) - „Knap gedaan, James," complimen teerde Anthony hem. „Jammer, dat ik er niet bij geweest ben." „O, het was de moeite niet waard," zei Jimmy nederig. „Maar de ouwe heer was geweldig dankbaar. Hij had wat op, naar een fuif ge weest zeker, maar hij was toch nog nuchter genoeg om mij m'n naam en adres te vragen en die op te schrijven En de volgende dag kwam hij me in optima forma bedanken. Toen deed ik de ontdekking, dat ik graaf Styl- ptitch gered had. Woonde in een groot huis bij het Bois de Boulogne." Anthony knikte. „Ja.na de moord op koning Ni- kolaas was hij te Parijs gaan wonen. Ze wilden hebben, dat hij daarna te rugkwam om president te spelen, maar hij bedankte voor de eer. Trouw tot in de dood aan zijn monarchisti sche principes enz. enz., maar onder tussen deed hij hard mee aan alle grote en kleine revoluties, die de Balkanstaten twaalf keer per jaar in opstand brachten. Een veelzijdige geest die graaf Stylptitch." „Nikolaas IV. was toch die man met die rare smaak wat echtvriendin nen betreft, is het niet?'' vroeg Jimmy opeens. „Ja", zei Anthony. „En dat heeft de stakker zijn leven gekost. Zijn uit verkorene was een zesde-rangs ster uit het een of andere variété te Parijs een vrouwtje van niets, niet eens geschikt voor een morganatisch hu welijk. Maar Nikolaas was dol op haar en zij voelde er een heleboel voor om de rest van haar leven ko ningin te spelen. Dus begonnen ze met haar gravin te maken.... Gravin Papoffsky of iets dergelijks werd ze genoemd... en strooiden ze rond dat ze het bloed der Romanoff's door haar aderen had vloeien. En in de volheids des tijds trouwde Nikolaas haar, in de kathedraal van Ikarest en daarna werd ze koningin Varaga. Nikolaas gaf de ministers 'n flink douceurtje en daarmee dacht hij, dat de zaak afge lopen was, maar hij had buiten de. waard, of in dit geval, zijn onderda nen gerekend. Het schijnt, dat ze in Herzo-Slowakije geweldig aristocra tisch of reactionair of hoe je het noe men wilt, zijn. Ze bedanken daar blijkbaar voor surrogaat koningen en koninginnen. Tenminste, na dat hu welijk groeide de ontevredenheid zo heet het toch officieel, is het niet? met de dag aan en het einde was revolutie en het vermoorden van ko ning en koningin. Sindsdien is Herzo- Slowakije een republiek gebleven, maar rustig is het er niet, hebben ze me verteld. Het borrelt er en het pruttelt er en zo nu en dan kookt het over. Mais revenons a nos moutons." „Je was aan het vertellen van dat bezoek van graaf Stylptitch." „Ja, wel, daarmee was dé zaak voor het ogenblik uit. Ik ging naar Afri ka terug en dacht er niet meer aan. tot voor twee, weken geleden, toen ik op een gloeiende ochtend, een eigenaardig pakketje kreeg. Het ding had me al maanden nagezworven. Ik had in de een of andere krant gele zen, dat de graaf te Parijs gestorven was. Dat pakketje bevatte zijn memoi res en er was een brief bij en in die brief stond, dat, als ik het manu script vóór de 13 October bij een uit gevers-firma te Londen bezorgde, ge noemde uitgevers-Firma mij dan dui zend pond zou uitbetalen." „Duizend, pond! Vergis je je niet, Jimmy?" „Nee, jongmens. Ik ben alleen zo nu en dan bang, dat het een soor April grap is. Stel geen vertrouwen in prin sen en staatslieden en degenen, die over u gesteld zijn, enz ,enz. Maar nu in ernst. Het ding had me zo lang nagereisd, dat ik eigenlijk geen ogen blik te verliezen had. Maar het was jammer. Ik had juist de hele boel voor mijn reis naar de binnenlanden voor elkaar en ik had me er op ge spitst om te gaan. En een gelegenheid als die komt niet zo gauw terug." „Je bent onverbeterlijk, Jimmy. Duizend pond in de hand is toch meer waard dan een hele goudmijn in de lucht!" „Maar gesteld, dat het een flauwe grap is? De zaak staat dus zo.hier sta-ik, met mijn passage en alles in mijn zak op weg naar Kaapstad en daar sta jij, vertegenwoordiger van Castle en Co, een baantje waaraan je het landt hebt." Anthony stond op en haalde zijn si garettenkoker te voorschijn. „Ik begin te begrijpen, waar je op afstuurt, James. Jij gaat op goud- jacht en ik naar Londen om die dui zend pond voor je te incasseren. Hoe veel zit er voor mij aan?" „Een vierde." „Tweehonderdvijftig pond, vrij van inkomende rechten, enz., enz.?" „Ja." „Goed. En om je nu even op stang te jagen wil ik je vertellen, dat ik het ook voor honderd pond gedaan zou hebben. Jij wordt nooit rijk, Jimmy, als je op die onzakelijke manier door- „Kan me niet schelen. De hoofdzaak is nu: je doet het?" „Ik doe het. Hier, op je gezondheid. Dat Castle's rondreis de luxegron dig in de war moge lopen." Met gepast-ernstige gezichten werd die toast gedronken TWEEDE HOOFDSTUK Een jonkvrouw In nood „Zo, dat is dat," zei Anthony, ter wijl hij zijn glas op tafel neerzette. „Met welke boot was jij van plan te gaan?" „Met de Granarth Castle." „Passage natuurlijk op je eigen naam genomen. Dan doe ik het beste, om maar als Jimmy McGrath te gaan. De paspoort-misère-tijd is toch ach ter de rug, niet?" „Ook al was het niet zo! We lijken geen steek op elkaar en toch zouden we op zo'n ding dezelfde beschrij ving krijgen'. Groot 1.78, haar bruin, ogen blauw, neus gewoon, kin ge woon." „Zeg het kon wel een beetje com- plimenteuser! Als je nagaat dat Castle my gekozen heeft... om mijn aange naam uiterlijk en dito manieren." Jimmy grinnikte. „Van die aangename manieren heb ik vanmorgen een staalje gezien." „Loop naar de binnenlanden." Anthony stond weer op en begon de kamer op en neer te lopen. Zijn wenkbrauwen waren licht gefronst en het duurde wel een paar minuten, vóór hij begon te spreken. „Zeg Jimmy," zei hij toen, „Styl ptitch is te Parijs gestorven. Waar om worden zijn memoires via Afrika van Parijs naar Londen gestuurd?" Jimmy schudde hulpeloos zijn hoofd „Dat weet ik niet." „Waarom hebben ze het niet netjes ingepakt en per post verzonden?" „Natuurlijk weet ik wel," ging An thony voort, „dat het koningen en ko ninginnen en verdere hoogwaardig heidsbekleders bij de wet, o nee, bij de etiquette, verboden is, om iets- op de eenvoudigste, meest lógische ma nier te doen. Daarom had je vroeger de heren „Boodschappers des Ko- nings". Die kregen dan, bij wijze van Sesam, open u, een zegelring mee, 's Konings ring! U kunt doorgaan edele heer! En meestal was die Ede le heer dan de bandiet, die de ring gestolen had. Ik heb me er altijd over verwonderd, waarom de een of ande re verlichte geest er in die dagen niet opgekomen is om een stelletje dupli caten te maken een dozijn of een half dozijn, en die dan aan de meest biedende te verkopen. Ze hebben in de middeleeuwen deksels weinig ini tiatief gehad." (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 2