Mislukte demonstratie in Sovjet-sector De enorme brand te A'dam Uitvaart en begrafenis van mgr. dr. Poels Katholieke school van practische kinderopvoeding TYPEN - STENO MAANDAG 13 SEPTEMBER 1948 DE LEIDSE COURANT EERSTE BLAD PAGINA 2 Ondanks brood, soep, ijsco's en bier yPONDAGMIDDAG heeft de aange kondigde communistische tegen-de- i-e monstratic plaats gevonden in de Lustgarten in de Russische sector van Berlijn. Van alle kanten waren de deelnemers opgecommandeerd, zo dat de betoging circa 150.009 man tel de. Ofschoon aan dé kant van de Brit se sector geen voorzorgsmaatregelen waren getroffen om demonstraties te voorkomen, hadden geen inciden ten plaats. de verklaringen van Stalin en de practijken van de Sow jet-gouverneur in Duitsland, maarschalk Sokolows- ky. Gelijk bekend, is het overleg tus sen de vier gouverneurs te Berlijn in een volkomen impasse geraakt. het ging niet van harte. Generaal Kotikof, de Russische commandant van Berlijn, vroeg gis teravond om een rapport over het mislukken van de Russische demon' stratie, zo meldt een bijzondere cor respondent aan het „A.lg. Dagblad,; Het had een „geweldige demonstra tie" moeten worden tegen de Weste lijke mogendheden. Uit alle delen van de Russische zo ne waren de communisten naar de stad gebracht. De Russen zorgden voor soep, brood, ijsco's en bier. Alle arbeiders in de fabrieken in de Rus sische sector moesten de demonstra tie bijwonen. Overal hingen rode vlaggen en de menigte zong de In ternationale. Maar de Duitse com munisten konden niet door de Russen verlangde 400.000 man op de been brengen. Er waren zeker niet meer dan 150.000 mensen bijeen. Zij aten en dronken, terwijl orkes ten speelden, maar toen de redevoe ringen begonnen, ginnen zij weg, -eerst druppelsgewijs, later bij stro men. Ongeveer de helft bleef. Maar die juichte niet, toonde zich niet en thousiast en applaudiseerde niet van ganser harte. Nieuw gesprek met stalin aangevraagd. De nieuwsbureaux melden uit Mos kou, dat de drie Westelijke mogend heden om een nieuw onderhoud ver zocht hebben, waarschijnlijk met Sta lin zelf, ten einde eens en voor goed duidelijkheid te verkrijgen over de Russische bedoelingen met Berlijn. Naar verluidt wenst men een ophel dering over de tegenstelling tussen Direct leverbaar!! PHILIPS RADIO GRAM0F00N met Platenwisselaar v. 10 platen 25 cM, en 30 cM. desnoods door elkaar. Een wonder van Techniek I! Automatische gekoppelde platen uit voorraad léverbaar PRIJS 1450 GULDEN H. G. van Luijken, Breestraat 97 Aetherklanken DINSDAG HILVERSUM I (301 m.) 7.00 Nieuws. 7.15 Gymn. 7.30 Grieg, 8.00 Nieuws, 8.15 Gr.pl. 9.00 Licht baken, 9.30 Opera's 10.00 Kleuter- progr. 10.15 Kwintet Mozart. 10.50 Gr.pl. 11.40 Liederen v. Rusische com ponisten, 12.03 Pianorecital Jacques Goudappel, 12.30 Weerpr. 12.35 KI. v. Beeck, 12.55 Zonnewijezr 13.00 Nieuws, 13.45 50 jaar Ned muziek: Suite voor piano (vierhandig) Strate- gier, Son voor twee piano's v. H. Henkemans. 14.30 Onder ons, 15.00 Opera's 16.00 Ziekenbed. 17.00 Na schooltijd, 17.30 Wigwam. 17.45 Su riname, 18.00 Gr.pl. 18.30 Strijdkrach ten, 19.00 Nieuws 19.15 Orgel 19.45 Niwin. 20.00 Nieuws, 20.05 Z.K.H. Prins Bernhard over Niwin. 20.12 Hoorspel: Robespierre, 21.15 Wald- steinson. Beethoven, 23.00 Nieuws, 23.15 Concert. HILVERSUM II (415 m.) 7.00 Nieuws, 7.15 Gr.pl. 7.50 Dag opening dr J. Fetteiy 8.00 Nieuws 8.15 Gr.pl. 8.45 Mozart, 9.15 Morgen wijding. 9.30 Waterstanden, 9.35 Gr. platen, 10.35 Koren. 10.50 Kleuter- prog. 11.00 Ziekenprog., 11.30 Beet hoven Brahms, 12.00 Saxophoon, gi taar. cello. 12.30 Weerpr. 12.33 Erich. 13.00 Nieuws. 13.15 Gr.pl. 14.00 Naald en schaar 14.30 Beethoven- concert, 16.40 Schoolbel, 17.00 „Ja-1 cob Hamel", 17.30 Gr.pl. 18.00 Nieuws 18.16 Tom Erich, 18.35 Metr. orkest, 19.09 Kinderhoorspel, 19.10 Gr.pl. 19.30 Negro-Spirituals, 20.00 Nieuws. Als Hilv I 20.45 Voordr: „De vlucht" v. Rinaer Maria Rilke. 2-1.00 Roman cers, 22.00 Buitenl. weekoverzicht. 2,2.30 Kwintet voor 2 violen, 2 alt violen en cello van Brahms 23.00 Nieuws 23.15 Gram. platen VERNIEUWING DER POLITIE IN DE SOWJET-ZÖNE. De „Telegraph", het onder Engel se controle verschijnende Berlijnse dagblad, meldt dat in het door gangskamp „Fuerstenwald" voorbe reidingen worden getroffen om een transport van 5000 uit Rusland terug kerende krijgsgevangenen voorlopig op te nemen. De bijzondere aard der voorbereidingen wijst er op, dat dit maal een bijzondere categox'ie Duit sers wordt verwacht.. Het blad weet mede te delen, dat op 13 Septem ber 5000 leden van het comité „Freies Deutschland" die in de zogenaamde „Paulus-armee" en in propaganda- scholen der Sowjet-Unie hun oplei ding hebben genoten, in het kamp zullen aankomen. De 5000 man zul len in hun geheel in de volkspolitie van de Oostelijke zóne worden in geschakeld. De politie-uniformen zijn voor een deel reeds geleverd, ter wijl in het land Brandenburg in ver schillende plaatsen kazernes in orde zijn gebracht om de nieuwe politie- troepen onder dak te brengen. Zij zullen volgens de „Telegraph" wor den uitgerust met machinegeweren en granaatwerpers. In zijn toelichting op dit bericht zegt het blad, dat deze aanvulling van de politie in de Oos telijke zóne nodig is in verband met de zuiveringsactie die in de laatste maanden door de Russische bezet- tingsautoriteiten is uitgevoerd en op grond waarvan duizenden politie ambtenaren, wier politiek verleden geen voldoende waarborg scheen te bieden, werden ontslagen. Volgens de ..Telegraph" zijn bijna 75 pet. van al le agenten en politie-ambtenaren in het kader van deze zuivering uit hun functie gezet. Het probleem der Italiaanse koloniën HEDEN CONFERENTIES IN PARIJS Heden beginnen te Parijs besprekin gen tussen Amerika, Rusland, Frank rijk en Engeland over de toekomst van de voormalige Italiaanse koloniën De Russische onder-minister van Buitenlandse Zaken, Wisjinsky, en de Eritse minister van Staat, McNeil, zijn reeds in de Franse hoofdstad aange komen. De Amerikaanse delegatie wordt geleid door de ambassadeur in Londen, Douglas, de Franse door mi nister Sc'human. De besprekingen geschieden inge volge het Italiaanse vredesverdrag, op voorstel van de Sowjet-Unie., Ra dio Moskou had geklaagd, dat een vergadering van de „Raad van Minis ters" onmogelijk werd gemaakt door de weigering van Marshall en Bevin om zelf te komen. Washington had dit gezichtspunt in een korte nota van de hand gewezen. VREEMDE GESCHIEDENIS MET GRIEKS VLIEGTUIG Acht personen, van wie Reuter meldt, dat het Griekse commmunisten waren, hebben, naar te Athene wordt vernomen de piloot van een passa giersvliegtuig op het traject Athene- Saloniki met geweld van wapenen gedwongen naar Joegoslavië te vlie gen. Nader wordt vernomen, dat het vliegtuig niet in Joego Slavië is ge bleven. Nadat het achttal, dat de pi loot gewapenderhand zou hebben ge dwongen naar Joegoslavië te vliegen,. was uitgestapt, zag de piloot kans te starten en vloog het toestel naar Sa- loniki. De Atheense politie deelt verder mee, dat de acht overtreders jonge lieden tussen 17 en 21 jaar waren. Volgens hun identiteitsbewijzen staan zij niet als communisten bekend. Mo gelijk zou nog zijn, dat zij op valse papieren reisden. Schade loopt in de millioenen ^\OK GISTEREN EN VANDAAG stegen de gehele dag vette rookwol- ken op uit het grotendeels ingestorte gebouw Amerika van de N.V. Blaauwhoedenveem-Vriesseveem aan de Oostelijke Handelskade te Amsterdam, waar Zaterdagmorgen een brand was uitgebroken, die spoe dig een omvang had aangenomen als Nederland maar zelden heeft gekend. Over de oorzaak staat nog steeds niets vast en ook de schade valt niet bij benadering te schatten. slagen, zo zeide men en vermoedelijk zal niet meer dan 170 ton verloren gaan, want 50 ton is apart opgesla gen. Men vreesde eerst, dat de vierdui zend flessen bloedplasma en de dui zend flessen moedermelk, welke even. eens in het koelhuis waren onderge bracht, verloren zouden gaan, maar tien leden van de bloedtransfusie dienst drongen met groot levensge vaar het gebouw binnen en slaagden erin de voorraad te redden. Een nauwkeurig onderzoek zal echter moeten uitwijzen of de geweldige hitte niet van invloed is geweest op het plasma en de melk. Zaterdagmiddag is het stoffelijk overschot van mgr. dr. Poels overge bracht naar Venray, zijn geboorte plaats. Tot dan toe had het in Fran ciscaner-habijt opgesteld gestaan in de kleine chapelle ardante van het St. Joseph-Ziekenhuis in Heerlen. Langs heel de weg stonden depu taties uit de bevolking met omfloerste vaandels. Tegen de avond arriveerde de klei ne stoet in Venray Venray, de door de oorlog zo vreselijk gehavende gemeente, waar echter onder ener gieke leiding voortvarend wordt ge werkt om weer tot vroegere welvaart te komen. Van zeer vele woningen hing de vlag halfstok en het raad huis was met rouw gedrapeerd. Bij de Paterskerk stonden de bur gemeester van Venray, mr. dr. Jans sen, de gemeentesecretaris, de heer Vorst, de Raadsleden met afgevaar digden uit heel de bevolking, de De ken Berden, de kapelaans der paro chie en de paters Franciscanen de lijkstoet af te wachten. Nadat de De ken de absoute had gegeven trok de lange stoet onder klokgelui door Ven ray's straten naar de vroegere wo ning van de overledene, het huis van zijn zuster, in de Hofstraat, vanwaar uit de volgende morgen het lijk zou worden gebracht naar de Paterskerk. De parochiekerk i«< nog niet her steld van de door oorlogsgeweld on dergane vernielingen. Zaterdagmirgen waren uit heel Ne derland honderden naar Venray ge togen. De Commissaris der Koningin, mr. dr. F. Houben, begaf zich voor hij naar de kerk ging naar de woning der familie, om daar te condoleren namens H, M. de Koningin en H. K. H. Prinses Wilhelmina, die hem dat hadden opgedragen. Meer dan honderd omfloerste vaan dels gaan mee in de lange stoet, die het stoffelijk overschot naar de kerk geleidt, waar de vaandels zich opstel len in een erehaag. Vanzelfsprekend kon de ruime kerk lang niet alle be langstellenden bevatten. Op het plein en in de onjgeving werd het door luidsprekers mogelijk gemaakt, dej plechtigheden te volgen. De Bisschop van Roermond, mgr. Lemmens, droeg het H. Misoffer op, daarbij geassisteerd door hoofdaal moezenier K. Roncken als diaken en de hoogeerw. pater Hedelinus Adriaens, superior van Soekaboemi, als subdiaken. Als troondiakens fun geren deken Rh oen van Roermond eiï prof. Keulers van het groot-semina rie. Presbyter assistent- was prof. dr. F. Feron. De Gregoriaanse gezangen werden gedeeltelijk door het Paterskoor, ge deeltelijk door het parochiële zang koor uitgevoerd. In het priesterkoor hadden plaats genomen de internuntius mgr. Giob- be, mgr. Mutsaers, bisschop van Den Bosch, mgr. Hansen, bisschop-coadju tor van Roermond, mgr. Olaf Smit, mgr. Eras, mgr. Lebouille, mgr. v Schaik, mgr. Verhoeven. Mgr. Huur- deman, vertegenwoordigde de Kardi. naai, die het plan had gehad zelf te komen. Aanwezig waren de ministers v. d. Brink en Joekes (oud-minister Beel en minister Drees waren door een conferentie met dr. v. Mook verhin derd), oud- ministers Deckers en Wijffels, honderden priesters uit het diocees an daarbuiten, directeuren van staats- en particuliere mijnen, deputaties uit Venray en uit heel de mijnstreek, vertegenwoordigers van arbeidersorganisaties in België en Duitsland, leden van Ged. Staten, tal- dijke burgemeesters, professoren van universiteiten enz. Na de absoute trok een lijkstoet, als Venray nooit gezien heeft naar het kerkhof. Het was een wens van dr. Poels geweest, dat zijn uitvaart zou worden gehouden in de parochiekerk. Dat was nu onmogelijk, maar de stoet trok toch door deze kerk. En toen daar onder de hoge gothische gewel ven van deze prachtige tempel werd gezongen het „In Paradisum" (Ten paradijze), stegen met de stemmen aller gedachten omhoog. Mgr. Lemmens verrichtte de absou te op het kerkhof. Een neef van de overledene, deken Poels- van Wijk-Maastricht dankte in enkele woorden. Heldhaftig optreden De schade loopt in de millioenen. Maar wat er is vernietigd, kan nog niet met zekerheid worden opgege ven. Volgens een opgave van de admi nistratie van de N.V. Blaauwhoeden- veemVriesseveen lagen in het koel. huis „Amerika" opgeslagen de vol gende voorraden levensmiddelen, welke bij de brand in hun geheel verloren zijn gegaan: Boter 1.100.000 kg. Vis 450.000 kg. Vlees 120.000 kg. Groenten en fruit 112.000 kg. Eieren 4.500,000 stuks In het koelhuis „Australië", dat enorm te lijden heeft gehad van wa terschade waren opgeslagen: Boter 700.000 kg. Vis 400.000 kg. Vlees 120.000 kg. Groenten en fruit 880.000 kg. Van de voorraden uit het koelhuis „Australië" zijn grote gedeelten ge red kunnen worden; daar is slechts geringe schade te constateren; 600 ton groente en een grote partij boter zijn uit het pand gehaald. Het is momenteel nog niet met ze kerheid vast te stellen welke gevol gen deze brand voor de voedselvoor ziening heeft. Een der directieleden van Blaauw- hoedenveen-Vriesseveen, de heer H. W. Brouwer verklaarde Zaterdag, dat de brand zeer ernstige en vér strekkende schade heeft aangericht. Men moet aannemen, dat de scha de in de millioenen loopt, terwijl te vrezen, is, dat de gevolgen van de brand van invloed zullen zijn op de voedselverstrekking in de nabijgele gen toekomst. De Amsterdamse wethouder voor de Voedselvoorziening, B. C. Franke, was daarentegen van mening, dat de moeilijkheden hij sprak natuurlijk alleen over de hoofdstad wel mee zullen vallen. Wij vernamen, dat de voorraden geheel, de gebouwen ten dele zijn verzekerd. Van het ministerie van Landbouw komt het wat geruststellender be richt, dat „de vleesvoorziening geen gevaar loopt". Aan vlees was in het koelhuis niet meer dan 220 ton opge- MAJOOR AALMOEZENIER GOOSSENS VERLAAT KATHOLIEK THUISFRONT. Aan majoor-aalmoezenier L. A. M. Goossens O.F.M. is eervol ontslag verleend als geestelijk adviseur van Katholiek Thuisfront. Tot zijn opvol ger is beneomd kapitein-aalmoezenier J. B. van Croonenburg C.S.Sp. Naar wij verder vernemen, zou de benoeming te verwachten zijn van aalmoezenier L. A. M. Goossens tot directeur bij de Nederlandse Caritas- missie te Sittard. DR. BEEL NAAR INDONESIë VERTROKKEN Gisterochtend om zes uur is dr L. J. M. Beel met het KLM lijntoestel, de PH-POH (Holland) naar Batavia vertrokken om daar als gedelegeerde van het opperbestuur zijn nieuwe taak te aanvaarden. Er was zeer veel belangstelling op het vliegveld. Behalve talrijke familieleden en de ministers mr J. R. H. van Schaik, mr. J. H. Maarseveen en L. Götzen waren vele hoge ambtenaren van het minis terie, van Overzeese Gebiedsdelen bij het afscheid van de oud-minister president aanwezig. 23 mod. klaar. KON. ERK. PITMANSCHOOL PLANTSOEN 65 TEL. 26558 „MARSHALL" IN EERSTE JAAR Voor Nederland en Indië 496 millioen dollar Volgens gegevens, gepubliceerd door de Raad vari de organisatie voor Europese economische samen werking, zal Nederland in het eerste jaar van de uitvoering van het plan- Marshall (1948-1949) uit de verde ling over de zestien landen 496 mil lioen dollars ontvangen, waarvan er 84 'millioen voor Indië zijn bestemd. Voor de Belgisch-Luxemburgse eco nomische unie zal een totaal bedrag van 250 millioen worden uitgetrokken Nederland behoort tot de landen, die vermoedelijk krachtens het inter- Europese betalingsstelsel zullen wor den geholpen. In dit kader zal Ne derland waarschijnlijk 71.700.000 dollar worden toegewezen. België be hoort bij de crediteur-landen en zal waarschijnlijk 207.500.000 dollar bij dragen. DOODSTRAF GEëlST TEGEN DUITS KRIMINAL SEKRETAER De procureur-fiscaal bij het Bijzon der Gerechtshof te Amstex-dam, mr C. van Rij, eiste Zaterdagmiddag de doodstraf tegen de 45-jarige Duitse kriminal Sekretar, Paul Fröhlich, de S.D. in Utrecht gedetacheerd was, die na de dolle Dinsdag, toen hij bij een lange reeks van moorden en wan- J daden heeft begaan. In 1946 begon de Derde Orde in de parochie van het H. Hart aan het Kleverpark te Haarlem met een cur sus, die ten doel had inzicht, vaar digheid en wijsheid bij te brengen in de opvoeding van het kind om zo het tekort in deze hoogst belangrijke taak aan te vullen. Er werden dertig lessen gegeven door bij uitstek des kundigen. De leerstoel werd na af loop van het program gecompen- dieerd en in boekvorm uitgegeven, zo dat de cursisten geen notities behoef den te maken. Een diploma bezegel de de inspanning van vele deelne mers. In 1947 bleek de belangstelling opnieuw zéér groot te zijn, zodat men nu de stap heeft durven wagen om een speciale school op te richten. Aan het verslag van het 'afgelopen studiejaar ontlenen wij het volgende: 95 deelnemèrs, voor een groot deel afkomstig uit Haarlem, maar ook uit Rotterdam, Leiden, de bollenstreek, Purmerend enz. volgden de cursus van het begin tot het eind en ontvin gen bijna alle een diploma. Dat re sultaat was beter dan een jaar tevo ren, waai-van de voornaamste oorzaak is, dat de gegeven leerstof door de drie docenten nog meer aan inhoud had gewonnen. In afwijking van de vorige cursus hebben zowel pater van Corstanje als dr. Schlinchting de cur sisten in de gelegenheid gesteld vra gen naar voren te brengen. Men ont ving dan het antwoord in de eerst volgende les. Alle cursisten zijn bij zonder enthousiast geweest over de lessen van dr. Sis Heyster. Jammer dat dezé docente om gezondheidsre den moest verhuizen naar De Steeg Doch ondanks de grote afstand en de finaxiciële offex-s, die daaruit voort spruiten. zal zij ook dit jaar weer haar medewerking aan de school ge ven. Ofschoon zij de practijk ir Noord- Zuid-Holland aan een ander deskundige heeft overgedaan, heeft zij voor het werk te Haarlem een uitzondering willen maken, omdat deze school haar, zoals zij zelf ge tuigde, lief was geworden. Twee promimente figuren op het gebied van de opvoedkunde gaven te zamen vier voordrachten, n.l. dr. Jos de Boer en mevr. Bóudens-Van Heel. Dit jaar heeft ook ir. Edm. Nicolas uit De Bilt zijn hulp toegezegd. Naast vele ouders, verloofden, ver pleegsters, onderwijzers en onderwij zeressen, lieten zich acht religieuzen inschrijven. Het nieuwe cursusjaar begint Don derdag 16 September om 8.15 uur in de Velserstraat 17. Wanneer het aan tal cursisten honderd bedraagt, kun nen nieuwe aanmeldingen geen res sort meer hebben. Het secretariaat is gevestigd: Marnixstraat 51. De cursus omvat dertig lessen en buiten de va- canties vinden die elke Donderdag avond plaats van 8.15 tot 9.30 uur. OP ZOEK NAAR GOUD Gisterochtend heeft de botter UK 230 van Den Helder uit zee gekozen, met een volledige duikersinstallatie aan boord. Het doel was het wrak van de „Renate Leonard", dat vol gens de geruchten in de vorige we reldoorlog met een goudlading tot zinkenmoet zijn gebracht, Een wichelroedloper maakte de tocht mee. Bij terugkomst van de UK 230 werd ons medegedeeld, dat de re sultaten van de wichelroede-experi menten de vermoedens hebben be vestigd. PRINSES WILHELMINA NAM AFSCHEID VAN HET PERSONEEL, VAN HET LOO. „Een halve eeuw slotvrouwe van het Loo" dat was eigenlijk het the ma van de hulde welke Zaterdag middag aan H.K.H. Prinses Wilhel mina op de bassecour van het ko ninklijk paleis „Het Loo" werd ge bracht door allen, die daar op eniger lei wijze aan verbonden zijn. Een kleurige landelijke stoet met ver scheidene fraai opgetuigde wagens bestaande uit het voltalige perso neel van de intendance, de concierge- rie, de koninklijke boerderijen, de bloemistex-ij, de moestuin, en de hout vesterijen Oox'tel en Hoog-Soeren, alsmede talrijke kinderen van pex'so- neersleden en een groot aantal ge- oensionneerden trok gedurende eer* half uur langs de Prinses, die geze ten was-op de bordes van het paleis in gezelschap van haar dame du pa lais, mevrouw L. de Beaufort en de opperhoutvester, de heer Brantsma. Twee muziekkorpsen zorgde voor de muzikale opluistering. Een detache ment van de paleiswacht besloot de stoet. In de bioscoopzaal van het paleis werd na het défilé een toepasselijk jpel voor H.K.H. opgevoex-d door de kinderen van de school te Hoog Soe- rcn. Prinses Wilhelmina vei'scheen na afloop van het spel op het podium en dankte allen, daax-bij de hoop uit sprekend nog vele jaren temidden van de gehele Loo-bevolking te mo gen doorbrengen. H.K.H. drukte allen de hand. HET BEZOEK AAN DE NIEUWE KERK TE AMSTERDAM Op Dinsdag, Woensdag en Donder dag jl. hebben 38723 volwassenen en 1118 kinderen de Nieuwe Kerk te Amsterdam, zoals deze tijdens de in huldigingsplechtigheid van H.M. ko ningin Juliana was ingericht, be zocht. Hun bezoek bracht aan entree een bedrag van ruim 13.000 gulden op, waarvan de helft ten goede komt aan de stichting herstellingsoorden voor oud-illegale werkers. FILM VAN FEESTELIJKHEDEN VOOR KONINKLIJKE FAMILIE VERTOOND Zaterdag werden ten paleize Soest- dijk voor de koninklijke familie en hai-e gasten de Poligoon-Profilti film „Moeder des Lands" en de volledige reportage van het gouden regerings jubileum van koningin Wilhelmina en de inhuldiging van Koningin Ju liana vertoont in dezelfde samenstel ling, waarin deze films thans in de Nederlandse bioscopen worden ge draaid. NcL afloop betuigden de Koningin en Prins Bernhard hun gi'ote tevre denheid met het vertoonde. KONINKLIJKE SUBSIDIE VOOR JONGE SCHILDERS De Stichting der Nederlandse Kunstschilder deelt mede, dat in lichtingen omtrent de koninklijke subsidie voor jonge schilders uit sluitend schriftelijk kunnèn worden ingewonnen aan het secretariaat Oranje Nassaulaan 6b Amsterdam. HET GEHEIM VAN DE DOOR AGATHA CHRISTIE „Dubbel quantum, alstjeblieft, Jim my," verzocht hij. „Ik 'heb het nodig, dat kan ik je verzekeren.'' „Dat verwondert me niets, beste kerel! Zo'n baantje als dat van jou! Voor geen geld nam ik het van je ovex\" „Geef jij me een ander! Ik be denk me geen ogenblik, dat beloof ik je." McGrath schonk zich «en whisky- soda in, 'iet het goudgele vocht op 'n manier, die van veel oefening getuig de, naar andere gewesten verhuizen en schonk zich nóg eens in. Daarna zei hij plechtstatig langzaam: „Is je dat ernst jongeman?" „Wat?" „Dat, wat je zoeven zei dat je je geen ogenblik zou bedenken, als iemand je een andere -betrekkking \anbood?" „Waarom vraag je dat? Jij hebt toch geen baantje voor het wegge ven?. Anders zou jij er toch zelf wel een ingepikt hebben!'' „Ik lieb er een ingepikt, maar dat bevalt me niet. Daarom probeer ik het op jou af te schuiven." Anthony keek achterdochtig. „Wat mankeert er dan aan? Ze hebben je toch niet onderwijzer op een Zondagsschool of iets dergelijks gemaakt!" „Mooi is dat, wie zou mij nou voor onderwijzer op een Zondagsschool uitkiezen?" „Niet iemand, die je goed kent..." „Nee, kerel, het is een uitstekend baantje. Gewoonweg niets op aan te merken.*' „Toch niet bii toeval iets in Zuid- Amerika? Ik heb al een week of wat een goed oogje op Zuid-Amerika. In een van die liliputter-republiekjes middenin is een veelbelovende revo lutie op komst." McGranth grinnikte. „Zoals vanouds dol op revoluties, zijn zielen zaiglheid er voor over om midden in de hex'rie te zitten!' „Ja, ik voel, dat myn talenen in zo'n milieu tot bloei komen. En als gevolg geapprecieerd worden. Heuse lijk, Jimmy, ik ben -bruikbaar in een revolutie, zowel voor de ene als voor de andere kant. Voor een solide, jaar- in, jaar-uit eendere betrekking ben ik niet geschikt." „Die opinie heb ik wel eens meer van je gehoord, jongenlief. Nee, de „baan'' is niet in Zuid-Amerika, maar in Engeland." „In Engeland! Dan krijgen we dus het repatrieeren van de verloren zoon. Kunnen ze je na zeven jaar nog voor oude rekeningen aanklampen, Jim my?" „Ik geloof van niet... Nou, wil je er meer van horen, ja ofte nee?" Méér van horen, natuurlijk, Ik ben alleen een beetje wantrouwig, omdat jij voor het genoegen bedankt." „Ik zal je vertellen waarom, Antho ny. Ik ga op de goudjacht, ver het binnenland in." Anthony keek hem verbaasd aan en floot lang en onwelluidend. „Jij bent altijd op zoek naar goud geweest, Jimmy, zolang ik je ken, heb je geen ander ideaal gehad. Het is je zwakke plek, iets, waar je je ziel en zaligheid voor over hebt. Op dat gebied heb je méér teleurstellingen geslikt, dan wie ook." „Maar en slotte lukt het me.heb ik succes, je zult zien, dat ik gelijk heb." „Ik hoop het voor jou! Ik zou er niets voor voelen, maar iedereen z'rx liefhebberij! De mijne is revoluties, de jouwe goud." „Ik zal je het hele verhaal van het begin af doen. Je hebt natuurlijk wel eens over Herzo-Slowakije gehoord. Anthony keek hem scherp aan. „Herzo-Slowakije?" herhaalde hij met een eigenaardige klank in zijn stem. „Ja weet je er wat van?" Een poos een tamelijke lange poos bleef het stil. Dan zei Antho ny langzaam: „Het zelfde wat zo ongeveer ieder een er van weet, Een van de Balkan- staten, is het niet? Voornaamste ri vieren, onbekend! Voornaamste ber gen, ook onbekend, het enige wat ik daarvan weet, is, dat er véél zijn. Hoofdstad Ikarest. Bevolking, in hoofdzaak bandieten. Liefhebberij van de bevolking: koningin om zeep brengen en revoluties organiseren. Laatste koning Nikolaas IV. Onge veer zeven jaar geleden vermoord. Daarna is het een republiek geweest. In vele opzichten een aan trekkelijk oord. Je had me eerder moeten ver tellen, dat de „baan" iets met Herzo- Slowakije te maken had." „Alleen indirect... daarom heb ik het niet vermeld." Anthony keek hem quasi-bedroefd aan. „Daar moet je heus wat aan laten doen, James," zei hij. „Je laten be handelen of een cursus gaan volgen of iets dergelijks. Als je in de goede oude tijd het gewaagd had, om op deze manier een vex-haaltje te ver tellen, zouden ze je aan je voeten opgehangen hebben en stokslagen of iets dergelijks onplezierigs hebben 'laten toedienen." Jimmy McGrath ging, zonder zich aan die terechtwijzing te storen, op dezelfde manier met zijn verhaal voort. „Ook wel eens van graaf Stylptitch gehoord?" „Nou begint het er wat op te lij ken," zei Anthony. „Een hoop men sen,, die nog nooit van hun leven van Herzo-Slowakije gehoord hebben, zouden verheugd lachen als ze graaf Stylptitch hoorden noemen. De Oude Man van de Balkan. De gx-ootste staatsman van onze tijd. De grootste bandiet die er vrij rondloopt. Het hangt er maar van af, welke krant je leest. Maar van één ding kun je ze ker zijn, James, de naam: graaf Styl ptitch leeft nog, als wij allang tot stof weergekeerd zijn. Elke beweging en anti-beweging in het nabije Oos ten heeft, de laatste twintig jaar, graaf Stylptitch als man-achter-de- schermen gehad. Hij is dictator èn patriot èn staatsman geweest of eigenlijk weet niemand precies wat hü geweest is... Wat is er met hem?'' „Hij is eerste minister van Herzo- Slowakije geweest, daarom heb ik hem genoemd." „Je hebt geen gevoel voor pro porties, Jimmy. Wat voor betekenis heeft Herzo-Slowakije vergeleken bij Stylptitch? Het heeft hem als ge boortegrond en als land, waar hij een zeker aantal jaren een regeringspost bekleed heeft, gediend. Maar ik dacht, dat hij dood was?" „Dat is hij ook. Twee maanden ge leden te Parijs gestorven. Wat ik je wou vertellen, is meer dan twee jaar geleden gebeurd." „Heel aardig," zei Anthony. „Maar de vraag is nu, wat wou je me ver tellen?" Jimmy slikte de aanmerking en ging onverstoorbaar voort. „De zaak heeft zich zó toegedragen. Ik was te Parijs, vier jaar geleden, en op een goede avond, het was al tamelijk laat. dat begrijp je, wandel de ik door een nogal eenzaam gedeel te en daar zag ik een soort van klop partij, een half dozijn Franse toffe jongens, die een deftige oude heer te lijf gingen. Zes tegen één was me een beetje al te bar en dus stoof ik er op af en begon de heren bandie ten te bewerken. Ik denk dat ze nog nooit met ephte harde vuisten in aan raking waren gekomen. Ze verdwe nen tenminste als de wind. (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 2