3)e Ccid6e(Soii^mit
Russen weigeren de politie
mannen vrij te laten
Benesjstaatsbegrafenis
Er was spanning maar tot incidenten
kwam het niet
Stakingen en demonstraties
van communisten
Koningin met drie
prinsesjes
naar Marken
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
DONDERDAG 9 SEPTEMBER 1948
39ste JAARGANG No. 11487
Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., 3.90 p. kwart. Franco p. p. f 4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50
De gebeurtenissen te Berlijn
ï|ET BRITSE MILITAIRE BESTUUR heeft bekend gemaakt, dat met
ingang van Vrijdag alle massa-demonstraties in de Britse sector bin
nen een straal van ongeveer één kilo meter van de Sowjetsector verboden
zullen zijn, ten einde botsingen met politie of burgers uit de Oostelijke
sector te vermijden. Vandaag, Donderdag, zal op de Platz der Repu
bliek, 1Ö0 meter van de grens der Sowjetsector gelegen, nog een massa
demonstratie tegen het communisme worden gehouden, aldus meldt Reu
ter, die naar schatting van leiders der politieke partijen in het Westen
door 750.000 mensen zal worden be zocht.
n 1 d^i.1" de mening van marshall.
Protest van benijnse
gemeenteraad
De Berlijnse gemeenteraad heeft
gisteren met algemene stemmen een
•resolutie aangenomen, waarin gepro
testeerd wordt tegen de arrestatie
van de politiemannen der Westelijke
sectoren, die tot taak hadden het
stadhuis te beschermen tegen demon
stranten. Er wordt een beroep op de
vier commandanten gedaan „alle
maatregelen te treffen voor de on
middellijke vrijlating der arrestan
ten in naam van menselijkheid en
recht".
De fractie van de S. E. D. was niet
op de vergadering aanwezig, daar
deze plaats vond in de Britse sector.
„provocatie", zegt kotikof.
De Amerikanse commandant van
Berlijn, kolonel Howley bracht gis
teren een bezoek aan de Russische
generaal Katikof om te protesteren
tegen het in hechtenis houden van
politie-agenten uit West-Berlijn.
Kotikof heeft dit protest afgewe
zen. Volgens Katikof waren de klach
ten van Howley „onredelijk en onge
grond". Naar Kotikof verklaarde,
hadden officieren van de Westelijke
geallieerden „in nauwe samenwer
king met agenten in burger uit West-
Berlijn de demonstranten op 6 Sep
tember geprovoceerd". Zij hadden
Berlijnse arbeiders aangevallen, „die
alleen gekomen waren om hun ge
rechtvaardigde eisen aan het stads
bestuur kenbaar te maken."
nieuwe centen in circulatie
Nog met beeltenis van
Koningin Wilhelmina
Naar de „Tijd" verneemt hebben
Zaterdag de eerste nieuwe bronzen
centen, die nu volgens de Muntwet
moeten worden aangemaakt, de
Rijksmunt te Utrecht verlaten. Zij
werden fn een totaal van 400.000
stuks verzonden naar het postkan
toor te Amsterdam, vanwaar ze
ogenblikkelijk min of meer als spe
ciale attentie tijdens de feestweek
in circulatie werden gebracht.
Deze nieuwe centen dragen nog de
beeltenis van H.M. Koningin Wilhel
mina, naar een ontwerp van prof.
Wenckebach. Pas na 1 Januari 1949
zullen centen met de beeltenis van
Koningin Juliana worden aange
maakt.
N~~~ wii nader vernemen, beperkt
de productie van de Rijksmunt zich
voorlopig nog tot centen. Eerst over
enige weken zullen ook de andere
munten worden aangemaakt. Ook is
deze aanmaak die over een periode
van 3 jaar zal lopen door allerlei
technische moeilijkheden nog zo ge
ring, dat voorlopig alleen uitgifte
via Amsterdam zal plaats vinden.
Op de keerzijde van de munt, die
groter is dan haar zinken en kleiner
dan haar koperen zusjes, is een grote
één. aangebracht. De rand is niet ge
karteld en draagt geen inschrift.
„De ongeregeldheden in Berlijn
hebben ten doel een door de commu
nisten beheerst bestuur in die stad ie
vestigen", aldus heeft de Amerikaan
se minister van Buitenlandse Zaken
gisteren onomwonden verklaard op
een persconferentie. Hij voegde er
toe: „Hiertegen moet vastberaden
weerstand worden geboden." Hij zei-
de, dat de onlusten „beslist niet nut
tig" waren voor de besprekingen der
vier militaire gouverneurs in Ber
lijn en verzekerde, dat Amerika niet
zal onderhandelen onder pressie.
Genoemde besprekingen schijnen
intussen stil te staan.
Hyderabads strijd om
onafhankelijkheid
india'S troepen willen
inlijving forceren.
Hevige spanning heerst er op het
ogenblik in Hyderabad een land
streek in het voormalige Brits Indië,
dat orm-ingd wordt door de nieuwe
staat India.
De 63-jarige Nizam van Hydera-
Ongeveer een millioen mensen wa
ren gisteren in Praag samenge
stroomd, om de staatsbegrafenis van
president Benesj bij te wonen. De
plechtigheid vond plaats in een ge
spannen atmosfeer en te midden van
veel machtsvertoon. Het middelpunt
was het Wenceslausplein. De katafalk
bad, de rijkste man ter wereld, heelt stond opgebaard in het hier gelegen
een jaar lang het hoofd geboden aan
alle pogingen om zijn land een deel
te maken van India. Hij is een Mo
hammedaan en heerst over eert be
volking die voor 85 pet. uit Hindoes
bestaat. Maanden lang heeft Hydera
bad onder een blokkade van India
geleden.
Thans dreigen troepen van India
Hyderabad binnen te vailen om het
land met geweld in te lijven.
De Nizam heeft de bemiddeling van
de U.N.O. verzocht.
Panthéon. Staande voor het stoffelijk
overschot van de „bouwer der repu
bliek" hield de communistische mi
nister-president Zapotocky een rede.
Hij zeide onder meer, dat de boze
opzet van hen, die Benesj' nagedach
tenis willen misbruiken voor reac-
tionnaire doeleinden, tot mislukknig
gedoemd is.
Daarna werd de kist het plein op
gedragen, dat bezaaid was met rode
en witte bloemen, de kleuren van
Benesj' voormalige nationale socia-
De Franse regeringscrisis
j^A de DEBACLE van Schuman heeft thans de Franse president Vin
cent Auriol aan de radicaal Henri Queuille verzocht een regering te
vormen. Daarvóór was Herriot aangezocht, doch deze had voor de eer
bedankt. Queuille heeft de opdracht voorlopig aanvaard. Intussen roeren
de communisten zich, organiseren stakingen en demonstraties, waarop
zij schreeuwen: „De communisten aan de macht". Aan de andere kant
dringen de Gaullisten aan op nieuwe verkiezingen.
daarna in tot het Elysée door te drin
gen. Ze lieten de president vragen
hen te ontvangen. Vijf man mochten
binnenkomen, de rest werd door een
zeven rijen diep cordon politie
agenten en gardisten teruggedre
ven langs de Rue du Faubourg Saint
Honoré, de meest chique straat van
Parijs.
De demonstranten luchtten hun
wrevel met kreten als: „De commu
nisten aan de macht!" en „Wij ver
langen een regering waarin alle de
mocraten zijn vertegenwoordigd!"
Alvorens uiteen te gaan. zongen zij de
Internationale. Van beide kanten, po
litie zowel als demonstranten, werd
met succes gepoogd onaangename
incidenten te vermijden.
wie is queuille?
Queuille vertoeft sinds 1914 in de
Franse politieke arena. .Hij- is lid ge
weest van Kamer en Senaat en heeft
wat hier niet zo moeilijk is vijf
tien keer het ministersambt bekleed.
Tijdens de tweede wereldoorlog is
Queuille in 1943 uit Frankrijk ont
snapt. Hij heeft zich toen in Londen
bij generaal de Gaulle gevoegd. Hij
is een gematigd radicaal, die in zijn
eigen partij èn in de Assehblée gezag
heeft.
Gaullistisch gezinde afgevaardig
den, aldus .meldt Reuter, hebben
Queuille meegedeeld, dat zij zich
achter zijn eventuele regering zullen
scharen, indien in October plaatse
lijke verkiezingen worden gehouden
en ter voorbereiding van nieuwe al
gemene verkiezingen de Kieswet her
vormd wordt.
communisten demonstreren.
Terwijl Queuille op het Elysée con
fereerde, daverde het centrum van
Parijs van de betoging, die duizen
den arbeiders en beambten hielden.
Het gehele verkeer liep vast. Hon
derden politie-agenten kregen tot
taak de betogers te verspreiden. In
de Rue de Rivoli keerde politie met
een barricade van overvalauto's de
opmars naar het stadhuis. Enkele
honderden communisten slaagden er
HULDE DER VER. STATEN VOOR
KONINGIN WILHELMINA.
Het Nationaal Archief van de Ver
enigde Staten in Washington heeft
het gouden regeringsjubileum van
""oningin Wilhelmina herdacht met
c n speciale tentoonstelling, gewijd
e n documenten betreffende de be
trekkingen tussen Nederland en de
Ver. Staten.
De Nederlandse ambassadeur, Dr. E.
N. v. Klef fens (links) bekijkt samen
met de Staatsarchivaris Dr. Wayne C.
Grover het document van net eerste
verdrag, dat op 8 October 1782 in
Den Haag werd ondertekend.
minder animo voor de
technische studie te delft.
Het juiste aantal studenten, dat
zich aan de Technische Hogeschool te
Delft heeft laten inschrijven is nog
wel niet bekend, maar men mag aan
nemen, dat het er ongeveer zevenhon
derd zullen zijn. Het vorige jaar wa
ren het er bijna vierhonderd meer.
listische partij. Ter zijde liepen sol
daten met de bajonet op het geweer
en gewapende fabriekswachten. 'De
hele binnenstad was daar trouwens
vol van.
De kist werd geplaatst op de af
fuit van een kanon, getrokken door
een militaire auto, waarin een afde
ling gehelmde soldaten, voorzien van
automatische geweren, zat.
Achter de baar liepen, m zware
rouw, mevrouw Benesj en een broer
van de overledene.
Daarna kwamen de ministers, de
in Praag geaccrediteerde diploma
ten én de leden van het parlement.
Bij de Pankzac-gevangenis geko
men, brachten de leden der regering
de gestorven president hun laatste
groet. De staatsbegrafenis was daar
mede ten einde. Het stoffelijk over
schot werd teruggebracht naar Be
nesj' landgoed Sezamovo Oesti, waar
het zal worden bijgezet.
Gisteren is, zoals reeds gemeld, de
koningin met drie. prinsesjes een tocht
gaan maken met 'de „Piet Hein" over
het IJ. De kroonprins Olaf, kroon
prinses Martha van Noorwegen en de
effgroothertog Jean van Luxemburg
maakten de boottocht mede.
Gebleken is nu, dat het de bedoe
ling was een bezoek te brengen aan
Marken.
Anderhalf uur heeft het onge
dwongen koninklijk bezoek aan Mar
ken geduurd. Aan de prinsesjes wer
den Markense poppen geschonken.
Om één uur verliet de „Piet Hein"
de haven om koers te zetten naar
Hoorn, waar koningin Juliana, de
oudste drie prinsesjes, het Noorse
kroonprinselijke paar en de erfgroot-
hertog van Luxemburg een wandeling
van bijna een uur door het stadje
maakten.
Om half vier begaf het vorstelijke
gezelschap zich weer aan boord en
verliet de „Piet Hein" de haven op
de terugreis naar Amsterdam. Om
streeks kwart voor zeven passeerde
de „Piet Hein" de Oranjesluizen en
tegen halfacht arriveerde het gezel
schap op het paleis op den Dam.
Prins Bernhard heeft gisteren een
bezoek gebracht aan de Jaarbeurs1 te
Utrecht.
AFSCHEIDSAVOND
VORSTELIJKE GASTEN.
Koningin en prins in Amstel-hotel.
Alle vorstelijke gasten, die tijdens
de jubileumfeesten en de inhuldiging
in het Amstel-hotel verblijf hebben
gehouden, verenigden zich, gister
avond, na het gala-diner ten paleize,
op een afscheidsbijeenkomst in het
Amstel-hotel. Koningin Juliana en
prins Bernhard vertoefden lange tijd
in hun midden in eèn genoeglijk sa
menzijn.
Vandaag vertrokken vele der gas
ten. Prins Axel vloog hedenmorgen
naar Kopenhagen. Het Zweedse
kroonprinselijk paar vertrok met de
Scandinavie-express naar Stockholm.
Ook prinses Margarete van Denemar
ken reisde, integenstelling tot haar
echtgenoot, met de trein. Het Noorse
kroonprinselijk paar blijft nog enige
dagen in ons land. Prinses Margaret
vloog vandaag naar Londen terug. De
graaf en gravin van Athlone begaven
zich heden naar den Haag, zij zullen
de overtocht naar Engeland met de
nachtboot maken. Prins George van
Griekenland heeft zich per trein naar
Parijs begeven. Erf-groothertog Jan
van Luxemburg zou waarschijnlijk
per vliegtuig terugkeren.
KONINGIN MET DE PRINSESJES
NAAR MARKEN.
H. M. de Koningin heeft Woensdag
in gezelschap vaar haar drie oudste
dochtertjes, kroonprinses Martha
kroonprins Olav van Noorwegen en
Erf-Groothertog Jan van Luxemburg
met de „Piet Hein" een bezoek ge
bracht aan het eiland Marken. Het
gezelschap in de straten van het be
kende vissersdorp onder geleide van
de burgemeester, mr. C. P. van Reeu
wijk. Prinses. Margriet, een Marker
pop in de armen geklemd, in gesprek
met een miniatuur Marker meisje.
H.M. koningin Juliana heeft aan
een aantal vorstelijke gasten, hoofden
van bijzondere missies en leden van
het gevolg, die ter bijwoning van
haar plechtige inhuldiging naar Am
sterdam zijn gekomen, hoge onder
scheidingen verleend.
Prinses Margaret Rose ontving het
grootkruis van de Nederlandse Leeuw
evenals koningion Elisabeth van Bel
gië, prins George van Griekenland en
P. Ramadier van Frankrijk.
De Franse auteur George Duhamel
ontving het grootkruis in de orde
van Oranje-Nassau, de vertegen
woordiger van de Paus, mgr. Valerio
Valeri ontving eveneens het groot
kruis in de orde van Oranje-Nassau
en de hertog van Beaufort (Engeland)
werd benoemd tot groot-officier in de
orde van Oranje-Nassau.
Toen zij Dinsdagavond in de pauze
van het concert door het Concertge
bouworkest te Amsterdam aan de
vorstelijke gasten werd voorgesteld
en gecomplimenteerd door Koningin
Juliana, aarzelde Jo Vincent toen zij
zei: Ik weet niet of ik het mag zeg
gen, maar ik vind dat u er zo beeldig
uitziet.
Ja, het zijn ook allemaal bullen
van mijn moeder, was het geamuseer
de antwoord op haar woorden van
bewondering. „Trouw".
amsterdamse tram
vervoerde millioen
passagiers per dag.
Naar schatting heeft het Gemeen
telijk Vervoerbedrijf in de hoofdstad
cp de voor hem drukste dagen van
de feestweek een millioen personen
per dag vervoerd.
De conducteurs hebben onder
uiterst moeilijke omstandigheden zeer
hard gewerkt.
bioscooptent op ..groningen
1948" in enkele minuten
afgebrand.
In de „Parkbioscoop" op het terrein
van de tentoonstelling „Groningen
1948" is, zoals reeds in een deel onzer
vorige oplage vermeld, gistermiddag
tegen twee uur tijdens een voorstel
ling, die door 150 bezoekers', onder
wie de hoofdcommissaris van Gro
ningen, de heer S. M. Molenaar, werd
bijgewoond, brand ontstaan.
In een ommezien stond dé gehele
bioscooptent, die plaats biedt aan ruim
600 personen, in lichterlaaie.
De brandweer was in drie minuten
aanwezig. Om twee minuten over
drie, dit is tien minuten nadat de
brandweer was gearriveerd, was de
brand bedwongen. In deze korte tijd
was de bioscooptent echter geheel
uitgebrand. Dank zij het snelle optre
den van de brandweer, bleef de scha
de aan omliggende tenten tot een mi.
nimum beperkt.
De brand is ontstaan, doordat een
filmband van het'projectie-apparaat
is blijven haken. De operateur kon
niet voorkomen, dat de vlam over
sloeg naar de bovenste filmtrommel,
waardoor het filmapparaat onmiddel
lijk vlam vatte. De schade wordt op
25.000 gulden geraamd. Het afgebran
de theater was eigendom van een ver-
huurinrichting en in exploitatie van
de gezamenlijke Groninger bioscoop-
directies.
de begrafenis van het
stoffelijke overschot van
mgr. poels.
Het stoffelijk overschot van mgr.
dr. H. A. Poels zal hedenmiddag om
vijf uur van Imstenrade worden
overgebracht naar het ziekenhuis te
Heerlen. Daar wordt een chapelle ar-
dente ingericht.
Vrijdagmiddag om kwart over vier
wordt het stoffelijk overschot van
Heerlen naar Venray vervoerd. Aan
de grens van deze gemeente zal deken
W. Berden het stoffelijke overschot
plechtig in ontvangst nemen, (om
streeks zeven uur), waarna het ver
voerd wordt naar het ouderlijk huis
van mgr. Poels in de Hofstraat. Daar
zal het worden opgebaard.
Zaterdagmorgen om half elf wordt
in de parochiekerk een plechtige Re
quiemmis worden opgedragen, in te
genwoordigheid van mgr. dr. j. H.
G Lemmens, bisschop van Roermond.
Mijnwerkers in arbeidskleding dragen
het stoffelijke overschot van het huis
naar de kerk.
Na de Uitvaart volgt de teraardebe
stelling in het familiegraf op het pa
rochiële kerkhof.
t nieuwe bonnen
voor het tijdvak van
12 t.m. 25 september 1948.
Elk der volgende bonnen geeft
recht op het kopen van:
bonnen voor brood
207-1, 207-2
brood 800 gram brood
208 brood 400 gram brood
ALLE BONKAARTEN
209 alg120 gram spijsolie
210 alg250 gram boter of
margarine of 200 gr.
vet
211 alg1 ei
212 alg200 gram rijst
213 alg400 gram brood
bonkaarten ka, kb, kc 810.
215 alg250 gram boter of
margarine of 200 gr.
vet
216 alg200 gram kaas of 250
gram korstloze kaas
217 alg50 gram thee
218 alg125 gram koffie
219 alg. 250 gram waspoeder
220 alg750 gram suiker, bo
terhamstrooisel enz.
of 1500 gram jam,
stroop enz. of 750 gr.
versnaperingen
B-229 200 gram kaas of 250
gram korstl. kaas
bonkaarten kd, ke 810.
221 alg125 gram boter of
margarine of 100 gr.
vet
222 alg100 gram kaas of 125
gram korstl. kaas.
223 alg500 gram suiker, bo-
terhamstropisel enz.
of 1000 gram jam,
stroop enz. of 500 gr.
versnaperingen
224 alg500 gram waspoeder
E-235 500 gram bloem of
zelfrijzend bakmeel
of kindermeel of
kinderbiscuits.
tabaks- en versnaperingen-
kaarten enz. qb, qc 808.
105 versn. 200 gram versnape
ringen of 200 gram
suiker, boterham
strooisel enz. -of 400
gram jam, stroop enz
108 versn100 gram versnape
ringen of 100 gram
suiker, boterhamstr.
enz. of 200 gr. jam,
stroop-enz.
bonkaarten za, zb, zc, zd,
ze, md, mf, mh 810.
(Bijz. arbeid, a.s. moeders en zieken).
Geldig zijn de bonnen van de
strook Q.
Deze bonnen zijn 14 dagen geldig.
Bovenstaande bonnen kunnen reeds
op Vrijdag 10 September a.s. worden
gebruikt.
bonnenlijst eenmaal per
'14 dagen.
Het C.D.K. deelt mede, dat voor
taan eenmaal per veertien dagen een
bonnenlijst gepubliceerd zal worden.
Het systeem van wekelijkse lijsten,
dat in de vacantiemaanden reeds on
derbroken werd, zal nu dus definitief
verlaten worden. Een en ander houdt
ook in, dat de broodbonnen weer voor
een tijdvak van 14 dagen tegelijk
worden aangewezen.
De bonnén voor tabak zullen voor
lopig nog op de oude wijze worden
bekendgemaakt, dus telkens op de
Donderdag volgende op het verschij
nen van de bonnenlijst.
Negenduizend gulden stalen
twee donkerblonde mannen uit een
huis, waarvan de bewoners in hun
patates-friteskraam op het Waterloo-
plein stonden. Zij deden de buit
aan kleingeld in een kussensloop, dat
zij uit de linnenkast haalden.
£en ko-Vie.itje-...
Mij spreekt de blomme een tale,
mij is het kruid beleefd,
mjj groet het altemale,
dat God geschapen heeft
Guido Gezelle.
