S)e CelddeSoti^cmt
Centrale regering voor
verenigd Europa
West-Duitsland in de maak
Het gouden jubileum van
onze Vorstin
DONDERDAG 2 SEPTEMBER 1948
39ste JAARGANG No. 11482
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: TH. WILMER.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Plan voor centrale
regering in
Duitsland
Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w«, f 1.30 p. mnd., 3.90 p. kwart. Franco p. p. 4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes 1.50
Het is nog maar een plan
rfEEHONDERD LEDEN van der dertien Europese parlementen hou
den op het ogenblik te Interlaken een congres, dat gewijd is aan het
plan voor een centrale regering in een verenigd Europa. In de laatste
dagen is men druk bezig geweest, dit plan een vorm te geven, welke het
aanvaardbaar zou maken voor de meerderheid van dc leden van het con
gres. De belangrijkste van het document zijn:
1. Vorming van een Unie van Euro
pa door de 16 landen van het plan
van Marshall en West-Duitsland.
Andere staten van Europa kunnen
later toetreden.
2. Het parlement van de Unie zal een
senaat omvatten en een kamer
van afgevaardigden.
3. Het parlement zal de bevoegdheid
hebben om wetten op te stellen
voor de vrede, orde en goede re
gering van de Unie.
4. De uitvoerende macht zal berus
ten bij een federale raad, die zijn
eigen voorzitter kiest en aan beide
huizen verantwoording schuldig is.
5. De rechterlijke macht zal berusten
bij een hoog gerechtshof met ju
risdictie over aangelegenheden be
treffende verdragen, de diploma
tieke vertegenwoordiging van an
dere landen, interpretatie van de
Grondwet, geschillen tussen sta
ten en geschillen, waarin de Unie
partij is.
6. Het innen van en de controle over
douanerechten zal onmiddellijk
overgaan in handen van de Unie.
Binnen drie jaar zullen uniforme
douanerechten worden ingesteld.
De handel tussen staten van de
Unie zal volkomen vrij zijn. De
Unie zal onmiddellijk dé bruto
staatsschuld van elke staat over-
nerrien. Zij zal elke staat maande
lijks uitbetalingen doen voor
noodzakelijke uitgaven.
SOVJET-RUSSISCH VERTROU
WENSMAN NAAR ENGELAND
GEVLUCHT?
Volgens de „New York Times" zou
een kolonel van het Sovjet-Russische
leger een deskundige op lucht
vaart- en rakettengebied die naar
zijn eigen bewering een „speciale
opdracht" voor maarschalk Stalin
zou hebben uitgevoerd, uit de Sovjet.
Rusissche zone van Duitsland naar
Engeland gevlucht zijn. De kolonel
noemt zich volgens het blad „burger
Tokaef". Hij zou een verklaring van
een omvang van vierduizend woor
den over de redenen van zijn „breuk
met het Sovjetregiem" geschreven
hebben en deze verklaring zou door
het bureau te Londen van de „New
York Times" ontvangen zijn.
Volgens het blad is de aanwezig
heid van de kolonel in Groot-Brit-
tannië Dinsdag door het Britse de
partement van buitenlandse zaken
bevestigd.
Tokaef, die reeds enige weken in
Engeland zou vertoeven, zou in zijn
verklaring zeggen, dat hij hoge func
ties bij het Sovjet-Russisch militair
bestuur in Duitsland heeft hekleed
en eertijds een der secretarissen was
van de Sovjet-Russische sectie van
de geallieerde bestuursraad in Duits
land.
SCHACHT BLIJFT GEDETINEERD.
Dr. Schacht zal gedetineerd blij
ven, ondanks het feit, dat hij door
het zuiveringshof van Ludwigsburg
in hoger beroep werd vrijgesproken.
Dr. Schacht blijft voorlopig gedeti
neerd op last van het Amerikaanse
militaire bestuur.
Dr. Schwamberger, die de voor
malige minister van financiën heeft
verdedigd, heeft verklaard, dat hij
bij de hoogste gerechtelijke instan
ties te Washington protest zal aaft-
tekenen als zijn cliënt niet binnen
43 uur in vrijheid is gesteld.
7. De burgers van alle ledên-staten
van de bond zullen gelijke rech
ten en privileges genieten.
8. Het parlement der Unie zal de be
voegdheid hebben om wetten te
maken voor de vrede, orde en rê-
gering der overzeese gebiedsdelen,
daarbij rekening houdend met de
wens van de betrokken staat en
de verlangens van de bevolking
van het overzeese gebied.
De Regalia Tijdens de inhuldi
gingsplechtigheden in de Nieuwe
Kerk te Amsterdahi zuTen voor de
troon van koningin Juliana de sym
bolen van het koningsschap worden
geplaatst. Kroon scepter en rijksap
pel op de daarvoor bestemde kussens
Constituerende vergadering
te Bonn bijeen
Rijtoer H.M. de Koningin H.M.
koningin Wilhelmina heeft Woens
dagnamiddag een lange rijtoer door
de hoofdstad gemaakt, waarbij Zij
ook de Jordaan bezocht. In dit stads
deel bestond zeer grote belangstelling
en het publiek juichte de Vorstin
enthousiast toe. De Koningin rijdt
met de Prinses door de Willemstraat
In tegenwoordigheid van de gou
verneurs van de Britse, Amerikaan
se en Franse zones van Duitsland is
gistermiddag te Bonn de consti
tuerende vergadering van de staat
West-Duitsland voor het eerst bij
eengekomen. Vijf afgevaardigden
uit Berlijn kregen een adviserende
stem.
Dr. Konrad Adenauer, de leider
van de Duitse ChriStelijk-Democra^
tisohe partij, is de eerste president
geworden van de West-Duitse con
stituerende vergadering. Adolf
Schönfelder, sociaal-democraat,
tot vice-president gekozen.
Bij de besprekingen is gebleken,
dat vele grote moeilijkheden te
overwinnen waren, voornamelijk
door het feit, dat het door de be
zetters beloofd bezettingsstatuut
nog steeds op zich laat wachten.
Ook wil men een Grondwet maken,
die de toekomst voor geheel Duits
land omvat. De te. Bonn bijeenge
komen raad is voor de hem voorge
legde richtlijnen niet gebonden, zo
dat in de komende weken de ver
schillen van mening tussen de
christelijke en sociaal-democratische
partij waarschijnlijk tot moeilijke
besprekingen zullen leiden. Het
ontworpen schema draagt het stem
pel van de meerderheidspartij, de
christelijk-democratische unie, en
het legt zeer sterk de nadruk op de
federatieve opbouw van de komende
West-Duitse staat.
De sociaal-democratische partij
voelt meer voor een Bondsrepu
bliek. De socialistische minister
Menzel uit Dusseldorf heeft een
voorstel in deze geest ingediend.
Arrestaties te
Warschau
De Poolse politie heeft een overval
uitgevoerd op de kantoren van het
Rooms-Katholieke weekblad „Tygod-
nik Warszawski" en heeft andere
Katholieke instellingen in hetzelfde
gebouw aan een inspectie onderwor
pen. Na de overval zijn de bureaux
van het blad verzegeld. Het is niet
bekend, wanneer het blad opnieuw
zal verschijnen.
Het hoofd van de sectie buiten
landse pers, generaal Wiktor Grosz,
heeft meegedeeld, dat een aantal
personen gearresteerd zijn na de in
hechtenisneming van mgr. Kaczynski.
Ook Pawel Jaszenicki van de redac
tiestaf van het blad zou gearres
teerd zijn. Grosz meende, dat de ar
restatie van mgr. Kaszynski, die
eveneens tot de redactie van „Ty-
godnik Warszawski" behoort, samen
hangt met de uitgave van het blad,
dat „critiek heeft geoefend op de
houding der Poolse regering tegen
over de Rooms-Katholieke Kerk".
Bovendien zal de raad zich hebben
te beraden over de nieuwe grens
regeling der staten. De daarvoor in
gestelde commissie is evenwel zelf
nog niet tot een advies kunnen ko
men. De eerste zitting van de raad
heeft weliswaar opnieuw duidelijk
het bestaan der tegenstellingen doen
uitkomen, doch daar bovenuit een
eenstemmige vertolking gegeven
van de wens, splitsing te voorko
men. De eerste zitting heeft voorts
aangetoond, dat de enige tegenstand
tegen de staatsvorming in West-
Duitsland van communistische zijde
zal komen.
De beide communistische verte
genwoordigers in de raad hebben
n.I. meteen voorgesteld, dat de raad
zichzelf zou opheffen en zou weige
ren zijn taak te vervullen. De raad
wees het communistische voorstel
rr?et vrijwel algemene stemmen af.
Medio volgende week zal de raad
met zijn werkzittingen beginnen.
Wanneer hij dit werk voor het eind
van October voltooid heeft, kan, in
dien van een volksstemming wordt
afgezien, de Grondwet nog dit jaar
van kracht worden en kan nog dit
jaar de eerste West-Duitse Bonds
raad worden bijeengeroepen om
een minister-president te kiezen.
Gisteravond is met het vliegtuig
van de K.L.M. uit Rome om 23.30
uur op Schiphol aangekomen mgr.
Valeri, de speciale afgezant van Z.
H. de Paus naar de inhuldiging van
Koningin Juliana. Ter begroeting
waren op het vliegveld aanwezig jhr.
van Karnebeek, namens H. M. de
Koningin, de pauselijke internuntius
mgr. Giobbe en mr. J. Visser, chef
van het protocol binnenlandse za
ken.
Per auto, die door motorrijders
werd voorafgegaan en gevolgd, reis
de de pauselijke afgevaardigde door
naar den Haag, waar hij, Carnegie-
laan 5, zal logeren.
Verlicht Nederland
vanuit de lucht
Ook de luchtvaart heeft een aan
deel in de feestelijkheden, welke de
ze week alom in ons land worden ge
houden. Niet alleen worden vanaf
Schiphol 's avonds rondvluchten ge
maakt boven de tienduizenden licht
jes van Amsterdam, Rotterdam en
Den Haag, ook vanaf Gilze Rijen zal
men op 4 September a.s. in de gele
genheid zijn de fantastische aanblik
van deze steden te zien vanuit een
„Vliegende Hollander". Bovendien
worden gedurende de vliegfeesten
die op 4 en 5 September a.s.- op Gilze
Rijen plaats heben, K.L.M.-vluchten
gehouden boven Tilburg, Breda en
Den Bosch.
Ook voor de rondvluchten van 5
September a.s. op het luchtvaartter
rein Zuid-Limburg bestaat grote be
langstelling. Alleen al üit Geleen
zullen op die dag 200 leden van de
Oranje-Vereniging aldaar met fan
farecorpsen en in versierde autobus
sen naar het vliegveld komen om aan
de rondvluchten deel te nemen.
DR. VISSER 'T HOOFT
ONDERSCHEIDEN.
Gistermiddag is dr. W. A. Visser
't Hooft algemeen secretaris van de
Wereldraad van Kerken, bevorderd
tot ridder in de orde van de Neder
landse Leeuw.
Hij ontving déze hoge onderschei
ding uit handen van dr. H. J. F. Wes-
seldijck, president van de Nederlands
Hervormde Kerk.
BRITSE PERS OVER HET
OVERLIJDEN VAN ZHDANOF.
De Britse pers heeft veel aandacht
besteed aan het overlijden van de
Sovjet-generaal Zhdanof.
De liberale „Manchester Guardian"
schrijft, dat de dood van Zhdanof
,van grote politieke betekenis" is
en dat er waarschijnlijk velen zullen
zijn „die moeilijk kunnen geloven
dat zijn dood een natuurlijke was".
De diplomatieke correspondent van
de conservatieve „Daily Telegraph"
schrijft: „Ofschoon het waarschijn
lijk is dat Zhdanof aan een niet na
der aangegeven ziekte stierf, kan
men de mogelijkheid dat hij, even
als vele anderen „gelikwideerd" is,
niet geheel buiten beschouwing la
ten. Zijn dood zou Molotofs kansen
als opvolger van Stalin kunnen ver
groten".
De Daily Express" spreekt over
generaal Zhdanof als „de hater van
het Westen". Het blad voorspelt, dat
Zhdanof s dood „het voornaamste
plan van Stalin niet zal veranderen"
en dat de huidige „koude oorlog" zal
worden voortgezet „zonder te schie
ten".
DISTRIBUTIENIEUWS
NIEUWE BONNEN
VOOR HET TIJDVAK VAN
5 t.m. 18 SEPTEMBER.
Elk der volgende bonnen geeft
recht op het kopen van:
BONNEN VOOR BROOD
167-2 brood 800 gram brood (gel
dig t.m. 11 Sept).
ALLE BONKAARTEN 810.
173 algemeen 400 gram brood of
een rantsoen gebak
BONKAARFTEN KA, KB, KC 810.
178 algemeen 250 gram boter of
margarine of 200 gr.
vet (geldig t.m. 25
September
BONKAARTEN KD, KE 810.
184 algemeen 125 gram boter of
margarine of 100 gr.
vet (geldig t.m. 25
September)
TABAKS- EN VERSNAPERINGEN-
KAARTEN ENZ. QA, QB„ QC 808.
98 101 2 rantsqenen sigaret
tabak ten of kerftabak
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 3 September wor
den gebruikt. De bonnen 178 en 184
algemeen voor voedingsvetten zijn
dne wt-Kcn geldig.
De niet-aangewezen bonnen van
strook 4 van de bonkaarten 800 kun
nen worden vernietigd.
Aanbieding nationaal
huldeblijk
Heden om 12 uur is ten paleize te
Amsterdam aan H.M. de Koningin het
nationale huldeblijk aangeboden door
het comité onder voorzitterschap van
de burgemeester van Amsterdam, mr.
Arn. J. d'Ailly.
Vanmiddag om drip uur wordt H.
M. door een deputatie van de Amster
damse Studenten Vereniging „Asva"
een stoel aangeboden. De kussens van
deze stoel zijn versierd met de wa
pens der faculteiten.
RIJTOER VAN DE KONINGIN
DOOR AMSTERDAM.
Om vijf uur precies klonken gister
middag commando's over de Dam en
ging de erewacht van de marine in
de houding staan. Even later kwam
H. M. de Konjngin, gevolgd door
H. K. H. Prinses Juliana en de drie
oudste prinsesjes naar buiten, waar
na het gehele gezelschap plaats nam
in de gereedstaande open auto.
Onder het gejuich van de duizen
den, die steeds maar weer geduldig
op het historische plein staan te
wachten, zette de stoet, die vooraf
gegaan werd door leden van de Am
sterdamse motorpolitie, zich in be
weging en zwenkte de Mozes van
Aaronstraat in. Voorop gingen de
grijze open wagens van de hoofd
commissaris van politie, de heer H.
A. J. G. Kaasjager en de burge
meester van Amsterdam mr. A. J.
D'Ailly, dan de slanke wagen, met
de koninklijke familie, nog enkele
auto's met leden van de hofhouding
en tot slot weer de motorpolitie.
Rijen dik stond hêt publiek langs
de Nieuwe Zijdsvoorburgwal, toen
de koninklijke stoet via de Amster
damse krantenwijk de tocht begon.
Door de smalle straatjes van de
Jordaan, waar het lijkt of de spitse
geveltjes van de huizen elkander
raken en waar thans door de over
kapping van dennegroen en oranje
slingers het daglicht de toegang
practisch is ontzegd, reed vanmiddag
een karavaan van auto's Door de te
gen de grijze muren opgepropte be
woners van de Hazenstraat, de twee
de Laurierdwarsstraat, de tweede
Rozendwarsstraat en de eerste Bloem
dwarsstraat baande de stoet zich
langzaam een weg tussen de men
sen, onder het groen en over de pit-
toresque bruggetjes. Koningin Wil
helmina en haar dochter, de prinses
jes Beatrix Irene en Margriet keken
hun ogen uit en beantwoordden en
thousiast de van de straten, uit de
ramen en de lantaarnpalen ge
schreeuwde groeten. Nauwelijk wa
ren de agenten in staat het talrijke
grut, dat poogde de koninklijke wa
gen te achterhalen, aan de arm te
trekken en hen voor gevaarlijke ca
priolen in deze volkrijke buurt te
behoeden.
Even keken de beide koninklijke
vrouwen verrast op, toen zij plotse
ling in de tweede Rozendwarsstraat
een zondelinge versiering boven
haar hoofd zagen dwarrelen: een
meterslange Gelderse worst.
In de nauwe Leliestraat weerklonk
onverwacht bij de doortocht het Wil
helmus uit talrijke luidsprekers.
Overal in de Jordaan was gisteren
de feestverlichting reeds bij dag
licht ontstoken om het effect van de
voor de Jordaan zo grootse gebeurte
nis te verhogen.
Via het Kadijksplein, waar de be
volking der eilanden naar toe was
gestroomd, ging het naar de Oosten
burgergracht. Hier, voor het wijkge-
bouw van de Nederlands Hervormde
Gemeente hield de auto stil. De 88-
jarige mevrouw Boon, die koningin
Wilhelmina heeft zien opgroeien op
paleis%Soestdijk, waar zij in een na
bijgelegen villa in haar jonge jaren
dienstmeisje was, bood de vorstin
een tuil roze en witte anjers aan met
een lint, dat het opschrift droeg:
aangeboden door de ouden van da
gen van de Eilanden.
Voor de kazerne Kattenburger
gracht stonden de brandweerlieden
met glimmend gepoetste helmen aan
getreden, dcch nauwelijks was de
auto voorbij of zij snelden naar bin
nen om een alarmsein te beantwoor
den.
Voort ging het via de Mauritskade
in een iets sneller tempo door de
Dapperbuurt langs het viaduct bij
de Van Swindgnstraat, die voor deze
gelegenheid door de jeugd was ver
overd. Rijen dik stond ook in deze
buurt de enthousiaste bevolking
langs de straten met oranje en rood-
wit-blauwe vlaggen. Zo kwam het
einde van deze 75 minuten durende
tocht in zicht. Langs de Muiderpoort,
de Cavalleriekazernes in de Sarpha-
tistraat, het Frederiksplein, het Rem-
brandtsplein, over Munt en Rokin
ging het huiswaarts. Eenmaal in het
paleis dwong de samengestroomde
menigte tot een opnieuw verschijnen
op het met planten omstrengelde
balcon.
KONINGIN NAAR RUIGE HOEK.
Koningin Wilhelmina zal zich, na
haar vertrek uit Amsterdam op 6
September a.s., begeven naar de
Ruige Hoek, waar Hare Majesteit,
dan als Prinses der Nederlanden, ge
durende een week zal vertoeven.
Vloot op het IJ geillumineerd
Een groot aantal oorlogsschepen heeft
voor de duur van de feestelijkheden
in Amsterdam ligplaats gekozen in
het IJ, waar hun contouren des
avonds in het licht van taRoze gloei
lampen en schijnwerpers tegen het
donkere water afsteken. Ook de eta
blissementen en schepen van de gro
te rederijen zijn geillumineerd.
Een overzicht van het Binnen-IJ
met links op de voorgrond de „Ka-
rel Doorman".
OOK DE MINISTERS IN
AMSTERDAM EENS UIT GEWEEST
De burgemeester van Amsterdam
is trots op zijn verlichte stad en daar
om had hij de ministers uitgenodigd
eens een tochtje door de grachten te
komen maken. Er dreigde echter een
kink in de kabel te komen, omdat de
rederijen door de ontstellende drukte
hadden besloten niet langer rond
vaarten te houden. Tegen achten wa
ren het volledige ministerie, de Am
sterdamse wethouders, luitenant-ad
miraal Helfrich en vele andere auto
riteiten in de ambtswoning van de
burgemeester aar. de Heerengracht
bijeen om te wachten op de boot, die
een poosje later inderdaad meerde.
Toen kon de tocht beginnen.
BIJNA 100.000.
De derde feestavond in de Kro-
ningsstad is veel drukker geworden
dan men algemeen had vermoed.
Blijkbaar hadden velen gedacht, dat
na de feestavond van 31 Augustus op
een der volgende avonden de gele
genheid om de „lichtjes" van Amster
dam te zien, gunstiger was. Want zo
wel uit de provincie als uit de stad
zelf strooomden de mensen naar de
binnenstad, waar dan ook in de
avonduren een vrolijke stemming
heerste. De stroom, die van het Cen
traal Station kwam, bewees wel welk
aandeel het Gooi en Haarlem en om
geving in deze belangstelling hadden.
Aan het Centraal Station kwamen in
de avonduren niet minder dan 99.546
reizigers binnen.
PRINSELIJK PAAR BOVEN DE
HOOFDSTAD.
Het prinselijk paar heeft gister
avond een rondvlucht gemaakt boven
de verlichte hoofdstad. Om kwart
voor negen verlieten de Prinses en de
Prins het paleis op de Dam om zich
naar Schiphol te begeven. Om half-
tien steeg de Dakota P.H.PB A
een der particuliere vliegtuigen van
de Prins van het vliegveld op.
PROVINCIALE STATEN VAN
ZUID-HOLLAND VIEREN HET
REGERINGSJUBILEUM.
Op een der meest historische plaat
sen van ons land, in het Prinsenhof
te Delft werd gisterochtend het gou
den regeringsjubileum van H. M. de
Koningin herdacht door de Prov.
Staten van Zuid-Holland. In de Waal
se Kerk, behorende tot het gebou
wen-complex van het Prinsenhof,
kwamen tegen 11 uur tal van geno
digden, onder wie de burgemeesters
van alle gemeenten der provincie
bijeen.
Precies 11 uur werd de Commissa
ris der Koningin, mr. L. A. Kesper
het met bloemen en palmen versier
de kerkgebouw binnengeleid.
Hij nam plaats op de kansel, die
geflankeerd was door de Nederland
se vlag en die van de provincie.
Voorts waren aan weerszijden van
het spreekgestoelte palmen geplaatst
en ervoor een tuil oranje bloemen.
Alvorens mr, Kesper overging tot
het uitspreken van zijn herdenkings
rede, speelde de organist, de heer G.
W. van Lienden, een paraphrase op
het lied „O Heer die daar des he
mels tenten spreidt" en het andante
van dr. Johannes Wagenar. De tenor
Louis van Tulder zong ,.Hoe groot
en goed hoe wonderbaarlijk", „De
Vrede" en „Holland bovenal.''
Na deze inleiding sprak de com
missaris der koningin zijn herden
kingsrede uit. Spreker besloot zijn
rede met het voorlezen van het adres
van eerbied en hulde, dat de Pro
vinciale Staten, ingevolge algemeen
besluit, aan H. M. de Koningin heb
ben verzonden. Na deze rede zong
Louis van Tulder nog enkele liede
ren en speelde de organist een eigen
compositie. Met het gemeenschappe
lijk zingen van twee coupletten van
het Wilhelmus werd de plechtigheid
besloten.
Na afloop begaven de genodigden
zich naar het Prinsenhof, waar de
commissaris der Koningin en Ged.
Staten recipieerden in drie zalen
van het museum.
Des middags was het hele gezel
schap de gast, van het bestuur van
de tentoonstelling„De Nederlandse
Vrouw 1898—1948" in de Houtrust-
hallen te 's-Gravenhage. Na een wel
komstwoord van dc voorzitster, me
vrouw van den Bosch—de Jongh,
werd een ïondpang over de terttoon-
steR.ing gemaakt.
In de late namiddag ontvingen de
Commissaris der Koningin en mevr.
Kespers op „De Wiltzangk" te Wasse
naar. Op deze receptie waren behal
ve eerder genoemde gasten o.a. aan
wezig verschillende ambassadeurs en
gezanten, de grootmeesteres en de
cppercereinoniemeester van H.M. cis
Koningin, enige ministers, de presi
dent van de Hoge Raad. de voorzitter
van de Rekenkamer, de vice-voorzit
ter van de Raad van Staten, de voor
zitters der beide Kamers en vele an
dere autoriteiten
