$eCcid6e(Boi!/fccmt Het Berlijnse stadhuis door communisten bestormd Joego-Slavisch protest tegen Roemeense inmenging Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN VRIJDAG 27 AUGUSTUS 194« 39ste JAARGANG No. 11178 WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" B&STORMING VAN HET STADHUIS TE BERLIJN *r* De emancipatie van de arbeider •"TIJDENS de Studiedagen der Ka- tholieke Arbeidersbeweging te Voorhout heeft de heer Ch. Stule- meyer, zelf groot-industrieel, een even helder en nuchter als sympa thiek betoog gehouden over de mede zeggenschap in de onderneming, waarbij, zo zeide hij, de doelmatig heid en de juiste verhoudingen eisen, dat de ondernemer het laatste woord houdt krachtens zijn hoogste verant woordelijkheid en zijn recht als zelf standig werker. De medezeggenschap van de arbei der achtte spreker een dwingende eis cm sociale en morele redenen. Maar ook een dwingende eis voor een goede, juiste en hoge productie, dus óók om materiële redenen. Een tegen-actie van het Westen Honderden communistische beto gers bestormden (gelijk reeds in een gedeelte onzer oplage werd medege deeld), gistermiddag het Berlijnse stadhuis, dat in de Russische sector gelegen is. Gewapend met stokken en bijlen braken zij de hoodingang open drongen het gemeentehuis binnen. Een menigte van 10.000 per sonen vuurde buiten op het plein de bestormers aan. Van de vergader- ;xv ujii iiirticiicic leueueu. 1 -r-> i r -n Wij moeten dit volkomen met hem sp"k Jaul L"k,e' de™e- i voorzitter van dc eenheidspartij, de menigte toe. Hij eiste het ontslag van het stadsbestuur en de instelling van eens zijn. Het is toch ook eigenlijk vanzelf sprekend, dat er beter, juister er meer geproduceerd kan worden, als de producenten de arbeiders in zicht hebben in wat zij doen, invloed kunnen uitoefenen op de algemene gang van zaken. Wij zijn het met de heer Stule- meyer volkomen eensindien men aan de arbeider niet de mede zeggenschap toekent alleen om de laatst-genoemde materiële redenen, alleen omdatmen er óók zelf ten slotte beter van wordt, alleen, alles samenvattend, om tactische redenen. Vooroji moet staan de oprechte en eerlijke erkenning van de volwaar digheid van de arbeider als mens en als producent. Als dat niet voorop zou staan,, zou het toch ook op de duur weer ver keerd lopen. Wij willen hierbij nog eens op merken, dat de eis van medezeggen schap in de hier bedoelde vorm evenzeer geldt voor de werkers in Overheidsinstellingen. Evenzeer. Volstrekt niet in min dere mate. Wij zijn zelfs van me ning: in nog sterkere mate. Omdat in Overheidsinstellingen vaak niet altijd gemakkelijker een ze kere sleur en ook een zekere onver schilligheid kan ontstaan, waar de betrokkene overheen moet worden gezet door hem meer interesse bij te brengen, meer persoonlijke verant woordelijkheid te geven. Op dit laat ste komt alles aan, zowel in Over heidsinstellingen als in particuliere ondernemingen: Meer verantwoorde lijkheid voor de individuele werkers! In het dragen van meer persoonlijke verantwoordelijkheid, met de daar aan vastzittende consequenties, ligt de emancipatie van de arbeider, wel ke wij bepleiten als eis, dwingende en ookverheugende eis van de tijd, waarin wij leven. Wie niet met zijn gedachten vast zit in het verleden móet dat inzien. Helaas schijnen nog te velen, jon geren zowel als ouderen, met een ze kere, door reactionaire gevoelens veroorzaakte, verblinding geslagen. HITTEGOLF IN DE V.S. - In de Verenigde Staten heerst op het ogenblik een hittegolf, die alle lecords schijnt te gaan slaan. In New York was de temperatuur hedenmor. gen vroeg boven de 100 graden Fah renheit. In Connecticut stond de thermometer Donderdag op 112 gra den Fahrenheit, te „Cold Point' Pennsylvania op 100 graden, en te Funace" in Kentucky op 105 graden. Penning bij Ambtsaanvaarding der regering door H.M. Koningin Julia na op 4 September a.s. is in opdracht van de firma C. J. Begeer te Utrecht een penning ontworpen door de beeldhouwer Maarten Pauw. Deze penning, die enerzijds de beeldenaar van Koningin Juliana draagt ander zijds een afbeelding van de Ridder zaal, zal na de ambtsaanvaarding van de nieuwe koningin algemeen verkrijgbaar worden gesteld. een volksdemocratisch bestuur voor Berlijn. Litke vroeg de instelling van een comité voor volkswelzijn, dat in plaats van het gemeentebestuur hand in hand zou gaan met de Sowjet- Unie en de Oosteuropese landen. Terwijl Litke zijn rede hield, groei de buiten de menigte aan, doordat nieuwe groepen, die kwamen aan- marcheren, zich er bij voegden. Zij zongen de internationale, riepen en juichten en wuifden met rode banie ren. De leiders der eenheidspartij kon digden aan, dat het uur van hande len was aangebroken en dat het fail liete gemeentebestuur, dat niets voor de bevolking had gedaan, plaats dien de te maken voor de stem van de ar beiders. De menigte antwoordde: „Weg met de gemeenteraad". Litke riep uit, dat het gemeentebestuur voor een catastrophe stond, daar de meerderheid gevlucht was voor zijn noodprogramma, valgens hetwelk de Berlijners hun voedsel uitsluitend van Sowjet-zijde zullen ontvangen. Hij eiste onder luid applaus, de scheurmakers er uit te zetten. Terwijl de communistische beto gers het stadhuis bestormden, werd in de Britse sector een massa-bijeen- komst gehouden, georganiseerd door het bestuur van de Berlijnse afde ling van de sociaal-democratische partij als protest tegen ..de commu nistische poging om de stedelijke autoriteiten te terroriseren." De Berlijners werden aangespoord deze demonstratie voor de ruïnes van het Rijksdaggebouw bij te wonen. Deze plek ligt op ongeveer honderd meter afstand van de Brandenburger poort, waar de Sowjet-sector begin. De radio in de Amerikaanse sector deed tussen haar programma door een beroep op alle democratische Berlijners om de tegendemonstratie bij te wonen. „Als ge Berlijn liefhebt, komt dan bijeen op de Platz der Republiek; de eenheidspartij heeft het plan het stadsbestuur te splitsen. Het lot van de stad staat op het spel." Van ruim 8000 groeide de inee- ting onder het aanheffen van de kreet „Freiheit" aan tot 15.000. Meer dan honderd politie-agenten var. commissaris Stumm waren op de been om de demonstranten te be schermen en honderd man bleven in resrve voor mogelijke botsingen. De Berlijnse sociaal-democratische leider Neumann zeide, dat de com munistische putsch verijdeld was door het uitstellén der zitting. Hij w ees op de rode vlag boven de Bran- oenbürger poort en zeide, dat de Scwjetvlag in Berlijn altijd halfstok lung. Een ander beloofde, dat de Bei- lijnse democratie zich niet uit het zadel zou laten lichten door dD rode nazi s. Hij dreigde met een algemene staking, indien deze de communisten tot staan zou kunnen brengen. Friedensburg, waarnemend turge- rr.ester, ontving een delegatie van ae eenheidspartij gedurende een vol uur. Friedensbürg zeide na de confe rentie, dat hij het communistisch op treden als bangmakerij beschouwde en verklaarde, dat het bestuur van de stad in functie zou blijv°n. „Wij blijven hier en zullen onze plicht doen', aldus de burgemeester. Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 209^5 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., 1.30 p. mnd., f3.90 p. kwart. Franco p. p. f4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 OOK DE WEGENWACHT VIERT HET NATIONALE FEEST. Op twee dagen in de nationale feest week zal de Wegenwacht niet rijden, n 1. op 31 Augustus en 4 September. Dit besluit heeft de A.N.W.B. -genomen, teneinde ook de „gele rijders" eens in de gelegenheid te stellen met hun gezin aan de feestelijkheden in de respectieve woonplaatsen deel te nemen. Dit is de eerste maal sinds de op richting, dat de Wegenwacht op'een feestdag, waarmede meestal extra- drukte op de wegen gepaard gaat, niet zal patrouilleren. Zo zal de Wegenwacht ook op 6 September, de Kroningsdag, weder om normaal dienst doen, dit in ver band met het zeer drukke verkeer, dat op alle wegen in de richting Amsterdam te verwachten valt. Eveneens zal gepatrouilleerd wor den op Zondag 29 Augustus en Zon dag 5 September, op welke dagen het Zondagsrijverbod is opgeheven. EENS WAS KLUNDERT RESIDENTIE Nu Nederland weer aan de voor avond staat van een zeer belangrijk gebeuren, dat nogmaals de band tus sen het Huis van Oranje en het Ne derlandse volk zal onderstrepen, heeft het zin terug te gaan tot de dagen der eerste kennismaking van Nederland met Oranje. Dat was in 1544 toen de jonge prins Willem1 van Oranje een bezoek bracht aan het Noord-Westelijk deel van de huidige tussen Breda, het Hollands Diep en provincie West-Brabant, het gebied dat behoord had tot de bezittingen van René van Chalons, wiens erfge naam Willem van Oranje op 11-ja- rige leeftijd was geweest. Het plaatsje Gluyder, thans Klundert ge heten. werd op 28 Augustus 1544 voor korte tijd de prinselijke resi dentie. Uiteraard waren de omstan digheden in 1944 niet van die aard, dat een viering van de 400ste ver jaardag van dit bezoek, mogelijk was. ONGEANIMEERDE BE LUS De effectenbeurs te Amsterdam had gisteren weer een zeer kalm verloop. Het publiek betoonde wei nig animo en er waren niet veel op drachten, zodat de handel een traag karakter droeg. Wel ging in enkele fondsen, zoals Koninklijke en HVA nog wel wat om, maar ook de omzet ten in deze aandelen waren niet om vangrijk. Daarbij was de stemming aan de ongeanimeerde kant. Bij de opening waren diverse aande-'en wel- is waar iets hoger dan de vorige slotprijzen, maar onder beurstijd kon in de meeste rubrieken een kleine afbrokkeling worden waargenomen en bij het slot werd gehandeld op on geveer het laagste peil van de dag. De beleggingsmarkt was rustig. De Nederlandse staatspapieren waren aan de gedrukte kant en verscheidene soorten waren een fractie lager. De Amerikaanse markt was verwaarloosd UIT JERUZALEM Verhoogde activiteit van sluip schutters en intenser mortiervuur te Jeruzalem op heden hebben bij waarnemers de indruk gewekt, dat onderbreking van het bestand en hervatting der vijandelijkheden op handen is. Kolonel Mosje Dayan, de 35-jari- ge eenogige bevelhebber der Joodse strijdkrachten, heeft de waarnemers der V.N. in Palestina beschuldigd van „achteloze supervisie" over de Arabieren en „overijverige supervi sie" over de Joden. Volgens Dayan hebben manschappen van het Ara bische legioen en van Egypte zich schuldig gemaakt aan verschillende bestandschendingen, die de waar nemers niet gerapporteerd hebben. 110 AMERIKAANSE BISDOMMEN WILLEN EROPESE ONTHEEMDEN OPENEMEN. Zes Amerikaanse priesters, de Na tional Catholic Resettlement Council vertegenwoordigend, hebben bij de Paus een rapport ingedi nd over hun inspectiereis door Duitsland, Oosten rijk en Italië (waar zij de kampen voor ontheemden bezochten) alsme de over de organisatie in 110 bisdom men van de V.S. met het oog op de opneming van Europese ontheem den. Tijdens de audiëntie, die een half uur duurde, toonde de Paus een le vendige belangstelling voor deze Amerikaanse plannen en drukte hij de hoop uit, dat de Verenigde Staten en andere landen een steeds grotere hulp zouden verlenen aan de hon derdduizenden oorlogsslachtoffers. De priesters werden aan de H. Va der voorgesteld door Mgr. Andrew P. Landi, Bisschop van Brooklyn. Mgr. Ligutti, van de Nationaal Ca tholic Bural Conference, is te Rome aangekomen om zich te decomente- ren over het probleem van de ont heemden en van hun tewerkstelling. Hij verklaarde, dat er in de Verenig de Staten krachtig gewerkt wordt aan de herziening van de imigratie- wetten. MET ANNA PAUKER AAN DE STOK De Joegoslavische regering heeft aan de regering der aangrenzende „volksdemocratie" Roemenië een no ta doen overhandigen, waarin de Roemeense minister van Buiten landse Zaken, mevr. Anna Pauker en andere communistische leiders in dat ,'and worden beschuldigd van ma noeuvres, die ten doel hebben de re gering van Tito ten val te brengen. Hiermede heeft zich het onder linge conflict tussen de communis tische partijen, die trouw betuigen aan de Kominform en de Joego slavische communistische partij, zich plotseling geopenbaard als een'open lijke breuk tussen twee Balkanlan- den van het Oostelijk blok. De protestnota bevat een lange reeks van klachten, te weten: dat Roemeense staatslieden in toe spraken en krantenartikelen de Joe- goslaven oproepen hun leiders af te zetten; dat Joegoslavië wordt voorgesteld als een land, dat het anti-imperialis tisch front heeft verlaten en weer een bourgeois-staat is geworden; dat de kranten geen woord schre ven over Joegoslavië's anti-kapita listische houding op de Donau-con- ferentie, maar wel zeer grote p'aats inruimen voor grove beledigingen aan het adres van Tito en de meer derheid van het Joegoslavische volk; dat de Roemenen niet naar Radio Belgrado mogen luisteren; dat op Joegoslaven in Roemenië woonachtig druk wordt uitgeoefend om verkla ringen tegen Tito af te leggen. Dit alles, aldus de nota, betekent een schending van verdragen, een in menging in binnenlandse aangelegen heden en dient de pogingen der im- OP IEDERE VIER DUITSERS EEN ONTHEEMDE Van de ongeveer 66 millioen Duitsers zijn er 15.052.000 ontheemd; d.w.z. op iedere vier Duitsers is er een, die van huis en hof verdreven is door de oorlogsomstandigheden en hun nas'eep. 6.520.000 ontheemden komen uit de gebieden ten Oosten van de Oder-Neisse-grens, 1.496.000 uit de overige Oostelijke gebieden. 3.576.000 zijn z.g. Volksduitsers, die oorspronkelijk als bevolkingsminder heden in Duitse nabuurstaten leef den. 2.500.000 Duitsers zijn van de ene bezettingszone naar de andere „verhuist", van wie 479.000 door bom bardementen in West-Duitsland alles verloren. Voorts hebben ongeveer 5.500.000 kinderen en jongeren tengevolge van de oorlog hun tehuis verloren en 2.700.000 hunner zijn Oost-Duits- land uitgezet. De voegende percen tages geven een beeld van het ont stellend hoge aantal nieuwkomers in de verscheidene Duitse gebieden: Sleeswijk-Holstein 48.2 Mecklen- burg-Pommeren 45.4%; Neder-Saksen 35.4 Beieren 31.1 Saksen 24.6 Thuringen 24.1 Würtenberg- Baden 21.6%; Noordrijnland-West- falen 12.7%. In Hamburg b.v. bestaat de bevol king voor 7.2% uit ontheemden, in Berlijn voor 3.6%. RODEN WILLEN MASSA DEMONSTRATIES VAN ITALIAANSE K*A. SABOTEREN. De Italiaanse ochtendbladen van 25 Augustus berichtten dat het be stuur van het communistische-socia- listische Jeugdfront aan alle afde lingen geheime instructies heeft ge zonden, om de massale jeugddemon- straties te saboteren, welke de Ita- liaansche Katholieke Actie in Sep tember te Rome houdt. Hiertoe moe ten de communistische jongeren zich onder de demonstraten mengen om te verhinderen, dat ze de program ma's behoorlijk kunnen afwerken. „II Quotidiana", het dagblad van de Italiaanse Katholieke Actie, schrijft, dat deze saboteurs verloren zullen gaan tussen de honderduizenden en waarschijnlijk meegesleept zullen worden door het enthousiasme van de katholiekfe jongeren.... peria'isten en vijanden der volks democratieën. Twee dingen zijn bij dit protest op merkelijk. In de eerste plaats werd de nota ondertekend en overhandigd door Simich, de minister van Buiten landse Zaken, die geen lid is van de communistische partij, en in de twee de plaats wijkt de tekst van de nota af van de voorgeschreven diploma tieke taal. Bovendien wordt de Roe meense minister niet aangeduid als „kameraad Pauker doch als „me vrouw Pauker". Anna Pauker eiste in de pers openlijk de liquidatie van de Joegoslavische leiders. AMERIKA DREIGDE MET SLUI TING SOWJET-CONSULATEN. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft bekend gemaakt, dat Walter Bedell Smith, de Amerikaanse ambassadeur te Moskou, de Sowjet-Russische rege ring reeds had meegedeeld, dat de V.S. de Sowjet-Russische consulaten te New York en San Francisco zou den kunnen sluiten, voordat de Rus sen hiertoe hadden besloten. Bedell Smith had de waarschuwing geuit, dat de mogelijkheid bestond, dat de consulaten gesloten zouden worden, indien de Russen „voortgingen met het aan banden leggen van de be wegingsvrijheid en het optreden van Amerikaanse functionarissen in hun land". Volgens Modermott, woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft het mi nisterie ook herhaaldelijk het slui ten van het Amerikaanse consulaat te Wladiwostok overwogen, omdat het „van geen enkele waarde" voor de V.S. is. MET MEVROUW KOSENKINA GAAT HET UITSTEKEND. Getuigschriften van burgerschap. Met enige plechtigheid en in tegen- woordighied van de Commissaris van de Koningin in de provincie Zuid- Holland heeft Woensdagmiddag voor de eerste maal in ons 'and in de ge meente Wateringen de uitreiking plaats gehad van getuigschriften van burgerschap. Dit getuigschrift werd verstrekt aan alle 23-jarigen in de gemeente. De burgemeester over handigt een getuigschrift aan een, burgeres van zijn gemeente. Slagers doen hun beklag Over de minister en de vrijheid van de boer. In de kringen van het gewestelijk bestuur van de Ned. R.K. Slagers- bond hebben wij het oor te luisteren gelegd, na al hetgeen er de laatste tijd is geschied rondom de beperkte vlees-voorziening. Hoe staat het er nu mee? vroegen wij. U moet weten, aldus onze zegs man, dat de Nederlandse regering gebukt gaat onder de druk van de- viezennood en zij daarom kalfdra- gende koeien en stamboekvee moet uitvoeren. Maar u moet ook weten, dac er na drie jaar bevrijding nog zwarte slachters zijn en er een smokkelhan del naar België bestaat, en aldus koeien worden onttrokkèn aan de of ficiële leveringsmarkten, waardoor aan het publiek op de bonnen via de slagers het vastgestelde rantsoen zou kunnen worden afgeleverd en wel tegen de vastgestelde prijs, terwijl de massa niet meer kan betalen. Was dit nu allemaal nodig? Dat minister Mansholt de ver plichte veelevering heeft afgeschaft, is goed en getuigde van vooruilslie- vendheid; want daarmede is een stuk vrijheid voor de boer herkregen. Dat onze rijke oogst (ook grasgroei) de eerste levering stagneerde, is. met de schuld van deze minister; maar Z.Exc. had er toen iets anders tegen over moeten stellen: teneinde de le vering aanlokkelijk te mak?r. de vee- prijzen moeten verhogen Helaas, dat Mevrouw Kosenkina heeft giste- Sï Roosevelt-ztekenhifis Ser/omv^- JVe" "bTvr^en^s'Lneeko Z he^'uitstekend^6 d°kt°ren 2U h^n ESTSrtS.," Onder de zes die haar kk ef;^n„leZ0Chdtfen'harraShSenarge! j ™ke"? ZeS ""P*" 'aa' '5 naaien go j toegestaan, is oorzaak van een tijde lijk tekort aan slachtvarkens. Had de - President Roosevelts 18-jarige SS. Lder,s or?lrPnt kleinzoon Curtis Boettiger is in een """aÏÏ'5" ziekenhuis te Los Angles opgeno- men, daar hij lijdende is aan „een j vaKKnng.n. lichte graad" van kinderverlamming, dezelfde ziekte, die wijlen president Roosevelt in de twintiger jaren kreeg. Curtis is een zoon van Roose velts dochter Anna. Wit-Russen, hol pen. De UNO vergadert in Parijs. In September komt de Algemene Ver- gaderings van de Verenigde Natie in het Palais de Chaillot te Parijs bij een. De 38.000 m2 van het oude Tro- cadero zullen ternauwernood de 5.000 personen, die bij dit gebeuren betrokken zijn, kunnen herbergen. P/oegen arbeiders werken aan de transformatie van het gebouw. KATHOLIEKE BAKKERS- EN SLAGERSGEZELLEN WILLEN FUSIONNEREN. Deze week kwamen de hoofdbe sturen v. d. katholieke Bakkers- en Slagersgezellenbonden in gecombi neerde hoofdbesturenvergadering bij een onder leiding van de heer J. C. Evers. Besloten werd dat op Zondag 12 Dec. een fusiecongres zal worden gehouden, voorafgegaan door een vergadering van iedere bond afzon derlijk, waarin zal worden voorge steld de bestaande bonden op te hef fen en over te gaan tot stichting van de „Nederlandse Katholieke Bond van Arbeiders'(sters) in Voedings- en Genotmiddelenbedrijven". VERTEGENWOORDIGER VAN DE PAUS BIJ INHULDIGINGS PLECHTIGHEDEN. Bij de inhuldigingsplechtigheden van Koningin Juliana op zes Sep tember a.s. in de Nieuwe Kerk te Amsterdam zal Z.H. Paus Pius XII vertegenwoordigd worden door mon seigneur Valerio Valeri, apostolisch nuntius. PATER LEO SMEETS O.CARM. f Op 81-jarige leeftijd is te Zende ren overleden de oud-provinciaal der Carmelieten pater Leo L. Smeets. De overledene, die officier in de Olde van Oranje Nassau was, genoot in Twente bekendheid door de op richting van het gymnasium St. Al- berti, waarvan hij lange tijd rector is geweest. Pater Smeets richtte tijdens zijn provincialaat te Hoogeveen en Aals meer nieuwe kloosters. Bij de Philipsfabrieken in Strijp is brand uitgebroken in een loods, waarin 600 ton oud papier was opge slagen. De vlammen vonden hierin gretig voedsel. De Eindhovense brand v. eer en twee Philipsautospuiten wis ten het vuur te beperken en over slaan naar een in de nabijheid staan de boerderij te voorkomen. De Staatscourant van gisteren be vat een vierde wijziging van de prij- zenbeschikking dranken en consump tie-ijs- voor gebruik ter plaatse van verkoop 1947 II. Het gedenkteken voor de geval len Nederlandse spoormannen, dat dc beeldhouwer W. J. Valk te Eeldewou- de vervaardigd heeft, is in ontwerp gereed gekomen. Het ligt in de be. doeling het monument het volgend jaar September ter gelegenheid van de herdenking der spoorwegstaking te onthullen. BUITENLAND. Bij ccn tornado op Nieuw-Zee- land werden 3 personen gedood en 22 ernstig gewond. De schade loopt in ae millioenen. 2500 man grondpersoneel van de Amerikaanse luchtmacht zullen 1 September naar Engeland gaan om de zorg op zich te nemen van Ame rikaanse B 29's en de vliegtuigen die gebruikt worden voor de Berlijnse luchtbrug. Het kolenschin „Moonlight" is voor de kust van West-Schotland ge zonken. Slechts een lid van de vier koppige bemanning werd gered. In Basoeto-land zijn een vrou welijk' negeropperhoofd en twaaJf mannen ter dood veroordeeld, omdat zij ,.op rituele wijze" een neger ge dood hadden. Het slachtoffer werd in stukken gesneden voor het ver krijgen van een tovermiddel. Z.H. Exc. de Bisschop van Haar lem zal Dinsdag 31 Augustus geen audiëntie verüenen. Een tcoAAzttjt... Doen wat goed is voor zich en voor het geheel, voor anderen, dat is stre ven naar het geluk op aarde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1