Water onder de Sahara! Lichtstad - Sprookjesstad RECEPTIE TALEN w.0. SPAANS DONDERDAG 26 AUGUSTUS 1948 DE LEIDSE COURANT EERSTE BLAD - PAGINA 2 LEIDEN: „f\hhhhhhhriepen honderden Leidenaars, toen gisteravond om even over half negen de verlichting van het grote V. en D.-pand aan de Aalmarkt ontstoken werd en een zee van licht uitstraalde ever de mensenmassa, die zich vermeiden in de sprookjestuin. Vanaf dat ogenblik bereikte de wonderlijke sfeer rondom Aalmarkt en Stille Rijn haar .cli max en terwijl de fonteinen hun klaterende last neer'plensten. als strooide een gulle toverfee millioenen glinsterende diamanten, de lampen in de bloementuin op de cadans van de wind heen en weer wiegden en de gro te gebouwen, rondom de tuin, zich weelderig baadden in een zee van kleyrig licht, was het als werden we opgenomen van dit ondermaanse en zweefden we door de stille avond over een paradijselijk plekje. Een avondwandeling Dit is geen tentoonstelling zonder meer. Want een tentoonstelling gaat men zien en daarmee uit. Maar hier kan men uren dwalend voortschuife- len en als dan eindelijk de uitgang bereikt is, zou men opnieuw ^en gul den willen offeren, om zich nogmaals in deze wonderlijke sfeer onder te dompelen, inplaats van weer in de nuchtere werkelijkheid op de Bree- straat te staan. We hebben het dus nog een keer gedaan en toen weer andere dingen gezien, die ons eerst niet opgevallen waren. En zou men een derde keer gaan, wis en zeker, dat men weer nieuwe ontdekkingen zou doen. Over ontdekkingen gesproken. De gedachte om in het Waaggebouw een café in te ichten mag zeker zo ge noemd worden. Men heeft helemaal niet geprobeerd het „echt intiem" te maken met namaak-antiek. Dat was trouwens niet nodig, want dit is alle maal echt antiek en daarom is het juist zo mooi! „Hoe groot is dat bier vat?" vroegen we de ons bedienende ober. En, kennelijk voor de zoveel honderste keer, antwoordde hij ..ze venduizend vierhonderd liter, mijn heer. Mag ik even afrekenen?'" Als we later nogeens op 'n Vrijdagmorgen een blik werpen door de geopende deur van het Waaggebouw, zullen we, bij het zien .van de ruw houten banken, zeker nog eens terugdenken aan die wonderlijke avond, toen we bier dronken uit een vat van 7400 liter! Lichtstad. Parijs heeft de naam de lichtstad te zijn, hoewel men wat dat betreft van het na-oorlogse Parijs niet al te ho ge verwachtingen moet hebben, doch deze week doet de Sleutelstad de voor-oorlogse hoofdstad uit het land van Marianne zware concurrentie aan. Waarschijnlijk niet door de hoe veelheid licht; dat is trouwens niet van belang. Het gaat om de sfeer en die hebben de versierders bijzonder goed getroffen. Want of men nu de eenvoudig verlichte reclameplaat van de fa. Sloos ziet, of de kleine oranje lampjes van drukkerij De Eink, het bescheiden rood, wit en blauw van de fa. Meykgmp en de illuminatie van de fa. Jansen, het doet allemaal even prettig aan als de enorme ver lichting van de fa. van Berge Hene gouwen, een gekroonde W, geflan keerd door de jaartallen, boven een schat van moderne radio's en het ge heel «bekroond door een reusachtig Philipsembleem. De Faam doet hier niet voor onder en het warme rode licht is een dankbare afwisseling in de enorme hoeveelheid witte lampjes, die op dit pand zo zijn aangebracht, dat de architectuur ten volle tot recht komt. De lijnen van het V. en D.- pand zijn wat erg strak gehouden, maar door de grote afmetingen im poneert het toch geweldig. Zij allen bij elkaar stralen een be toverende gloed uit op het wandel park beneden hen en met de inge nieus verlichte fonteinen doen zij de bloemen op hun mooist uitkomen. HET PROGRAMMA VOOR MORGEN Morgen, de eerste der eigenlijke feestdagen van de Leidse feest- week, luidt het programma als volgt: 10 yur v.m.11 u. nam. Jubel flora Stadsgehoorzaal. 9.30—12.30 en van 13.30—1 uur 's nachts: Lunapark Heren gracht. 912.30 uur: Paardensport- dressuur (niet toeg. voor pu bliek). v 25.15 uur: Concours hippique, Schuttersveld. 8.30 uur: Oranje wandeltochten, start 't Raedthuys. 8.309.30 uur: Rijwieltocht, start „Oud Hortuszicht". 10 uur: Openluchtconcert op de Beestenmarkt, T. en D.". 10—11 uur: Waterskiën op het Galgewater. 6.30 uur nam.: Ballonopstijging „De Professoren wijk". 8 uur: Toneeluitvoering Leidse Schouwburg. Zaterdagse zomeravond. Weer terug in het drukke gewoel van 'de Breestraat wordt allereerst de aandacht getrokken door het stad huis, dat, door felle schijnwerpers be licht, in een witte gloed staat en waarvan de toren reeds op verre af stand buiten de stad te zien is. De Breestraat leek gisteravond wel de Stationsweg op een Zaterdagse zo meravond, alleen met dit verschil, dat de kronkelende mensenslang niet zo regelmatig voortkroop, als dat op Zaterdagavond het geval is. Bij de fa. van der Heyden ontstond een com; plete opstopping en de meeste voor bijgangers hadden er een kwartier mangelen vooi over om datgene in de etalage te zien, waarvan zij bij voorbaat al wisten dat het mooi zou zijn. Maar het is zo hatelijk, om voor het glas te moeten blijven staan, ter wijl zo'n verleidelijke moccataart je straal negeert, met zoiets van „je krijgt me toch niet; loop maar door". We zijn doorgelopen „Het Gulden Vlies" moge op een gewone dag als café-restaurant niet zo erg opvallen, gisteravond deed het dat wel en ~e markante lijnen van wit licht dedén het forse gebouw op z'n voordeUgst uitkomen. Dit alles bij elkaar, met de kleurige schilden onder de oranje-zonnetjes en de helverlichte feestetalages, ma ken de Breestraat, zeker bij avond, tot de mooist versierde straat van on ze stad. Wolken oranjeballen onder de Ko renbeurs trokken ons derwaarts en het was zeker tienmaal èen trap op onze toch al blauwe tenen waard om vanaf deze afstand de geïllumineerde Karnerpelkbrug te zien, waarboven de lichtzee van Peter Leenen hoog oprijst. De rij winkelpanden op het Gangetje zien er, door hun gezamen lijke versiering, zeer bekoorlijk ,uit en kunnen wedijveren met de meer royale verlichting van het pand van de fa. Iemco. In het veen kijkt men niet op een turfje! Rustiger is het pand van C. en A., dat z'n rode licht in de Zwarte Nieuwe Rijn weer kaatste. De eerste prijs. Om onvolledigheid te vermijden, waren we eigenlijk van plan geen na me" noemen. Want we kunnen nu wc tellen, dat de verlichting aan het huis van de heer Hackaart, Hee renstraat 134, met die romantische lampjes in de struiken, zo mooi is, maar dan zijn wo eigenlijk ook ver plicht iets van slager Arn. Bergers te zeggen en zeker ook over de gere staureerde gevel van Van Cleef, in de Haarlemmerstraat, die, helaas, nü pas goed opvalt. Helaas, omdat talloos velen er op gewone dagen achteloos voorbij lopen en niet zien, dat hier door een zeer deskundige restauratie een gëvel van bijzondere historische waarde behouden is gebleven. Dan kunnen we ook nog vermel den, dat Peter Leenen ook op de Steenstraat z'n best gedaan heeft en dat de Nederlandse Bank, op het Kort Rapenburg er florisant uitziet, maar we weten, dat het onvolledig blijft. Neen, laten we er maar mee uitschei den. Maar dan moeten we toch nog één versiering er aan toevoegen. Want toen we, om even uit het drukke ge woel te geraken, op de Zoeterwoudse Singel belandden, werd onze aan dacht getrokken door de 'bijzonder fraaie verlichting van het St. Liduina- huis. De lantaarns wierpen hun gele strepen in het onrustige singelwater en hier bovenuit straalde het forse gebouw in een zee van oranjelicht, terwijl een zacht wit licht zijn schijn sel wierp op het mooi versierde borst beeld van de jubilerende vorstin, dat als „pièce de milieu", de bloementuin beheerste. Terug door de Doezastraat viel ons oog op de oranjeboom vöor café „Royal"' en gaven we in stilte deze straat het praedicaat „De vrolijkst versierde straat van Leiden". De lam pen op de vlaggestokken, die in alle gevels geplant zijn, doen het bijzon der goed en doen de aardige bloem bedden op het trottoir op hun voor- deligt uitkomen. Toen waren we aan het einde van onze rondgang gekomen en juist wil den we als ondeskundige jury even vaststellen welk- gevel het mooist was, toen we ongewild een blik wier pen door de geopende poort van het van Broucho venhof je, op de Papen gracht en daar temidden van een fel rood bloemenbed een stille lantaarn haar licht zagen werpen op de slapen de witgekalkte huisjes. Dat was geen feestverlichting en het heeft niets extra's gekost, doch in onze gedach ten heeft het hofje de eerste prijs! En hoevelen van de duizenden, die zich op de Breestraat verdrongen, zullen op dit rustige plekje,, waar het jachtende leven uitgebannen is. zo iets moois gevonden hebben DE JUBELFLORA. Het bezoek aan de Jubelflora con centreerde zich gisteren natuurlijk in de avonduren en tussen half ne gen en half tien was het bepaald te druk, zodat de toevoer even moest worden stopgezet. Ruim 4500 beta lende bezoekers zijn gisteren de lo ketten gepasseerd, maar wie rustig de tentoonstelling wil bezoeken, doet beter dit overdag te doen. Vanmorgen zijn de kinderen van de Voorzienigheid en het St. Lidui- nahuis en het Weeshuis aan de Hoogl. Kerkgracht op de tentoonstelling ge weest benevens 'n aantal ouden van dagen. Morgen zullen andere groe pen aan de beurt zijn. HET LUNAPARK. Vanmorgen is het Lunapark aan de Heerengracht geopend. Iedere morgen zullen rond 3000 kinderen, die daarvoor gratis toegangsbewij zen hebben gekregen, hun ritjes in diverse vermakelijkheden kunnen maken. Vanmorgen waren ze natuur lijk allen present, 't Was 'n heksen kel en de leiders konden er niet bo ven uit komen. Maar de kinderen amuseerden zich best. RECTIFICATIE. In de uitslagen van de jubelflora, die wij gisteren vermeldden, is een foutje geslopen. Bij de getuigschrif ten eerste klas leze men 2. C. F. Hemerik, Leiden. DUEL-MEAT LEIDSE BURGERS- MILITAIREN. Op 31 Augustus. Het lag aanvankelijk in de bedoe ling op 31 Aug. een militaire parade te houden en om de militairen, die hierdoor niet in hun eigen woon plaats deze -feestdag konden vieren, iets feestelijks aan te bieden,, besloot men op deze dag een militaire sport dag te organiseren. Deze gedachte is uitgegroeid tot een duel-meat tus sen de Leidse burgerij en de mili tairen. De tweede reden tot het or ganiseren hiervan was het nader in contact brengen van de hier geleger de militairen met de burgerij, want als straks de winter komt, zuil In de jongens de kilheid van de kazer- na wel eens willen ontvluchten en hun zakgeld staat niet toe dit steeds naar openbare gelegenheden te doen. Hier ligt dus een mooie taak voor de Leidse burgerij. En als deze winter voorbij zal zijn, zullen vele militairen met dankbaarheid terug denken aan de prettige avonden, die zij in huiselijke kring bij Leidse fa milies hebben doorgebracht. Dit ho pen zij althans te kunnen doen. Daarom dit contact-zoeken. Inmiddels is de parade afgelast, doch de voorbereidingen van deze 'sportdag waren al in een zover ge vorderd stadium, dat men besloot de ze toch doorgang te doen vinden. Het programma vangt 's middags om één uur aan op de speelweide van de Leidse Hout, met motorbehendig- heidswedstrijden. waarbij het par cours o.m. dwars door de vijver loopt. Het publiek kan er dus van verzekerd zijn aardige situaties te aanschouwen. Deelname hieraan is alleen mogelijk door militairen. Om half drie begint op de sintel gaan het athletiekprogramma, be staande uit de nummers 100, 400, 1500 en 30-00 meter. 4 x 100 meter es tafette, Olympische estafette, pols stokhoogspringen en sneerwemen. Voor de dames bestaan de nummers uit 80 meter, vèrspringen. discus- weroen en 4 x 80 meter estafette. Bij de Leidse ploeg zullen ook de dan aanwezige Oxford-athleten ingescha keld worden. Om vier uur wordt de voetbalwed strijd gespeeld tussen het Leids elftal en de nloeg van het Regiment Technische Troepen uit Utrecht. Dit elftal heeftMaandag 1.1. de Leidse militairen met maar liefst 50 ge- klont en zal zeker in staat zijn het Leidse elftal behorlijk partij te ge ven. Het batig saldo van deze sportdag zal worden verdeeld tussen het Prins Bernhard-fonds en de U.N.A.C. Maandag komen wij hier nog nader op terug en hopen dan enkele namen van deelnemers te kunnen vermel den. GEEN ONTHOUDINGSDAG. Wij herinneren er aan, dat voor morgen (Vrijdag) is gedispenseerd in de Onthoudingswet voor allen, die in Leiden of Oegstgeest verblijven. A. C. SOIVIMELING De heer A. C. Sommeling, referen daris ter gemeentesecretarie te Bre da, die indertijd in Leiden door B en W no. 2 was geplaatst op de voor dracht voor hoofd van de Accoun tantsdienst is door de gemeenteraad van Arnhem met algemene stemmen benoemd tot hoofd van de Accoun- tansdienst aldaar. AANBESTEDING BOUWPLAN NOORD. Hedenmiddag om half drie vond in een der "kamers van het stadhuis, ten overstaan van Bern. Buurman en ir. M. P. Schutte, b.i., architecten B. N.A., de aanbesteding plaats van een complex van 30 bouwblokken, be vattende 287 arbeiderswoningen, 7 winkelwoningen; 1 rijwielherstel- plaats, 270 stenen schuurtjes, diverse tuinafscheidingen. enz., deel uitma kend van het uitbreidingsplan „Noord"', gelegen achter de Mare- en Herensingel te Leiden. De inschrijvers zijn: M. v. d. Bent en Zn., Wassenaar ƒ3.287.300; fa. A. Brandwijk, Sliedrecht ƒ3.307.900; De Kortes Bouwbedr, Vianen ƒ3.329.000; N.V. IJselstijns Aan.bouwb., Gouda ƒ3.412.495; N.V. Wormerveerse Aann. Mij., Wormerveer ƒ3.465.200: C. Boel, Voorburg, ƒ3.560.000; v. Rossum's Aann.bedrijf, Utrecht 3.585.000; G. A. W. J. en A. J. Bergs- hoef, Alphen a. d. Rijn ƒ3.689.000: G. J. Spinbroek, Rotterdam 3.846.000. De gunning is aangehouden. R.K. DAMES- EN MEISJES- gymnastïekvfrfniging „SPORTIEF". In verband met de jubileumfees ten gaan de lessen van 'a.s. Vrijdag 27 Augustus niet door. De lessen be ginnen dus als volgt: Woensdag 1 Sept. voor de 2 jong ste clubs; Vrijdag, 3 Sept. voor de 4 hoogste clubs en Maandag 6 Sept. voor de 2 tussen-clubs en de Rhyth- mische Club Begint allen met veel am'bitie dit nieuwe oefenjaar! Het Bestuur. BURGERLIJKE STAND. Gehuwd: A. van der Gugten jm. en W. Gijsman jd.; J. Mulder jm. en E. Huisman jd.; J. van Staden jm. en L. E Lindenberg j.d.; J. van der Weij- den jm. en C. Duivenvoorden jd.; W. Dubbelaar jm. en C. J» de Kleijn jd.; P. Philippo jm. en M. J. Hamstra jd.; S. van Oosten jm. en J. M. C. van den Hoed jd.; P. G. van der Steen jm. en C. Kromhout jd.; L. L. Bousie jm. en M. Cl van der Kaay jd.; J. M. H. Borghans jm. en J. M. de Groot jd.; B. Lambooy jm. en N. van Varick jd.; I. de Wolf jm. en B. Konings jd. Geboren: Eugenia d.van P. F. de Boer en M. Huisman; Johannes Elias z. van H. W. Heinrichs en J. J. Velt- huijzen; Hendrik Jacobus z. van J. W. van der Laaken en G. G. Brussee; Johannes Franciscus z. van A. M. van Gessel en J. M. G. van der Drift. Fer dinand z. van S. Ramak en H. van der Melj; Jacoba d. van H. van Duijn en L. Regelink; Harmina Ivonne d. van H. Kroeze en H. Haan; Johan z. Gouden Regeringsjubileum H.M. Koningin Wilheimina De Burgemeester van Leiden, brengt ter openbare kennis, dat hij op 31 Augustus a.s., tei gelegenheid van het Gouden Regeringsjubileum van H.M. Koningin Wilheimina, des namiddags van vier tot vijf uur in de Burgerzaal van het Stadhuis (in gang Breestraat) voor de burgerij, instellingen en verenigingen een re ceptie zal houden. De Burgemeester voornoemd, F. H. VAN KINSCHOT. ROTISSERIE OUDT LtyDEN Van onze adverteerders HEROPENING „PRONONCE" Het magazijn „Prononce". Bree straat 65, deelt in de vreugde en de drukte der Jubileumfeesten, door de heropening na een weldadige restau ratie. Hoewel nog slechts twee jaar gevestigd, bleek de drang naar uit breiding reeds zo groot, dat een ge deelte van kantoor-kamer bij ver koopruimte moest worden getrokkén tegelijkertijd werd het gehele in terieur vernieuwd, 'n Goed teken vari 'n gezonde groei. „Prononce" komt weer beter naar voren! van F. L. Pruimboom en H. C. Keij- zer; Martinus Frederik Johannes z. van A. M. Pet en A. C. de Vogel; Dirk z. van J. Borst en W. F. van Dic> n; Ingrid Hillegonda Maria d. van J. Langezaal en W. van Gog. Overleden: IJ. van der Pais man 73 j. LAATSTE BERICHTEN HERDERLIJK SCHRIJVEN. Inzake de kerkelijke viering van regeringsjubileum en inhuldiging vernemen wij nog, dat op Zondag 5 September in de kath. kerken £en herderlijk schrijven zal worden voor gelezen. De gouden koets, de witte calèche en enkele andere rijtuigen, werden vanmorgen van de koninklijke stal len naar het station Hollandse Spoor te Den Haag gereden. Daar werd op <een zijspoor de „koninklijke ftrein" geformeerd, die rijtuigen en paar den naar Amsterdam vervoerde. De wielen geklemd tussen houden blokken en met dikke touwen, vast gebonden aan de wagons, stonden daar de landauers, brikken, calèches en sociable. In totaal ic rijtuigen op 11 open spoorwagons. Ditmaal kon de Gouden Koets wel per trein getrans porteerd worden. In de bezettingstijd hééft men de Djiitsers, die dit ook probeerden, nooit verteld, dat de beeldengroep op de gala-coupé ver wijderd kon worden. Dit is nu ge beurd, en zo zal de koets, omwikkeld moderne - vlotte - methode KON. ERK. PITMANSCHOOL PLANTSOEN 65 - TELEF. 26558 Mr.WINSTON CHURCHILL en Veldm. SMUTS tekenden ons „GULDENBOEK" C 'sZondaqs-gesloten Röirne Parkéèrgelegenheid Steenstr. 53 LEIDEN Telef- 21217 met doeken, naar Amsterdam gaan. In vijf gesloten wagons vergezelden 24 paarden en rijtuigen. De trein werd afgesloten met een rijtuig voor personeel van de koninklijke stallen, dat in Amsterdam bij de feestelijk heden dienst zal doen. PASPOORT GEWEIGERD. De Sowj et-autoriteiten hebben aan de adjunct-burgemeester van Berlijn, dr. Friedensburg, een paspoort om zich naar'de jaarbeurs te Leipzig te begeven, geweigerd. Volgens het nieuwsbureau ADN (Sowjet-zóne) gronden de autoritei ten hun weigering op het feit, dat de burgemeester der stad, Louise Schroeder, ziek is, zfdat „de ad junct-burgemeester in de huidige cri- tieke toestand te Berlijn de stad niet gedurende verscheidene dagen kan verlaten". HET STADHUIS VAN BERLIJN BESTORMD. Het gemeentehuis te Berlijn is hedenmiddag te 14.10 uur bestormd door ongeveer tweehonderd demon stranten van de communistische een heidspartij. Zij waren gewapend met stokken en bijlen, braken de hoofd ingang binnen en drongen de hoofd- pen op. Een menigte van tienduizend mannen, vrouwen en kinderen, bui ten op het plein, vuurde de bestor mers aan. De bestorming van de ingang werd uitgevoerd toen de politie de ijzer draadversperring had weggehaald om een delegatie binnen te laten. De in het gemeentehuis binnenge drongen demonstranten vulden dra de vergaderzaal van de raad. Hier sprak Paul Litke, de vke-voorzitter van de Eenheidspartij, de menigte toe. Hij zeide, dat de Duitse gemeen te-autoriteiten door te nauwe sa menwerking met de Westelijke geal lieerden de econom'^che toestand van Berlijn ontredderd hadden. GOUDA, 26 Aug. Kaas. Aange voerd 217 partijen. Ie kwaliteit met rijksmerk 1.737.77 p. kg. 2e kwal. met rijksmerk 1.681.72 p. kg. Extra kwaliteit zware tot ƒ1.85 per ag., in clusief opzet. Handel kalm. OEGSTGEEST Kapelaan Eekcn nam afscheid Niet alleen de welpen en verkenners maar ook vele parochianen woonden de afscheidsavond bij, die kapelaan Eeken in het parochiehuis werd aan geboden. Er was daar een kamp vuur geïmproviseerd, waar alle aan wezigen zich rondom schaarden, en in kampvuurstijl werd ook deze avond afgewerkt. Na de intocht van de scheidende aalmoezenier, op gees tige wijze in scène gezet en plechtig verzorgd door de voortrekkers, onder de tonen van een voor deze gelegen heid vervaardigd we1 komstlied, sprak de heer Elshof een inleidend woord je, en daarna verzorgden verkenners, WEERSVERWACHTING MINDER WIND. Langs de Waddeneilanden aanvankelijk nog krachtige, overigens meest matige wind uit richtingen tussen West en Noord. Wisselende bewolking met in het Noorden van het land enkele verspreide buien, in het Zuiden overwegend droog weer. Koel. DIT NUMMER BESTAAT UIT VIER BLADEN. DIT NUMMER BEV*AT O.M. AR TIKELEN OVER: „Vijftig jaar Koningin Wilheimina" (lste blad). Dé levensloop van H M. de Konin gin. (2de blad). De betekenis en het ontstaan van het Wilhelmus (3de blad). De verhouding tussen de Katholie ken en de Oranjes (3de blad). De Katholieke opvatting over Staatsgezag (lste blad). welpen en voortrekkers een aantal kampvuurnummers, afgewisseld door kampvuurmuziek. Verschillende van deze nummers waren zeer origineel en betrokken vaak de hoofdpersoon in hun handelingen. Tussen de bedrij ven door kregen de diverse vereni gingen en organisaties gelegenheid, hun dank uit te spreken voor alles wat kapelaan Eeken gepresteerd had in de afgelopen vijf jaren. En met die dankwoorden was men voor zeker niet karig. Het Kathohek Thuisfront, de voetbalvereniging U.D.O., de afdelingscommissie, de heer Henny Boes, en niet te vergeten de Verkennerij zelf, alles liet blijken met woorden en geschenken dat ka pelaan Eeken zijn taak in de pa rochie wel heel serieus heeft opge vat. Boekwerken en verscheidene stukken „Delfts Blauw'' waren de stoffelijke blijken van waardering die aan het eind van de avond de tafe1 van de scheidende aalmoezenier sierden.En, nadat pastoor Looyaard zijn kapelaan nog dank gebracht had voor het vele en goede werk in de parochie verricht, moest tenslotte ook kapelaan Eeken een afscheids- woordje tot de aanwezigen richten. Dit werd natuurlijk allereerst een dankwoord voor alle medewerking, in de parochie ondervonden; vervol gens een kernachtig woordje speciaal tot de verkenners die hem zo na aan het hart lagen, en tenslotte een har telijk woord van afscheid met een verzoek om een bede voor zegen over zijn priester1 even. Onnodig te zeggen, dat kapelaan Eeken na afloop vele handen moest drukken. HILLEGOM Voorzichtig! Het 4-jarig zoontje van de heer v. d. Z. stak de Hoofd straat. over, zonder op het verkeer te letten. Een passerende auto greep het ventje, dat met een hoofdwond huistoe werd gebracht. ZOETERWOUDE (II. R.) Viering regeringsjubileum Maan dagavond te 6.30 uur zal het feest beginnen met een gecostumeerde ve teranen-voetbalwedstrijd op het Meerburg terrein; Dinsdag kinder feesten. Het avondfeest zal gegeven worden in het gymnastieklokaal. Hieraan zullen medewerking verle nen Oosthoeks Mannenkoor en Cia van Boort met een bijzonder pro gramma. Een meer, ter grootte van Frankrijk! (Van onze bijzondere medewerker). Stellig kan men zeggen, dat woestijnen steeds ae grootste belemmeringen zijn geweest op de weg der mensheid. Meer dan zeeën en oceanen, bergen en wouden zijn de woestijnen de grimmige tegenspelers geweest, die de mensen van elkaar scheidden. In de eerste wereldoorlog was de Arabische woestijn een bijna onneembaar bolwerk en in de tweede wereldoor log waren het de bijna on overkomelijke moeilijkhe den van een woestijnoorlog, die een beslissing tegen hielden. Thans schijnt echter het ogenblik aangebroken, dat de mens de woestijn gaat overwinnen. Een der groot ste, onbarmhartigste zand vlakten. die wij kennen, de Sahara, schijnt te zul len worden omgetoverd in een landstreek, even vrucht baar als welke andere ter wereld ook! Geen fata-morgana. Dit is geen fata-morgana, geen ijdele luchtspiegeling, die de verdorstende woes tijnreizigers de eeuwen door koele bronnen en schaduwrijke palmen voor ogen toverde. Integendeel. We hebben hier te maken met feiten, die bovenal verbazingwekkend zijn. om dat ze niet eerder werden ontdekt. En ze lagen toch zo voor de hand. Zelfs aan ae man, die ons in de jongste tijd op zulk een bijzondere manier ver trouwd heeft gemaakt met de Sahara en met de 600.000 bewoners van die schijnbaar onbewoonbare woestijngebieden, de Brit se oud-officier R. V. C. Bodley die jarenlang het Nomadenleven der Arabi sche woestijnbewoners deelde en zijn belevenis sen-in een bijzonder sug gestief boek: ..Wind in the Sahara" (uitg. Creative Age Press, New York 1944) be schreef, zijn deze feiten ontgaan. Toch is hij dicht genoeg bij de ontdekking geweest. Vis. Bodley vertelt bijvoor beeld, dat hij eens, wonen de in een oase, bezoek kreeg van een koopman met een emmer vol vis, waarvan er sommige nog leefden. Het bleek, dat de vis gevangen was in de bron waar de oase haar bestaan aan dankte en die niets anders belichaamde dan een scheur in de rots gesteenten. waardoor het water van een ondergrond se rivier naar boven kon komen. De vis bleek zeer dat in een waterpoel bij de oase van Touggourt een •levende krokodil was ge vonden. De dichtsbijzijnde plaats, waar krokodillen hun natuurlijke verblijf plaats hebben was de Ni- gpr. minstens 100 mijlen verwijderd van de oase van Touggourt!De conclusie? Het monster moest die geweldige af stand langs de ondergrond se waterroute, onder de Sahara door. zwemmend hebben afgelegd! Een ondergronds meer. In de zomer van 1927 wees de Franse professor Jules Savornin voor de eerste maal op het bestaan Krokodil zwom duizend mijl langs ondergrondse rivier, diep onder zand smakelijk en had helemaal geen modderige smaak, zo als Bodley had verwacht. .Enige tijd later'', zo ver telt Bodley, „sprak ik met een geoloog en vertelde hem van de Sahara-vis. Hij toonde belangstelling, maar was niet verbaasd. Hij had ze nooit gegeten, maar wist alle bijzonder heden; hij zei dat dezelfde soort vis werd aangetroffen in de Niger en de Nijl, in de Congo zowel als in het meer van Gaiilea en in het meer Ghad". „En dit betekent", zo voegde de geoloog erbij, „dat in betrekke1ijk kort geleden tijden de vis haar weg heeft kunnen vinden langs een stromende water- route van de Sahara naar Centraal Afrika, Egypte en Palestina". De geoloog achtte het waarschijnlijk, dat deze on dergrondse rivieren nog steeds bestonden. En als om dit te bevestigen ver nam Bodley kort daarna, van een ondergronds meer oi.aer de Sahara. Hij be weerde, dat men met be nul p van het onder de Sa hara aanv/ezige water dui zenden nieuwe oasen zou kunnen sticthten. De mede delingen van de professor klonken te fantastisch, dan dat men er geloof aan kon hechten en het duurde nog tot 1937 voor een hydrolo gische expeditie de theorie van de professor bevestig de: bij Ghardia hadden boringen tot resultaat, dat men op een schijnbaar on uitputtelijke waterbron stiet Volgende boringen bevestigden niet alleen het bestaan van een onder gronds meer, maar stelden de onderzoekers zelfs in svaat er de omvang van te bepalen. Het bleek zo groot als heel Frankrijk en het wao gelegen tussen het At las-gebergte in het Noor den en de Lybische woes- nir in het Oosten. De oor log had tot gevolg, dat de exploitatie der ontdekking tijdelijk moest worden ge staakt maar in het geheim werd gedurende de oorlog een tienjarenplan uitge werkt, dat voorziet in het scheppen van 150 nieuwe oasen, ruimte biedend voor anderhalf millioen nieuwe bewoners. Men is thans met man en macht bezig het plan te verwezenlijken. In het gebied van Mzab Ta- les. aldus meldde kort ge leden een correspondent var. de Zuericher „Welt- v/oche". borrelt het water reeds omhoog: over een oppervlakte van 300 km. lengte en 9 km. breedte is de irrigatie reeds begon nen. De diepte tot op de waterlaag is hier ,.in deze tot nu toe waterloze hel" 200 m„ op andere plaatsen moet men tot 1300 meter gaan om het water te be reiken. Zodra de weg is vrijgemaakt komt het wa ter op vele plaatsen van zelf naar de oppervlakte, elders blijft een pompin- strllatie nodig. Reeds is de plaats bepaald van 200 met palmen beplante oasen die een soort heirweg zullen vormen door de woestijn. De bevloeiing en het vrucht baar maken van de Sahara is geen probleem meer. de verwezenlijking van plan nen. die enkele tientallen jaren geleden nop als fan tasieën zouden hebben ge golden, staat thans boven alle twijfel vast. De Sahara de woestijn met haar verschrikkingen, wordt overwonnen. Niet a1leen de dadelpalm, maar ook de wijnstok en ver schillende citrusvruchten zuilen hier gedijen, een rij ke subtropische, vegetatie zal het aanschijn van de Noord-Afrikaanse wereld totaal veranderen. Voor de kinderen en klnds-kinderen van het thans in West-Europa le vende geslacht zal de Saha ra een vacantie- en recrea tie-oord worden, dat per vliegtuig in enkele uren te bereiken zal zijn.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 2