AaBe
HUISKAMERS
[„SUCCES"
DEKEN-ETALAGE
De wereld wot*
Rijto
eren van
de
nieuwe
vorstin
De derde veldgenie bouwt
ONZE JUBILEUM-PUZZLE
1 I
|L U A
Loanstaten
Verzamelloonstaten
A N T O O N BRINKS
Fa. J. van der LuyU Zonen
Het beste van het beste
LEITEX
Sursum Corda
lONDERDAG 26 AUGUSTUS 1948
DE LEIDSE COURANT
VIERDE BLAD PAGINA i
De eerste rijtoer van H. M. Konin
gin Juliana door Amsterdam zal op
Zaterdagmiddag 4 September om vier
uur aanvangen.
Aan de witte caleche, waarin de
nieuwe vorstin gezeten zal zijn, zal
een sociable voorafgaan, waarin de
Kamerheren jhr. F. J. E. van Len-
nep en jhr. mr. E. W. Roell gezeten
zijn.
Achter het koninklijke rijtuig vol
gen een landouer, waarin gezeten de
Grootmeesteres C. M. baronesse van
Tuyl van Serooskerken geb. jonkvr.
Boreel en de Opperceremoniemeester
tevens grootmeester mr. G. C. D. ba
ron van Hardenbroek. Dan een lan
dauer, waarin gezeten mevr. L. Ver-
brugge van 's Gravendeel geb. baro
nesse Prisse, jonkvrouwe C. E. B.
Roell, de chef van het Militaire Huis
schout bij nacht N. A. Rost van Ton
ningen en de particuliere secretaris
van Koningin Juliana mr. J. C. baron
Baud. In een 3de volglandauer mej.
mr. H. A. Sneller particulier secreta
resse van de vorstin, jhr. mr. C. De-
del, adjudant van de koningin, lui
tenant ter zee le klasse C. W. Th.
baron van Boetzelaer en de adjudant
van de prins luitenant ter zee le klas
se F. Steinmetz.
Tijdens deze rit in draf zal Ko
ningin Juliana geëscoteerd worden
door officieren van voorheen bereden
wapenen in ceremonieel tenue en een
erewacht van Amsterdamse burgers
in hofrok te paard.
De route, welke zich over een leng
te van 12 km. zal uitstrekken is als
volgt:
Dam, Damrak WNO, Prins Hen
drikkade, Schippersgrachtje, Koe
dijksplein, Katteburgerplein, Katten
burgergracht, Wittenburgergracht,
Oosterburgergracht, Sarphatistraat.
Frederiksplein, Weteringschans, Klei
ne Gartmanplantsoen, Leidse Plein,
Marnixstraat, Willemstraat, Brou
wersgracht, Noordermarkt, Prinsen
gracht, Westermarkt, Raadhuisstraat,
N.Z. Voorburgwal, Paleisstraat, Dam.
Om half zes is de rijtoer geëindigd.
Op 6 September.
De wandelrit in de middag van de
6e September in de gouden koets zal
om drie uur aanvangen. De volgorde
van de stoet is:
Gala coupe, waarin gezeten de Ka
merheren jhr. F. J. E. van Lennep en
jhr. mr. E. W. Roell, de gouden koets,
le volgberliner, waarin gezeten de
grootmeesteres C. M. baronesse van
Tuijll van Serooskerken en de opper
ceremoniemeester tevens grootmees
ter mr. G. C. D. baron van Harden
broek, 2e volgberliner, waarin geze
ten mevr. L. Verbrugge van 's-Gra-
vendeel, jonkvr. C. E. B. Roell, de
chef van het Militaire Huis. schout
bij nacht N. A. Rost van Tonningen
en jhr. mr. C. Dedel en 3de volgber
liner waarin gezeten mr. J.'C. baron
Baud, de adjudanl van H. M. de luit.
ter zee le klasse C. W. Th. baron van
Boetzelaer en de adjudant van de
prins, luitenant ter zee le klasse F.
Steinmetz. H. M. zal vergezeld wor
den door een escorte van officieren in
ceremonieel tenue en een belangrijke
escorte te voet van vertegenwoordi
gers van leger, marine en luchtmacht.
O.m. marcheren ere-compagniën met
vaandel van de drie garde-regimen
ten, K.N.I.L. en Mariniers, een ere-
compagnie matrozen en een ere-com-
pagnie luchtstrijdkrachten in de stoet.
De route is de volgende:
Dam (W.N.O.), Rokin, Muntplein,
Vijzelstraat, Vijzelgracht, Nieuwe
Vijzelstraat, Weteringschans, Kleine
Gartmanplantsoen. Leidse Plein,
Leidsebosjes, Stadhouderskade, Over
toom, 1ste Const. Huijgensstraat, Bil-
derlijkstraat, de Clercqstraat, Rozen
gracht, Raadhuisstraat, N.Z. Voor
burgwal, Paleisstraat, Dam (W).
De rit is om kwart over vier ge
ëindigd.
Tocht naar bet Stadion.
In de avond van dezelfde dag om
21.10 uur zal een stoet van auto's van
het paleis naar het Olympische Sta
dion rijden.
Omstreeks half elf zal de stoet naar
het Paleis terugkeren.
De inhuldigings
plechtigheid
In aansluiting aan hetgeen reeds
is gepubliceerd over de vorstelijke
stoet welke om elf uur 's morgens
van het paleic naar de Nieuwe Kerk
zal gaan en over het ceremonieel der
inhuldiging in het kerkgebouw kan
nog het volgende worden medege
deeld:
Zes September half tien zullen de
leden der Staten-Generaal, die wen
sen deel te nemen aan de gezamen
lijke opgang van het paleis naar de
Nieuwe Kerk, de Raad van State, de
vertegenwoordigers van Oost en West
en de Ministers zich in het Paleis ver
zamelen. In dezelfde volgorde verla
ten zij het paleis aan de Damzijde, de
leden der Staten-Generaal om 9.55
uur, de overigen om 10.10 uur. In de
kerk worden zij naar hun plaats ge
leid o.a. door de griffiers en de com
miezen-griffier der Staten-Generaal.
Te 10.20 uur zullen ten paleize aan
wezig zijn de vorstelijke personen die
de plechtigheid zullen bijwonen, met
hun gevolg en de Nederlandse ere
dienst. Zij zullen het paleis aan de
Damzijde binnengaan. De vorstelijke
gasten met hun gevolg zullen te 10.40
uur uit het paleis vertrekken en zich
door de pergola naar de kerk bege
ven, voorafgegaan door de Kamerhe
ren jhr. mr. W. M. de Brauw en mr.
J. F. baron van Haersholte.
De leden van de bijzondere missies
worden om 10.20 uur in de Nieuwe
Kerk, ingang N.Z. Voorburgwal, ont
vangen.
De Moeder van onze nieuwe Vor
stin, H. K. H. Wilhelmina, Prinses
der Nederlanden, vergezeld Van de
prinsesjes Beatrix en Irene en H. D.
H. Armgard, Prinses van Lippe-Bie-
sterfeld zal om 10.50 uur het paleis
aan de Damzijde verlaten en zich per
auto naar de Nieuwe Kerk, ingang
N.Z. Voorburgwal, begeven. In het
gevolg zijn mevrouw L. Th. de Beau
fort, geb. baronesse van Hardenbroek,
en mej. J. C. 1.1. M. Geldens. Zodra
de vorstelijke personen in de kerk
plaats hebben genomen, wordt het
orgel bespeeld.
Zoals gemeld zal koningin Juliana
zich om 11 üu; naar de kerk begeven.
Sedert de vorige opgave heeft de
stoet van H. M. nog enkele wijzigin
gen ondergaan.
Alle autoriteiten zijn ip ambtscos-
tuum, in gala, de officieren zijn in
cermonieel tenue.
Wanneer men uit Padang, over
Bandar Boeat en Indaroeng, langs de
cementfabriek, die kort geleden weer
in bedrijf gesteld werd, naai- Ladang-
Paddi, de Soebang pas, rijdt, dan ein
digt de rit bij enkele huizen, waarin
voor de oorlog met Japan enige Epro-
pese gezinnen woonden Men geniet
daar van de fris&e berglucht en van
het mooie uitzicht op de Padang-
vlakte. Een schildwacht houdt alle
verdere verkeer tegen, want bij La
dang Paddi vangt het Nederlandse
ge-demilitairiseerde gebied aan. Men
weet slechts, dat de weg zich verder
raar boven kronkelt, uiteindelijk bij
Solok uitkomt en zo naar Fort de
Koek leidt. Mij weet echter ook dat
deze weg, die voor de oorlog met Ja
pan zovele voertuigen door de ber
gen leidde, grondig door de T.N.I.
vernield werd, dat bruggen, duikers
en andere kunstwerken werden opge
blazen, terwijl grote aardstortingen
evenzovele versperringen op de weg
plaatsten en verder geulemin de weg
werden gegraven waardoor het over
tollige bandjir-water der bergen af
vloeide en gaten van zeer grote diep
te veroorzaakte.
Men en dan bedoel ik de opper
vlakkige reiziger wist alleen, dat
daar ergens op ongeveer 1000 meter
hoogte een T.N.I.-post was en dat
een sergeant van de Zeeuwen, die
toen in Ladang Paddi in bivak was,
zicht-contact met deze post ver
kreeg. Hij observeerde met een ver
rekijker, terwijl de T.N.I.-comman-
dant op hetzelfde ogenblik de Neder
landse post eveneens met een veld
kijker observeerde. Zo zagen de bei
de tegenstanders elkaar in de ogen.
De T.N.I.-commandant draaide zich
om en liet de Zeeuwse sergeant de
monstratief zijn zitvlak zien
Deze gebeurtenis was een gebeurte
nis in die dagen van rust, welke volg
de na de politionele actie. Patrouil
les rukten geregeld uit en rapporteer
den wel enkele vernielingen, vluchten
met een pipercub brachten mede ver
nietigingen aan het licht, doch de
Renville-overeenkomst, die de Sta
tus Quo-lijn ongeveer 6 km. hoger
de bergen in verschoof, bracht de
werkelijke aard van deze vernietigin
gen eerst aan net licht.
Toen schrok men, want eerst toen
bemerkte men, welk een omvang de
ze vernielingen hadden aangenomen.
Gaten van een diepte van tientallen
meters en vijf meter breedte, een
kunstwerk, dat op drie bogen steu
nend, een ravijn overbrugde, was fi
naal aan diggelen als gevolg van dy-
n am iet-explosies, het wegdek was
verwaarloosd en was een ruw gras
veld geworden, stenen van een meter
diameter waren over de weg gewor
pen, aardstortingen waren kunstmatig
eroorzaakt en zo was dit, zich in
vele bochten slingerende weggedeel
te van ca. 6 km. lengte, een ware
ruïne geworden.
Men moge deze vernietigingen dan al
op rekening van het begrip „oorlog"
schuiven; men moge dan al zeggen
de republiek was in het defensief",
doch wanneer men weet, dat deze
vernielingen geschiedden, na de in
menging van de Veiligheidsraad en
zeker een viertal maanden na het te
kenen van het wapenstilstands ver
drag, dat immers inhield, dat niets
meer vernield zou worden, dan zal
men zich over deze onnodige vernie
lingen een gans ander beeld vormen.
Dit voelde de leiding in Fort de
Koek ook, want toen haar gewezen
werd op deze nutteloze vernielzucht,
antwoordde zij „boeken saja" dat
heb ik niet gedaan, dat was de na.
tuur...." En nu mogen de natuur
krachten in Indië vele aardverschui
vingen veroorzaakt hebben, doch in
mijn langjarig verblijf in Indië heb
ik de natuur nog nimmer een kunst
werk zo keurig aan flarden zien bla
zen, heb ik nog nimmer de natuur
stenen van. een meter diameter zo
netjes op de weg zien plaatsen, heb
ik nog nimmer zulke nette gaten in
de weg zien slaan, als ik dezer dagen
te aanschouwen kreeg, toen ik met de
Majoor A. F. P. H. Bloemen uit Heer,-
len het herstel van deze vernietigin
gen moest aanschouwen. Zeker
natuur doet veel. maar de natuur ie
nog altijd eerlijk en deze vernielin
gen waren niet eerlijk veroorzaakt.
Dat kon een kinderoog wel zien en
dat voelden de jongens van de derde
Veld Genie Compagnie, die het her
stel leidde, wel heel degelijk. Geluk,
kig is de Nederlandse soldaat een
prettig filosoof; hij kankert even,
maar dan beziet hij de zaak met hu
moristische blik zoals de soldaat J.
F. H. Faber uit Baarn deed, toen hij
opmerkte, dat „je wel met pensioen
kon gaan, wanneer je bij dat laat
ste en nog niet gerepareerde gat in
ae weg naar beneden gleed", hetgeen
een zijner, collega's de opmerking ont
lokte, „dan hebben wij een pensioen-
gat, zoals Fort de Koek een karbou
wengat heeft".
De derde Veldgenie uit Padang
herstelt met de hulp van een aantal
Indonesische koelies deze vernielin
gen en ze doef dit met zulk een ani
mo en kennis1 van zaken, dat het een
plezier is temidden van deze kna
pen te zijn. Zij "weten dat zij opbou
wen,-wat „de andere zijde" vernield
heeft en als zij straks in Nederland
zullen terugkeren ook zij staan aan
de valreep! dan kunnen zij mét
ïecht zeggen: „Wij hebben gebouwd".
Zij werken in een prachtige mpoie
natuur, elfhonderd meter boven de
zeespiegel. In de bochten van de weg
zien zij neer op de Padang-vlakte,
aan het begin waarvan de rokende
schoorstenen van de cementfabriek
staan; reqhts duikt een ravijn diep
naar beneden en links verheffen zich
de bergen, die van Padang gezien
blauwachtig ten hemel rijzen, doch
hier groen zijn en vol leven. Vogels
fladderen rond en apen kwetteren te
gen elkaar alsof zij hun verontwaar
diging over deze vernielingen wen
sen te uitèn. Dan is er de frisse berg
wind en de dennebomen, die toch al
tijd meer op de vaderlandsè natuur
gelijken, dan de klapperbomen van
de vlakte. Zo af en toe zien zij de
peloper^ een kijkje komen nemen,
echter zeer officieus, want officieel ie
de T.N.I. dit verboden. Dan blijven de
„pelopers" achter de bomen en dan
zegt de soldaat ,J. van Mourik uit
Loosduinen „wat een lafaards" en dat
meent hij. Maar dan gaat hij maar
weer voort met zijn arbeid en zegt:
Voor dit Jubileumnummer hebben
wij beslag v/eten te leggen op een
zeer bijzondere puzzle, welke gemak
kelijk is op te lossen, -voor iedereen,
die nog een beetje Vaderlandse Ge
schiedenis onthouden heeft van de
lagere school.
Wij hebben gemeend voor deze ge
legenheid extra mooie prijzen ter
beschikking te moeten stellen. Daar
om zullen onder de goede inzenders
worden verloot:
1. Een fraai uitgevoerd gedenk
boek, bij gelegenheid van het gou
den regerings-jubileum van H. M.
Koningin Wilhelmina.
2. Een mooie sigarettenkoker.
3. Een ball-point vulpen.
Oplossingen worden tot en met
Donderdag 2 Sept. Op ons bureau Ver
wacht. Op de enveloppe vermelden:
;iJubileum-puzzle". Uitslag en prijs
winnaars zullen in ons nummer van
Zaterdag 4 Sept. bekend gemaakt
worden.
NAMEN-PUZZLE.
Bij het drukken van een geschie
denisboek geraakten de letters van
10 namen geheel door elkaar. Wie-
kan van deze letters de namen vor
men, waarvan hieronder de omschrij
ving gegeven wordt. Bij juiste oplos
sing vórmen de beginletters de naam
van een beminde Vorstin.
1. Was een koning der Nederlan
den.
2. een der prinsesjes.
3. was een broeder van Prins Wil
lem, sneuvelde met zijn broer Hen
drik op de Mokerheide.
4. w«_s een bekende prins-gemaaL
5. was een geëerde vorstin.
6. gemalin van Willem de Zwijger.
7. een der prinsesjes.
8. naam door Multatuli aan Ned.
Opst-Indië gegeven.
9.vorstenhuis.
10. gemalin van Frederik Hendrik.
Nieuwe Kerk gereed voor de Inhul
diging De Nieuwe Kerk te Am
sterdam, waar H.M. Koningin Julia
na op 6 September a.s. de 'eed op
de grondwet zal afleggen en de in
huldigingsplechtigheden worden ge
houden, is thans gereed voor haar
taak.
Vele honderden eeuwen
geleden bestond er een tro
pisch Engeland. De mond
ven de Theems moet eens
een zeeboezem zijn geweest
\an een grote rivier, die
dwars door uitgestrekte
pa 'm wouden stroomde en
die wemelde van vadsige
schildpadden en krokodil
len. Op het eiland Sheppey
vond men niet zo lang ge
leden versteende palm-
vruchten in zulle een me
nigte dat .men er het be
staan van vroegere palm
bossen wel uit moest con
cluderen. De versteende pal
men die men in de aard
lagen vindt, in Engeland,
zowel als op het vasteland
van Europa, heffen hier
omtrent overigens alle
t wil fel op. terwijl de af
drukken van flora en fauna
in de carboonlagen in Zuid-
Limburg de?e veronderstel
ling bevestigen, temeer
daar voor het proces van
de steenkoolvorming grote
hitte en een weelderige
plantengroei waren vereist.
Europa.e vóór de ijstijd
moet dus zeer warm zijn
geweest. Op dit ogenblik
aldus de verklaringen
van dr. M. F. Perutz in
Science News zijn er
nog 15 millioen vierkante
kilometer, of één tiende
deel van de landopper
vlakte der aarde door het
eeuwige ijs bedekt. Als de
ze ijsmassa zou smelten zou
volgens de mening van de
Zweedse glacioioog Ahl-
mann, het water Van de
zeeën ongeveer 50 meter
stijgen en vele laaggelegen
landen, zoals het grootste
deel van ons land bij voor
beeld, onder spoelen. Nu is
er een merkwaardig ver
schijnsel dat men tot voor
kort nog niet vermocht te
verklaren, dat de zeespie
gel elk jaar ongeveer één
mslimetér omhoog gaat.
Thans brengt men dit in
verband met de inkrimping
oer ijsmassa's.
Het ijs wijkt.
De gletsjers verminderen
in de hele wereld in om
vang. Op Groenland,, waar
men de grootste vindt,
wordt elk jaar een hoe
veelheid van 530 kubieke
jers die thans vele honder
den meters daarvan verwij
derd pas zichtbaar worden.
In Zuid-Noorwegen slin
ken de gletsjers zo snel, dat
rle kinderen der volgende
generatie ze waarschijnlijk
niet meer zullen zien. Het
pak-ijs in de Noordelijke
IJszee trekt terug naar het
Noorden, Spitsbergen is te
genwoordig reeds acht
maanden per jaar met ge
wone schepen te benade
ren. wat een gelukkige om
standigheid is gebleken
tijdens de laatste oorlog
voor de Amerikaanse ravi
taillering van Rusland, ter
wijl het verschepingssei
zoen in de jaren 1909 tot
„Krimpende" gletsjers
voorboden van een
tropisch Europa?
kilometer ijs door de glets
jers afgestoten, die dan in
do Oceaan als ijsbergen de
scheepvaart bemoeilijken.
Er valt blijkbaar niet ge
noeg sneeuw om deze enor
me hoeveelheid weer dan
te vullen. In Zwitserland
treedt het verschijnsel van
de inkrimpende gletsjers
ook zeer duidelijk op. Men
vindt daar hote^, die en
kele tientallen jaren gele
den werden gebouwd en
wier benamingen nog her
inneren aan het feit, dat ze
uitzicht boden op de glets-,
1912 nog maar gemiddeld
95 dagen duurde. In Noord
Riisland werd de grens van
het eeuwige ijs wel 40 km.
naar het Noordenopge
schoven, waardoor nieuwe
vruchtbare grond vrijkwam
Ook in het Zuid Poolgebied
werd een teruggang van
het pakijs geconstateerd.
Ook op andere continen
ten heeft men dit zelfde
ve: schijnsel geconstateerd.
Zo reisden vroeger in Ti
bet Chinese en Mongoolse
pelgrims over de gevaarlij
ke gletsjerpassen en hiel
den daarvan reisboeken bij.
De verdienstelijke Neder
landse ontdekker, dr. Vis
ser heeft nu onlangs op
gemerkt, dat blijkens de
notities van deze pelgrims,
zij óp bepgalde plaatsen
gletsjers passeerden waar
deze thans niet meer aan
wezig zijn.
Weer palm en wijnstok.
Al deze feiten en ver
schijnselen wijzen er vol
gens de deskundige geleer
den op, dat onze goede aar
de geleidelijk aan weer
warmer wordt. Dit oefent
op de plantengroei en op
de afmetingen der gletsjes
een duidelijk merkbare in
vloed uit. Men mag, zég
gen de deskundigen, een
geleidelijke opschuiving
van de Noord-grens van
palm en wijnstok verwach
ten.
In tegenstelling tot som
bere profetieën, die een
afkoeling van onze pla
neet voorspelden, wordt
de wereld warmen. Gedu
rende 180 jaar heeft men
te Stockholm dagelijks de
temperatuur gemeten en
het blijkt, dat de gemid
delde temperatuur gedu
rende dat tijdperk met on
geveer één graad Celsius is
gestegen. Voor wie dit wei-
mg mocht lijken: als de ge-
roiddeMe temperatuur van
Europa sleohts met acht
graden Fahrenheit zou da
len. betekende dit, dat.
heel Europa een Poolikli-
maat zou krijgen! Het is
een hele geruststelling te
weten, dat het juist geleide
lijk de andere kant op gaat.
Jiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiii'-
E Dressoirs - Theemeubels - Rookstoelen E
Slaapkamers - Ledikanten - Opklap-
bedden - Bedstellen - Vloerbedekking E
E Tafelkleden - Lampekappen - Kronen E
5 Radio's - Stofzuigers - Wasmachines E
E Koelkasten - Kinderwagens - Wan- E
E delwagens - enz. E
E Vindt U bij de Verkooporganisatie E
„SUCCES"
5 Levering desgewenst in huurkoop E
1 Verkooporganisatie
MARESINGEL IA - LEIDEN - TEL. 25459
iiiiiiriiitiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiF
Bij meerdere goede op- E
lossingen beslist het lot rü||HIII
Inzendingen voor 15 Sept.
Breestraat 141
Wij kunnen U weer Prima
E FILMS leveren, maal 6x9
1 a. d. Zanden
o
BREESTR 141, looft een „Vena-
ret" camera uit voor degene,
die zich het rijmpje herinnert,
dat vroeger van toepassing
was op de zaak, afgebeeld op
de bij haar uitgestalde foto
van de Raadselwedstrijd.
(NIEUW MODEL)
5 ct. per stuk
12 ct. per stuk
Verkrijgbaar:
N.V. De Leidsche Courant
PAPENGRACHT 32-34
E Leidsch Juweliersbedrijf
BREESTRAAT 114C
I GOUDEN DAMESHORLOGES
E GOUDEN ARMBANDEN
GOUDEN ZEGELRINGEN
E GOUDEN CACHETRINGEN
3 GOUDEN FANTAS1ERINGEN
GOUDEN COLLIERS
g GOUDEN BROCHETTES
3 Van al deze artikelen grote sortering met
en zonder inlevering.
Holland
Zwitserland
Holland
België
Internationaal Meubeltransport
en Expeditiebedrijf
Oegstgeest - Tel. 22785 - Wijttenbachw. 35
Zie onze speciale
Fabrikaat
Noordeinde 42 - LEIDEN
Abonneert U op
ii
ii
