Studiedagen K.A.B.
Optreden van aardappelmoeheid
Nederland
in
DONDERDAG 26 AUGUSTUS 1948
DE LEIDSE COURANT
VIERDE BLAD PAGINA 2
Maandag werden de inleidingen
■voortgezet. Broeder Overste der B.
N.S. behandelde het onderwerp:
Van kind tot arbeider.
Uitvoerig werd ingegaan op de vra
gen: „Hoe komt een kind tot een keu
ze van een vak en welke mogelijkhe
den wordt het daartoe geboden?" De
nadruk werd gelegd op de gedachte,
dat niet uitsluitend de wil der
ouders, of het verlangen van het
kind, voorop staan, maar de gedachte
aan het welzijn van het kind. De
vraag is niet alleen wat wil het kind
worden maar ook wat kan het kind
worden.
De arbeiders i
samenleving
de nieuwe
was het onderwerp, dat door de heer
Ch. Stulemeyer. groot-industrieel,
werd uiteengezet op zeer duidelijke
wijze.
Na de beslechting'van de strijd van
de sociale voorzieningen, gaat het nu
om de vestiging van een sociale on-
dernemingspolitiek over de gehele
linie op christelijk fundament, zonder
dualiteit tussen ondernemer en arbei
der, die samen voor hun onderneming
werken, niet voor zichzelf!
Na een diepgaande, beschotiwing
over het proletariaat en de groei van
cie sociale verhoudingen tussen ar
beid en kapitaal, trok spr. de conclu
sie. dat de verhouding tussen arbei
der en ondernemer verder gaat dan
een juridisch contract, maar tevens de
sociale solidariteit moet inhouden. De
vraag rest slechts hoe het aandeel er
het risico tussen kaoitaal, arbeid er
ondernemer verdeeld dienen te wor
den.
Hoe moeilijk dit ook te bepalen is,
dienen als minimum-eisen voor df
arbeiders gesteld te worden: bestaans.
zekerheid, welstand, werkgelegenheid
en medezeggenschap op sociaal en
economisch gebied in de onderne.
rring en het bedrijf.
De principiële grondslag van de me
dezeggenschap was volgens spr. het
verantwoordelijkheidsbeginsel. niet
het gemeenschapsbeginsel daar dit
nog niet voldoende ontwikkeld is. Zij
komt tot stand in de onderneming door
kernen en ondernemingsraden en ir
't bedrijf langs de weg van de be
drijfschappen. Zij houdt in: een mede-
praten, mede-weten, controle achter
af en conclusies voorstellen aan de
direct-verantwoordelijke leiders. De
doelmatigheid en de juiste verhoudin
gen, aldus spr., eisen, dat de onder-
Aetherklanken
VRIJDAG.
HELVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws; Gymn.; 7.30 Gr.pl.;
7.45 Woord voor de dag; 8.00 Nieuws
Gew. muz. 8.30 Tsjaikofsky; 9.15 Zie-
kenbez. 9.30 Gr. pl. 10.00 Symph. 4
Schumann. 10.30 Morgendienst ds. B.
Oosterhoff, Chr.' Ger. pred. Utrecht.
11.00 Trio v. Tsjaikofsky. 11.45 Liede
ren Beethoven. 12.05 Saint Saëns.
12.30 Weerpr. Blaaskwintet. 13.00
Nieuws. Vrij en blij. 13.45 Kwartet
v. Schubert. 14.20 Beelden uit leven
v. Kon. gezin. 14.40 Pianoduo. 15.10
Symph. 7, Beethoven. 16.00 Voordr.
16.20 Cellosoloson. v. Kodaly. 16.55
St. Pauls suite v. Holst. 17.10 A-Ca-
pellakoor. 17.30 Impressions de music-
hall v. Pierré. 17.45 Muz. Ver. 18.15
vangelie in Esperanto. 18.30 Strijdkr.
19.00 Nieuws; Weeroverz., Introduc
tion en allegro voor harp, klarinet,
fluit en strijkkwartet v. Raval. 20.00
Nieuws; Progr. Prol., Kerkconc. 21.00
Jubileumboeken bespr. door J. Allon.
21.35 Report, overdracht carillon aan
gemeentehuis R'dam. 21.45 Conc. voor
2 piano's en Ork. v. Osieck. Symph.
Mozart. 22.30 Negro-Spirituals; 22.45
Avondoverd. 23.00 Nieuws; Wereld
raad Kerken: Dumbarton Oaks ka-
merconc. v. Strawinsky ('38).
HILVERSUM II. 415 M.
7.00 Nieuws; Gr. pl. 8.00 Nieuws;
Gr.pl. 9.00 Kwartet v. Sibelius; 9.30
Waterst.; Schubert; 10.00 Morgen
wijding ds. P. Brakman, N. H. pred.
Naarden; 10.20 Citer-soli; 11.00 Voor
dracht; 11.20 Gr. pl.: 12.00 Orgelspel;
12.30 Weerpl. 13.00 Nieuws. Ensemble
14.20 Musicalender; 15.00 Boeken
schouw; 15.20 Joh. Strauss; 16.30 Va-
cantie; 17.20 Sommernachtstraum v.
Mendelssohn; 18.00 Nieuws; 19.30
Report. Rally Ned. jeugd,. 20.00
Nieuws: Liederen v. Zweers, Diepen -
brock, Ketting, Voormolen, Bosmans
en Andriessen; 21.00 Gr. pl. verz.
prog.; 22.00 Buitenl. Weekoverz. 22.45
Avond.; 23.00 Nieuws; Wereldraad
Kerken.
nemer het laatste woord houdt krach
tens zijn hoogste verantwoordelijk
heid en zijn recht als zelfstandig wer
ker.
Afgezien van alle sociale en morele
overwegingen noemde spreker dit
program een dwingende eis voor een
goede, juiste en hoge productie en
achtte het dus ook materiëel geboden.
Dat dit geen utopie is, staafde hij
met een doorslaand bewijs uit de
practifk, n.l. bij de Hollandse Kunst
zijde Industrie, waar deze beginselen
volledig in practijk worden gebracht.
Door de heer P. J. Serrarens werd
nog behandeld het onderwerp „Sa
menwerking der Staten"; en tot slot
door Rector J. Kraakman, het thema
Wereldverovering"; een inleiding.
v/elke hij besloot, met woorden eens
gesproken door kardinaal Faulhaber.
„Geef mij een honderd karakter
vaste persoonlijkheden rond iedere
kerktoren, een dozijn rond ieder ver
enigingsvaandel en wij zullen het
aanschijn der aarde vernieuwen".
Buiten deze inleidingen en de
groepsbesprekingen was er ook een
gepaste ontspanning.
Zondagavond werd door de plaat
selijke toneelvereniging „Spel en
Klank" op voortreffelijke wijze op
gevoerd „De Vreemdeling" van Anton
Cooler), wat gezien het daverend ap
plaus een waar succes werd.
De 2e avond werd verzorgd door
..St. Caecilia" rhet een aantrekkelijk
muzièkprogramma.
Dinsdagmiddag om 15 30 was het
plechtig sluitingslof, waarna allen,
verrijkt met meerdere kennis, vol
daan huiswaarts gingen.
Gevaar, dat in de kiem
gesmoord moet worden
Gedurende de laatste jaren is er in
Nederland zeer veel werk besteed
aan de bestrijding van de Colorado
kever. Dit insect wordt meermalen
„vijand No 1" van onze aardappel
cultuur en onze agrarische export ge
noemd. In werkelijkheid vormt de
•Coloradokever, indien de bestrij
dingsmaatregelen goed worden uit
gevoerd, geen ernstige bedreiging
voor de cultuur meer.
Door de Plantenziektenkundige
Dienst is thans echter op enkele
plaatsen van ons land een nieuwe
aantasting van aardappelen ontdekt,
die ook door deskundigen als „vijand
No 1" wordt beschouwd.
Het betreft hier een z.g. aaltje, dat
is een tot de lagere wormen behorend
dier, dat met het blote oog nauwe
lijks waar te nemen is.
Er komen verschillende soorten
van deze aaltjes of nematoden in
landbouwgewassen voor, zowel bo
vengronds als ondergronds. In dit ge
val is het een aaltje, dat de wortels
aantast. De wetenschappelijke naam
is Heterodera rostochiensis.
Deze wormpjes dringen >in de wor
tels van de aardappelplant, waardoor
deze geheel kan afsterven, zodat er
in ernstige gevallen een totaal mis
gewas kan ontstaan. De wijfjes met
eieren zitten slechts ten dele in de
wortel en zijn met het blote oog bui
ten op de wortel te zien.
Onzichtbaar gevaar.
Merkwaardig bij deze dieren is, dat
de eieren niet gelegd worden; het
wijfje sterft en de lichaamswand met
eieren blijft als een bruin bolletje ter
grootte van een zandkorrel in de
grond achter. Deze bolletjes noemt
men cysten. Zulke cysten blijven rus
tig in de grond liggen en zodra er
weer aardappelen op gepoot worden,
komen de eieren uit en de jonge aal
tjes begeven zich naar de wortels.
Het ernstige aspect van de plaag
wordt gevormd door het feit, dat de
cysten gedurende 8 a 10 jaren levens
krachtig blijven. Poot men binnen die
tijd weer aardappelen, dan treedt de
aantasting weer op. Wel wordt in het
verloop der jaren het aantal eieren,
dat uitkomt, steeds minder, zodat na
een aantal jaren de aaltjes zo zijn af
genomen, dat er weer eens een keer
een goed gewas aardappelen ver
bouwd kan worden.
In Nederland is de aardappelteelt
echter zeer intensief. Er zijn percelen,
waar ieder 'aar aardappelen worden
geteeld, zoals o.m. in de volkstuintjes,
in andere gevallen is dit eens in de
twee of eens in de drie jaren.
Wat zal er nu gebeuren met een
perceel dat licht besmet raakt en
waarop elk jaar aardappelen geteeld
worden? In de eefste jaren merkt de
boer niets. Maar de aaltjes in de
grond vermeerderen zich sterk en de
besmettingsaard stijgt steeds. Na
enige jaren telen zal men in het ge
was enige plekken zien, waar de
aardappelen slecht groeien. Worden
in volgende jaren weer aardappelen
geteeld, dan breiden de plekken zich
uit, zodat binnen enkele jaren een
totaal misgewas optreedt. De boer
noemt de grond dan „aardappelmoe''.
Poot hij nu gedurende enkele jaren
geen aardappelen, dan sterven er een
aantal eieren af en, dan kan wellicht
weer eens een middelmatig gewas
verkregen worden. Daarna ishet ech
ter weer voor vele jaren mis. De
j aardappelteelt moet voorlopig opge
geven worden.
De bestrijding.
Een bestrijdingsmiddel tegen deze
plaag is nog niet gevonden. Daarom
zal de aardappelcultuur op besmette
percelen grond verboden moeten
worden, totdat de besmetting gewe
ken is, dat is na ongeveer 10 jaren.
Vervolgens zal op de onbesmette
percelen hoogstens eenmaal in de
drie jaren aardappelen op eenzelfde
perceel verbouwd kunnen worden.
Voor vele aardappelverbouwers,
die thans nog hun gewassen zo schit
terend te velde zien staan, lijken deze
maatregelen onzinnig ingrijpend. Zij
kunnen zich niet voorstellen, dat de
bedreiging zo ernstig is.
Ervaring elders.
Voorbeelden uit het buitenland le
ren echter wel beter. De ziekte is in
1913 in Rostock in Duitsland het eerst
geconstateerd. Vervolgens in 1917 in
Engeland, in 1922 in Zweden, in 1928
in Denemarken en in ons land bij
Katwijk en op Long Island tegenover
New York in 1941. Het echte Engelse
aardappeldistrict Yorkshire, waar
vroeger gemiddeld eens per twee ja
ren aardappelen verbouwd werden,
levert thans een somber beeld van
talloze misgewasen op. Ongeveer
75 van de grond is daar thans min
of meer besmet. Aardappelteelt is nog
slechts eens per 5 tot 7 jaren moge
lijk.
Het is nog niet te laat.
Het eerste begin in Nederland is er,
voornamelijk in volkstuintjes waar
steeds aardappelen worden geteeld
en sommige duinpannen. Als wij niet
oppassen, zal het ons gaan als in En
geland, Zweden en Denemarken.
Zachte heelmeesters hebben nog al
tijd stinkende wonden gemaakt. Het
mes moet er in, en diep! Alleen daar
door kan de Nederlandse land- en
tuinbouw voor ernstige moeilijkheden
KATHOLIEKE OPLEIDING VOOR
JOURNALISTEN
In September a.s. zal een aanvang
worden gemaakt met een 2-jarige
cursus aan het instituut voor de ka
tholieke journalistiek, gevestigd bij
de Nijmeegse Universiteit.
Deze cursus beoogt in hoofdzaak
hun, die een universitaire of schrif
telijke opleiding voor de journali
stiek volgen, alsmede hun, die reeds
werkzaam zijn in de journalistiek
een geheel op de journalistieke prac
tijk ingestelde scholing te geven.
De lessen zullen gegeven worden
in een der collegezalen van de Nij
meegse Universiteit en wel geduren
de ongeveer 30 weken per jaar op
iedere Vrijdagavond en Zaterdag on
der leiding van Jap Nieuwenhuis, oud
redacteur van De Maasbode, thans
perschef der gemeenten Rotterdam.
Op schriftelijke aanvrage bij het se
cretariaat van het curatorium van
het instituut (p/a bureau mr. W. Huy-
nen, Postbus 169, Den Haag), wordt
aan belangstellenden toegezonden 'n
brochure, waarin alle nadere gege
vens staan over bovengenoemde op
leiding alsmede omtrent de moge
lijkheden tot het volgen, van hetzij
een universitaire opleiding, hetzij een
schriftelijke cursus voor Journali
stiek.
Benoeming Bisdom Haarlem
Z.H. Exc. de Bisschop van Haarlem
heeft benoemd tot Rector van „de
Weeshuizen" te Rotterdam, de zeer-
eerw heer A. C. J. van Houten die
kapelaan was te Rotterdam (H. Jozef)
EERSTE KAMER
In de gistermiddag onder voorzit
terschap van de heer Kranenburg ge
houden openbare vergadering der
Eerste Kamer heeft de heer de Wilde
namens de commissie tot onderzoek
der geloofsbrieven geadviseerd tot
toelating van de volgende nieuw be
noemde leden: J. P. Schalker (CP,
N.), prof. dr. L. J. C. Beaufort (K.V.
P.), mr. G. E. van Walsum (Arb.). H.
J de Dreu (Arb,) en mr. W. C. Wen-
delaar (V.V.D.),
Dienovereenkomstig werd besloten
De vier laatstgenoemden, zomede
de heer mr. P. J. Witteman (K.V.P.),
tot wiens toelating in de vorige ver
gadering was besloten, werden be
ëdigd en namen na een gelukwens
van de voorzitter hun plaatsen in.
De voorzitter zeide te verwachten,
dat de memorie van antwoord inzake
de ontwerpen tot herziening der
grondwet zo tijdig gereed zal zijn, dat
de openbare behandeling dezer ont
werpen op 1 of 2 September zal kun
nen geschieden.
Hierop ging de Kamer in' de afde
lingen tot onderzoek van deze en een
tweetal andere ontwerpen.
NA DE RAMP TE VALKENBURG.
De burgemeester van Valkenburg
heeft aan de commandant van het
gelijknamige vliegveld, waar het
ongeluk met de Firefly is gebeurd,
gevraagd om de noodzakelijke oefe
ningen zoveel mogelijk boven de
duin- en kuststrook te houden.
De burgemeester zal ook stappen
doen bij het betrokken departement
BEGRAFENIS SLACHTOFFERS
De slachtoffers van het vliegtuig
ongeluk met de Fire Flymark IV zul
len beiden met militaire eer begra
ven worden. Voor de ade'borst eer
ste klasse K M. R. (Kon. Marine
reserve) F. J. C. Meulenberg wordt
Vrijdagmorgen 27 Augustus om 10
uur een Requiemmis opgedragen in
de Pauluskerk. Linaeuslaan 6 te
Utrecht. Om 10.45 vertrekt de be
grafenisstoet met militaire eer naar
de R.K. begraafplaats aan de Bilt-
straat •(Museumbrug).
Ook de matroos-schrijver tweede
klasse F. J.' Palings wordt Vrijdag
morgen 27 Augustus begraven. Het
is nog niet bekend, in v/elke kerk te
Gestel de Requiemmis zal worden
opgedragen. Na de H. Mis vertrekt
de begrafenisstoet met militaire eer
naar het kerkhof te Oud-Gestel.
Df. BRONKHORST HOOGLERAAR
IN UTRECHT.
Dr. W. Bronkhorst, geneesheer-di
recteur van het K.A.B.-sanatorium
Berg en Bosch te Bilthoven, is be
noemd tot buitengewoon hoogleraar
in de faculteit der geneeskunde aan
de Rijks-Universiteit te Utrecht om
onderwijs te geven in de longziekten.
POST VOOR MILITAIREN ONDER
WEG NAAR INDIë.
Op 27 Augustus a.s. vertrekt, zo
als reeds gemeld, het s.s. „Grote
Beer" met militairen aan boord naar
Batavia. Wil men de opvarenden in
Port Said of direct bij aankomst in
Batavia correspondentie doen toe
komen. dan óient deze uiterlijk resp.
op 29 Augustus en 12 September ter
post te zijn bezorgd.
POST VOOR Hr. Ms. .ZEEHOND"
EN „O 24".
Op 15 September as., vertrekken
Hr. Ms. „Zeehond" en „O 24" naar
Curasao. De schepen zullen van 23
24 September in de haven van Pon-
-ta Delgada (Azoren) vertoeven en
op 9 October 1948 te Willemstad aan
komen. De opvarenden kunnen in
Ponta Delgada post ontvangen, mits
deze uiterlijk op 17 September, en
in Willemstad mits ze uiterlijk op 2
October in de brievenbussen zit.
INKRIMPING PERSONEEL C.C.D.
Evenals bij de prijsbeheersing zal
ook bij de centraler controledienst
een belangrijke reorganisatie worden
doorgevoerd. Dit zal een aanzienlij
ke inkrimping van het personeel ten
gevolge hebben. De eerste ontslagen.
250 in totaal, zullen eerst 1 November
a.s. vallen. Er zu len er nog meer
volgen. De inkrimping bij deze
dienst is een gevolg van de alge
mene bezuinigingsmaatregelen,, wel
ke thans op alle departementen wor
den doorgevoerd en staat mede in
verband met de vermindering van
de controle-werkzaamheden.
OVERMAKING VOOR
LEVENSONDERHOUD.
De Nederlandse Bank deelt mede,
dat de verleende bijzondere ver
gunningen tot periodieke overma
king naar het buitenland van gelden
uit hoofde van levensonderhoud in
het algemeen haar geldigheid per
ultimo 1948 verliezen.
Zij verzoekt nieuwe aanvragen
reeds thans bij haar Afdeling Le
vensonderhoud in te dienen.
Het overleggen van een nieuwe
vragenlijst kan in het algemeen ach
terwege blijven, indien de aanvrage
vergezeld gaat van een verklaring
van het kantoor of de instelling,
waarbij de rekening van de niet-in-
gezetene wordt onderhouden, dat
naar de dit kantoor of deze instel
ling bekende gegevens, geen veran
deringen in de omstandigheden van
de begunstigde, geldende bij het te
kenen der oorspronkelijke vragen
lijst zijn ingetreden.
GEÏMPORTEERD VLEES NIET
GESCHIKT VOOR CONSUMPTIE.
Handel wijst verantwoordelijk
heid af.
Naar aanleiding van de klachten
van vele slagers over de slechte
kwaliteit van het geïmporteerde
vlees wijst de ondervakgroep import
van vlees, spek en ongesmolten
dierlijke vetten op het feit, dat de
aankoop van vlees geheel in handen
is van de overheid.
Na het wegvallen van de leve
ringsplicht voor de boeren heeft het
bedrijfschap transacties afgesloten
met België over levering van be
vroren vlees. Alvorens het vlees
werd ingevoerd hebben enkele
ambtenaren van het bedrijfschap
het vlees in België gekeurd. Bij
aankomst m Holland echter bleek
het vlees voor een gedeelte onge
schikt voor de consumptie. Het be
trof partijen die door de Belgische
regering uit Argentinië waren aan
gekocht, die lange tijd in België of
Engeland opgeslagen zijn geweest
en tenslotte aan de Nederlandse ïe-
gering zijn^ verkocht.
OVERWEGBOMEN BETER
ZICHTBAAR.
De Nederlandse Spoorwegen expe
rimenteren thans met een nieuw
middel om de overwegbomen des
avonds beter zichtbaar te maken.
Het materiaal bestaat uit microsco
pisch kleine glasbolietjes, die op me
taal geplakt worden. Deze glasbolle
tjes reflecteren het opvallende licht
van de koplampen van auto's, enz. Bij
vol licht ziet men de spoorwegover
gang reeds op 1000 meter afstand,
bij dimlicht op 500 meter.
Behalve bij de overwegbomen is
het materiaal ook aangebracht bij
de Andreaskruisen bij verschillende
onbewaakte overwegen.
Men verwacht van déze maatre
gel veel succes. Elke weggebruiker,
die des avonds voor een overweg
wacht, moet er echter voor zorgen
zijn lampen op stadslicht te dimmen,
daar anders een tegenligger verblind
v/ordt.
OP CREDIET EN TOCH CONTANT
De gemeenteraad van Enschede
besloot deel té nemen in het stich
tingskapitaal van een door de geor
ganiseerde detailhandel te stichten
instituut, dat een borgstellingsfonds
wil vormen, waaruit de nadelen
kunnen worden bestreden welke
voor de zakenlieden ontstaan, nu
vele werknemers in verband met de
hoge prijzen niet altijd in de gele
genheid zijn om contant te betalen.
De credieten worden alléén verleend
aan bonafide personen, met inacht
neming' der bepalingen van het re
glement voor de gemeentelijke
volkscredietbank. Zij zullen worden
gebruikt tot betaling der artikelen,
welke de credietnemer wenst te ko
pen bij de bij de stichting aangeslo
ten winkeliers.
BRANDSTOFFEN VOOR KAMER
BEWONERS.
Tussen 29 Augustus en 11 Septem
ber moeten bij de plaatselijke distri
butiediensten aanvraagformulieren
worden afgehaald voorbrandstoffen
voor kamerbewoners. Tussen 12 en
25 September moeten de formulieren
worde t ingediend.
KALME BEURS
De omzetten op de effectenbeurs
waren gisteren door elkander geno
men weliswaar van bescheiden af
metingen, doch de beurs had toch
DISTRIBUTIENIEUWS
NIEUWE BONNEN
VOOR HET TIJDVAK VAN
29 AUGUSTUS t.m. 11 SEPT. 1948.
Elk der volgende bonnen geeft
recht op het kopen van:
BONNEN VOOR BROOD EN
VLEES.
164, 166 vlees 100 gr. vlees (geldig
t.m. 18 Sept.)
165 vlees 300 gr. vlees (geldig
t.m. 18 Sept.)
167-1 brood 800 gr. brood (gel
dig t.m. 4 Sept.)
168 brood 400 gr. brood (gel
dig t.m. 4 Sept.)
ALLE BONKAARTEN
169 alg400 gr. brood of 1
rantsoen vermicelli
e.d.
170 alg250 gram boter of
margarine of 200 gr.
vet
171 alg100 gram bloem of
zelfrijzend bakmeel
of kindermeel
172 alg. 500 gram suiker, bo
terhamstrooisel enz.
of 1000 gram jam,
stroop enz., of 500 gr.
versnaperingen
BONKAARFTEN KA, KB, KC 810.
177 alg.225 gram huishoud
zeep of 180 gr. toilet
zeep
176 alg200 gr. kaas of 250
gr. kostl. kaas
175 alg250 gr. boter of mar
garine of 200 gr. vet
B-189, C-191 500 gram boter of
margarine of 400 gr.
vet
BONKAARTEN KD, KE 810.
183 alg450 gr. huishoudzeep
of 360 gram toilet
zeep
182 alg100 gr. kaas of 125
gr. korstl. kaas
181 alg125 gram boter of
margarine of 100 gr.
vet
E-195 *500 gram bloem of
zelfrijzend bakmeel
of kindermeel of
kinderbiscuits.
TABAKS- EN VERSNAPERINGEN-
KAARTEN ENZ. QA, QB„ QC 808.
99 versn200 gram versn. of
200 gram suiker, bo
terhamstrooisel. enz.
of 400 gram jam,
stroop enz.
102 versn. 100 gram versn. of
100 gram suiker, bo
terhamstrooisel, enz.
of 200 gram jam,
stroop, enz.
Res. G tabak. 100 gram versn. of
Res. E versn.100 gram suiker, bo
terhamstrooisel, enz.
Res. H versn.of 200 gram, stroop
enz.
BONKAARTEN ZA, ZB, ZC, ZD,
ZE MD, MF, MH 808.
(Bijz. arbeid, a.s. moeders en zieken).
Geldig zijn de bonnen van strook P
Deze bonnen zijn 14 dagen geldig.
De bonnen 164, 165, 166 vlees blij
ven geldig t.m. 18 September.
Bovenstaande bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 27 Augustus wor
den gebruikt.
geen doods voorkomen, daar enke
le hoeken nu en dan nogal wat acti
viteit ten toon spreidden. Aanvan
kelijk was de stemming goed prijs
houdend en de koersen vertoonden
algemeen een neiging tot verbetering
maar in het tweede gede&H van de
beurstijd scheen de vraag volkomen
verzadigd en trad de reactie in, zo
dat tegen het slot werd gehandeld
op de prijzen van het openingspeil
of in enkele gevallen zelfs nog iets
daar beneden. Aanvankelijk werd
nog goede belangstelling aan de dag
gelegd voor HVA, die op 254 ingezet,
onder de nodige schommelingen naar
boven gingen tot 258, maar nader
hand zakte de koers weer in tot om
streeks 254, terwij1 in het laatste ge
deelte van het beursverloop de af
faire in dit fonds gering was.
De beleggingsmarkt was kalm. Dit
verhinderde niet dat in de Neder
landse staatspapieren alles bijeen
toch iets meer omging dan Dinsdag.
De koersen waren echter vrijwel on
gewijzigd. De Amerikaanse markt
lag verlaten.
TEGEN WIL EN DANK
DOOR PERCY KING
49)
Als verdwaasd staakte August de
meedogenloze kastijding. „Wat doen
we met hem?"
„Aan de politie uitleveren natuur
lijk!"
Hy schudde van neen. „Ze zoeken
jou Marianne. Onmogelijk, de poli
tie er in te halen! Kom mee! Zij heb
ben mij mijn revolver afgenomen,
ik kan die van Klausen gebruiken
a's de nood aan de man komt." Hij
stak het wapen in rijn zak.
Hun jassen en hoeden hingen aan
de standaard in de gang. Vlug trok
ken'zij ze aan, daalden de stoep af.
Zó waren rij buiten of de lichten
van een auto naderden. August dacht
te boffen en wilde de chauffeur een
teken geven, toen deze uit zichzelf
al voor perceel 43 stopte. Een por
tier werd geopend en uit de wagen
sprong een man die August op dit
moment liefst aan het andere eind
van de wereld wenste.
„Ha!"' schalde de stem van Upp-
ström. „Daar heb ik jullie! Natuurlijk
samen hè?"
Marianne kreunde. August balde
rijn vuisten.
„Ik arresteer jullie allebei! Pro
beer nog eens me door de vingers te
glippen! Steek je handen uit, Söder-
man!" De boeien kwamen voor de
dag.
Doch August had geen aandacht
voor de inspecteur. Een tweede auto
was verschenen, waaruit hoofdin
specteur Lund en tot August's ver
bazing, maar niet minder tot zijn
vreugd Anders Svartan stapten.
„Meneer Svartan," haastte hij zich
uit te leggen, „naar boven! U zult
er Hugo Klausen vinden! Hij lokte
juffrouw Karlsson naar Bernadotte-
straat 43 en dwong haar mij een
brfef te schrijven om óók daar te
komen. Uren lang hebben wij ge
bonden op de vloer van een slaap
kamer gelegen. Het lukte me. Klau
sen neer te slaan en zó konden we
ontsnappen."
Hoofdinspecteur Lund beval: „Upp-
ström blijf hier met de arrestanten
wachten tot we terug zijn." Met
Svartan ging hij perceel 43 binnen.
„Versta je geen Zweeds? Ik zei je,
je handen uit te steken!" herhaalde
de inspecteur vijandig. „Je kunt
proberen, die twee om de tuin te lei
den, maar mij neem je niet tuk!"
Gelaten liet August zich boeien.
Marianne klemde zich aan zijn arm
vast, onder het uiten van een kreet
van protest.
Uppström grijnsde. „Als ik nog 'n
stel had deed ik ze jou om! Je dacht
het gewonnen te hebben, omdat de
hoofdcomissaris zich door jou en je
patroon liet lijmen, hè? De- bordjes
zijn verhangen dame! Het zal me "n
waar genoegen zijn, je in een cel te
zien!"
„Doe me voor vijf minuten die din
gen af Uppström,' verzocht August
ziedend van drift, „en ik zal je ant
woorden!"
„Is alles al niet erg genoeg zon
der jullie getwist?" verweet Marian
ne. Het huilen stond haar nader dan
het lachen.
,Ach is de dame zo teer van ge
voel?" spotte de inspecteur. „Dat zal
wel anders worden, als zij eerst maar
eens een behoorlijk tijdje heeft ge
bromd!"
Op scherpe toon verklaarde August
„Jul'ie is voorgeschreven, je fat
soenlijk tegenover arrestanten te
gedragen. Ik zal zorgen dat daar de
hand aan wordt gehouden."
Uppström's kleine ogen flikker
den venijnig. „Je kunt óp je wen
ken worden bediend.' Hij deed twee
stappen achterwaarts, zette zich in
postuur en bracht August een hevige
vuistslag op de linkerkaak toe. De
mishandelde zwaaide even heen en
weer, wankelde, doch viel niet, daar
Marianne snel de armen om hem
heen sloeg en zich" tussen beide te
genstanders plaatste.
Een afgemeten stem zei: „Daar zul
je je voor te verantwoorden hebben,
inspecteur Uppström. Onmiddellijk
naar het bureau! Ik maak rapport
omdat je het waagde een weerloos
arrestant te mishandelen." Hoofd
inspecteur Lund was met Svartan
uit perdeel 43 gekomen juist toen zijn
ondergeschikte August de kaakslag
toediende.
„Ik werd er toe uitgedaagd," mok
te Uppström. „Hij beledigde me."
„Een leugen!" protesteerde Marian
ne heftig. „Hij
Lund legde haar met een handge
baar het zwijgen op: hij richtte het
woord tot de inspecteur. „Op het bu
reau spreken we elkaar nader. Doe
nu wat je gezegd is. Ik belast me
met de overbrenging van de ar
restanten."
Kwaadaardig grijnzend stapte
Uppström in zijn taxi.
Svartan zei: „De vogel was gevlo
gen August, Klausen moet .via het
dak zijn ontkomen. We vonden de
sfukgetrokken korden in de slaap
kamer: Je vergaringen werden er
door bevestigd. Kun je hem niet de
boeièn afnemen. Lund?"
„Als mijn sleutel past, dan met al
le soorten van genoegen."
De sleutel paste en August was
wederom vrij man. Arm in arm zat
hij met Marianne tegenover zich twee
mannen van wie hy wist, dat a1
mochten zij hen op dit ogenblik nog
als verdachten beschouwen, in elk
geval geen -onhebbelijkheden te ver
wachten waren.
XX.
Het was twee uur in de morgen.
Anders Svartan lag op de divan van
zijn hotelkamer. August zat somber
weggedoken in een fauteuil. Marian
ne Karlsson bevond zich op het po
litiebureau; die wetenschap veroor
zaakte hem een onzegbare ellende.
Het meisje was zeer teneergeslagen
geweest toen hij haar verliet; toch
poogde zij nog dapper te glimlachen
Zij rekende er blijkbaar op, dat hij
alle zwarigheden uit de weg zou
weten te ruimen en hij had niet
het geringste vertrouwen meer in
zichzelf.
Verwijtend zei Svartan: „Je luis
tert niet naar me vriend."
„O, neem me niet kwalijk, meneer
Svartan!"
„Heb ik vorspeld, dat het meisje
binnen vierentwintig uur op vrije
voeten is, ja of neen! Het gfbeurt,
mits je meewerkt/'
„Alles waartoe ik in staat ben, is
hier zitten en luisteren."
„Juist de medewerking, die ik van
je verlang. Maar voor de drommel,
je luistert weer niet!"
„Van nu af aan zal ik het doen."
„Dus ik herhaal: ik heb mijn theo
rie betreffende de moord op Gunnar
Lundqvist en de diefstal in het „Sint
Olaf' herzien. De schurk, die wij als
Klausen kennen, deed samen met
Lars Fermer. Uit hetgeen je hoorde,
toen je gebonden in de slaapkamer
lag, blijkt allereerst dit: het hals
snoer was in Klausen's bezit en hij
gaf het de vrouw, die er mee naar
Teddy Blom moest gaan, bij wie zij
en hij voorlopig veilig zouden zijn.
Natuurlijk zoekt de politie met een
fijn stofkammetje heel Stockholm af,,
maar ik geef je op een briefje, dat
zy geen Teddy Blom vindt. Die me
neer paradeert onder een heel andere
naam in het adresboek vooropge
zet, dat hij er in paradeert, wat hoogst
onwaarschijnlijk is."
„Daar is veel voor te zeggen,"
stemde August lusteloos toe.
„Paula, de vrouw, beschuldigde
Klausen dat hij Lars Folmer van kant
maakte. Zij schijnt op haar manier
van die Lars gehouden te hebben;
jij distilleerde het uit de manier
waarop zij te keer ging.
