Iets over de klokken en horloges
Hoe Iaat is het?)
knapt
het op
Debat over Regeringsverklaring
ZATERDAG 14 AUGUSTUS 1948
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 2
Tweede Kamer
Na de rede van dr. Kortenhorst
heeft plaats de beëdiging van de he
ren Van der Weyden (KvP) en Her
mans (CPN), nieuwbenoemde leden
der Tweede Kamer. Hierna gaat de
Kamer over tot de debatten.
De eerste spreker, prof. Romme
(KVP) wees op de verandering in
de aard van de regering, die hij van
„parlementair" tot ^extra-parlemen
tair" uitgegroeid achtte. Deze wijzi
ging, zo betoogde spr., was voorna
melijk bewerkstelligd door sprekers
eigen fractie.
Spr. ging in de breede-de verdien
sten na van dr. Beel, wiens regerings
periode hij de productiefste noemde
uit onze parlementaire geschiedenis.
De nieuwe regeerders treden op in
een samenstelling en samenwerking,
die de ministers gelegenheid biedt tot
brede ontplooiing van hun persoon
lijkheden.
Dr. Beel heeft verlangd, redelijke
zekerheid te verkrijgen van twee
derde meerderheid in het parlement.
Dit heeft hij terecht verlangd. Een
goede oplossing van het Indonesisch
probleem kan alleen worden bereikt,
wanneer de grondwetsherziening
wordt tot stand gebracht en in haar
consequenties voortvarend wordt
uitgevoerd. Maar voor een derge
lijke ingrijpende omschakeling der
rechtsorde is een twee-derde meer
derheid zelfs een minimum,
noodzakelijk.mag worden geacht.
In tegenstelling tot de fractie van
de P. v. d. A. hebben spr. en zijn
politieke vrienden, aldus prof. Rom
me geen continuering gewenst van
een kabinet als dat van 1946-1948.
Dat nochtans geen bredere parlemem
taire regering kan worden gevormd
een vier partijen regering daar
voor ligt, aldus spr, de schuld bij de
Partij van de Arbeid, wier houding
in casu spr niet geheel begrijpen kan,
De nu gevormde regering is dus ex
tra-parlementair geworden.
De K.V.P. heeft zich niet van de
P. v. d. V A. willen distancieren,
maar wel een verbreding van de
regeringsbasis verlangd. Ook voor de
K.V.P. heeft aan dit kabinet een pijn
lijke operatie ten grondslag gelegen.
En spreker wees erop, dat de forma
teur van Schaik met een en ander
een zwaar persoonlijk offer heeft'
gebracht.
Prof. Romme betreurt heengaan
van minister Giclen.
Spr. is ervan overtuigd, dat de mi
nister-president Drees deze functie
nimmer aanvaard zou hebben, als
hij niet geloofde in de samenwer-
kingsmogelijkheid van het nieuwe
regeringsteam. Hij zou echter gaar-
ne vernemen, welke taak aan mi
nister van Schaik zal zijn toegewezen.
Voorts betreurt spr de ambtswisse
ling aan het departement van O K
en W. Hij prees dhr Gielen warm
en sprak ernstig spijt uit, dat diens
ministerschap niet werd geconti
nueerd.
De regeringsverklaring heeft spr.
op v^e punten met belangstelling
en instemming gelezen. Het erin gebo
den program moet natuurlijk wor
den bezien tegen de achtergrond
van dè nabije troonrede.
Hetgeen is gezegd over Indonesië
onderschrijft spr hartelijk en vol
gaarne. Zal de nieuwe staatkundige
vormgeving aldaar echter onder
ieder omstandigheid plaats hebben,
hoe ook de verhouding van de Repu
bliek daartegenover zal zijn?
Op dit punt zou spr. gaarne de stel
lige bevestiging van de regering
verkrijgen.
In 's lands belang wil spr met zijn
politieke vrienden gaarne construc-
tief-critische medewerking verlenen,
ook al acht zijn fractie zich op geen
wijze aan deze regering gebonden.
De heer Oud (V.V.D.) acht dit ka
binet de consequentie van een goed
parlementair stelsel.
Zeer in het bijzonder al was de
grondwetsherziening zelf de inzet
der verkiezingen valt de nadruk
op het Indonesisch beleid, dat straks
op de grondwetsherziening zal moeten
velgen. Het tot stand komen van die
herziening is op zichzelve nog geen
structuurwijziging. Op de uitvoering
na de herziening komt het aan. En
in dat opzicht moest het mogelijk
gemaakt worden voor de groepen die
voorwaardelijk hun steun daaraan
hadden toegezegd, straks opnieuw
voor te stemmen. Want verwerping
der herziening zou een zeer ernstige
zaak geweest zijn. Men diende daar
mee rekening te houden. Spr sluit
zich hierin geheel bij de vorige spr.
prof. Romme, aan.
VVD had vertrouwen in dr Beel
Om al die redenen moest de forma
teur aansturen op een accoord tus
sen de vier partijen, KVP. P. v. d. A.,
C.H. en VVD, opdat de 2/3 meerder
heid verzekerd zoude zijn. Voor een
dergelijke formatie achtte spr reeds
van de beginne af, een katholiek
formateur de enige mogelijkheid.
Met vertrouwen zou spr's fractie
ook haar medewerking aan de heer
Beel hebben gegeven.
Principieel fout was de weigering
van de P. v. d. A. om zelfs aan be
sprekingen met de heer Beel deel te
nemen over de vorming van een vier
partijen regering.
Het verschil tussen de formatie-
Bee1 en de formatie-Van Schaik was,
dat in het tweede geval niet van te
voren* vaststond de bezetting van de
presidentiële zetel
Natuurlijk voldoet dit kabinet nog
niet voor 100 %aan de verlangens
van spreker's reactie, er waren ern
stige bezwaren, zoals b.v. tegen een
minister-president uit de P. v. d. A.
Dit klopte, naar spr. meent niet met
de verkiezingsuitslag. Maar er moest
een accoord komen.
Spr had met vreugde vernomen,
hoe uit de regeringsverklaring over
eenstemming naar voren is geko-
p- over het te volgen beleid, even
eens, dat niet is verheeld, hoe ern
stig de toestand is.
Aan een grote samenwerking tus
sen Kamer en regering bestaat nu
meer dan ooit behoefte. De beste
waarborg daartoe ligt gegeven in de
eenheid, welke dit kabinet moge
kenmerken.
De heer van de Goes van Naters
(P. v. d. A.) wilde niet te diep ingaan
op de geschiedenis dezer kabinets
formatie, maar over enkele punten
meende hij toch niet te mogen zwij
gen. De eerste poging van de heer
Beel mislukte niet omdat het onmo
gelijk bleek op brede basis een kabi
net te formeren, maar omdat een
kabinet ook op smallere basis niet
kon*worden gevormd. Het is niet juist
dat de P.v.d.A. uit de handen van
de heer van Schaik aanvaarde, wat
zij uit die van de heer Beel weigerde
In de opzet van de heer Beel was
de post van minister-president vast-
gelegcL
P. v. d. A. moest zijwegen inslaan
De K.V.P. wilde geen sterk 2-
partijen kabinet, de P. v. d. A. wilde
geen vier-partij enkabinet en het
gevolg was, dat men wel zijwegen
in moest slaan.
Juist omdat GHU en VVD met
zulke sterke leuzen de verkiezingen
waren ingegaan, „Het roer moet om",
„Geleide economie doodt alle energie"
daarom kon de P. v. d. A. niet met
een vierpartijen kabinet starten. (Nu
blijkbaar wèl, nu de premier een
P. -v. d A.-man is Red.)
Spr voelt niet voor debaten over
de vraag wie bij deze kabinetsfor
matie winst heeft gemaakt of wie
door zijn knieën is gegaan. Belang
rijker is, dat men beseft, welke kapi
tale' gevaren schuilen in -de nationa
le en internationale situatie. Hij brak
een lans voor collectieve veiligheids
maatregelen tegen de oorlogsdreiging
De regeringsverklaring negeert deze
dingen geenszins. Zij ademt een sterk
besef van realiteit. Wat Indonesië
betreft wordt terecht gewezen op da
grote kans tot overeenstemming en
de instelling van een waarlijk In
donesische federale interim-regering.
De heer Tilanus (Ghr. H.) wilde
zich slechts tot enkele algemene
onderwerpen bepalen. In de afgelo
pen 2 jaar is meer dan eens scher
pe criliek geoefend op het vorige
kabinet met name op deszelfs In
disch en financieel beleid. Niet ge
heel duidelijk is aan spr. nochtans,
waarom de regering-Beel haar ont
slag heeft aangeboden. Nu wij d(
uitslag der verkiezingen gema
tigde verschuiving naar rechts of
midden kennen, nu acht spr. dit
aftreden juist. Maar het aftreden
geschiedde, voordat deze uitslagen
bekend waren.
Spr. staat dan stil bij de nieuwe
parlementssamenstelling. Hij acht
het gelukkig, dat de vroegere „bui
tenparlementaire oppositie" thans in
het parlement is opgenomen: daar
haar mening kan uiten en daar
eventueel, haar mening weerlegd
kan zien een stil getuigenis, waar-
m'ede de regering zal moeten reke
ning houden, is het feit, dat op de
middenstandspartij (al verwierf de
ze dan geen zetel) toch 41 duizend
stemmen zijn uitgebracht. De rege
ringsverklaring geeft tot spr.'s
vreugde te kennen, dat de regering
voor de noden der middenstand
open oog heeft.
Vertrouwen in invloed van
mr. van Schaik.
Destijds als nu stelt de C.H.U.
zich op het standpunt, dat een na
tionaal kabinet de meest juiste op
lossing zou zijn. Dat dit toen en nu
niet is gevormd, wijt spr. in de
eerste plaats aan de P. v. d. A., die
zijns inziens wat hoog in den za
del zit.
Met dat al, het kabinet, niet-par-
'lementair, ,is geboren en dat heeft
een gevoel van opluchting en dank
baarheid gewekt. Een program-
ministerie? Zou er ooit een minis
terie zonder program zijn opgetre
den? Laten wij het zonder naam
doen, aldus spr., die dan nog een
lans breekt voor een afzonderlijke
minister van Marine en zijn ver
trouwen uitspreekt in de stabilise
rende invloed van de minister zon
der portefeuille, van Schaik.
Het beleid in Indië vervult spr.
nog met zorg. Is het niet nutteloos
nog verder met de republiek te
spreken? De vertegenwoordigers
der andere gebieden, daarentegen,
boezemen spr. volledig vertrouwen
in, zo goed als de vertegenwoordi
gers van de West.
De heer Weiter aan het woord.
De heer Weiter bracht dank aan
minister van Schaik, omdat deze de
coalitie van K.V.P. en P. v. d. A.
niet heeft gecontinueerd. Dit zou
in pertinente strijd zijn geweest
met de stem'mingsuitslag. Ook
waardeert spr, dht de K.V.P. dit
harerzijds niet heeft gewild. Noch
tans is het spr. niet duidelijk ge
worden, wat nu het fundament in
deze nieuwe regering is. Dat de
A.R. niet in het kabinet vertegen
woordigd is, acht spr. een zwarte
vlek op deze regering. Erger nog is
echter, dat de A.R.-leiders zelfs niet
zijn gehoord. De uiterste nationale
nood van het ogenblik had de raad
pleging, zo niet de medewerking,
van allen vereist.
Spr. sprak woorden van hulde tot
de formateur, maar hij vroeg zich
af of de prijs niet te hoog was, die
deze had moeten betalen: een so
cialist als premier. Het tegenwicht
tegen deze prijs ligt naar spr. ver
trouwt in de persoon van de nieu
we premier.
Spr. gaf zijn visie nog eens
het Indische beleid der vorige re
gering en van dr. van Mook per
soonlijk. De Indische kwestie is een
nationaal vraagstuk van de eerste
orde. Dat heeft de regering-Beel
zeer onvoldoende begrepen en daar
door is diepe tweespalt ontstaan in
ons volk. Hij prees de moed van d'e
heer Sassen, die in deze omstandig
heden de last van de portefeuille
van O. G. heeft aanvaard'. Spr.
hoopte ernstig, dat de heer Sa
niet de laatste minister van Over
zeese gebiedsdelen zou blijken
zijn.
De heer Weiter stelde tenslotte
twee vragen aan de regering:
„Waarom is er zo'n haast bij de
grondwetsherziening?" en „waarom
is er 'geen haast bij het herstel van1
rust en orde in Indië?"
De vergadering wordt Dinsdag 1
uur voortgezet.
DE „NIEUWSGIER" EN „HET
DAGBLAD" OVER DE REGERINGS
VERKLARING.
De republikeinse bladen te Bata
via hebben nog niet gereageerd op
de regeringsverklaring.
Het ochtendblad „De Nieuwsgier"
zegt, dat de verklaring geen twiifel
overlaat, dat het nieuwe kabinet de
lijn van het vorige zal doortrekken.
Het schrijft, dat de bewoordingen
betreffende het overleg met de de
putatie van de staten-conferentie
(Bandoengse delegatie) zodanig zijn,
dat er reden is voor optimisme. Be
treffende de alinea van de toetre
ding van de republiek tot de Ver
enigde Staten van Indonesië op kor
te termijn, zegt „de Nieuwsgier":
„Dit klinkt rijkelijk optimistisch;
als niet alle tekenen bedriegen is de
republiek verder dan ooit verwijderd
van de politiek van een gezonde en
oprechte samenwerking met de an
dere deelstaten en Nederland".
„Het Dagblad" schrijft, dat de bin
ding tussen Nederland en Indonisë
de vorm zal aannemen van een reëele
Koninklijke Unie die mén zeker niet
kan beschouwen als een losse unie".
Het blad zegt, dat hierdoor een gro
te beduchtheid bij velen is weggeno
men.
Het is stellig een waar
heid als een koe, wanneer
we de moderne klokken
makers verwijten, dat zij,
in vergelijking met hun
collega's in vroeger eeu
wen op het gebied van
klokken en horloges, hope
loos nuchtere gebruiksvoor
werpen scheppen, koude,
onpersoonlijke dingen, die
de vergelijking metde
prachtige werkstukken van
honderden jaren geleden
met geen mogelijkheid kun
nen doorstaan.
De eerste klok ter we
reld verrees ongeveer 200
jaar voor Christus in de
'tempel, gewijd aan de vier
v-inden in Athene; door
waterkracht aangedreven
houten raderen brachten
een zuil in beweging, waar
door een klein beeld rees
en daalde, daardoor de
maanden en uren op de
zuil aangebracht aan
wijzend.
De Romeinen introdu
ceerden kerkklokken, die
door een belsignaal het ver
strijken van een uur aan
gaven. Behalve zonnewij
zers werden in vroegere
tijden ook kaarsen, in kan
delaars gebruikt, volgens
het idee van koning Al
fred., Deze liet n.l. zes kaar
sen. ieder bijna drie meter
lang, maken waarbij elke
kaars in twaalven verdeeld
was. Elke kaars brandde
vier uur lang, -zodat
koning precies na
eaap wanneer het tijd was
z'n religieuze plichten na
te komen, wanneer hij zijn
tijd aan de 'staat moest
wijden ep wanneer het tijd
was om te éten én te sla
pen. Om te voorkomen,
dat de kaarsen door de
tocht sneller zouden bran
den. was elke kaars omge
ven door transparante
windschermen.
Dé klok met slinger en
gewrichten deed in de der
tiende eeuw haar intrede
in -de wereld. Zij is eigen
lijk te beschouwen als de
voorloopster van alle
krpchtmachines, later uit
gevonden, waarbij het
priftcipe van overbrenging
te;spas komt. Vele uitvin
ders en klokkemakers pro
beerden via het mechanis
me van een klok het j.per-
petum mobile" op te los
sen. Een broer van de
schilder Gainsborough, een
geestelijke, construeerde
een klok, waarbij een lo
den kogel, die langs een
spiraal naar beneden rol
de. voor de voortbeweging
zorgde. Zodra de kogel
onderaan was beland werd
hij door middel van een
contra-gewicht weer naar
boven geëxpedieerd.
Wijsjes.
In de achttiende eeuw
waren uiterst gecompli
ceerde muziekklokken bij
zonder in trek. Sommige
konden honderd verschil
lende melodietjes spelen, den gemaakt van 22 ka-
'zig met klokken, die de raats goud met een diame-
mensen 's morgens deden ter van 1.-50 meter. De
ontwaken. In 1851 werd er achterzijde was geheel ge-
óp de Londense tentoonstel emailleerd met bloemmo-
ling een alarmklok gede- tieven. De wijzerplaat be-
monstreerd, die slapers op stond geheel van opalen en
elk gewenst uur deed wak- de wijzers waren van dia-
ker worden. Deze klok liep
volkomen geruisloos en er
ging geen bel over, wan
neer het tijd was op te
staan, neen, de slaper werd
eenvoudig in zittende po
sitie gebracht.
Een Boheemse klokken
maker vond nog iets an
ders uit: wie 's avonds
raar bed ging en zijn klok
afstelde, hoorde zoete en
zachte muziek's morgens
echter werd hij gewekt
door een donderende mars.
In een advertentie uit die
aagen werd zulk een klok
te koop aangeboden met
de volgende aanbeveling:
„Speelt 22 wijsjes, men
hoort een koekoek roepen
en 17 kleine vogels kwin
keleren".
Klokken met een door
schijnende wijzerplaat en
geïllumineerd verschenen
voor het eerst in 1827 in
Londen. In Frankrijk wer-
kon den in het begin van de
vorige eeuw papieren klok
ken verkocht, die dertig
uren achtereen liepen, zon
der opgewonden te wor
den en die slechts 50 francs
kostten.
Een duitse klokkenmaker
ir Memmingen deed der
tien jaar over de construc
tie van een klok, geheel
van hout gemaakt. Deze
klok behoefde men slechts
eens in de drie maanden
od te winden. Als de klok
stil stond weerklonk er
c-en schot. De prijs was 6000
pond sterling en de uitvin
der garandeerde.de levens
duur op 20 jaap
Zakhorloges.
De
't Bed uit.
eerste zakhorloges
werden in 1490 in Neuren
berg gemaakt: in verband
met hun ovale vorm wer
den ze „Neurenberger eie
ren" genoemd. In de 16e en
17e eguw werden er horlo
ges gemaakt, die de bizar-
ste vormen hadden, van
doodshoofd tot peer en ap
pel. Pas later 'koos jnen de
I-orde vorm. De eerste ma
terialen die men voor hor
loges benutte waren ijzer,
lood en tin. Een glas ter
bescherming van de wijzer-
plakt bestond tot nu toe
niet; men maakte eenvou
dig twee dekseltjes. Niet
veel later kwamen zilve
ren en gouden horloges al
dan niet afgezet met edel
gesteenten, in de mode.
In het begin van de 19de
eeuw werden de beroem
de miniatuur-horloges in
een ring broche, wandel
stok en snuifdoos gemaakt.
Het kostbaarste.
Het kostbaarste horloge
ter wereld behoorde aan
Sultan Abdul Medshid.
Het werd in 1844- in Lón-
manten. De rugzijde van
het horloge was van kristal
gemaakt, zodat de eigenaar
steeds het meëhanisme kon
zien. Elk uur klonk in dit
„kleine zakuurwerk" een
zij veren bel. En de kosten?
De Sultan betaalde er met
vreugde 12.260 pond ster
ling voor!
Hoeveel malen een hor
loge in de loop van een
eeuw tikt? Experts hebben
berekend 15.042.456.000
maal. In een uur tikt het
17.1-60 keer hetgeen neer
komt op 411.840 tikken per
etmaal.
Russisch bezit.
Een Russisch museum in
Saratov bezit de meest in
gewikkelde klok die ooit
is vervaardigd. Het mecha
nisme door een Parijse
klokkenmaker samenge-.
steld telt liefst 25 veren
en even zo vele wijzerpla
ten. Een der wijzerplaten
geeft het zonnestelsel weer
en het draaien van de aar
de om de zon en van de
maan om de aarde. Tevens
geeft deze klok aan of de
maan 's nachts al dan niet
schijnt en of het eb of
vloed is in verschillende
streken van Azië of Euro
pa. Zons- op en -onder
gang kan men er op afle
zen: voorts is er een eeu
wigdurende kalender met
de jaren, maanden en da
gen volgens de Gregoriaan
se Mohammedaanse en
Joodse tijdrekening, ter
wijl men tenslotte de po
sitie van de voornaamste
sterren tot het jaar
1873 bekend er op afge
beeld ziet. We zeiden het:
de klokkenmakers in het
verleden zagen een kunst
in. hun handwerk, een
kunst, die hoe langer hoe
meer naar de achtergrond
wordt gedrongen omdat
de moderne mens, mee
gaande met zijn tijd lie
ver een nuchtere, moder
ne klok ziet.
ROTTERDAMSE ARTS VOOR
15.000.— GEDUPEERD.
Door een particuliere charitatieve
vereniging.
De arts J. H. H. te Rotterdam en
enkele andere gedupeerden hebben
bij politie en justitie een aanklacht
ingediend tegen enige bestuursleden
van de vereniging „Particulier ini
tiatief tot het doen van charitatieve
werken". Reeds is een arrestatie ver
richt en moet een onderzoek over het
gehele land gelast zijn.
Volgens mededelingen van de ge
noemde arts, die zich voor f 15.000 ge
dupeerd acht, is deze vereniging na
de bevrijding mede op initiatief van
notaris L. A. B. te Rotterdam en no
taris J. M. H. O. Q. te Maastricht
opgericht, met als doelstelling de zorg
voor de misdeelde en gedupeerde
jeugd en steun aan oorlogsslachtoffers
en ouden van dagen. Ook stond de
oprichting van vacantieoorden en
ontspanningskampen op het program.
Men ging er zelfs toe over in Mei van
dit jaar een missie naar Curagao te
zenden ter opheffing van de a-sociale
toestanden. Voor deze reis gaf Neder
land ƒ30.000 aan deviezen mee en
voorts waren er onderhandelingen
gaande over nog een toewijzing van
vier ton aan deviezen voor een langer
vër.blijf te Curagao.
Kort na aankomst te Curagao werd
de miséie waar notaris Q. te Maas
tricht geen deel van uitmaakte, om
dat hij wegens belastingmoeilijkhe
den verplicht was in Nederland te
blijven door de gouverneur uitge
wezen. omdat die minder gunstige in
lichtingen van het centraal archief
van de Armenraad te Amsterdam had
gekregen. Bij terugkeer op Schiphol
in begin Juni werd notaris B. op
grond van aan het licht gekomen ma
nipulaties gearresteerd. Hij zou n.l.
zijn tekort van 35.000 uit erfenisgel-
den hebben gedekt.
Tevoren was onze zegsman, de arts
H„ onder prachtige voorspiegelingen
ertoe gebracht zijn praktijk te Rot
terdam er aan te geven. Hij deed deze
over en verkocht zijn gehele inboe
del. De 15.000, welke hij daarvoor
ontving, fourneerde hij. Hij had het
volste vertrouwen, want de vereni
ging was koninklijk goedgekeurd en
mêh gaf de verzekering, dat bij te
rugkeer in Nederland hij ging n.l.
ook mee naar Curagao het geld zou
worden uitbetaald. In Curagao wacht
te hem een mooie taak, zo werd voor
gespiegeld. Van terugbetaling is ech
ter niets gekomen en uit de notulen
van de oprichtingsvergadering moet
de arts gebleken zijn, dat het chari
tatieve doel slechts een dekmantel
was. In werkelijkheid wilde men, zo
vertelde ons de arts, met de verkre
gen deviezen een handelshuis in Zuid-
of Noord-Amerika oprichten.
BEDRIJFSCREDIETEN VOOR
GEDEMOBILISEERDE
MIDDENSTANDERS
Bij Kon. Besluit is de mogelijkheid
geopend, dat aan eigenaars van mid-
denstandsbedrqven tijdens afwezig
heid wegens militaire dienst er. ge
durende een jaar en drie maanden
na de datum, waarop groot verlof
c.q. ontslag wordt verleend, een pe
riodieke bedrijfstegemoetkoming
wordt gegeven.
Een regeling is nu getroffen, vol
gens welke een gedemobiliseerde
eigenaar van een middenstandsbe-
drijf bovendien een bedrijfscrediet
kan ontvangen, om het hem moge
lijk te maken, zür zaken snel lot de
vroegere omvang te herstellen.
PERCENTAGE GESLAAGDEN
H.B.S.
Uit een overzicht van de uitslag
van de eindexamens der rijks-, ge
meentelijke en bijzondere hogere bur
gerscholen en de afdelingen hogere
burgerschool van lycea in het jaar
1947 blijkt, dat het percentage der
geslaagde mannelijke en vrouwelijke
leerlingen van de rijks hogere bur
gerscholen onderscheidenlijk be
draagt 76,44 en 82.32
Het percentage der geslaagde man
nelijke en vrouwelijke, leerlingen der
gemeentelijke hogere burgerscholen
en afdelingen hogere burgerschool
van de gemeentelijke lycea bedraagt
onderscheidenlijk 81.28 en 81.66: dat
der geslaagde mannelijke en vrou
welijke leerlingen der bijzondere
hogere burgerscholen en afdelingen
hogere burgerschool van bijzondere
lycea onderscheidelijk 79.37 en 80.75
WAAKZAAMHEID TEGEN DE
MUSKUSRAT GEBODEN.
De Muskusrat, uit Noord-Amerika
om zijn waardevolle pels in West-
Europa geïmporteerd, blijft een ge
vaar vormen voor onze waterkerin
gen en voedselvoorraden. Steeds
opnieuw wordt^ het dier gesigna
leerd. Van Mei 1941 tot en met
Juni 1948 werden in Nederland 177
exemplaren gevangen, voor het me
rendeel in Noord-Brabant. Het ver
spreidingsgebied in Nederland wijst
er op, dat deze rat waarschijnlijk
van België uit, waar het dier zich
vooral ten Oosten van de Schelde
vrij sterk vermeerderd heeft, over
onze Zuidelijke grenzen Noord
waarts trekt.
Hoewel het dier schuw en vooral
des nachts actief is, is herkenning
vrij gemakkelijk. Het is 5060 cm
lang, waarvan bijna de helft voor
rekening van de naar achteren af
geplatte, op die van een paling ge
lijkende, staart komt. Voorts heeft
het een stompe kop, kleine voor
poten, «vrij lange achterpoten, en
een dichte grijsbruine overvacht,
doorschoten met warm-bruine dek-
haren.
De bestrijding is, wegens de grote
schadelijkheid van het gedierte, bij
de wet geregeld. Het publiek heeft
daarbij vooral, wegens de moeilijk
heden, welke de bestrijding in en
gere zin oplevert, tot taak, mee te
helpen bij de opsporing. Gevonden
dieren of delen ervan (staart, ach
terpoten of kop) of uitwerpselen,
waarvan men vermoedt, dat zij. van
muskusratten afkomstig zijn, moe
ten naar de burgemeester worden
gebracht of rechtstreeks naar de
olantenziektenkundige dienst tè
Wageningen worden gezonden,
waarna direct voor een intensieve
bestrijding in de desbetreffende
streek zal worden gezorgd.
avte
de ^eeiuuvide'i
39. Op enkéle meters afstand van
de auto ligt een reusachtige keisteen
dwars over het pad. De steen sluit
de weg zó nauwkeurig af, dat het
moeilijk aan te nemen is, dat hij daar
vanzelf gekomen is. In elk geval, de
steen is er. Die is maar niet zo weg
te redeneren, daarvoor moet iets
anders gebeuren. Een ontploffing,
een pardbeving, een tractor, of
Of een Hendrik de Zeevaarder! Na
tuurlijk! Onze held is uitgestapt en
betast de steen aan allekanten. In
zijn linkerhand houdt hij zoals je op
het plaatje zien kunt, de landkaart.
Na een grondige bestudering van de
steen en de landkaart merkt hij op:
„Dit zou het einde van de wereM
kunnen zijn; maar dat is het niet.
Volgens deze kaart is er nog iets
achter. We moeten deze hindernis dus
op een of andere manier uit de weg
zien te ruimen. Ik begrijp eigenlijk
niet, hoe deze kei hier komt, het is
een heel ander soort dan de andere
stenên uit deze „omgeving". Hen
drik krabt peinzend op zijn hoofd
en opeens roept hij uit „Ik weet het
al! Dit is een steen uit de achtertuin
van Bimmelbam! Kijk maar!" Hij
drukt met zijn vinger op een paar
een gast als herinnering zijn inge-
letters die er eens, lang geleden, door
krast. Maar nu gebeurt er iets
vreemds. Onder de druk van de wijs
vinger van de verbaasde Hendrik
begint de schijnbaar zo massieve
steen te rollen. Weldra ligt het ge
vaarte langs de rotswand en een ge
deelte van de weg, groot genoeg om
Hendrik door te laten is vrij. Onge
lovig betast Hendrik zijn spierbal
len. „Grutjes!!" zucht hij in bewon
dering voor zich zelf, en loopt dan
voorzichtig, tussen de steen en de
rand' van de afgrond door, naar de
andere kant
BINNENLAND.
Het Middelburgse stadhuis kan
worden afgebouwd nu de staat hier
voor goedkeuring heeft verleend.
Het staat nog niet vast welke vorm
de torenspits zal krijgen, van de
Lange Jan, de abdijtoren, daar dit
verband houdt met de vraag of er
een luiklok of een carrillon komt.
Onderhandelingen zijn gaande
tussen het gemeentebestuur van
Woensdrecht en-het departement van
oorlog inzake de overdracht van het
vliegveld Woensdrecht aan de staat
der Neder1 anden.
In de afgelopen maand werden
te A'dam 751 verkeersongevallen ge
meld; 7 met dodelijke afloop, 89
hadden ernstig en 132 licht letsel ten
gevolge.
Gevaarlijk spel op spoorwegen.
Het vierjarig jongetje W. van D. te
Dordrecht was op een langzaam rij
dende goederentrein geklommen. Op
een gegeven ogenblik sprong het kind
van de trein af, doch kwam daarbij
met de benen onder de wielen van
een wagon terecht. Het gevolg was,
dat beide benen werden afgereden.
BUITENLAND.
Het Tsjechoslowaakse ministe
rie van Onderwijs werkt aan een
nieuwe wet „ter bescherming van de
natuur", volgens welke o.a. hagedis
sen, kikvorsen, salamanders, hazel-
wormen en zekere niet-vergiftige
slangen beschermd zullen worden,
om uitsterven van deze „weten
schappelijk waardevolle" dieren te
voorkomen.
De mensen voelen zich minder
thuis in het nieuwe Tjsecho-Slowa-
kije. Prof. Wladislav Brdlik, een
vroegere Tsjechische minister van
landbouw, is met zijn vrouw uit
Tsjecho-Slowakije in de Amerikaan
se zóne van Duitsland aangekomen.
Voor Franco heeft Praag blijk
baar angst, want het Tsjechische Ro
de Kruis mag niet naar Stockholm,
waar de eerste internationale Rode-
Kruisconferentie zal worden gehou
den, omdat er ook afgevaardigden
van Franco-Spanje bij zijn.
Het Amerikaanse departement
van buitenlandse zaken verklaart,
dat de regering der Verenigde Sta
ten de regering van Zuid-Korea met
zetel te Seoel „de facto" heeft er
kend.
