Een Mohammedaanse staat
op Java
Met een onwettige maar fanatieke
regering
Moskouse onderhandelingen in
beslissend stadium
Vandaag misschien erop of eronder
In het aangezicht
van de dood
Detectiv e
DONDERDAG 12 AUGUSTUS 1948
DE LEIÜSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 2
SINDS BIJNA ZES MAANDEN voeren Nederlandse strijdkrachten een
actie tegen een onwettige Mohammedaanse staat in het West-Ja
vaanse district Goenoeng Sawal (ten noorden van Tasikmalaja) en in
het Zuidwestelijk gedeelte van de deelstaat West-Java (negara Pasoen-
dan). Een bende vurige Mohammedanen heeft daar een eigen zuiver
Islamietische staat gegrondvest, de negara Dar-ul-Islam.
De negara Dar-ul-Islam heeft een
president, negen ministers en een
leger, dat uit enkele duizenden man
nen bestaat.
Reeds jaren bestaat de Dar-ul-Is-
lambeweging in alle delen van Java
De stoot tot de nieuwe staat hebben
in Februari de kijahis (Mohamme
daanse godsdienstige leiders) gege
ven, die een grote invloed hebben op
de bevolking in het gebied van Ta
sikmalaja en het in de buurt daar-
publikeins-Indonesische soldaten, die
van gelegen Tji'mas.
In Februari werden de 7000 Re-
zich hier in een zak achter de Ne
derlandse linies bevonden, geëva
cueerd onder de voorwaarden van
de wapenstilstand. Door hun aanwe
zigheid hadden de Republikeinse
troepen ontmoedigend gewerkt op
alle pogingen om een eigen regering
te vormen. De leiders van Dar-ul-
Islam werden echter dapperder, toen
zij ,alleen nog maar met een handje
vol Nederlandse soldaten te maken
hadden. Zij werkten door en creëer
den hun onwettige staat.
Deze staat, of negara, om het Indo
nesische woord te gebruiken, is nog
nooit genoemd in de officiële berich
ten met betrekking tot de moeilijk
heden en wanordelijkheden in dit
gedekte van West-Java, maat het
leger is actief bezig met pogingen er
een einde aan te maken
De president van Dar-ul-Ia'am is
een oud-onderwijzer, Moechtar gehe
ten. De minister van Oorlog en com
mandant van het leger, Pa Oni,
leidt de operaties van zijn guerilla's
in de bergen rondom Tasikmalaja
en Tjimas.
Van militair standpunt bezien,
waren de uitgebreide operaties, die
het Nederlandse leger in Mei van dit
jaar tegen de troepen van Dar-ul-
Islam uitgevoerd hebben, een mis
lukking, omdat het grootste gedeel
te van de Mohammedaanse strijders
met de wapens kon ontkomen.
Thans opereren zij verspreid in
kleine benden.
Hun beweging heeft van het be
gin af aan een sterke weerklank ge
vonden bij de elementen, die de
voorkeur gaven aan vechten en on
ruststokerij boven vreedzame en
eerlijke arbeid. Door de plunder
tochten en de terreur onder de be
volking zijn vele kihapis van me
ning veranderd met betrekking tot
de Dar-ul-Islam. Thans klagen zij
er over, dat de Mohammedaanse
idealen misbruikt worden.
Een ernstiger slag voor deze onge
regelde troepen was het feit, dat een
der leiders zich aan de autoriteiten
opWest-Java heeft overgegeven.
Deze man was de kijahi ïAdoa1 Ha-
mid, die in 1946 getracht had in dit
gebied een Mohammedaanse; staat te
proclameren, maar hiervan door het
Republikeinse leger weerhouden
werd.
Sinds zijn overgave reist Abdoel
Hamid vergezeld van een Neder
landse ofifcier, het platteland af,
waar hij redevoeringen houdt en de
bevolking opwekt-met de Neder
landers samen te werken en aan de
benden van de Dar-ul-Islam weer
stand te bieden.
De inlichtingendienst van het Ne
derlandse leger zegt, dat zowa1 Re
publikeinse als communistische
agenten trachten de staat en zijn
volgelingen onder hun controle te
krijgen. De kleine regering verde
digt haar onafhankelijkheid echter
hardnekkig tegen alle mogelijke
elementen. Zij is anti-Nederlands, anti
Pasoendan en slechts dan bereid
met de repuWiek samen te werken,
indien deze garandeert een zuiver
Mohammedaanse staat, gebaseerd op
Islamietische tradities, te willen
vormen.
IN LONDENSE DIPLOMATIEKE KRINGËN is men van mening, dat
de besprekingen te Moskou in een beslissend stadium zijn gekomen.
Sonïmigen achtten het waarschijnlijk, dat er vandaag een nieuw onderhoud
op Kremlin zou zijn, tussen de Westelijke afgezanten en Molotof. Dat
zou dan het einde kunnen betekenen van de onderhandelingen over Ber
lijn en Duitsland of de weg openen voor besprekingen tussen de Grote
Vier over een regeling van het Duitse probleem.
Grotere Amerikaanse
graanexport
De E.C.A. maakte gisteren bekend,
dat de zeer grote omvang van de
Amerikaanse graanoogsten van dit
jaar inhoudt, dat er in de komende
12 maanden aanmerkelijk meer graan
naar Europa zal worden verscheept
in het kader van het plan-Mar
shall dan aanvankelijk het plan was,
en dat het voedselrantsoen van de
West-Eur.opese bevolking een be
langrijke verbetering zal ondergaan.
Dr. Denis A. Fitzgerald, de leider
van de afdeling voedsel en landbouw
van de E.C.A., verklaarde, dat de
grotere Amerikaanse graanexport
naar Europa dank zij de recente be
langrijke daling van de graanprijzen
in de V. S. geen of weinig meer dol
lars zal kosten dan oorspronkelijk
voor dit doel was beschikbaar ge
steld.
Hij zeide, dat ondanks de verbe
terde oogstsituatie in Europa een
grotere Amerikaanse graanexport
gewenst is om de volgende redenen:
1. De Europese oogst zal dit jaar
nog niet het vooroorlogse niveau be
reiken.
2. West-Europa placht altijd onge
veer 1/3 van zijn voedselconsumptie
in te voeren.
3. De bevolking van West-Europa
is op het ogenblik ongeveer 10 pet.
groter dan voor de oorlog.
Hij voorspelde, dat de grotere
Amerikaanse graanverschepingen
naar Europa een verbetering van de
kwaliteit van het Europese brood,
tengevolge zullen hebben, doordat
de uitmalingspercentages zullen wor
den verlaagd en het gebruik van
grofkorrelig graan zal worden ver
minderd of geheel worden afge
schaft.
Hij weigerde een schatting te ge
ven van de grootte der graanver
schepingen in de komende 12 maan
den, doch hij verklaarde dat zij aan
zienlijk groter zullen zijn dan oor
spronkelijk het plan was.
MOLOTOF HOUDT HET BEEN
STRAK.
In bepaalde kringen meent me:
te weten, dat Molotof vorige Vrijdag
het voorstel der Westelijke afgevaar
digden om het verkeer tussen Berlijn
èn het Westen te herstellen in ruil
voor de opheffing van de blokkade,
heeft afgewezen.
Molotof zou aan de afgezanten op
nieuw hebben medegedeeld, dat het
enige middel om het monetaire pro
bleem in Berlijn te regelen bestaat
uit het opnieuw invoeren van een
enkele geldsoort voor geheel Duits
land, in tie plaats van de twee geld
soorten, die thans in omloop zijn.
Molotof zou zijn tegen-voorstellen
tijdens de zitting van Maandag aan de
afgezanten overhandigd hebben
GEEN ACCOORD TOT ELKE PRIJS.
Minister Marshall lieeft gisteren
gezegd, dat de Verenigde Staten bij
de onderhandelingen met Rusland
wel is waar naar een accoord streven,
doch niet naar een accoord-tot-elke-
prijs. Verder wilde hij over Moskou,
de Berlijnse blokkade of het Duitse
vraagstuk geen woord zeggen.
EEN WESTERSE
TEGEN-MAATREGEL.
De geallieerden hebben gisteren
alle saldi in „roebel marken'' op de
West-Berlijnse banken geblokkeerd.
Dit is een tegenmaatregel, volgend
op de Russische order om alle saldi in
Oostelijke marken van firma's uit de
Westelijke sectoren te bevriezen. De
geallieerde co/nmandanten hebben
alle geldverkeer naar het Oosten ver
boden, tenzij op een speciale vergun
ning, die slechts zelden zal worden
uitgereikt.
Alle saldi van banken uit de Rus
sische sector, die filialen hebben in
de Westelijke sectoren, zijn onmid-
delijk in beslag genomen. Men houdt
deze vast tot de Westerse saldi in de
DE ONTPLOFFING IN
LUDWIGSHAFEN.
Het Duitse nieuwsbureau D.P.D.
(Britse zóne) deelt meé, dat de
Franse autoriteiten als oorzaak van
de ontploffing in de I.G. Farben-fa-
briek te Ludwigshafen, die meer dan
200 Duitsers het leven kostte, de
zonnehitte hebben opgegeven.
De Franse autoriteiten hebben te
gengesproken, dat er in deze fal^riek
oorlogsmateriaal vervaardigd wordt.
Russische sector zijn ontdooid. Het
geld zal beschikbaar worden gesteld
voor het gemeentebestuur en parti
culiere bedrijven, wier geld door de
Russen is geblokkeerd.
Zoals men weet hebben de Russen
tot nu toe geweigerd, de Westerse
saldi te ontdooien tenzij men accoord
wilde gaan met maatregelen die de
gehele Berlijnse economie practisch
onder Russisch toezicht zouden bren
gen.
Op het ogenblik worden alle sala
rissen en lonen in Berlijn uitbetaald
voor 25 pet. in Westelijke en voor 75
pet. in Oostelijke marken.
Nog aliijd gevechten in
Jeruzalem
VOORSTEL VAN GRAAF
BERNADOTTE.
De Arabische leiders hebben een
voorstel, van graaf Folke Bernadotte,
de bemiddelaar der V. N. vpor Pa
lestina, aanvaard, inhoudende dat
met ingang van Vrijdag zes uur geen
der partijen eventueel vuur in Jeru
zalem zal beantwoorden.
Het Joodse antwoord was Woens
dagavond nog niet binnen. Cerna-
dotte verklaarde niet tevreden te
zijn over de toestand te Jeruzalem
en zijn mening was, dat het initiatief
tot het vuren bij de Joden lag, of
schoon deze zeggen, dat de Arabie
ren het eerst schieten.
De Joodse gouverneur van .Jeru
zalem, dr. Bernard Joseph, en de be
middelaar van de V. N., graaf Ber
nadotte, hebben gisteren anderhalf
uur geconfereerd over de toestand
in de stad.
Joseph verklaarde, dat de eenvou
digste manier om verwoesting van
de Heilige Stad te voorkomen het
terugtrekken van het Arabische le
gioen zou zijn. Wanneer de Veilig
heidsraad dit zou gelasten, zou Je
ruzalem veilig zijn, aangezien de in
de stad wonende Arabieren niet aan
de gevechten hadden deelgenomen.
De afgelopen nacht was de rumoe
rigste te Jeruzalem sinds de afkon
diging van het bestand. Urenlang
weerklonk het vuur van mortieren,
geweren en machinegeweren. Het
was niet vast te stellen waar de ge
vechten werden gevoerd. Men meent
echter, dat het Arabische legioen en
Joodse manschappen elkaar bij de
cude stad op korte afstand bestrij
den.
POMPSTATION VAN LATROEN
OPGEBLAZEN.
Het pompstation van Latroen is
hedenmorgen vroeg opgeblazen en
staat thans in brand. Kolonel Mac
Dougal, de hoofdwaarnemer der V.
N. in het getroffen gebied, heeft de
hoofd waarnemer te Tel Aviv mede
gedeeld, dat zich twee zeer krachtige
ontploffingen hebben voorgedaan en
dat aan het pompstation schade is
toegebracht.
Heden zou de watertoevoer van
het pompstation van Latroen naar
Jeruzalem, welke verscheidene maan
den lang onderbroken is geweest,
hervat werden.
HET VERGAAN VAN DE
„DUEENNA".
De 54-jarige, Nicolaas Wezelman.
de enige overlevende van het jacht
„Duenna", dat Zaterdagnacht in een
storm bij Guernsey is vergaan, heeft
iets verteld over de uitzonderlijke
moed, die. mevrouw Van den Broek,
de eigenaresse van het schjp, heeft
getoond.
Haar laatste gedachten waren voor
de nabestaanden van de bemanning.
Zij realiseerde zich, dat er in de he
vige storm weinig kans bestond om
het leven te behouden en haar wens
was, dat aan de weduwe van elk lid
van de bemanning, dat zou omkomen,
tienduizend gulden zou worden ge
geven en aan ieder van hun kindéren
vijfduizend gulden.
Aan elk van de opvarenden gaf zij
persoonlijk haar laatste instructies.
Aan Wezelman droeg zij op om te
proberen, als hij de ramp zou over
leven, het jacht te bergen en ten ba
te van de nabestaanden van de be-
.manning te verkopen.
De heer Wezelman, die nog in 'het
ziekenhuis ligt, vertelde, dat hij,
voordat hij het schip verliet, de pa
trijspoorten had gesloten en een
zwaar anker had laten vallen. Het is
niet waarschijnlijk, dat het schip met
zijn zware motoren ver is afgedreven
en met behulp van de bemanning van
de reddingboot hoopt hij de positie
van 't jacht te kunnen ^bepalen. Naar
zijn mening zou de schade niet erg
groot zijn en na herstel zou de waar
de ongeveer tweehonderdduizend
gulden zijn.
Met behulp van twee lichters en
een duiker zal het waarschijnlijk mo
gelijk zijn staaldraden aan het wrak
te "bevestigen en het bij eb naar de
kust 'te slepen.
RADARNET OYER ALASKA?
Uit betrouwbare bron te Ottawa
wordt vernomen, dat Canada en de
V. S. overwegen over Alaska een ra-
darnet te leggen als eerste verdedi
gingslijn tegen mogelijke
DE SALARISSEN BIJ HET
MIDDEBBAAR NIJVERHEIDS
ONDERWIJS.
Op vragen van het Tweede Ka
merlid Deering in verband met het
uitblijven van de nieuwe salarissen
oor directeuren en leerkrachten bij
het middelbaar nijverheidsonderwijs
heeft de minister van onderwijs,
kunsten en wetenschappen, de heer
Gielen (inmiddels afgetreden) geant
woord, dat de schoolbesturen
machtigd zijn een voorschot uit te
keren. De samenhang met de sala
risregeling voor het middelbaar on
derwijs is o.a. oorzaak, dat de nieu
we salarisregelingvnog niet tot stand
is gekomen. Met de vaststelling van
de nieuwe salarisregeling wordt zo
veel mogelijk spoed betracht, deze
regeling is rèeds in ontwerp gereed.
PROVINCIAAL DER
CARMELIETEN HERKOZEN.
Op het provinciaal kapittel der
Paters Carmelieten, dat dezer dagen
te Zenderen wordt gehouden, is als
Provinciaal voor Nederland herko
zen: P. Dr. Augustinus Nolte, O.
Carm., te Nijmegen.
VERSE RIJST AANGEVOERD.
De Wormerveerse rijstpellerijen
draaien weer vers aangevoerde grond
stoffen. Voor het eerst sinds bijna ze
ven jaar! En hoewel het in verhou
ding met vóór de oorlog slechts een
uiterst kleinë hoeveelheid is, veroor
zaakt de aanvoer van circa 1100 a
1200 ton basseïnrijst en rijst uit Egyp
te vreugde.
De totale invoer op het ogenblik is
2000 ton.
Reeds eerder ontving Nederland uit
Amerika 400 ton gepelde rijst. Hier
van hadden de rijstfabrieken in feite
slechts de distributie te verzorgen.
Nu mochten zij als vanouds weer zelf
pellen. Het enige verschil met voor
de oorlog was, dat de inkoop nog
steeds door de overheid geschiedde.
OUDSTE KAPELLETJE MARIA
DEVOTIE TE TIENRAY GEVONDEN
Dezer dagen had een A.N.P.-re-
dacteur een onderhoud met drs P.
Glazema, waarnemend directeur van
de rijksdienst voor het oudheidkun
dig bodemonderzoek, over de in Lim
burg gedane opgravingen. De heer
Glazema vertelde daarbij, dat hij in
Tienray het oudste kapeHetje voor
de Maria Devotie had gevonden.
Sinds 1400 is Tienray als genade
oord bekend en de verering van Ma
ria neemt in dit dorpje een grote
plaats in. De Duitsers verwoestten het
plaatsje grondig en de rijksdienst
voor het Oudheidkundig Bodemon
derzoek heeft daar nu de laatste tijd
opgravingen, verricht.
Daarbij werd dan fyet oudste ka
pelletje voor de Maria devotie terug
gevonden, dat zeer kleine afmetin
gen heeft, namelijk 2 bij 6 meter.
Het was naar alle waarschijnlijkheid
een woudkapePetje, $at vermoede
lijk door een daar in de buurt wo
nende kluizenaar werd onderhouden
Later werd een grotere kerk bij het
kapehetje gebouwd.
Zeer belangrijke ontdekkingen deed
drs Glazema ook te Geisteren, waar
hij overblijfselen vond van een hou
ten kerk met vermoedelijk brand-
sporen en dierenbeenderen van een
vóór-christelijke cultus.
Buitengewoon interessant was zijn
vondst bij de St. Willibrordus-kapel,
welke midden in, het bos op een
knooppunt van zes wegen is gelegen
Sedert zeer oude tijden was deze
plek gewijd aan de devotie van de
heilige WiPibrordus. Daar is name
lijk een put geboüwd in een oud
veentje, dat Zich in de eerste eeuw
van onze jaartelling aldaar bevond.
Het verhaal gaat dat Willibrordus
te Maashees aan land is gegaan en
daar het H. Doopsel heeft toegediend.
De put wordt om die reden dan ook
„Kerstpoel" genoemd. De gedane op
gravingen hebben nu aangetoond, dat
er inderdaad sprake is geweest van
een vrij grote oude poel
De ontdekking heeft de oudheid
kundigen er toegebracht om nu ook
andere putten in Nederland te gaan
onderzoeken.
In dit jaar heeft de rijksdienst
voor het oudheidkundig bodemonder
zoek een 18 a 20 kerken in Lim
burg uitgegraven .Eerst werkte men
in de omgeving van Roermond, thans
boven Venlo. Onderzoekingen werden
verricht te Beegden, Maasnia1, Burg-
genum, Baexum, Herten, Herken
bosch, Blerick, Venlo, Grubbenvorst
Sevenum, Broekhuizervorst, Broek
en Geisteren.
De bisschop van Roermond en zijn
coadjutor zijn persoonlijk eenmaal de
werkzaamheden in ogenschouw ko
men nemen.
Te Buggenum werden onder an
dere de palen van een houten kerk
ontdekt, te Grubbenvorst de paal-
fundering van een houten kerk onder
de fundering van een middeleeuwse
stenen kerk, te Sevenum de funde
ring van een zeer grote kerk van
oersteen en mergel en te Swolgen
de fundering van een kleine vier
kante kerk van oersteen.
- Op het ogenblik verricht de direc
teur van bovengenoemde dienst, prof
dr A. E. van Giffen onderzoekingen
op de vrijgekomen terreinen te
Cuyk, naar een Romeinse nederzet
ting onder de R.K. kerk aldaar.
STAATSLOTERIJ.
In de 504de Staatsloterij (5de klas
se, 16de trekking) is op no. 2742 een
prijs van 1000.met een premie
van 30.000 gevallen.
HONDERD VERDACHTEN IN
VOETBALPOOL-AFFAIRES STAAN
TERECHT.
Hedenmiddag en de gehele Vrijdag
zal het kantongerecht te Rotterdam
zich wederom bezighouden met za
ken. betrekking hebbende op voetbal
pools, welke in België of Engeland
worden uitgegeven en waaraan het
Nederlandse publiek in grote getale
deelneemt.
Ongeveer 100 verdachten zullen
zich moeten verantwoorden wegens
het verspreiden van de poolformulié-
ren, het verzamelen en inzenden er
van aan de organisator van de lote
rij, het innemen en inzenden van de
deelnemingssommen en het uitkeren
van de prijzen aan de winnaars. Voor
dit soort loterijen is geen toestem
ming gevraagd, zoals wordt vereist,
bij de Loterijwet 1905.
Behandeld worden: de zetters-pool,
de strangs-pool en de parimutuel. De
eerste twee pools hebben hun hoofd
kantoor in Engeland en hun bijkan
toren, die ook over het „rayon" Ne
derland gaan, in België, terwijl de
pari-mutuel haar hoofdkantoor in
Tanger heeft.
Deze laatste zaak, die Vrijdagmid
dag wordt behandeld, omvat, onge
veer dezelfde personen, die ongeveer
een jaar geleden terechtstonden we
gens hetzelfde vergrijp, doch niette
min de zaak op de oude voet heb
ben voortgezet. In totaal 48 personen
zullen zich in de pari-mutuel zaak
moeten verantwoorden, o.w. de 29-
jarige S. van der Helm uit Den Haag,
die in de drukkerij waar hij werk
zaam is, gelegenheid gaf de pool-for
mulieren te drukken, naar voorbeel
den hem ter hand gesteld door de 35-
jarige groente-exporteur M. A. van
der Ark. Ook van der A., die in Ne
derland de pool propageerde en orga
niseerde staat terecht wegens het
overtreden van de Loterijwet, het
terhandstellen van de formulieren aan
van der H., het contact opnpmen met
de aanleggers der pool in het buiten
land en alle handelingen die daarmee
in verband staan.
In samenwerking met de Belgische
politie en Scotland Yard zijn politie
en justitie in Nederland er in ge
slaagd de handelingen van deze wijd
verspreide organisaties, waarbij be
halve Nederlanders, ook Belgen,
Fransen, Engelsen, Spanjaarden en
Italianen zijn betrokken, na te gaan
en de daders te grijpen.
Als voetbaldeskundige zal hoofd
inspecteur H. Lagendaal, de vroegere
internationaal een verklaring afleg
gen.
Dóór een auto aangereden is
gisteren te Arnhem de 54-jarige onv
derwijzeres mej. L. J. Braam. Zij
werd zo ernstig gewond, dat zij aan
de gevolgen is overleden.
Een brand heeft te Bergen op
Zoom het motor- en 1-ijwielbedrijf
van de firma Appels grotendeels ver
nield.
Het anti-rev. Kamerlid Schouten
viert vandaag zijn 65ste verjaardag.
Gelukkig voor de anti-rev. partij en
ook voor ons parlement waar
Schouten een waardige en krach
tige figuur is geldt voor Kamer
leden niet de pensioengerechtigde
leeftijd van 65 jaar!
De oud-burgemeester van
Schiedam Honnerlage Greve heeft
Maandag te Breda in opgewektheid
zijn 102de verjaardag gevierd.
Een maand hechtenis heeft ge
kregen de aannemer C. J. IJ. uit
Didam, benevens sluiting van zijn
bedrijf gedurende een jaar wegens
het betalen van te hoge lonen.
Aan boord van de stoomboot
„Frans Naerebout" uit Vlissingen, is
een cylinder met gas, bestemd voor
de boeien op de Zeeuwse stromen,
ontploft. Van de machinedrijver
werd het linkeronderbeen wegge
slagen, dè stoker liep hevige brand
wonden op.
Twee extra vacantiedagen met
behoud van loon ter gelegenheid
van het regeringsjubileum van de
Koningin en de inhuldiging van
Prinses Juliana vraagt dé raad van
vakcentrales aan de ministers van
Sociale Zaken en van Wederopbouw
toe te staan aan de arbeiders van
de D.U.W.-werken.
Voor Surinaams fruit mogen
voortaan de volgende maximumprij
zen geMen: sinaasappelen f 1.20, gra
pefruit en pompelmoezen f 1.20, ci-
troennen f 0.94, alles per kg. Deze
prijzen zullen gelden tot er weer si
naasappelen worden ingevoerd uit
Spanje en Palestina. De oude prijs
van f 0.76 per kg had alleen betrek
king op sinaasappelen uit deze lan
den.
TEGEN WIL EN DANK
DOOR PERCY KING
37)
Wij bezochten een variété, daarna
een dansgelegenheid en ten slotte
kwamen we in de Orient Club terecht
Ik had na afloop van de variété
voorstelling naar Saltsjöbaden te
rug wVlen gaan, maar Solange be
loofde me met een taxi te zullen
brengen.
Aangezien ik een huissleutel bezat,
kon ik te alle tijde binnenkomen. Ik
liet me overhalen, niet wetend wat
one boven m'n hoofd hing.
Emilia dronk in de Orient Club
champagne als water en het eind van
het lied was natuurlijk, dat zij be
schonken werd. Het dreigde op een
schandaal uit te draaien. Toen besloot
Solange, dat zij naar huis moest.
Daar hij Emilia had uitgenodigd,
achtte hij zich verplicht, haar te ver
gezellen. Hij verzocht mij, Lundq-
vist zolang gezelschap te houden;
met 6en half uur zou hij terug zijn
Ik deed het met tegenzin, hoewel er
niets anders op zat, want ik hal geen
öre bij me.
Over Lundqvist gedrag heb ik me
niet te beklagen gehad, alleen dronk
ook hij zwaar.' Het werd half twee,
twee uur wie verscheen, geen So
lange. Ik maakte me werkelijk be
zorgd; ik wist niet hoe ik thuis zou
komen. Nog een kwartier wachtte ik(
toen verzocht ik Lundqvist, Solange's
appartement op te bellen. Met dub-
belslaande tong antwoordde hij, dat
hjj geen cijfer meer kon onderschei
den, zo groot als een olifant, en al
kon hij het we1, dan deed hij het
nog niet, want voor mijn part mocht
Solange naar de duivel lopen. Dus
ging ik zelf, maar kreeg geen gehoor
Bij mijn terugkeer in de- zaal was
Lundqvist aan het afrekenen. 'Hij
bleek een taxi te hebben besteld en
ik stapte bij hem in. Het lag in mijn
voornemen, hem geld te leen te vra
gen om' met een wagen naar Salts
jöbaden te kunnen komen, of anders
in een hotel te overnachten. Hoezeer
het me ook tegen de borst stootte,
ik zag geen andere uitweg. Bijna
onmiddellijk viel Lundqvist in slaap.
Even daarna gleed hij tegen me aan;
ik dacht, dat hij wakker was gewor
den en het me lastig wilde maken.
Juist stopte de taxi; uit de knal, die ik
had gehoord, leidde ik af, dat een
band gesprongen was. Ik opende
snel het portier en sprong ujt de
wagen. Daarbij "raakte mijn voet iets
dat op straat rolde. Zodra de taxi
zich weer in beweging had gezet,
raapte ik het voorwerp op Lundq-
vist's portefeuille. Nu dacht ik ten
minste geld te hebben om een wa
gen naar Saltsjöbaden te huren; de
volgende dag zou ik het we1 terug
geven en alles uitleggen. U kunt
mijn verbazing voorstellen: de porte
feuille was leeg. En in de Orient
Bar had ik toch heel duidelijk gezien
dat zij een belangrijk bedrag aan
bankpapier bevatte. De rest is gauw
verteld. Ik wandelde een zijstraat in,
ontdekte het „Sint Olaf' en trof er
een vriendehjke nachtklerk aan, dié
me onderdak verleende.
„Ik neem, direct aan, juffrouw
Karlsson dat Lundqvist beschonken
was toén hij in de taxi stapte. Maar
hij kan zeer goed om een andere
reden tegen u zijn aangegleden. Lijkt
het u zo onmogelijk, dat het vergif
zijn werking begon te doen?"
Marianne zag August met grote
verschrikte ogen aan. „Daar heb ik
in het geheel niet aangedabcht," bé
kende zij. „Maar hoe werd het hem
dan ingespoten?''
„Dat is een zaak, die nader dient
te worden onderzocht. Stond de taxi
al voor toen u en Lundqvist de Oriènt
Club verlieten?"
„Neen. Er verliep nogal wat tijd.
Een minuut of tien, zou ik denken."
„Waar bleef u zolang?*'
„In de entree van het gebouw. Het
regende."
„En Lundqvist?"
Hij liep op het trottoir heen en
weer als ik het teminste lopen
mag noemen. Later voegden zich
twee heren bij hem, die eveneens
uit de Orient O'ub kwamen. Zij na
men hem ieder onder een arm en
wandelde een eindje met hem op. Ik
ken de heren niet, zou hen ook niet
kunnen beschrijven. Het hele voor
val interesseerde me niets. Ik had
genoeg aan mijn eigen misère."
„Toch zou dit voorval wel eens
van de allergrootste betekenis kun
nen zijn, juffrouw Karsson. Nu wat
anders. Uit uw verhaal heb ik opge
maakt, dat u regelrecht naar het
„Sint Olaf' bent gegaan. En ik
meen mij te herinneren, hoe u zich
die nacht beklaagde ómdat u reeds
in een paar hotels was afgewezen."
Marianne glimlachte flauwtjes. „Ik.
wilde op uw goede hart speculeren;
zó zoudt u eerder medelijden met
me gevoelen, veronderstelde ik.
Bent u er boos om?"
„Niet in het minst. Hoe minder
mensen u hebben gezien, des te be
ter. Nu kom ik nog even op de
portefeuille terug. Waarom verstopte
u ze tussen het linnen van mijn va
lies?"
„Ik wist geen raad. Ik kon de por
tefeuille onmogelijk leeg aan Lundq
vist teruggeven. Hij zou mij beschul
digen dat ik me de inhoud had toe
geëigend. Daarom verborg ik ze.*'
„En u deed het aardig secuur! Maar
goed. Waar ging u de volgende
morgen heen?''
„Ik moest wandelen, ik had geen
geld voor een tramkaartje en wist
niet tot wie ik me kon wenden, be
halve tot Solange. Hij sliep toen ik
aankwam bij zijn appartement in 't
Universal maar het gelukte, zij het
met moeite, hem wakker te krijgen
Na zijn excuses te hebben gemaakt,
zette hij me een ontbijt voor. Vol
gens zijn verklaring had hij meer ge
dronken dan hij kon verdragen.
Hij bracht Emilia naar huis, was de
hele Orient Club vergeten en reed
naar zijn appartement, waar hij on
middellijk zijn bed opzocht."
„Ik geToof er niets van, u?"
Zij schokschouderde. „Wat komt
het er op aan? Hij leende mij een
regenjas en hoed, gaf geld voor de
reis en bestelde telefonisch een taxi
om me naar het station te brengen.
Door het zij hek, dat u kent, trad ik
detuin binnen. Gelukkig had nie
mand ipijn afwezigheid opgemerkt
er werd me tenminste geen enkele
vraag gedaan. In de middag bracht
ik Solange zijn eigendommen terug.
Hij vertelde, dat Lundqvist bewuste
loos in een ziekenhuis was opgeno
men. Zó kwam ik op de hoogte van
hét gebeurde en nu denkt hij me in
zijn macht te hebben. Hij insinueer
de tenminste, dat ik wel meer van
de vergiftiging zou weten, maar ik
behoefde voor hem geen ogenblik
benauwd te zijn, mits ik niet vergat
dat de ene dienst de andere waard
is."
„De poen! Hij zal u niets in de
weg leggen, daar geef ik u mijn
woord op!"
Even narqen Marianne's ogen weer
een uitdrukking van angst aan. „U
vond de portefeuille. Waar is ze ge
bleven?"
„Ik liet ze in een riool glijden."
Over tafel greep zij zijn hand. „U
bent een schat! Zó'n vriend ont
moet een vrouw maar ééns in haar
leven!"
August kleurde tot achter zijn
oren. Om zich een houding te geven,
zei hij nodeloos luidruchtig: „Ik be
denk me daar, dat het een hele tijd
geleden is sinds ik iets te eten heb ge
had en dit hier lijkt me een gezelli
ge gtfegenheid! Wat^oudt u er van
zeggen, als we eens samen gingen
dineren?"
(Wordt vervolgd).
