Rondom de kabinetsformatie
Prinses-Regentes bezoekt de
vergadering van Ned. Rode Kruis
Defective
MAANDAG 9 AUGUSTUS 1948
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BEAD PAGINA 2
Schrijvend over het nieuwe Kabi
net constateert de Tijd, dat het plicht
is, „de regering pas te beoordelen
naar haar daden".
Intussen is het ook plicht, aldus
het blad, „het karakter van het Ka
binet te doorgronden". En, als het
blad aan dat karakter zijn aandacht
wijdt, dan komt het tot deze conclu
sie:
„Een toevallig product"
„Het Kabinet-Drees is in de we
reld getreden als Kabinet onder
socialistische signatuur, formeel
schapen door de hand van een ka
tholiek formateur, in werkelijkheid
het toevallige product van krach
ten, die tegen elkaar in gewerkt
hebben in stede van in vertrouwvol
beraad gezamenlijk 't beleid vast
te stellen, dat in 's lands belang het
enige en onontkoombaar noodzake.
lijko leek".
Niet een erg vriendelijke verwel
koming.
De Maasbode is al evenmin te spre
ken over wat men kan noemen het
karakter van het Kabinet:
Het Katholieke volk zal het
nooit begrijpen.
„Ons katholieke volk zal nooit
'begrijpen waarom na een verkie
zing, waarin de katholieken zich
glansrijk handhaafden en waarin
de Partij van de Arbeid een gevoe-
- lige tik kreeg, na een verkiezing,
die een katholiek minister-presi
dent volkomen in het gelijk stelde,
de leiding van het Kabinet aan een
minister uit de Partij van de Ar
beid hoe sympathiek ook per
soonlijk moest toevallen.
Dit zal de formateur buiten de
Kamer ernstig kwalijk worden ge.
nomen".
Waarom dit'de formateur nu juist
buiten de Kamer (en niet in de Ka
mer) „ernstig kwalijk" zal worden
genomen begrijpen wij niet. Staat
dan de fractie der K.V.P. in de Kamer
buiten „ons katholieke volk"?! Dat
kwalijk-nemen, is gegrond of niet-„
grond. Als het gegrond is, dan moet
óók de fractie der K.V.P. in de Ka
mer daarin delen; als het niet-gegrond
is, moet door voorlichting het katho
lieke volk tot een ander inzicht wor
den gebracht.
„Merkbare voldoening".
Het Handelsblad Iaat een heel an
der geluid horen en spreekt van een
„merkbare voldoening" in Haagse po
litieke kringen; een voldoening, die
het blad blijkbaar met die kringen
deelt. Een wat lang citaat, maar het
iT waard, gelezen te worden:
Aetherkïanken
DINSDAG.
HILVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws, 7.15 Ochtendgymn.,
8.00 Nieuws 8.10 Welk boek, een
goed boek! 8.15 Pluk de dag 9.00
Lichtbaken, 10.15 Muziek houdt fit,
10.40 Poëzie der romantiek, 11.30 Als
de ziele luistert, 11.40 Radio strijk
orkest, 12.03 Pianorecital, 12.30 uur
Olymp. Spelen. 12.45 Lunchconcert,
13.00 Nieuws 13.20 Vervolg Lunch
concert, 13.45 Uit het boek der boe
ken, 14.00 Tsjech, kwartet, 14.30 On
der ons, 1'5.00 Filmselecties, 15.45 De
Zonnebloem, 10.30 Ziekenlof, 17.00
Grote vacantie, 17.15 Victor Sylves
ter 17.30 Lang zullen zij leven, 18.00
Gram.-muziek, 18.30 Rrogr. Ned.
Strijdkrachten, 19.00 Nieuws, 19.15
Zigeunermuziek, 19.30 Wie vliegt er
mee. 20.00 Nieuws, 20.05 Gram.mu-
ziek. 20.12 London Promonade con
cert, 20.55 Klankbeeld over EH.B.O.
22.30 Olymp. Spelen, 23.00 Nieuws,
23.15 Omroep Kamerorkest.
HILVERSUM II, 415 M.
7.0 Nieuws 7.15 Gram. muziek,
7.20 Olymp. Spelen. 7.45 Gram.mu-
ziek, 8.Ö0 Nieuws, 8.45 Werken van
Bach, 9.35 Arbeidsvitaminen. 11.00
De Haagse jubileumtentoonstelling,
12.00 Vioolspel, 12.33 Pierre Palla,
13.00 Nieuws 13.15 De Romancers,
14.25 Radio Matinee, 16.40 „De School
bel", 17.15 Filmkrant, 17.45 Olymp.
Spelen, 18.00 Nieuws, 18.15 Tom
Erich 20.00 Nieuws, 20.05 Echo v.
d. dag, 20.15 Renova Septet, 20.45 We
nen, stad der muziek, 21.45 Frag
menten uit operettes, 22.15 Buiten
lands overzicht, 22.30 The Symas-
ters, 23.00 Nieuws 23.15 Operacon
cert.
„Voor zover wij ons oor in poli
tieke kringen in Den Haag reeds
te luisteren konden leggen, bestaat
er vooral in niët-socialistische
kringen, een merkbare voldoening,
dat de o.a. voor de internationale
positie van ons land zo belangrijke
portefeuilles van Overzeese Ge
biedsdelen, Buitenlandse Zaken en
Defen&ie in handen zijn van perso
nen, die men als krachtige mannen
beschouwt, van wie initiatief en be
sluitvaardigheid, maar tevens af
keer van gewaagde experimenten
mag worden verwacht.
Dgt prof. Lieftinck aan Financiën
is gehandhaafd, heeft in sommige
kringen, waar men ook hier gaarne
een ander had zien optreden, wel
enige teleurstelling géwekt. Er kan
daartegenover gelukkig op worden
gewezen, dat ook minister Lief
tinck blijkens recente uitlatingen
(men denke aan zijn radiorede van
5 April naar aanleiding van het tot
stand komen van de Marshall-hulp
en zijn erkenning van de noodzaak
van krachtige bezuinigingen) wel
meer oog voor de realiteit is gaan
tonen. Neemt men daarbij in ogen
schouw, dat aan Economische Za
ken prof. Van den Brink ;s gehand
haafd, dan is ook ten aanzien van
de toekomstige financieel-economi-
sche politiek een gematigd optimis-
me wel op zijn plaats.
Al met al ziet men in het nieuwe
Kabinet, ondanks de socialistische
signatuur, welke het door het mi
nister-presidentschap van de heer
Drees formeel draagt, een verster
king van het niet-socialistische ele
ment, hetgeen volkomen in
eenstemming kan worden geacht
met de uitslag der verkiezingen".
Het Vrije Volk is eveneens goed te
spreken:
„Zonder wantrouwen".
„Nederland heeft eindelijk, na
een maand van mislukkingen, weer
een regering. Zij is niet geworden
wij herhalen het zoals wij haar
het liefst gezien hadden, maar wij
hebben een zeer groot vertrouwen
in haar leiding cn wij voelen het als
een opluchting, dat ons land verlost
is uit een impasse, die nationaal en
internationaal grote moeilijkheden
dreigde te veroorzaken.
Het wachten is nu op de rege
ringsverklaring, waarin de koers
zal worden uitgezet. Zij zal wel
door de minister-president worden
opgesteld, een reden om haar zon
der wantrouwen tegemoet te zien"
Dat een regeringsverklaring een
verklaring zou zyn van minister
Drees alléén, zoals hier gezegd of ge
suggereerd wordt, is natuurlijk niet
waar!
Het Parool, van dezelfde richting
als het „Vrije Volk", maar meer radi
caal, is:
„Niet geestdriftig".
Het blad geeft het volgend over
zicht van de gang van zaken:
„Vóór en tijdens de verkiezingen
hadden V.V.D. en C.H.U. zich vast
gelegd op dè stelling, dat in de In
donesische politiek „het roer om'
moet. Die stelling is zelfs niet min
der dan de fundering van de V.D.
D., ontstaan immers nadat mr, Oud
om de Indonesische politiek de ge
lederen van de P. v. d. A. verlaten
had. De Partij van de Arbeid daar
tegenover wenste het roer niet te
zien „omgaan", noch meende zij,
dat een verzwakking van de oüde
parlementaire meerderheid van 61
tot een nieuwe van 59 zetels tot een
omgooien van het roer reden gaf.
Met een poging om niettemin een
parlementair vier-partijen-Kabinet
te vormen was dr. Beel dus in de
sfeer van de „eenheid van de te
gendelen" beland. Het kón niet.
De tweede poging gold een ex
tra-parlementaire formatie,hoofdza
kelijk bestaande uit K.V.P., en P.
v. d. A., uitgebreid met enkele fi
guren uit V.V.D. en C.H.U. In we
zen zou zulk een Kabinet een twee
partijen-Kabinet zijn geweest, maar
de band tussen Kabinet en parle
ment ware losser geweest en ten
aanzien van de gevallen, waarin
een twee-derde-meerderheid nodig
was, had men moeten hopen op
steun van de aanwezigheid van
geestverwanten dier partijen in het
Kabinet. De prijs, die zij vroegen
was kennelijk te hoog. Dr. Beel gaf
het op.
Intussen steeg de nood. Er moést
een Kabinet komen. En nu is er dan
„een" Kabinet, haastig geformeerd
door mr. Van Schaik, Of het ook
zonder die tijdnood tot stand zou
zijn gekomen? Het is te betwijfelen.
Het was voor elke partij een zware
-verantwóórdelijkheid de formatie
ten derden male te torpederen. Wij
begrijpen, dat daarnaast vermoeid
heidsverschijnselen zich hebben la
ten gelden. Maar dat alles vermag
ons voor het eindresultaat ^an de
nu voorbije crisismaand niet' geest
driftig te maken". t
De N. Rott. Crt. meent hierop het
volgende antwoord te moeten geven:
„Overbrugging van tegenstellin
gen, trachten politiek ongelijkge-
zinden bij elkaar te brengen, dit al
les in 's lands belang dat spoed
eiste: dit was de taak van de forma
teur, die er naar streefde een Ka
binet, waarin meer dan twee rich
tingen vertegenwoordigd zouden
zijn .te vormen. Hulde aan mr. Van
Schaik, die door hierin te slagen
zijn reputatie van bedaagd politicus
met gezag in brede kring heeft be
vestigd. Dr, Beel, ook een R.K.,
is er niet in geslaagd dezelfde op
dracht ten uitvoer te brengen en
zal dit stellig mede moeten toe
schrijven aan .het feit dat hij, zo
veel korter in het politieke leven,
zo'n reputatie nog niet had kunnen
verwerven. Na zijn overigens zeer
verdienstelijke ministeriële loop
baan schijnt hij thans in Indonesië
kans voor verdere1 ontplooiing te
zullen krijgen. Mr. Van Schaik had
intussen ook in zijn voordeel het
angstwekkend voortschrijden van
de tijd, dat het verantwoordelijk
heidsgevoel van de verschillende
politici moet hebben verscherpt: al
leen al de ontwikkeling in Indone
sië gedoogde niet, dat Nederland al
te lang onder een demissionnair Ka
binet zou leven".
DE V.V.D. en de Chr.
Merkwaardig is wat de Rotterdam-
er (Prot. Chr.) schrijft aan het
adres van de V.V.D.:
„De houding van de V.V.D., die
tegen de verkiezingen niet moede
werd met te roepen, dat het roer
om moest, is ons dan ook zacht ge
zegd, niet duidelijk. Er zijn maar
twee mogelijkheden met dit Kabi-
niet. Of het roer gaat inderdaad om,
maar dan zou dat betekenen, dat
mannen als Drees, Lieftinck, Joe
kes alle kanten uit kunnen, of het
roer gaat niet om. Maar dan zijn
degenen, die door haar propaganda
op de V.V.D. hebben gestemd, een
ervaring rijker".
Maarwilde dan óók de C.H.U.
niet het roer om hebben?! Wij menen
ons dit uit de verkiezingstijd te her
inneren.
DR. BEEL EN DR. GIELEN.
Er is niets wat de eenvoudige, goe
de burger zó afkerig maakt van de
politiek, als1 politieke valsheden.
„Kleine politieke valsheden" zouden
zich hebben- afgespeeld bij de Kabi
netsformatie met het gevolg, dat dr.
Beel en dr. .Gielen. niet terugkeren
volgens de Haagse brieschrijver van
de Maasbode.
merkingen moest maken. Zij mo
gen bij de eerste parlementaire ver
antwoording van het nieuwe kabi
net opheldering vinden. Het is jam
mer van zo'n begin, maar laten wij
hopen, dat de politieke broeder
moord op de heren Gielen en Beel
geen Kaïns-teken op di| Kabinet
zal drukken".
De Tijd zegt, „dat een van de le
lijkste staaltjes van belangenpoli-
tiek juist op het laatste moment
nog geleverd is met het beentje-
lichten van minister Gielen, een
sterk karakter en een minister, die
belangrijk werk onder handen had
op het gebied van het onderwijs,
maar die ook vastberaden stond
voor zekere eisen, waaraan de cul
tuurpolitiek moet voldoen. Men
heeft hem zonder hem zelf te ver
wittigen voor de leeuwen gewor
pen".
Op wat hier door twee katholieke
bladen wordt beweerd, zal meer licht
moeten gaan schijnen. Een ernstig en
krachtig streven, om de politiek zui
ver te houden, is een allernoodzake
lijkste voorwaarde voor een gezonde
democratie.
DE NIEUWE MINISTERS.
Nadat H. K. H. de Prinses-Regen
tes Zaterdag reeds de nieuwe mi
nisters heeft beëedigd, heeft zij heden
de minister-president de heer Drees
in een afzonderlijke audiëntie ont
vangen.
NIEUWE REGERING AANVAARDT
HAAR TAAK
Nadat reeds j.l. Zaterdag de por
tefeuille van justitie was overge
dragen aan mr Wijers, hebben van
daag de andere nieuwbenoemde mi
nisters de departementale zaken van
hun voorgangers overgenomen en hun
plaats op het departement ingenomen
„Het spijt mij, dat ik deze, niet
ander^ dan zakelijk bedoelde, op-
Handelsovereen
komst met
Hongarije
Dezer dagen zijn in Den Haag
handelsbesprekingen gevoerd tussen
een Nederlandse en een Hongaarse
delegatie, welke laatste onder lei
ding stond van de heer J. Enok Ko-
raniji, directeur-generaal voor de
buitenlandse handel.
Deze besprekingen hebben geleid
tot ondertekening van een aanvul
lende overeenkomst op het lopende
handelsaccoord.
Hongarije zal onder meer naar
Nederland exporteten: spoorwegma
teriaal, walserij-producten, waaron
der stalen buizen, fittingen, rijwiel
naven en rijwielkettingen, installa
tie-materiaal, caustische soda, brille-
glazen en So ja-bonen.
Voorts zal van Hongaarse zijde
mais van de komende oogst voor
Nederland worden gereserveerd,
Nederland zal hiertegenover aan
Hongarije leveren: o.m. chemische
en pharmaceutische producten, in*
dustrie-diamant, kinine, tin, rubber,
lompen, landbouwzaden en broed-
eieren.
PRINSES-REGENTES EN
PRINSESJES OP HET LOO.
Zaterdagmiddag zijn H.K.H. de
Prinses Regentes en de vier prinses
jes op het paleis Het Loo aangeko
men voor een verblijf van enkele
weken. Korte tijd later reed de
Prinses Regentes weer uit om zich
naar de congreszaal van de tentoon
stelling „Bloemen in Berg en Bosch"
te begeven, waar op dat ogenblik de
algemene vergadering van het Ne
derlandse Roode Kruis ten einde
liep.
In een kort eenvoudig woord nam
de Prinses hier afscheid als voorzit
ster, wijl zoals zij het zeide, teveel
andere werkzaamheden haar thans
Gaarne greep H.K.H. de gelegen
heid aan, om te zeggen, met hoeveel
liefde zij dit werk sinds 1934, toen
haar vader was gestorven, had ge
daan en hoezeer zij aan het Neder-
landsche Roode Kruis was gaan
'hechten.
Helaas zal het Roode Kruiswerk
in onze wereld voorlopig nog wel
van de meest urgente betekenis blij
ven, zo zeide zij.
De voorzitster sprak voorts haar
verheugenis uit over de aanwezig
heid der vertegenwoordigers van de
dochterorganisaties in Indonesië,
Suriname en Curasao, welke steeds
meer zelfstandig worden, doch in
eenheid met de „moeder" blijven
verbonden.
De Prinses Regentes besloot haar
afscheidswoord met de beste wensen
voor hef; Nederlandse Rode Kruis
in de hoop, dat zij nog vele malen
in deze kring zal mogen vertoeven.
Nadat de vergadering ten einde
was, begaf de Prinses-Regentes zich
met de leden van het hoofdbestuur
naar het terras van het restaurant,
waar zij temidden van het publiek
geruime tijd ongedwongen vertoef
de. Voor de talrijke bezoekers be
tekende' dit een aangename verras
sing en toen H.K.H. na ongeveer
een uur het terrein verliet, hadden
zich in de naaste omgeving enkele
duizenden opgesteld, die haar met
luide hoera's hartelijk toejuichten.
Er komen weer nieuwe
kamerleden
Nu verscheidene leden der Eerste
en Tweede Kamer een minsterszetel
gaan bekleden zullen zij in het Par
lement hoogstwaarschijnlijk worden
opgevolgd door de volgende perso
nen: Tweede Kamer: (K.V.P.) mr.
Van Schaik door J. H. W. van Koe
verden te Bursen; mr. Sassen door
mej. M. A. Klompé te Arhem en mr.
Van Maarseveen door M. P. v. d.
Weyden, burgemeester van Zeven
hoven. (P. 'v. d. A.)de heer Drees
door J. Emmen te Naaldwijk, mr.
Joekes door D. de Loor te Leeuwar
den en de heer Mansholt door J. Tuin
te Hoogezand.
Eerste Kamer: (K.V.P.) prof. v. d.
Brink door prof. L. J. C. Beaufort te
Nijmegen; (P: v. d. A.): prof. Lief
tinck door mr. G. E. van Walsum,
burgemeester van Delft; mr. dr. In
't Veld door H. J; de Dru te Havelte;
(V.V.D.): mr. Stikker door W. C.
Wendelaar te Den Haag.
Plan-Sfhieveen goedgekeurd.
De minister van Verkeer en Wa
terstaat heeft het door de gemeente
Rotterdam ingediende plan voor de
aanleg van de luchthaven Rotterdam
in de polder Schieveen in algemene
zin goedgekeurd. Rotterdam kan nu
de voor de uitvoering van dit plan
noodzakelijke onteigeningen voorbe
reiden.
De benodigde terreinen zullen een
oppervlakte van 282 "hectaren be
slaan. B. en W. van Rotterdam heb
ben de Raad medegedeeld, dat, afge
zien van enkele tuinen, 31 eigenaren
door de onteigening zullen worden
WEERSVERWACHTING
VERDER AFNEMENDE
WIND.
Wisselend bewolkt met enkele
plaatselijke regenbuien hier en
daar met onweer. Weinig Ver
andering in temperatuur. In
het Noorden van het land ma
tige tot zwakke wind uit Wes
telijke richtingen. In het Zui
den van het land meest zwakke
en later veranderlijke wind.
getroffen. Op het totale gebied be
vinden zich 36 woningen, waarin 38
gezinnen te zamen 312 personen
zijn gehuisvest. De kosten van de
verkrijging van het terrein worden
geraamd op 3 millioen gulden.
Zoals bekend, zal de gehele aan
leg van het vliegveld ongeyeer vier
jaren in beslag genomen.
SLAGERS PROTESTEREN.
De Haagse slagers en die uit de
omliggende plaatsen, leden van de
neutrale en R.K. slagerspatroonsor
ganisaties, hielden een protestverga
dering als gevolg van de tijdelijke
vleesrantsoenverlaging en de geringe
aanvoeren op de slachtveeovername-,
markten.
Een bestuursvoorstel, om als pro
test tegen de gang van zaken de sla
gerijen voor drie dagen te sluiten,
werd door de vergadering niet en
thousiast ontvangen. Dit voorstel
werd teruggenomen.
Gezien recente maatregelen ter
bevordering van de vee-levering
sprak de vergadering zijn vertrouwen
uit in de hoofdbesturen der vrije
vakorganisaties en de vakgroep,
welke a.s. Dinsdag met de minister
van Landbouw en voedselvoorzie
ning de slagers-belangen en "die van
hun klanten zullen bepleitten.
Buitenlands oordeel over Nederland
Verschenen is het verslag over
1947 van de vereniging „Nederland in
den Vreemde". Deze vereniging
heeft vertegenwoordigers in een
groot aantal landen en het is interes
sant te lezen, hoe men volgens deze
vertegenwoordigers in het buiten
land over Nederland denkt. Over het
algemeen is de critiek zeer gunstig.
Soms worden de Nederlandse pres
taties zelfs overschat. Doch aan de
andere kant is het merkwaardig te
lezen hoe b.v. de vertegenwoordiger
der vereniging in Johannesburg er
op wijst, dat de mening, dat Neder
land in Z.-Afrika zeer populair is,
als zeer overdreven moet worden ge
kenschetst.
Wij geven hieronder enige uittrek
sels uit het oordeel der vertegen
woordigers der vereniging in een
aantal landen:
België: Wat Nederlands-Indië be
treft: Over het algerfieen (vooral bij
de gewone man) heeft de Belg zeer
weinig interesse voor hetgeen met
Nederlands-Indië geschiedt, evenmin
al het een Nederlander belang inboe
zemt wat in de Congo gebeurt.
Brits-Indië: Nederland had hier al
tijd een goede pers, doch na de bevrij
ding is dat veranderd in verband met
Nederlands-Indië. Ik moet zeggen,
dat de pers gematigd is, misschien
wel, omdat ze toch inziet, dat Neder
lands-Indië niet buiten de Neder
landers kan, maar ook omdat het
geen „Playfield" mag worden voor
het communsme, waar men ook hier
bang voor is.
Denemarken: de wens bestaat om
goede handelsbetrekkingen met Ne
derland te onderhouden, doch, daar
beide landen Agrarisch zijn en veel
belangen gemeen hebben, ontmoet
men elkaar veelal op dezelfde bui-
tenlandsemarkten en gaat de goede
wil dikwijls teloor door strijd om
eigen bestaan. De bevolking staat
vrij onverschillig, ja onbegrijpend,
tegenover de Indische kwestie.
Egypte: Sedert tientallen jaren stu
deren hier aan de Mohammedaanse
hogeschool vele Indonesiërs, die
merendeels anti-Nederlands zijn en
het centrum zijn geworden van een
anti-Nederlandse beweging.
Ierland: -Nederland wordt «hier in
zijn prestaties, en levenswijze eerder
overschat dan onderschat. Men heeft
een zeer grote bewondering voor Ne
derlands herstel. Zijn werklust en or
ganisatievermogen, cultuur, talen
kennis en wat niet al. De lucht-
dienst Amsterdam—Dublin, die in
1947 werd geopend, heeft zeer tot
deze gevoelens bijgedragen.
In het kleinste Ierse dorp kan men
Verkade's chocolade en van Melle's
toffees krijgen en de Nedeidandse je
never is te koop in een groter aan
tal merken dan voor de oorlog.
Noorwegen: de standing van ons
land in Noorwegen is zonder meer
goed te noemen. Vooral de intieme
samenwerking der Benelux-landen
heeft hier zeer veel belangstelling en
men is van mening, dat Nederland
in deze combinatie misschien wel
het toonaangevende land is.
Hiertegenover staan twee zaken,
waarin de Noren het niet met ons
eens zijn, n.l. de Nederlandse wal
visvangst en Nederlands-Indië. Wat
de walvisvangst agngaat, is het na
tuurlijk bekend, dat de Noren in
1946 een wet hebben aangenomen,
waarin verboden werd, dat Noorse
walvisvangers aan boord van vreem
de expedities, die voor de oorlog niet
bestonden, dienst nemen. Dit was in
de eerste plaats tegen de Nederlandse
expeditie gericht. Niettegenstaande
deze wet hebben toch verschillende
Noren op de „Willem Barendsz" aan
gemonsterd. Het ziet er volgens de
vertegenwoordiger der vereniging
naar uit of de Noorse autoriteiten
zich thans enigszins schamen voor
het destijds ingenomen standpunt,
doch dit ietwat pijnlijke vraagstuk-is
thans geheel naar de achtergrond
verdwenen.
Tsjecho-SIowakije: De gevoelens,
die het Tsjechische volk ten opzichte
van Nederland koestert, zijn in één
woord: hartelijk. Er is nauwelijks een
ander volk te Vinden, dat zulk een
aan bewondering grenzende gene
genheid voor Nederland heeft.
Unie van Zuid-Afrika: Johannes
burg in het algemeen mag Neder
land zich verheugen in de" gematigde
sympathie van de Transvaler. Men
schat de Nederlandse handel zeer
hoog en betrouwbaarder, dan welke
andere ook, terwijl er in sommige
kringen lang niet alle waar
Zuid-Afrikaans gesproken wordt,
toch nog wel een zekere band met
Nederland wordt gevoeld. De in Ne
derland nog wel eens graag verkon
digde opvatting, dat er zulk een
overgrote sympathie voor Neder
land bestaat op grond van oude ban
den, moet beslist als zeer overdreven
worden gekenschetst. Immers dit
geldt stellig niet voor het Engelse
deel der bevolking en dit geldt even
min voor dat deel van de Zuid-Afri
kaans spïekende bevolking, dat of
zeer pro-Duits of zper anti-Engels is.
Zuid-Afrika Durban. Nederland
se immigranten worden hier gaarne
in fabrieken en werkplaatsen opgeno
men en hebben geen moeite werk te
vinden. Hun superieure vakkennis
is algemeen bekend en zij worden bij
aankomst opgewacht door verschil
lende firma's, welke gaarne van hun
diensten gebruik maken. Hierdoor
worden zij niet met open armen ont
vangen door de Afrikaans sprekende
bevolking, die bang is, dat de Neder
landers door hun grotere vakkennis
de Afrikaans sprekenden zullen ver
dringen.
TEGEN WIL EN DANK
DOOR PERCY KING
33)
Solange trok de wenkbrauwen op.
„Al bent u honderdmaal van de poli
tie, dan nog ontzeg ik u het recht,
u met mijn privézaken in te laten.
Wanneer ik voor deze keer een uit
zondering maak, komt het, omdat ik
haast heb. Woensdagmorgen is geen
dame bij me geweest, voordien niet
nadien evenmin. Tevreden?"
„Dat kunt u denken! Ik ga van ;t.
standpunt uit: hoe beslister iemand
begint te ontkennen des te onrustiger
slaat zijn rikketik.Uppström stap
te de openstaande slaapkamerdeur in
Aan de wanden hingen enige inge
lijste damesfoto's. De inspecteur be
keek ze en moest stilzwijgend toe
geven dat Solange smaak bezat. Een
der foto' was gekleurd: een jonge
blonde vrouw in wijnrode avond
japon. „Die is het!" riep hij uit. „Die
is het, ik vergis me niet! Hoe heet
schryft een soort van ridderlijkheid
voor, haar tegenover de politie in
bescherming te nemen, maar daar-
ze. Waar kan ik haar vinden?"
Solange, die de inspecteur in de
slaapkamer was gevolgd, grinnikte,
„Moet u 'haar hebben Odette Mari-
veau? Eerste soubrette van het Thea
tre des Nouveauté's, Parijs. Knappe
verschijning, niet? Ik ken haar heel
goed."
„Zij woont in Parijs zegt u?"
Juist. Misschien wel eens van ge
hoord. Ligt een heel eind hier van
daan, vooral »7s u het te voet wilt
afdoen."
De inspecteur nam de foto uit de
lijst en bezag de onderzijde. Hij wist
zijn teleurstelling te verhelen' toen
hij las: „Ateliers Paget, Rue de Ri-
voli. Parijs". Na de foto op haar
plaats te hebben gehangen, vroeg
hij met halftoegeknepen ogen: ,,U
weet dus zeker, dat zij op het ogen
blik niet in Stockholm is?'"
„Zeer zeker."
„Waar was u Woensdagmorgen
negen uur?"
„In mijn koffer,"
„In uw wat?*'
„In rhy'n bed, als u het beter be
grijpt,"
„Ik waarschuw u, wanneer u de
politie tracht të mia'eiden! Woens
dagmorgen negen uur ontving u wel
degelyk bezoek van een dame. De
liftjongen', die haar haar uw appar
tement bracht, is bereid er een eéd
op te doen."
Solange schokschouderde. „Dat
zegt niets. U moet met een getuige
komen, die er op wil zweren, dat hij
haar-naar binnen bij me zag gaan."
Uppström was van nature kort
aangebonden. Zijn ogen begonnen
onheilspellend te lichten zijn ge
zicht kleurde rood. „U staat onder
verdenking!'' blafte hij. „Wat voert
u in Stockholm uit? Geen smoesjes!
U bent geen Zweed! Noem iemand,
die uw verklaringen kan staven, of
ik sluit u in!"
„Maak u niet dik, inspecteur!" ant
woordde Si^an^e tergend kalm, ..Ik
ben geen Zweed, volkomen juist. In
dien dit een reden is om me te ver
denken, verkeren duizenden met mij
in hetzelfde geval. Daar ik een groot
bewonderaar ben van de Zweedse
litteratuur, heb ik uw taal geleerd
om de werken in het oorspronkelijke
te kunnen lezen. Wat ik hier uit
voer? Een studie schrijven over de
financiën van uw land, vroeger en
nu. Wie bereid is, voor mij m te staan?
Kan Justus Kalundby genade in uw
ogen vinden? of moet ik nóg hoger
op?"
De inspecteur streek zich over de
mond. Justus Kalundby was een naam
die in heel Zweden klonk als een
klok. Toch deed het zijn verdenking
jegens Solange niet afncnien.
„Kent u hem?'' vroeg hij op strak
ke toon.
„En of! Ik ben werkzaam op zijn
bank, dineer dikwiils h:; de fa-^Ue
en ben er ook meermalen te loge
ren. Nu over de bewuste Wcesdag-
morgen. Ik stond om en bij tienen
op eerlijk bekend: ik had me ver
slapen studeerde tot vier uur in
de bibliotheek van de s
bank, wandelde daarna naar mijn
flat verkleedde me en r :cd raar
Saltsjöbaden. Desgevraagd zullen de
Kalundby's u meedelen, dat ik bij
hen dineerde en de nacht doorbracht
Hetzelfde deden baron en barones de
Béringuard."
„Luister eens vriend," zei Upp
ström gemoedelijk. „Jongelui, die er
goed uitzien en behoorlijk in hun
klein geld zitten, Konen licht in aan
raking met 4ames van wie zij be
ter op gezegende uistand Konden blij
ven. Wat weten jullie feitelijk van ze?
Blijkt achteraf, dat de dame, die jul
lie voor achttien karaats versleten, ze
lelijk achter de ellebogen heeft, dan
mee halen jullie het paard van Troje,
of waar die knol vandaan kwam
binnen.'*
„Bedankt voor de preek. Maak u
intussen over mij niet bezorgd. Ik
weet heel goed op mezelf te passen."
Uppström wilde hem een hand op
de schouder leggen en Sdange week
ijlir"s ter'''.
„Woensdagmorgen negen uur ont
ving u bevoel: van een blonde da
me, blootshoofd, in lange zwart flu-
weki "--.rj+of en. u liet haar bin-
nen." hield de inspecteur vol „Breng
uzelf niet in een lastig parket door
haar te sparen zij is het niet waard
Vermoedelijk ben u er onkundig van,
dat de politie haar zoekt. U gaat
toch liever gezellig uit dineren, dan
in een cel te worden gestopt, niet
waar vriend?"
„Noem me geen vriend zeg! Klinkt
veel te familair voor zo weinig ken
nis!"
„Ik zal u uit de droom helpen. Zij
was de vrouw, die Gunnar Lundq-
vist poogdte te vergiftigen."
De spottende uitdrukking week
van Solange's gezicht. Zijn fletse
ogen flikkerden onrustig, zijn mond
viel open. Uppström besefte een sm
oes te hebben geboekt en besloot 't
vil te buiten.
„De dame wist uit een taxi te
glippen^-terwijl de chauffeur alle
aandacht had voor een lekke band.
Dit was des morgens kwart voor drie.
Tot acht uur bleef zij onzichtbaar.
Daarna hebben verscheidene per
sonen haar gezien. Aan één van hen
vroeg zij de naaste weg naar het
Universal flatgebouw, waar u een
een appartement bewoond. Tegen ne
gen uur kwam zij hier. U weet nu,
wie u in bescherming neemt. Een
misdadigster. Blijf het doen en u
draait met haar de gevangenis in.
Waar kan ik haar vinden?"
„U hebt me daar een hoogst inte
ressant verhaal gedaan.'' teemde
Solange. „Maar waar het op aankomt
ik liet de misdadigster niet binnen.
Ik weet niet eens over wie het gaat
Hoe kan ik u dus zeggen, hoe zij heet
en waar zij woont? Hallo
wie daar?"
Iemand was de zitkamer binnen
gestapt. Iemand, die een dof dreu
nend geluid veroorzaakte, telkens
als hij de linkervoet neerzette.
„Waar zit je, Paul?" vroeg een die
pe stem.
„O ben jij het?" antwoordde So
lange. „Ik heb bezoek, ouwe jon
gen!"
Hij verliet de slaapkamer met
Uppström op zijn hielen. De inspec
teur gaapte de man met het kunst
been aan alsof hij een abnormali
teit voor zich zag.
„Alle mensen, wat is dat voor een
heerschap?" vroeg hij Solange, ter
wijl hij de bezoeker achterdochtig
opnam.
(Wordt vervolgd.)
