S)e Ceicbe0oii^cmt ZWIJGEN I HET NIEUWE MINISTERIE Levensloop der ministers ZATERDAG 7 AUGUSTUS 1948 39ste JAARGANG No. 11461 Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMEE. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" schokkende tafrelen langs de rijn i Leest morgen de speciale reportage van ..DE RIJNPOST" EXTRA ZONDAGMORGEN.EDITIE I Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20S26, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., f 3.90 p. kwart. Franco p. p. 4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 Een GESPANNEN STILTE hangt thans over Europa. In de hoofd steden der Westelijke landen ver dwijnen ministers en diplomaten ach ter zwaar gecapitonneerde deuren en zwijgen als zij er weer achter van daan komen. Zelfs de boden in andere tijden nog wel eens „welinge lichte zijden" voor de pers halen de schouders op; zij weten ook niets. Iedereen weet wel, waarover het gaat; het gaat over hetgeen Stalin gezegd heeft tegenover de afgezan ten van Amerika, Engeland en Frankrijk over de onhoudbare situa tie in Berlijn. Maar wat heeft hij ge zegd en wat is het antwoord van de Westerse mogendheden daarop? In Londen hangt een sfeer van ge temperd optimisme. „Wij schijnen op de goede weg te zijn", denken de Engelsen. De Russen in Berlijn de Russen in Moskou zitten te ver weg achter het ijzeren gordijn doen wat hautain en zeggen: „Dat de ge zanten bij Molotof en Stalin zijn ge weest, betekent op zichzelf niets. Iedereen kan een bezoek aanvragen en wordt ontvangen. Niets bijzon ders". Maar zij weten natuurlijk ook niets, nog minder dan wie ook. Toch begint het aan de hele sfeer van geheimzinnig zwijgen voelbaar te worden, dat er een schuchter begin van kentering is. Het feit alleen reeds, dat men zo zwijgzaam is, is een goed teken. Dat bewijst, dat er over en weer concessies worden uit gebroed, welke men niet direct aan de grote klok wil hangen; dat er voor stellen gedaan zijn, welke men niet a priori voor onaanvaardbaar houdt en welke men dus niet direct wil prijs geven aan de critiek van de openbare mening. De stilte be wijst, dat er over nagedacht wordt en dat er iets wordt voorbereid, dat met grote zorg wordt omringd, om dat het nog verkeert in het prille stadium van wording. Zo is er een behoedzame stilte rondom het bed van een zieke, die pas een zware crisis heeft door staan en nu rustig wordt; het eerste symptoom van herstel. De koortshitte was daar in Berlijn tot een gevaa_rlijke hoogte gestegen; één incident 'Kon 'n uitbarsting ver oorzaken, waarvan de gevolgen niet te overzien zouden zijn. Nu neemt het denkbeeld van een nieuwe Viermogendhedenconferentie allengs vorm en gestalte aan. Zal de deur, welke de Russen achter zich dicht geslagen hebben, weer opengaan en zullen de vier voormalige bondge noten elkander weer vinden achter de groene tafel? Er moeten dikwijls gevaarlijke dingen gebeuren voordat de mensen bereid zijn tet inschikkelijkheid en samenwerking. Laten wij hopen, dat de spanning om Berlijn de katalysa tor zal blijken geweest te zijn, welke het toenaderingsproces gunstig heeft beïnvloed. Laten wij er overigens over zwij gen, behoedzaam. "E'EN VOORBEELD van een confe- ^srentie met de Russen hebben wij op ditzelfde ogenblik in de Donau- conferentie te Belgrado. Ook hier weer de oude tegenstelling tussen West en Oost. Amerika en Engeland willen een vrije Donau-vaart, Rusland wenst alleen aan de oeverstaten de zeggen schap over de rivier toe te kennen. Het is natuurlijk geen theoretische kwestie, of een zo belapgrijke Euro pese rivier vrij moet zijn voor geheel Europa, het is voor 100 pet. politiek en wel zeer practische politiek. De Donau is een pracht van een water weg; hij is over een afstand van niet minder dan 2800 K.M. bevaarbaar en voert van Ulm in Duitsland tot Su- lina aan de Zwarte Zee door zeven landen. Een van de grootste en be langrijkste verkeersaders tussen West en Oost. Landen, welke niet over voldoende spoorlijnen beschik ken en moeilijk over zee te bereiken zijn, worden door de Donau bestre ken. Hoeveel handelsverkeer kan er tot stand komen via deze brede stroom! In normale tijden voerden de Do- nau-landen granen en andere land bouwproducten, petroleum en petro- leumproducten en kopererts uit. Zij ontvingen uit het Westen machines en andere industriële producten, kunstmest, zout en suiker, welke goederen voor de oorlog ongeveer driekwart van de totale invoer van Roemenië, Bulgarije en Zuid-Slavië uitmaakten. Thans hangt het ijzeren gordijn tot in de traditionele blauwe Donau- golven. En Moskou houdt de water- tol gesloten, want het Marshall-plan dreigt over de wateren v. d. Donau door te dringen in de landen van zijn satellieten. Vandaar dat Moskou de stelling aanhangt, dat de Weste lijke mogendheden geen recht heb ben zich met de Donau te. bemoeien en dat de oeverstaten (toevallig ge hoorzame dienaren van Stalin) het alleen te vertellen hebben. En zo zit men daar te Belgrado te bekvechten zonder enig uitzicht op overeenstemming. Want Moskou be heerst de conferentie en is niet van plan om zomaar een vrije toegangs weg onder het ijzeren gordijn door cadeau te geven. En als het concessies doet, dan laat het zich daarvoor betalen, hetzij op dit hetzij op een ander terr.ein. Misschien wordt zelfs een Wisjinski de Russische vertegenwoordiger op de conferentie handelbaar, wan neer dat in het kader van de te ver vachten Viermogendhedenconferen tie te pas komt. 1r. J. R. H. van Schalk Prol. Dr. J R. M. van den Brlnl Pro». Dr. F J. Th. Rut Mr, TK. R. J. Wl|er* j Mr.-A M. Joekes De kabinetsformateur, mr. v. Schaik, heeft aan de Prinses-Regentes: de volgende ministers voorgedragen: W. Drees (P. v. d. A.), Den Haag, minister van algemene zaken, minister-president Mr. J. R. H. van Schaik (K.V.P.), Den Haag, minister zonder portefeuille en minister van verkeer en waterstaat ad interim Mr. D. U. Stikker (V.V.D.), Amsterdam, minister van buitenlandse zaken Mr. Th. R. J. Wijers (K.V.P.), Vught, minister van justitie. Mr. J. H. van Maarseveen (K.V.P.), Utrecht, minister van binnenlandse zaken, Prof. dr. F. J. Th Rutten (K.V.P.),Nijmegen, minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen. Prof. mr. P. Lieftinck (P. v. d. A.), minister van financiën Mr. W. F. Schokking (C.H.U.), Amsterdam, minister van oorlog en marine ad interim Mr. dr. J. in 't Veld (P. v. d. A.), Den Haag, minister van wederopbouw en volkshuisvesting. Prof. dr. J. R. M. van den Brink (K.V.P.), Laren, (N.-Holland), minister van economische zaken. S. L. Mansholt (P. v. d. A.), Wassenaar, minister van landbouw, visserij en voedselvoorziening. Mr. A. M. Joekes (P. v. d. A.), Den Haag, minister van sociale zaken Mr. E. M. J. A. Sassen (K.V.P.), Vught, minister van overzeese gebiedsdelen. L. Götzen, Den Haag, minister zonder portefeuille. W. Drees is in Juli 62 jaar gewor den. In Amsterdam werd hij gebo ren, waar hij de handelsschool be zocht en middelbare acten haalde in staathuishoudkunde en statistiek. Hij begon zijn loopbaan in 1903 bij de Twentse Bank, maar werd in 1907 stenograaf bij de Staten-Generaal. In 1913 al werd hij lid van de Haag se gemeenteraad en wethouder van Sociale Zaken aldaar in 1919 tot aan 1931 toe. Twee jaar later kwam hij terug in de Tweede Kamer, niet meer als stenograaf maar als lid der volks vertegenwoordiging. Tijdens de be zetting was hij lid van het Vader lands Comité en van het College van Vertrouwensmannen. Na de oorlog werd hij minister van Sociale Zakeii. Mr. J. R. M. van Schaik is in Ja nuari 66 jaar geworden. Hij was ad vocaat en procureur, eerst te Arn hem, later van 1917 af, toen hij de Tweede Kamer binnentrad, te 's-Gra- venhage. Van 1929 tot 1933 was hij voorzitter van de Tweede Kamer, vervolgens vier jaar lang minister van Justitie. Hij keerde iri 1937 in de Tweede Kamer terug en beklom met algemene instemming na de be vrijding wederomhet voorzittersge stoelte. Mr. D. U. Stikker werd 1897 te Winschoten geboren. Hij bezocht het gymnasium en daarna de universiteit te Groningen. In 1922 behaalde hij de graad van meester in de rechten. Hij was werkzaam bij de Groninger bank, daarna bij .de Twentse bank te Amsterdam, en werd vervolgens directeur van de Lissese bankvereni- ging te Lisse. Toen de Twentse Bank de Lissese bankvereniging overnam werd de heer Stikker bestuurslid van het westelijk rayon dezer bank, eerst ter standplaats Leiden, later te Haar lem. Op 1 Juli 1935 werd hij be noemd tot directeur van Heinekens bierbrouwerij maatschappij N.V. te Amsterdam. Voorts werd hij belast met de leiding van de Heinekens Ned. Ind. bierbrouwerij mij N.V. te Soerabaya en van de Kol. brouwerij Cobra te Amsterdam. Als voorzitter van de Partij van de Vrijheid voerde mr. Stikker in 1947-48 het als zodanig bekend staan de „politieke gesprek" met mr. P. J. Oud, welke laatste uit de Partij van de Arbeid trad. Dit „gesprek" heeft de oprichting van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie tengevolge gehad. Mr. T. R. J. Wijers werd te Roer mond geboren in 1891. Hij voltooide Regeringsverklaring waarschijnlijk op a.s. Donderdag De nieuwe regering zal zich waar schijnlijk op Donderdag 12 Augustus aan de Staten-Generaal presenteren. De by die gelegenheid af te leggen regeringsverklaring zal de positie van dit programmakabinet duidelijk maken. Het kabinet heeft een extra parlementair karakter, maar ver schilt in zoverre van vroegere extra parlementaire kabinetten, dat door gaans wel politieke figuren als mi nister optreden, zonder dat binden de afspraken tussen de Kamerfrac ties zijn gemaakt. Er loopt dus geen rechtstreekse draad tussen de frac ties onderling. Het program is van zelfsprekend bindend voor de kabi netsleden. zijn gymnasiale studie te Rolduc (L.) en promoveerde te Leiden tot mees ter in de rechten in 1915. Vervolgens was hij van 1915 tot 1930 advocaat en procureur te 's-Hertogenbosch, waarna hij enige jaren als rechter fungeerde bij de rechtbank te Rot terdam. In 1939 werd hij benoemd tot raadsheer bij het gerechtshof in 's-Hertogenbosch. In 1945 werd hij president van het bijzondere ge rechtshof te 's-Hertogenbosch en in 1946 vice-president van het Bosse gerechtshof. Mr. J. H. van Maarseveen is gebo ren en getogen Utrechtenaar'; 3 Aug. 1894 aldaar geboren, is hij er ge promoveerd in 1920. Vijftien jaar la ter was hij er wethouder van Finan ciën. In 1937 werd hij Tweede Ka merlid. Thans verruilt hij Justitie tegen Binnenlandse Zaken. Fr. J. Th. Rutten werd 1899 te Schinnen (L.) geboren. Hij bezocht het 'gymnasium te Roermond en daarna de universiteit te Utrecht waar hij Nederlandse letteren stu deerde. Vervolgens ging hij naar Leuven, waar hij 1928 com laude in de Nederlandse letteren promoveer de. Het volgende jaar behaalde hij de doctorstitel cum laude in de let teren en wijsbegeerte aan de Utrecht se universiteit. Van 1925—1926 werk te hij als assistent aan het psycholo gische laboratorium aldaar en was hij 'tevens leraar aan het St. Igna- tiuscollege te Amsterdam. In 1927 werd hij assistent aan het psycholo gische laboratorium van de R.K. uni versiteit te Nijmegen. Voorts was hij docent aan de psychologischepae- dagogische instituten der R.K. leer gangen te Tilburg. In 1931 werd dr. Rutten benoemd tot buitengewoon hoogleraar in de experimentele psy chologie aan de R.K. universiteit en in 1933 volgde zijn benoeming tot hoogleraar. Behalve zijn Leuvense dissertatie over Felix Timmermans en die over psychologie der waar neming (Utrecht) verschenen er ver scheidene bijdragen van zijn hand in de jaarboeken der R.K. universiteit. Prof. mr. P. Lieftinck is geboren in 1902. In Muiderberg is hij 30 Sep tember van genoemd jaar geboren. In Utrecht maakte hij zijn Studies. Met lof promoveerde hy (1931) in de rechten. Hij maakte een studiereis raar Amerika, was twee jaar werk zaam op Economische Zaken en werd in 1934 tot hoogleraar benoemd in de economie te Rotterdam. Hij is reeds, zoals ieder weet, minister vón Financiën. Mr. W. F. Schokking is 14 Augus tus 1900 te Amsterdam geboren en behaalde de titel van meester in de rechten aan de gemeenelyke univer siteit aldaar. In 1924 vestigde hy zich als advocaat en procureur in de hoofdstad en in 1932 werd hij aldaar plaatsvervangend kantonrechter. In 1939 werd hij tot lid van de gemeen teraad der hoofdstad gekozen voor de Ghr. Hist. Unie. Deze functie ver vulde hij tot in 1942. Hij is töen door de Duitsers gevangen genomen en als gijzelaar naar St. Michielsgestel gebracht. Gedurende 8 maanden is hij in gijzeling geweest. Gedurende de mobilisatie was mr. Schokking reservekapitein der artillerie en auditeur-militair bij een krijgsraad te veld-e. Na de bevrijding werd de heer Schokking, die stafofficier bij de binnenlandse strijdkrachten was, ge kozen tot wethouder voor de open bare gezondheid te Amsterdam. Hij bekleedt voorts nog een aantal func ties in het maatschappelijke leven van de hoofdstad. Mr. J. in 't Veld is van 1895 (5 Ju li). Door, zelfstudie tijdens een car rière op de gemeente-secretarie van Rotterdam bracht hij het in 1929 tot een promotie in de rechten. Van 1937 af was hij burgemeester van Zaan dam, tot hij 1 Maart van dit jaar mi nister werd van Wederopbouw. Prof. dr. J. R. M. van den Brink van Laren geboortig (12 April 1915), studeerde aan de Katholieke Econo mische Hogeschool te Tilburg. Op jeugdige leeftijd werd hij hoogleraar te Nijmegen. Hij volgde minister Huysmans op aan Economische Za ken. S. L. Mansholt is 1908 geboren. Zijn landbouwkundige studies maak te hij in Deventer. Twee jaar werk te hij op een Javase theeplantage. Sinds 24 Juni 1945 is hij minister van Landbouw. Mr. A. M. Joekes die tot de Partij van de Arbeid behoort, is lid van de Tweede Kamer sinds 1925. Hij be hoort tot één van onze oude parle mentaire figuren en werd op 5 Mei 1885 te Boea (Sumatra) geboren. Na zijn gymnasiale studies bezocht hij de Leidse universiteit, waar hij rech ten en staatswetenschappen studeerde en in 1908 op stellingen in de rechts wetenschap promoveerde. Drie jaar later werd hij doctor in de staats wetenschappen. In 1910 trad mr. J. in dienst van de Semarang-Joanna stoomtram maatschappij en na zijn promotie keerde hij naar Indië te rug, als secretaris van de hoofdver tegenwoordiger der z.g. zuster-maat- schappijen. Van 1918—1920 trad hij op als secretaris van de directie dier maatschappijen te 's-Gravenhage. In laatstgenoemd jaar werd hij benoemd tot referendaris aan het toenmalig departement van arbeid en in 1923 tot administrateur. Van 19211924 was hij secretaris van de Nederland se delegatie op de internationale ar- beidsconferentie te Genève en in la tere jaren herhaaldelijk regerings gedelegeerde op die conferenties. In 1925 werd mr. Joekes gekozen tot lid van de Tweede Kamer voor de Vrijz. Dem. partij, van welke hij van 1933- 1937 fractie-voorzitter was. In 1938 trad hij weer als zodanig op. Toen mr. Marchant wegens zijn overgang tot het Katholicisme als partijleider aftrad, volgde mr. Joekes hem als zodanig op. In 1947 was hij voorzit ter van de 30ste internationale ar- beidsconferentie te Genève. Mr. E. M. J. A. Sassen, lid der Tweede Kamer, is in 1911 geboren en bezocht het gymnasium aan het St. Janslyceum te 's-Hertogenbosch. Aan de R.K. universiteit te Nymegen deed hij in 1936 doctoraal examen in de rechten. Hij heeft jaren lang het beroep van advocaat en procureur uitgeoefend. Voorts is hij lid van Ge deputeerde Staten van Noord-Bra bant, mede-oprichter en bestuurslid van de stichting „Christofoor", cura tor der R.K. Lycea in den Bosch. Hij vertegenwoordigde in 1935 de Neder landse regering ter conferentie van de raad van bestuur der internatio nale arbeidsorganisatie te Quebec (Canada) en behoorde tot de Neder1- landse delegatie naar het uitvoerend comité uit de commissie van voor bereiding der UNO te Londen in Het nieuwe kabinet IN de waas van geheimzinnigheid, waarin, vooral gedurende de laat ste week, de kabinetsformatie heeft plaats gehad, pastte gisteren de pu blicatie van haar ontknoping. In een paar avondbladen werd de vermoedelijke samenstelling mede gedeeld (niet veel afwijkend van wat reeds druppelsgewijze ook in ons blad vermeld was), terwijl een enkel blad alreeds met grote opmaak de samenstelling als definitief ver meldde. Gisteravond om ongeveer negen uur kwam het offioiële bericht: W. Drees (arb.), minister-presi dent en minister van algemene za ken; mr. J. R. H. van Schaik, vice- voorzitter van de ministerraad en minister zonder portefeuille; mr. E. M. J. A. Sassen (K.V.P.), Overzeese Gebiedsdelen; mr. D. U. Stikker (V. V.D.), Buitenlandse zaken; prof. mr. P. Lieftinck (Arb.); Financiën; mr. Th. R. J. Wijers (K.V.P.), Justitie; mr. J. H. van Maarsseveen (K.V.P.), Binnenlandse Zaken; mr. A. M. Joekes (Arb.), Sociale Zaken; mr. J. W. Schokking (C.H.), Defensie, met staatssecretairssen voor Oorlog en Marine; prof. dr. R. J. M. van den Brink (K.V.P.), Economische Zaken; mr. J. In 't Veld (Arb.), Wederop bouw en Volkshuisvesting; L. Göt zen (partijloos), minister zonder portefeuille, werkzaam aan Overzee se Gebiedsdelen; ir. S. L. Mansholt (Arb.), Landbouw en Vissery en Voedselvoorziening; prof. R. Th. J. Rutten (K.V.P.), Onderwijs. Voor Verkeer en Waterstaat zal dan nog een partijloze vakminister worden gezocht. De politieke samenstelling van het kabinet is dus als volgt: zes K.V.P., vijf P.v.d-%., één V.V.D., één C.H. en twee partijloze vakministers. Terwyl het oude Kabinet 6 minis ters van de K.V.P.-richting en 6 be horende tot de P.v.d.A. telde, alsmede 2 neutralen (Minister van Boetzelaer en Minister Gözen), zal de nieuwe ploeg uit 6 K.V.P.-ers, 5 Arbeid, 1 C.H., 1 V.V.D., alsmede 2 neutrale en Minister Götzen), bestaat de nieu we ploeg uit 6 K.V.P.-ers, 5 P.v.d.A., 1 C.H., 1 V.V.D., alsmede 2 neutralen voor Verkeer en Waterstaat). Wij hebben dus een Kabinet op breder basis. Inzoverre is aan veler wens die ook de onze is vol daan. Opvallend ls,_ dat mr. v. Schaik in het Kabinet niet zelf het minister presidentschap op zich neemt, maar dit laat bekleden door minister Drees. Opyallend, waar de Partij van de Arbeid aan de stembus verlies heeft geleden en geen kabinetsfor mateur uit haar midden is benoemd. Mr. v. Schaik wordt nu minister zon der portefeuille on vice-voorzitter van de ministerraad. Dat een forma teur zelf helemaal geen lid van een door hem gevormd ministerie wordt, is reeds een paar maal eerder voor gekomen. De zoeven gemelde figuur is echter volkomen nieuw en hangt ongetwijfeld vooral mede samen met allerlei moeilijkheden die men had op te lossen om de Kabinetslegpuz- zle voor elkaar te krijgen. Inderdaad: dit is een „Kabinet van compromissen" wat de samenstelling betreft. Moge het wat zijn program, zijn optreden betreft niet worden een „Kabinet van compromissen", d.w.z. van loven en bieden en stui vertje wisselen! Het zal voor de P. v. d. A. niet prettig zijn, de portefeuille van Overzeese gebiedsdelen toegewezen te zien aan een Katholiek: mr. E. M. J. A. Sassen (een in internationale verhoudingen ervaren man). Even eens zal het niet zonder slag of stoot zijn gegaan, twee andere belangrijke posten: Buitenlandse Zaken en Oor log en Marine te doen bezetten resp. door een V.V.D'er mr. Stikker en een Chr. Hist. mr. Sqhokking. Maar daarentegen staat, zoals wij reeds zeiden, het opvallende feit, dat het Kabinet draagt de signatuur van een Socialistisch het eerste Kabi net, van deze aard! Men moet erken nen, dat in de persoon van Drees een gelukkige keuze is gedaan, maar daardoor vervalt niet het opvallende in deze gang van zaken. Dat de Katholieke minister Witte- man niet terug zou keren, was reeds bekend; ook de katholieke minister Gielen schijnt nu voor d? eer be dankt te hebben. Minister Beel keert niet terug. Grote dank is ons land schuldig aan deze bekwame, eerlijke en zeldzaam harde werker. 1946. In 1947 werd mr. Sassen lid van de Nederlandse delegatie bij de algemene vergadering der Verenig de Naties over de verdeling van Pa lestina. Voorts was de beer Sassen lid van de staatscommissie-Rutten ter voorbereiding van de publiek rechtelijke bedrijfsorganisatie voor ae mijnindustrie. Korte tijd was hij bestuurslid van de stichting Radio Nederland en van de Wereldomroep. Thans is hij lid van de commissie van 9 voor overleg met de regering met betrekking tot de staatsrechte lijke reconstructies van het konink rijk. L. Götzen is een Amsterdammer en in 1894 geboren. In 1920 behaalde hij het accountantsdiploma en meer dere middelbare acten. Na de eerste oorlog vertrok hij naar Indië, waar hij van laag naar hoog alle rangen in de bclastingaccountantsdienst doorliep. Hij gaat van het ministerie- Beel naar dat van Van Schaik over.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1