2)e £cidóe6oii4a/nt SEMAINE SOCIALE 1948 Het goederenvervoer tussen Bizonia en Oost-Duitsland geblokkeerd Het verlanglijstje der Indonesische federalisten Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DINSDAG 27 JULI 1948 39ste JAARGANG No. 11451 WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert, 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., 1.30 p. mnd., £3.90 p. kwart. Franco p. p. £4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes 1.50 V" Amnestie NIET voor oorlogsmisdadigers, niet voor de grote politieke delinquen ten en de grote profiteurs, maar voor de velen, die in de bezettings tijd uit verkeerd inzicht en meer uit zwakheid dan uit boosheid verkeerd hebben gehandeld, wordt nu in en kele persorganen amnestie bepleit. Zo schrijft b.v. onze Nijmeegse col lega de „Gelderlander": „Wy zouden vanaf deze plaats een lans willen breken voor een gedach te, waarvan wij bij voorbaat weten, dat ze niet door iedereen met vreug de zal worden begroet. Vooral döor hen niet, die nog altijd niet inzien, dat wij met onze Bijzondere Rechts pleging na de oorlog wel op bijzon dere (en dus niet normale) wijze recht hebben gedaan. Wij willen na melijk een lans breken voor de idee, dat ter gelegenheid van het rege ringsjubileum van H.M. de Koningin amnestie wordt verleend aan de z.g. politieke delinquenten. En dan een amnestie, die royaal de spons haalt over aLde zuiverings- en tribunalen- tragedies en al wat er meer gepres teerd is aan „bijzondere" mogelijk heden, waarin burenruzies, jalousie de métier en onchristelijke haat hun verzadiging hebben gevonden. Talrijke bunkerbouwers en grote profiteurs van oorlog en bezetting waren niet „bijzonder" genoeg om ze te pakken, maar talrijke kleine poli tieke zondaars zijn achter de tralies gedraaid, bestolen, en de armoe in „beheerd"! Wij willen ons bij deze aandrang tot het verlenen van amnestie aan sluiten. Maar wij moeten er toch nog wat aan toevoegen. Met amnestie alléén zijn wij er niet. Er is in onze rechtsstaat van na de oorlog zoveel positief onrecht ge schied, dat moet hersteld worden. Mensen, die zelfs niet veroordeeld zijn, maar enige tijd gearresteerd zijn geweest om dan vrijgelaten te wor den, zijn bestolen. In die tijd was alles van hen weggeroofd door dieven, die zich, huichelachtig, als goede vader landers durfden presenteren. Dit zijn feiten, die in een rechts staat niet straffeloos mogen plaats hebben; die'de overheid niet zonder meer kan laten passeren, de betrok kenen de dupe latend van slechte elementen in de na-oorlogse over heidsorganen. Een tegenzet van de Westelijke mogendheden ¥™\E afwachtende besprekingspolitiek der Westelijke geallieerden in de strijd om Berlijn is onderbroken door twee gebeurtenissen, die er op wijzen, dat de periode van tegenaanvallen is ingeluid. Tijdelijk minder vlees, maar meer kaas Tengevolge van tijdelijke moei lijkheden bij de vleesvoorziening in hoofdzaak veroorzaakt door weinig aanbod van slachtkoeien op de bin nenlandse markt en enige vertra ging in de import van vlees, heeft het ministerie van Landbouw, Vis serij en Voedselvoorziening de gel digheidsduur van de lopende vlees- bonnen met een week verlengd n.l. tot en met 7 Augustus 1948. De nieuwe vleesbonnen, die deze week zouden kunnen worden ver wacht, zullen per 7 Augustus, dus en week later, worden aangewezen, terwijl de geldigheidsduur van de ze bonnen nog nader zal worden be paald. In verband met deze vermindering van het vleesrantsoen zal het kaas rantsoen, dat op de nieuwe bon van deze week verkrijgbaar zal worden gesteld, met 50 gram worden ver hoogd. De verhoging van het kaas rantsoen zal voor kleine kinderen (D-E-groep) 25 gram bedragen. Gravimetrisch onderzoek in het LJsselmeer. De Nederlandse aard olie-maatschappij is bezig met een gedetailleerde studie van de Neder landse bodem met als doel aardolie te vinden. Op het IJsselmeer ge schiedt dit onderzoek volgens de gravimetrische methode. Met de gravimeter worden de afwijkingèn in het zwaartekrachtveld van de aarde vastgesteld waaruit de ligging der aardlagen kan worden afgeleid. De gravimeter wordt op een uit stalen buizen samengesteld torentje, dat op de bodem van het IJsselmeer rust, geplaatst. RUSSEN WAREN VERBAASD Nog voordat de tweede nota der Westerse mogendheden aan de Sov jetregering is afgestuurd is de eer ste economische sanctie afgekondigd, n.l. ten aanzien van het goederen vervoer tussen Bizonia en het Oos ten. Het klink ironisch, dat de eerste maatregel van deze tegenblokkade wordt gemotiveerd met „technische moeilijkheden". Dit aan de Sovjet- Russische terminologie ontleende voorwendsel kan evenwel niet doen twijfelen aan het ernstige karakter van deze. sanctie, die niet alleen de Oostelijke zóne van Duitsland en haar voornamelijk voor de Sovjet- Unie werkende industrie, doch ook sommige West-Europese staten ge voelig treft. In ingewijde Duitse industriële kringen verkondigt men de these, dat het Oost-Duitse bedrijfsleven on der de tegenblokkade zwaar zal heb ben te leiden. Reeds het uitblijven van de kolenleveringen uit het Ruhr- gebied heeft in vele fabrieken een stagnatie tengevolge gehad maar ook het stopzetten van de goederenleve ringen naar West-Duitsland blijft niet zonder nadelige gevolgen voor de ontwikkeling van de industrie in de Sovjet-zóne. Het einde van de export van be paalde producten uit het Oosten naar de West-Europese staten zal niet al leen nog grotere storingen teweeg brengen, maar zal vooral betekenen, dat een aanzienlijk deel van inkom sten in goede valuta zal vervallen. Door de tegenblokkade wordt Ne derland, dat nog onlangs met de Sovjet-Russische zóne van Duitsland een uitgebreid handelsaccoord af sloot, voorlopig niet bijzonder ge troffen, aangezien het transport in beide richtingen mogelijk is via de Oostzeehavens en door het Kieler- kanaal. Daarentegen zal vooral Zwitser land, dat maandelijks 25.000 ton hout en bruinkolen uit de Oostelijke zóne betrok, worden gedupeerd. Ook de handel met Italië zal de nadelige ge volgen van de sanctie ondervinden. Maandelijks werd door Italië 25.000 ton grondstoffen naar Oost-Duits land gebracht vanwaar zij als fabri- caten weer werden geëxporteerd. Nog meer blokkades? Zowel in geallieerde als in Duitse kringen te Berlijn verwacht men, dat deze eerste sanctie tegen de blok kade van Berlijn nog door andere zal worden gevolgd en in dit verband herinnert men eraan, dat reeds ge wag is gemaakt van een eventuele sluiting van het Kielerkanaaï, het Suezkanaal, de Dardanellen en een reeks zeehavens .voor de Sovjet-Rus sische schepen en voor vaartuigen met ladingen uit en naar de Sovjet-Unie. Zonder twijfel is door de jongste ontwikkeling een kwestie aanhan gig gemaakt, die binnen afzienbare tijd van ae getroffen staten ver strekkende beslissingen zal vergen. Het tijdstip schijnt te naderen, waar op de regeringen der Europese lan den zullen moeten kiezen of delen. Het behoeft geen betoog, dat de nieuw geschapen situatie ook in krin gen van het Sovjet-Russisch militair bestuur te Karlshorst druk wordt besproken, waarbij duidelijk aan de dag treedt, dat men verbaasd is over de scherpte waarmede de Westerse mogendheden plotseling pareren, na dat de eerste nota en zelfs de ver klaringen van generaal Clay van Zondag j.l. door haar gematigde toon aanleiding hadden gegeven tof de verwachting, dat het ondanks alle moeilijkheden toch nog tot onder handelingen op viermogendheden- basis zou komen. De onverwachte activiteit der Westerse geallieerden schijnt geen gunstig voorteken te zijn, vooral ook wat betreft de door de Sovjets ge wenste internationale besprekingen. Een tweede aanval. Een tweede aanval tegen de Sov jet-Russische politiek in Duitsland is de schorsing van Paul Markgraf, de hoofdinspecteur van politie te Berlijn, door het gemeentebestuur. Markagraf, afkomstig uit het com munistisch comité „Vrij Duitsland" en opgeleid te Moskou, heeft er se dert maanden naar gestreefd, door het verplaatsen van ongewenste per sonen, door het ontslaan van niet- communistische beambten en door het in dienst nemen van comunisti- sche activisten, het Berlijnse politie apparaat geheel onder communisti sche controle te brengen. In niet- communistische kringen beschuldigt men er „de bolsjewiek Markgraf" van, naar het voorbeeld van Praag een putsch te hebben voorbereid, die thans door zijn schorsing zou zijn verijdeld. Markgraf, die de steun der Sovjet- Russische bezettings-autoriteiten ge niet, heeft verklaard op zijn post te zullen blijven, maar het is duidelijk, dat zijn actie voortaan tot de Ooste lijke sector van Berlijn beperkt blijft. Door de onvermijdelijk geworden splitsing der Berlijnse politie wordt de strijd tussen het democratisch gemeentebestuur en de communisti sche „Duitse economische commissie" verscherpt. Algemeen wordt ver wacht, dat deze toespitsing op de duur zal leiden tot een formele scheiding tussen Oost- en West-Ber- lijn. CLAY KREEG INJECTIES. Men verneemt, dat aan generaal Clay, die Zondag ziek uit Londen is teruggekeerd, Maandagmiddag tij dens de conferentie met de elf mi nisters-presidenten tot tweemaal toe een injectie moest worden toege diend door een Amerikaanse arts. De conferentie werd daardoor tweemaal onderbroken. Generaal Clay is nog dezelfde avond per vliegtuig naar Berlijn vertrokken. De Federale regering in Indonesië Te Bandoeng vergaderen vertegen woordigers van de Federale Gebie den ter voorbereiding van de Ver- ennigde Staten van Indonesië DE VOEDSELVOORZIENING VAN BERLIJN. Het Sow jet-Russisch militair be stuur heeft het Berlijnse gemeente bestuur officieel medegedeld, dat het van 1 Augustus af, de verant woordelijkheid voor de levensmidde lenvoorziening van geheel Berlijn op zich neemt. DUITSE LIEFDADIGHEIDS INSTELLINGEN IN MOEILIJK HEDEN WEGENS GELD- HERVORMING. Ten gevolge van de sanering van het geldwezen in Duitsland zijn ook de charitatieve organisaties en instel lingen van de drie Westelijke zónes in grote moeilijkheden geraakt. Het Beierse Ministerie van Finan ciën heeft daarom aan deze organi saties leningen op korte termijn toe gekend om hun voortbestaan moge lijk te maken. Van het totaal van 2 millioen RM, kreeg de Beierse „Caritas" 1.01 mil lioen DM (Duitse Mark), de Evange lische Binnenlandse Missie 435.000 DM., het Rode Kruis 290.000 DM., de Sociaal Democratische Arbeidershulp 116.000 DM., de Paritaire Liefdadig heidsvereniging 72.000 DM. en de Beierse Hulpactie 72.500 DM. De Staatscommissie voor de ver volgden omwille van ras, godsdienst of politiek kreeg een crediet van 650.000 DM. Ook in andere landen van Duits land werden aan de liefdadigheidsin stellingen aanzienlijke bedragen ter beschikking gesteld om haar werk te kunnen voortzetten. UNIVERSITEIT VAN SALZBURG VERLEENT EREDOCTORATEN. Aan de Katholieke Universiteit van Salzburg zal op 7 Augustus a.s. in een feestelijke zitting het eredoc toraat in de theologie verleend wor den aan Professor A. Gemelli O.F.M., rector van de Katholieke Universiteit van Milaan, en professor dr. W. Schmidt S.V.D., Freiburg (Zwitser land). KATHOLIEKEN UIT BESTUUR ITALIAANS VAKVERBOND. De vertegenwoordigers van de ka tholieke vakverenigingen in Italië zijn gisteravond uit het bestuur van ljet door de communisten beheerste Italiaanse Vakverbond gezet. In een gisteravond gehouden radio rede zette dr. F. J. Maingolan, voor zitter van de „Partai Rakjat Indone sia Sedikat (Indonesische Federale Partij) in negen punten het stand punt van zijn partij t.a.v. de Indone sische kwestie uiteen. Deze partij is de vereniging van Federalisten op Java, die het federalistische stelsel propageren. In het kort komen de ne gen punten hierop neer: le. De instelling van een eigen na tionale federale interim-regering in Indonesië eind Augustus is gewenst. Deze zal de voorloper zyn van de latere regering van de souvereine Verenigde Staten van Indonesië. 2e. De federale interim-regering zal gevormd worden door een „federaal collegiaal orgaan" en door dit orgaan benoemde ministers. Zowel het fe deraal collegiaal orgaan als de mi nisters zullen bestaan uit Indonesiërs, behalve in het geval, dat in het landsbelang de benoeming van een niet-Indonesiër tot minister noodza kelijk wordt geacht. 3e. Nederland zal in Indonesië ver tegenwoordigd worden door een hoge commissaris van de Kroon, die tot taak heeft bevoegdheden uit te oefe nen, welke voortvloeien-uit de ge handhaafde souvereiniteit over Indo nesië. Deze bevoegdheden mogen zich niet uitstrekken tot inmenging in in wendige aangelegenheden, behalve wanneer dit noodzakelijk is in ver band met de Nederlandse verantwoor delijkheid, voortvloeiende uit de ge handhaafde souvereiniteit, in het bij zonder wat betreft de defensie, de buitenlandse betrekkingen en de eco- nomische-financiële aangelegenheden. 4e. De Indonesische belangen ip Ne- Weinig geestdrift voor de Franse regering Ofschoon algemeen wordt ver wacht, dat de Franse Nationale Ver gadering het gisteravond door An- dré Maria gevormde kabinet zal goedkeuren, staat zulks nog geens zins vast. Het rechtse radicale partijblad „Aurore" schrijft, dat Marie een mi nisterie gevormd heeft, maar geen regering. Het blad besloot zijn arti kel met de voorspelling, dat generaal De Gaulle aan de macht zal komen. Het Communsitische blad „Huma nize" zegt, dat het volk al kwaad woVdt als het de naam hoort van Paul Reynaud, de nieuwe minister van financiën, en dat de nieuwe re gering stormachtige tijden tegemoet gaat derland worden behartigd door een Indonesische hoge commissaris. 5e. Te gelijk zal ingesteld worden een federale interim^vertegenwoordi- ging, waarvan de afgevaardigden door de verschillende deelgebieden zoveel mogelijk langs democratische weg zullen worden aangewezen. 6e. Bij een conflict tussen de rege ring en deze vertegenwoordiging, stelt het federaal collegiaal orgaan op eigen gezag en verantwoordelijkheid de gewenste regeling vast. 7e. De Britse vertegenwoordiging in Indonesië zal gedurende de inte rim-periode een onderdeel vormen van de Nederlandse buitenlandse dienst. 8e. Talrijke, nodige maatregelen zullen getroffen worden voor de vorm van een federale weermacht. Zolang deze haar taak nog niet kan vervul len, zullen de Nederlandse strijd krachten en de marine deze taak waarnemen. 9e. Deelname van de republiek aan de federale interim-regering zal op prijs worden gesteld, doch het niet deelnemen mag geen belemmering vormen voor de instelling daarvan. BENDEN HEBBEN IN MIDDEN- JA VA NEDERLANDSE POSTEN AANGEVALLEN. In Midden-Java zijn dezer dagen weer enkele aanvallen gedaan op Nederlandse posten. Bij Dadap-Ajam ten Oosten van Salatiga werden de Nederlandse militairen door de be volking gewaarschuwd, zodat de poging om de post te verrassen mis lukte. Op hetzelfde tijdstip werd eveneens een aanval gedaan op de even Zuidelijker gelegen post Reho- sari. De bende was evenals de an dere bewapend met mortieren en automatische vuurwapens. Bij het terugtrekken over de demarcatielijn hebben de terroristen nog een brug in brand gestoken. STAKING OPGEHEVEN BIJ DE ORANJE NASSAUMIJN. Gistermorgen zijn alle mijnwerkers in de Oranje Nassaumijn II weer aan het werk gegaan. De besprekingen tussen de vakbon den en de beheerders worden nog voortgezet. Een. koAAe-Uje.... Zorg steeds, dat al uw woorden en daden in de eerste plaats tegenover uzelf verantwoord zijn. II. Eén Lyonese Katholiek zei me dezer da gen: „Die Semaine sociales zijn wel zeer interessant. Jammer dat men van het jaar zon gespecialiseerd onderwerp heeft ge kozen." De man begreep niet, wat nog maar al te veel Katholièken niet begrijpen, dat het hier gaat over een onderwerp, dat van het grootste belang is voor de Kerk en voor de gehele wereld. Welke p'aats zal de Westerse beschaving innemen in het toe komstige wereldgebeuren? Charles Flory zei het zeer scherp: „Het Woord is vlees geworden aan de oevers van de Middelland se zee en de eerste prediking van het Christendom heeft op haar weg de Grieks- Romeinse beschaving ontmoet. Deze werd de draagster van de Christelijke gedachte. Zal zij dat in de toekomst blijven?" Het zelfde werd gezegd, ik meen in" een confe rentie van Jean Guitton: „De Chinezen heb ben hun heerschappij in de eeuwen voor Christus soms tot in Indië uitgebreid. In dien toeva'lig in de tijd van Christus, Pales tina een Chinese provincie geweest zou zijn, zou de Christelijke gedachte niet in een Hellenistisch, maar in een Chinees ge waad gehuld zijn. De grondslag voor de Christelijke wijsbegeerte en de Christelijke theologie zou men gezocht hebben bij Loa Tse en Confucius." Met andere woorden: het is volstrekt niet noodzakelijk, dat het Westen de leiding heeft van de beschaving, ook zelfs niet van de Christelijke beschaving. Maar het is van de andere kant een feit, dat het Chris tendom historisch met deze Westétse be schaving vergroeid is: Het Westen heeft be paalde waarden aan de mensheid te geven. Zal het een leidende rol kunnen blijven ver vullen? Er is daarnaast een andere, zeer gewich tige gedachte, die op deze £emaine sociale steeds meer relief krijgt. Dat is de gedach te van een volkomen nieuwe opvatting van de missionering. De missionering moet we zenlijk meer zijn, dan enkel maar geloofs verkondiging. Men moet dit' goed verstaan. De prediking van het Geloof is het meest wezenlijke, het eigenlijke hart van de mis sionering. Maar het Geloof brengt conse quenties mee op alle gebieden van het le ven, het „beleefde" Ge'oof vraagt een om vorming van het gehele leven, van alle at mosferen, waarin de mens zi«h beweegt te beginnen by het gezin. Daarom is het uit gesloten (Ik voor mij geloof, dat dit een der belangrijke consequenties van deze Semaine sociale moet zijn), is het uitgesloten, dat de vestiging van een volledige Christenheid alleen zou kunnep geschieden door de priesters, eventueel geholpeh door man nelijke en vrouwa'yke religieuzen. Zij moet het werk zijn van de gehele Kerk, de leken incluis, en de instelling van het le- ken-missionarisschap wordt dien tengevol ge onvermijdelijk. Met andere woorden: er ontstaat een volkome nieuw missie-begrip. Missioneren gaat betekenen: het inplanten van een Christelijke denk- en leef-weréld in een niet-Christelijke omgeving. Dat be tekent natuurlijk niet, dat men de eigen, positieve waarden van de te missioneren volkeren moet verwerpen: zij moeten ge doopt, gekerstend worden. Maar het is zeker, dat de hu.'p van de leken onontbeerlijk is. Het was de eerste dag van de Semaine sociale niet zo bijzonder enthousiast. Ik weet wel, dat het hier een Semaine sociale de France betreft en dat dus Frankrijk hier vanzelfsprekend het recht heeft, de toon aan te geven. Die toon was m.i. in elk ge val minder geschikt om datgene te berei ken, dat men zich eigenlijk had voorge steld. Herhaaldelijk werd betoogd, dat het onjuist was van de Westerse volkeren, te willen „vaderen" (Patemaliser) over de volkeren van overzee. Practisch echter deed men niet anders. Deze Fransen hebben vaak een ontstellende mate van ze'fover- schatting. Zij beginnen wel met in princiep te beweren, dat men een zekere gelijkstel ling tussen de rassen moet beogen, maar zij zien feitelijk'met een soort geamuseerd mededogen op de „indigènes" (de inboor lingen) van de overzeese gebieden neer. Er was Maandagmiddag een receptie georgani seerd voor de Overzee-studenten. Ik heb me geërgerd. Men had het woord gegeven aan een meisjes-studente uit Magdagascar en een neger-student uit Kameroen. Deze mensen hebben eerlijk en open getracht, een idee te geven van de moeilijkheden, waarmee zij te kampen hebben. De hau taine manier, waarop zij door de voorzitter beantwoord werden, was uitermate ge schikt om ze voorgoed te ontgoochelen. De meisjes-studente is trouwens nog dezelfde avond naar Parijs vertrokken. Ze zou ook anders niet gebleven zijn tot het einde, maar ze was in elk geval teleurgesteld. De les van Maandagavond gegeven door Robert Montagne, professor aan het Col lege de France, is me op die punt zeer^ te gengevallen. Hij trachtte een balans te ge ven van hetgeen Europa in de overzeese gebieden had gedaan. De zelf-overschatting prikkelde telkens weer tot verzet. De grote fout ligt, meen ik, in de opzet van de con ferentie zelf. Men koos tot onderwepr: „De volkeren van overzee en de Westerse be schaving." Stilzwijgend ligt daarin opgeslo ten dat men eigenlijk aVeen de Westerse beschaving a's een waarachtige bescHhving beschouwt. Het is deze gedachte geweest, die de kolonisten bezielde, die in de loop van de vorige eeuw erop uit trokken, om Afrika te bezetten. Zij hebben eenvoudig enormiteiten uitgehaald. Een Congomissio- naris heeft me daarvan een tekenend voor beeld gegeven. Toen de blanken in de Congo kwamen kenden de negers een eigen ongeschreven wetgeving, die steunde op een natuurlijke zedeleer. Men mag deze mensen hun polygamie niet verwijten: zij leefden nog in zekere zin in de atmosfeer van het oude testament. Maar hun zede lijk leven was goed. Overspel en diefstal werden streng bestraft en kwamen daar om zelden voor. Tegennatuurlijke ontucht was ten ene male onbekend. Toen zijn de blanken gekomen, die ratio nalistische burgers van de 19de eeuw. Zij hebben geen enkele poging gedaan, de eigen wetgeving van de Zwarten au se- rieux te nemen. Zij hebben die zonder meer afgeschaft, om ze te vervangen door een wetgeving van Westerse makelij. Maar de ze laatste pakte niet, omdat de negers ze niet begrepen. Het gevolg was een ver schrikkelijke bandeloosheid, die allerlei ziektes in de hand werkte en die sommige stammen tot op de rand van de afgrond ge bracht heeft. Daarom past ons een grote mate van be scheidenheid. Deze laatste alleen zal ons in staat stej'len, de problemen van 'de andere volkeren te kunnen begrijpen en tot een nieuwe, inderdaad broederlijke (zeg maar gerust Christelijke) samenwerking te ko men. Dr. Henri van Rooyen, Kruisheer

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1