S)e CcidóeSoti/fca/nt de Jeruzalem weer in strijd betrokken Jiavte Russen tonen zich weinig inschikkelijk Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" MAANDAG 12 JULI 1948 39ste JAARGANG No. 11438 Gespannen toestand in Berlijn Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., 3.90 p. kwart. Franco p. p. f4.65 Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 De verliezers aan de stembus IN een beschouwing over de uitslag van de verkiezingen voor de Twee de Kamer schrijft „Elseviers Week blad": „Het verlies van de communis tische partij is inderdaad betrek kelijk gering. Na' Praag en na Berlijn, en in aanmerking'geno men de verbetering in de mate riële omstandigheden in ons land, en vooral in aanmerking geno men de slechte communistische verkiezingen in andere landen, is hun verlies beperkt gebleven. Wij betreuren dat om meer dan één reden. Niet alleen omdat in de komende periode een com munistische minderheid voor een West-Europees land een groot gevaar betekent, maar vooral omdat deze toestand de leiders van de P. v. d. A. zou kunnen verlokken tot een gevaarlijke politiek. Het is immers duidelijk gebleken, dat de P. v. d. A. aan de rechterzijde verliest en het gevaar dreigt, dat de leiding van de P. v. d. A. zal' besluiten om zich er op toe te leggen aan de linkerzijde zetels te winhen en derhalve „linkser" te worden. Dit moge uit partij-politiek oog punt aanlokkelijk zijn, voor het land zou het minstens een ramp betekenen". Wij zijn het er helemaal mee eens, dat over de achteruitgang van de Communisten niet te zeer mag wor den gejuicht! Evenals na de verkie zingen in Italië moet ook hier de waarschuwing klinken: het is in ze kere zin meegevallen, maar het be haalde stemmen-cijfer van de Com munisten is toch nog héél erg groot. Het is meegevallen, dat de C.P.N. met een vijfde is gedaald van 10 op S zetels, maar 8 zetels van de 100 in ons vaderland is toch heus niet zo'n gering aantal. De opmerking; die „Elseviers Week blad" hierbij aansluit, wprdt meer gemaakt, deze n.l.: is er nu geen kans, dat de P. v. d. A., die afbrok kelt naar „rechts" zal trachten door een andere politiek stemmen te trek ken van de communisten, wat „uit partij-politiek oogpunt aanlokkelijk" zou zijn? Hier wordt als de eenvoudigste zaak ter wereld voorgesteld, dat voor de houding van een partij niet het landsb®lang, maar het directe be lang van de partij de doorslag geeft. Dat was een rotte plek in de voor oorlogse partij-politiek, die helaas meermalen moest worden gesigna leerd. Maar dat zou dan ook, zo hoopten we, na de oorlog anders worden in een verjongde, verfriste démocratie i Oppositie in déze zin, dat partijen, die geen „representanten" in de re gering hebben, extra nauwlettend en met een zekere gereserveerdheid het regeringsbeleid controleren zulk een oppositie is goed, nuttig, noodzakelijk zelfs. Maar oppositie om de oppositie, oppositie om zieltjes te winnen voor de partij, zoals men die in de oude tijd kende, is afschu welijk, zou in'een tijd, zoals wij nu beleven, zeker landverraderlijk zijn! Maar die oppositie zou dan ook na de oorlog, in een tijd van nationale tijd van nationale samenwerking, tot samenwerking, tot de absoluut ver leden tijd behoren! Wij moeten dankbaar erkennen, dat het ook na de oorlog inderdaad vrij goed is gegaan met de verloo chening van de verouderde partij politiek (Die van de C.P.N. natuur lijk uitgezonderd). De P. v. d. A., waarin opgenomen de oude opposi tionele S.D.A.P., heeft de moed ge had, deel te nemen in een rege ring, die in deze tijd vele onpopulaire maatregelen zou moéten nemen, al dus het dienen van het directe par tij-belang zeer terecht achterstellend bij het dienen van het landsbelang. Dat men nu in de pers de moge lijkheid reeël acht, dat de P. v. d._A. het roer zou omgooien, om oppositie te kunnen voeren, is beledigend voor de leiders dier partij en wijst ook, helaas, op een vooroorlogse, verouderde gedachtengang. Geen vacantie ER wordt grote spoed betracht bij de Kabinetsformatie. Men wil, zo verluidt, de grondwets herziening in tweede lezing nog vóór September in behandeling nemen. Dat wil dus zeggen, dat ministers, die van het oude in het nieuwe Ka binet zullen overstappen, en partij leiders, die eveneens allen belast zijn met besprekingen en onderhandelin gen, onafgebroken, niet aan vacantie kunnen denken zeker niet aan een vacantie van lange duur. In Septem ber begint n.l. al weer hun werk voor het nieuwe zittingsjaar. Men moet iedereen vooral de harde werkers zijn vacantie gun nen. Maar lofwaardig is het, als men die in het algemeen belang, zo nodig en mogelijk, prijs weet te geven. Het hier gegeven voorbeeld is op z'n plaats in een tijd van een zekere vacantie-hartstocht. HET PALESTIJNSE PROBLEEM Overal laait de oorlogsvlam weer op JN PALESTINA is de strijd weer in volle omvang opgelaaid. Ofschoon gemeld wordt, dat de politieke commissie der Arabische Liga Dins dag bijeenkomt ter bespreking van vgorsteBen van graaf Eernadotte en het diplomatieke, overleg dus nog niet helemaal is afgebroken, wordt het meer en meer duidelijk dat de wapenstilstand van 4 weken geen vrucht heeft afgeworpen. Hoewel beide partijen hadden toegezegd geen militaire operaties uit te voeren in Jeruzalem, dreunen ook daar weer dé kanonnen en mortieren. De Joden .benaaicten een belangrijk succes door de internationale luchthaven Lydda te veroveren. Tel Aviv is opnieuw door Egyptische vliegtuigen gebombardeerd. Er wordt voorts zowel op het Zuidelijke als op het Noordelijke front gevochten en de beide partijen geven zeer hoge verliescijfers van de tegenstander op. De Egyptenëren begonnen De Egyptenaren begonnen reeds Vrijdag dorpen in Zuid-Palestina aan te vallen. Zij meldden 325 Joden te hebben gedood. Het communiqué van Israël meldde de dood van 300 Egyp tenaren. Joodse troepen bieden fa1 le tegenstand in de stad Joelis. In het Noorden vielen de Joden met pantserwagens en vliegtuigen het Syrische bruggehoofd over de Jordaan bij Misjmar Hayardan aan. Volgens berichten uit Damascus wer den zij echter op de vlucht gedreven met achterlating van 500 doden. HAG AN AH BESCHIET JERUZALEM In Jeruzalem bleef het nog rus tig tot Zaterdag middag. Toen be gon de Haganah, gesteund door de Stern-groep, de oude ommuurde stad zwaar te beschieten met -mortieren. Verscheidene kloosters en een Rode- Kruisziekenhuis werden getroffen. Het zag er naar uit, dat de Joden een poging waagderf om de oude stad die zij kort ^oor het bestand moesten opgeven, te heroveren. Er werd zwaar gevochten om stellingen voor de Damascus-poort en Joden legden dynamiet-ladingen aan in de muur. Des avonds hadden zij de stad voor ongeveer de helft omsingeld. Tegen die tijd ging het Arabische Legioen van koning Abdoeljah echter over tot artillerie-beschieting van de gro tendeels in Joodse handen zijnde nieuwe stadswijken. Daarmee was de strijd in de Heilige Stad weer in vol le gang. De hele stad werd in het donker gezet, toen een bom het cen trale koppelstation trof. Het Joodse leger heropende ook zijn vroegere doorbraakpogingen van het Westen in de richting van het omsingelde Jeruzalem. Het verover de het vliegveld Lydda en valt de naburige Arabische stad Ramleh aan. Reeds zouden de Arabieren op grote schaal uit deze stad vluchten. Het Arabische Legioen meldt evenwel in zijn communiqué de aanval te heb ben afgeslagen. De Arabische Ligsi heeft een bur gerlijk bestuur ingesteld voor de be zette gebieden van Palestina. De Veiligheidsraad zal heden vergaderen zodra Graaf Bernadotte in New York gearriveerd is. Arrestatiebevel tegen Mgr. Mihailovits LEIDERS KATH. ACTIE IN HONGARIJE IN ARREST. ,De officier van Justitie van het Hongaarse volkstribunaal heeft een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen Mgr. Sigismond' Mihailovits, leider der Katholieke Actie in Hongarije. De lange lijst beschuldigingen te gen Mgr. Mihailovits omvat o.a.: oorlogsmisdaden, kwaadwillige agi tatie tegen de dem"ocratie, samen zwering met katholieken in het bui tenland tegen het regiem in Honga rije en het uitgeven van een katho liek nieuwsblad, dat „de oorlog der nazi's steunde". Mgr. Mihailovits heeft Hongarije enige tijd geleden verlaten, zijn verblijfplaats is on bekend. De Hongaarse politie heeft nog vier geestelijken en de secretaresse van de Katholieke Actie gearres teerd: zij worden er van beschuldigd de medeplichtigen van Mgr. Mihai lovits te zijn. BINNENLAND. De Paters der Afrikaanse Mis siën (Cadier en Keer) vieren hun 25- jarige aanwezigheid in Nederland. Op 18 Juli pontificale Hoogmis door mgr. dr. A. v. d. Bronk. Het vliegveld te Hilversum is Za terdag geopend door prins Bernhard. De prins kwam met zijn eigen toestel van Soesterberg en maakte na de opening een toertje rond het veld. Het Fries zal per 1 April 1949 op enkele proefscholen omgangs- en leertaal zijn als toestemming ver kregen wordt van de onderwijs-in- spectie. Opgemerkt werd, dat 6e weerstand tegen een ontwikkeling van het onderwijs' in Friese zin niet zozeer bij de onderwijs-autoriteiten Op het fort Rhynauwen bij Utrecht had Vrijdagmiddag de jaarlijkse her denking plaats van de op 9 Juli "42 gefusilleerde leden van de verzets organisatie „Oranje wacht". Na de herdenkingsrede van Ds. P. S- Saraber, worden door de nabe staanden bloemen bij het gedenk teken gelegd. NIEUWS UIT INDIE Republikeinen onderling slaags Geplaagde bevolking vlucht naar de Nederlanders. In het Republikeinse gebied jen Zuiden van de rivier de Asahan op Sumatra wordt hevig gevochten tus sen republikeinse strijdgroepen. Het hospitaal, de vroegere woningen van de employé's en alle andere gebou wen van het emplacement der on derneming Menangmoeda zijn dien tengevolge afgebrand. Dit is een on derneming van de rubbercultuur maatschappij Amsterdam. Ook in Zuid-Tapanoeli wordt voortdurend tussen de republikeinen onderling gevochten. De bevolking is er de dupe van. Zij lijdt honger en eet al de groeitoppen van de palmbomen. De productie van palm olie zal hiervan later ernstige ge volgen ondervinden, omdat de boom na het afsnijden van die toppen sterft. De bevolking vlucht uit de roerige streken naar het door de Nederlanders gecontroleerde gebied als wel bij het onderwijzend perso- en komt daar in deerniswekkende neel en de ouders voorkomt. I toestand aan. De blokkade van de stad Berlijn TUIEN WAOHT THANS in spanning op het antwoord van Moskou op de nota's der drie Westelijke gealli eerden inzake de blokkade van Ber lijn. De voorlopige reacties der Russen voorspellen weinig inschikke lijkheid. Zij hebben op bun beurt geprotesteerd tegen schendingen van de luchtvaartbepalingen voor de corridor tussen West-Duitsland en Ber lijn en een klacht gericht aan het adres van de Britse autoriteiten te gen het gebruik van aken voor de kolenvoorziening van de stad. Het uitgaande verkeer voor geallieerd personeel van Berlijn werd onder worpen aan een nieuw controle-systeem van Sowj et-zij de. De Ameri kanen en Engelsen hebben officieel doen mededelen, dat er geen acht wordt geslagen op de nieuwe maatregel. Berlijn was tijdens het week einde de plaats van samenkomst vfi Douglas, de Amerikaanse ambassa deur te Londen, Chifley, de Australische minister-president, Henderson, de Britse minister van Luchtvaart, met de geallieerde gouverneurs Clay en Robertson. Robertson, de Britse gouverneur, is gisteren te Londen aangekomen voor dringende besprekingen over de toestand. De spoorweg nog steeds niet klaar Van Sowjetzijde werd verklaard, dat een nieuw onderzoek aan de spoorweg HelmstedtBerlijn had uitgewezen, dat het verkeer nog niet hervat kan worden, doch van de spoorwegdirectie werd vernomen, dat de reparatie thans met alle be schikbare middelen ter hand zal worden genomen. De slechte toe stand werd geweten aan het ontbre ken van de nodige deskundigen. Als gevolg van deze ontdekking werden twee directeuren van de spoorwegen Minstens tien personen zijn gister ochtend omgekomen toen een vlieg tuig in het centrum van San Anto nio in Texas te pletter viel. Door de brand, die ontstond, gingen drie huizen in de vlammen op. Men meent, dat het een tweeper- ons toestel van de Amerikaanse rine is. Hilversum heeft zijn eigen vlieg- I Bernhard heeft het Zaterdagmiddag veld, in de eerste plaats bestemd officieel geopend. De Prins arriveer- voor sportvliegers. Z.K.H. Prins [de in zijn eigen toestel op het vlieg veld. ontslagen en een derde kreeg een schrobbering toegediend. Allé verloven van het Amerikaan se en Britse personeel te Berlijn zijn opgeschort, om» tegemoet te komen aan de levensmiddelenvoorziening van de stad. Een Amerikaans trans portvliegtuig, dat even na de start te Frankfort in brand vloog, werd door de piloot tijdig aan de grond gebracht. De brandweerploeg, die onmiddellijk ingreep, behoedde het vliegtuig en de bemanning voor er ger. Het slechte weer van de laatste dagen brengt een ernstige stagnatie in het luchtverkeer teweeg. De Sowjet-autoriteiten hebben thans het Berlijnse gemeentebestuur opdracht gegeven, geen bezettings- kosten voor de Westelijke sectoren te betalen. Onmiddellijk zijn op dit bevel tegenorders gekomen van de Amerikanen, Engelsen en Fransen, die op grond van de „unilaterale" Sowjetverordening het bestuur op dragen, financiële steun te blijven verlenen. De Britse tegenorder noemt de Sowjetorder een schending van reglementen, waaraan de goed keuring gehecht is van het gealli eerde bestuursbureau. De Engelsen werden beschuldigd van een inbreuk op de interzonale handelsaccoorde/ door steenkool in plaats van man- gaanerts met aken te verschepen. Zaterdag vloog voor de eerste maal een R.A.F.-toestel regelrecht van Engeland naar Berlijn. Het was een vier-motorige York, die ge droogde aardappelen aan boord had. De Sowjet-nota, die het antwoord moet brengen op de protesten der Westelijke mogendheden, wordt he den in de hoofdsteden van de Ver. Staten, Engeland en Frankrijk ver wacht. De Berlijnse bladen onder Sowjetcontrole slaan een steeds aan- matigender toon aan tegen de Wes telijke mogendheden. HEILIGDOMSVAART TE MAASTRICHT. Zaterdagmiddag is te Maastricht de 7-jaarlijkse „Heiligdomsvaart" ge opend met de feestelijke ontvangst van de kerkelijke hoogwaardigheids bekleders. Mgr. Lemmens, bisschop Roermond en zijn coadjutor mgr. Hanssen en de gemijterde abten van Lilbosch-Echt. van Valdieu in Bel gië en van Diepenveen werden aan het station veYwelkomd door het hoofdcomité bij monde van de de ken van Maastricht. Dezen en de we reldlijke autoriteiten, onder wie dt Commissaris van de Koningin in Limburg,, de burgemester van Maas tricht, leden van Ged. Staten trok ken in een feestelijke stoet, vooraf gegaan door honderden leden van jeugd-organisaties en begeleid door een erewacht te paard, door de fees telijk versierde stad naar de St. Ser- vaaskerk waar onder leiding van de bisschop van Roermond de reli- quieën uit de schatkamer naar de kerk werden overgebracht. Volgens aloude traditie werd een massale bidweg gehouden ter ere van de „Sterre der Zee". Diezelfde avond is in de „Lange Gang" van de St. Servaaskerk een tentoonstelling van kerkelijke kun sten geopend. Zondagmorgen trok de pontificale processie op het Vrijthof te Maas tricht grote belangstelling. Duizen den hebben hier de plechtige Hoog- welke mgr. Lemmens opdroeg aan het voor deze gelegenheid spe ciaal gebouwde hoogaltaar, bijge woond. Op het priesterkoor waren bij deze gelegenheid aanwezig de bisschop van Aken, mgr. dr. Jozef van der Velden, alsmede de abten van Lilbosch-Echt, en Valdieu. Een ander hoogtepunt van deze dag vormde een grote reliekenstoet,, welke 's middags door de stad trok. De algemene leider, drs. Foura- schen, had van het geheel der vier volksdevotiën in Maastricht: Sint Servaas, Sterre der Zee, Zwarte Kruis v. Wijw en Sint Larbertus een sym bolische uitbeelding gegeven. Dezelfde stoet zal op Zondag 25 Juli nogmaals uittrekken. Deze eerste dag van de „Heilig domsvaart" werd besloten met een galaconcert in het „Staar"-gebouw. MEDISCHE FACULTEIT TE NIJMEGEN. De Sint Radboudstichting zal bin nenkort voorbereidingen treffen tot het vestigen van een vierde (medi sche) faculteit aan de R.K. Univer siteit te Nijmegen. De Belgische koningskwestie EEN ZWENKING DER LIBERALEN? Het dagelijks bestuur van de Bel gische liberale partij heeft Zaterdag j.l. tijdens een vergadering een motie aangenomen, waarin het partijbureau opdracht wordt gegeven „met onbe vangenheid de verschillendeoplos singen van de koningskwestie aan elkaar te toetsen en onverwijld die op lossing te zoeken, welke het heil van het land ten goede komt". Bij" het lezen van deze in vage en voorzichtige bewoordingen gestelde zinsnede, vraagt met zich af in hoe verre de liberalen op hun vroeger in genomen anti-royalistisch 'standpunt zijn teruggekeerd. Dat er iets gewij zigd is in hun houding tegenover het koningsvraagstuk staat echter wel vast en vooral de Vlaamse liberale bladen hadden dit in de afgelopen maand reeds tot uitdrukking gebracht in hun commentaar op de konings kwestie. in het bijzonder wat de volksraadpleging over de terugkeer van de vorst betreft. In het algemeen wordt aangenomen, dat de liberale partij door haar motie te kennen heeft willen geven, dat zij haar afzij digheid in het koningsprobleem laat varen en thans actief wil deelnemen aan de oplossing er van. Dat niet alle liberale partijleden het met deze zwenking in de politiek der liberale partij eens zijn, blijkt wel hieruit dat de aangenomen motie slechts een ge ringe meerderheid behaalde: 37 tegen 31 stemmen. Directeur Maurits- huis gearresteerd Vrijdagmorgen j.l. is te zijnen huize in den Haag door de Centrale Ver mogens Opsporingsdienst uit Amster dam gearresteerd de 43-jarige direc teur van het Mauritshuis A. B. de Vries. De heer De Vries is voorts di recteur van de stichting Nederlands Kunstbezit te Amsterdam en direc teur van het Rijksbureau voor Kunst historische Documentatie te 's Gra- venhage. Hij is opgesloten in het hoofdbureau van politie te Amster dam. Zijn arrestatie staat in verband met onregelmatigheden, die gepleegd zijn bij de stichting Nederlands Kunstbezit. Voorts is gearresteerd de kunsthan delaar B. Katz uit Dieren, die van deze onregelmatigheden heeft gepro fiteerd. Ook hij is opgesloten in het Amsterdamse hoofdbureau van poli tie. t Dr. de Vries wordt er o.m. van ver dacht enkele tientallen schilderijen, die de staat in casu de stichting Ne derlands Kunstbezit, waarvan hij di recteur is, toebehoorden, op onrecht matige wijze te hebben geretourneerd aan kunsthandelaar Katz. Aangezien deze laatste de schilderijen geduren de de oorlog op normale 'wijze had verkocht en hij ze thans practisch zonder er voor te moeten betalen te rug ontving, zouden de beide heren de staat voor een bedrag hebben op gelicht, dat wellicht door deskundigen zou kunnen worden geschat, maar waarvan het thans nog niet mogelijk is ook maar bij benadering de hoogte op te geven. Zeker is echter, dat het bedrag in de honderdduizenden gul dens loopt. Voor de veronderstelling, dat dr. De Vries uit deze transacties voor zich zelf enig financieel of an der voordeel heeft getrokken, bestaat echter geen enkel positief bewijs. Naar men zich zal herinneren werd op 1 Mei j.l. door de C.V.O. gear resteerd de 22-jarige J. J. van Wachum, een der hogere ambtenaren van de stichting Nederlands Kunstbe zit. Na deze arrestatie werd officieel medegedeeld, dat de opsporingsdienst zich had belast met een grondig on derzoek in de administratie van de stichting. Dit onderzoek heeft deze nieuwe fraude aan Jiet licht ge bracht. GRONDWET SPOEDIG IN TWEEDE LEZING. Naar wij vernemen zal de nieuwe Tweede Kamer zich zo spoedig mo gelijk na haar eerste samenkomst, die op 27 Juli gehouden wordt, zet ten aan de behandeling van de door de oude kamer goedgekeurde voor stellen tot grondwetsherziening. Zoals bekend is, kunnen deze voor stellen in tweede lezing niet meer gewijzigd worden. Voor een defini tieve aanvaarding is een meerder heid van tweederde der uitgebrachte stemmen vereist. Hoewel de duur van de kabinets formatie hierbij eventueel nog ver tragend kan werken, kan verwacht worden, dat de voorstellen eind Juli of anders begin Augustus reeds bij de Kamer zullen worden aanhangig gemaakt. Het gebruikelijke zomer reces zal daarvoor dus worden opzij gezet. MARIA-OMGANG IN DEN BOSCH. Duizenden, zowel uit Brabant als uit andere delen van het land, wa ren gisteren naar 's-Hertogenbosch gekomen om getuige te zijn van de jaarlijkse plechtige Maria-omgang. De plechtige omgang zelf is drie volle uren door de bevlagde stad ge trokken. Godsdienstige, sociale en kerkelijke verenigingen trokken hier in mee. In de stoet waren voorts his torische groepen en een rythmische zanggroep, welke aller belangstelling opeiste. Enkele duizenden personen, jong en oud, geestelijken en leken, trokken mee in deze stoet, o.a. de bisschop van "den Bosch, en andere hoogwaardigheidsbekleders, alsmede de Commissaris der Koningin in Noord-Brabant, het provinciaal be stuur van Noord-Brabant en het ge meentebestuur van den Bosch. VACANTIETOESLAG BOUWBEDRIJF. De organisaties in het bouwbedrijf hebben besloten, dat over 1948 het de ondernemers niet zal zijn toegestaan gebruik te maken van de gelegen heid een gratificatie ter grootte van 2 percent van het loon uit te keren. De werkgevers in het bouwbedrijf zullen aan hun arbeiders over het jaar 1 Juli 1948 tot 1 Juli 1949 va- cantiebonnen verstrekken van een waarde overeenkomende met die over het afgelopen jaar. Hierdoor beschikken de arbeiders bij de va cantie in het jaar 1949 over een zo danig aantal bonnen, dat zij één week extra loon kunnen toucheren. De ar beiders-organisaties, verenigd in de bedrijfsunie, zullen elke actie tot het verkrijgen van de 2 percent gratifi catie over 1948 nalaten en tegen gaan. £eti HaA/iettfe... Zorg altijd, dat de weg naar uw ge luk niet loopt over de bouwvallen van dat van anderen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1