De brief van Leopold III aan
premier Spaak
Defective
WOENSDAG 7 JULI 1948
DE LEID SE COURANT
PAGINA z
Zal stem van de christelijk-socialisten
uitkomst brengen?
In zijn schrijven van 22 Juni j.l.
aan premier Spaak verklaart Leo
pold III nogmaals, dat „de handha
ving van de huidige toestand de ge
wichtigste belangen van het land op
het spel zet."
Hij herinnert er aan, dat hij te
zamen met Spaak tot deze conclu
sie kwam. De premier moest toen
toegeven, dat de regering zich niet
in staat zag, een gepaste oplossing
aan het parlement voor te stellen,
aldus de koning.
Vervolgens preciseert Leopold, dat
zijn brief het antwoord vormt op
een suggestie van Spaak, die hem
vroeg, te willen aangeven welke
zijn grondwettelijke positie was.
De koning stelt vast dat het grond
wettelijke probleem, hetwelk zich
aan het land opdringt, gelegen is in
de wet van 19 Juli 1945, die het hem
onmogelijk maakt om te regeren.
Men weet dat deze wet, welke tot
stand kwam met de stemmen van de
communisten, de socialisten en de li
beralen, verklaart, dat de koning de
uitoefening van zijn functie niet
kan hervatten dan na een gemeen
schappelijk overleg van de beide
Kamers. In zijn brief weigert Leo
pold de grondwettigheid van deze
wet in het geding te brengen een
wet, die, zoals hij zegt, „gestemd is
door de Kamers en ondertekend werd
door de Prins-Regent". Anderzijds
bevestigt de koning, dat hij „gebon
den zijnde door zijn eed op de grond
wet, geen afstand kan doen van de
troon".
Hij verklaart, dat hij „zich ge
rechtigd zou zien om van dit begin
sel afstand te doen, indien hjj de ze
kerheid had, dat het Belgische volk
geen vertrouwen meer in hem stelt".
„Deze zekerheid heb ik echter niet",
aldus Leopold.
De koning is voorts van mening,
Aetherklanken
DONDERDAG.
HILVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws. Ochtendgymn. 7.30
Gr.pl. 8.00 Nieuws. Gr.platen. 9.00
Voor de vrouw. 9.05 Symph. 6 Tsjai-
kofsky. 9,45 A'damse haven. 10.00
Mendelsohn. Weber. 10.15 Morgen
dienst, ds. F E. Hoekstra, Geref.
pred. Sassenheim. 10.45 Geestelijke
liederen. 11.00 Ziekenbezoek. 11.45
Kozakkenkoor. 12 03 KI. van Beeck.
12.30 Weerpraatje. 12.35 Zonnewijzer
13.00 Nieuws. 13.20 Janastjek. 14.00
N. C. R. V.-koor. 14.40 Causerie over
de tentoonstelling „De Ned. Vrouw
1898^—1948". 15.00 Omroeporkest.
16.00 Bijbellezing, ds. Jac. Poort,
Ned. Herv. pred. 's-Gravenhage.
16.45 Chabrier. 16,50 Jeugdjournaal.
17.15 Nat. Schoolzangwedstrijd, Am
sterdam, Rotterdam en en Maastricht
zingen. 18.15 Bodemegalisatiefonds.
18 30 Strijdkrachten. 19.00 Nieuws.
Weeroverzicht. Gr.pl. 19.25 Waar
gaat de soldaat naar toe? 19.45 Reg.
Voorl. Dienst. 20.00 %Nieuws. Progr.
Proloog. Gr.pl. 21.00 mr. dr. Zeegers.
21.20 Sonate voor fagot en cello,
Mozart. 21.20 Busch-strijkorkest.
22.16 De vaart der volken. 22.45
Avondoverdenking. 23.00 Nieuws.
23.15 Alpensymphonie, R. Strauss.
HILVERSUM H, 415 M.
7.00 Nieuws. Gr.pl. 7.50 Dagopening
8.00 Nieuws. Gr.pl. 8.45 Bach, Han
del. 9.15 Morgenwijding, ds. J. v. d.
Blink. Ned. Herv. pred. Hilversum.
9.30 Waterstanden. Gr.pl. 10.30 Van
vrouw tot vrouw. 10.35 Albert Sand
ler. 10.50 Kleuterpr. 11.00 Orgelcon
cert door Joh. Spelde m. m. v. Bep
Ogterop, alt. 11.45 Uit oude Radiobo
des. 12.00 Avroleans. 12.30 Weer
praatje. In 't spionnetje. 13.00
Nieuws. Metropole-orkest. 14.15 So
listenconcert 15.00 Ziekenpr. 16.00
Gemengd progr. 17.00 Kaleidoscoop:
„Zomertelegrammen". 17.30 Johnny
Meyer. 17.50 Indisch progr. 18.00
Nieuws. 18.30 Kinderzang. 19.15 Ori
gineel Ned. Beiaardcomposities, te
spelen door Toon van Balkom in de
St. Jan te Den Bosch: Diepenbrock,
Pijper. Bonset. 19.00 Muziekcorps.
20.00 Nieuws. 20.15 Philh. orkest
o. 1. v. Fr. Weissmann met viool- en
Pianosolist, vioolconc. Bach, piano-
conc. 5 Beethoven, 22.10 Kon. Man
nenkoor Apollo", 22.30 Lys Cauty.
23.00 Nieuws. Gr.pl.
dat „verkiezingen, noodzakelijker
wijze gehouden in het kader van het
partijstelsel en wel met het oog op
politieke vraagstukken niet ge-
eigend zijn om de wil van de natie
uit te drukken inzake een probleem,
dat de koninklijke rechten raakt.
Daarom ben ik het eens met het
beginsel van een wettelijk georga
niseerde raadpleging van alle bur
gers. Indien hieruit geen niet te be
twijfelen meerderheid ten gunste
van mijn herstel zou blijken, zou ik
afstand doen van de troon".
De koning herinnert er vervolgens
aan, dat op 7 September a.s. de dan
18-jarige Prins Boudewijn in staat
zal zijn te regeren. Indien inmiddels
geen oplossing zou zijn gevonden, zou
de kroonprins zijn politieke en mili
taire verplichtingen vervullen „wan
neer de tijd daarvoor gekomen zal
zijn". Er bestaat dan ook geen groot
bezwaar tegen de uitgestelde toela
ting van de troonopvolger tot de Se
naat en de Militaire Academie.
Het schijnt dat de door de koning
gevraagde, bij de wet georganiseer
de raadpleging van het gehele volk,
gezien de huidige samenstelling van
de Kamers, op een onmogelijkheid
stuit.
De communisten en de socialisten
bestrijden immers de grondwettig
heid van zulk een volksstemming en
de christelijk-socialen zouden haar
niet kunnen doordrijven tenzij met
hulp van de liberalen. Alhoewel zien
onlangs ten aanzien van de konings
kwestie verschillende meningen in
de Liberale Partij hebben geopen
baard, is men van mening, dat deze
partij zal weigeren om openlijk stel
ling te nemen tengunste van zulk
een volksstemming.
Anderzijds is men in christelijk-
sociale kringen over het algemeen
weinig geneigd, om een verbond met
de Liberale Partij onder ogen te
zien. Dit zou de samenstelling van
een nieuwe regering zonder Socialis
ten tengevolge hebben. En de Chris-
telijk-Sociale Partij zou bij wijze
van compensatie aan de Liberalen
concessies moeten doen voor wat be
treft de z.g. „structurele" hervor
mingen" van het Belgisehe bestuurs
apparaat.
Practisch is de enige hoop op op
lossing van de koningskwestie dus
gelegen in een absolute meerderheid
van de Christelijk-Sociale Partij. Of
schoon deze partij bereid is, alles in
het werk te stellen om een positief
resultaat te verkrijgen bij de verkie
zingen in 1950, is zij niet van plan,
om onder de huidige omstandighe
den de datum van dez^> verkiezingen
te vervroegen, door uit de regering
te treden. Dit zou tengevolge heb
ben: dat de kamers werden ontbon
den, omdat de samenstelling van el
ke andere regering dan de huidige
onmogelijk zou zijn gebleken. Daar
mede zou een stap in het ongewisse
worden gedaan, hetgeen op alle ma
nieren moet worden vermeden bij
deze kwestie, die zo al penibel ge
noeg is.
FRANS WAARNEMER OM HET_
LEVEN GEKOMEN.
Het hoofdkwartier der V.N. heeft
Dinsdagavond bekend gemaakt, uit
Haifa bericht ontvangen te hebben,
dat majoor René Labarrière, Frans
waarnemer der V.N. in Palestina, aan
zijn verwondingen, opgelopen tijdens
een onderzoek naar een beweerde be
standsschending in het gebied van
Afoeleh, 32 km. ten Zuid-Oosten van
Haifa, bezweken is.
Ook kolonel Bonde, stafchef van
graaf Bernadotte, zou Dinsdag bescho
ten zijn, toen hij trachtte een einde
te maken aan gevechten in de buurt
van het Arabische dorp Jeba, 19 "km..
ten Zuiden van Haifa aan de weg
naar Tel Aviv. Volgens in Tel Aviv
ontvangen berichten zouden Arabi
sche troepen uit Jeba Joodse voertui
gen beschoten en een tankauto in
brand gestoken hebben. Joodse mili
tairen stapten uit een bus om de aan
vallers te verdrijven en vroegen
later om versterkingen. Kolonel Bon-
de zou uit een benarde positie bevrijd
zijn door een passerende jeep, die de
vlag der V.N. voerde, terwijl een ver
kenningsvliegtuig van de V.N. boven
de plaats cirkelde.
Joodse versterkingen, waaronder
enige pantservoertuigen, zijn naar Je
ba gezonden.
WERVELSTORM OVER SJANGHAI.
Voor de tweede maal in vier da
gen woedt over Sjanghai een wervel
storm, met een snelheid van 50 km.
per uur, gepaard gaande met gewel
dige regens. Verscheidene huizen zijn
ingestort, waarbij een twintigtal per
sonen werd gewond.
In de haven zijn vier schepen ge
zonken. Tien personen zijn verdron
ken. Het gehele zeevaart- en lucht
verkeer is onderbroken.
ZOMERSNEEUW IN FRANKRIJK!
Hier en daar in West-Frankrijk
heeft het gisteren zo danig ge
sneeuwd dat het vee uit de weide ge
haald moest worden, ok in het Zuid-
Oosten, van Franrijk is sneeuw ge
vallen. In de Vogezen zijn door he
vige regens kleine overstromingen
veroorzaakt.
DE ONVEILIGHEID OP JAVA.
Maandagavond vermoordde een
bende van ongeveer 20 man een In
donesisch employé van de onderne
ming Klapa Noenggal, 60 km ten
Zuid-Oosten van Batavia. De vrouw
van het slachtoffer kwam er af met
een schot door de arm.
DE ALBANEES-JOEGOSLAVISCHE
SPANNING
Een woordvoerder van een groep
van 94 Joegoslavische spoorwegar
beiders, die na de veroordeling van
de Joegoslavische communisten door
de Kominform uit Albanië zijn gezet
heeft verteld, dat de Albanese auto
riteiten de levering van voedsel aan
deze arbeiders hadden stopgezet en
hen door gewapende manschappen
naar de grens hadden doen brengen.
De bevolking in Albanië had even
wel van sympathie met de Joego-
Slaven blijk gegeven en pogingen
gedaan hun voedsel te verstrekken.
Een vrouw, die met een aantal
kinderen uit Tirana in Belgrado aan
kwam, vertelde dat vele van de
Joegoslavische kinderen drie dagen
lang niets te eten hadden gekregen
dan wat meel en water, doordat de
Albanese autoriteiten de voedselle-
vering aan de Joego-Slavische kin
dertehuizen hadden stopgezet.
Woelen en Wentelen van Rheuma-
tische pijn. Heel de lange nacht....
omdat die pijnen U het slapen on
mogelijk maken. Om nog niet te
spreken van dat geradbraakte ge
voel omdat ge steeds nachtrust te
kort komt
Neean toch Kruschen Salts! Daar
mee drijft ge Uw pijnen het lichaam
uit. Iedere morgen maar wel re
gelmatig de minimale dagelijkse
dosis. Proeven doet ge het nauwe
lijks maar voelen doet ge de wel
dadige werking al gauw door al Uw
nu zo pijnlijke ledematen. Kruschen's
aansporende werking op lever, nde-
ren en ingewanden draagt alles bij
om Uw bloedte zuiveren van de
schadelijke zuren,» die de Verwek
kers zijn van-Uw pijn, Uw stram
heid en ongemak. Een heerlijk mid
del, een uitkomst reeds voor mil-
lioenen lijders aan Rheumatische
pijnen: Kruschen Salts.
Vraag het bij Uw Apotheker of
Drogist. 5565
(Inigez. Med.)
SOWJETBASIS ,OP PORKKALA?
Volgens berichten uit de omge
ving van Porkkala zouden de Sow-
jets doende zijn een grote vloot-
basis aan te leggen op dit schier
eiland, dat volgens het vredesverdrag
met Finland aan hen verpacht is. Het
schiereiland steekt ten Westen van
Helsinki uit in de Finse Golf. Van
dit eiland en mede van de basis van
Tallinn uit kunnen de Sowjets de
toegang tot de golf beheersen als
mede de route naar de vlootbasis
van Kronstadt bij Leningrad.
Het door de Sowjets bezette ge
bied is hermetisch af gespten van de
aangrenzende Finse gebieden. Op
het gedeelte van de spoorlijn tussen
Helsinki en Turku aan de Botnische
Goli, dat over het door de Sowjets
bezet gedeelte van Porkkala leidt,
moeten de deuren van de treinwa
gons afgesloten zijn en de ramen
met ijzeren schermen bedekt.
Voortdurend raken in de wateren
bij Porkkala schepen vermist. De
bemanningen van de onderschepte
schepen worden op Porkkala ver
hoord en dikwijls na wekenlang te
zijn vastgehouden, zonder uitleg vrij
gelaten.
Drie kinderen gedood
door ontploffende
granaat
Gisteravond heeft te Sittard een
zeer ernstig ongeluk plaats gehad.
Kinderen waren in het veld onder
Sandenhout met een splintergranaat
aan het spelen. Een van de kinde
ren heeft het projectiel weggegooid
met het noodlottige gevolg dat deze
ontplofte bij deze in groepjes spe
lende kinderen. Het 4-jarig kindje
J. Meussen en de 11-jarige J. Steen
bakkers werden onmiddellijk gedood.
De 14-jarige Feenstra is aan zijn
verwondingen in het ziekenhuis te
Sittard overleden. Tien andere kin
deren zijn in het ziekenhuis opgeno
men en hiervan zijn er vijf zeer
ernstig gewond.
DE STAND VAN ZAKEN IN DE
NOORDOOSTPOLDER.
Vrijdag heeft de commissie Noord-
Oost-Polder van de Stichting voor de
Landbouw vergaderd met de directie
van de Wieringermeer (Noord-Oost-
polderwerken). In deze vergadering
is de stand van zaken in de N.O.-pol-
der besproken en zijn ook de moei
lijkheden, welke zich voordoen met
name op het gebied van de uitgifte
der bedrijven, onder oge* gezien.
Door het gebrek aan bouwvakar
beiders vordert de bouw van wonin
gen en bedrijfsgebouwen slechts
langzaam, zodat een groot aantal
pachters nog niet in een eigen wo
ning onderdak kunnen vinden. Een
ander zeer ernstig verschijnsel is de
hoogte van de bouwkosten. Men
vraagt zich af speciaal t.a.v. de klei
nere bedrijven, hoe de zware lasten,
die door het stichten van de gebou
wen op de grond komen te drukken,
kunnen worden opgebracht. Voor dit
probleem zal in de naaste toekomst
naar een oplossing moeten worden
gestreefd. Voorts kwam de arbeiders
voorziening ter sprake. Nadat in dit
opzicht enige tijd geleden moeilijk
heden waren gerezen, is besloten dat
het bureau oogstvoorziening in de
N.O.P., evenals dit elders geschiedt,
zal bijspringen wanneer de werk
zaamheden tijdelijk oplopen. Vereiste
is echter, dat op de bedrijven vol
doende vaste kernen van landarbei
ders aanwezig zijn. Dit is op het ogen
blik wel het geval.
BIJ HET VISITEREN DOOD
GEBLEVEN.
De 52-jarige Rotterdammer Kam
pen, die gisteren met zijn kinderen
een reisje per autobus naar België
meemaakte, heeft tijdens de visitatie
in Baarle-Nassau, een beroerte gekre
gen. Hij overleed ter plaatste. De man
had een overhemd en wat vitrage bij
zich, doch buspassagiers verklaren,
dat het gebeurde niet te wijten is aan
het optreden van de douane-beamb
ten. De heer K. voelde zich de hele
dag al onwel.
FRANSE .LANDBOUWKUNDIGEN
BEZOEKEN NEDERLAND
Deze week bezoekt een aantal
vooraanstaande Franse hoofden van
landbouwdiensten en landbouwlera-
ren ons land. Zij zullen de middel
bare en de landbouwinterschool te
Dordrecht bezichtigen, aardappel-
selectiebedrijven op de Zuid-Holland
se eilanden, het Westland (veiling
en tuinbouwibedrijf) veredalingsbe-
drijf C.B. te Hoofddorp, de directie
van de landbouw (overzicht land
bouw onderwijs en .landbouwvoor
lichting, film) Aalsmeer (bloemen
veiling tuinbouwbedrijf), fokbedrij-
ven in de Wieringermeerpolder en
Friesland, Wageningen en de CHV te
Veghel. Op 9 Juli zijn zij te Wape
ningen de gasten van het instituut
r veredeling van landbouwgewas
sen, het laboratorium van prof.
Quanjer en de plantenziektenkundige
dienst.
BEURS BOEKT VERBETERINGEN
Zonder dat zich gisteren nieuwe
gezichtspunten in politiek of econo
misch opzicht in binnen- en buiten
land vertoonden, opende de aande
len markt in een vaste stemming.
Waaraan deze moest worden toege
schréven, viel niet terstond te con
stateren, doch wel bleek een der gro
te banken op vrij grote schaal tot het
aankopen van aandelen Kon. O»1 ie
alsook van Philips over te gaan,
waardoor de gehele markt werd mee
getrokken. De omzetten bleven even
wel practisch op het peil van Maan
dag, toen wederom slechts voor iets
meer dan 1 millioen gulden aande
len werd verhandeld. Niettemin kon
gefconstateerd worden, dat de onder
toon van de markt niet ongunstig
was, zodat over de gehele linie
koersverbeteringen konden worden
geboekt.
De radioredevoering van H.M. de
Koningin, waarin zij mededeling
deed van haar voornemen om af
stand te doen van de troon, is thans
met instemming van H.M. de Konin
gin, benevens met die van de minis
ter-president en de ministers van
Binnenlandse Zaken en van Onder
wijs Kunsten en Wetenschappen in
druk verschenen. De Staatsdrukke
rij én -uitgeverij heeft het boekje
typografisch verzorgd en tegen kost
prijs vervaardigd. De Nederlandse
boekhandel zal haar medewerking
voor een vlotte verkoop verlenen en
van elke korting afzien. De op
brengst van de verkoop komt name
lijk, overeenkomstig de wens van
H.M. de Kpningin ten goede aan de
Stichting 1940-,45.
De prijs is zo laag gesteld (25 cent
per exemplaar), dat het boekje in
ieders bereik kan komen. Medewer
king is ingeroepen van de gemeente
besturen van inrichtingen voor on
derwijs, verenigingen, enz. zodat een
ruime verspreiding en een goede op
brengst mag worden verwacht. Bin-
neh enkele dagen zullen exemplaren
van deze historische toespraak van
H.M. de Koningin bij de boekhandel
verkrijgbaar zijn. Ook na toezending
van de benodigde bedragen op post
rekening 425300 (Staatsuitgeverij,
Fluwelen Burgwal 18, 's-Graven-
hage), zijn .exemplaren verkrijgbaar.
CIJFERS OVER BLOEMBOLLEN.
Teelt in Noordholland sterk ver
minderd, in Zuidliolland stationnair.
Het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek geeft belangrijke cijfers over
bloembollenteelt.
In Mei 1939 waren in Nederland
7239 h.a. beteeld met bloembollen. In
Mei 1946 waren het 6402 h.a. en in
Mei 1947 6335 h.a.
Voor Noordholland waren de cijfers
1939. 3947 h.a., 1946 3144 h.a. en 1947:
3176 h.a. Voor Zuidholland: 1939:
3057, 1946:3188 en 1947: 3060 h.a.
Deze cijfers demonstreren duidelijk
dat de bloembollenteelt zich dus vrij
wel uitsluitend beperkt tot Noord- en
Zuidholland. In de overige 9 provin
cies werden in 1947 slechts 199 h.a.
met bloembollen beplant.
Interressant is het verschil te zien
in de bloembollensoorten die in 1939
en in 1947 het meest geteeld werden.
1939 1947
Hyacinten 508 h.a. 354 h.a.
Vroege tulpen 1329 759
Late tulpen 2181 1900
Narcissen 938 1081
Gladiojen 1117 1209
Crocussen 347 352
Irissen 363 284
Dahiia's 456 396
In verhouding zijn dus de hyacin
ten en de vroege tulpen het sterkst
verminderd. Narcissen, Gladiolen en
Crocussen namen zelfs nog toe.
Uit deze cijfers zou men geneigd
zijn af te leiden, dat de waardering
voor de hyacinten aan het afnemen
is. Er is alleen één lichtpunt voor de
hyacinten. In 1946 waren slechts 318
h.a. met hyacinthen beplant, maar in
1947 was dit weer gestegen tot 354 ha.
Opvallend is ook het feit dat hoe
wel de oppervlakte met bloembollen
beteeld van 1939 tot 1947 terugliep
van 7239 tot 6335 h.a., de provifxeie
Zuidholland in die jaren nog een stij
ging te zien geeft van 3057 tot 3060
h.a., terwijl er in Noordholland een
vermindering is van 3947 tot 3176 h.a.
SOCIALE COMMISSIE VOOR HET
MAATKLEDING BEDRIJF
Op grond van de beschikking van
het college van rijksbemiddelaars
d.d. 19 April 1948 inhoudende de
mogelijkheid van het geven van een
•xtra uitkering in 1948, besloot de
sociale commissie voor het maatkle-
dingbedrijf in haar vergadering van
6 Juli 1948 het volgende bericht te
publiceren:
Alhoewel volgens de werkgevers
leden van de sociale commissie voor
het maatkledingbedrijf de bedrijfs
omstandigheden het in bepaalde ge
vallen moeilijk maken een extra
uitkering ter gelegenheid van de va-
cantie en/of Kerstmis te geven zijn
zij bereid hun organisatie te advise
ren tot het doen van een uitkering:
a. van 2% van het loon verdiend in
de eerste zes maanden van 1948 bij
het ingaan van de vacantie en van
2% van het loon, verdiend in de
laatste zes maanden van 1948 ter ge-
"egenheid van Kerstmis, of b: 2%
van het jaarloon ter gelegenheid van
de vacantie vsor die werkgevers de
daaraan de voorkeur geven boven
een uitkering in twee gedeelten wat
betreft de uitkering met kerstmis, be
houdt de bond van kleermakerspa
troons in Nederland zich het recht
voor hierover op een later tijdstip
een nadere beslissing te nemen.
NIEUWE, VRIJWILLIGE
VERBINTENIS VOOR
GEDEMOBILISEERDEN.
Aan 'alle militairen, die uit Indië
terugkeren, zal, aldus de ;,Volskr.",
worden verzocht zich ter beschikking
te houden van de militaire autoritei
ten. De regering acht het raadzaam
voorbereid te zijn op kritieke situa
ties, welke zich in het binnenland
zouden kunnen voordoen. Zij stelt er
prijs op in deze ogenblikken te be
schikken over geoefende en door de
practijk gevormde eenheden, die on
der eigen commandanten zullen kun
nen optreden. In verband daarmee
wordt aan iedere demobiliserende mi
litair verzocht een speciale verband-
acte te tekenen, waarbij deze zich
vrijwillig verbindt op order der mi
litaire autoriteiten opnieuw in mili
tair verband op te komen. In de ver-
band-acte, die hem in het demobili
satie-centrum Huis ter Heide ter te
kening wordt voorgelegd, blijft dit
bijzondere dienstverband uitdrukke
lijk beperkt tot het binnenland.
De jfractijk, zoals men die reeds
met een aantal gedemobiliseerde ba
taljons heeft ervaren, bewijst, dat on
der de militairen voor deze verbinte
nis grote belangstelling bestaat. Voor
al onder de dreiging van gebeurtenis
sen in het buitenland, is de aanmel
ding zeer groot en in de periode van
de crisis in Tsjechoslowakije meldde
zich van een bataljon, dat 630 mili-,
tairen telde, 567 man.
De militairen, die op bedoelde wijze
optreden .ontvangen de aan hun rang
verbonden normale soldij plus een
vergoeding van f 10 voor elke dag,
dat zij ingevolge deze bijzondere ver
bintenis in dienst zijn.
'NEDERLAND KOOPT 25 OEFEN-
VLIEGTUIGEN.
Nederland heeft 25 Harvard-oefen-
vliegtuigen van twee Canadese maat
schappijen gekocht, aldus heeft een
woordvoerder van de Nederlandse
ambassade te Ottawa meegedeeld. Elk
toestel kost 12.000 a 15.000 dollar.
Engelse
onderscheidingen
Sir Philip Nicholls, de Britse am
bassadeur, zal Donderdag 8 Juli a.s.
op het Binnenhof te 's Gravenhage
onderscheidingen uitreiken aan ruim
200 Nederlanders voor door hen tij
dens de oorlog verleende diensten,
voornamelijk met betrekking tot het
verzetswerk.
Onderscheidingen zullen o.a. wor
den uitgereikt aan:
Kapitein G. A. van Borssum Buis
man, de heerB.Speekenbrink en mevr.
B. J. Ficke Gemmeke uit Wassenaar;
ir. F. K. T. Beukema toe Water en
B. de Groot uit Leiden.
J. Kentgens uit Zoetermeer;
luit. P. van Nahuys uit Voorscho
ten;
baron P. L. d'Aulnis de Bourouill
uit ^ïoogmade.
ETALAGE- EN RECLAME
VERLICHTING.
Beperkende bepalingen blijven
gehandhaafd.
De bestaande bepalingen ten aan
zien van de étalage- en reclamever
lichting blijven voorlopig onvermin
derd van kracht. Een voorlopig in
gesteld onde'rzoek heeft uitgewezen,
dat, nog afgezien van de consequen
ties voor de kolenpositie, de capaci
teit der electriciteitscentralen een
ernstig beletsel vormt voor conces
sies op dit terrein.
De van sommige zijden gedane
suggestie, het electriciteitsverbruik
binnen de grenzen van de bestaande
rantsoenen geheel vrij te laten en
de verbruikers dus in de gelegenheid
te stellen hun meerverbruik te com
penseren, is niet aanvaardbaar, al
dus de persdienst van het ministerie
van Economische Zaken. Indien
daaraan gevolg werd gegeven, zou
het verbruik zich automatisch nog
meer dan thans op de spitsuren con
centreren.
De Belgische douane is èen zeer
omvangrijke veesmokkel op het
spoor gekomen, waarvan de draden
in Weert bijeen komen. Volgens de
voorlooige indrukken bij het eerste
onderzoek zouden ook douanebe
ambten in het geval betrokken zijn.
Er wordt gesproken van een totaal
aantal van 150 uit Nederland naar
België gesmokkelde koeien. De zaak
is voor onderzoek in handen van de
controledienst der Belgische douane.
TEGEN WIL EN DANK
DOOR PERCY KING
4^Het blonde haar met de gouden
glans de innemendheid van de glim
lach. de muzikale stem, het fijne
profiel en bovenal de prachtige
blaivw-grijze ogen waaruit trahen
hadden gedrupt. In het vertrek..hing
een exquize geur haar parfum.
Als in een droom ontkleedde Sö
derman zich en stapte in bed. Maar
de slaap kon hij niet vinden. Voor de
eerste maal had een vrouw zijn hart
in onrust gezet.
H
Het personeel van het „Sint Olaf'
had de beschikking over een ruimte
die met de nodige ophef „recreatie
zaal" werd geheten, doch er behoor
de heel wat fantasie toe enige over
eenkomst met een dusdanige gele
genheid te ontdekken. De ventila
tie was abominabel, de buffetjuf
frouw slonzig, de consumptie er
barmelijk. August Söderman liet zich
niet uit het hoofd praten, dat de
gérant op de inkoopsprijzen, waarvan
'het personeel mocht profiteren, nog
meer dan voldoende verdiende. Am-
gezien hij evenwel nergens anders
goedkoper terecht kon nam hij het
gebodene voor lief. Het vulde de
maag, hij ondervond er geen na
delige gevolgen van en kon iedere
week iets van zijn salafis overleg
gen.
Omstreeks half vijf stapte August
de lege recreatiezaal in bestelde
brood met twee zacht gekookte eieren
en koffie. «Juist toen hij de eerste
hap naar binenwerkte, maakte in
specteur UppstrÖm zijn onv/achting.
Uppström was een stevig uit de
kluiten gewassen heerschap met bre
de schouders, grote handen en dito
voeten. Naar zijn mening zou het
Stockholm1* po'itiecorps geen knip
voor de neus waard zijn zo het niet
over zijn intelligentie beschikte. Upp
ström liep altoos in burger, omdat
hij deel uitmaakte van de recherche.
Zijn stelregel luidde, dat politie in
uniform een onding was, daar mis
dadigers haar direct in de gaten
hadden. Toch was er in Stockholm
niet één zware jongen, of hij kon in
specteur Uppström uittekenen.
Söderman had sinds hij de betrek
king van nachtklerk in het „Sint
Olaf'' waarnam tweemaal de politie
man ontmoet en hij mocht de eigen
wijze kwibus in het geheel niet.
Uppström scheen het niet met zijn
waardigheid in overeenstemming te
achten beleefd te zijn; zelfs iemand
bij Wie hij inlichtingen kwam in
winnen behandelde hij als een ver
dachte. Söderman vroeg zich af wat
de inspecteur in de recreatiezaal van
het „Sint Olaf" had te zoeken. Nog
groter werd zijn verwondering toen
deze een stoel bijtrok en aan zijn
tafel plaats nam. Een poosje kauw
de Uppström zwijgend op 't peukje
sigaar, dat hij in de linker mondhoek
had geschoven. Daarna duwde hij
naar rechts en zei met zijn groc-
stem:
„Vannacht in dienst geweest, niet?"
„Ja!"
„Ik kijk uit naar een vrouwsper
soon. Zij zat met een snuiter in een
taxi en vergiftigde hem."
August wreef de schaal van zijn
eerste ei tussen de vingers fijn. „Is
het soms bedoeld als een mop waar
ik om lachen moet? Je kunt het ge
daan krijgen."
„Voor de drommel, knaap!" viel de
inspecteur uit. „Denk je, dat wij be
taald worden om voor burgers mop
pen te tappen? Het is beledigen van
een politie-ambtenaar in functie!''
De blafpartij had op Söderman niet
de minste uitwerking. „Alleen een
sukkel laat zich in een taxi vergif
tigen. Hoe lapte de vrouw het? Stop
te zij hem een bonbon, die met
strichine in plaats van met rum was
gevuld in de mond en proefde hij
het niet eens?"
„Als het was gegaan, zoals jij ver
onderstelt, had de kerel er toch niets
van gemerkt, want hij was te be
schonken om pap te zeggen. Neen,
zij deed het met een injectienaald. De
man is naar een ziekenhuis overge
bracht en het zal een dubbeltje op
zijn kant zijn of hij er bovenop komt
In het gunstigste geval duurt het
wel een dag of wat eer hij verhoord
kan worden."
„Wat was het motief?"
„Mogelijk waren er verschillende
motieven Roof is er één van ge
weest."
„Hoe weet je dat een vrouw het
deed?"
„Zij zat met hem in de taxi zei ik
je toch? In de buurt van de Vastra
Tradgoradsgaten moest de chauf
feur stoppen wegens een lekke band.
Van die gelegenheid maakte de
vrouw gebruik om uit de wagen te
glippen. Waarschijnlijk is zij in het
een of andere obscure hotel neerge
streken. Zo'n gribus als het „Sint
Olaf" bijvoorbeeld."
Söderman zette zwijgend zijn laat
ontbijt voort. Het liet hem koud, hoe
Uppström over het „Sint Olaf"
dacht.
„Volgens de verklaring van de
chauffeur piepte de helft van zijn
vrachtje hem om kwafct voor drie. Is
"net dametje hier geweest?"
„Neen."
„Hoe kun je dat zo pertinent be
weren? Ik heb je haar nog in het
geheel niet beschreven! De chauffeur
zegt, dat ze jong was, blond en een
lange zwarte mantel droeg. Van flu
weel of iets dergelijks.''
„Na middernacht is geen enkele
gast ingeschreven. August vond, dat
zijn stem niet al te vast klonk maar
Uppström scheen er geen acht op te
slaan. Hij was bezig de brand in
zijn peukje sigaar te steken.
„Wie was bij je?"
„Matts Holm, de liftjongen."
„Waar is hij op het ogenblik?"
„Vermoedelijk thuis. Maar ik kan
je niet zeggen waar hij woont. Ik
weet alleen, dat zijn vader melkbe
zorger is."
,Dat vis ik wel uit."
„Hoe heet de kerel, die werd ver
giftigd?"
„Gunner Lundqvist. De snuiter
moet bulken van het geld. Vast staat
dat hij met de vrouw de Orient Club
heeft bezocht. Tussen twee haakjes,
het is je gewoonte toch niet in dienst
tijd te maffen?"
„Dat laat ik aan politielui over,"
gaf August giftig terug.
„Hou je brutale opmerkingen voor
je knaap! Wanneer mocht blijken,
dat je me om de tuin hebt geleid,
zul je er van lusten! De inspecteur
kwam overeind en beende de recrea
tiezaal uit.
Söderman besefte, dat zijn galan
terie wel eens lelijke gevolgen voor
hem kon hebben. Wanneer hij zijn
verklaringen tegenover Uppström
terug nam en bekende dat hij een
jonge vrouw, die in verschillende op
zichten aan het signalement beant
woordde, nachtverblijf had vefleend,
dan moest hij tevens bekennen, dat
hij haar toeliet zonder bagage zon
der inschrijving en haar zijn eigen
kamer afstond. Het betekende on
verbiddelijk zijn onts^g. Door te
ontkennen dat zij in het „Sint Olaf"
was geweest, maakte hij zich tot
haar medeplichtige naar alle waar
schijnlijkheid een medeplichtige van
een moordenares. Het één was erg
het ander erger. Toch had hij het
de natuurlijkste zaak van de wereld
gevonden, inspecteur Uppström voor
te liegen. Omdat het er bij hem niet
in wilde, dat de vrouw, die door de
politie voor een ernstige misdaad
werd gezocht dezelfde kon wezen
als de aantrekkelijke blondine, ook
al droegen beiden toevallig een lan
ge zwart fluwelen mantel.
(Wordt vervn
