S)e &2id6e(5owfcc!/nt
Wil Sokolowsky het conflict
niet op de spits drijven
De banvloek van het Kremlin
over Tito
Arabieren zijn onverzoenlijk
WOENSDAG 30 JUNI 1948
39ste JAARGANG No. 11428
Directenr: C. M. VAN HAMERSVELD
Hoofdredacteur: TH. W1LMER
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSIREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Vierling geboren
Dat vergt altijd heel wat zorg.
Maar onze Jongens eischen nog meer zorg
Wie helpt ons wat?
Giro 477359
But. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., f3.90 p. kwart, franco p. p. 14.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Woningbouw
in Leiden
Maandag heeft de gemeenteraad
van Leiden in principe besloten tot
de bouw van 292 woningen. 292 Wo
ningen van de 390, waarop de ge
meente meent recht te hebben voor
1948, terwijl nu reeds de helft van
het jaar is verstreken. En: die 292
woningen zijn er nog niet.' Eerst moet
nog in Den Haag het Maandag geno
men Raadsbesluit worden goedge
keurd en dan kan tot aanbesteding
worden overgegaan.
Er is Maandag heftig gecritiseerd
op de kwaliteit, de grootte van de
te bouwen woningen. Maar, zoals
reeds te voren vaststond, is het voor
stel van B. en W., méde geadviseerd
door de gehele Commissie van Fabri
cage, zonder hoofdelijke stemming
aangenomen. De Raad oordeelde: be
ter déze woningen, dan geen wonin
gen, waarvoor groot gevaar zou be
staan bij verwerping van dit voor
stel.
Wij zijn het eens met een spreker
van de K.V.P.-fractie, de heer Lom-
bert, dat het funest is, zó te bezuini
gen op te bouwen woningen, dat de
ze niet meer voldoen aan de redelij
ke, zij 't dan ook sobere, eisen van
een gezin, dat wij beschouwen als
een normaal gezin, en dus zeker niet
aan die van grotere en zeer grote ge
zinnen. Men voere dan echter zijn ac
tie op een zo doeltreffend mogelijke
wijze; en men vergete daarbij vóóral
niet, dat het tenslotte de minister is,
die bepaalt en beslist; dat het dus
tenslotte de -minister is, tot wie men
zich met zijn bezwaren kan èn moet
richten.
En: hoe staat het nu met de wonin
gen, tot welker bouw Maandag is be
sloten. Na de heftige critiek daarop
heeft wethouder Jongeleen als zijn
mening gegeven, dat, hoewel ook hij
de bouw liever anders had ge2ien, die
critiek naar zijn oordeel overdre
ven was.
Wij hebben uit de gevoerde discus
sie over de kwaliteit der woningen
de conclusie getrokken, dat het be
ter zou zijn geweest een zeker per
centage minder woningen te bou
wen en dan (deels) grotere. En, als,
zoals wethouder Jongeleen verklaar
de, de kubieke inhoud der woningen
is verkleind geworden niet alléén om
de geld-kwestie, maar óók om de
slechte positie der bouwmaterialen en
het gebrek aan bekwame bouwvak
arbeiders, dan had dit denkbeeld in
de Commissie vanFabricage bespro
ken kunnen worden en daarover had
men met „Den Haag" kunnen beraad
slagen. Wij betwijfelen, of dit is ge
schied (wij hebben er niets van ver
nomen); het zou in ieder geval op
bouwende critiek zijn geweest, waar
van o.i. de redelijkheid niet had
kunnen worden geloochend!
Maar, zoals gezegd is in de ge
meenteraad, de vraag, waarom het
gaat, is nu: wanneer zal met de bouw
van die 292 woningen worden begon
nen? Op déze vraag hebben B. en W.
helaas geen concreet antwoord kun
nen geven: B. én W. hopen eind Juli
op begin Augustus te kunnen aan
besteden.
Bij de discussie van j.l. Maandag
rondom het door B. en W. gedane
voorstel zijn wij versterkt geworden
in de overtuiging, dat wat wij schre
ven in dit blad van 22 Juni over
„Woningbouw in Leiden" gegrond is
op feiten.
Toen op 31 Mei j.l. in de gemeen
teraad de interpellatie over de wo
ningbouw werd gehouden, deelde
wethouder Jongeleen mede, dat hij
er over had gedacht, reeds in die
vergadering voor te stellen een plan
tot bouw van 292 woningen. Hij had
er echter van afgezien, om dit voor
stel gelijktijdig te behandelen met
bedoelde ip^rpellatie, maar hiJ °ver-
woog nu, zo zeide hij, aan B. en W.
voor te stellen, een spoeideisende
vergadering daarvoor te beleggen.
Ensinds dien en de vergadering
van j.l. Maandag heeft men weer bij
na een maand laten verstrijken!
Dit is één feit, dat ons versterkt
in onze stellige overtuiging, dat van
de zijde van het gemeentebestuur
niet alles wordt gecjaan wat gedaan
worden kan om de woningbouw in
Leiden te bespoedigen, de achter
stand van 1947 in te halen.
Th. W.
Zondag naar de
Burcht te Leiden
Zondag a-s. om 3 uur naar de
Eurcht te Leiden!
Op deze oude historische plaats
zullen spreken over de betekenis der
verkiezing op de d.a.v. Woensdag
7 Juli mr. J. H. v. Maarseveen, mi
nister van Justitie, en de heer M. P.
van der Weijden, lid van de Tweede
Kamer.
worden een demonstratie! worden
omlijst.
De regeling van deze meeting is
gesteld in handen van de plaatselijke
Afdeling, waarbij de Jongeren en de
Propagandaclub Dr. Schaepman zul
len medewerken. Ook worden ver
wacht de afdelingen Hazerswoude,
Hoogmade, de Kaag, Katwijk, Lei
derdorp, Oegstgeest, Oud Ade, Oude
Wetering, Roelofarendsveen, Rijpwe-
tering, Stompwijk, Voorschoten,
Warmond, Zoeterw-oude (dorp) en
Hoge Rijndijk.
De toestand te Berlijn
Maatregelen te Berlijn slechts tijdelijk
/"GISTERAVOND, kort voor middernacht, is te Berlijn het antwoord ge
publiceerd van maarschalk Sokolofsky op het verzoek van generaal
Robertson om de blokkade van Berlijn op te heffen. In het antwoord
staat, dat de verkeersbeperkingen, die op 19 Juni tussen de Westelijke
zone en de Russische zijn ingesteld, slechts van tijdelijke aard zullen zijn.
De beperkingen dienden ter bescherming van de valuta in de Russische
zone wegens de gescheiden geldsanering ïn het Westen.
Voorts spreekt Sokolofsky de hoop uit, dat de Berlijnse crisis kan wor
den opgelost, vóór de voedselvoorra den van de Duitse burgerbevolking
zijn uitgeput.
Het Deense ministerie van Buiten
landse Zaken heeft gisteren bevestigd
dat de gemeenteraad van Berlijn door
bemiddeling van de Deense militaire
commissie aldaar, een verzoek tot de
regering heeft gericht om de toestand
aan de Ver. Naties voor te leggen. De
gemeenteraad heeft gisteren zijn
goedkeuring gehecht aan een resolu
tie, krachtens welke - bij wijze van
laatste kans de tussenkomst van de
Ver. Naties zal worden ingeroepen,
ten einde het urgente gevaar voor de
wereldvrede, dat de Sowjet-maatre-
gelen in het leven hebben geroepen,
te bezweren.
De Deense regering heeft haar hou
ding dienaangaande nog niet bepaald.
Zij is verplicht deze zaak met de po
litieke commissie van het parlement
te behandelen.
De centrale commissie van de vrije
vakvereniging te Berlijn, waarin de
communisten de overhand hebben,
heeft de berichten tegengesproken,
dat tot een algemene staking besloten
was, „teneinde de orde in de stad te
herstellen".
Zij voegde echter hieraan toe, dat
zij „niet terug zou schrikken om tot
een algemene staking op te roepen,
indien het nodig is om de eisen van
de arbeiders kracht bij te zetten".
De So wj et-Russische bezettings
autoriteiten hebben gisteren alle
scheepvaart op de Elbe, hgt transito
vervoer naar Tsjecho-Slowakije in
cluis, stopgezet, aldus maakt de Duit
se bizonale vervoersadministratie te
Frankort bekend.
Het verbod voor de scheepvaart op
de Elbe betreft het interzonale ver
keer in beide richtingen, zelfs voor
schepen uit de Sowjetzóne, die uit het
Westen terugkeren.
BERLIJNSE KWESTIE NOG NIET
IN VEILIGHEIDSRAAD.
Trygve Lie,*de secretaris-generaal
van de V.N. heeft gisteravond mede
gedeeld, dat het nog niet in zijn be
doeling lag de Berlijnse kwestie aan
de Veiligheidsraad voor te leggen. Hij
had hieromtrent de vijf permanente
leden van de Veiligheidsraad ge
raadpleegd, doch tot nog toe geen en
kel antwoord ontvangen.
VERHOUDING TUSSÊN POLEN
EN HET VATIC AAN.
In katholieke kringen te Warschau
hoopt men, dat de spanning tussen
Polen en het Vaticaan zal verminde
ren door het voorgestelde bezoek in
Juli van Kardinaal Sapieha, aarts
bisschop van Krakau, aan Rome. In
genoemde kringen legt men verband j
tussen het voorgestelde bezoek en de
aanhoudende anti-Vaticaanse propa-
ganda in de Poolse pers, nadat de
Paus in een brief aan de Duitse bis
schoppen zijn misnoegen te kennen
had gegeven over de massale uitzet
ting van Duitsers uit Oost-Europa.
Kardinaal Sapieha, die in hiërar
chische rang" volgt op primaat Hlond,
is een persoonlijke vriend van de
paus, zo tekent Reuter hierbij aan.
Engelse havenstaking
afgelopen
De Londense havenarbeiders heb
ben besloten vandaag het werk te
hervatten. De tweeduizend havenar
beiders te Birkenhead, die uit soli
dariteit met de stakers in- Londen
het werk hadden neergelegd, waren
van plan gisteravond weer aan het
werk te gaan.
De stakingsleiders verzekeren, dat
de arbeiders niet aan het kortste eind
hebben getrokken. Een van hen heeft'
tot de stakers gezegd: „Wij zullen
krijgen wat wij wensen als wij te
rugkomen. De volgende maal zullen
wij 74.000 en geen 30.000 stakers ach
ter ons hebben".
Dte trein-ontsporing en beschieting op de lijn
Batavia Bandoeng
Deblokkering van
dollars voor
Joego-Slavië
De regering van de Verenigde
Staten zal onverwijld wellicht
volgende week 55 millioen goud
dollar deblokkeren, die Joegoslavië
in de V.S. bezit, aldus heeft een ge
zaghebbende persoonlijkheid aan een
A.F.P.-vertegenwoordiger verklaard.
Hij voegde er aan toe, dat Joego-
Slavië als tegenprestatie ongeveer
20 millioen dollar zal storten voor
Amerikaanse burgers, als vergoeding
voor het verlies, dat zij geleden heb
ben ingevolge de nationalisatie van
sommige Joego-Slavische fabrieken.
Anderzijds zal Joegoslavië de gevor
derde vergoeding betalen vpor de
twee Amerikaanse militaire vlieg
tuigen, die in 1946 zijn neergescho
ten. Dit bedrag zal in dinar gestort
worden bij de Amerikaanse ambas
sade te Belgrado, voor haar behoef
ten ter plaatse De uitslag van da
onderhandelingen te Washington zou
volgens de aangehaalde bron geen
verband houden met. de recente cri-
tisering van maarschalk Tito door
de Kom inform. -De waarnemers in
de Amerikaanse hoofdstad mepen,
dat de Sovvjet-Unie tot nog toe ge
kant was tegen het betalen van be
langrijke vergoedingen voor de na
tionalisaties cn de vernieling der
twee vliegtuigen. De aanvaarding
van die clausule door de Joegoslavi
sche regering wordt opgevat als be
wijs, dat de regering van Tito de
betrekkingen met de Westerse mo
gendheden en vooral met de Ver
enigde Staten wil verbeteren.
CANADESE SPOORWEG
ARBEIDERS DREIGEN MET
STAKING.
Ongeveer ^onderdtwintigduizend
Canadese spoorwegarbeiders hebben
besloten 15 Juli in staking te gaan,
wanneer niet tegemoet wordt geko
men aan hun looneisen. De vakver
eniging wil een verhoging van 35
cents per uur en heeft een voorstel
van de bemiddclingsraad van de re
gering ad zeven cents van de hand
gewezen.
Legercontacten meldt thans de vol
gende bijzonderheden over de trein-
overval bij Tjikampek, welke" op 23
Juni heeft plaats gehad en waarvan
we bovenstaande foto's publiceren.
De trein BataviaBandoeng, die
Woensdagmiddag te circa 15.45 uur
uit Tjikampek was vertrokken, is on
geveer 3 km ten Zuiden van deze
De aardbeving
in Japan
DE AARDBEVING IN JAPAN.
MEER DAN 3.000 SLACHTOFFERS.
Volgens een schatting van de Ame
rikaanse reddingsploeg, die gisteren
naar Foekoei is gegaan, zjjn er te
Foekoei en 39 plaatsen in de buurt
van deze stad 3155 personen om het
leven gekomen en 7752 ernstig ge
wond. Te Foekoei alleen al hebben
ongeveer 1000 personen het leven
verloren. Ruim 47.000 huizen werden
vernield.
De helicoptère van de Stichting Hef-
schroefvliegtuigen moest wegens een
motorstoring een noodlanding uit
voeren op een weiland bij Nootdorp,
waarbij de machine kantelde en de
rotorbladen beschadigden. Het vlieg
tuig ligt in het weiland te wachten
op het transport naar het vliegveld
Ypenburg. Foto A.N.P./de Wt.
Belgrado zegt: „gefantaseerde laster"
IJOEWEL de Zuidslavische regering ihet niet nodig schijnt te hebben
gevonden om de bevolking mee te delen, Mat Moskou maarschalk
Tito en de Zuidslavische communistische partij niet langer met welge
vallig oog gade slaat, hebben alle zenders van het land wél het ant
woord op de beschuldigingen van de Kominform omgeroepen. Het ant
woord noemt het communiqué van de Kominform kortweg „gefanta
seerde laster" en bepaalt zich ertoe, de ergste beschuldigingen te weer
leggen. Voorts.zegt het, dat de Zuidslavische communistische partij niet
verder wenst te discussiëren over de beschuldigingen.
Hoe de toestand in Zuid-Slavië op
het ogenblik is, schijnt niemand te
weten. Gistermiddag werd het be
richt verspreid, dat de staat van be
leg was afgekondigd, maar gister
avond werd het alweer tegengespro
ken.
De tekst van het communiqué van
de Kominform wordt te Londen be
schouwd als de belangrijkste verkla
ring over de communistische politiek
sinds de oorlog. Men vraagt zich
vooral af, waarom juist op dit ogen
blik, nu na de bijeenkomst te War
schau een verenigd front van Ooste
lijke mogendheden aan de wereld
wordt voorgelegd, de Kominform het
noodzakelijk vindt om een aanval op
Zuid-Slavië te publiceren, die een
gapende kloof in het kamp der satel
lieten van Moskou aan de dag legt.
De verlegenheid, waarin de com
munistische propaganda door het
communiqué is gebracht, blijkt uit
het feit, dat alle onder communisti
sche 'controle staande radiostations
tot nog toe geen uitleg of commen
taar hebben gegeven, daar Moskou
zelf zich. nog niet over dit onder
werp heeft uitgesproken of richtlij
nen heeft gegeven.
Van Londens standpunt bekeken,
maakt het communiqué overduide
lijk, dat van alle ledenstaten der
Kominform verwacht wordt, dat zij
hun nationale belangen onderge
schikt zullen maken aan de voor
schriften van de Russische commu
nistische partij. Dat gaat lijnrecht in
tegen de opvatting, welke geldt in
landen, die verschillende overgangs
stadia meemaken naar volledige
communistische overheersing, dat
volledige nationale souvereiniteit
verenigbaar is met communisme.. En
dat, terwijl Moskou geregeld aan
Washington l^eeft verwéten dat Ame
rika zich wil mengen in de binnen
landse aangelegenheden van soouve-
reine staten.
Men acht het te Londen van bij
zonder belang, dat duidelijk uit het
communiqué blijkt, dat de ter elfder
ure aangewende pogingen der Zuid
slavische communisten om tegemoet
te komen aan de critiek van Moskou,
van de hand zijn gewezen en on
vruchtbaar en onoprecht werden ge
noemd.
Amerikaanse communistische lei
ders hebben de critiek op Tito toe
gejuicht, als „een buitengewoon gro
te dienst aan de zaak der wereld
vrede". ZJj bestempelen het optreden
van Tito als „verraad".
TROEPENBEWEGINGEN IN EN
BIJ JOEGO-SLAVIë?
„Daily Mail" schrijft bij een tele
fonisch onderhoud met een der per
soonlijkheden van de residentie van
maarschalk Tito te Belgrado verno
men te hebben, dat de maarschalk
de Joegoslavische hoofdstad Dinsdag
heeft verlaten. Milovari Djilas, mi
nister zonder portefeuille, en Ed
ward Kardelj, eerste vice-minister-
president, zouden hun woning even
eens hebben verlaten. Voorts maakt
de Daily Mail gewag van een bericht
uit Triëst, volgens hetwelk talrijke
Joegoslavische vluchtelingen, onder
wie bekende persoonlijkheden, de
Italiaans-Joegoslavische grens heb
ben overschreden. Deze vluchtelin
gen zouden verklaard hebben, dat in
Joego-Slavië troepenbewegingen
plaats hebben en dat eenheden van
het rode leger zich langs de Joego
slavische grenzen verplaatsen.
plaats, In de'buurt van de halte Tji-
boenggoer ontspoord ten gevolge van
sabotage aan de spoorweg. Toen de
trein tot stilstand was gekomen, werd
hij gedurende ongeveer 10 minuten
van beide zijden beschoten, waarbij
van de passagiers 5 mensen gedood
Het Amerikaansee ministerie van
buitenlandse zaken heeft officieel
medegedeeld, dat Court Dubois, het
Amerikaanse lid van de -Commissie
zijn. en 8 gewond. In de verwarring voor Goede Diensten, verzocht 'heeft
van het eerste ogenblik werd het aan
tal slachtoffers aanvankelijk te hoog
opgegeven.
Zodra de trein tot stilstand was ge
komen, werd fyij beschoten. De baan
ligt ter plaatse enigszins ingezonken.
Zowel van de 4 meter hoge helling ter
rechterzijde, als vanuit de vallei aan
de andere kant, werd op de trein ge
schoten. Dit duurde ongeveer 5 tot 10
minuten, daarop zijn de daders ge
vlucht.
Bij onderzoek van de spoorbaan na
het ongeluk bleek dat de rails op 2
plaatsen waren los geschroefd. Ook
de verbindingsplaten tussen de rails
waren verwijderd. Naar de kracht
van het geweervuur te oordelen,
schatte men met een bende van onge
veer 20 man te maken te hebben.
Automatische wapens werden niet ge
hoord. Dezelfde avond werden zowel
vanuit Poerwakarta als vanuit Tji
kampek militaire maatregelen geno
men. In de hele -omgeving werd ge
patrouilleerd, waarbij men op 2 plaat
sen in vuur-aanraking kwam. Hierbij
is een Nederlandse soldaat gesneu
veld.
wegens zün gezondheidstoestand van
zijn functie te worden ontheven en
naar huis te kunnen terugl^pren.
.Lesvliegtuig over
de kop geslagen
EEN DODE
Gistermiddag omstreeks twaalf uur
heeft een tweemotorig Oxford-les-
vliegtuig van de luchtvaartschool we
gens een defect aan de gastoevoer een
noodlanding gemaakt in de buurt van
Oldenzaal. De piloot trachtte te lan
den op een roggeakker. Het toestel
gleed echter door, raakte een verho
ging aan het einde van»de akker en
sloeg over de kop. De een en vijftig
jarige adjudant onderofficier K. P. M.
werd uit de machine geslingerd en
was op slag dood. De twee andere in
zittenden liepen slechts lichte ver
wondingen op. Het/ vliegtuig is niet
ernstig beschadigd
HET GERUCHT GAAT, dat graaf Bernadottc aan Israël en de Arabische
staten voorstellen heeft gedaan, die tot basis hebben, dat de Arabieren
de staat Israël erkennen en dat de Joden enkele gedeelten van hun ge
bied prijsgeven. In Arabische kringen verwacht men, dat de voorstellen
zullen worden verworpen.
AL VECHTEND ONDERHANDELEN
De secretaris-generaal van de Ara
bische Liga heeft meegedeeld, dat de
Arabieren de oorlog zullen hervatten,
terwijl zij de besprekingen over de
vrede voortzetten.
De premier van Irak heeft in de
senaat voorspeld, dat Irak dt voor
stellen van Bernadotte van de hand
zal wijzen.
MET TWEE TANKS ER VANDOOR.
Van het vliegveld van Haifa zijn
twee Engelse Churchill-tanks ver
dwenen. Een derde tank, die van het
zwaar bewaakte vliegveld werd ge
stolen, is met motorpech enkele^kilo-
meters ver van het vliegveld gevon
den. De Engelsen stellen de Joden
verantwoordelijk en noemen het een
schending van het bestand. Er zijn
echter ook twee Engelse soldaten te
gelijk met de tanks verdwenen. Het
kan zijn, dat zij zijn gedeserteerd.
Luitenant-generaal MacMillan cn tien
officieren van de staf hebben uit pro
test op het laatste ogenblik geweigerd
het door de burgemeester van Haifa
aangeboden afscheidsdiner bij te wo
nen.
BRITSE BEZETTING HOUDT
1 JULI OP.
De bevelhebber der Britse troepen
in Palestina, l,uitenant-generaal Mac
Millan, heeft Dinsdag in een procla
matie medegedeeld, dat de Britse
strijdkrachten 1 Juli op zullen hou
den enig gebied in Palesina te bezet
ten.
De proclamatie kondigt het beëin
digen der militairie, jurisdictie van
MacMillan in Palestina aan. Hiermede
houdt het Britse bestuur in Palestina
na 25 jaar geheel op te bestaan.
DE AMERIKAANSE POLITIEK IN
PALESTINA.
Het te Beiroeit verschijnende blad
„Asj Sjaak" schrijftfover de politiek
der V.S. in Palestina^ Het wordt thans
zeer duidelijk, dat na het terugtrek
ken van Britse troepen uit Haifa hun
plaats zal worden ingenomen door
Amerikaanse. Tientallen Amerikaan
se officieren zijn in de stad aangeko
men onder het voorwendsel, dat zij
de uitvoering van het bestand con
troleren en honderden Amerikanen
arriveren onder het mom van een in
ternationale politiemacht. Onder het
zelfde voorwendsel, zo gaat het blad
voort, laten Amerikaanse oorlogsche
pen het anker vallen in de Palestijnse
territoriale wateren. Klaarblijkelijk
zal de bezetting van Haifa door de
Amerikanen niet zo genoemd worden,
teneinde internationale verwikkelin
gen te vermijden, zo besluit het blad.
£m
De man, die het meest bereikt, is
hij, die het rijkst is a^i liefde en
vrede. Daniël Rops.