Om de macht
0
ÖMApeuifing£.ti
Kom, laten we eens onwijs zijn
Schele hoofdpijn
"""AKKERTJE
De mysterieuze
dood van Comm.
Gen. Schmidt
ZATERDAG 26 JUNI 1948
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
DEWEY IS UIT DE BUS gekomen
als candidaat van de Republi
keinse partij voor de presidentsver
kiezingen in Amerika. Dit is het re
sultaat van de politieke zesdaagse,
welke te Philadelphia heeft plaats
gevonden. Daar vergaderden de re
publikeinen van de Ver. Staten in
een sfeer van schreeuwende reclame,
lawaai en buitenissige optochten;
men hield massa-meetings in hete
localen met schitterende fanfares, met
attracties, veel papier en veel wel
sprekendheid. Achter de schermen
conspireerden de „bosses" en dreven
koehandej met candidgten en stern-
materiaal. Dat alles was echt Ame
rikaans en geheel verschillend van
de serene sfeer, waarin hier verkie
zingen van candidaten plaats vin
den.
Maar hoe dan ookde gouver
neur van New York Thomas Dewey
is gekozen als republikeins candidaat
voor het presidentschap en bï.i de
overheersend positie, welke de repu
blikeinen sinds de verkiezingen an
verleden jaar in de beide wetgeven
de lichamen innemen, lijkt het aller
waarschijnlijkst, dat Dewey bij de
a.s. verkiezingen in November door
de kiesmannen tot president zal wor
den gekozen.
Vandaar dat wij hier in Europa
met bijzondere belangstelling luiste
ren naar alles wat de nieuwe candi
daat belieft los te laten omtrent de
koers, waarin hij het schip van staat
denkt te gaan besturen.
Over het algemeen loopt de .poli
tiek van de republikeinse en' die
van de democratische partij (de twee
grote partijen, welke het politieke
leven in de V. S. domineren) niet
zover uiteen. Scherp omschreven
programma's houden zij er niet op
na. Tijdens de jongste debatten in
het Huis van Afgevaardigden bleek
er nog al oppositie te bestaan in re
publikeinse kringen tegen het Mar
shall-plan, wat z'n uitdrukking vond
in de bekende (later weer groten
deels teniet gedane) verlaging van
de gelden. Maar op het congres te
Philadelphia is besloten de buiten
landse politiek er buiten te houden.
Deze zal worden gecontinueerd, onaf
hankelijk van de uitslag van de pre-
sidentskeuze. Ook thans is weer ver
klaard, dat de politiek van „geduld
en standvastigheid" tegenover de
Sovjet-Unie, welke door Byrnes is
ingeluid en voortgezetis door Mar
shall, zal worden gehandhaafd, al
zal het accent meer op de „stand
vastigheid" dan op het „geduld" ko
oien te liggen.
Wordt Dewey dus tot president ge-
Kozen, komt er dus een grotere har
monie tussen de wetgevende macht
(die thans reeds overwegend repu
blikeins is) en de uitvoerende macht
(welke thans nog uit democraten be
staat) dan is er een straffere hou
ding te verwachten tegenover de
Sovjets en zal het Marshall-plan (dat
immers door velen beschouwd wordt
als een machtig onderdeel in de
strijd om de macht tegen de Sovjet -
Unie) er waarschijnlijk niet onder
lijden.
f\E VASTBERADENHEID, waarop
Dewey de nadruk zou willen
leggen, zullen de Amerikanen reeds
nu hard nodig hebben, want het ziet
er naar uit, dat de grote krachtproef
de koude oorlog om Berlijn
reeds in volle omvang begonnen is.
Het gaat nu hard tegen hard.
Het begon pas goed, toen de Wes
terse geallieerden de geldsanering in
West-Duitsland gingen doorvoeren.
Deze was nodig om West-Duit^land
te kunnen inschakelen in het Mar
shall-plan. Vanzelfsprekend saboteer
den de Russen, zodat de Westerse
mogendheden gedwongen waren om
op eigen houtje de status van het
door hen bezette deel van Duitsland
te gaan regelen. Toen zeiden de Rus
sen: „Ja, als jullie eigenmachtig te
werk gaan, doen wij het ook". Als
of ze dat practisch al niet drie jaar
lang gedaan hadden in hun zone! Zij
gingen ook op eigen gelegenheid het
geld saneren. Het gevolg was een
grote chaos in Berlijn, waar de sec
toren in één enkele stad liggen en
niet door een ijzeren gordijn zijn af
gesloten. Een poging van de Wester-
sen om voor geheel Berlijn één munt
in te voeren stuitte af op de onver
zettelijke houding der Russen, die
per se de op z'n Russisch gesaneer
de mark voor heel Berlijn verplicht
wilden stellen.' Toen de Russische
militaire gouverneur na het misluk
ken der besprekingen de knoop door
hakte en eigenmachtig de Russisch
gezuiverde mark voor heel Berlijn
van kracht verklaarde, konden de
Westerse militaire bevelhebbers zich
r.iet laten dwingen en verboden de
Russisch gestempelde mark in hun
sectoren. Waarop de Russen weer
antwoordden met het afsnijden van
de electrische stroom (zogenaamd
wegens een technische storing) en
het stopzetten van alle verkeer tus
sen Berlijn en de Westerse zones (de
brug moest r.l. gerepareerd worden!)
Er is nu in Berlijn een situatie
ontstaan, welke het leven niet be
paald gemakkelijk maakt. De Duit
sers, die in de Russfeohe sector wo
nen, maar hun werk hebben in één
der Westerse sectoren, krijgen hun
loon uitbeaald in Westerse marken,
maar als zij die mee naar huis ne
men, lopen zij kans gearresteerd te
worden, want zelfs het op zak heb
ben van Westerse marken wordt door
de Russen beschouwd als sabotage.
In de tram zullen zij in de ene straat
met Westers geld moeten betalen,
wat in de volgende straat strafbaar
zal zijn. Wie zijn loonontvangt in
de Russische sector zal er thuis in
een andere sector niets voor kunnen
kopen! De zwarte handel zal gouden
dagen gaan beleven! Maar de bevol
king zit er tussen en dreigt straks
met ernstig voedselgebrek te kampen
te zullen krijgen.
Het is duidelijk, dat de Russen
nu alles op alles gaan zetten om de
Westerse geallieerden uit Berlijn te
dringen. Maarschalk Sokolowsky er
kent het Viermogendheden bestuur
voor Berlijn niet meer en Molotof
heeft te Warschau de Oost-Duitse
staat doen aannemen op de inder
haast bijeen getrommelde conferen
tie van ministers van buitenlandse
zaken van de satellietlanden. Voorlo
pig zou Leipzig de hoofdstad van
deze Oost-Duitse staat worden, maar
het liefst zouden de Sovjets Berlijn
tot hoofdstad verheffen en dan de
Oost-Duitse regering proclameren
tot de enig wettige regering van ge
heel Duitsland. Zij zijn immers zulke
grote voorstanders van de Duitse
eenheid!
Het ziet er naar uit, dat op de rug
gen van de Berlijners nu een felle
strijd uitgevochten gaat worden en
al behoeven wij niet direct te denken
aan het uitbreken van een oorlog,
het geeft toch te denken, als de
Amerikanen en Engelsen verklaren,
dat slechts een oorlog hen uit Ber
lijn zal kunnen drijven.
In Zweden wordt reeds lang „ma
chinaal gemolken". Hier te lande
gaat men er ook meer en meer toe
over. Op de proefzuiveljioerderij van
het Rijksproefstation te Hoorn heeft
men thans een dergelijke Amerikaan
se „vervoerbare melker" in gebruik
genomen.
Ter-dood-veroordeelden
weigeren gratie
HOUD NU EENS OP met dat kin
derachtig gedae, de aarde als een
vlakte zo plat als een pannekoek te
beschouwen. Het is een bol, een
knikker. Boven-op die knikker zit
u nu op dit ogenblik lekker de krant
te lezen. U meent rustig en veilig te
lezen, maar dat is een vergissing en
in strijd met de werkelijkheid. De
werkelijkheid is zó verontrustend, zó
benauwend, dat als u zich daarin ver
diept, u de thee koud laat worden en
alle belangstelling voor Russische
problemen verliest.
De knikker, waarop u zit te lezen,
draait.
„Dat heb ik reeds op de lagere
school geleerd!" roept ge ver
toornd uit „wat denkt ge wel van
mij, dat ik niet weet, dat de aarde
draait!"
Welk een opwinding om niets! We
onderschatten uw schoolkennis in
genen dele, maar waarom blijft ge
dan voortgaan, als ge aan uw vrien
din in Amerika denkt, in de ve£te te
kijken? In de verte ligt Amerika niet.
U zoudt eerder op uw kop moeten
gaan staan. Van ons standpunt be
keken is New York een stad, welke
onderstboven hangt aan de buik van
de aarde.
Waarom denkt ge, als een motor
met open knalpot van Oost naar West
door de straat jaagt: wat een vaart!
wat een vaart!, terwijl het toch in
werkelijkheid zo is, dat hij lelijk
achteruit-krabbelt, want de aarde
keert zich zo walgingswekkend snel
om van Wést naar Oost, dat zelfs een
straalvliegtuig haar niet bijhoudt.
Wanneer iemand daarover na-
peinst, begrijpt hij opeens, waarom
in het morgengebed wordt gebeden:
ij danken U voor al Uw weldaden,
bijzonder dat U ons deze nacht hebt
bewaard." In die nacht immers zijn
wij, in ons bed snurkend, over de
kop geslagen en duikelen met een
verheugd: hè, daar zijn we weer, in
het zonnelicht terug.
Maar ook de zon draait (ja, ja, dat
weet u ook al) en de sterren draaien
en de sterren draaien weer geza
menlijk ontzettend grote ringen
(een daarvan is dex Melkweg; in die
ring horen wij thuis) en die rin
gen hebben weer andere draaipunten.
Kortom alles draait. Alles. Geen
wilde rondedans, maar de regelma
tige beweging van een uiterst inge
wikkeld uurwerk.
Is deze beschouwing welke
toch even controleerbaar waar is
als de biefstuk op tafel reeds in
staat ons een draaierig gevoel te ge
ven, we raken totaal de kluts kwijt,
wanneer we 's avonds naar de ster
ren staren en ons afvragen: waarin
draaien al die sterren, waarin draait
het heelal rond? Het verbijsteren
de antwoord is: nergens in, in
nietsIn een oneindige ruimte, ja,
maar een ruimte zonder eind is geen
ruimte meer. Dat is niets. We heb
ben voor dat niets een mooi woord:
oneindigheid.
Tot eenzelfde verbazingwekkende
leegte komen we ook met naar de
klók te kijken. De dag is verdeeld
in uren enz. en de dagen vormen sa
men een jaar. Dat is onze tijdreke
ning, welke geheel berekend wordt
naar het boven beschreven feit, dat
de aarde zichzelf omwentelt in 24
uur en in een jaar om de zon een lus
legt. Maar als de aarde nu eens stil
stond en de zon dus altijd op dezelf
de plaats aan de hemel bleef staan?
Stel u dat eens voor. Dan was er
geen rijd meer. Er was geen begin
en geen eind meer. Er was alleen
nog maar eeuwigheid. Tijd is iets, clat
we zelf maar voor ons e'gen gemak
hefcDen uitgedacht. Het etnige, w»t
werkelijk bestaat is eeuwigheid..
Laat nv de thee niet koud
WORDEN! Drink rustig thee, als
•j maar goed beseft, dat u thee
drinkt in de oneindigheid en in de
eeuwigtwd: dat u straks gaat slaoen
in de eeuwigheid en in de oneindig
heid en dat het weinig ter zake doet,
of u vanmrht blijft leven of dat u
sterft. Als u wakker wordt, wordt u
wakker in ce eeuwigheid en ah u
sterft wordt u óók wakker in de
eeuwigheid. Misschien dat u dan ook
begrijpt, hoe heerjiilv. hoe onbeschrij
felijk heerlijk het is te mogen leven
en te mogen sterven.
rvrr laatste: hoe heerlijk
^HET IS TE STERVEN, is u toch
v/el een beetje al te kras. Nu ik
voel er ook weinig voor. Laten we
echter eens iets onwijs veronderstel
len. Komt, laten we eens onwijs
zijn! Goed dan u behoeft niet. te
sterven, u mag eeuwig op deze aard
bol, die zo gezellig rondtolt in de
eeuwigheid, blijven leven. De slager
mag eeuwig vlees hakken, de bak
ker eeuwig brood bakken en de krui
denier mag eeuwig grutten wegen én
u, u mag van mijn part eeuwig cen
ten tellen en al die centen opsparen
in een oneindig grote spaarpot
doen. Bent u nu tevreden? Bent u nu
gelukkig? Eerlijk zou u dan ge
lukkig zijn?
We kunnen niet nalaten een
schreeuw van verbazing te geven.
Het is namelijk ook voor ons een
ontdekking, waarvan we bijna in_ on
ze stoel achterover-tuimelen. Er ia
niemand, die er voor zou willen teke
nen eeuwig op aarde te blijven! Tho
mas Morus noemde de aarde een ge
vangenis, een heel mooie en ruime
gevangenis voor ter-dood-veroordel-
den, een gevangenis waaruit nie
mand kan ontsnappen. Het is een ge
vangenis, waarin blijkbaar niemand
eeuwig-lang zou willen krijgen bij
wijze van gratie.
In het boeiend verhaal* dat we vo
rige keer hebben opgehangen over
het lijk op de polderkade, kwam
reeds vast te staan, dat een mens een
hoogst merkwaardige verschijning op
aarde is, omdat hij zo iets wonder
lijks als een verstand heeft en bo
vendien drommels goed weet al
handelt hij er lang niet altijd naar
wat een zonde en wat een deugd is.
Thans beleven we weer een nieuwe
sensatie: hij wenst hier op aarde niet
altijd te blijven hangen. Hij wil, on
bewust, hoger-op. Hij wil vrij zijn.
Hij wil de deur uit, al siddert hij als
hij er voor staat. Want die deur naar
de vrijheid, naar de eeuwigheid, en
oneindigheid, die deur is ver
sierd met twee over elkaar-geslagpn
dorre knoken. Die deur is de dood.
Wat is ons ondergaan,
't Lichaam ontzwevende
Dan als een wonder staan,
Eeuwig en levende
Binnen 't heelal
Hoor, welk een klaar kristal
Sloeg nu geluid!
(Albert Verwey).
J\E MAN, WIENS LIJK we op de
polderkade hebben achtergela
ten en waarbij we ons hebben afge
vraagd: waar is zijn verstandelijke
zi „1 gebleven? die man is dus eer
te benijden dan te beklagen. Hij is
vrij! Maar nu komt er een grote
„maar". Maar! Niet waar, maar
waar. Over het waar behoeven we
niet te praten. Dat zouden we wel
graag, doch we künnen het niet. Als
sterfelijke, onbestorven mensen al bij
woorden als eeuwigheid en oneindig
heid gewoonweg staan te stotteren
als kleine kinderen, behoeven ze
zich niet te verbeelden, ook maar
een flauw idee te kunen krijgen, wat
er gebeurt als de deur van de gevan
genis opengaat. „Je weet, wat je
hebt" zegt- men en „je weet
niet wat je krijgt". Nu dat is zoy
al wordt het dan meestal in een
andere toonaard gezegd.
|7R IS ECHTER EEN GROTE
MAAR....God heeft de wereld
geschapen. Goed. God heeft ons
geschapen en wij niet onszelf.
Daar zijn we 't over eens. God dus
is het, die ons aan 't verstand heeft
gebracht, <tvat in Zijn oog goed
en wat kwaad was en ons ook al
zou er geen kerk of biechtstoel zijn
ingeprent en met grote nadruk
ingeprent, dat we het goede moes
ten doen'en het kwade moesten af
wijzen. Daarvan hangt het af, of
iemand, als hij vrij komt eeuwig ge
lukkig of eeuwig ongelukkig zal zijn.
Daarom (en ook om een andere
reden, welke wij naderhand hopen te
verklaren) is het o zo begrijpelijk,
dat een mens huivert als de gevan
genis-deur voor hem geopend wordt
en hem dringend verzocht wordt uit
te treden uit tijd en ruimte en de
eeuwigheid en oneindigheid binnen
te treden.
HPOT DaN TOE heeft hij God ge
zien als de zon door. een brand-
glaasje, maar dan, bij zijn dood, wordt
met een ruk het beroete glas voor
.zijn ogen weggetrokken en wordt hij
overstelpt en verblind door de ont
zagwekkende majesteit en de mate
loze luister, welke uitstraalt van het
ongeschapene, eeuwige Licht. Allen,
de kruideniers en de bakkers en de
slagers, de ministers en bankiers
en de cententellers allen zullen
uitgenodigd, ja gedwongen worden
uit zichzelf te treden en te verschij
nen voor de bliksem-flitsende glorie
van de Oneindig-heilige, de Eeuwig-
zijnde, almachtige GtJd. Geen munt
heeft daar nog waarde, als dc munt
der naastenliefde, met geen gewicht
wordt daar gewogen, dan met goede
bedoelingen.
Katholiek Thuisfront
Reeds in October 1946 hebben wij
voor het werk van Kath. Thuisfront
uw aandacht gevraagd als voor een
bij uitstek Apostolisch werk.
De betekenis van het werk van
Kath. Thuisfront is sinds die tijd niet
minder geworden. Steeds weer nieu
we lichtingen worden onder de wa
penen geroepen en vertrekken
naar Indië. Ook deze lichtingen vra
gen verzorging.
Het aantal aalmoezeniers is (be
langrijk uitgebreid. Deze aalmoeze
niers kunnen bij hun verantwoorde
lijk werk de steun van uw gebed en
van uw geldelijk offer niet missen.
Het is daarom de wens van de
Nederlandse Bisschoppen, dat gij
naast het werk voor de eigen pa
rochianen die in dienst zijn, het
werk van het hoofdbureau van
Kath. Thuisfront naar vermogen
blijft steunen.
Wij sporen de parochiële comité's
aan, hun bijdragen aan het Nationaal
Bestuur geregfeld 'af te dragen,
t Joh. Kard. de Jong
Aartsbisschop van Utrecht
f P. A. W. Hopmans.
Bisschop van Breda
t Dr J. H. G. Lemmens,
Bisschop van Roermond
t J. P. Huibers,
Bisschop van Haarlem
t W. P. A. M. Mutsaerts,
Bisschop v. 's-Hertogenbosch
„St. Bavo"
verbinding van Amsterdam onder water gezet is en dat de dam,
met de Rijn wordt, volgens een plan
van voor de oorlog, verbeterd. Het
Merwede-kanaal wordt hiervoor op
dubbele breedte gebracht. De werk
zaamheden zijn nu zover gevorderd,
dat het nieuw gegraven gedeelte
die dit gedeelte van het oude ka
naal scheidt, wordt weggebaggerd.
Op de foto, genomen ter hoogte
van Weesperkarspel, ziet men duide
lijk de breedte van het oude en van
het nieuwe kanaal.
VERKIEZINGSPROPAGANDA
DOOR DE RADIO.
Het lid der Tweede Kamer, me-
•rouw Fortanier-de Wit heeft aan de
minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen gevraagd:
1. Is het waar, dat de radioraad ne-
mens de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen aan de
politieke partijen heeft medegedeeld,
dat voor deze partijen de gelegenheid
bestaat tot het doen houden van drie
verkiezingstoespraken in de drie we
ken, voorafgaande aan de verkiezin
gen?
2. Is het waar, dat één van de
voorwaarden, die daarbij aan de po
litieke partijen werden gesteld, luid
de:
„Ten einde te bevorderen, dat alle
politieke stromingen over gelijke mo
gelijkheden zullen beschikken om
haar opvattingen door middel van ra
dio-uitzendingen kenbaar te maken,
dienen de politieke partijen zich be
reid te verklaren niet te zullen mede
werken aan verkiezingspropaganda
via de microfoon door een omroepor
ganisatie, c.q. deze niet fe zullen aan
moedigen?"
3. Is het waar, dat de minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen een bespreking heeft gehad met
de besturen van de Katholieke Volks,
partij en de Partij van de Arbeid,
waarna de in vraag 2 genoemde voor
waarde formeel is komen te verval
len?
4. Is het de minister bekend, dat
de VARA officieel heeft medegedeeld
haar zendtijd in dienst te zullen stel-
van de verkiezingspropaganda
van de Partü van de Arbeid en dat
de VARA sedert lang dit ook in feite
dag in dag uit doet?
5. Is de minister niet van oordeel,
dat op deze wijze bepaalde politieke
stromingen zeer bevoorrecht zijn bo
ven andere en dat van gelijke moge
lijkheden geen sprake is?
6. Welke maatregelen denkt de mi
nister te nemen om in deze op kor
te termijn rechtsgelijkheid te schep
pen?
PRINSELIJK PAAR TE
DEN HELDER.
4 maal 35 saluutschoten, afgevuurd
door H.M. „Karei Doorman", H.M.
„Flores", H.M. „Heemskerk"
H.M. „Heemskerk" en H.M. „Van
Kinsbergen", klonken over de rede
en de stad Den Helder toen gister
middag de „Piet Hein" met het
prinselijk paar de haven van de
iwarinestad binnenstoomde.
Prinses Juliana verliet het jacht
niet, omdat zij enige hinder had van
een kaakontsteking.
Een tweetal echtgenoten van ge
vallen Helderse illegale strijders, elk
vergezeld van een dochtertje, moch
ten zich aan boord Ijegèven om de
Prinses-Regentes bloemen aan te
bieden.
Inmiddels werd Prins Bernhard
op de kade begroet door Den Hel
ders burgemeester. De prins inspec
teerde de erewacht, samengesteld
uit 100 manschappen van de Ko
ninklijke Marine, waarna hij zich'
langs dichte hagen luid juichende
„Nieuwediepers" naar het stadhuis
begaf. De stedebouwkundige prof.
Wieger Bruins lichtte de prins voor
over de verwoestingen, in Den Hel
der aangericht, en Z.K.H. onderhield
zich enige tijd met de bemanning
van de reddingboot „Dorus Rijkers",
de oudseftipper Coen Bot en de nes
tor der Helderse zeevaarders, de 92-
jarige Janus Kuiper.
Voorts sprak de prins geruime tijd
met pastoor K. van Veen, die gedu
rende de gehele oorlog onafgebroken
in Den Helder verbleef en talrijke
oorlogsslachtoffers in hun moeilijk
heden hulp bood en velen daarvan
in hun laatste uur bijstand verleen
de. In de namiddag woonde de prins
een demonstratie bij van sloep
roeien van adelborsten. Gisteravond
was Z.K.H. tegenwoordig bü scherm-
wedstrijden en bij zwemwedstrijden
tussen vertegenwoordigers van land
en zeemacht.
D. P. SPIERENBURG TIJDELIJK
GEVOLMACHTIGD MINISTER.
Bij K. B. is aan de heer D. P. Spie
renburg, adjunct directeur-generaal
voor de buitenlandse economische
betrekkingen, terzake en voor de
duur zijner werkzaamheden als hoofd
van het Nederlands Bureau voor het
Europese Herstel Plan te Parijs, de
persoonlijke titel van geyolmachtigd
minister verleend.
DE ANJER-ACTIE.
Het bestuur van het Prins Bern-
hard-fonds verzoekt ons mede te
delen, dat degenen, die geen anjer-
kaart hebben ontvangen, bij de win
keliers, die zich met verkoop van
de oranjewimpels hebben belast, een
los anjerembleem bij de gekochte
wimpel kunnen krijgen.
GEEN VERROTTING VAN
GROENTEN IN ENGELAND.
Naar bij informatie op de veiling
te Berkel en Rodenrijs bleek, onder
vinden de handelaren geen moeilijk
heden met het afzetten van hun
groenten en fruit naar Engeland.
Eventuele overschotten die afhan
kelijk zijn van de weersomstandig
heden worden door alle Neder
landse veilingen naar de burgerbe
volking in Duitsland gezonden
De staking in Londen heeft alleen
dit gevolg, dat de Batavierlijn, die
op Londen vaart en altijd grote
groente- en fruitïadingen daarheen
verscheepte, momenteel geen groen
te- en fruitïadingen aanneemt.
Vorige week Woensdag is een la
ding groente en fruit met een van de
schepen dezer maatschappij in Lon
den aangekomen en behalve de to
maten, die gisteren werden gelos-t, zit
de gehele lading nog in de boot. De
tomaten verkeerden nog in een vrij
redelijke toestand. Alle andere En
gelse havens lossen als gewoonlijk.
Van vernietiging of bederf van fruit
is in Nederland geen sprake, aldus
verzekerde ons de leiding van de vei
ling.
Het rijksbureau voor oorlogsdocu
mentatie deelt mede: het is vijf jaar
geleden, dat men langs de spoorlijn
van Calais naar Parijs het lichaam
vond van Fritz Schmidt, commissa
ris-generaal voor bijzondere dien
sten, een van de naaste medewer
kers van rijkscommissaris Seyss-In-
quart. Zijn dood zou, zo berichtten
de Duitsers, het gevolg zijn geweest
van een plotseling onwel worden.
„Gebleken is," zo werd officieel be
kend gemaakt, „dat de verongeluk
te in de loop van de nacht van het
ongeval zulke maagkrampen en hef
tige brakingen kreeg, dat hij, toen
hij trachtte zich frisse lucht te ver
schaffen, uit de in volle vaart rij-
dende trein viel."
Dat zich in de loop van 1943 steeds
scherpere interne spanningen voor
deden tussen Schmidt en Mussert
aan de ene kant en Rautef en zijn
Nederlandse volgelingen van de S.S.
aan de andere, was toenmaals vrij
algemeen bekend. Weinigen hecht
ten dan ook geloof aan de Duitse
voorstelling van zaken, de onder
grondse pers nam aan, dat Schmidt
door de S.S. vermoord was. Voor de
beantwoording van de vraag of dit
inderdaad het geval is ontbreekt de
verklaring van een kroongetuige:
Schmidt's chef, Friedrichs, hoofd
van de politieke afdeling van de
partijkanselarij in München, die zich
tijdens het „ongeval" in dezelfde
coupé bevond en die nog niet op
gespoord kon worden. De meeste do
cumenten en verklaringen echter,
welke het rijksinstituut voor oorlogs
documentatie in de afgelopen jaren
omtrent Schmidt's mysterieus einde,
verzameld heeft, wijzen in de rich
ting van zelfmoord. In het jongste
nummer van het orgaan van het
rijksinstituut, dat gedeeltelijk aan
déze kwestie gewijd is, zijn verschil
lende brieven afgedrukt, waaruit
blijkt, dat niet alleen Rauter een fel
tegenstander van Schmidt was, doch
dat in de lente van 1943 ook de chef
van de partijkanselarij, de machtige
Bormann, geen enkele verantwoor
ding meer wilde dragen „voor dat
gene, wat partijgenoot Schmidt-
Muenster in Nederland als politiek
bestempelt' en bedrijft." Schmidt
was voorts constant overwerkt en
hoogst onstabiel van aard. De meeste
Duitse ingewijden namen dan ook
aan, dat hij zelfmoord gepleegd had.
Eind '43 zei Friedrichs tegen Rauter,
dat Schmidt een brief had nagelaten
voor zijn zoons, waarin hij schreef,
dat hij van de zijde van de S.S. „de
dood ingejaagd" was.
Mussert twijfelde niet aan moord.
Toen hij de dag na het „ongeval"
een Duitse auto zijn huis in Utrecht
zag naderen met Seys-Inquarts ge
machtigde, bleek en nerveus, er in,
meende Mussert, dat men hem kwam
arresteren. „Ik zei tot hem," ver
klaarde Mussert later, „gjj behoeft
u niet zo zenuwachtig te maken, ik
zal wel heel netjes met u meegaan.
Ik word dan ook nog eens populair
in mijn volk."
De gemachtigde van Seyss-Inquart
kwam Mussert het bericht van
Schmidt's dood brengen.
HYPOTHEKEN
en voor alle andere zaken
op het gebied van on
roerende goederen
Souw-en Makelaarsbedrfjf
v.d. Drift
DOODSTRAF GEEIST TEGEN
BERUCHT N.S.B.-er UIT VELSEN.
Tegen de 44-jarige F. W. Rosendahl
uit Velsen eiste de procureur-fiscaal
bij het bijzonder gerechtshof te Am
sterdam de doodstraf.
DOODSTRAF GEEIST TEGEN LID
VAN VELSENSE POLITIEKE
RECHERCHE.
I}e advocaat-fiscaal bij het bijzon
der gerechtshof te Amsterdam eiste
de doodstraf tegen de 55-jarige voor
malige. N.S.B. onderluitenant van po
litie Chr. B, Noorman uit IJmuiden-
Oost.
DE AFZET VAN ZWARE FOK-
ZEUGEN VOOR DE SLACHT.
Uit Drenthe komen klachten over
de afzet van zware fokzeugen, die op
het ogenblik onder de richtprijzen
moeten worden geruimd. In het grote
consumptiegebied van West-Neder
land ondervindt men deze moeilijk
heden niet, doch in het Noorden en
het Oosten, waar de afzet kleiner is,
blijven boeren met zware fokzeugen
zitten. Dit brengt voor hen, in ver
band met warmer weer, grooi risico
mee. Naar de mening var de heer
J. Homan, directeur van de „Dren-
tex", schort hier iets aan het „zwaaien
van de ordeningsscepter". Ongeveer
zes weken geleden werd door het
bureau vee en vlees het aanbod var
kensvlees iets te stijf aangetrokken,
waardoor enige kopers zich lieten
verleiden boven de richtprijzen te be
talen. Direct daarop is de landelijke
toewijzirig, aldus de heer Homan,'tot
de helft verlaagd.
Hierdoor werd het aanbod groter
en dus gingen de prijzen naar bene
den. Het gevolg is echter, dat lichtere
varkens de voorkeur van de kopers
hebben. Hoewel de toewijzing thans
eer wat ruimer is duurt het vaak an
derhalve maand, voordat vette var
kens kunnen worden afgezet, het
geen grote risico's voor de eigenaars
met zich brengt. Van een verzoek aan
slagerscomb:inaties en vleeswarenfa-
brieken om 15 procent van haar toe
wijzingen voor vette varkens te be
steden, is niets terecht gekomen.
