■|b Wat doet
Hubertus
VRIJDAG 18 JUNI 1948
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
Het Nederlandse Rode Kruis
IfBT NEDERLANDSE Rode Kruis is geen gewone vereniging, want
het werd opgericht dogr een koning. Koning Willem III was een
warm voorstander van de ideeën van Henri Dunant, die hier te lande
sedert 1863 door de militaire arts dr J. H. C.. Basting werden gepropa
geerd. Er werd vergaderd, gedebatteerd, overwogen, gerapporteerd eet.
etc., maar in 1867 was Z.M. het eindeloze gedelibereer moede en hij
hakte de knoop door met een Koninklijk Besluit (19 Juli): „Er zal zijn
een Nederlandse vereniging tot het verlenen van hulp aan zieke en
gewonde krijgslieden in tijd van oorlog, het zij Nederland er al dan
niet by betrokken is". Uit, afgelopen; nu kon men aan het werk gaan!
Een paar dagen later werden de voorzitter, de secretarissen de leden
van het Hoofdcomité benoemd eveneens bij K.B.; precies drie jaar later
brak de Frans-Duitse oorlog uit, waar voor het eerst de hulp aan gewon
de krijgslieden werd verleend.
iser wordt aan de bevolking kle
ding en voedsel verstrekt, terwijl de
militairen geregeld lectuur ontvan
gen van de BARK, die, in samen
werking, in 1947 één millioen tijd
schriften en 320.741 boeken naar
Indië verzond. Ook de betrekkingen
van de soldaat in Nederland kunnen
daar hulp en raad vragen.
In de militaire hospitalen, hier zo
wel als overzee, werken de zg. wel
farewerksters van het Rode Kruis,
die de gewonde en herstellende mi
litairen voorzien van lectuur uit de
onder haar leiding staande biblio
theken, die hen helpen met handen
arbeid, waarvoor zij materialen ter
beschikking hebben en die een open
oor voor eventuele problemen die
zij in samenwerking met de betrok
ken instanties voor de zieke militair
trachten op te lossen.
De Bloedtransfusiedienst van het
Nederlandse Rode Kruis verzendt
iedere maand tweeduizend flessen
b'oedplasma naar Indië, dat daar
gebruikt wordt om het leven van
zieken en gewonden te redden. Uit
het wetenschappelijk werk vandie
bloedtransfusiedienst is de onlangs
opgerichte Moedermelkcentrale ont
staan. Daar wordt moedermelk op
dezelfde wijze geconserveerd als
bloedplasma en de daardoor ver
kregen moedermelkpoeder bevat vrij
wel alle voedende en beschermende
bestanddelen die een zuigeling in
de verse moedermelk geniet. Er zijn
fijdens de oorlog honderden babies
gestorven omdat hun moeders niet
in staat waren hen te voeden; nu zal
dat niet meer kunnen gebeuren;
want met de hulp van de Nederland
se moeders kan het Rode Kruis het
kostelijk product in voorraad heb
ben.
Het Nederlandse Rode Kruis houdt
758 hulpposten langs de hoofdver
keerswegen in stand.
Het Nederlandse Rode Kruis werkt
mede aan het opsporen van Neder
landse kinderen in Duitsland; het
heeft een informatiebureau dat in
lichtingen tracht te verstrekken over
Nederlanders die na de oorlog niet
zijn teruggekeerd; het heeft zijn
diensten verleend bij de repatriëring
van Nederlanders uit Duitsland en
uit Indië en de afdeling Intendance
heeft in 1946,1947 en 1948 voor de
Niwin de gehele technische verzor
ging op zich genomen voor het ver
zenden van 764000 pakketten. We
zouden nog evenveel taken kunnen
noemen; die het Nederlandse Rode
Kruis op zich genomen heeft en
diensten die het verleent, maar dat
is niet nodig want wie het nog niet
weten mocht, realiseert zich nu toch
wel dat het teken van het Rode
Kruis hulp betekent.
Het Nederlandse Rode Kruis is
geen gewone vereniging. Niet alleen
omdat het door een koning werd op
gericht terwijl in zijn leiding vele
benoemden zitting hebben (qualitate
qua), maar ook omdat het geen sub
sidies krijgt. Daarom is het in zijn
arbeid aangewezen op de hulp van
het Nederlandse volk. Helpt U dus
het Rode Kruis om te helpen.
Was oorspronkelijk de taak van
het Nederlandse Rode Kruis min of
meer een oorlogstaak, al spoedig
heeft men deze uitgebreid met een
vredesopdracht, die veeizijdiger en
veel omvattender is. In de eerste
plaats door hulpverlening bij ram
pen.
Bij rampen komt het Rode Kruis
in actie. Of het nu een oorlog of een
overstroming, een ontploffing of een
aardbeving of een epidemie betreft,
het Rode Kruis moet paraat zijn.
Niet aPeen krachtens zijn ideeële
doelstelling neergelegd in zijn sta
tuten, moor ook krachtens de be
schikkingen van de Kroon, waaitoij
het Nederlandse Rode Kruis een
zeer belangrijke taak in de vrijwil
lige hulpverlening bij rampen is toe
gewezen, die het in samenwerking
met bijv. het Oranje Kruis zal ver
vullen.
Om paraat te kunnen zyn op het
ogenblik dht de hulp van het Ro
de kruis wordt ingeroepen, moet
men zich voorbereiden. Dag en nacht
is er bijvoorbeeld een Rode Kruis-
hulpcolone gereed om uit te trek
ken naar een gebied waar dat no
dig zou kunnen zijn. Deze colonne
is niet alleen op de modernste ma
nier uitgerust, zij is ook bemand met
personeel dat zich voortdurend
oefent om zijn taak op de beste ma
nier te kunnen vervullen. Boven
dien zijn er in 133 Rode Kruis-afde-
lingen getrainde helpers en help
sters, te samen vormende het Rode
Kruis corps van ruim 7300 toegewijde
mannen en vrouwen, die met het
hun ter beschikking staande mate
riaal ambulancewagens, bran
cards, bedden, verbandmiddelen en
medisch uitrusting voorbereid
zijn op alle eventualiteiten.
In Indonesië „werken honderden
imannen en vrouwen in de medische
Rode Kruis teams, die noodhospita
len, lazaretten en hulpposten leiden
of die onder zeer moeilijke omstan
digheden de rimboe intrekken om
„onze jongens" maar vooral de Indo-
nesisché bevolking hulp te bieden op
ieder gebied. Want het is niet alleen
medische hulp die daar nodig is
hoewel een zeer belangrijk deel van
Ihet Rode Kruis-werk daaraan gewijd
Radio
ZATERDAG.
HILVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws; 7.30 Gram. pl.; 8.00
Nieuws; 8.18 Lichte morgenklanken;
9.30 Gr. pl.; 10.00 Morgenwijding;
10.20 Radio feuilleton; 10.35 Schubert
programma: 12.00 Salonorkest; 12.33
Gr. pl.; 13.30 Johan Jong, orgel; 14.15
Gevarieerd programma; 15.15 Tango-
muziek; 16.45 Om en nabij de twintig;
17.15 Radio-philhamonisch orkest;
118.00 Nieuws 19.00 Artistieke staal
kaart; 20.00 Nieuws; 20.15 Den win
kel van Sinkel; 21.30 Weekend-orkest;
22.00 De bronzen fles; 23.00 Nieuws;
24.00 Sluiting.
H HILVERSUM II. 415 M.
7.00 Nieuws; 8.00 Nieuws; 8.15 Pluk
den dag; 9.00 Voor de vrouw; 9.05
Gram.pl.; 9.35 Straussmelodieën; 10.00
Klein, klein kleutertje; 11.00 De Zon
nebloem; 12.15 Orgelmuziek; 12.55
De Zonnewijzer; 13.00 Nieuws; 14.10
Gr. pl. 14.40 Kamerorkest; 15.15 Jonge
kunstenaars stellen zich voor; 16.00
Musette muziek; 18.00 Piano en orgel.
18.30 Actualiteiten; 19.00 Nieuws;
19.15 Kareol-septet; 19.45 Kampvuren
langs de evenaar; 20.00 Nieuws; 20.05
Anjerdag; 29 Juni 1948, Vrijheidsdag
(toespraak Z. Ex. Min. Gielen). 20.20
Lichtbaken; 20.50 Operamuziek; 22.00
Weekendserenade; 23.00 Nieuws; 23.15
Nederlands Jeugdorkest; 24.00 Slui
ting.
HET EPISCOPAAT EN DE
VERKIEZINGEN
Er wordt de laatste weken het ge
rucht verspreid in de lande als zou
de theologische faculteit van de
RX Universiteit te Nijmegen heb
ben geprotesteerd tegen het jong
ste schrijven van het Ned. Episco
paat inzake de houding der Katho
lieken bij de komende verkiezingen
Verscheidene niet-katholieke bladen
hebben het zelfs gepubliceerd.
Op gezag echter van de deken van
genoemde faculteit, mgr. dr A. Mul
ders, kan worden verklaard, dat dit
gerucht volkomen uit de lucht is
gegrepen en derhalve niet op waar
heid toerust.
WAT IS „CONISA"?
Op initiatief van de hieronder ge
noemde Katholieke organisaties is
in samenwerking met de Afdeling
Cultureel Contact van het Ministerie
van Overzeese Gebiedsdelen een Co
mité gevormd onder de naam:
Comité voor het Contact van de
Katholieke Jeugd van Nederland
met Indonesië. Suriname en de Ne
derlandse Antillen,- by afkorting:
„Conisa".
Dit Comité stelt zich ten doel bij
de Katholieke Jeugd van Nederland
grotere belangstelling te wekken
voor land en volk van Indonesië, Su
riname en de Nederlandse Antillen,
zulks in de meest ruime zin van het
woora.
De leden van dit Comité zyn (in
alphabetische volgorde):
1. J. Bol, voorzitter van de Bond
van R. K. Kweekscholen in Neder
land;
2. W. R. Csizmazia von Somogy,
ambtenaar bij het ministerie van
Overzeese Gebiedsdelen;
8. Ir. J. Chr. Deuss, voorzitter van
de Katholieke Lerarenvereniging
„St. Bonaventura"; (voorzitter van
het Comité);
4. Drs. A. G. H. van Gerwen, se
cretaris Nederlandse R. K. School
raad;
5. C. A. van Ginneke, (Secretaris
van het Comité);
6. H. G. Hutjens, voorzitter der
Vereniging van Directeuren, Direc
trices, Leraren en Leraressen bij het
Nijverheids-Onderwijs „St. Bernar-
dus";
7. Br. Lucius*secretaris der Ver
eniging voor R. K. Mulo, en
8. Willem Wiltschut, voorzitter van
het Katholieke Onderwijzers Ver
bond in Nederland;
Het Comité is overgegaantot de*
instelling van een eigen autonoom
bureau, enftisa-Bureau, dat gevestigd
is te Breda, Seeligsingel 7, en tot
Directeur waarvan is benoemd de
heer C. A. van Ginneke.
Het Conisa-Bureau beoogt de doel
stelling van het Comité te verwen-
zenlijken door contact op te nemen
met de Besturen, Leraren en Onder
wijzers der diverste Katholieke on
derwij s-instellingen, teneihde, ge
steund door hun belangstelling en
medewerking, voor elke school af
zonderlijk de weg te bepalen, langs
welke het bureau zich op de meest
efficiënte wijze kan richten tot de
leerlingen.
Het Comité stelt zich voor, door
tussenkomst vaA de Directeur van
het Conisa-Bureau, met de hoofden
der onderscheidene onderwijs-instel-
lingen te organiseren:
1. lezingen over sociale, culturele,
economische, staatkundige en missio-
logisohe aspecten van Overzee voor
de daarvoor in aanmerking komen
de scholen en klassen;
2. eenvoudige causerieën voor de
daarvoor in aanmerking komende
scholen en klassen;
3. het vertonen van films met daar
aan verbonden explicatie;
4. het bezoek van de reizende ten
toonstelling TISNA (Tentoonstel
ling Indonesië, Suriname, Nederlan-
se Antillen);
5. direct contact van de Nederland
se Jeugd met de Jeugd van Overzee
(briefwisseling, school-adoptie, enz.).
Het Conisa-Bureau onderhoudt nau
we betrekkingen met de Afdeling
Cultureel Contact van het ministerie
van Overzeese Gebiedsdelen te
's-Gravenhage; het Indisch Voorlich-
tings Bureau te Leeuwarden; het
Indisch Instituut te Amsterdam; het
Rijksmuseum voor Volkenkunde te
Leiden; de Katholieke Onderwijs-
verenigingen van Overzee en de
Missie-Bureaux te Den Haag, Bata
via en Curagao.
Woensdagmiddag werd te Sleen door-
de Amerikaanse Ambassadeur dr.
Herman B. Baruch een gedenksteen
onthuld, aangebracht in de gevel van
het gemeentehuis en voorstellende de
beeltenis van Evert Zagers uit Em-
men, een der stoere pioniers, ter her
innering aan de Drentenaren die zich
honderd jaar geleden in Michigan
vestigden. Overzicht tijdens de re 3e
van dr. Herman B. Baruch; „Wij zijn
hier zojuist getuige geweest geweest
van een zeer indrukwekkende plech
tigheid, welke, wij hebben bijge
woond om de nagedachtenis te eren
van die mannen uit Sleen en Drenthe
die deelgenomen hebben aan de
„trek" ie 1846'47 van Nederland in
Europa naar Holland in Amerika".
De film bij het R.K.
onderwijs
Stichting „Filikon" opgericht
Mgr. dr Th. Verhoeven, directeur
van het R.K. Centraal Bureau voor
Onderwijs en Opvoeding te 's-Gra
venhage, handelende namens de
R.K. Schoolraad in Nederland; mgr.
prof dr F. R. L. Sassen, hoogleraar
aan de Rijksuniversiteit te Leiden
en de reserve-majoor bij de genera
le staf S. P. van 't Leiden hebben
een stichting in het leven geroepen
onder de naam „Filikon" (Film en
Lichtbeeld voor het Kath. Onderwijs
in Nederland).
Het doel dezer stichting wordt in
de statuten, welke de goedkeuring
van het hoogwaardig episcopaat
hebben verkregen, als volgt weer
gegeven: „de stichting heeft ten
doel, het onderwijs, de opvoeding
en de wetenschap in de ruimste zin
te bevorderen door middel van de
film en het stilstaande lichtbeeld;
zij tracht haar doel te bereiken ^oor
het vertonen en doen vertonen van
naar haar oordeel geschikte films
en lichtbeelden zowel geheel als ge
deeltelijk in eigen uitvoering als-
door anderen vervaardigd, alsmede
door andere middelen, welke voor
haar doel bevordelijk zijn. Een en
ander op de grondslag der katho
lieke beginselen."
„Filikon'' is erkend door het
hoofdbestuur van de Katholieke
Film-Actie.
Het secretariaat is voorlopig ge
vestigd ten kantore van het R.K.
Centraal Bureau voor Onderwijs en
Opvoeding, Bezuidenhoutseweig 275
's-Gravenhage.
ONTWIKKELING DER NEDERL.
JEUGD
De minister van O., K. en W. heeft'
een commissie geïnstalleerd, welke
hem van advies moet dienen over de
vragen: Aan welke eisen zal een
onderzoek moeten voldoen, dat ten
doel heeft een oordeel te vormen
over de ontwikkelingsmogelijkheden
van de jeugdige personen op grond
van de structuur van hun persoon
lijkheid in verband met de daaraan
te, stellen eisen voor het volgen van
onderwijs aan de verschillende ty
pen van onderwijsinstellingen in
Nederland?.
Welke maatregelen zouden er toe
bij kunnen dragen, opdat reke
ning houdend met ieders persoon
lijke vrijheid in deze de toelating
tot en het volgen van onderwijs aan
de verschillende typen van instel
lingen voor niet verplicht voortgezet
onderwijs enerzijds slechts moge
lijk zul'en zijn en anderzijds zoveel
mogelijk bevorderd worden voor
diegenen, die op grond van het
eventuele onderzoek daartoe in staat
moeten worden geacht.
In deze comissie zijn o.m. benoemd
mr J. Cramer, prof. dr J. E. de Quay
N. Algra, prof. drW. Banning, mej.
M. Barger, mej M. J. A. G. Bernd,
dr H. M. M. Fortmann te Amersfoort
prof. dr W. v. Halm, C. Harkema,
prof. dr G. Holst, dr Ph. J. Idenburg
dr G. Kalsbeek, prof. dr Ph. Kohn-
stamm, A. N. v. Mill, prof. dr Th.
Rutten, mej. J. P. Schieven, dr. J.
A. Vorder Hake, dr. J. H. Wesselings
secretaris is mr J. de Bruyn te
's-Gravenhage.
KINDER VACANTIE-UITZENDING
K. A. B.
In 1947 is het plan gerijpt, om in
verband met de grote nood onder de
stadskinderen te trachten een aantal
dezer kinderen in de vacantiemaan-
den weg te krijgen en bij de K.A.B.
op het platteland gratis onder te
brengen.
In eerste aanleg hadden wij ge
dacht, dat de toeloop niet zo groot
zou zijn, maar er bleken reeds
meer dan 600 een plaatsje te willen
hebben en gelukkig konden wij met
de grote medewerking van de K. A.
B. leden in de buiten plaatsen aan
deze aanvraag voldoen. Ook dit jaar
is het probleem niet verbeterd en tal
van ouders in de grote steden zien
hun kinderen met angst en beven
voor 4 weken en langer naar huis
komen om hun vacantie te genieten.
Ook thans is dus deze actie weer op
gezet, maar het aantal aanvragen is
momenteel zoo groot, dat het be
schikbare aantal plaatsingsadressen
absoluut onvoldoende is. En toch
moeten wij trachten aan de zo hoog
nodige aanvraag te voldoen.
Wij doen, alsnog een dringend be
roep op de katholieken op het platte
land en in onze steden met een ge
zonde buitenömgeving, om in de pe
riode van 16 Juli tot 1 September 1
of meer kinderen voor 1 week op te
nemen. Alleen kernezonde kingde-
ren uit goede katholieke families
worden uitgezonden, zodat men hier
omtrent gerust kan zyn.
Met alle aandrang wordt verzocht
te helpen en even een kaartje te
schrijven aan de K.A.B. in het- Bis
dom Haarlem, Ant. Duyckstraat 91,
Den Haag, met opgave van aantal
kinderen, dat men wil opnemen en de
week, die men heirvoor heeft. U zal
daardoor de grote dank ontvangen
van-onze katholieke gezinnen uit de
grote steden, en vooral van die ge
zinnen, welke zich in nood bevin
den.
VOOR ALLEN EXTRA-SNOEPBON
BIJ REGERINGSJUBILEUM.
Ter gelegenheid van het regerings
jubileum zullen niet alleen de kinde
ren der lagere scholen maar alle leef
tijdsgroepen versnaperingen ontvan
gen, zo lezen wij in „De Kruidenier".
Afgezien van de extra-snoepverstrek-
king op de lagere scholen wordt voor
alle leeftijden (mannen, vrouwen en
kinderen met inbegrip van de school
kinderen) een extra-snoepbon van
100 gram aangewezen.
DISTRIBUTIE VAN ZUID
VRUCHTEN GEDEELTELIJK
OPGEHEVEN.
Gedroogde Zuidvruchten zullen
voortaan bij eventuele invoer niet
meer op bonnen of toewijzingen
worden gedistribueerd. Ook yoor ver
se Zuidvruchten en bananen zullen
dan in het algemeen geen bonnen
meer worden aangewezen, met dien
verstande echter, dat een uitzonde
ring kan worden verwacht voor si
naasappelen, die in de periode van
de Spaanse en Palestijnse exportsei
zoenen worden ingevoerd. In en voor
de duur van bedoelde perioden zal
dan voor sinaasappelen de distribu
tie op bonnen weer gelden. De af
schaffing van de bonnendistributie
van bananen zal eerst van toepas
sing zijn wanneer de nog lopende
bonnen voor dit artikel geheel zullen
zijn gehonoreerd.
Wel zullen te zijner tijd voor de
handel richtlijnen worden bepaald
en maximumprijzen voor de afzet in
het binnenland zullen blijven gelden.
Belanghebbenden blijven inmiddels
gehouden de thans nog geldende
voorschriften van het bedrijfschap
voor groenten en fruit voor de op
slag, verdeling, enz. van Zuidvruch
ten nauwkeurig op te volgen.
SLAPPE BEURS-STEMMING.
Het publiek blijft zich van het za
kendoen op de effectenmarkt afzijdig
houden. Dit bleek ook gisteren. De
affaire was weer van bescheiden om
vang en voornamelijk in handen van
de beroepshandel, die begin beurs
enige belangstelling aan de dag leg
de voor aandelen Aku, waardoor
deze opliepen van 159 1/2 tot 162. De
algemene tendens was prijshoudend
tot iets vaster.
Strijd om een vrije
Zaterdag
In een textielfabriek in
Twenthe
Reeds maanden wordt er, zoals
bekend een strijd i gevoerd tussen
de arbeiders van de textielfabriek
van de N.V. Spanjaard te Borne en
de officiële instanties over de kwes
tie van het op Zaterdag al of niet
werken, opdat 's Zaterdags de fa
briek gesloten zou kunnen worden.
De officiële instanties weigerden
echter goedkeuring aan deze bijzon
dere arbeidstijdregeling te hechten,
omdat deze vijfdaagse werkweek in
strijd is met de wettelijke voor
schriften en door invoering ervan
in het algemeen vermindering der
productie wordt gevreesd. De arbei
ders zetten toch door. Het loon voor
de uren, dat in de vijf dagen meer
werd' gewerkt dan de normale ar
beidstijd werd ingehouden. Dit inge
houden loon is intussen reeds een
vrij hoog bedrag geworden en het
komt gemiddeld per arbeider neer
op een 80 tot 100 gulden.
De directie van de firma Span
jaard werd voor de rechter gedaagd
wegens overtreding der arbeidswet,
doch zij werd vrijgesproken. De ar
beiders hebben zich tot vele instan-
ties gewend, om toestemming te krij
gen voor de vrije Zaterdag, doch
zonder succes. Tenslotte werd de
zaak met de minister van Sociale
Zaken besproken, waarbij ter sprake
werd gebracht eeh voorstel van de
vakorganisaties om over drie maan
den weer op Zaterdag te gaan wer
ken. Dé minister verklaarde zich
bereid de kwestie nog eens te on
derzoeken. Een oplossing scheen
hem niet onmogelijk, indien de ar
beiders dit voorstel zouden aanvaar
den. Over dit voorstel werd stem
ming gehouden. Van de ruim 1400
arbeiders van de firma Spanjaard
namen 700 deel aan de stemming.
Van deze 700 heeft ogeveer de helft
geen stem uitgebracht. 24i2 arbeiders
stemden voor en 80 waren er tegen
Het is dus zeer de vraag, of door
deze stemming al1 es in orde is. Ver
wacht wordt, dat er vele arbeiders
zijn, die straks eventueel toch niet
pp Zaterdag willen werken onder
het motief, dat zij niet aan de
stemming hebben deelgenomen. Het
is overigens ook de vraag, aldus
vertelde ons de secretaris van de
fabriekskern, de heer Brink, of de
minister met de uitslag van de stem
ming genoegen zal nemen. Acht de
minister de uitslag van de stemming
aanvaardbaar, aldus de heer Brink,
dan zal de fabriekskern alles doen,
om de arbeiders des Zaterdags weer
naar de fabriek te krijgen. Wanneer
de minister evenwel meent, dat de
stemming geen voldoende garantie
biedt, dan zal de fabriekskern zich
opnieuw dienen te toeraden.
ZEELAND KRIJGT
3 VLIEGVELDEN.
Gedeputeerde Staten van Zeeland
hebben de Provincialen Staten mede
gedeeld, dat zij zich voorlopig accoord
'hebben verklaard met de plaatsen,
zoals'deze door de Rijksluchtvaart
dienst voor de Zeeuwse vliegvelden
zijn gekozen, n.l. een terrein onder de
gemeente Ritthem op Walcheren, ten
Zuiden van de geprojecteerden rijks
weg en voor Zeeuws-Vlaanderen in
de Van Wijckhuisepolder. Het lucht
vaartterrein Haamstede, dat gepro
jecteerd is op de plaats van het door
de oorlog onbruikbaar geworden ter
rein, kan, wat dit betreft, buiten be
schouwing blijven.
De aanlegkosten bedragen volgens
de begroting voor Ritthem ca. 2 mil
lioen, voor Haamstede ca. 500.000 en
yoor Zeeuws-Vlaanderen ca. 400.000
gulden.
Ongeveer tienduizend
postduiven verongelukt
Op 29 Mei j.l. werd van Quievrain
uit (België) een wedvlucht met post
duiven gehouden, waarbij vele dui
ven, door slechte weersomstandighe
den, verloren gingen.
Naar wij thans vernemen wordt het
by deze tocht verloren gegane "aantal
duiven op ongeveer 10.000 stuks ge
schat. Dit 'ongeluk trof de z.g. Zater
dagsvliegers (houders van duiven,
die des Zaterdags hun dieren aan
vluchten laten deelnemen).
Toen de vogels gelost werden was
het weer al ongunstig. Boven de
Vlaamse kust en het eiland Walche
ren cshijnen zij in een hevig onwe-
der te zijn geraakt, waardoor 60 a 70
der duiven waarschijnlijk in de
Noordzee omkwam.
EEN ROMAN VAN HET WOUD
Paul Keiler
49)
Ik knielde bij de dode neer en
bezag zijn gezicht. Verstarring des
doods. De oogen stonden open; de
tong hing een weinig uit een met
•witte stoppelbaard omrande mond.
Balthassar, die aanwezig was trok
mij zacht weer op.
„Daar!" zei hij; „dat verklaart al
les!"
Op een bruingeverfde ronde tafel
stond met krijt geschreven;
„Krügel vryüaten. Ik heb Bianca
vermoord. Emil is onschuldig
Otto Bönisch."
„Heeft hy het gedaan? Hij?'' fluis
terde ik en wees op de dode grijs
aard.
„Ja."
Ik ging op een stoel zitten. Bal
thassar leunde tegen de muur. Nie
mand sprak een woord. Een meid
huilde hardop.
„Waneer... wanneer heeft men
hem gevonden?"
„Ongeveer 'n uur geleden. Ze heb
ben de deur opengebroken. Ze heb
ben hem dadelijk losgesneden, maar
hij was al lang dood; hy was al stijf
en koud.
„En juist deze nacht!"
De meesterknecht kwam naar vo
ren.
„De oude Bönisch was niet goed
meer bij het hoofd. Telkens "als het
onweerde, geraakte hij buiten zich
zelf. Dan kroop hij altijd in de kelder
Maar vannacht kroop hij uit de kel
der te voorschijn en toen er in het
dorp brand uitbrak, begon hij te
schreeuwen: „Alles brandt af! A?les
gaat er aan!" Daarop is hij naar zijn
slaapkamer gegaan. Wy gingen allen
naar de brand kijken. En vanmor
gen toen er niemand te voorschijn
kwam en wij ook geen antwoord
kregen op ons geklop, hebben we de
deur opengebrokenen daar hing
hij toen."
Dat was het verslag van een le
venseinde van een levenstragedie.
Eenvoudiger kon het niet verteld
wprden. Maar de hoofdzaak was toch
dit: de vreselijke gewetenswroeging
van de oude man, die uit zorg en
liefde voor zijn zoon tot moorde
naar was geworden en, in zijn een
zame verlatenheid, onder de vlam-
mentekenen des hemels wegvlucht
te uit een leven zonder geluk en
rust.
Ik keek naar het testament van de
dode, naar de met krijt beschreven
ronde tafel. Deze tafel was onge
twijfeld eens, toen Bönisch nog ge
lukkig was, een jonge vrouw en een
aantal kinderen had, het sierraad
geweest van de „pronkkamer".
Op <fie tafel van zijn oude pronk
kamer schreef de oude Bönisch, met
de lus in de linker, het krijt in de
rechterhand, zijn testament, terwijl
'buiten de bliksems flitsten, de don
der ratelde, de hagel neersloeg, de
huizen in vlammen opgingen.
Hy wilde Krüga1 redden. Hij wilde
zyn zoon redden. En nu lag hij hier
op de vloer uitgestrekt. De tong uit
de mond.
Ik was bly, dat ik me noch van
beroepswege noch van nature ge
dwongen voelde, over mensen een
vonnis uit te spreken.
Dat moet maar een ander doen,
die een beter inzicht en een sterker
rechtsgevoel bezitten dan ik.
De ogen van de dode waren star
gericht op de ijzeren haak met het
stuk lus. Zochten zij het leven? Zei-
de ze: het was verschrikkelijk
het was ontzettend, dat langzaam
geworgd worden?
„Sluit zijn ogen!" zei ik verward.
Niemand verroerde zich. Toen deed
ik het zelf. Maar de oogleden gingen
weer langzaam open, en de glazige
oogappels staarden naar de ijzeren
haak. 'ate»:*.;
„Geef me eën doek," steunde ik.
Balthassar nam de zijden das van
zijn hals. Daarmee sloten wij de oude
Bönisch de ogen,
„Gaan jullie nu naar buiten!''
Balthassar sloot het doodsvertrek.
„Een van jullie" beval hij, de
knechten, blijft hier voor de deur
staan en let op, dat er niemand, wie
het ook zij, het vertrek betreedt."
Toen drongen allen de trap af
naar beneden.
„Wat 'n laf volkje!" knarsetandde
Balthassar.
De meesterknecht 'kwam terug en
zei:
„Ik zal de wacht houden!"
„Flinke kerel!" prees Balthassar
en hield hem een vijfmarkstuk voor.
De man nam het niet aan.
„Begrijp goed, Berthold, het is
niet om de dode; die zal gêen mens
weghalen; het is om hetgeen er op
die tafel staat geschreven!"
De knecht knikte en leunde breed
tegen de deur.
Buiten gekomen wies ik mijn han
den in de gezwollen beek. Ze waren
bijna zo verstard als het gezicht van
de oude Bönisch. Ik had lang werk.
„En nu naar een telefoon!" drong
Balthassar aan. „In de „Druiventros"
ik kom anders wel niet meer in de
.Druiventros", maar vandaag maak
ik een uitzondering. De telefoon is
daar het dichtst Ibjj de hand. Ik moet
dadelijk het gerecht van een en an
der in kennis stellen."
„Ik moet u echter eerst nog iets
anders mededelen."
Ik vertelde hem van mijn ont
moeting met Emil en Elisabeth
vooral van Emil's bekentenis, dat hij
de houtzagerij in brand had gesto
ken. Balthassar was een en al verba
zing en vroeg, wat ook ik zo juist
had gevraagd:
„Heeft hij dat gedaan? Hij?"
„Ja."
„En hebt u hem laten lopen?"
„U hadt hem ook laten lopen!"
„Geen denken aan. Dat was ver
schrikkelijk lichtvaardig van u,
dat..."
Hij zwaaide zyn vuisten door de
lucht.
„Waar zijn ze heen?"
„Dat weet ik niet."
„Man!" brulde Balthassar.
Toen liep hij minuten lang met
verbeten woede naast me voort. Ein
delijk wist hij zich te beheersen. Hij
hervond zijn gewone sarcasme.
„Hm, mijnheer Hubertus, u kunt
worden wat u wilt; dichter of ko
ning of keizer bij de Hottentotten
of iets van die aard. Maar probeert
u het nooit bij de politie.''
„Dat .beloof ik graag. Overigens
komt Emil zeker terug."
„Zo. Hoe weet u dat?"
1 „Dat heeft hij gezegd."
Balthassar knikte woedend.
„Geweldig! Mijnheer Hubertus, u
had gevangenisdirecteur moeten wor
den. U zou beslist iedere Zondag
avond alle gevangenen vrijaf geven,
als ze maar beloofden 's avonds
klokslag negen voor het slapengaan
weer thuis te zyn.'"
Nu werd het toch wel al te bar.
„We zouden kunnen wedden," zei
ik.
„Waarover wedden?"
„Dat Emil Bönisch op zijn laatst
overmorgen weer terug is."
„Om hoeveel?"
„Nu.laten we zeggen om tien
duizend mark."
Met uitpuilende ogen keek hij me
aan. Toen schudde hij het hoofd.
„Neen, dat mag ik niet. Ten\eerst
wed ik principieel niet en ten tweede
doe ik het niet om zulke hoge be
dragen; dat is immoreel en zoveel
heeft 'n arme duivel als ik niet over
En danhet kan inderdaad waar
zijn, dat hy terugkomt. U kunt op dat
punt zeer juist gezien hebben."
„Hm, dus ik behoef bijgevolg geen
moeite te doen voor dergelijke ver
achtelijke baanjes als dichter-ko-
ning of keizer bij de Hottentotten,"
(Wordt vervolgd)
