3{a^ Hubertus Vliegtuig-capriolen op Soesterberg MAANDAG 14 JUNI 1948 DE LEIDSE COURANT EERSTE BLAD PAÖINA 2 LUCHTVAART-TOURNOOI Duizenden toeschouwers met stijve nekken rvUIZENDEN TOESCHOUWERS UIT ALLE DELEN VAN HET LAND volgden- Zaterdagmiddag onder gunstige weersomstandigheden op het vliegveld Soesterberg de verrich tingen, die Nederlandse vliegers met allerlei soorten toestellen uitvoerden. Het vliegtournooi werd gehouden ter gelegenheid van het veertigjarige bestaan der Kon. Ver. voor Lucht vaart. De Prins vloog mee Om half vier zou het vliegfeest- programma een aanvang nemer., doch ook daarvóór 'hadden de be langstellenden geen tijd om zich te vervelen. Zo landde omstreeks drie uur een amphibie-vliegtuig, de twee motorige PK-AKD, een in Nederl. Oost Indië thuishorend toestel. Een kwartier later kwantf de viermotorige PH-TCF „Friesland" van de K.L.M. in zichf. Dit toestel, dat bestuurd werd door de chef vliegdienst Euro pa van de K.L.M., de heer Van Ul- sen, had de pioniers van de Nederl. Luchtvaart aan boord. Deze piloten waren voor de ere- vlucht, welke op Schiphol begon, uitgenodigd door de jubilerende vereniging. Er namen o.a. aan deel: de heer Chr. H. C. Nell uit Voor schoten, balloncommandant sinds 1910 en meteoroloog, de heer J. w. van der Drift uit Leidschendam, de heer W. W. E. van Hemert te Was senaar, die zich in 1911 als 17-jari- ge jongen in een door H. van der Burg gebouwd zweefvliegtuig achter een auto liet slepen en op ander halve meter hoogte door de lucht werd voortgetrokken. Prinses en Prins aanwezig. Terwijl de DC-4 met de pioniers naar de tribune taxiede, arriveerde het prinselijk paar in een open auto op het vliegterrein. De prins was gekleed in het vliegeruniform der luchtstrij dkrachten. Het programma. De voorzitter der jubilerende ver eniging dr. ir. Damme bracht in her innering, dat Soesterberg de baker mat van de militaire en civiele luchtvaart was, door de steun en propaganda der eerste bestuurders der vererniging. In vlot tempo werd het program ma afgewerkt. Door middel van Radio DINSDAG. HILVERSUM I (301 M.) 7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgymn.; 7.50 Dagopening; 8.00 -Nieuws; 8.45 Gr. muz.; 9.15 Morgenwijding; 9.47 Arbeidsvitaminen; 10.30 Korte ge sprekken van vrouw tot vrouw; 10.50 Kleuterprogr.; fl.00 4e Concert Royal; 11.15 Orgelconcert; 12.00 Vaudeville strijdorkest; 12.30 Weerpraatje; 12.33 Cns Platteland; 12.43 De Raaff-Schut- te; 13.00 Nieuws; 13.15 The Skymas- ters; 14.00 Met naald en schaar; 14.30 Der Rosenkavalier; 16.40 De School bel.; 17.00 Dat kun jij ook!; 17.30 Zi- geurnerorkest;18.00 Nieuws; 18.15 Tom Erich; 18.30 Ned. Strijdkrachten; 19.00 Dennenheuvel; 19.15 Grooten van het Chanson; 19.45 NIWIN; 20.00 Nieuws; 20.15 Müsicorda; 21.15 Pierre Palla; 21.45 Waar was de Rembrandt? 22.00 Serenade; 22.15 Buitenlands Overzicht; 22.30 Piano; 23.00 Nieuws; 23.30 Serge Rachmaninoff. HILVERSUM II (415 M.) 7.00 Nieuws; 7.?5 Vlaamse liederen; 8.00 Nieuws; 8.15 Gr. pL; 10.15 Kleu terprogr.; 10.30 Schoolradio; 11.00 Gr. muziek; 12.03 Metropole Orkest;, 12.30 Weeroverzicht; 12.55 Zonnewijzer; 13.00 Nieuws, waterstanden; 13.45 Uit het Boek der Boeken; J4.30 Onder ons; 15.00 Schoolradio; 15.30 Gr.pl.; 16.00 Ziekenbezoek; 17.00 Na School tijd; 17.45 PhilL. Orkest; 18.30 Klaas van Beeck en orkest; 18.50 Actualitei ten; 19.00 Nieuws; 19.15 Pianoconcer ten van Mozart; 20.00 Nieuws; 20.05 De gewoneman; 20.12 Koningin Oedipoes. Sofokles. verzen van Bou- tens; 23.00 Nieuws; 23.15 Kamermu ziek. luidsprekers werd tekst en uitleg gegeven van hetgeen op de grond en in de lucht gebeurde. Reeds spoe dig werd deze reportage ook gevuld nret berichten vermissing van kleine kinderen en aankondigingen van „gevonden" kinderen en gevonden en verloren voorwerpen. De menigte volgde onder de bran dende zonnestralen en het wakend oog van marechaussee's in jeeps, po litie te paard en E.H.B.O.-ers het op stijgen van de netloze met water stof gevulde ballon, genaamd „Dr. Cannegieter", welke als comman dante had mevr. N. Boesman-Visser en als passagiers de heren J. Boes man en C. de Vos Klootwijk., de dubbele sleepstart van twee „Gru- nau Baby" zweefvliegtuigen, die de lucht werd ingetrokken door een „Tiger Moth' van de nationale lucht- vaartschool. De bestuurders der zweefvliegtuigen voerden, nadat de toestellen de verbinding met het sleepvliegtuig hadden gezamenlijk „loopings" uit boven de tribune. Dat maakte een buitengewone indruk op de zich koelte toewuivende toe schouwers. De demonstraties met militaire toestellen werden begonnen met de „Spitfire Trainer", het twee-persoons jachtvliegtuig-lestoestel van het commando luchtmacht Nederland. Drie ,.Harvard"-machines van het commando Luchtvaartopleidingen, bestuurd door instructeurs van de vliegbasis Gilze Rijen brachten iedereen in bewondering voor de wijze waarop deze vliegers hun toe stellen onder allerlei omstandig heden en vliegformatie in bedwang hadden. De Prinsesjes arriveren. Terwijl drie twee-motorige „Mit chell"- bommenwerpers van de Ma rineluchtvaartdienst „voedselpakket ten' afwierpen voor de tribune kwam een grote personenauto met escorte voorrijden. Tot ieders verrassing stapten de prinsesjes Beatrix, Irene eri Margriet uit, die met een harte lijk applaus werden verwelkomd. Zij waren juist op tijd om drie „Spïc- fires" van het commando lucht macht hun capriolen te zien uitvoe ren, welke besloten werden met een denkbeeldige aanval met rookbom men op een punt voor de tribune en een spiegelgevecht. Maar reeds was de „Friesland" weer in de lucht. Het toestel vloog enige keren zeer laag over, eerst op normale snelheid, vervolgens met twee buitenmotoren 'stil met twee motoren aan een zijde in stilstand en tenslotte met drie stilstaande pro pellers, waardoor de grote 33.000 ki lo wegende machine op een motor langs vloog. Een practisch bewijs, dat het vliegen met viermotorige machines der K.L.M. een wijze van vervder is, die zoveel mogelijk vei ligheid heeft. Als contrast n?et de dan lang zaam schijnende Douglas kwam de nieuwste aanwinst van de marine luchtvaartdienst, de snelste jager ter wereld met een normale vliegtuig motor, de „Seafury" van de marine- luchtvaartdienst met een snelheid van 800 kilometer per uur op enke le tientallen meters overrazen. Alle halzen rekten zich, alle monden gin gen open van verbazing en vele oren dicht vanwege het ronken der motor en het gieren van de lucht langs het toestel. Deze jager was nog niet geland of reeds hingen drie „Firefly" machi nes van de M.L.D. in de lucht. De piloten daarvan deden niet onder voor hun voorgangers. Zij toonden eveneens, dat zij alle vliegfiguren onberispelijk, ook in formatie kon den uitvoeren. De aandacht richtte zich daarna op het hefschroefvlieg- tuig, dat liet zien, waartoe het in staat is. Op dat ogenblik begaf Prins Bern- hard zich met kapitein vlieger Van Zinnicq Bergmann naar zijn sport- toestel, om daarmede een vlucht bo ven en om het veld te maken. De prins maakte velschillende opnamen met zijn filmtoestel o.a. ook van de helicoptère. De chef-instructeuj: van de N.L.S. de bekende vlieger Willen van Graft voerde „Crazy-flying" uit met gen „Piper Cub". Drie „Beechcraft" toestellen van de Rijksluchtvaart school, de Fokker „Promotor" en het sporttoestel van de Prins hiel den tegelijkertijd de aandacht van het publiek gevangen. De demonstraties werden besloten met een sprong door de Engelse ma joor Th. Willems, chef instructeur der paratroepen met een „Inring" parachute, uit een Dakota van de K.L.M. Daarna begaven de Prinses-Regen tes, de Prins en de prinsesjes zich naar hun auto's. Aanvankelijk slaagde de Kon. Marechaussee er in ruim baan te maken, maar de afzet ting was spoedig verbroken. Om stuwd en toegejuicht door honder den vertrok het hoge gezelschap. De Mitchell-bommenwerpers, de Fokker Promotor, enkele sporttoe- stellen kozen het luchtruim, om zich te voegen bij de Dakota van de K.L.M., die zich gereed maakte om te landen. Het amphibie-vliegtuig wilde ook starten, maar werd door een geweldige „zwerm" mensen om geven zodat het voor de piloot raad zaam was de motoren af te zetten, omdat anders gemakkelijk ongeluk ken hadden kunnen geschieden door de draaiende propellers. Eerst toen het vliegtuig ontzet was en de weg was vrijgemaakt kon het water- Jandvliegtuig zijn weg vervplgen. Zo eindigde dit goed georganiseer de vliegfeest, dat goede propaganda voor de luchtvaart in algemene zin was. ÜFDoorzitfen SLACHTOFFERS „JAN VAN GENT" GEVONDEN. De lyken varf de twee bij het om slaan van de zeilboot „Jan van Gent" op de Zuiderzee verdronken meisjes zijn drijvende gevonden. Bij de uitlopers van het „Reichs- wald" op Nederlands gebied, is een troep wtfde zwijnen gesignaleerd. In het uiterste Noorden van Limburg, het gebied van Ottersum, heeft men langs de grens de wacht betrokken om de dieren onschadelijk te maken. Reeds enkele dagen geleden heb ben jagers, iets Zuidelijker, bij Well, een wild .zwijn van bijna 100 kg. neergeschoten. De aangetroffen spo ren wijzen erop dat de zwijnen uit het „Reichswald" naar Nederlands gebied oversteken. Ter beteugeling van de ergelijke vernielingen hebben de jagers uit dit gebied zich vrijwillig gemobili seerd en de wacht betrokken. Iede re nacht patrouilleren zij op die plaatsen, waar men de dieren ver moedt. Op de jaarvergadering van de ver. „De Hollandse molen" is medege deeld, dat er in de afgelopen 25 jaar heel wat molens verloren gingen, over het tijdvak 19361948 niet minder dan 850. Er zijn volgens een recent onderzoek nog 884 industriemolens en nog 583 poldermolens in tact. Voorts bezit ons land nog 130 water molens, die in goede staat verkeren. De afgelopen oorlog heeft ons ge leerd, dat molenbezit in tijden van gebrek aan electriciteit en andere „moderne" krachten van grote waar de kan zijn. Desalniettemin is de drang naar afschaffing van het bruik der windkracht nog minstens zo sterk dan voor de oorlog, hoewel er toch een drang valt te constateren om molens b.v. te gaan inschakelen voor de electriciteitsproductie. Hier mede worden thans proeven geno men. SAMENWERKING TUSSEN KATHOLIEKE ACTIE EN ST. VINCENTIUSVERENIGING. Op 5 en 6 Juni werd in het Vor mingscentrum der Katholi.eke Actie „De florstink" te Laag Soeren een eerste bijeenkomst gehouden tussen vooraanstaande figuren uit de Ka tholieke Actie en uit de St. Vincen- tiusvereniging, ter bespreking van de onderlinge verhouding en de vormen van samenwerking. Inleiders waren dr. Ir. F. Ph. A. Tellegen, Landelijk Voorzitter der Katholieke Actie en mr. H. G. J. Morshuis, President van de Hoofd- raad van de St. Vincentiusvereni- ging. Uitvoerig werd van gedachten gewisseld over beider taak op het huidige ogenblik, terwijl wegen tot samenwerking worden gezocht. Als resultaat van deze in uitstekende verstandhouding gevoerde besprekin gen werd bereikt dat beide instan ties in de toekomst zo nauw mogelijk zullen gaan samenwerken, vooral in parochiëel verband. Verdediger van Grebbeberg begraven Zaterdagmiddag om half een werd het stoffelijk overschot van de kolo nel der infanterie (b.d.) W. F. Hen- nink, in de Meidagen van 1940 bevel hebben van het achtste regiment in fanterie, dat de Grebbeberg tot het uiterste tegen de Duitse aanval ver dedigde. met militaire eer op het Grebbekerkhof ter aarde besteld. Het was van Amsterdam per auto naar de Grebbeberg vervoerd. Hier werd de kist op een affuit geplaatst en on der treurmuziek van de koninklijke militaire kapel door een trekker „stapvoets" naar de militaire begraaf plaats gereden. Voor de affuit liep de vaandel- wacht met het omfloerste vaandel van het 8 R.I. gevolgd door een vuurpe- leton, eveneens van het 8 R.I. be staande uit 50 man. Een escorte van honderd, ongewapende grenadiers uit Amersfoort liep achter de affuit en even zoveel manschappen van hetzelf de legerdeel gingen aan het slot van de stoet. Direct achter het affuit be vonden zich twee hoofdofficieren, dragers van de militaire Willems orde, waarvan één een kussen droeg met de onderscheidingstekens van de overledene en de anders een witte lelie. Bij de begraafplaats stelden de gre nadiers en het vuurpeleton zich aan weerskanten van de hoofdingang op en onder het spelen van het Wilhel mus, droegen de dragers van het 8 R.I. de overledene naar zijn laatste rustplaats. De kist was bedekt met de vaderlandse driekleur,waarop zich de sabel van de gestorven kolo nel bevond. Een schat van bloemen werd op het graf gelegd. Wederom speelde de kapel het Wil helmus en onder het brengen van de eerbewijzen daalde de kist in het graf, waarna het vuurpeleton, aan weerskanten van de groeve opgesteld, een salvo afvuurde. Mede namens de Minister van Oor log voerde als eerste spreker de oud commandant van het veldleger, dt. lt. gen. (b.d.) J. J. D. baron van Voorst tot Voorst, het woord. „De huive ring" aldus spreker, „welke ons op deze door het bloed van zovele onzer soldaten gedrenkte plek, bevangt, laat slechts een kort, eenvoudig woord toe. De laatste eer aan de veld-s-ol- daat, die Wilhelm Hennink was, zij overeenkomstig zijn karakter: sober. Hij was een waardig militair, een veldsoldaat, een uitmuntend regi mentscommandant, beproefd in het vuur. Getrouw aan zijn eed en zijn solda- teneer boven alles stellende, had hij, temidden van dit oorlogsgeweld op de meest verantwoordelijke post staande, met zijn leven afgerekend, zo schreef hij in zijn dagboek. Zich wendend tot de weduwe kolonel Hennink zeide baron van Voorst tot Voorst: „Mevrouw, de wens van uw man, hier temidden van zijn soldaten te mogen worden be graven, strekt ook hem zelf tot eer en zij pok een voorbeeld van kameraad schap tot in de dood. Het moge u tot troost zijn, dat zolang Nederland, Ne- derland zal blijven, de laatste rust plaats van uw man in ere zal worden gehouden. Soldaten van het 8 R.I., beseft dat gij hier de laatste eer bewijst aan uw regimentscommandant, die het vaandel met de inscriptie „Grebbe berg 1940" dat gij thans in uw midden draagt, op de meest eervolle wijze uit de strijd wist te redden. Gij allen hier aanwezig, die geroe pen zijt soldaat te zijn, volgt deze rid der der Militaire Willemsorde na, die u het voorbeeld gaf van uitsteken de daden van moed, beleid en trouw. Maar gij, onze soldaten van het 8 R.I. van 1940, die hier uw helden graf hebt gevonden, uw regiments commandant is thans naast u de eeuwige slaap ingegaan. Hij ruste, evenals gij, door Gods genade en er barming in vrede". Ook de voorzitter van het kapittel der Militaire Willemsorde, de gene raai—majoor (b.d.) H. Koot, sprak mede namens de Minister van Bin: nenlandse Zaken aan de groeve en kele woorden van eerbiedige nage dachtenis. Brand in veilingloodsen 14 loodsen vernield BRAND TE HONSELERSDIJK. In de groenten- en fruitloods van de veiling te Honselersdijk brak gis termorgen een brand uit„ die tër- stond zeer grote afmetingen aannam. Het vuur vondin de opgeslagen voorraad veilingkisten en in vaten teer op de terreinen een goede prooi. De plaatselijke brandweer en de brandweercorpsen uit omliggende gemeenten, die vanwege de felle hitte voor grote moeilijkheden ston den, moesten toezien, ciat een rij van veertien houten pakiooactn totaal verwoest werd. Een zeer ongelukkige omstandig heid was wel, dat de brandspuiten uit Honselersdijk en Monster tijdens het blussen defect raakten. In één van de loodsen waren bestrijdings middelen opgeslagen, o.a, tegen co- lorado-kevers. Dit vergift verspreid de zich over de plaats en leverde groot gevaar op. Het water in a< Veilingvaart werd zodanig vergil t.igd, dat de vissen in grote hoeveel heden na korte tijd op net water dre ven. .Waarschijnlijk hebben met lu cifers spelende kinderen de brand veroorzaakt. De veiling *al in de ko mende dagen waarschijnlijk normaal kunnen, doorgaan. De" grossiers ei exporteurs, die eigenaar van de ver brande verpakkingsmaterialen wa ren, zullen wellicht moeilijkheden ondervinden. De schade wordt op ongeveer 150.000 gulden geraamd. BRAND IN EEN BANANENLOODS Aan boord van het Noorse motor schip California Ekpresse dat op weg was naar Gotenborg, ontdekte men Zaterdag brand in een van de rui men, waarin bananen waren gela den. Het schip bevond zich ter hoog te van Hoek van Holland en de ka pitein besloot te Rotterdam binnen te lopen. Het ruim waarin de brand woedde werd gedeeltelijk onder wa ter gezet. Om op alle eventualiteiten voorbereid te zijn werd het ber gingsvaartuig Meermin gereed ge houden, ook de havenbrandweer wachtte het schip op. Na aankomst van de California Express in de Waal haven begon men onmiddellijk met het lossen van de bananen uit het bovenruim. In het onderruim broei de nog steeds het stro, waarin de ba nanen trossen waren verpakt en tij dens het verstuwen van de lading werden vier mannen onwel door de WEERSVERWACHTING AANHOUDEND WARM. Droog en overwegend zonnig weer, maar in het Zuiden en Oosten van het land een kleine kans op enkele verspreide on weersbuien. Weinig verandering van temperatuur. Meest zwakke veranderlijke wind, maar later langs dé kust invallen van een koelere zeewind. Tenslotte spraken nog een vriend ro°k, die zich in het ruim ontwik van de overledene en een vertegen woordiger van de Vereniging van Oud.Strijders van het 8ste Reg. In fanterie, waarvan kolonel Hennink ere-voorzitter was en als zodanig nog op Tweede Pinksterdag op deze zelf de plaats de gevallen kameraden had herdacht. AMBTENAAR VAN POLITIE VERRIED JODEN. Het Bijzonder Gerechtshof te Am sterdam behandelde de zaak tegen de oud-ambtenaar van politie te Amster dam W. Punt, die M|detacheerd bij de afdeling Joodse ZcRten, actief heeft deelgenomen aan het arresteren van Joden. „De gevolgen van deze arrestaties waren van dien aard", dat de procu reur-fiscaal tegen P. een gevangenis straf voor de tijd van 20 jaar eiste. .telde. Zondagmorgen was alle ge vaar geweken en kon het water dat in het ruim was gepompt weer over boord worden gepompt. BRANDWEER STAAKTE HET SPEL En ging een brand blussen. Toen een schildersknecht bezig was met een brandlamp aan de dak goot van een kistenfabriek te IJssel- muiden, vlogen vonken naar de op slagplaats van houtafval. In een mi nimum van tijd stond de fabriek in brand. De brandweercorpsen uit ver scheidene plaatsen, die toevallig te Kampen wedstrijden hielden, staak ten het spel en gingen in ernst spui ten. Dank zij deze hulp was mep de brand binnen een uur meester. Toch gingen nog voor duizenden guldens aan machines verloren. BINNENLAND. De president van de hoofdraad van de St. Vincentiusvereniging, mr. H. G. J. Morshuis, hoopt Donderdag Juni zijn zilveren jubileum als Vincentiaan te vieren. Het moederhuis der Zusters Augustinessen zal van Delft wórden overgeplaatst naar „Meeren Berg" te Heemstede, welk buiten voor dit doel is aangekocht. Jhr. mr. G. Ruijs de Beercn- brouck, aftredend lid van de Tweede Kamer, staat op de nominatie ter be noeming tot lid van de Eerste Ka mer door de Prov. Staten van Lim burg aldus de „Msb". Voor zonnebrillen wordt soms een te hoge prijs berekend. De vol gende prijzen gelden voor de meest voorkomende soorten en kwaliteiten: grote zonnebril 1.75, kleine zonne bril ƒ1.50, bazargoed ƒ1. Op zijn verzoek is eervol ont slag verleend aan prof. dr. J. J. van Loghem, hoogleeraar in de gezond heidsleer aan de Gem. Universiteit te Amsterdam. Éen „Ned. Ver. voor Scheep vaart en Luchtvaart" is opgericht. Se cretariaat: Ant. Duyckstraat 49, den Haag. Bedragen van postchèques tot een maximum van ƒ5000.kunnen weer worden thuisbezorgd Aan ver zoeken om uitbetaling in bepaalde coupures zal in de regel niet kunnen worden voldaan. In het telefoonverkeer met Bel gië zullen voortaan weer ijl-gesprek- ken zijn toegelaten. Óp 84-jarige leeftijd is te Horst (L.) overleden de emeritus-deken Th. Creemers. Onlangs nog vierde hij zijn diamanten priesterfeest. Tot 1946 stond hij aan het hoofd van een uit gestrekt dekenaat. Van de slachtoffers van de Apel- doornse vliegramp (vliegtuig stortte op dak van H.B.S.)- is Zaterdag een granieten gedenkteken onthuld. Een grote fraude met paarden- vet is ontdekt te Schagen. O.a. zijn gearresteerd de directeur van de Vleeskeuringsdienst en de destruc- teur bij het abattoir. Een internationaal congres van kwekers-selecteurs zal van 21 tot 24 Juni te Scheveningen worden gehou den. 'Opening door minister Mans- holt. In Scheveningen is Zondagmid dag omstreeks 17.45 uur .de 8-jarige G. P. uit de Korendijkstraat, die zich te ver in zee had gewaagd, verdron ken. Hij werd door twee burgers rit het water gehaald en werd in bewus teloze toestand naar het ziekenhuis aan de Zuidwal overgebracht. In de loop van de avond is hij daar over leden. Zaterdagavond werd bij de poli tie te Zandvoort aangifte gedaan van vermoedelijke verdrinking van de 21- jarige ongehuwde Arie Knibbe uit Haarlem. Zijn bovenkleding werd verlaten bp het Zuiderstrand aange troffen. Vannacht en vandaag weid tevergeefs door leden de Zar.dvoortse reddingsbrigade en met behulp van speurhonden naar de vermiste ge zocht, echter zonder resultaat. In de Waalhaven te R'dam is, Zondagmiddag omstreeks 4 uur de 17-jarige fabrieksarbeider M. A. Es- sers uit de Verboomstraat bij het zwemmen verdronken. Dreggen mocht tot heden geen resultaat ople veren. - Bij de Kon. Petroleum-mij. zijn over de gehele wereld 230.000 perso nen in dienst. Beschikbaar winstsaldo 93.075.201 (v.j. 80.429.551). De raffinaderij in Pernis verwerkte in 1947 50 pet. meer dan in 1938. Bijna 3 millioen heeft de ge meenteraad van den Bosch beschik baar gesteld voor de uitvoering der grond- en kunstwerken ten behoeve van het uitbreidingsplan-Zuid. De vlag van Overijsel zal wor den samengesteld uit vijf even hoge banen vai^ rood, geel, blauw, geel en rood, waarvan de blauwe baan gol vend. EEN ROMAN VAN HET WOUD Paul Keiler 46) Juist toen we hijgend en doornat de moerashut bereikten, stortte de half-verweerde schoorsteen op de in elkaar gezakte houten wanden om laag. Vergeefs vocht de regen tegen het vuur. „Te laat!" knarsetandde Balthas- sar: „te laat! Hier heeft de hemel reeds gevonnist!" „Vrouw Krügel!" brulde hij plot seling; „vrouw Krügel, waar zit je? We komen je te hulp; we zuljen je niets doen!" Geen antwoord. De storm huilde, de regen kletterde, het vuur siste venijnig tegen het water. De hut was reeds geheel in vlammen opgegaan. De half vergane wanden, overal met mos aangeplempt, waren een gewil lige prooi der vlammen geweest. Ea'thassar riep nog een paar maal Volkomen tevergeefs. „Ze zijn door de bliksem getrof fen en verbrand," zei hij eindelijk. We hebben morgen alleen nog maar naar hun overblijfselen te zoeken." Beneden in het dal woedde het noodweer. Iedere minuut flitste een bliksem omlaag. Plotseling laaide er een tweede vuurgloed op en nauwe lijks enkele ogenblikken later een derde. Diep geschokt stonden wij tegen over deze verschrikkelijke ramp. Het was alsof we het einde der we reld beleefden. Balthassar vocht met zijn tranen. „Mijn dorp! ftfijn mooie, goeie dorp!" Doch spoedig herstelde hij zich. „Vlug naar beneden! U, veldwach ter, houdt hier de hele nacht wacht bij de hut. Geen mens mag de puin hopen aanraken!" Men kon het de man aanzien, hoe onaangenaam hy de opbracht vond; maar hij legde zyn vinger aan zijn uniformpet en zei: „Jawel, mijnheer de 'baljuw ZESTIENDE HOOFDSTUK De hoeve van de tuinder stond in brand en eveneens de smederij. Er heerste een paniekstemming in het dorp. Verbijsterd haastten zich de beangste mensen door het noodweer ieder vreesde voor zijn eigen have heen en weer. Aan een ordelijk blussingswerk viel niet te denken; en goed. Het noodweer woedde voort Daarbij begon het nog hevig te ha gelen, zulke scherpe stukken ijs, dat ieder die niet gewond wilde wor den, naar binnen moest vluchten. Balthassar kreunde van verdriet. „De hagel dorst al het koren, dat 'nog buiten staat, kapot,'' zei hij. „Waarom wordt onze gemeente zo zwaar beproefd?" Deze vraag scheen in de lucht fe hangen en werd tenslotte overal uit gesproken. En er werd een boosaardig ant woord gevonden, niemand weet door wie het eerst maar reeds kort na middernacht wer.d er overal ge mompeld: „Elisabeth Ranke is de schuld f Zij durft de lamp bij het kruis nog aan te steken, terwijl ze geen maagd meer is! De verzorgster van onze eeuwige lamp is een s!et!" Nieuwe, boze geruchten verspreidden zich; ergens was het opnieuw ingeslagen. De geruchten werden niet bevestigd maar de opwinding nam hand over hand toe. Iedereen wilde thuis zijn en snelde toch weer, zodra de hagel iets minder werd, verbijsterd de straat op. Tegen drie uur grauwde de dag; hagel en regen hielden op. Velen lie pen nu naar de nabijgelegen akkers en kwamen jammerend terug. „Alles is tegen de grond geslagen! Alles is verloren!" De opwinding onder de bevolking nam toe. Niemand ging slapen. Al len waren zwaar getroffen, het meest natuurlijk de beide gezinnen, wier woning was afgebrand. In het eerste morgenlicht kwam een joelende troep de straat op naar boven, meest jonge kerels en jonge vrouwen Voorop liep de smid. Ik vermoedde tegen wie het onheil zich richtte.-Daarom snelde ik naar het huisje van de Rankes. „Elisabeth Ranke red u! Verlaat het huis. Ga naar de school, naar juffrouw Isenloh. Zij moet u zo lang verbergen, tot de mensen weer hun bezinning terug hebben. Hoort u wel, daar komen ze al aan!" Het meisje begreep het gevaar en ontvluchtte door de achterdeur. Buiten barstte het gejoel reeds los „Naar buiten met de deern! Het is een slet, die onze lamp verzorgt. Zij is de schuld van alles. Slaat ze dood! Wij worden voor haar gestraft. Slaat haar dood! Rukt haar de haren uit het hoofd, rukt haar de vodden van het lijf!" In een donker hoekje van het huis hurkte moeder Ranke, geheel gebro ken. Huilen kon ze niet meer; zij kermde als een zwaar gewonde. Ik rukte de voordeur open en trad op de drempel. „Mijnheer Hubertus!" werd er ver wonderd geroepen. „Dat is d'r tweede lief!" riep een brutale kerel. Ik schreeuwde: „Mensen! Vannacht heeft ons 'n grote ramp getroffen. Bij een ramp moet een mens zijn verstand bewa ren, verstandig denken en hande len, anders gaat alles verloren. Weest verstandig mensen! Wij zul len de wegen en middelen vinden om raad te schaffen in deze nood. Waar ik zelf kan helpen zal ik dit niet nalaten. Het meisje dat jullie zoekt is hier niet in huis. Ik geef juVie mijn woord van eer, dat ze hier niet is alleen haar oude moeder die jullie kennen als een eerbare vrouw, is hier en is halfdood van verdriet en angst. Spaart haar! Keert naar huis terug!" Eerst zwijgen. Zwak instemmend gemompel. Dan echter opnieuw de kreet: „Zij is de schuld! Zij is een slet. Zij heeft ons kruis geschandvlekt. Zoekt haar!" Toen verloor ik heJaas mijn ge duld, het enige, dat iemand, die tot de menigte spreekt, nooit" ver liezen yiag. „Jullie praat nonsens! Begrijp jullie niet, dat dat nonsens is? God straf geen mens om de zonde van anderen. Christus liet zich door Maria Magdalena de voeten zalven, en Hij zou niet dulden, dat zo n on nozel lampje voor een woudkruis door een zondares werd verzocht,? Past op! Het recht is niet aan jullie zijde!" Tumult het volksrecht ejstte zijn offer. 0 „Oho, oho, hij neemt het voor haar op. Hij is er ook een uit de stad. Precies zoals die anaere ploert die schilder, die alle meisjes in het verderf stort. Vooruit! Vooruit grijpt die kerel!" Een kluwen van mensen drong naar voren. Ik liep gevaar. Maar als uit de aarde opgerezen stond plotseling Balthassar naast me. „Kalmte!" brulde hy. „Drie minu ten kalmte. Dan kunnen jullie" doen, wat je wilt. Laat me alleen even voor he gerecht in de stad noteren wie er aan deze huisvredebreuk hebben deelgenomen.'* Stilte... men drong terug... (Wordt vervolgd)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 2