S)e £cid6e6ou/fcattt
Een offensief in plaats van
wapenstilstand
Amerikaans Huis verlaagt
Marshall-hulp
Anjers gratis
Soedirman rinkelt met de sabel
ZATERDAG 5 JUNI 1948
39ste JAARGANG
Directeur: C. M. VAN HAMERS VELD
Hoofdredacteur: TH. W1UMER
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Wilde zwijnen in de Leidsche Hout!
De autoriteiten onderzoeken of dit
ook verband houdt met de steun-
actie aan het Don-Boscohuis.
U weet wel giro 230414. Ad..
Bar. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. eb Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.30 p. w., £130 p. mnd-, 3.90 p. kwart. Franco p. p. 4.65 - Advert.! 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 4.50
DE PALESTIJNSE
KNOOP
*een grandioze verwarring. Zel
den zal er een strijd geweest zjjn, die
de wereld zozeer ter harte gaat en
desondanks onvermijdelijk en wel
haast onstuitbaar is gebleken.
De hele Christenheid verzet zich
tegen het denkbeeld, dat in Jeruza
lem de H. Plaatsen worderj gebom
bardeerd en is toch machteloos om
de twee strijders uit enkander .te ha
len. De internationale draden, welke
de wereld over het Midden-Oosten
heeft gespannen, zyn tot een onont
warbare kluwen in elkaar gedraaid.
Het zijn niet slechts twee volken,
die elkaar het bezit van een stuk
grond betwisten; het is een hele we
reld, die in zichzelf verdeeld is en in
zijn verscheurdheid geen uitweg kan
vindefl.
De Verenigde Naties hebben de
knoop trachten door te hakken door
„ieder het zijne te geven", maar de
Arabieren zeiden: „Daarmee geven
jullie aan een ander wat ons alleen
toekomt". En zij weigerden de uit
spraak van de Ver. Naties te aan
vaarden, wat zij ongestraft konden
doen, omdat de V.N. hadden nagela
ten om een sanctie achter hun be
sluit t# plaatsen, bang als zij waren
om een Russisch leger te moeten
dulden op dit grondgebied. „Wij
krijgen die kerels nooit weer weg
zei Amerika. Intussen liet de manda
taris, Engeland, die was aangesteld
om de orde te bewaren, zijn taak in
de steek; hij had er genoeg van. De
Joden namen alvast het een en ander
wat hun krachtens het verdelings
plan niet toekwam, o.a. Jaffa, dat
Arabisch was, waarmee zij aan de
Arabieren een welkome' aanleiding
gaven om te spreken van Joodse
agressie, waartegen de Palestijnse
Arabieren de hulp van hun buiten
landse broeders konden inroepen.
De Veiligheidsraad werd in de"
zaak gemengd en besloot na veel vij
ven en zessen, eens te gaan infor
meren, hoe het nu eigenlijk zat daar
in Palestina. Hadden nu de Joden
de Arabièren aangevallen, of hadden
de Arabieren de Joden aangevallen?
Ondanks alle bewéringen en on
danks alle beloften om de H. Plaat
sen te ontzien, was Jeruzalem het
ergste mikpunt van de kanonnen.
Het dreigde het Joodse Stalingrad
te worden.
Eindelijk kwam de Veiligheidsraad
tot een kloek besluit en beval, dat
het uit moest zijn. Een wapenstil
stand van vier weken werd bevolen.
Beide partijen nampn hèt aan. Er
wordt nog steeds gevochten.
WIJ KUNNEN het niemand kwalijk
nemen, wanneer het hem lichte
lijk duizelt bij al deze verwarring.
De zaak is deze, dat de Jpden zo
wel als de Arabieren de wapenstil
stand in principe hebben aanvaard,
maar allerlei voorwaarden hebben
gesteld. De voórwaarden van de Jo
den zijn onaannemelijk voor de Ara
bieren, die van de Arabieren zijn niet
te aanvaarden door de Joden. Om nu
de wapenstilstand niet tot een was
sen neus te maken, heeft de Veilig
heidsraad erin toegestemd, dat aan
de gestelde termijn niet de hand be
hoeft te worden gehouden, maar dat
de aanvangstermijn nader zal wor
den vastgesteld in overleg met de of
ficieel aangestelde bemiddelaar der
V.N., graaf Bernadotte, de voorzit
ter van het Zweedse Rode Kruis.
Deze probeert thans de voorwaar
den van beide partijen zo goed mo
gelijk met elkaar in overeenstem
ming te brengen, waarna dan een be
gin kan worden gemaakt met de
werkelijke uitvoering van de wapen
stilstand.
Is deze eenmaal een feit, dan zal
het zeer moeilijk zijn om de strijd
we?r opnieuw aan te vatten, ook al
geldt de wapenstilstand slechts voor
vier weken?
Wij willen de capaciteiten van
graaf Bernadotte.niet onderschatten
en vertrouwen, dat hij in die vier
weken aangenomen, dat het hem
lukt de wapenstilstand in practijk
te brengen de Joden en Arabie
ren kan bewegen, om langs andere
meer vredelievende wegen een oplos
sing voor hun moeilijkheden te zoe
ken. Maar eerlijk gezegd, kunnen wij
dat nauwelijks geloven.
Het probleem is niet van vandaag
of gisteren; reeds jaren en jaren is
men eraan aan 't dokteren.'De enige
uitkomst lijkt, dat de Ver. Naties
eenvoudig hun wil opleggen en het
verdelingsplan doorzetten. Daarbij
zal Jeruzalem onder neutraal be
wind moeten worden gesteld, waar
door de Heilige Stad laten we 't
hopen zal-ophouden een twist
appel te zijn tussen Joden en Ara
bieren.
Deze oplossing staat er thans gun
stiger voor dan voorheen, omdat er
een aanmerkelijke tegemoetkoming is
ontstaan tussen de standpunten en
opvattingen van' Engeland en Ame
rika.
De Arabieren zullen daarbij een
veer moeten laten: zij zullen hun as
piraties van een één en onverdeeld
Palestina moeten prijsgeven. Maar
eens zal er tenslotte toch een drage
lijke vrede moeten komen en voor
dit'primaire doel moet veel wijken.
DE PALESTIJNSE PUZZLE
Het eerste zeegevecht voor de kust
vrijwilligers voor verde
diging van heilige plaatsen
De Romeinse delegatie van het be
heer der Heilige Plaatsen in Pales
tina heeft meegedeeld, dat te Rome
een recruteringscentrum voor vrij
willigers ter verdediging van de Hei
lige Plaatsen en van religieuze, lief
dadige en culturele instellingen dor
Katholieke Kerk. in Palestina is ge
opend. De aan t& werven strijd
macht zou uitsluitend een bescher
mende taak krijgen. Het staatssecre
tariaat van het Vaticaan is van een
én ander op de hoogte gesteld.
Ten Vaticane is verklaard niets
van het plan af te weten. In be
trouwbare Vaticaanse' kringen ge
looft men niet, dat deze ontkenning
betekent, dat het Vaticaan het plan
afkeurt, doch dat het zich met de
stilstand schijnt heel anders te zullen uitpakken dan verwacht kon
worden. In plaats van met vechten op te houden heeft het Egyptische
opperbevel althans volgens het Arabische -tfeekblad „AdVbar el
jom" bevel gegeven tot een offensief "door land-, zee- en lucht
strijdkrachten, te beginnen Zaterdagmorgen om 4 uur. Als inleiding daar
toe verschenen gisteren vier Egyptische oorlogsschepen aan de kust in
de nabijheid van Tel Aviv voor een landingspoging. Na een strijd van
drie uren moest hetEgyptische eskader zich evenwel terugtrekken.
Dit was het eerste zee-gevecht sinds het uitbreken der vijandelijkheden
in Palestina.
Een overzicht van de
fronten
Aan de hand van de laatste be
richten uit Joodse en Arabische bron
geeft Reuter het volgende overzicht
van de fronten in Palestina:
Zuidelijk front: De Joden omsin
gelden enige Egyptische pantser
strijdkrachten te Isdoed, 32 km. ten
Zuiden van Tel Aviv, waarna zij
overgingen tot een artillerie- en
luchtbombardement. De Iraakse
strijdkrachten zouden op één plaats
12 km van Tel Aviv verwijderd zijn.
Centraal front: Van het strijdto
neel in Jeruzalem, noch van de
strijd om Latroen zijn nadere be
richten bekend.
Noordoostelijk front: De Joden zijn
Jen in binnengedrongen, waar een
strijd vafï huis tot huis werd gele
verd, terwijl Joodse artillerie het
centrum van de stad beschoot.
Volgens het Iraakse legerbericht
zijn 5.000 Joden op de vlucht ge
jaagd nadat zij voor de poorten van
Jenin waren verslagen. Zij lieten,
aldus dit bericht, 580 doden adhter.
Voorts werdéi> duizend Joden ge
wond en een groot aantal krijgsge
vangen gemaakt.
immigratie-verbod is het
struikelblok.
De Veiligheidsraad zal Maandag
bijeenkomen ter bespreking van een
boodschap Van de bemiddelaar der
N., graaf Folke Bernadotte, vol
gens welke de immigratiekwestie
het struikelblok vormt op de we'g
naar een bestand in Palestina.
Slechts de interpretatie van
uitdrukkingen „militaire personeel"
en „mannen van weerbare leeftijd"
zou een. overeenkomst tussen par
tijen in de weg staan.
De kernvraag is, of gedurende de
tijd van de wapenstilstand mannen
die de leeftijd hebben om soldaat te
zijn, in het Joodse deel van Pales
tina mogen binnenkomen, op voor
waarde. dat zij in die periode niet
gemobiliseerd worden of militaire
opleiding ontvangen.
ANJERDAG* Z. K. H. Prins
'Bernhard heeft op Paleis Soestdijk
een persconferentie gegeven in ver
band met de dit jaar ter gelegenheid
van zijn verjaardag te houden Anjes-
dag. Wij zien hier de heer Mulder,
directeur van het Prins Bernhard
Fonds tijdens de persconferentie, ter
wijl de Prins aandachtig luistert.
finland krijgt lening van
sovjet-unie.
Finland heeft een Sowjet aanbod
aanvaard voor een lening-ten bedra
ge van ruim dertien millioen gulden
tegen twee procent rente, terug tc
betalen in een andere valuta dan de
dollar.
Deze lening volgt na het kwijt
schelden van de helft der resteren-
vorming van de strijdmacht niet will de herstelbetalingen, die Finland
inlaten daar het mogelijk is, dat po- aan de Sowjet-Unie verschuldigd is.
litieke betekenis aan het plan wordt Volgende maand zijn er verkiezin-
toegekend. gen in Finland.
Verlaging bedraagt 25 procent
LIET AMERIKAANSE Huis van Afgevaardigden heeft gisterdh het voor
stel van zyn begrotingscommissie om de hulp aan het buitenland voor
het komende jaar te verlagen van 6 inilliard op 533 millioen tot 5 mil
liard 980 millioen dollar en dit «laatste bedrag te verdelen over 15 in-
plaats van 12 maanden in behandeling genomen.'
een ondersteuningsplan worden ge
degradeerd, zei minister Marshal^
prinses elizabeth.
ziet blijde gebeurtenis
tegemoet.
Omstreeks midden-October ver
wacht de Britse kroonprinses Eliza
beth moeder te worden. Het kind zal
eventueel na Elizabeth in aanmer
king komen voor bestijging van de
*Britse troon.
achste eeuwfeest van een
Hongaars bedevaartsoord
Op 5 en 6 Juni zal in tegenwoor
digheid van de Kardinaal-Primaat
van Hongarije, zeven bisschoppen,
talrijke abten, prelaten en een ont
zaglijk aantal geestelijken en leken
te Mariagyüd het 800-jarig bestaan
worden gevierd van dit oudste en
geliefste bedevaarsoord van Honga
rije, Tegelijk met deze luisterrijke
herdenkingzal aldaar het jaarlijkse
nationale Maria-Congres worden ge
houden.
Daar het ministerie van Verkeer
g<een enkele ajctra trein ter beschik
king wilde stellen, zujlen de tien
duizenden pelgrims ditmaal te voet,
per rijwiel, te paard of per wagen
de tocht naar het genade-oord ma-
ken. Sommige processies zullen da
genlang onderweg zijn.
Een amendement van de Republi
keinse afgevaardigde Dirksen om 5
milliard 980 millioen dollar toe te
kennen voor 12 en niet voor 15 maan
den werd verworpen met 148 tegen
113 stemmen. Dat kwam practisch
neer op een verlaging van de bui
tenlandse hulp met meer dan een
milliard dollar.
marshall is er niet over te
spreken.
Als vermindering van de fondsen
voor het plan van Marshall doorgaat,
(de Senaat moet de vermindering
ook nog goedkeuren) zal het gehele
programma van een herstelplan tot
gisteren.
Hij waarschuwde er voor, dat een
dergelijke wijziging in geheel West-
Europa „een zeer ernstige politieke
reactie" teweeg zou brengen.
Een verslaggever, die aan Marshall
commentaar vroeg op de verminde
ring van de gelden van. ERP, sprak
over „enige verlaging". De minister
van buitenlandse zakén herhaalde
daarop de woorden „enige verlaging".
Toen lachte hij kort en scherp, als
of hij tot uiting wilde laten komen,
dat hij de vermindering geweldig
groot vond.
Voor Prins Bernhard fonds
Dezer dagen zal de postbode bij
u een langwerpige groen-witte kaart
in 'de bus v werpen. Bij nadere be
schouwing zult u zien, dat in deze
kaart zes anjers zo zijn gestanst, dat
ze met een lichte druk van uw duim
tot zes afzonderlijke papieren bloe
men worden. Deze anjers zijn voor
u bestemd. U behoeft er niets voor
te betalen en als uw gezin geen zes
leden telt, kunt d een groter gezin
er mee verblijden.
En drie anjers kunt u, evenals in
Juni 1940, toen de witte anjer tot
een waar symbool van onze vry-
heidswil werd, dragen op de ver
jaardag van Prins Bernard, op Dins
dag 29 Juni. Siert de anjer u als
zinnebeeld van onze vrijheid,zij is
niet volledig zonder het rood-wit-
blauwe lintje, dat precies om de
groene steel past.
Deze wimpel kunt u krijgen bij
uw kruidenier, uw bakker, uw ban
ket bakker, uw sigarenwinkelier of
ffw bloemist. Het bedrag, dat u in
de offerbus, die bij uw winkelier ge
reed staat, werpt, zal al naar ge
lang uw draagkracht het bedrag zijn,
dat u de vrijheid waard is.
Dit is het thema, dat voor Anjer
dag 1948 is gesteld.
Natuurlijk kunt u ook voor het
Prins Bernardfonds gelden storten.
U kunt dit doen door overschrijving
op de bankrekening van bet fonds
bij de Ned. Handelmaatschappij of
op postrekening 500900.
In de witte zaa.1 van het paleis
Soestdijk leidde Prins Bernard de
actie voor Anjerdag in. Hij ontving
hier een groot aantal persvertegen
woordigers, die hij nogmaals de
doelstellingen van het fonds uiteen
zette.
De winkeliersorganisaties, die bij
LUITENANT-GENERAAL D. VAN
VOORSTEVEKINK ONDERSCHEE
DEN. Veldmaarschalk Montgome
ry decoreerde Donderdag op het Mi
nisterie van Oorlog, te Londeh Luite
nant-Generaal D. van Voorst Eve-
kink, gedijrende de oorlog comman
dant van alle Nederlandse troepen
WOLKBREUK IN TURKIJE.
Tengevolge van een wolkbreuk-te
Ammasia zijn vijfhonderd huizen in- in Engeland, met het insigne 'van de
gestort, waarbij drie-en-tachtig per- „Companian of the Order of the
sonen om het leven zijn gekomen. I Bath".
Twaalf partijen
In de 18 kieskringen van Nederland
vond Vrijdag 4 Juni de indiening'
plaats van de candidatenlijslen der
partijen of groepen, die aan de ver
kiezingen voor de Tweede Kamer op
Woensdag 7 Juli a.s. zullen deelne
men.
In totaal hebben 12 partijen of
groepen van de gelegenheid gebruik
gemaakt om candidatenlijsten in te
dienen. Tien partijen of groepen heb
ben in alle 18 kieskringen van Neder
land een lijst ingeleverd.
In de kieskringen Arnhem, Nijme
gen, Rotterdam, Den Haag, Leiden,
Dordrecht, Amsterdam, Haarlefci,
Utrecht, Leeuwarden, Groningen en
Maastricht heeft voorts de „oude S.D.
A.P. Vooruitstrevende Partij voor
Wereldregering" een candidatenlijst
ingediend, terwijl in de kieskringen
Rotterdam en Amsterdam nog een
twaalfde partij een lijst met candidd-
ten heeft ingeleverd nl. de revohition-
nair communistische partij.
Bij de verkiezingen voor de Twee
de Kamer in 1946 waren er 10 par
tijen of groepen die een candidaten-
lyst hadden ingedienö. Van deze 10
partijen hebben de Protestantsche
Unie, de Bellamy partij en de groep
Rodrigues Lopez bij de candidaatstel-
ling voor 1948 niet opnieuw lijsten in
geleverd, terwijl de lijst Weltei\ de
Onafhankelijke Nationale Groep, de
Middenstandspartij, de Oude S.D.A.P.
Vooruitstrevende Partij voor Wereld
regering en de Revolutionair Commu
nistische Partij als nieuwe partijen of
groeperingen, die aan de verkiezin
gen wensen deel te nemen, kunnen
worden gekenmerkt.
de verkoop van de' rood-wit-blauwe
wimpeltjes, die bij de papieren an-
iers behoren, medewerken omvatten
ruim 50.000 leden. Zij allen hebben
zich beschikbaar gesteld om het
irerzamelapparaat te vormen. Daar
naast hebben - de commissarissen
van de Koninginen drie burge
meesters der steden Amsterdam,
's-Gravenhage en Rotterdam zich
bereid verklaard het voorzitterschap
van de regionale onderafdelingen, de
anjerfondsen te aanvaarden. Zij
fungeren in die functie als aan
voerders van de burgemeesters van
hun ressorten om v?n hun kant de
actie te doen slagen.
Op Maandag 21 Juni a.s. zal de
actie grootscheeps worden ingezet.,
Op 19 Juni, dus enige dagen voor
die datum zal minister Gielen via
de radio nog een beroep op het Ne
derlandse volk doen en als de actie
reeds een stuk op weg is, zal mi-
nister Drees op 23 Juni hieraan
nog enige woorden toevoegen. De
opbrengst van-de collecte en de be
dragen, die op postgiro en bankre
kening in de komende dagen zullen
worden gestort, zullen tezamen het
bedrag vormen, ,dat het Nederlandse
volk de vrijheid waard zal blijken te
zijn.
Groente naar
Duitsland
Overeenkomst
„zeer binnenkort"
Blijkens mededeling van het Cen
taal Bureau van de Tuinbouwveilin
gen wordt de totstandkoming van een
overeenkomst voor groentenlevering
aan de Duitse burgerbevolking zeer
binnenkort tegemoet gezien. De on
derhandelingen zijn in het laatste
stadium.
Het contract zal lopen tot 1 Mei
1949. Het omvat de levering van
87.500 ton vroege en zomergroente
en 112.500 ton late en wintergroente.
Het aanbod van Nederland, onder
conditie van leveringsplicht, is geba
seerd op nauwkeurig onderzoek. Bin
nenlandse markt noch export naar
andere landen" mag door deze leve
ring in gevaar komen.
Op de zomer-lijst komen 10.000 ton
tomaten en 8000 ton komkommers
voor alsmede 10.000 ton andijvie. Van
Amerikaanse en Duitse zijde is ver
zocht de hoeveelheid andijvie sterk
in te krimpen, aangezien dit product
in Duitsland onbekend is. Ook de aan
geboden hoeveelheid van 35.000 ton
koolraap wordt te hoog geacht.
De groente is tegen een gemiddel
de prijs per ton franco grens aange
boden, waarbij rekening met de kost
prijs middels een „glijdende schaal"
wordt gehouden, zodat de kweker
vrijwel onafhankelijk, van het ge
teelde product een regelmatige op
brengst in geld per oppervlakte-een-
heid ontvangen kan.
Tot én met 20 Mei werd ruim
12.500 ton groenten naar Duitschland
verzonden.
gOEDIRMAN, de commandant vyi het Republikeinse leger, gaat drei
gementen" gebru^cen. Hij richt zich tot $e regering in Djokja. Wan
neer deze zou toegeven aan de Neder Iandse eisen tot opheffing van het
Republikeinse leger en de buitenlanse betrekkingen van de Republiek,
zo4 dit .voor het leger aanleiding zijn om de zaken in eigen hand te nemen
DE REPUBLIEK MOET
NEDERLANDSE UITZENDINGEN
UIT CANADA.'
De verwanten in Nederland van c\,
thans reeds vele duizenden Neder
landse immigranten in Canada en
verder allen, die sedert de bevrijding
van ons land door de Canadezen in
relatie staan tot Canada, worden her
innerd aan de Neder^ndse uitzendin
gen van de Canadese-radio^omroep,
elke dag van kwart voor zes tot
kwart voor- zeven des.' avonds
Woensdag ook van "half yijf tot kwart
voor vijf op golflengten 16.84 meter
en 19.58 meter.
MOBILISEREN
Ook is hij van oordeel, dat de Re
publiek binnenkort volledig moet
mobiliseren- om de Nederlandse
agreSsie te weren. Volgens zijn zeg
gen is het Republikeinse leger bereid
om tot het leger van de Verenigde
Staten van Indonesië toe te treden.
Maar dan' moet dit uitsluitend uit In
donesiërs bestaan en mag er geen
„vreemd" leger meer in Indonesië
zijn.
Van Republikeinse zijde is Aneta
verteld, dat de Republiek niet van
plan is haar buitenlandse betrekkin
gen uit te breiden. Hieraan voegde
men toe, dat het aannemelijk is, dat
de eenmaal vastgestelde politiek niet
tot ratificatie van de overeenkomst
van Soeripno met de Sovjet-Unie zal
leiden. In Soeripno's machtiging is
opgenomen, dat zijn handelingen aan
ratificate door de Republikeinse re
gering onderhevig zijn.
MOH. ROEM OVER SOEDIRMAN'S
UITLATINGEN.
Jji verband met de uitlatingen van
de republikeinse generaal Soedirman,
dat in de Republiek een algehele
bilisatie moet worden uitgevaardigd
en dat de T.N.I. onder bepaalde om
standigheden „de zaken in eigen
hand zou nemen", heeft Moh. Roem,
de voorzitter der repub. delegatie
voor de onderhandelingen met Neder,
land, aan Aneta medegedeeld, dat de
repub. regering geen mobilisatie
weegt en dat men integendeel juist
bezig is met de demobilisatie van de
vroegere leden der T.N.I. Degenen
daarvan, die uit West-Java afkomstig
zijn, zullen naar West-Java worden
teruggezonden.
AMERIKANEN OVER
COMMUNISTISCHE INFILTRATIE
IN INDIë.
De „Morning Herald" te Sydney
publiceert een groot opgemaakt be
richt uit Batavia van haar correspon
dent in het Verre Oosten, J. Percival,
volgens hetwelk Amerikaanse politie
ke militaire waarnemers in Indië vèn
mening zijn, dat het voortschrijden
van het communisme in Centraal Ja
va een onderdeel is van het Russische
plan, om» Zuid-Oost Azië onder con
trole te krijgen. Volgens Percival zijn
deze waarnemers van mening, dat
het communisme in Indië wordt gefi
nancierd vanuit Siam en Australië.
JEUGDIGE BELANGSTELLING
VOOR STAATSZAKEN, De jeugd
van Palembang .toonde grote belang
stelling in de staat kundige zp belang
rijke gebeurtenis van de installatie
van de adviesraad van Zuid-Sumatra.
Een koJiA&Üje...
Laat u nooit voortjageh, haasten
maar leer vlug, flink te werken: over
ijling lijdt slechts tot zenuwachtig
heid.
