Hubertus
J{a%te
B aefifreó ptefiinty
3nbe i)rooïi)cïieditie
DOLLE
DADEN
DONDERDAG 3 JUNI 1948
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 2
VACANTIEGANGERS EN DE
KAMERVERKIEZING.
Nu de verkiezingen voor de Twee
de Kamer in aantocht zijn, vragen
zij, die op de dag van 'de stemnuag
7 Juli a.s. elders in het land
nn-t vakantie vertoeven, wat zij moe
ten dceri om nur- stem te kunnen
uitbrengen Voor vacantieeanger- is
de regeling getiuifen, dar zij uiter
lijk op 23 Juni a.s. in de gemeente
waar zij woonaentig zijn of in de ge
meente waarin zij op Ï.Juli zullen
veitceven, aan hel gemeentebestuur
dienen mede te delen, waar zij wen
sen te stemmen. Zij, die in het bui
tenland vertoeven, kunnen geen stem
uitbrengen, tenzij zij tussen 1 Octo
ber en 1 December van heti vorige
jaar hebben kennis gegeven van hun
afwezigheid wegens beroepsbezig
heid in het buitenland. Dit laatste
betreft meer zeelieden, Rijnschip
pers en handelsreizigers, die kunnen
aantonen, dat zij langer dan drie da
gen afwezig zijn. Deze k,unnen dan
bij volmacht hun stem doen uitbren
gen.
Voor militairen die in Indië of el
ders in het buitenland vertoeven, is
de regeling van stemmen bij -vol
macht getroffen. Zij moeten dan in
hun plaats van legering of aan boord
een formulier in duplo invullen,
waarvan een exemplaar naar Neder
land wordt gezonden. Zij, die dan
gemachtigd worden voor hen een
stem uit te brengen, ontvangen een
oproep van het gemeentebestuur om
dat machtigingsformulier te komen
halen. Men denke er echter wel aan,
dat birtnen vijf/dagen aan die oproep
gevolg wordt gegevens, anders is het
recht om bij volmacht te stemmen
verlopen.
SALARISPOSITIE RIJKS
PERSONEEL
Een tfer feeds aangekondigde .ver
betering -in de salarispositie van bet
Rijkspersoneel verkreeg onlangs de
Koninklijke Bekrachtiging, t.w. de
verlaging van de pensioenpremie.
Het ligt in het voornemen te be
vorderen, dat de overige aangekon
digde verbeteringen van de salaris
positie t.w. de verlaging van het
pensioenpremieverhaal-tot 7Vi de
afschaffing van de ongehuwd enaftrek
de verhoging van' de wedden boven
Radio
HILVERSUM I, (301 M.)
7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgymn.;
8.00 Nieuws; 8.18 Opera; 8.50 Voor de
huisvrouw; 9.00 Symphoniemuziek;
IOjOO Morgenwijding; 10.20 Old
Friends; 10.30 Voor de vrouw; 10.45
Trio Pasquier; 11.15 Voordracht; 11.30
Gr.pl.12.30 Weerpraatje; 12.38 Pier
re Palla; 13.00 Nieuws; 13.15 Bandi
Balogh; 13.45 Cubaanse spraakkunst;
14.00 Kookkunst; 14.20 Kamerorkest;
15.00 Ons volk in zijn dichters; 15.20
Kamerorkest; 16.00 Orgel; 16.30 Tus
sen twaalf en zestien; 17.00 The Ho
nolulu Birds; 17.20 Piet Tiggers; 18.Q0
Nieuws; 18.30 Voor de Strijdkrachten;
19.15 Jan Vogel en orkest; 19.30
„Waar is Uw God?" (XVII). 20.00
Nieuws; 20.05 Kamermuziek; 20.30
Prof. Lindeboom; 21.00 Men vraagt.,
wij draaien; 21.50 Op vleug'len van
muziek; 22.15 Gr.pl.; 22.40 ..Vandaag";
22.45 Avondwijding; 23.00 Nieuws;
23.15 Symph. concert.
HILVERSUM II, (415 ?.L)
7.00 Nieuws; 7.15 Reveille; 7.45 Een
woord voor de dag; 8.00 Nieuws; 8.15
Gewijde muziek; 8.30 Mozart; 9.15
Onze jonge zieken; 9.30 Waterstan
den; 9.35 Morgenklanken; 10.15 Grieg.
10.30 Morgendienst, ds. A. G. Haring,
Ned. Herv. pred. te Lage Vuursche;
11.00 RQm Kalma met Marinus Voor
berg; 11.30 Kamermuziek; 12.00 B.B.
C.-Wireless Chorus; 12.15 Omroepor
kest; 12.30 Weeroverzicht; 13.00
Nieuws; 13.15 Nat. Reclasseringsdag;
13.20 JVlandolinata; 14.20 Van oude en
nieuwe schrijvers; 14.40 Geestelijke
muziek uit de Baroktijd; 15.30 Mo
derne Engelse componisten; 16.00
Voordracht; 16.50 Gr.pl.; 17.15 Swee-
linck-kwartet; 17.45 Orgel; 18.15 An-
dré Kostelanetz; 18.30 ,.De Javaanse
Bijbel"; 18.45 Ned. Herv. Kerkkoor;
19.00 Nieuws en weeroverzicht; 19.15
De Koopvaardij; 19.45 Chr. Midden
standsbond; 20.00 Nieuws; 20.15 Kon.
Mil. Kapel; 20.45 De Vrede van Mun
ster"; 21.30 Jonge mensen zingen
geestelijke liederen; 22.00 Vragen aan
voorbijgangers; 22.30 Negro Spiri
tuals; 22.45 Avoqdoverdenking; 23.00
Niéuws; 23.15 George Gershwin Con
cert; 23.45 Gr. pl.
de f 3600 per jaai* met 5 procent van
het basis bedrag en de verhoging
van de garantielonen voor .gehuwden
met f 200 per jaar worden opge
nomen in de algemene maatrega1
van bestuur, welke de technische her
ziening van !het Rijksbezoldigings-
besluit zal bevatten
Het is te verwachten, dat de Rege
ring binnen afzienbare tijd definitie
ve, voorstellen ter zake zullen be-
reikep.
Aan de; Kroon zal worden voorge
steld hetcomplex van vorenstaande
maatregelen te doen ingaan op 1 Jan.
1948, zodat, na verwezenlijking der
voorstellen, in ve^e gevallen een
herberekening der reeds uitbetaalde
salarissen zal plaats vinden.
Met kracht is de studie te hand be
nomen, welke is vereist om te tco-
men tot pensioen- voorziening voor
de arbeidscontractanten.
INSTELLING DEFENSIE-
m commissie;
Bij K.B. zijn de leger- en.vloot-
commissie opgeheven. Tegelijkertijd
is ingesteld een defensiecommissie
die tot taak heeft een onderzoek in
te stellen naar de doeltreffendheid
van de besteding, volgens de be
staande wetten, der tot verzekering
van weerbaarheid beschikbaar gestel
de gelden en persoonlijke diensten.
•LOONGRENS DER
INVALIDITEITSWET
Bij de Tweede Kamer is een wets
ontwerp ingediend om de aanvangs
loongrens van de invaliditeitswet te
brengen van f 2000 op f 3000.
De aanvangsloongrens der invali
diteitswet van f 2000 is sedert het
jaar 1029 ongewijzigd gebleven^ Het
gevolg is dat de arbeider, die bij zijn
indiensttreding onmiddellijk meer.
meer dan f 2000 per jaar gaat ver
dienen, niet verzekeringsplichtig is
ingevo^e de invaliditeitswet, tenzij
zijn loon vóór zijn 35-jarige leeftijd
(art. 33 der' invaliditeitswet) alsnog
benedeh f 2.000 pér jaar daalt en hij
daardoor alsnog verzekeringsplichtig
wordt.
Uit de praktijk der Raden van Ar
beid blijkt, dat vele arbeiders thans
niet tot de verplichte verzekering
kunnen worden toegelaten, omdat
het jaarloon van de betrokken arbei
ders méér dan f 2000 bedraagt.
De minister -acht het dan ook wen
selijk, de aanvangsloongrens van de
invaliditeitswet van f 2000 te bren
gen op f 3.000.
HAAGSE S.D.'ER PLEEGDE
WEERZINWEKKENDE MOORDEN.
De Bijzondere Raad van Cassatie
behandelde gistermórgen het .beroep
J. M. van Croin de Planque uit
's-Gravenhage, die door het Bijzon
der Gerechtshof te Arnhem tot de
doodstraf was veroordeeld.
De proc.-fiscaal concludeerde tot
verwerping van het beroep.
Requirant, die van 1918 af ambte
naar bij de scheepvaartinspectie was,
kwam in 1942 bij de Haagse politie
(o.a.è Documentatiedienst). In 1933
werd hij reeds lid van de N.S.B.
In September 1944 ging hij over
lar de S.D. In Arnhem en omge
ving heeft hij in opdracht verschillen
de personen vermoord. Vlak voor de
capitulatie op 2 Mei gaf hij o.m.
twee personen een nekschot, welke
personen voor een kuil 'geknield
moesten neerzitten. Zonder dat zelfs
nagegaan werd wat de gevolgen van
die schoten waren, werden zij in de
kuil, waarin zij neervielen, begraven
Requirant gaf toe, dat hij de dood
straf eigenlijk dubbel en dwars ver
dient en dat zijn optreden onmense
lijk is geweest.
Terwijl Dinsdag de omzet in aan
delen weer boven 1 millioen gulden
kwam met een totaal van 1.253.000
gld,vertoonde de efflectenmarkt
ook gisteren over het algemeen weer
een iets opgewekter stemming. Er
viel e enlichte vraag te constateren
en de ondertoon van de markt was
zodanig, dat de hogere openings
koersen ook in het verdere verloop
behouden bleven en het slot kwam
op een peil, dat enige punten hoger
lag dan gisteren. De weekstaat van
de Nederlandse Bank liet Dinsdag de
min of meer gebruikelijke aanwas in
Nde bankbiljettenomloop zien, aan het
einde'van de maand., zodat hierin
moeilijk een motief tot koersstijging
kon worden gezien. Aan de andere
kant stemt de wapenstilstand in Pa
lestina tot enige geruststeRing,
waardoor in lichte mate kopers in de
markt werden gelokt. Toch bleef de
affaire ook gisteren weer van be
perkte aard.
DISTRIBUTIENIEUWS1
6 t.m. 19 JUNI 1948.
Elk der volgende bonoen geeft
recht op het kopen van:
BONKAARTEN KA, KB, KC 806.
421 melk 6 liter melk
423 melk 7 liter melk
426 vlees 100 gram vlees
427 vlees 300 gj'am vlees
428, 429 boter 250 gram. boter of
marg. of 200 gr. vet
446 alg. 200 gram kaas of 250
gram korstl. kpas
448 alg1600 gr. brood (gel
dig t.m. 12 Juni).
449 alg400 gram brood of 1
rantsoen verm. e.d.
435- reserve 1200 gr^ brood (gel
dig t.m. 12 Juni)
434, 437 res. 500 gram boter of
marg. of 400 gram
vet
438 reserve 400 gr. brood (gel
dig t.m. 12 Juni).
BONKAARTEN KD, KE 806.
923 melk 12 liter melk
926, 927 vlees 100 gram vlees
928 boter 250 gram boter of
marg. of 200 gr. vet
929 boter 125 gr. boter of mar
garine of 100 gr. vet
946 alg100 gram kaas of 125
gr. korstl. kaas 1
948 alfl. 400 gr. brood (gel
dig t.m. 12 Juni)
949 alg400 gr. brood of 1
rantsoen verm. e.d.
935 reserve 400 gr. brood (gel
dig t.m. 12 Juni)
BONKAARTEN ZA, ZB ZC. ZD, ZE
MD, MF, MG, MH 807.
(Bijz. arbeid, a.s. moeders en zieken).
Geldig zijn de bonnen van de
strook G.'
Deze bonnen zijn 14 dagen geldig.
Op de B- en C-kaarten raken 'de
bonnen 433 en 436 reserve los van
de kaart. Deze bonnen zullen nog
worden aangewezen. Men beware
deze dus zorgvuldig.
Op Donderdag 10 Juni zullen op
de A, B, C en D-kaarten bonnen voor
400 gram brood méér worden aange
wezen dan deze week, zodat per
veertien dagen in totaal op de A-
kaarten 3600, op. de B- kaar,ten 6000
op de C-kaarten 4400, op de D-kaar
ten 2000 en op de E-kaarten 800 gr.
brood verkrijgbaar is op de gewone
broodbonnen.
Bovenstaande bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 4 Juni worden ge
bruikt, met uitzondering van de bom
nen voor melk, waarop eerst op
Maandag 7 Juni a.s. mag worden ge
kocht.
BINNENLAND.
Tot hoogleraar aan de nieuwe
economische faculteit van de Vrije
Universiteit te Amsterdam is be
noemd dr F. L. van Muiswinkel, di
recteur van het Econ. Instituut van
de Middenstand te Den Haag. Hij zal
bedrijfshuishoudiamde doceren.
De gemeenteraad van Hilversuir
heef{ een bedrag van f 50.000 be
schikbaar gesteld voor de stichting
van een kunsthal, naar ontwerp W.
M. Dudok, ter ere van het 50-j. re
geringsjubileum van -Koningin Wil-
helmina.
De verwoester van Putten, de
Duitse officier Fullriede is veroor-
tot VA jaar met aftrek. Ten voordele
van verd. golden verzachtende om
standigheden.
De Apologetische Vereniging
Petrus Canisius" heeft een andere
patroon-heilige genomen: „St. Willi-
brord. Tot voorzitter is gekozén dr
J. Willebrands, directeur van het
Philisophicum te Warmond. Prof. j.
Prein werd benoemd tot erelid van
„St. Willibrord".
In dé Sarphatistraat te Amster
dam is een 66-jarige wielrijder aan
gereden en gedood.
Een felle brand heeft gewoed i%
hef cenfrum van de oude binnenstad
van Zutphen. Twee winkelpanden
zijn door hét vuur vernield. Een van
de winkels was juist drie weken ge
leden geheel gemoderniseerd.
Tussen Frankrijk en Nederland
is te Parijs een reis- en immigratie-
erdrag getekend. In de eerste plaats
heeft het verdrag betrekking"op de
immigratie en vestiging van Neder
landse boeren in Frankrijk. Verder
zaL het uitwisselen van arbeiders tus
sen'Frankrijk en Nederland worden
bevorderd, terwijl - het bovendien
mogelijk zal worden gemaakt om
personen in een van beide landen
voor een bepaalde periode te werk
te stellen.
STENJtA RAZIN
Toen in 1941 de jonge schrijver
Rogier van 'Aerde debuteerde met
Kaïn, heb ik bij alle critiek uit
gebracht op zijn vaak nog gebrek
kige vormgeving veel in deze ro
man geprezen. O.m. uitte ik mijn be
wondering voor de grondige bestu
dering van zijn stof, welke als basis
diende voor de vrije schepping van
zijn fantasie. Ook zijn nieuive ro
man Stenka Razin, waarvan inmid
dels reeds de tweede druk verscheen
getuigt van grote eruditie, ja?in do
cumentair opzicht is hij waarlijk ver
bluffend te noemen. Stapels geschrif
ten over deze tragische hetman der
Donkozakken mt de zeventiende
eeuw moet de auteur hebben door
geworsteld en méér dan dat: de po
litieke en godsdienstige situatie van
die tijd., de literatuurgeschiedenis, de
geographie en ethnographie. en nog
veel andere gebieden van wetenschap
eisten een naarstig- pnderzoek voor
het procédé dat hier werd toege
past. Alleen al het voorwoord, bij
wijze van historische verantwoor
ding, en de verklarende woorden
lijst aan het einde van het boek leg
gen er gètuigenis van af. En toch
vraag ik mij af, waartoe dit alles, of
beter gezegd: waartoe dit alles zó
verwerkt, dat Stenka Razin -niet
méér geworden is dan een natura
listische roman van het slechtste
soort? Ik leg in dit oordeel onge
twijfeld de hoogste norm aan,
de verwachting die Rogier van Aerde
destijds met zijn Kaïn bij nuj
zijn daarna verschenen „Bezet
Gebied'' en „Stem in de Woestijn'
las ik niet verplicht me ertoe. Een
waarlijk grandioze conceptie van de
stof mis ik hier, met hoeveel pathoS,
bedenkelijk pathos moet ik helaas
schrijven, het verhaal ook wordt
voorgedragen. Het lijdt onder een
documentaire rompslomp, een eta
leren van wetenswaardigheden die,
juist omdat ze zo opdringerig naar
voren worden gebracht, tenslotte
meermalen de twijfel doen rijzen
aan de oprechtheid en authenticiteit
ervan. Aldus leverde de romancier
het tegenovergestelde van hetgeen
hij zeker bedoelde, en de reden hier
van is, dat hij meer op zijn intellect
dan op z'n intuïtie vertrouwde. Doch
aan de laatstewijze van kennen
komt in de kunst nu eenmaal het
primaat toe.
Vormde de naturalistische werk
wijze een belemmering voor de ar
tistieke conceptie, ook de religieuze
visie van. de auteur is erdoor in het
gedrang geraakt. Kaïn was werkelijk
een katholieke roman, Stenka Razin
is dit niet. Ik bedoel hiermede dat
het boek niet is geschreven vanuit
een katholieke mentaliteit, welke
een licht werpt op de tragedie van de
held en het Russische volk. Want
feiten geeft het en nog eensTeiten
zelf psychologisch blijft de.auteur
aan de oppervlakte feiten van on
gehoorde wreedheid^ ontaarding, ver-
dierlijking. Laat ik er onmiddellijk
aan toevoegen dat Rogier vpn Aerde
deze feiten kuis weergeeft, maar
ook niet meer dan kuis, onaandoen
lijk kuis met betrekking tot het ge
vecht tussen goed en kwaad in
iedere mensenziel. Bij Kaïn verge
leken betekent dit een enorme ver
vlakking. Erf ik weiger te aanvaar
den dat deze uitbeelding van „de
eersle en vreselijkste opstandeling",
om met de anarchist Bakoenin te
spreken, dieper begrip bijbrengt voor
nöt mysterie Rusland van vandaag,
zoals de aanbeveling van de roman
het wil doen voorkomen. Of wij
moesten verleerd hebben de geschie
denis christelijk te duiden. Zeker
vormt ook uit dit gezi^itspunt het
despotisme van tsaar en staatskerk
een niet te verwaarlozen factor,
maar uiteindelijk is het toch de Wes
terse ideologie welke zich thans in
het Oostenwreekt.
Ik ben mij ervan bewust ipet dit
oordeel af te wijken van reeds ver
schenen recensies op deze roman:
het kan mij niet verhinderen tenslot
te ook de stijl te diskwalificeren als
rhetörisch, vermoeiend - en banaal.
Een taaltje van „wie-doe-me-wat"
deed de auteur niet oenmaal meer
toekomerï aan .de zeldzame glans-
plekken van Kaïn. O, ik weet, in de
stijlloosheid van onze hedendaagse
letterkunde wordt er proza van slech
ter -gehalte gepleegd, en mijn scher
pe critiek komt ook op dit stuk al
leen weer voort uit mijn diepe te
leurstelling. Want Rogier van Aerde
kan schrijven, dat bewijst hij zelfs
hier, maar hij is bezig zijn beste
kansen te verspelen. Laat hij zich
vóór alles bezinnen op de problemen
der poëzie, opdat hij minder wopr-
denrijk ^n bijgevolg naar een uit
spraak van Hölderlin minder leeg
zij. Een bedrieglijk succes mag hem
niet verblinden. Het is juist daar
om dat ik de feilen zo breed heb
uitgemeten, alvorens de roman aan
volwassen lezers aan te bevelen.
P. Climacus Bayer O.F.M.
VERLAGING RANTSOENWAARDE
PAARDEVLEES.
Zoals bekend, is destijds het rant
soen paardevlees dat op een vleesbon
van 100 gram verkrijgbaar was, vast
gesteld op 150 gram, teneinde dc ver-
koöp van' paardevlees ten opzichte
van andere vleessoorten aantrekke
lijk te maken.
De verkoop van bevroren vlees en
schapenvlees heeft in vele gevallen
voor de runderslagers een omzetver-
mindering teweeg gebracht, waar te
genover staat dat de omzetten van
de paardeslagers sterk zijn gestegen.
Voornamelijk in de provincie Noord-
Holland hebben deze debiet-verschui-
vingen ongewenste vormen aangeno
men. Daar komt nog bij, dat de
vraag van de paardeslagers zich voor
namelijk t richt op vette paarden en
soms zelfs op volwaardige werkpaar
den, terwijl de feitelijke ,slachtpaar-
den dikwijls nog blijven staan.
Teneinde het nog verder scheef-
trekken van normale verhoudingen
te voorkomen, zal met ingang van
Vrijdag 4 Juni de rantsoenwaarde
paardevlees tot nader orde wor
den verminderd. De nieuwe vlees-,
bonnen geven per 100 gram vlees
recht op het kopen Van 125 gram
paardevlees.
COÖP. CENTRALE BOEREN.
LEENBANK (EINDHOVEN).
In hetTdezer dagen verschenen jaar
verslag over 1947 van de Coöperatie
ve Boerenleenbank te Eindhoven
wordt opgemerkt dat de netto-spaar-
vorming bij de boerenleenbanken in
1947 van geringe omvang bleef. Het
saldo van inlagen en terugbetalingen
bedfoeg ongeveer 1 millioen. In cl.
de rente over 1947 ten bedrage van
ƒ9.5 millioen bedragen de spaargel
den bij de aangesloten plaatselijke
boerenleenbanken eind 1947 519.4
millioen tegen ƒ508.9 millioen einde
1946. Van de aan de boerenleenban
ken toevertrouwde gelden was eind
1947 nog 34 pet. geblokkeerd (eind
1946: 47 pet.).
Dé toenemende geldbehoefte van
het agrarische bedrijfsleven in 1947
blijkt uit een stijging bij de boeren
leenbanken van de post debiteuren
met bijna 14 millioen.
1
De beschikbare middelen van de
boerenleenbanken bij de Centrale
Bank daalden van f 523 millioen ein
de 1946- tot ƒ517 mülioen per 31 De
cember 1947. -De beleggingen dezer
gelden baarde toenemende zorgen.
Meer en meer blijkt dat een behoor
lijk rendement der beleggingen bij
handhaving van het huidige rentepeil
op de markt voor overheidsleningen
op de duur slechts kan worden be
reikt. indien volstaan zou kunnen
worden met een belangrijke geringere
graad van liquiditeit dan de Centrale
Bank thans geboden acht. De post
debiteuren der Centrale Bank steeg
van 17 tot 24 millioen.
Van de winst over 1947 ten bedra
ge van rond .f518.000 (325.970) wordt
nym ƒ501.000 (309.000) aan de re
serves toegevoegd, waardoor deze stij
gen tot bijna 9 millioen. Voor de
viering van het vijftig-jarig jubileum
van de Centrale Bank in 1949 werd
een reserve van 100.000 gevormd.
Het aantal aangesloten boerenleen
banken bleef onveranderd 581.
Eind 1947 stond een bedrag van
2,4 millioen uit aan hypothecair
crediet tegen 2,2 millioen 'eind 1946.
Meisjes gevraagd! Wij bedoelen
geen leden voor onze clübs, want die
z(jn er in overvloed, maar wij hebben
gebrek aan jonge vrouwen,, die flink
zijn en opgewekt en wat .voor een anr
der over hebben.
Van welke leeftijd zult U vragen.
We( vanaf 18 jaar en ouder.
Voor elke apnleg hebben wij werk.
Meisjes, die spelleiding kunnen ge-
vèn, naaicursussen en handenarbeid,
toneel- en volksdansclubs enz. enz.
Als er velen zijn, die iets willen gfc-
ven van haar vrije tijd, dan behoeft
het niet veel tijd te kosten.
U zult ér geen spijt van hebben,
het is heus geen saai werk, het is vol
afwisseling en je hebt voor je zelf de
voldoening een goed werk te doen.
Komt u eens praten aan ons club
huis: de Vrolijcke Ark (Pieterskerk-
koorsteeg 15. Telefoon 23271.
Zonder de medewerking van de ka
tholieke tjonge vrouwen van Leiden
gaat ons werk ten gronde.
F. BERNEFELD, rector.
KLOMPENMAKERSFABRIEKJE
UITGEBRAND.
Gistermiddag is brand uitgebroken
in een Klompenmakei-sfabriekje van
de heer G. D. J. O. Elfink, gelegen in
de Waard, achter de Zijlsingel-jjtijn-
kade. Deze werkplaats was onderge
bracht in een complex van plm. 60 M.
lengte, waarin ook andere bedrijven
waren.ondergebracht. De brand ont
stond doordat de heer E. enige drup
pels terpetij n in de brandende kachel
wilde werpen, maar bij vergissing
benzine gebruikte. Onmiddellijk sloeg
er een grote vlam uit en het vuur
vond gretig voedsel in het rondom
volop aanwezige brandbare materiaal.
Niet minder dan 450 paar met synthe
tische lak; geverfde Klompen, de in
ventaris aan materiaal en gereed
schappen gingep in.de vlammen op,
terwijl het dak en de zolder mede
verbrandden. De brandweer bluste
het vuur irjet drie stralen.
De bloemenhandelaar S. Nieuwen-
burg, die ook een gedeelte van het
complex bezette* kreeg voor 400
waterschade aan bloemen en piahten.
NED. VER. E. H. B. O.
De Ned. Ver. E. H. B. O., afd. Lei--
den, heeft gisteravond de diploma's
uitgereikt aan de geslaagde candi
dates
Na ee*n kort welkomstwoord door
voorzitter J. D. Slegtenhorst, werd
in het bijzonder dank gebracht aan
dr. J. van Dam voor zijn opleiding,
aan de assistenten hem werden
enkele boekwerken aangeboden!
alsmede aan het dagelijks bestuur
van de E. H. B. O.-Raad, de diverse
afgevaardigden van 'de zusterver
enigingen en de talrijk opgel^pmen
belangstellenden.
De uitreiking werd omlijst door
het zeer geslaagde optreden van het
Dubbelmannenkwaret „Sempre
Avanti" onder leiding van de heer
Joh. v. d. Broek en de acrobaten-
groep de Sando's.
Bij de diploma's werd de gebrui
kelijke verbanddoos overhandigd.
50. En Dolly en Daniël tre
den .binnen-. Ambrosius
Truffel, die het gelukt was
de nacht tevoren in de, ge-
fangenis te worden opge
sloten (vanwege die agent
natuurlijk), liet hen bin
nen met een, loper.
EEN ROMAN VAN HET WOUD
Paul Keiler
38)
Mijnheer Timm is toen doodsbleek
geworden en onmiddeTijk vertrok
ken. Ik heb Mieltje naar bed moeten
brengen. Daar ligt ze nu nog en "Ail
geen dokter en ook mij niet meer bij
zich hebben."
Het meisje liet haar hoofd op het
tafelblad rusten. Ik stond op en ging
naar bet venster. Graag had ik het
hele geval als een tragi-comedie op
gevat, maar ik kwam met mezelf
niet tot klaarheid. Ondanks de arm;
zalige redenentot verdenking, die
tegen Timm getuigden, wist ik niet
wat ik van hem, denken moest.
Timm was nu drie jaar bij me in
dienst geweest. Een knecht met
de deugden en gebreken dergelijke
lieden eigen. Zijn manieren kende ik
precies, zijn ziel kende ik hoege
naamd niet. Heren en knechten heb1-
ben altijd maskers voor, als ze te
genover .elkaar staan. Dat bemerkte
ik eerst nu. Balthassar was zeker
geen domme boer; hij bezat meer
mensenkennis dan ik; hij koesterde
\erdenking tegen Timm; wat voor
belangrijks kon ik er tegen inbren
gen?
Terwijl ik zo piekerend voor het
venster stond, trad Balthassar het
vertrek binen.
„Ach... bent u hier? En... wie is
dat. Mieltje of Maaltje?"
Het' meisje stond op, bedekte het
gezicht met haar handen en verliet
het vertrek.
„Wat zullen we nu hebben?"
„Mijnheer Balthassar, ik stel u
voor even met me op te lopen. Ik
heb iets gewichtigs niet u te bespre
ken."
Nog vóór ik met Balthassar- het
vertrek had kunnen verlaten, werd
de deur opengesmetdVi en een ware
Nemesis verscheen in de gestalte
van het doodzieke en plotseling op
gestane Mieltje.
O, welk een toneel! Het anders zo
schuchtere, preutse meisje was in
nachttoilet en ongefriseerd. ,Een lan
ge vlecht bungelde op haar rug, haar
voeten in vilten pantoffels. Jamme
rend -liep Maaltje achter haar zuster
aan.
„O, ze heeft haar verstand verlo
ren... ze is krankzinnig geworden...
ze lqopt in haar onderrok en nacht
jak bij de heren binnen! Mieltje,
Mieltje, kom tot jezelf, ga terug!"
Zij trok haar terug, vocht met haar
maar Mieltje liet zich niet uit de ka
mer trekken.
„Laat me los! Ik moet spreken!
Met hem daar! Dadelijk!" Zij zwaai
de een krant in haar hand en
schreeuwde:
„Wie heeft Bianca vermoord? Wie
vraag ik! Mijnheer Timm soms? Jij
ezel, jij...*jij onnozele hals... jij
lummel!"
„Pardon!" zei de verraste Balthas
sar ijzig, „wat vermeet u zich?"'
„Wat heb jij je veriheten, schurk!
Jij hebt mijnheer Timm verdacht...
mijn... lieve verloofde! Terwijl het
de oude Krügel is geweest... hier
staat het! En nu is hij -weg. Nu -is
mijn verloofde vertrokken!"
Zij zonk op ben stoel neer en snikte
hartverscheurend.
Balthassar stond stram voor haar.
„Juffrouw Emilia Stenzei!" zei hij
koel en afgemeten, „mijn redenen tot
verdenking van de knecht Timm zijn
door dit krantenbericht geenszins aan
't wankelen gebracht. Voor de zware
beledigingen, die u zo juist tegen mij
hebt uitgebraakt, zal ik u niet ge
rechtelijk vervolgen, maar ze ge
heel aan uw overspannen toestand
toeschrijven. Voof het óverige Nheb
ik natuurlijk met u en dit buis voor
altijd afgedaan. Mijnheer. Huber
tus, ik ga; ik wens in deze hqogfit on
gepaste situatie niet langer te ver
toeven."
Dat was schoon en trots gesproken
en schoon, trots en opgericht verliet
mijnheer Balthassar het huis. Ik
zelf wist het eerste ogenblik niet
wat ik doen moest; pas toen ook het
anders zo duifzachte Maaltje plotse
ling in een blazende kat veranderde
haar zuster met verwijten overstelpte
en haar voorhield, dat zij zich in haar
schaamteloze kledij (onderrok, nacht
jak en loshangende vlecht) in tegen
woordigheid van heren 'had gewaagd
en hem haar allerliefsten mijn
heer Balthassar voor ai tijd en
eeuwig had weggejaagd, voelde ik,
dat mijn aanwezigheid bij deze .zus
terlijke gedacht'enwisseling overbo
dig was, en ontsnapte ik doof de
deur.
'n Honderd schreden verder stond
Balthassar me op te wachten.
„Wat zegt Goethe?"' bromde hij.
„Dan worden vrouwen hyena's!"
„Zeer juist!" zeide ik, meer niet.
Want het zoete geheim, dat Maaltje
van' hem hield, wilde ik voor een
betere gelegenheid bewaren.
DERTIENDE HOOFDSTUK
Sedert enige weken heb ik mijn
aantekeningen niet voortgezet. Ik ge
loof, dat ik er te lui voor ben ge
weest. Reeds op school stonden ge
durende de zomer mijn handen
steeds verkeerd en moest ik in de
koelère maanden proberen in te
halen, wat ik gedurende de warmere
verwaarloosd had.
De zomer maakte een dromer van
me. Ik kan uren lang aan de zoom
van het woud liggen turen naar de
Witte wokken, die langs het blauw
van de hemel glijden. Het zijn witte
schepen, door een onzichtbare be
manning bestuurd. Hun lading zijn
de wensen en verlangens der men'sen
de jubelkreten en jammerklachten
die omhoogstegen, de tranen van
vreugde en dróefenis die vervluch
tigden, de eenzame gedachten en
laatste herinneringen, die zich als
drenkelingen aan hun boorden vast
klampten. Dat vaart .dan alles, óver
Gods blauwen oceaan, tot het ge
heel in het avond-rood verbrandt.
Daarop volgt de nacht.
Dat weet wel ieder: dat het woud
het prototype' is van de gothische
kathedraal met haar opwaart rijzen
de zuilen, haar geheimzinnig sche
merlicht, haar vochtige koelte en
donkere ramen...
Het is mij. onmogelijk, in het woud
vrolijk te zijn; het is me dan te moe
de alsof er in een stille kerk gepraat
wordt. §erst als ik de weiden of
zonnige hellingen nader, ontspant
zich in mijn binnenste iets als een
druk, en kan ik lachen en overmoe
dig zijn als een boer, die na de kerk
een herberg binnengaat.
De oogsttijd is begonnen. Balthas
sar is de ha'e dag op het land. Ik
ben als altijd werkeloos. Eens, toen
een onweer dreigde, heb ik bij onze
buurman de oogst helpen binnen
halen. Ik heb twee wagens rogge op
geladen. Met een grote vork moest
ik de garven op een hogrf wagen.rei-
ken. De vólgende dag kon ik me
nauwelijks meer verroeren van de
spierpijn en zaten mijn hapden vol
blaren.
Vrouw Ejturz heeft me, geloof ik,
heimelijk staan uitlachen. Daar komt
nog bij, dat het schepsel zelf geen
hand bij het oogsten uitsteekt. Zij
wacfit 'tot er ergens een land af-
geoogst is, dan gaat ze aren verza
melen en trekt er zich volstrekt niets
van aan, dat ze weer bij mij in
dienst is. Halve dagen lang is ze
verdwenen. Maar wie moet haar uit
veteren? ik bedank er voor. Dan
help ik nog liever rogge opladen.
Tegen de herfst zal vrouw Sturz me
het verzamelde waarschijnlijk tegen
een flink prijsje als kippenvoer ver
kopen. Dat mag ze! Welke sterve
ling houdt er niet zo'n bijverdienste
op na? En de bijverdienste van
vrouw Sturz is vrij armzalig.
Ik heb een nieuwe knecht. Hetis
een bleke vent met een vervelende
tronie. Vaak Verlang ik naar Timm
terug. Die was zelf snog interessant
als je je over hem ergerde.
(Wordt vervolgd)
