3)e CeidoeSoii/ta/ttt Trambotsing in Wassenaar Wapenstilstand van vier weken geëist Twee trams botsen op elkaar in Wassenaar Algemene verkiezingen in Tsjecho-Slowakije MAANDAG 31 MEI 1948 39ste JAARGANG Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD Hoofdredacteur: TH. VVtLMER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.30 p. w., 11.30 p. mnd., 3.90 p. kwart. Franco p. p. f 4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes 11.50 'Commuiiisine en communisten ÏJET Communisme moet worden *4 bestreden. Dat is noodzakelijk. Er kan echter wel eens twijfel rjj- zen over de vraag, of een bepaalde bestrijdingswijze goed is in zich en als middel om het beoogde doel te .bereiken. Buiten alle twijfel staat echter, dat een goede en doeltreffende, dat de beste bestrijdingswijze is: de be leving van het Christendom. De beleving van het Christendom! Een groot woord? Ja dat kan het zijn, maar het kan ook zijn een grote daad, de grootste daad, die een mens kan stellen! De beleving van het Christendom schenkt aan de wereld de sociale te vredenheid en de sociale vrede. Om dat dan' de mens, iedere mens, wordt erkend en gewaardeerd in zijn waar de en zijn waardigheid! Iedere mens! De Christen, die zijn .beginselen beleeft, ziet in iedere mens een schep sel Gods, dat door zijn verstand en vrije wil is bestemd om te- zijn: ko ning van de schepping. En óók als die mens door eigen schuld niet aan zijn bestemming beantwoordt, als hij is een moreel- slechte mens, ook dan gaat 'nog de christelijke liefde uit naar zulk een mens, niet in zoetsappige toegeef fijk- 'hjeid, eigen aan de moderne zedeloos heid, maar in- de geest van Christus, Die de kalme, sluwe, ongevoelige verrader, die zijn Meester ging over leveren, groette met de allerteder ste titel: „Vriend, waartoe zijt gij gekomen?" Bij alle bestrijding van godlozen en kerk ver volgers in onze tijd moe ten wij er van doordrongen blijven, dat God de ziel van ieder dezer mensen lief heeft van alle eeuwig heid af met een liefde, oneindig gro ter dan iedere liefde, waarmee de ene mens de ander kan liefhebben; en dat, zolang zulk een ziel nog in staat van beproeving leeft, zij zich kan bekeren, zpals Saulus een Pau- lus is geworden. Wij denken daar aan niet genoeg. Wij schelden _wel genoeg, maar wij bidden te weinig Wij moeten de strijd tegen het godloze communisme in onze tijd voeren in christelijke geest en zullen het dan doen en ten slotte alléén dan op doeltreffende wijze! Het sociale en econ. probleeiij HET beste middel om de sociale tevredenheid en de sociale vre de te verzekeren, is, zoals wij hier boven schreven, de practische erken ning van de mens in zijn waarde en .zijn waardigheid. Ook de mens,die in het maat schappelijk bestel de simpelste ar beid verricht, moet worden gewaar deerd en geëerd om zijn arbeid, die voor de gemeenschap nuttig en nodig is, en ook, allereerst, als mens. Als mens met de koninklijke gave van verstand en vrije wil, met een eigen levensdoel en een eigen levens taak. „De juiste waardering van de ar beid, eerst innerlijk en dan uiterlijk is een van belangrijkste factoren misschien wel de belangrijkste bij de oplossing van het sociaal pro bleem en zelfs van het economische probleem" aldus de hoofdaalmoe zenier K. Roncken in de „Gazet van Limburg", Wij wagen het, dit woord van een priester, die midden in het sociale leven staat, te rectificeren! Wij zou den n.l. de juiste waardering van de arbeid niet willen noemen: misschien een der belangrijkste factoren, maar zeker de belangrijkste factor bij „de oplossing van het sociaal probleem én zelfs" van het economische pro bleem". Omdat wij daarvan zo diep over tuigd zijn hebben wij herhaaldelijk betoogd, dat goed functionerende ondernemingsraden van véél meer belang zijn, dan publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie, omdat juist in en door ondernemingsraden de waarde ring van de arbeid van de arbeider en van de arbeider als mens in vol ledige pracÜjk kan worden gebracht. Als een eigen ervaringsfeit kun nen wij vaststellen, dat de arbei der dikwijls fijn en Scherp aanvoelt. En dat is ook heel verklaarbaar! De arbeiders zijn over het algemeen eenvoudig; en eenvoud is niet alleen het stempel van waarheid, maar ook een bron van levenswijsheid. De ar beiders laten zich over het algemeen niet leiden door geldzucht (wat iets anders is dan het verlangen naar een behoorlijk bestaan) en- door eer zucht (wat iets anders is dan het verlangen naar erkenning van per soonlijke waarde en waardigheid) en 3ib zijn juist twee hartstochten, die veler veistand benevelen en ve ler gevoel afstompen. De arbeiders voelen dikwijls fijn en scherp aan. En daarom voelen zij vaak heel zuiver aan het verschil tussen afdalende goedigheid en neer»- buigende welwillendheid enerzijds en een practische oprechte erkenning van de waardigheid en de roeping van hun menselijke persoonlijkheid en van de waarde van hun arbeid. Een wezenlijke sociale hervorming, allereerst in veler..mentaliteit innerlijk en dan uiterlijk is abso luut nodig voor de „oplossing van het sociale er. zelfs van het econo- k mische probleem." De strijd in het Heilige Land Aanvaarding uiterlijk Dinsdagavond rvE VEILIGHEIDSRAAD heeft Zaterdagavond geweigerd een strijd macht van de Verenigde Naties opdracht te geven, een einde te ma- Jcen aan de oorlog in Palestina, wanneer beide partijen niet binnen 36 uur de strijd hadden gestaakt. Dat was de strekking van een Ameri kaans en een Russisch voorstel, dat evenwel niet werd aanvaard. Daar entegen nam de Veiligheidsraad de Britse resolutie aan, welke een wa penstilstand van vier weken voorstelt, tijdens welke graaf Bernadotte en de Verenigde Naties gelegenheid zullen ontvangen de kwestie nader te behandelen. Het kwam niet tot" een eindstemming, omdat Parodi, de Franse voorzitter van de Raad, besliste, dat dit zesde beroep op Joden en Arabieren door de goedkeuring van ieder afzonderlijk artikel aangeno men was. Tegen dit besluit rees geen verzet. Zowel Arabieren als Joden worden uitgenodigd, van hun aanvaarding van de beslissing van de Raad uiterlijk 1 Juni 22.00 uur kennis te geven. Wanneer een der partijen aan de beslissing geen gehoor mocht ge ven, zal de Raad rechtstreekse actie vólgens hoofdstuk 7 van het Handvest overwegen. GEEN TUSSENTIJDSE VERSTERKINGEN. Het besluit van de Raad omvat behalve de wapenstilstand een ver zoek geen weerbare mannen in Pa lestina en de oorlogvoerende Araoi- sche landen binnen te brengen Weerbare mannen die in de periode van de vier weken toch in het Mid den-Oosten aankomen, mogen geen bevelen ontvangen voor mobilisatie of opleiding. Ten slotte wordt ver zocht voor de vier weken een em bargo uit te vaardigep. voor import en export van oorlogsmateriaal zowel in als uit Palestina. HEVIGE STRIJD RONDOM JERUZALEM. - De felste strijd in Palestina woedt thans ongeveer 24 kilometer ten Wes ten van Jeruzalem, waar de Haganah zich met behulp van zware pantser wagens en vliegtuigen een weg poogt te banen naar de verdedigers van Jeruzalems nieuwé stadswijken. In het Noorden hebben de Joodse troepen de strijd verlegd naar Liba nees grondgebied en Syrische grens posten overmeesterd. Ook aan het Zuidelijke front wordt nog 'ernstig gevochten. De Arabieren zetten het bombar dement op nieuw-Jeruzalem voort. De Joden berichten een hevige be schieting met fosforgranaten. Rook wolken stijgen op boven de oude stad Ongeveer achthonderd non combattanten zijn toevertrouwd aan de hoede van het Rode Kruis en 294 strijdbare mannen gaven zich over aan de Arabieren. Onder hen bevon den zich slechts een 20-tal leden der Irgoen. Het Rode Kruis schat dat er tijdens de wanhopige strijd 8§ Joden zijn gedood en 150 gewond. Vrou- Na deverkiezingen in Zuid-Afrika MALAN ZELF WAS VERRAST De uitslag der verkiezingen in Zuid-Afrika is zelfs een verrassing geweest voor de overwinnaar, de Nationalisten-leider dr Malan. „De uitslag heeft mij tenzeerste verrast", verklaarde Malan in een interview. Uit dat interview Week ook, dat de Engelsen geen ongelijk hebben, als zij verohtrust zijn door Malans over winning. Malan verklaarde nl. „De nationalistische partij stuurt aan op een republikeinse regering,. af gescheiden van de Britse kroon. Wij zien daarin de enige daadwerkelijke waarborg, dat Zuid.-Afrika niet ver wikkeld zal worden in de oorlogen van Groot-Brittannië. Tot die maat regel zal echter slechts overgegaan worden na een referendum en bij eenvoudige parlementaire meerder heid In het parlement." wen, kinderen en grijsaardss begaven zich door de Zionpoort naar de li nies van de Haganah. Een woordvoerder voor de rege ring van Israël heeft gisteravond aan buitenlandse journalisten medege deeld, dat de Joden in het bezit ge komen %ün van het afschrift van een order aan het Arabische legioen, waarin het bevel staat Jeruzalem Zondagavond te middernacht te bom barderen en met gas aan te vallen. Het bombardement zou uitgevoerd worden met zware artillerie en door vliegtuigen. Kerkelijke autoriteiten hebben me degedeeld, dat de knepel over het Heilige Graf licht door een granaat uit een Joods kanon beschadigd is. Verder is een raam vernield. Ook twee Grieks-Katholieke kerken zijn tijdens de strijd om de oude stad licht beschadigd. OPMARS VAN IRAAKSE TROEPEN 'Iraakse troepen, in Palestina op rukkend uit 't Noofd-Oosten hebben Nabloes, Toelkarm en Kilkelya be zet. Kilkelya ligt ongeveer 12 k.m. van de kust en 25 k.m. ten N.O. van Tel Avïv. Door de Iraakse opmars dreigt het Joodse Palestina derhalve in tweeën te worden gesneden. BISSCHOPSWIJDING TE BREDA. Zondag is te Breda mgr. Joannes Hermanus van den Biesen tot bisschop gewijd, en wel tot-titulair-bisschop van Tulia en apostolisch-vicaris van Lwangwa (Rhodesia): De kerk van O. L. Vr. ten Hemelopneming, waar deze plechtigheid werd gehouden, was versierd en het kerkplein was ver fraaid met bloemperken, vlaggen en groen. De belangsteRing gedurende de plechtigheid, die verschillende uren in beslag nam, was zeer groot. Tal van geestelijke en burgerlijke autoriteiten gaven «van hun belang stelling blijk. De wijdeling werd voor de aanvang der liturgische plechtigheid op fees telijke wijze van zijn woning in de Nieuwstraat ,naar de kerk geleid. Ter wijl het parochiële zangkoor het Ecce sacerdos magnus van Da Vittoria zong, schreed de wijdeling de kerk .binnen, begeleid door mgr. Jos Bae- ten, bisschop coadjutor van Breda, mgr. W. Mutsaerts, bisschop van den Bosch'en mgr. J. Hansen, bisschop- coadjutor van Roermond en vele an dere hoge geestelijken, autoriteiten en familieleden. Door ziekte 'kon de be jaarde bisschop vaii Breda mgr. P. Hopmans, de taak van consecrator niet op zich nemen. Deze functie werd nu vervuld door mgr. Jos Baeten, die oorspronkelijk .mede-consecrator zou zijn, terwijl de taak van mede-conse crator nu werd overgenomen door' mgr. Hansen. HUWELIJK EX-KONING MICHAëL. Volgens inlichtingen van de zijde van het Hof te Athene zullen ex-ko ning Michael van Roemenië en prin ses Anne de Bourbon-Parma Zater dag aanstaande zonder openbaar ver toon te Athene in het huwelijk' tre den. Heden wordt prinses Anne te Athe ne verwacht en ex-koning Michael en zijn moeder koningin Helena, Woensdag a.s. Men neemt aan, dat het paar terstond na de huwelijks voltrekking op reis zal gaan naar Zwitserland en de Verenigde Staten. Koningin Helena zal enige tijd in Griekenland blijven. TUNNEL DOOR DE MONT-BLANC? Volgens de Zwitserse radio zijn te Rome Zwitserse vertegenwoordigers aangjlomen om besprekingen te voe ren over het boren van een tunnel door de Mont-Blanc. De Quaker Harold Evans uit Phi ladelphia is door de Verenigde Na ties benoemd tot Commissaris voor Jerusalem. Dé heer Evans is 61 jaar oud, advocaat van beroep, en lid van het dagelijks bestuur van de Amerika Friends Service "Commit tee. Foto A.N.P.' Was de stemming geheim Of de verkiezingen geheim of openbaar zijn geweest, is een vraag, waarop de antwoorden zeer ver schillend zijn. Sommigen zeggen ge heim anderen vinden, dat iedereen kon zien, hoe er werd gestemd. De gang van zaken op een stembureau is als volgt: Elke stemgerechtigde ontvangt een gedrukte lijst van de candidaten van het nationale front en een tweede formulier van precies dezelfde afme tingen en k'eur, waarop is gedrukt dat het een blanco-formulier is. Op het stembureau moet de kiezer een dezer formulieren in een enveloppe doen en onder de ogen van de kies- commmissie de enveloppe in de stembus deponeren, terwijl het onge bruikte formulier in een andere bus moet worden gedaan. Tengevolge van deze gang van za ken is er twijfel gerezen <^ver het geheime van de stemming. De kies wet zegt, dat de kiezer voor het in de officiële enveloppe doen van zijn stembiljet gebruik* kan maken van een plaats, waar hy niet kan worden geobserveerd. Er wordt echter ver ondersteld dat degenen, die hun „be- trouwbaarheidï wensen te tonen, dat zullen doen door zich niet fif te zon deren. Er was weinig pplitie op de been en in het algemeen zijn de verkie zingen rustig verlopen. Zware regens droegen tot die rust bij. De geruchten, dat president Be- nesj die niet heeft gestemd, even min als in 1946 zal aftreden, heb ben door de verkezingen nieuw voedsel gekregen. Hij heeft de nieuwegrondwet welke reeds op 9 Mei door het „gezuiverde" parlement is aangenomen, nog niet getekend en het is de vraag of flij dat ooit zal doen. Men veronderstelt dat hij de ver kiezingen als een geschikt tijdstip beschouwt om" af te treden. Onder Wassenaar had gistermiddag te 2.30 u. een eigenaardige trambot sing plaats, welke ernstige gevolgen had. Ter hoogte van „de Kievit" raakte een Il.T.M.-wagen ^defect, waardoor tijdelijk op énkel spoor moest worden gereden. Tengevolge van een misverstand van het perso neel kwamen tegelijkertijd een tram uit Den Haag en een uit Leiden de hoek om bij de Sophialaan. De beide trams hadden vrij grote vaart on botsten met een daverende slag te gen elkaar met het gevolg, dat de wagens als harmonika's in elkaar schoven. De. schrik onder de passa giers was groot, maar wonderlijk ge noeg waren er slechts enkelen, die door glasscherven licht gewond raakten. Vier leden van het tram- nersoneel bekwamen een beenbreukr Het zoontje van een bestuurder dat meereed, brak eveneens een been. Allen zijn naar het ziekenhuis aan de Zuidwal te Den Haag gebracht. De hamen der gewonden zijn; J. Vermeulen, bestuurder, Wasse naar, been op 3 plaatsen gebroken. Het been moest geamputee^jl wor den. C. W. Koppens, Den Haag, chauf feur van de H.T.M. (stond op het voorbalcon). enkel en kniefractuur. H. J. de Roo, Den Haag, conduc teur, enkel-fractuur. W. A. K. Boere. Den Haag, conduc teur, enkel-fractuur. Een 15-jarig zoontje van boven genoemde, ook een enkel-fractuur. Een 9-jarig zoontje van dq familie Piët, Prins Fredriklaan 11, Wasse naar, een gescheurde voet. De materiële schade van de tram wagens is natuurlijk groot. De H.T.M. hield het verkeer zo coed mogelijk gaande, eerst met bussen en-later over enkel spoor. Te 7 uur was de baan vrij. Wie tegen was moest blanco stemmen r\E ALGEMENE verkiezingen in Tsjecho-Slowakije hebben, zoals van zelf spreekt, een grote meerderheid opgeleverd- voor het Nationale Front. Het enige bewijs voor het bestaan van een oppositie vindt men in de blanco-stemmen. Er zijn dorpen, waar meer dan 20 pet. van de kiezers een blanco stem heeft uitgebracht. Daar staan plaatsen en kies districten tegenover, waar het Nationale Front 100 pet. heeft behaald. Men is met teilen nog niet gereed. Maar het blijkt wel, dat er een ster ke oppositie is in Slowakije, terwijl in 't algemeen de van ouds socia listische industrie-steden vóór het Nat. Front gestemd hebben. Politieke kringen te Praag toon den zich verwonderd over de omvang" van de bij de verkiezingen aan het licht gekomen oppositie. Het aantal blanco en ongeldige stemmen plus niet uitgebrachte stemmen bedraagt bijna twintig procent van het totaal stemgerechtigden. Van officieuze zij de was geen geheim gemaakt van de verwachting, dat meer dan 95 pro cent woor de regering zou stemmen. Radio Praag schakelde de ongeldige stemmen uit en kwam aldus tot een hoger percentage stemmen -'voor de regering. In officiële berichten wor den ook de niet uitgebrachte stem men verwaarloQsd. Aangeeien het niet vervullen van de stemplicht strafbaar is gesteld moet men de niet- stemmers wel tot de oppositie reke nen. Vele kiezers hebben foto's van Be- nes, Masaryk of Churchill in de en veloppe van het stembiljet gedaan. Men verwacht, dat de communis ten in de nabije toekomst hun positie zullen gaan verstevigen en dat als een der eerste maatregelen het aantal nieuwsbladen beperkt zal worden. NEGEN TSJECHO-SLOWAAKSE DIPLOMATEN TREDEN AF Negen ambtenaren van de Tsjecho- Slowaakse buitenlandse dienst te Londen zijn afgetreden uit protest tegen de wijze, waarop verkiezingen in hun»vaderland zouden worden ge houden. Onder hen bevinden zich de consul-generaal Miroslav Lokaj, die onlangs weigerde gevolg te geven aan de oproep om naar Praag terug te kerpn, generaal J. Plass, de mili taire attaché in Groot-Brittannië, en zijn plaatsvervanger. De overigen zijn lagere ambtenaren der ambas sade. Sinds de omwenteling in Februari hebben twaalfduizend Tsjechen kans gezien om naar Duitsland te vluch ten. Dat staat in een rapport, dat is bekend gemaakt op de vergadering van uitgeweken Tsjecho-Slowaakse parlementsleden te Londen. NIEUWS UIT 1NDIE Consuls-kwestie nog niet opgelost Een Nederlands woordvoerder te Batavia hééft gisteren verklaard, dat er nog geen „bevredigend antwoord" van de republiek is ontvangen be treffende de uitwisseling van con suls tussen de Sovjet-Unie en de re publiek. De woordvoerder legde er echter den nadruk op, dat Nederland de onderhandelingen, die thans worden gevoerd, niet zal afbreken. Hij legde deze verklaringen af na een «onder houd van jhr. Van Vredenburch met de Nederlandse autoriteiten te Ba tavia. In de politieke commissie van de cnderhandelinglsconferentie te Ka- lioerang, waar de kwestie eveneens ter sprake kwam, verwees de repu blikeinse delegatie naar de verkla ring van Hadji Agoes Salim, waarin zoals men weet, gezegd werd, dat het ministerie van Buitenlandse Zaken te Djokja van niets wist. De Nederlandse delegatie verklaar de hiérmede geen genoegen te kun nen nemen. Vereist werd een duide lijke uitspraak of de overeenkomst wel of niet tot stand is gekomen. KABINETSCRISIS IN DJOKJA. De premier van de republiek Djolc ja, Mohammed Hatta, heeft Zaterdag bekend gemaakt, dat bij voornemens is zijn kabinet te reorganiseren, zo meldt Ass. Press. Verondersteld wordt, dat dit besluit het gevolg is van onenigheid in het kabinet, ont staan door het Tassbericlit over de uitwisseling van consülaire vertegen woordigers tussen Moskou én Djokja, Op een gisteren gehouden pers conferentie deelde Hatta mede, dat heden de besprekingen zullen aan vangen over vorming van een sterk ministerieel kabinet. Antara ver wacht, dat het een nationaal kabinet zal worden op êen basis, waarover de politieke partijen het reeds eens aijn. De bekendmaking van de over eenkomst met Rusland heeft een sterke reactie ten gevolge gehad in de Masjoemi, de rechtse Mohamme daanse partij, waarop de regering- Hatta in hoofdzaak steunt. De Mas joemi is anti-communistisch. Hatta weigerde te zeggen of een verandering van politiek in het voor nemen lag. Hij verklaarde nog hoop te hebben op een politieke regeling met de Nederlanders, ofschoon h%t hem voorkwam, dat 4e besprekingen zouden kunnen mislukken wegens, de blijkbare onverenigbaarheid d< standpunten van beide partijen. Amerikaanse stad door water verzwolgen KOLKENDE WATERVLOED VERNIELDE ALLES. De in de oorlog gebouwde Ameri kaanse stad Vanport'is Zondag ver nield door een watervloed ten gevol ge v.an het overstromen van de Co lumbia. Van de 18.700 inwoners van de stad is een nog onbekend aantal verdronken. Gehele blokken van' houten huizen van twee verdiepingen werden weggespoeld en als wrakhout op elkaar gedreven. De stad lag ongeveer vijf meter be neden hqt waterpeil van de rivier, terwijl het water in de stad thans even hoog schijnt te staan als in de Mannen, vrouwen en kinderen wer den gegrepen door de kolkende wa tervloed, die zich een weg had gebro ken door een spoordijk. Overlevenden vertelden, dat zij door het water weg gesleurd werden voordat zij wisten, dat er sprake was vaij een overstro ming. Honderden mensen zaten Zon dagavond op de daken van de niet weggespoelde huizen, wachtend tot zij doof- een of ander bootje zouden worden opgepikt. Mannem vormden levende kettin gen, waarlangs vrouwen en kinderen in veiligheid gebracht konden Wor den, terwijl steeds hoger golven door de straten spoejden, die de lichte huisjfes van hun fundamenten scheur den en meevoerden in hun wilde stroom. Honderden zochten een veilig heen komen boven op de dijk, in afwach ting van overbrenging naar Portland. Andere honderden echter bevonden zich plotseling opgesloten in de ver diepingen der huizen of op de daken. De houten huizen dreverf draaiend en kantelend mee op de woeste stroom als lucifersdoosjes of stootten, tegen elkander op en werden versplinterd. Ouders moesten machteloos toezien, hoe hun kinderen dqor het water van hen werden, weggesleurd. Een Rode Kruisman vertelde van een gezin, dat in een auto zat en dat als Verlamd scheen door de aanblik van het aan rollende water. Massa's jammerende mensen liepëri rond op de hogere gronden aan de rand van het over stroomde gebied, aan iedereén vra gend naar ver/niste familieleden. Vanport, dat tijdens de oorlog de tweede stad van Oregon was met een bevolking van hoofdzakelijk scheep- wenfarbeiders, gelegen ten Noorden van Portland, in een kom. gevormd door de dijken van de grote weg, de spoorlijn en de rivier. £en (caAAe-dije.... Verlammend werkt de twijfel; niets verlamt meer onze krachten ,dan be sluiteloosheid en onzekerheid!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1