S)e CaidóeSoti/fca/nt
Nog geen einde van de
koude oorlog
Wordt Jeruzalem open stad?
WOENSDAG 12 MEI 1948
39ste JAARGANG No. 11387
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD
Hoofdredacteur: TH. WILMER
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Hallo, hallo,
hier de ultra-korte golf
Ieders Woensdag en Zaterdag komen
wij in de aether 1
Luister naar de U.K. de ultra-korte I
Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie"20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., f 3.90 p. kwart. Franco p. p. f 4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50
Het program
der K.V.P.
Er wordt de laatste tijd in enkele
persorganen geschreven over de
aard van het program, dat de K.V.P.
als basis moet hebben voor haar po
litieke actie.
Wij willen hierop nu niet in den
brede ingaan. Maar toch nu al reeds
al is het niet direct aan de orde
van de dag! een enkele korte op
merking maken.
Er zijn twee uitersten in de me
ningen.
De een wil een program, dat een
uitdrukking is van „de voorschriften
in het Evangelie en in de pauselijke
encyclieken". Met andere woorden:
een beginsel-program. Hierbij moet
worden geconstateerd, dat de K. V.
P., wil zij voor haar leden en ook
voor andere partijen, zij 't dan ook in
grote lijnen, kenbaar maken, wat zij
„hic et nunc" „hier en nu" wil na
streven, een meer concreet program
van actie absoluut nodig heeft.
Het andere uiterste wil een pro
gram, dat zoveel mogelijk in alle on
derdelen is uitgewerkt. Met andere
woorden: een program van actie of
een urgentie-program, zoals dat tot
#op heden gebruikelijk was. Men kan
zelfs helaas, o.i.! een streven
opmerken, om dat program steeds
meer in alle mogelijke details uit te
werken!
De juiste weg ligt o.i. in het mid
den.
Moet in het midden liggen, ener
zijds om voldoende bevrediging te
schenken aan hen, die terecht een
concrete uitwerking willen zien, pas
send in de eigen tijd, van de alge
mene beginselen anderzijds om de
politieke eenheid van de katholieken,
belichaamd in één politieke partij, te
kunnen consolideren, ondanks me
ningsverschillen.
Natuurlijk komen we na de ver
kiezing op dit belangrijke vraagstuk
nader terug.
Amerikaans verzoek betekent geen koerswijziging
PRESIDENT TRUMAN heeft verklaard, dat het Amerikaanse verzo.ek
aan Molotof om „behoorlijke en redelijke betrekkingen" tussen beide
landen „geen nieuwe richting in de Amerikaanse politiek betekende". Het
doel van het verzoek is, aldus Truman, „het onmiskenbaar duidelijk te
maken, dat de Ver. Staten gegn vij andige of agressieve bedoelingen met
betrekking tot de Sovjet-Unie hebben".
Nog geen besluit
genomen
Uit de verklaring van de president
bleek, niet, of de -door Bedell Smith,
de Amerikaanse ambassadeur te Mos
kou, op 4 Mei aangeboden nota zou
kunnen worden gezien als een Ame
rikaans voorstel ter bespreking en
regeling van de bestaande menings
verschillen tussen beide landen.
In officiële Amerikaanse kringen
verklaart men, dat het door Molotof
naar voren gebrachte als antwoord
aan Bedell Smith niet voldoende blijk
geeft van bereidheid tot onderhan
delen om te rechtvaardigen, dat
Amerika thans toestemt in een ver
gadering om dé geschillen op te los
sen. In deze kringen geeft men te
kennen, dat meer initiatief van de
zijde der Sovjet-Unie noodzakelijk
is om de hoop op zulk een vergade
ring in vervuiling te doen gaan. Men
verklaart in deze kringen, dat „am
bassadeur Smith het de Russen dui
delijk heeft gemaakt, dat de Ver.
$taten te allen tijde beschikbaar
zijn".
„Aan de andere kant zijn wij niet
bereid met de Russen te vergaderen
op basis van schitterende algemeen
heden. Als de Russen iets speciaals
hebben voor te stellen, constructieve
suggesties hebben te doen, zullen de
besprekingen,, waarop wij vurig ho
pen, worden gehouden".
In deze kringen wordt de onver
wachte Sovjet-Russische publicatie
van de verklaring van de Ameri
kaanse ambassadeur uitgelegd aLs
een poging om door een schending
van het diplomatiek vertrouwen de
V. S. in de ogen van de wereld de
schijn te geven, dat zij een poging
van de S. U., de geschillen tussen
beide landen bij te leggen, af wil
len wijzen.
Alles wijst er op, dat Molotof's
nota zorgvuldig door het ministerie
van buitenlandse zaken en Marshall
met Truman en het kabinet bestu
deerd zal worden, voordat enig bin
dend commentaar wordt gegeven of
enige bijzondere verplichting op zich
w.ordt genomen.
Hoe weinig zin het overigens heeft,
om besprekingen met de Sovjets te
openen en te vertrouwen, dat zij ge
sloten overeenkomsten ook inder
daad zullen naleven, blijkt uit een
mededeling van ambassadeur Bedell
Smith. Hij had onlangs enkele Ame
rikaanse overeenkomsten met de
Sovjets nog êens nagegaan en was
toen tot de conclusie gekomen, dat
de enige bepaling, welke de Sovjets
niet geschonden hadden, die was aan
gaande de toestemming tot de aan
wezigheid van een Amerikaans gees
telijke te Moskou.
Voorbereiding voor de aanstaande
verkiezingen Voor de aanstaande
verkiezing van de Tweede Kamer,
welke waarschijnlijk in de eerste
week van Juli zal worden géhoCiden,
maakt Amsterdam voor het aanleg
gen van de voor de 519 stembureaux
nodige kiezerslijsten voor het eerst
gebruik van een ponskaarten-collec
tie, Vroeger vergde het typen van
de kiezerslijsten 6000-man-uren,
waarna er nog 4000 man-uren nodig
waren voor correctie en collatie. De
ponskaarten-collectie maakt het mo
gelijk, daarvan door middel van een
reproducerende schrijfmachine in 170
uren een uittreksel in dupi'o te ma
ken van de meer dan een half mil-
lioen tellende kiezerslijst. Dit voor ons
land en waarschijnlijk voor de gehele
wereld nieuw systeem is een novum,
dat een aanzienlijke tijdsbesparing
oplevert, hetgeen wel blijkt uit de
vroegere nodige 10.000 man-uren en
de 170. machine-uren van thans. Wij
zien hier de „typiste" werkzaam op
dg wondermachine.
Vrouw door
bliksem gedood
Tijdens het hevige noodweer van
Maandagmiddag is bij een zware slag
de bliksem ingeslagen in de woning
van de familie Limmen, wonende
Tjallewa1. te Schagen. Plotseling wer
den allen, die daar aanwezig waren,
tegen de grond geslagen. De zoon en
dochter moesten later worden weg-
fedragen, omdat bleek, dat zij niet
onden lopen. Het ergste was de 63-
jarige moeder er aan toe; zij was ge
heel buiten bewustzijn geraakt en
dokter Koning die inmiddels was ge
waarschuwd kon slechts de dood con
stateren. Pastoor Brouwer uit Scha
gen diende haar nog het H. Oliesel
toe.
f
DE PALESTIJNSE PUZZLE
h
Veiligheidszone voor non-combattanten
JERUZALEM zal Woensdag of Donderdag tot open stad verklaard wor
den, tenzij zich onvoorziene omstandigheden voordoen, zo heeft het
Internationale Rode Kruis te Genève medegedeeld. In de verklaring van
het Rode Kruis wordt gezegd, dat Engeland, de commissie der V. N. in
Jeruzalem en de Arabische en Joodse politieke en militaire organisaties
gunstig tegenover het plan staan, dat van geheel Jeruzalem één veilig
heidszone zal maken ter bescherming van non-combattante burgers, in het
bijzonder van kinderen en invaliden.
De Belgische
ministercrisis
Het wil nog niet vl'-tten met de
Belgische regeringscrisis. Het voor
naamste beletsel om te komen tot
een vergelijk tussen katlolieken en
socialisten is de kwestie van subsidie
aan het büzonder technisch .onder
wijs. Hier zijn principiële menings
verschillen in het spel, die een ac
toord zeer moeilijk makei. Dn patty-
Iracties zijn echter altijd nog bezig
om te trachten tot overeenstemming
cc komen.
Op een vraag aan Ro in, de voor
zitter van de Senaat, of de bespre
kingen nog steeds gevoe J worden,
gebaseerd op de veronderstelling, dat
Spaak terug zal komen als eerste-
minister, antwoordde Rolin bevesti
gend. „Wij achten het in het belang
"an het land, dat de heer Spaak weer
hei eerste-ministerschap op zich
neemt. Indien zou blijken, dat Spaak
om persoonlijke redenen het premier
schap niet wilde aanvaarden, zouden
wij de gehele toestand opnieuw'moe
ten onderzoeken" verklaarde hij.
CHURCHILL IN OSLO.
De Britse oud-premièr Winston
Churchill, met zijn echtgenote uitge
nodigd tot het koninklijk banket van
koning Haakon van Noorwegen, heeft
te Oslo voor'de radio gesproken. Hij
bracht hulde aan Noorwegen „voor
de onschatbare hulp van de Noorse
tankschepen en voor het offer van
zovele gezonken schepen en verlo
ren gegane levens."
Ohiurohill dankte voor de eer, hem
bewezen door de uitnodiging naar
Oslo. In het bijzonder zeide hij ge
roerd te zijn door de geestdriftige
ontvangst, waaraan jong en oud had I rikaanse in
deèlgenomen. munt.
EEN COMPLOT TEGEN PRINSES
ELIZABETH?
Volgens een bijzondere correspon
dentie in het „Algemeen Dagblad"
zouden gisteren in Frankrijk 75 per
sonen gearresteerd, die deel zouden
uitmaken van een complot, dat prin
ses Elizabeth van Engeland en haar
echtgenoot, de hertog van Edinburg,
tijdens hun vierdaags bezoek aan
Frankrijk wilde vermoorden. Inspec
teurs van politie hebben gisteravond
34 verdachte lieden op de trein naar
Zuid-Frankrijk gezet.
„Wij sturen ze naar Bordeaux, Tou
louse en Marseille of iedere andere
stad, waaraan ze de voorkeur geven,
vertelde iemand van de Franse vei
ligheidspolitie mij. Maar wij willen
er zeker van zijn, dat zij weggaan.
Wij gaan voortdurend hun bewegin
gen na gedurende het bezoek van de
Prinses."
Het complot zou in verband staan
met de Stern-groep, de Joodse ver
zetsorganisatie.
Vrijdag begint de reis van het prin
selijk paar.
Een Roosevelt-penning In op
dracht 'van een Amerikaanse firma
heeft de Nederlandse beeldhouwer
Geurt Brinkgreve een herinnerings-
munt geboetseerd ter herdenking van
wijlen President Roosevelt. De her
inner ingsmunt wordt geslagen bij
's Rijks Munt te Utrecht.
Voor- en keerzijde van deze Ame-
Nederland gemaakte
Strijd in Jeruzalem
weer opgelaaid
Te middernacht is te Jeruzalem
het vuren weer begonnen. In de
voorstad Mekor Hayim in het Zuid-*
westen van de stad werd met zwaar
geschut geschoten. Na vier dagen
rust is de stad weer opgeschrikt door
het geluid van schoten uit lichte wa
pens en mortieren. Volgens Joodse
kringen zouden de'Arabieren een
aanval begonnen zijn.
Volgens een bekendmaking van het
Arabische bevrijdingsleger van Dins
dagavond zouden bijna 1.000 Joden
van de hoofdmacht zijn afgesneden
in een hernieuwde strijd bij de weg-
ersperring te Bab el Wad op de vi
tale Joodse verbindingsweg van Tel
Aviv naar Jeruzalem. Het Arabische
communiqué verklaart, dat 4.000 Jo
den aan de strijd deelnemen en de
afgesneden Joden met artillerievuur
worden bestookt. In centraal Pales
tina zouden 2 Joodse aanvallen met
zware verliezen voor de Joden zijn
afgeslagen.
Een woordvoerder van de Haganah
verklaarde, dat een grote Arabische
strijdmacht, .gesteund door artillerie,
een tank en verscheidene pantserwa
gens, de Joodse nedei zetting Kfar
Darom heeft aangevallen. Kfar Da-
rom is een kleine geïsoleerde neder
zetting, de Zuidelijkste Joodse re
derzetting in Palestina, welke nor
maal door ongeveer honderd perso
nen wordt bewoond. De woordvoer
der zei, dat de Arabische aanval tot
ru toe geen succes heelt >»had.
In een communiqué van de Haga-
nah wordt meegedeeld, Jat de Jood
se strijdkrachten Palestina's grootste
politiebureau op de berg Kanaan na
bij de stad Safad hebben veroverd.
HET EINDE DER AMERIKAANSE
SPOORWEGSTAKING.
De Amerikaanse spoorwegen de
len mede, dat het spoorwegverkeer
in alle delen van het land normaal
is .geweest. De minister van het le
ger, Kenneth Royal, heeft er op ge
wezen, dat 7 kolonels belast waren
met de verzekering van de voort
gang bij de spoorwegen en aan het
hoofd der spoorwegdistricten waren
geplaatst. Al de kolonels zijn direc
teuren van spoorwegmaatschappijen.
Johnson, voorzitter van de machinis-
tenbond, verklaarde dat de bonden
van het spoorwegpersoneel hadden
afgezien van het eisen ener loons
verhoging van 30 pet. en dat zij de
door de spoorwsgmaatschappijen' toe
gestane verhoging van 15 yT procent
aanvaarden.
Nieuwe president
van Italië
SENATOR EINAUD1 GEKOZEN.
Senator Luigi Einaudi, de welbe
kende Italiaanse financiële deskun
dige, werd gisteravond gekc?en tot
president van de Italiaanse repu
bliek. De 74-jarige Einaudi behaald'
de meerderheid in de vierde stem
ming. De drie voorafgaande nadelen
voer geen der candidaten de vereiste
meerderheid van tweederde opgele
verd. De vierde stemming had deze
rrtoj derheid niet nodig, hierbij was
een- enkelvoudige meerderheid vol
doende.
Ir. de eerste ronde had de Nicola de
meeste stemmen; in de tweede had
Sfcrza de leiding en in de derde
kwam Einaudi reeds met hoe hoogste
aan*al uit de bus. Er bleek echter
nog een vierde stemming nodig om
zijn overwinning te bevestigen.
Bij de voorlaatste stemming kreeg
Einaudi 462 stemmen, de Nicola 13,
graaf Sforza 9 en Orlando 7. De Ni-
cola en Sforza hadden te voren me
degedeeld dat zij het presidentschap
niet zouden aanvaarden.
Einaudi, Italië's eerste constitutio
nele president, zal vanmiddag voor
het parlement zijn ambtseed afleg
gen. Deze gebeurtenis zal door ge
heel Italië als eenj nationale feest
dag worden gevierd.
De nieuwe president van Italië, die
74 jaar oud is, behoort tot Europa's
bekendste economen. Hij is liberaal
vice-premier en minister van finan
ciën geweest in het kabinet van de
Gasperi. Einaudi is geboortig uit Cu-
neo. Geruime tijd was hij hoogleraar
in de economie te Turijn, hetgeen hij
gedurende het bewind van Mussolini
gebleven is „ondanks zijn critiek op
totalitaire economische theorieën".
In 1945 is hij gouverneur van de
Italiaanse Bank geworden.
KARDINAAL DE JONG
IN BETHANlë.
Z. Em. J. Kard. de Jong heeft Zon
dag 1.1. een kort bezoek gebracht aan
het Moederhuis der „Vrouwen van
Bethanië" te Bloemendaal. Z.' Emi-
nen gaf de verzekering van zijn steun
en sympathie, e:i uitte grote waarde
ring betreffende het apostolaat van
Bethanië, zoals dat in de verschillen
de huizen van dit Instituut wordt
uitgeoefend.
Vier arbeiders van
stelling gestort
TWEE DODÈN
Door het breken van de planken
ener hangstelling, welke met touwen
aan katrollen hing, zijn gistermid
dag vier arbeiders in de werkplaats
van de Verenigde Chemische Fabrie
ken te Rotterdam van negen meter
hoogte gestort. Twee hunner, de 36-
jarige P. Hoogland, uit Vlaardingen
en de 17-jarige A. Kooyman, uit Rot
terdam, liepen een schedelbasisfrac-
tuur op en zijn overleden voordat zij
in een ziekenhuis konden worden op
genomen. De twee andere arbeiders
liepen verwondingen op en werden
lar het ziekenhuis vervoerd.
Het gebeurde verwekte in de fa
briek begrijpelijkerwijze grote ver
slagenheid. De bouwpolitie stelt een
onderzoek in naar de deugdelijkheid
van de gebruikte stelling.
Zeven arbeiders
bedolven
VIJF ZWAAR GEWOND
Dinsdagmorgen, omstreeks zeven
uur, heeft zich bij de bouw van be
tonconstructies voor een nieuwe be
drijfsruimte op het terein van de
A. K. U., Kleefse Waard bij Arn
hem, een ernstig ongeluk voorge
daan, aldus „Trouw".
Bij het optrekken van de tussen-
bogen knapten deze betonconstruc
ties in de nokken aan weerszijden
af, waardoor vier werklieden neer
stortten en drie anderen op de
beganen grond werkzaam, onder het
vallende beton bedolven werden.
Door het opvijzelen van de beton
blokken konden de zeven slachtof
fers met moeite bevrijd worden. Vijf
hunner bleken zeer ernstig gewond
te zijn. In deerniswekkende toe
stand werden zij naar het gemeen
teziekenhuis te Arnhem vervoerd
Voor het leven van één van hen
wordt gevreesd.
De twee andere arbeiders konden,
na verbonden te zijn, naar huis wor
den overgebracht.
De oorzaak van dit ongeluk moet
worden gezocht in een constructie
fout.
Na het ongeluk werden de ver
dere werkzaamheden direct stilge
legd en verlieten de arbeiders, in af
wachting van de resultaten van het
officiële onderzoek, het werk.
De coloradokever
dreigt!
Het warme, zonnige weer gedu
rende de laatste dagen heeft o. m.
tot gevolg, dat momenteel de over
winterde kevers uit de grond ko
men, zo deelt de afdeling voorlichting
van het ministerie van landbouw,
visserij en voedselvoorziening mede.
Vooral in het Zuiden, midden en Oos
ten van ons land zijn op sommige
plaatsen de aantallen kevers zelfs
zeer groot. Het is daarom van het
allergrootste belang alle kevers on
middellijk op te sporen en te ver
nietigen, om aantasting von het
aardappelgewas en ei-afzetting te
voorkomen.
Indien zeer veel kevers voorko
men en het afzonderlijk verdelgen
daardoor bijna een onbegonnen werk
is, dient een grondige behandeling
met een insectendodend middel te
worden uitgevoerd, waarbij in dit
stadium om verjaging der kevers
te voorkomen de voorkeur moet
worden gegeven aan behandeling met
D. D. T.-middelen.
Aardappeltelers, let thans regel
matig op uw gewas. Elke kever, die
nu vernietigd wordt, betekent een
groot aantal larven minder in de
toekomst.
Uitwisseling van
jeugdige personen
De mening van het
Hoogwaardig Episcopaat
In het Aartsbisdom Utrecht is Zon-
ig een herderlijk schrijven voor
gelezen van Johannes Kardinaal de
Jong betreffende de uitwisseling
van jeugdige personen tussen Neder
land en het buitenland, hetwelk wij
hier voor onze lezers laten volgen:
Het is Ons gebleken, aldus de
Kardinaal, dat zowel bij de leiding
van scholen als bij organisaties en
comité's grote belangstelling be
staat voor de uitwisseling van jeug
dige personen tussen Nederland en
het buitenland. De bedoeiiing, die
hierbij voorzit, kan men op zich nut
tig noemen, maar de gevaren, die
aan deze uitwisseling zijn verbonden,
achten Wij veel groter. Wy vinden
het daarom van belang aan boven
bedoelde lichamen hiermede te la
ten weten, dat het Onze wens is, dat
noch door de leiding ener katholieke
school, noch door de daaraan ver-
bQnden leerkrachten, noch door een
katholieke organisatie, noch door
een katholiek comité of door ka
tholieke leden van een officiële of
semi-officiële organisatie of comité
medewerking aan deze uitwisseling
wordt verleend. Geen van hen toch
is in staat voor de verschillende om
standigheden, waarin de jeugd kan
komen te verkeren, de volle verant
woordelijkheid te dragen. Deze be
rust uitsluitend bij de ouders en het
behoren alleen de ouders te zijn, die
individueel voor hun kinderen be
slissen, of zij een uitwisseling voor
hen al dan niet van nut vinden. Het
Hoogwaardig Episcopaat is van me
ning. dat het eerder op de weg van
katholieke instanties ligt de ouders
voor deze uitwisseling te waarschu
wen 'en bun op te merken, dat de
Kerkelijk- Overheid er zeer gereser
veerd tegenover staat.
•NEDERLANDSE BLOEMEN NAAR
FATIMA.
Evenals het vorige jaar, hebben
Nederlandse katholieken bloemen
naar Fatima in Portugal gezonden
Met het K. L. M.-toestel, dat gister
morgen naar Lissabon vertrok wer
den de bloemen, die in totaal onge
veer 500 kg. wogen, vervoerd. Op
de Fatima-dag, 12 Mei, zal dit Ne
derlandse geschenk het hoofdaltaar
der basiliek van Fatima sieren.
BLOEMEN NAAR KEVELAER.
Op de vooravond van de Maria
maand zijn 2000 van de mooiste tul
pen, welke de bollenstreek leveren
kan, in de Genadekapel te Kevelaer
neergezet als een bewijs van liefde
en trouw der Nederlandse Mariaver-
eerders, die zelf nog niet kunnen op
gaan naar de „Troosteres der bedroef
den". Nog tweemaal gaan deze maand
bloemen naar Kevelaer.
Nederlandse
Franciscanen in China
Het ministerie van buitenlandse
zaken deelt ons het volgende mede:
„Van H. M. ambassade te Nanking
is bericht ontvangen, dgt van de Ne
derlandse Franciscaner paters in
Shansi er vier in zijn geslaagd het
rode gebied te ontvluchten. Op 3
April bereikte de ambassade het
nieuws, dat de paters C. v. d. Eynde,
R. Dassen, D. Mulder en S. Molen
kamp in de provincie Shansi in vei
ligheid zijn, alsmede de zusters Ju
lienne, Wenceslaus en Flora. Om
trent bisschop Pessers en pater Ruys
alsmede de zusters, v/elke met hen
zijn gevangen genomen, is geen na
der bericht ontvangen, doch de ver
onderstelling is gewettigd, dat zij
nog in leven zijn".
GEBLOKKEERDE SPAARSALDI_
GELEIDELIJK VRIJ.
Degenen, die een spaarbankboekje
bezitten met een geblokkeerd tegoed
van 500.of meer, worden, voor
zover zij tot nu toe nog geen stappen
hebben ondernomen tot het over
schrijven van dit tegoed naar een op
tierekening, door de Ned. Spaarbank-
bond geadviseerd zich zo spoedig mo
gelijk tot dt betrefende spaarbank te
wenden:
Na goedkeuring van het verzoek
tot overschrijving van het geblokr
keerde tegoed naar een optierekening
door de ontvanger-der directe belas
tingen, kunnen zij een bedrag van
maximaal 3500.of 75 pCt. van
het saldo per 30 Juni 1939, doen over
schrijven naar een beleggingsreke
ning, waarvan per 1 Juni aanstaande
en zo vervolgens ieder jaar een vijfde
gedeelte met een minimum van 300
naar vrije rekening mag worden over
geschreven.
£m &aAAe£é/e...
Wij herhalen daarom uitdrukkelijk
het verlangen, destijds uitgesproken:
Ook voor de Middenstand achten
wij Katholieke vakorganisatie nood
zakelijk, vooral OP>dat wij de vrije
vakorganisaties thans de aangewe
zen grondslagen achten voor de tot
standbrenging en bestuur der pu
bliekrechtelijke organen.
Kard. De Jong
(Jan. 1947).