3)e £cicbe6oti^anT
Europa's vlag
op de Dam
Europa-congres werkt hard
Grote federalisten-demonstratie
op de Dam
Tegen de communisten in Finland
MAANDAG 10 MEI 1948
39ste JAARGANG No. 11385
Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD
Hoofdredacteur: TH. WILMER
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT"
Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 1.30 p. mnd., £3.90 p. kwart. Franco p. p. f4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes 1.50
Verkiezingen voor de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
VERKLARING VAN HET HOOGWAARDIG EPISCOPAAT
(In de Katholieke Kerken is gisteren het volgende schrijven voorgelezen)
Het optreden van het Communis
me zowel buiten als binnen onze
landsgrenzen, geeft Ons aanleiding
alle stemgerechtigde katholieken van
Nederland andermaal te wijzen op
de hoogst gewichtige taak, welke zij
op staatkundig gebied hebben te ver
vullen, teneinde iedere machtsvor
ming van het goddeloze bolsjewisme
te voorkomen.
Het oog gericht op het communis
tisch gevaar in Italië, heeft Onze H.
Vader de Paus op 10 Maart 1.1. ern
stige woorden gesproken tot de pas
toors en de vastenpredikers van Ro
me over het kiesrecht en de kies
plicht van de Italiaanse Katholieken.
„Zonder twijfel" aldus de H. Va
der „zal de Kerk zich buiten de
partijstrijd houden en boven de poli
tieke partijen staan. Maar hoe kan
z.'j onverschillig blijven t.a.v. de sa
menstelling van een parlement, waar
aan de grondwet wetgevende macht
toekent in zaken, die zo recht
streeks de hoogste godsdienstige be
langen en de levensvoorwaarden van
de Kerk zelf in Italië beseffen?"
Uit deze feitelijke afhankelijkheid
van Kerk en godsdienst van de poli
tieke machthebbers leidt Z.H. de
Paus af, dat het voor alle katholieken
een strikte gewetensplicht is deel te
nemer, aan de verkiezingen en dat zij
zich bij het uitbrengen van hun stem
moeten laten leiden door de uit
spraak van het geweten. „Iedereen
moet stemmen volgens de uitspraak
van zijn geweten", zo zegt de Paus
letterlijk en Hij vervolgt dan:
„Welnu het is duidelijk, aat dc
stem van het geweten iedere ernstige
Katholiek oplegt zijn stem te geven
aan die candidaten of die lijsten van
candidaten, die genoegzame waarbor
gen bieden voor de bescherming van
de rechten van God en de zielen, voor
het ware welzijn, zowel van de enke
ling als van het gezin en de samen
leving, overeenkomstig de Godde
lijke geboden en de christelijke mo
raal". j
Ook in ons land zijn wederom ver
kiezingen in uitzicht gesteld. En al
hoewel de toestand in ons vaderland
niet zo ernstig is, als in Italië, staan
ook wij voor de dringende taak de
maatschappij in christelijke zin op
te bouwen en daartoe het communis
me te bestrijden.
Eén van de middelen daartoe, dat
in het bereik ligt van iedere stem
gerechtigde katholiek, is het goed ge
bruik maken van zijn kiesrecht, ten
einde een staatsbestuur te krijgen,
dat „genoegzame waarborgen biedt
voor de rechten van God en de zie
len", en dat bij machte is die positie
ve maatregelen tot stand te brengen,
welke voor het ware welzijn van in
dividu, gezin en samenleving het
meest doeltreffend zijn en dus ter be
strijding van het communisme het
meest geëigend.
Hoe maken wij dan het beste ge
bruik van ons stemrecht, gelet op de
godsdienstige en staatkundige ver
houdingen in ons vaderland? Bij de
verkizingep in 1946 hebben wij ver
klaard, dat de Katholieke Volkspartij
naar onze overtuiging de beste waar
borgen biedt voor de eerbiediging "en
de naleving van de zedelijke normen
De Koningin legt tijdelijk
uitoefening van
Koninklijk gezag neer
PRINSES JULIANA REGENTES.
H.M. de Koningin ziet zich met het
oog op Haar gezondheid genoodzaakt
opnieuw de uitoefening van het Kor
ninklijk gezag tijdelijk neer te leggen.
H.K.H. Prinses Juliana zal met in
gang van Vrijdag 14 Mei als Regen
tes optreden en op diezelfde dag wor
den beëdigd.
CHURCHILL GAST VAN H.M. DE
KONINGIN OP HET LOO.
Zaterdagmiddag tegen zes uur is
Winston Churchill ten paleize Het
Loo aangekomen, waar hij als gast
van H.M. de Koningin tot Zondag
na de lunch verbleef. Het gemeente
bestuur van Apeldoorn had de at
tentie de Engelse gast een bloem
stuk als welkomstgroet te-offreren.
Aan het diner, dat Winston
Churchill als gast van H.M. de Ko
ningin Zaterdagavond ten paleize 't
Loo gebruikte, zaten, behalve zijn
echtgenote en de leden van de hof
houding, mede aan Anthony Eden
en lady Nicholls. Laatstgenoemde
keerde later op de avond naar Den
Haag terug, terwijl de overige gas
ten op 't Loo overnachtten.
Het prachtige voorjaarsweer lokte
Zondagochtend de bezoekers tot een
wandeling in het Koninklijk Park,
dat om deze tijd van het jaar wel op
zijn mooist is. Na het middaguur
zaten de Engelse gasten met Hare
Majesteit aan de lunch aan. Kort na
half twee vertrok het gezelschap,
waarbij de Vorstin op het botdes
persoonlijk afscheid nam van de
heer Churchill.
Hartelijk toegejuicht door het pu
bliek verdween de stoet uit het ge
zicht in de richting Amersfoort.
van het Christendom op het terrein
van wetgeving en bestuur. Welnu Wij
zijn van mening deze verklaring ook
nu nog te moeten handhaven.
Ten slotte aarzelen Wij niet u
krachtig aan te sporen om de een
heid op staatkundig gebied hecht te
bewaren.
Vergeleken bij de hoge belangen,
die op het spel staan bij de opbouw
van een Christelijke Staat en Maat
schappij en de afweer van het com
munisme, zijn de meningsverschil
len onder de katholieken over staat
kundige vraagstukken, hoe belang
rijk ook op zichzelf, toch van onder
geschikte betekenis. Reeds het ver
lies van weinige stemmen kan in ons
kiesstelsel ernstige gevolgen hebben.
En die staatkundige eenheid der ka
tholieken is een machtig wapen in de
gemeenschappelijke en veelzijdige
strijd tegen het communistae, terwijl
zij bij de maatschappelijke en staat
kundige opbouw van ons christelijk
levensideaal een zeer waardevol goed
is, welks verlies niet te overziene
schade zou berokkenen aan de belan
gen van het christendom en het wel
zijn van ons dierbaar vaderland.
Gegeven te Utrecht, de 27ste
April 1948.
t JOH. KARDINAAL DE JONG,
Aartsbisschop van Utrecht,
t P. A. W. HOPMANS,
Bisschop van Breda,
t Dr. J. H. G. LEMMENS,
Bisschop van Roermond.
J. P. HUIBERS,
Bisschop van Haarlem,
t W. P. A. M. MUTSAERTS,
Bisschop van 's-Hertogenbosch.
f f ET EUROPA-CONGRES heeft gedurende het week-end te Den Haag
met enthousiasme" door vergaderd. Zelfs de Zaterdag is besteed aan
allerlei sectie vergaderingen. Zo werd Zondagmorgen in de Ridderzaal
vergaderd door de culturele commissie, die met haar werk is gereed ge
komen. Het resulaat van haar arbeid is een resolutie, waarin gezegd
wordt, dat de ware eenheid van Europa te midden van onfce nationale,
ideologische en religieuze verschillen, te vinden is in de gemeenschappe
lijke erfenis van christelijke en andere geestelijke en culturele waarden.
Debatten tot diep
in de nacht
De ontwerp-resolutie, zoals d;e
dqpr de cultureie commissie werd
aanvaard, bepleit o.a. de oprichting
van een permanent orgaan, een Euro
pees cultuurcentrum, waardoor men
de stem van Europa wil laten horen
ü.m.v. pers, publicaties, film en radio
alsmede door middel van opvoedkun
dige instellingen voor schoolkinderen
studenten en arbeiders.
De resolutie acht het voorts nood
zakelijk dat de vorming van een
Europese federatie tevens behoort in
De deelnemers aan het Europees
Congres zijn Zondagmiddag in het
hart van het land, de Dam in Am
sterdam, bijeengekomen voor een de
monstratieve bijeenkomst. Tiendui
zenden Amsterdammers en belang
stellenden van buiten de hoofdstad
waren ook naar de Dam getogen om
vooral Churchill zelf te zien. Doch
de politie had maatregelen genomen
om de drukte op de Dam letterlijk
en figuurlijk binnen de perken te
houden. Overzicht van de bijeen
komst op de Daih. Foto ANP-dWt.
COMM. MINISTER
GEDESAVOUEERD.
Dat het in Finland niet erg botert
met de communisten ondanks het
Fins-Russische verdrag, dat onlangs
gesloten werd blijkt uit een mede
deling van een correspondent van
Reuter, die juist uit Finland is te
ruggekeerd. Hij meldt: Naar aanlei
ding van de onthulling van een so-
ciaal-democratisch blad, dat de
uiterst linksen voorbereidingen heb
ben getroffen om tijdens de onder
handelingen te Moskou de Finse re-
igering omver te werpen heeft de pre
sident, Paasikivi, strenge maaregelen
tegen de communisten getroffen. De
communistische minister van binnen-
ISTERMIDDAG heeft op het Damplein te Amsterdam een grote massa
bijeenkomst plaats gevonden ter demonstratie van doel en streven van
de Europese Federalisten en van het Congres van Europa.
Vóór het Koninklijk Paleis, waar een tribune was opgericht, hadden
zich de leiders van het Europa-Congres en vele autoriteiten verzameld, landse zaken is gedesavoueerd door-
o.a. de commissaris van de Koningin in Noord-Holland, dr. J. E. baron de a
Vos van Steenwijk en de burgemeester van Amsterdam, mr. A. J. d'Ailly.
Op het Damplein von den de circa 800 congressisten, per extra-trein uit
Den Haag gekomen, een plaats, evenals de meer dan 1000 leden en geno»
digden van de Nederlandse afdelingen van de Europese Federalistenbe
weging. Om deze grote groepen sch aarden zich de duizenden Amster
dammers, die gekomen waren om de ze groot opgezette demonstratie bij
bij te wonen.
de noodzakelijkheid betoogde, dat
Europa moet worden tot een grote
vredesmacht. Daartoe moet de Euro
pa-Federalistenbeweging gedragen
worden door een sterk voortzwiepen-
de volksbeweging.
Het Europa-congres
trad naar buiten
Klokslag vier uur kwam Winston
Churchill, vergezeld van Anthony
Eden, per auto uit Het Loo op de Dam
aan, luidde toegejuicht door het talrij
ke publiek.
Ja, hij rookte inderdaad zijn tradi
tionele grote sigaar!
Na een kort openingswoord van de
congres-voorzitter, oud-minister P. A.
Kerstens, verwelkomde burgemeester
d'Ailly de gasten van het Europa-con
gres in de hoofdstad. De opkomende
zon van het federalisme, aldus de bur
gemeester, stijgt steeds hoger boven
de horizon. Moge het zaad van het fe
deralisme spoedig opgroeien, opdat
de volkeren van Europa in vrede en
vrijheid zullen kunnen leven.
Congresvoorzitter Kerstens deed
hierna uitkomen, dat deze massa-bij
eenkomst is georganiseerd, omdat het
niet gaat om het congres alleen. Neen,
de volkeren van Europa moeten er
Van doordrongen worden, dat het hun
zaak is.
De Franse oud-minister-pres;dent
Paul Ramadier constateerde, dat de
volken van Europa na de oorlog hun
evenwicht nog niet hebben hervon
den, doch dat allerwege nog angst
heerst. Nodig is de broederschap der
volken, die vrede, rust en veiligheid
kan garanderen. Een nieuw Europa
moet op die solidariteit worden opge
bouwd.
Prof. dr. S. F. H. J. Berkelbach van
der Sprenkel belichttte wel zeer dui
delijk het doel der beweging. Zoal:
het Jan van Nassau gelukt is, aldus
spr., de zeven provinciën bijeen te
brengen, waarbij geen der deelne
mende groepen haar eigen karakter
heeft verloren, zo moeten wij nu heb
ben een samenbinding der volkeren.
Dat kan alleen wanneer er in ons
denken en handelen de wil bestaat
om het vertrouwen en de heerszucht
te overwinnen.
De Belgische oud-minister Paul
Hoste dankte Nederland voor de gast
vrijheid, welke het steeds heeft ver
leend aan de beide levenwekkende
gedachten: waarheid en vrede. Na de
mislukking van de Volkenbond gaat
het nu weer niet goed met de Ver
enigde Naties. Evenals de drie lan
den in de Benelux elkaar gevonden
hebben, moeten de andere Europese
volkeren elkaar vinden.
Het koor zong hierna het door H.
Joosten gedichte en door Louis Noi-
gecomponeerde „Europa één".
CHURCHILL SPREEKT.
Toen kwam het grote moment,
waarop de duizenden hadden ge
wacht. Churchill, met daverend ap
plaus gegroet, sprak. Sprak van het
vele, dat Groot-Brittannië en Neder
land verbindt, waarbij hij herinnerde
aan de Koning-stadhouder Willem III.
Hij wees er op dat de beide landen
dezelfde vorm van christelijke be
schaving hebben. Die beschaving
moet bewaard worden tegen iedere
vorm van totalitaire tyrannie en
daartoe ^is nodig een samengaan der
volkeren, een samengaan, dat niet ge
richt is tegen enig land of volk, doch
slechts tegen de krachten van het
kwade. Een verenigd Europa, waar
in het voor ieder, zonder hun liefde
en loyaliteit voor eigen land en volk
te verliezen, goed zal zijn te leven.
SLOTWOORD VAN
PATER DE GREEVE.
Nadat nog de~ leider der socialis
tische fractie in de Belgische Kamer,
de heer Bohy, gesproken en het koor
het „Gelukkig Vaderland" had gezon
gen, sprak Henri de Greeve, pr., het
slotwoord. Hij wees de burgers en
politici op het grote misverstand, iets
tot stand te kunnen brengen zonder
de hulp van God. „Amsterdammers",
zei hij, een lange rustpauze nemend.
„Amsterdammers, hier zitten wij nu
vreedzaam bij elkaar, wij die elkaar
bij toerbeurt vrienden en vijanden
noemen. Mensen, die onder de be
dreiging van de grote schrok-op in
het Oosten naar elkaar zjjn gedre
ven". En dan schalt het over de Dam:
„Christus is het mid<telpunt van de
wereldgeschiedenis".
Ontroerd bijna, dankte de weleerw.
heer de Greeve Winston Churchill
voor alles, wat hij voor de redding
van Europa heeft gedaan. Hij vroeg
hem nog eenmaal het „V"-teken te
maken, maar thans niet voor het win
nen van de gewapende oorlog, doch
voor het winnen van de vrede. Chur
chill begreep het niet dadelijk. Hij
keek recht voor zich uit, gewoon aan
zijn sigaar trekkend. Voorzitter Ker
stens herhaalde het gevraagde en dan
trok het gezicht van Churchill in een
plooi. Hij, de vaderlijke Churchill,
stond op en stak zijn vingers in de
hoogte, terwijl zijn gezicht één lachen
was. Daarna nog een ogenblik stilte
voor de gevallenen een zacht
Daarna was het dr. H. Brugmans, die gezongen lied „Beati mortui" „Za-
met een „Wij willen een ommekeer" I lig zij, die gestorven zfjn".
DE FINSE SOCIAAL-DEMOCRATISCHE PARTIJ heeft Zondag offi
cieel de samenwerkingsovereenkomst opgezegd, die haar met de com
munisten en de leden van de S.E.D.L. met communistische strekking als
mede met de agrariërs verbond. Deze overeenkomst vormde de officiële ba
sis van het „rood-groene" regeringsblok. Het schijnt evenwel niet, dat
dit besluit een regeringscrisis tengevolge kan hebben. Deze maatregel
schijnt vooral in verband met de aan de gang zijnde verkiezingscampagne
getroffen te zijn.
twee - andere ministers, een van
de Boerenpartij en een van de so-
eiaal-democraten, verantwoordelijk
zijn gesteld voor de handhaving van
de orde en voor het oppertoezicht op
de politiestrijdkrachten.
De president heef de civiele poli-
gelast waakzaam te zijn tegen
„alle eventualiteiten". Voorts zijn
troepen ter bewaking aangesteld bij
de voorraden wapens en ammunitie,
welke Finland volgens het vredes
verdrag naar de Sowjet-Uniet zal
zenden. Deze voorraden zouden door
de communisten in berit genomen
worden. Aldus meldde het blad „So-
ciali Demokraat".
De maatregelen zijn door de niet-
communistische pers algemeen ge
prezen als die van «een voorzichtig en
dapper man.
HONGARIJE EN ROEMENIë BIJ
DE SOVJET-UNIE?
De diplomatieke redacteur van het
Engelse linkse blad „The People"
meent te weten dat in de eerstko
mende week Hongarije en'Roemenië
officieel bij de USSR zullen worden
gehecht.
„Rusland", zo verklaart dit blad,
„zou dit besluit hebben genomen in
verband met de communistische ne
derlaag bij de Italiaanse verkiezin
gen". De diplomatieke redacteur van
„The People" verklaart voorts, dat
„de president der Hongaarse repu
bliek Tildy nochtans zijn voornemen
te kennen zou hebben gegeven dit
besluit -niet goed te keuren. Zijn
schoonzoon, de Hongaarse minister
Winston Churchill, vergezeld door
zijn echtgenote bïacht Zaterdag een
bezoek aan het Kroonprinselijk ge
zin op Soestdijk. Winston Churchill
met Prinses Marijke op de arm, te
midden van het prinselijk gezin.
Foto ANP-v. d. W.
van buitenlandse zaken Chornoky,
zou zich thans in Zwitserland bevin
den om een eventuele schuliplaats
voor zijn schoonvader voor te be
reiden".
Praag vlagde
gisteren
De nieuwe Tsjecho-Slowaakse
grondwet is gisteren door de natio
nale vergadering in een plechtige
zitting eenstemmig(goedgekeurd.
Van de 300 leden waren en 54 afwe
zig. Zij zijn „weggezuiverd" of heb
ben het land inmiddels verlaten.
De nieuwe grondwet zal „Grond
wet van de negende Mei" worden
genoemd, aldus Vladimir Prochazka,
die sprak voor de werkcommissie,
omdat negen Mei het einde beteken
de van de bezetting door de dui
zend jaar oude vijand en van de
overwinning der Russische legers.
Het was voor de Tsecho-Slawaken
net een echte bevrijdingsdag. Van
de openbare gebouwen te Praag
wapperden de vlaggen, de Tsjechi
sche naast de Russische. En in tal
rijke redevoeringen is het rode le
ger om het hardst geprezen, wént
alleen de Russische overwinning had
het Tsjechi-Slowaakse vouk in de
gelegenheid gesteld met zijn aarts
vijand Duitsland af te rekenen. Over
het aandeel van de Westelijke Geal
lieerden in de oorlog, en in de over
winning, hebben de Praagse woord
voerders van dit jaar geen woorden
meer gerept.
Koreanen ter
stembus
RUSSISCHE SABOTAGE VANUIT
HET NOORDEN.
Voor het eerst in de geschiedenis
worden in Zuid-Korea, dat 7 mil-
lioen ingeschreven stemgerechtigden
telt, algemene verkiezingen voor de
volksvertegenwoordiging gehouden.
Men is nog wat voorzichtig met
deze nieuwigheid; niet minder dan
6000 gewapende politiemannen en
bijna een millioen vrijwilligers heb
ben overal in Zuid-Korea posten be-
trokken om de orde te handhaven.
De door de Sovjet-Russen behereste
radio-omroep te Pyong Yang (Noord
Korea) heeft een uitzending van een
dag lang gewijd aan instructies om
de verkiezingen met alle middelen
te voorkomen. Uit alle delen van
te houden, dat een Hoog Gerechshof
wordt opgericht van bovenstatelyke
jurisdictie, waarbij burgers en groe
pen van burgers in hoger beroep
kunnen gaan ten einde de toepassing
te garanderen in alle landen van
Europa van het handvest van de
rechten van de mens.
De politieke commissie
De politieke commissie uit het con
gres begon Zaterdagmorgen in de
Dierentuin te vergaderen, evenals de
beide andere commissies; des mid
dags werd de vergadering voortgezet
doch zeïfs in de nacht van Zaterdag
op Zondag, de heren gingen pas
om drie 's nachts uiteen is men
door blijven praten over een ont
werp resolutie. Zondagavond begon
nen de Rolitici opnieuw.
De economische sectie
De economische sectie heeft na een
zitting, welke van Zondagavond 8 uur
tot Maandagmorgen kwart voor zes
heeft geduurd, 'eveneens een ont
werp-resolutie aanvaard, v.-aarin eni
ge suggesties worden gedaan inzake
een Europese economische samen
werking.
Zuid-Korea worden sabotagedaden
gemeld, hoofdzakelijk op verbin
dingsmiddelen. Moord en brandstich
ting hebben plaats. Tot nu toe zijn
39 doden gevallen. Verschillende per
sonen zijn gewond en enkele worden
vermist. Stembiljetten zijn vernie
tigd en twee treinen zijn ontspoord.
Nog steeds komen berichten van in
cidenten binnen. De Amerikaanse
strijdkrachten staan gereed om in te
grijpen als men de situatie niet meer
in handen zou kunnen houden.
Waarnemers der V.N. zijn met
zware be\yaking naar het omliggen-
de land vertrokken om de stemmin
gen gade te slaan. Het resultaat der
verkiezingen zal niet bekend zijn
vóór Woensdagavond.
Wapenstilstand
in Jeruzalem
EGYPTISCHE VRIJWILLIGERS
OVER DE GRENS.
De wapenstilstand in Jeruzalem is
Zaterdagmiddag om 12 uur ingegaan.
Spoedig kreeg het leven in de Hei
lige Stad zijn normale aanzien. Des
avonds waren voor het eerst de win
kels in de straten weer verlicht.
Sir Alan Cunningham heeft Zon
dag met de Franse, Belgische en
Amerikaanse consuls-generaal gecon
fereerd, waarin hij hun medewer
king voor de uitvoering van het wa
penstilstandsverdrag verzocht.
Egypische vrijwilligers zijn de
grens van Zuid-Palestina overge
trokken en ongeveer 50 k.m. het land
ingegaan. Enkele afdelingen zijn de
Arabieren te hulp gesneld.
Ismail Sarwat Pasha, de voorma
lige minister van oorlog in Irak heeft
Zondag het opperbevel over het Ara
bische bevrijdingsleger neergelegd.
Een officier van het Egyptische leger
zou nu opperbevelhebber worden.
In Lake Success zijn voorberei
dingen getroffen voor een nood-re
giem om het vacuum, dat na het
wegtrekken der Engelsen zou ont
staan, op te vullen.
UITTOCHT UIT HET HEILIG LAND
Nu het einde van het Britse man
daat in zicht komt, neemt de uit
tocht uit het Heilige Land steeds
meer het karakter van een paniek
achtige aftocht op grote schaal aan,
aldus meldt Reuter's correspondent
uit Jeruzalem. Het Transjordaanse
consulaat ontvangt meer dan 200 ver
zoeken per dag van personen, die
naar Amman willen vluchten, niet
meer dan een uur reizen van Jeruza
lem over de Jordaan heen gelegen.
De consulaten van Syrië, Libanon
Egypte worden eveneens overstelpt
met aanvragen. De Britse overzeese
luchtvaartmaatschappij heeft de
vluchten, naar Cyprus reeds voor
maandenlang volgeboekt. Dit eiland
begint reeds aan een ernstig woning
tekort te lijden. Naar scheepspassage
is iets minder vraag, deels omdat de
weg naar Haifa zwaar bewaakt is. De
meesten willen terugkeren „wan
neer en ^indien de onrust een einde
neemt". Een lange stoet mannen,
vrouwen, kinderen, ezels, kamelen en
karren trekt langs de weg van Jeru-
zelem naar Jerieho, waar de hotels
meer gasten boeken dan ooit.
Sen, êaMeftjê...
Wat ik geloofd heb, heb ik verkon
digd. Psalm 115.1.