DAAZER'S
Hubertus
Het spoorwegongeluk te
Lefdschendam
Dienstplichtwet
DOLLE
DADEN
WOENSDAG 21 APRIL 1948
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 2
Zoals in een gedeelte van ons vorige'
nummer reeds vermeld, is gister
middag de electrische trein, die om
12.43 uit Den Haag was vertrokken
in de richting Amsterdam, tussen
Den Haag en Leiden ontspoord. Het
treinverkeer in beide richtingen
werd gestremd. r
Het ongeval is gebeurd ter hoogte
van het gesticht „Hulp en Heil" bij
Voorschoten.. De rails waren door de
warmte dusdanig uitgezet, dat de sta
ven naar buiten uitweken. De trein
geraakte daardoor uit de rails en
werd door de trein, die om 12.05 uur
uit Amsterdam was vertrokken, zij
delings aangereden.
Er zijn wonder boven wonder bij
dit ongeluk noch doden, noch gewon
den te betreuren.
Het personeel van de ontspoorde
trein heeft, toen het de,aanrijding
zag aankomen, gedaan wat mogelijk
was om de aanrijding te voorkomen.
Zwaaiend met een rode vlag is een
treinconducteur de uit Amsterdam
komende trein tegemoet gegaan. De
bestuurder van aeze trein remde on
middellijk, doch kon niet voorkomen,
dat zijn trein op de eerste ontspoor
de wagen van de Haagse trein botste.
Het verkeer in beide richtingen
werd ernstig gestagneerd. Tussen
Leiden en Den Haag werd het ver
keer onderhouden met de blauwe
tram en met autobussen, terwijl het
rerkeer. tussen Amsterdam en Den
lraag via Hilversum over Utrecht
werd geleid. De technische diensten
zijn onmiddellijk met man en macht
aan het werk gegaan en vanmorgen
kon het spoorwegverkeer weer gere
geld worden.
Dc oorzaak.
Van de zijde van dé Nederlandse
Spoorwegen vernemen wij over de
oorzaak van de treinontsporing on
der Voorschoten nog het volgende:
Bij een nauwkgurig onderzoek ter
plaatse is vast komen te staan, dat
de oorzaak van de ontsporing inder
daad gezocht moet worden in spoor-
spatting. Door de Nederlandse Spoor
wegen wordt er verder op gewezen,
dat een dergelijke spoorspatting al
leen kon voorkomen op het punt
waar het ook gebeurd is, omdat daar
een 180 M. van het baanvak door de
gebrekkige materiaalpositie niet zo
gebouwd is als dé overige baanvak-
keh. Deze .technische fout" heeft bij
de plotseling optredende warmte het
ongeluk doen ontstaan. De Neder
landse spoorwegen zullen nu het
baanvak, dat over 250 M. totaal aan
flarden gereden is, zodanig her
stellen. dat een herhaling van een
treindntspormg, zoals gistermiddag
gebeurde, niet meer mogelijk
zijn,.
Radio
Een ooggetuige.
Een ooggetuige vertelt in „Trouw":
„Nooit in mijn leven heb ik zulk
een beangstigend ogenblik meege
maakt", zo zeide ons een passagier
die, gezeten in het eerste rijtuig van
de uit Amsterdam komende trein,
het ongeluk zag aankomen en mee
maakte. „De wagen waarin ik een
plaatsje had gekregen, was dicht be
zet. Plotseling merkten wij, toen de
trein Voorschoten gepasseerd was,
dat de bestuurder van onze trein
zwaar remde. Eerst toen zagen wij,
dat vlak voor ons op het uit Den Haag
komend spoor een trein buiten de
rails stond. Wij voelden dat er een
ongeluk ging gebeuren, dat het de
bestuurder niet gelukken zou om on
ze trein tijdig tot stilstand te bren
gen.
Voor wij ons eigenlijk goed kon
den voorstellen wat er ging gebeu
ren, was het zo ver .Onze wagen
greep een der ontspoorde wagens in
de flank en reet deze open. Glasgerin
kel, een enkele schreeuw van ge
schrokken passagiers en toen stond
onze trein stil. Zonder dat er van pa
niek sprake was geweest. Ik tracht
te nog om van mijn plaats op te
springen doch ingeklemd als ik was
op onze overbezette bank gelukte dit
niet dadelijk. En toen ik kón op
staan, was de aanrijding al gebeurd.
Ik ben toen uitgestapt en bemerkte
tot mijn grote verwondering en
dankbaarheid, dat in geen der beide
treinen iemand letsel had bekomen.
Na een wandeling door de weilan
den wij stonden daar maar bij de
ravage zonder te weten hoe wij onze
reis zouden vervolgen vonden
wij ,,de blauw tram" die ons naar
Den Haag bracht."
DONDERDAG.
HILVERSUM I. (301 M.)
7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgymn.;
7.50 Dagopening; 8.00 Nieuws; 8.15
Gr. muziek; 9.15 Morgenwijding; 10.30
Van Vrouw tot Vrouw; 10.50 Kleu-
terprogr.; 11.00 Orgelconcert; 12.00
Lyra Trio; 12.30 Weerpraatje; 12.33
Johan Luger: 13.00 Nieuws; 13.15
Vaudeville-strijkork.; 14.00 De Vrouw
14.20 Solistenconcert; 15.00 Zieken-
progr.; 16.40 Vergeten muziek; 17.00
Kaleidoscoop; 17.20 Dr. Portielje;
18.00 Nieuws; 18.30 Ned. Strijdkr.;
19.15 Volksmuziekschool; 19.45 Reg.
Voorl. Dienst; 20.00 Nieuws; 20.15
Philh. Orkest; 21.00 Klankbeeld over
Maarten Harpertsz. Tromp; 22.15 Di
vertimento Orkest; 22.45 West-Eur.
Unie; 23.00 Nieuws; 23.15 Gr.muziek.
HILVERSUM II. (415 M.)
7.00 Nieuws; 7.15 Handel en Tele-
mann; 8.00 Nieuws; 8.15 Gr.pl.; 9.00
Voor de vrouw; 9.30 Waterstanden;
9.45 Schoolradio; 10.00 Gr.pl.; 10.15
Morgendienst; 11.00 Ziekenbezoek;
11.45 Gr.pl.; 12.03 Pianorecital; 12.30
Weero verzicht: 12.55 Zonnewijzer;
13.00 Nieuws; 13.20 Klaas van Beeck;
14.00 Kamerorkest; 14.40 Voor de
vrouw; 15.00 Donauklanken; 15.30
Cembalo Gezelschap (III); 16.00 Bij
bellezing; 17.00 Jeugdjournaal; 17.30
Omroepkoor; 17.50 Tong-tong; 18.00
Giaconda-Ensemble; 18.15 Land- en
tuinbouw; 19.00 Nieuws; 19.15 Leger
des Heils; 19.45 Het Regeringsjubi
leum; 20.00 'Nieuws; 20.15 Steravond;
21.30 Familie-competitie; 22.00 Ster-
avond (vervolg); 22.30 Dr. Scholten;
22.45 Avondoverdenking 23.00 Nieuws
23.15 Musica Nova; 23.45 Slotaccoord.
TWEEDE KAMER.
De Tweede Kamer moest gisteren
voorzitters en onder-voorzitters voor
de afdelingen kiezen.
Voor het eerst, sinds de communis
tische Kamerfractie 10 leden telt, zag
geen hunner zich tot afdelingsvoor,zit-
ter of -ondervoorzitter aangewezen,
terwijl tot dusvey resp. de heren
Wagenaar en Hoogcarspel deze func
ties bekleedden.
Nadat wij dit hadden vernomen,
alsmede dat Donderdagavond het
verdrag van Brussel in openbare be
handeling komt. hield mr. Ruijs de
Beerenbrouck (K.V.P.) een technisch
betoog over de Dienstplichtwet, die
daarna aan de orde kwam, om er en
kele wijzigingen in te brengen.
Nadat nog andere sprekers hun op
merkingen hadden gemaakt, kwam
minister Fièvcz aan het woord.
Hij betoogde, dat het leger niet in
stand gehouden wordt alleen bij een
acute oorlogsdreiging, doch als een
apparaat op lange termijn. Als de
oorlog dreigt is het te laat. De kost
winnersvergoeding achtte hij goed.
Per lichting zijn er ongeveer 7000 die
deze vergoeding ontvangen, niet naar
willekeur, doch naar vaste regelen.
Het behoeft niet zo te zijn dat nie
mand enig nadeel van de dienstplicht
heeft; dat hangt van de .welstand af.
Zeer steric verdedigde hij de hand
having van de bepaling van het con
tingent door de regering en het ge
kozen systeem van een jong leger.
Hij noemde het terecht verfoeilijk
dat vaders van kinderen in het vuur
worden gebracht, als de jeugd niet
eens werd geoefend.
Er volgden replieken en de behan
deling van amendementen. De mi
nister nam een amendement-Ruys de
Beerenbrouck over, waardoor be
paald wordt, dat in gezinnen, waar
van drie zoons hebben gediend, de
overige zoons van dienstplicht ge
vrijwaard blijven. Een amendement-
Ruys. beogende gezinnen, waaruit
een zoon is gesneuveld, niet verder
in de dienstplicht te betrekken, werd
eveneens door de minister overgeno
men. En tenslotte nam de minister
van mr. Ruys een amendement over,
waardoor de al of niet uitzending van
voor de tropen geschikte dienstplich
tigen aan vaste regels zal kunnen
worden gebonden.
Het wetsontwerp werd (met tegen-
aantekening der C.P.N.) zonder stem
ming aanvaard.
EERSTE KAMER.
Overheidsbemoeiing
in de economie
De Eerste Kamer heeft gisteren de
begroting van Economische Zaken be
sproken.
Minister Van den Brink, die in de
2de avondvergadering aan het woord
kwam, hèeft lmrt en kernachtig en
kele opmerkingen gemaakt, die zijn
inzichten en zijn te voeren beleid
duidelijke typeren. Hij ziet voor de
Overheid een leidende taak in de eco
nomie, maarzij moet niet alles
willen doen.
De term „geleide economie" wilde
de minister liever vermijden, omdat
deze geen vaste inhoud heeft en dus
verwarring in de hand werkt.
Wij moeten, aldus de minister, zoe
ken naar wat in deze tijd het meest
doelmatige is. Inderdaad heeft de
overheid op economisch gebied een
leidende taak, maar als zij alles al
leen wil doen, blijken allerlei krach
ten in het gedrang te komen; motori
sche krachten zoals het winststreven
en regulerende krachten zoals de be
hoeftebepaling door de consument.
Als deze krachten ontbreken kan de
overheid de juiste richting van haar
economisch geleid niet bepalen. Een
zeer sterk cehtraal geleide economie
is alleen mogelijk irr een zeer arme
volkshuishouding (en b.v. ook in oor
logsjaren), wanneer alleen de primai
re behoeften bevredigd kunnen wor
den. Wanneer echter meer goederen
ter beschikking komen dan is een
factor als de keuze van de consument
weer onmisbaar.
4 pCt. KORTING BIJ VROEGE
BETALING VAN VERMOGENS
HEFFING.
Het ministerie van Financiën deelt
mede, dat een regeling is vastgesteld
inzake het verlenen van korting bij
vervroegde betaling van aanslagen in
de Vermogensheffing ineens.
Deze korting wordt alleen verleend,
indien uiterlijk op de ver^ldag van
de eerste termijn van de awislag, ge
heel of ten dele, wordt voldaan met
vrij geld. met voor betaling aangewe
zen Staatsobligaties of met inschrij
vingen in de Grootboeken der Natio
nale Schuld en in het Grootboek 1946.
De korting bedraagt 4% 's jaars
en gaat in op de dag van betaling.
Voor betalingen, die plaats hebben,
nadat de eerste termijn van de aan
slag reeds- is verschenen, wordt ech
ter geen korting toegestaan.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat deze regeling alleen geldt voor
de Vermogensheffing ineens en dus
niet voor de Vermogensaanwasbelas-
ting.
ZILVEREN JUBILEUM NATIONALE
FEDERATIE ..HET WIT-GELE
KRUIS"
Naar wij vernemen zal op 14 en 15
Juli a.s. te Utrecht fee'ètelijk worden
herdacht het zilveren jubileum van
de Nationale Federatie „Het Wit-Gele
Kruis", die met haar 600 plaatselijke
verenigingen en 500.000 aangesloten
gezinnen is uitgegroeid tot een
de belangrijkste organisaties op het
gebied van de volksgezondheid in
ons land.
Op 14 Juli zullen afzonderlijke
werkbijeenkomsten voor bestuursle
den en verplegend personeel worden
gehouden, waarna des avonds aan
alle werkers en werksters een -feest
avond zal worden aangeboden.
Op 15 Juli zal een pontificale H.
Mis worden opgedragen, waarna een
nationaal congres wordt gehouden. Op
dit congres- zullen het woord voeren
mgr. F. Feron. vicaris-generaal van
het bisdom Roermond; dr. C. Mol, lid
van de Tweede Kamer en dr. R. de
Guchteneere, een van de leidende fi
guren van de gezondheidszorg in
België.
OVERBODIGE GEVAREN!
Het Tweede Kamerlid Ruijs de
Beerenbrouck heeft de Minister van
Oorlog gevraagd, of hij bereid is op
korte termijn Tnaatregelen te nemen,
waardoor overbodige gevaren van-
we^i de militaire luchtvaart voor de
bevolking zal worden vermeden
(duikvluchten boven bebouwde kom
men e.d.)
Voor deze vraag is reden te over
- Wij hebben onlangs in ons blad
gewezen op die in de vraag bedoejde
inderdaad overbodige gevaren
VERHOUDING TOT NIET-
KATHOLIEKEN.
Bijeenkomst van Katholieke
Jongeren in het „Zonnehuis"
te Bilthoven.
Op 22 en 23 Mei zal in het „Zonne
huis" te Bilthoven een bijeenkomst
worden gehouden van Katholieke
jongere intellectuelen van ongeveer
20 tot 30 jaar over „Onze verhouding
tot de niet-katholieken". De bijeen
komst staat onder leiding van prof.
J. J. M. van der Ven.
De inleidingen zullen worden ge
houden door prof. J. J. M. van der
Ven over „De problematiek van deze
tijd en het antwoord van de Kerk",
dr. W. H. van de Pol pr. over: „Onze
verantwoordelijkheid jegens de niet-
katholieken" en P. B. van Meurs S.J.
over: „In Christus' Dienst".
Verschenen is het rapport inzake
de herziening van de sociale verze
kering. uitgebracht door een com
missie, bestaande uit vertegenwoor
digers van de minister van Sociale
Zaken en van de Stichting van de
Arbeid.
Aan het einde van haar rapport
geeft de commissie een samenvatting
van de voornaamste conclusies, waar
toe zij gekomen is en welke over de
verschillende hoofdstukken van het
rapport verspreid zijn! Wij komen
hierop nader terug.
DODELIJK ONGEVAL OP HET
STAATSSPOOR, 'S-GRAVENHAGE
Gistermorgen om 11 uur is op het
emplacement van het Staatsspoor-
station een ongeval gebeurd, dat aan
de 62-jarige hoofdopzichter J. H.
Herbers het leven heeft gekost. Het
slachtoffer is n.l. door een range
rende locomotief overreden en nage
noeg op slag gedood.
BE URSO VERZICHT.
Het zeer beperkte zakenverkeer op
de effectenbeurs was oorzaak dat de
koersen gisteren algemeen een dalen
de richting insloegen. De omzetten in
aandelen bedroegen Maandag slechts
1,4 millioen gulden en het zag er niet
naar uit, dat het cijfer gisteren veel
hoger zou zijn. De mogelijke ontspan
ning, die van het resultaat der Itali
aanse verkiezingen verwacht wojjl, is
nauwelijks merkbaar geweest, ten
dele omdat men er de voorkeur aan
geeft, éérst de verdere ontwikkeling
gade te slaan, maar ten dele ook door
de technische positie van de beurs,
waardoor, gezien de zeer dunne
markt, licht aanbod al spoedig tot min
of meer belangrijke koersverliezen
leidt. De stemming was dan ook zeer
ongeanimeerd en naarmate het beurs-
uut vorderde, werd de dalende ten
dens geaccentueerd, zodat de markt
sloot vrijwel op het laagste punt van
de dag. waarbij koersdalingen van
circa 10 pet. geer. zeldzaamheid wa
ren. Prolongatie 2 1/4 pet.
Naar wij vernemen is mgr. Wille-
kens S.J., Apostolisch vicaris van Ba
tavia, voornemens om einde Juni of
begin Juli naar Batavia terug te ke
ren.
PLANTSOENDIRECTÉUREN
OP BEZOEK.
Circa 250 directeuren van plant
soenen in Noorwegen, Zweden, Dene
marken, België, Frankrijk, Engeland
en Amerika zijn in congres bijeen in
Den Haag. Zij zullen verder enige
excursies maken naar belangrijke
tuinbouwgebieden als de bolleiv
streek, Aalsmeer, Boskoop en Zuir
dert.
Vrijdagmiddag komen zij onder lei
ding van jle heer S. G. A. Doorenbos,
directeur van de gemeentelijke plant
soenen te 's-Gravenhage naar Rotter
dam. Zij zullen er onder meer dier
gaarde Blij-Dorp bezoeken en daar
na in de Rivièrahal dineren.
GIER LEVERT EEN KWART VAN
DE STIK€TOFBEHOEFTEk
Volgens dr. Frankena kan op een
weidebedrijf door een goede verza
meling en bewaring van de gier een
kwart van de stikstofbehoefte wor
den gedekt. Als men bedenkt, dat de
kunstmestdistributie dit jaar voor
grasland nog slechts 20 kg. zuivere
stikstof per HA kan geven (onge
veer 100 kg. stikstof mest) dan is het
duidelijk. dat zuinigheid met de gier
de moeite loont. Met gier bemest
grasland geeft een uitstekende sne
de hooi en na het hooien een krach
tig herstel van de grasgroei. De boer,
die de gier laat weglopen of op
vangt in een open gierkuil, doet zich
zelf dus grote schade. Het bouwen
van een gierkelder- daarentegen be
taalt zichzelf in weinige jaren. Hoe
zorgvuldiger men de mest en de
vloeistoffen uit de mest behandelt,
des te meer gras en hooi kan er wor
den gewonnen, des te meer melk en
vlees wordt er voortgebracht en des
te groter zullen de inkomsten van de
boer zijn. Bij zulke voor de hand lig
gende voordelen is het onbegrijpe
lijk, dat men nog* steeds op zoveel
boerderijen de gier bijna totaal ziet
verloren gaan.
Wat lezers ons schrijven
Geachte Redactie.
Van der Weijden uit de Kamer?
Gaarne vraag ik enige plaats-ruimte
voor een klacht van Kath. plattelan
ders, waarbij ik weet, dat ik mij tot
tolk maak van het gehele platteland
van Zuid- en Noord-Holland.
Bij stukjes en brokjes drupt tot
ons door, dat de heer van der Wey-
den door de verkiezingsraad van de
K.V.P. niet meer op een verkiesbare
plaats is gezet.
Daar gaat dus onze agrarische zo
tel, welke op eminente wijze 15 jaar
lang door van der Weyden bezet is
geweest.
Het lijkt er veel op, dat telkens
opnieuw een aanslag wordt gedaan
op onze agrarische vertegenwoordi
ging, want in 1946 was de heer Groen
door de verkiezingsraad op een wan
kele plaats gezet, maar toen waa dit
nog een verkiesbare plaats.
Wat is hiervan de oorzaak? Is het
omdat van der Weyden het vertrou
wen der kiezers niet meer heeft? Wij
ontkennen dit met stelligheid, want,
zijn de berichten hierover juist, dan
is van der Weyden in 119 afdelin
gen van de verbonden kieskringen
candidaat gesteld, terwijl alle ande
ren, behalve Groen, vèr beneden de
100 plaatsen bleven. Waarom wordt
inzake deze aantallen, zoveel ge
heimzinnigheid betracht? Mogen al
leen ingewijden dit weten? Boven
dien was v. d. Weyden in andere
Kieskringen, o.a. in den Bosch,
Utrecht ook op vele plaatsen candi
daat gesteld.
Het is derhalve onbegrijpelijk, wat
men met plattelands-vertegenwoordi
gers aandurft. De vorige maal heeft
de groslijststemming de heer Groen
belangrijk naar boven gebracht. Wij
zouden willen vragen: wat blijft er
hij het huidige verkiezingsstelsel met
kwaliteitszetels nog over van de vrij
heid van de kiezers?
Wij herinneren ons nog zeer goed,
dat van der Weyden in 1946, toen
de Provinciale Staten van Zuid-Hol
land hem opnieuw tot gedeputeerde
hadden gekozen, dit heeft afgewezen
om de plattelandszetel te kunnen be
houden. (Indertijd* is dit ook in ons
blad vermeld. (Red. L. Crt.).
Deze beslissing was mede geba
seerd op overleg net de organisatie
en met het partijbestuur, hetwelk
mededeelde, dat men het zéér onge
wenst zou achten, als van der Wey
den de Kamer zou verlaten. En van
der Weyden bleef, hoewel hij liever
gedeputeerde was geworden.
Nu wordt zonder meer door de
verkiezingsx-aad deze vertegenwoordi
ger aan Aet platteland ontnomen.
De heer van der Weyden is steeds
een eminente vertegenwoordiger ge
weest, die alle voorkomende kwesties
van uit een breed standpunt wist te
bezien. En wij zijn dan ook zeer ver
stoord, dat in de partij thans weer
opnieuw het bewijs is geleverd, dat
men met het enorme aantal platte
lands-kiezers geen rekening wil hou
den.
Toen in 1937 in het Oosten en Zui
den des.' lands groot gevaar dreigde
voor de partij door de actie-Bouman,
was het de heer van der Weyden, die
door het Partijbestuur werd waardig
gekeurd het leeuwenaandeel te héb
ben om dit gevaar voor de Partij te
keren.
Wij zijn van oordeel dat wij alle
geoorloofde middelen dienen te ge
bruiken, om een eminente vertegen
woordiger als v. d. Weyden steeds is
geweest een vertegenwoordiger
die het grote vertrouwen heeft van
het gehele platteland te behouden
in de Tweede Kamer. Het zal na de
gevallen uitspraak in de verkiezings-'
raad niet meevallen, maar in Noord-
WEERSVERWACHTING
WARM.
Warm weer. In het Zuiden en
Westen tijdelijk meer bewolking
met plaatselijk enkele regen
buien, hier en daar met onweer.
Matige wind tussen .Oost en
Zuid.
Holland heeft men bereid! al voor
genomen oen kiescomité-v. d. Wey
den op te richten en men kan van
de steun aan deze actie zich ten volle
overtuigd houden. Wij weten heel
goed, dat het nu minder dan ooit op
zijn plaats zou zijn, dreigementen te
uiten voor de eenheid van onze par
tij. doch men kan zich overtuigd hou
den, dat binnen de perken der par
tij niets zal worden nagelaten om
v .d. Weyden in de Kamer te houden.
L. v. d. POEL,
VoOrz. K-V.P., Roelof ar endsveen.
Wij willen hierbij enkele opmer
kingen maken van zakelijke aard,
welke betreffen niet alleen de candi-
datuur-v. d. Weyden, maar elke can-
didatuur, welke onder gelijke om
standigheden verkeert.
Het is onze besliste overtuiging,
dat het algemeen belang eist, (dat een
candidatuur van een zittend lid in
een vertegenwoordigd lichaam en
zeker van een lid, die reedo vele
jaren zijn plaats inneemt opnieuw
moet worden gesteld, tenrfj de des
betreffende candidaat niet (meer)
aan redelijke verwachtingen beant
woordt of er werkelijk respectabele
bijzondere redenen zijn, om diens
plaats door een ander te doen inne
men.
Er is ook ons niets bekend, dat een
van de hier genoemde motieven aan
wezig zijn, om het opzij-schuiven van
het Kamerlid v. d. Weyden te recht
vaardigen.
Wij zeiden, deze kwestie te be
schouwen in het licht tfan wat het
algemeen belang eist.
Het algemeen belang eist fatsoen
ook natuurlijk in de politiek. Met zit
tende leden in een vertegenwoordi
gend lichaam handelen als.... met
kegels ii^ een kegelspel is een poli
tiek spel, die niet behoorlijk, niet fat
soenlijk zou kunnen worden genoemd.
Het algemeen belang eist vervol
gens. dat bekwame en geschikte men
sen zich beschikbaar stellen voor een
plaats in een vertegenwoordigend
lichaam. En dezulken zal men moei
lijk kunnen vinden (politici „om den
brode" Jaten we buiten beschouwing),
als zij riskeren, later weer zonder ern
stige reden te worden „bedankt", te
worden aan de diik gezet.
Bovenstaand ingezonden artikel
was ons een gerede aanleiding, om
deze opmerkingen te nfaken, die zich
wijder uitstrekken, dan het geval-v. d.
Weyden.
Na dit geschreven te hebben, kwam
onder onze aandacht een artikel van
„De Stem" (Breda), over het Poli
tiek Advies, welk artikel ^esluit:
„Tenslotte zij na* de eerste ken
nismaking met het advies nog op
gemerkt, dat bij het opvolgen daar
van een paar bekende Kamerleden
naar plaatsvervangersposities wor
den teruggedrongen De motieven
daarvoor zijn ons onbekend. Ware
het niet van betekenis als de Ver
kiezingsraad de opzet en uitwer
king van zijn advies nader toe
lichtte?"
Zeker, in vertegenwoordigende
lichamen moet nieuw bloed komen op
z'n tijd. Maar: een bloedtransfusie
op onoordeelkundige wijze toegepast
maakt een lichaam niet gezond.
Red. L. Crt.
20 En het werd avond en
het werd nacht. Daniël Daa
zer zat zwaan: te peinzen.
„Hoe, hoe hoe", waaide het
door zijn igrote hoofd, „kan
Daniël Daazer de Schim
ontdekken.
EEN ROMAI^VAN HET WOUD
Paul Keiler
5)
Het portret stelt slechts een per
soon voor en het zou net zo goed de
een als de ander der beide zusters
kunnen zijn en ik vermoedde dade
lijk, dat beiden afwisselend model
hadden gezeten al naar ze toe
vallig tijd hadden. Het portret en
ook de landschappen zijn originelen,
alle door dezelfde schilder met veel
techniek geschilderd.
Weer was het de voorzanger, die
me hierover inlichtte.
„Die schilderijen zijn van Werner
Lohmann. Hij is een jong kunstenaar
die meestentijds in "net buitenland
vertoeft, maar ook dikwijls hierheen
komt."
„De'zoon van mijn landheer."
\oegde Balthassar er verklarend aan
toe. „Hij moet heel begaafd zijn.
Zijn vader, de landheer, was er geer
op tegen, dat zijn zoon schilder zou
worden, en gelijk had hij. Ik moet
ook niets van dat geklodder hebbdn.
Vroeger hing hier 'n keizer Wilhelm
n 'n Bismarck en 'n Moltke. Die
heeft de jonge mijnheer er allemaal
uitgegooid, hoewel elk portret op zich
meer dan twintig mark heeft gekost.''
„Ja", z#i Mieltje tegen mij bij wij
ze van verontschuldiging! „wij kon
den niet anders doen: hij is de zoon
van de landheer/'
„Mijn beste jufrouw,"' antwoordde
ik, „die schilderijen van Lohmann
zijn goed; drft portret daar is zelfs
verrukkelijk."
Zij lachte.
„Zie ik er zo uit? Ach lieve tijd!
Dan moet het Maaltje zijn; die heeft
veel meer model gezeten dan ik!"
Het is prettig in de „Druiventros"
En toen begonnen we met het
skaatspel. Mijnheer Balthassar. de
voorzanger Bernert en ik. Het is met
skaatspelen als theater-bezoek. Alle
dagen.vreselijk! Maar van tijd tot
tijd... heel genoegelijk.
Ik verloor aan één stuk. Mijn me
despelers waren verreweg mijn
meerderen.
Mijnheer Balthassar is het type
van een goed, maar nerveus speler.
Wanneer ik als zijn tegenstander een
een fout maakte waardoor hij het
spel won, lachte hij gemoedelijk en
troostte: „Tja de fouten, die piet ge
maakt worden hebben hun roeping
gemist!" Maar als ik als zijn part
ner iets verprutste, wond hij zich op,
en alleen het respect, dat ik als
nieuweling hem inboezemde, weer
hield hem ervan, me grof te bejege
nen. Zijn critische opmerkingen wer
den echter voortdurend duidelijker.
Eerst zei hij alleen: „Dat had men
ook anders kunnen spelen." dan:
„Nu ja, de beste breister laat wel 'ns
'n steek vallen." dan: „Alle don
ders! dan: ..Maar neemt u me niet
kwaltjk!''; dan Verdomd, nu^ speelt-
ie rrte de tien uit"i en tenslotte:
„Maar. mijnheer Hubertus, let u toch
eindelijk eens op!"
„Ik kan niet beter," zei ik.
„Ja, maar ik heb u toch jezegd:
aldoor de lange kleuren opspelen!
Onder alle omstandigheden de lange
kleuren! De mens die zeggen: „de
speler de korte, de tegenspeler de
„lange", kunnen beste lui zijn maar
van skaatspelen hebben ze geen be
grip. Want ziet u, ofwel hij houdt de
„lange", en dan is de tegenspeler
foetsie, of hij houdt hem niet en dan
komt hij een troef te kort. 't Is altijd
een voordeel."
Ik bleef geduldig. Skaatspelers
teren, als ze praten, op minimale
hoeveelheid vaststaande uitdrukkin
gen te beginnen met: „Nou wie
geeft?" en dan „Vooruit, er wordt
niet gepraat!" of: ,,'n Heeleboel le
ren het nooit en dan nog beroerd,"
en als slot „Nou ik leg de kaarten
neer, ik schei ermee uit," en einde
lijk, vóór het uiteengaan: „Wanneer
spelen we weer?"
Is dat zo belachelijk? Alle bezighe
den in het menselijk bestaan hebben
zo hun eigen deuntje: regerings
maatregelen, melkproductie, hotel-
bedrijf, litteraire critiek.
Waarom zou ik me boos maken
over mijnheer Balthassar?
Er kwam ook weldra een heel
nieuw thema ter tafel.
Balthassar legde zijn kaarten neer
en zei:
„Skaat is eigenlijk 'n echt demo
cratisch spel: de koningen hebben er
niet veel in te zeggen." f
„Dat is een goede opmerking!"
merkte ik hoffelijk op. Ook de voor
zanger borduurde op het chapiter
voort. Hij meende:
„Dan moeten de azen de groot
grondbezitters zijn, want die zijn het
meeste waard."
Daarmee was hjj bij mijnheer
Balthassar echter aan' het verkeerde
adres want deze iS tot in lïart én ziel
agrariër.
„Ja.ja altijd de landbouw,
als men daar maar klwaad van kan
spreken, ook al is het maar met 'n
hatelijkheid! Zijn de grootgrondbe
zitters het meeste waard? U bedoelt
toch aan geld?! U hebt er geen idee
van! Informeert u eens wat de ko-
lenbaron en heren fabrikanten en
wat vooral de joden waard zijn; dan
weet u meteen wie de aas is."
De hele vergelijking ging vaij u uit
antwoordde devoorzanger.
„Ja, nu wil ik u ook wel zeggen,
wie de „boeren" zijn, die alles tegen
houden, tegen wie" geen sterveling op
ken, hoewel zij alles bij elkaar niet
zoveel waard zijn als de armzaligste
tien: dat zijn de heren rijksdagafge
vaardigden, het krantenschorem, de
volksredenaars en de andere heren
met een brutale bek.
„Bedoelt u mij?" vroeg de voor
zanger volkomen kalm.
„Nu 'n rijksdagafgevaardigde bent
u nog niet... goddank!, maar met
volkstoespraken hebt u zich toch al
ingelaten, en in de krant hebt u
houdt 't me ten goede al menige
flinke bok getapt. Bij voorbeeld on
langs nog over de aardappelprijs."
De voorzanger nam zijn bril af,
met zijn zakdoek en antwoordde:
„Bokken worden niet getapt, dat
moest u toch weten, mijnheer de in
specteur. Dat is 'n absoluut verkeer
de uitdrukking.
„Ja, ja uitdrukking... uitdrukking!
Maar wat weat u van aardappelprij
zen? Weet u soms hoeveel duurder
Maar wat weet u van aardappelprij -
is dan de tarwebouw? En wat er
niet allemaal bederft! En het trans
port naar het station! U hebt er geen
idee van... evenmin als ik van uw
geschoolmeester.''
„En dat terwijl u inspecteur van
de gemeenteschool bent... mijn
heer dus, naar wiens paedagodische
aanwijzingen ik eigenlijk..."
„Klets! Houd toch op! Kan ik het
helpen, dat ik inspecteur van de ge
meenteschool ben! Ik lach erom! Ik
ben het slechts par ordre du mufti.
Maak ik het u soms lastig? Hinder
ik u? Ik wordt al beroerd als u me
enkel maar die vervloekte lijsten en
roosters ter ondertekening voorlegt.
Ert ieder jaar dat examen. Drie uur
lang op zo'n ongemakkelijke stoel
zitten en da/i maar luisteren: naar de
tien geboden, naar één maal één,
naar de slag bij Fehrbellin! Merci!'"
„Kalmpjes aan, kalmpjes aan,
alstublieft!" mengde ik mij in de
discussie.
(Wordt vervolgd)
