KANSEN OP HERSTEL Berlijnse bestuursraad niet bijeen Revolutie uitgebroken te 1 Bogota Een beroep uit Nederland op het Italiaanse volk Dreigende toestand in Palestina Directeur: C M. VAN HAMERS VELD Hoofdredacteur: TH. WIL MER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMS1REKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" ZATERDAG 10 APRIL 1948 39ste JAARGANG No. 11361 Een knuppel in de conferentie van Bogota Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20S26, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs 10.30 p. w„ f 1.30 p. mnd., f 3.90 p. kwart. Franco p. p. 14.65 - Advert.: 16 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 week boven dit artikel over de situatie in Europa, wederom de titel „Opbouwden afbraak" kunnen, zet ten, want het zijn deze twee tegen gestelde tendenzen, welke sterk op dp voorgrond zijn getreden in het politieke aspect van deze week. 1 Kijken wij naar het Westen, dan zien wij hoe het herstel van Europa met krachtige hand wordt aangepakt, gedragen op de stroom van millioe- nen dollars. Wenden wij ons naar het Oosten, dan zien wij de Russen druk doende om het Oosten van Europa hermetisch af te snoeren van de rest en met geweld een scheur, te trek ken dwars door de oude wereld. Het is wel merkwaardig, dat de afbraakpogingen van Moskou, waar van het incident te Berlijn met alle nasleep van dien, slechts een geringe uiting is, veel groter aandacht heeft getrokken dan het zoveel^gewichti- ger feit, dat het Europees Herstel Program door de ondertekening van president Truman kracht van wet heeft gekregen. Het is misschien be grijpelijk en psychologisch verklaar baar, omdat elke wanordelijkheid en elke dreiging steeds meer de aan dacht trekt, dan duizend andere fei ten, welke geheel in de lijn der orde liggen.. Maar die duizend andere „or delijke" feiten zijn toch veel belang- ijker. Misschien is dat gebrek aan be langstelling ook te verklaren uit de omstandigheid, dat wij ons reeds ver trouwd hadden gemaakt met de ge dachte, dat het Marshall-plan er toch wei door zou komen, zodat Tru- mans handtekening weinig meer was dan 't Noodzakelijke sluitstuk op een gebouw, dat wij hadden zien optrek ken en voltooien. Hoe het ook zij, het nu beginnen de grootse herstelplan is in elk ge val een onderneming, zoals de wereld nog nooit heeft aanschouwd. En wij mogen de leidende staatslieden in Amerika dankbaar zijn, dat zij verle den jaar reeds het grote gevaar, waarin Europa verkeerde, hebben in gezien en met kracht een geweldige tegenmaatregel hebben opgezet en doorgezet. „Toen waren er slechts weinigen, schrijft „De Tijd", die zich'realiseer den hoe uiterst kritiek de economi sche situatie in Europa zich liet aan zien en welke desastreuze sociale en politieke gevolgen daarvan te vre zen waren. Thans móet het langza merhand wel een ieder duidelijk ziji/ geworden, dat zonder dit ver voor uitziend initiatief van de Amerikaan se regering West-Europa op dit ogen blik aan 'de rand van een algemene debacle zou hebben gestaan en, men selijkerwijs gesproken, reddeloos aan 't communisme overgeleverd zou zijn geweest." Wij mogen ons dat wel eens reali seren. Ook Nederland had er, blij kens de verklaring van minister Lief- tinck, slecht voor gestaan, als juist op het nippertje het Marshall-plan niet was klaar gekomen. Wat Neder land krijgen zal, is nog niet bekend, maar wij weten reeds, dat de hulp niet zal worden geboden door het verstrekken van geld, maar.door het leveren van goéderen, speciaal van die goederen, welke het bedrijfsle ven zullen kunnen stimuleren. Wat wij er van zullen maken hangt nu grotendeels af van onze eigen activi teit. IfclET INCIDENT met het Britse ^verkeersvliegtuig, dat dezer dagen boven Berlijn door een Russische ja ger werd geramd, en vooral de reac tie daarop van de Russen, heeft weer eens duidelijk laten zien, dat de Rus sen innerlijk reeds de consequentie hebben getrokken van de onderteke ning van. het Marshall-plan. Zij heb ben onmiddellijk beseft, dat dé op heffing van de economische, chaos, waarin Europa dreigde te verzinken, hun tevens de kans ontnam ohi ge heel Europa in hun macht te krijgen. Zij hebben tegengewerkt, wat zij maar konden, maar nu het plan toch doorgaat, trekken zij zich terug ach ter de voorlopig niet te overschrij den .demarcatie-lijn en verbreken de verbindingen met het Westen. Dat zij ooit de door hen bezette zóne van Duitsland - zullen prijsgeven, is niet aan te nemen en daarom hebben de Westelijke geallieerden dit feit nu ook aanvaard als iets, waaraan niet meer te ontkomen valt. Zij zijn reeds begonnen om West-Duitsland tot een aparte staat te maken. Vooral Ame rika heeft op dit gebied reeds ver gevorderde plannen en zal ongetwij feld alles doen om die plannen ook door te zetten. Dat ligt trouwens ge heel in de lijn van de Amerikaanse herstel-politiek ten opzichte van West-Europa. Want West-Duitsland, met zijn kolenrijkdom en' zijn zware metaal-industrie is voorbestemd om een belangrijke rol te vervullen in het Europese herstel-plan. Wil West Europa door stijging van zijn pro ductie-capaciteit er weer boven op komen, dan kan het de bij'drage van het Ruhrgebied niet missen. Het is' waarlijk niet voor niets, dat de Rus sen de Westelijke geallieerdefi steeds verweten hebben, dat zij de West- Duitse zware industrie niet wilden ontmantelen. Zij zouden wat graag gezien hebben, dat deze zware indus trie verdwijnen zou, want zij kon wel eens 'n hoeksteen vormen van 't gebouw van het Marshall-plan. In Dusseldorf heeft generaal- Robertson reeds een beroep gedaan op de Duit sers om eens wakker te worden en op te staan uit hun staat van ver suffing en doffe berusting. De Duit sers zijn nog besluiteloos en zien hun weg nog niet duidelijk voor zich. Toch zullen zij moeten medewerken er het Marshall-plan biedt hun daartoe een kans. Bij volledige me dewerking aan het herstel van West- Europa krjjgen zij de kans, zich weer in te schakelen in de rij ,der volke ren en cle plaats in te nemen, welke hun toekomt. Die plaats is njet, wel ke zij zich gedroomd hadden, van het Herren-volk van Europa, maar ook niet. van een verpauperd volk, dat een broeinest zou zijn van allerlei intriges en een voortdurend gevaar voor West-Europa. GENERAAL CLAY, de Amerikaanse gouverneur in Duitsland, heeft bekendgema %'ct, dat er vandaag geen zitting zal gehouden worden- van de geallieerde Bestuursraad van Berlijn, hoewel het de gebruike lijke datum voor een bijeenkomst is. Sinds 20 Maart, de gedenkwaar dige dag, waarop de Russen uit de vergadering wegliepen, is de Be stuursraad niet weer bijeen geweest. Deze maand zouden de Amerikanen weer,voorzitters zijn eri tot voor kort verwachtte men, dat deze zon der meer de raad bijeen zouden roepen. De Pan-Amerikaanse conferentie was juist bijeen TERWIJL DE PAN-AMERIKAANSE CONFERENTIE te Bogota bijeen was,.is er plotseling een revolutie uitgebroken in deze hoofdstad van Columbia. Opstandelingen bestormden het paleis van de president, waar de conferentie werd gehouden, vernielden de inventaris en staken ver scheidene vertrekken in brand. De aanleiding van de opstand was het vermoorden van de leider der liberale partij, Gaitan, die op straat werd doodgeschoten. De menigte lynchte de dader en viel toen het paleis van de president aan. de stad trolleybussen omgeworpen De "regering stond machteloos tegen over de nieuwe junta. Een wilde menigte, gewapend met geweren en messen, vernielde de verbindingen met het Capitool en an dere gebouwen, nadat de gelynchte moordenaar tot voor het Paleis van de president was gesleept. De politie, d'e rond het Capitool op wacht stond, scheen onwillig om de menigte tegen te houden» of tussen beide te komen. De mensen begonnen het Capitool binnen te dringen en sloegen glazen dèuren en rameri jn. In verschillende vertrekken werd brand gesticht, terwijl meübelen lopgest'a- peld en vernield werden. Een groep drong binnen in de perskamer, die door de journalisten, 'verbonden aan de conferentie van Bogota, gebruikt werd. Er werd met stenen gegooid en de journalisten konden zich ter nauwernood uit de voeten -maken. Er verschenen troepen op de Plaza Bolivar tegenover het Capitool. Deze werden door de,, menigte begroet met de kreten „leve het Columbiaanse le ger" en „leve het volk". De troepen kwamen niet onmiddellijk in actie. Op dat ogenblik brandde er een auto op .het Plaza Bolivar, waar dui zenden menseij d<- val van de rege- Regering in handen der rebellen Hoe de situatie op het ogenblik is, is nog niet duidelijk. Gisteravond was de regering in handen der opstande lingen. In Amerika hoorde men herhaalde lijk, dat radio Bogota de volgende boodschap uitzond: „Opgepast, de ra dioverbindingen van Columbia zijn in óanden der rebellen". De bood schap kwam via zende&, die tot nu toe door de regering waren gebruikt en was gericht aan nieuwsagentschap pen in de Verenigde Staten. Een andere boodschap luidde: „Daar de leider van de liberaL partij is ver moord, hebben zijn volgelingen de revolutie uitgeroepen en zich mees ter gemaakt van alle verbindingsmid delent Dr. Echandia is benoemd' tot president". DE CONFERENTIE VERDAAGD. Toen de opstandelingen het pa leis bestormden, was de Pan-Ameri kaanse conferentie juist in vergade ring bijeen en behandelde het vraag stuk van* de koloniën van Europese landen in Zuid-Amerika. De Argen tijnse afgevaardigde verzocht alle Zuid-Amerikaanse staten, de eisen „ten opzichte van koloniën of bezit tingen van WestEuropese landen op het Westelijk Halfrond", te steunen. Toen de Arg 'ijn was uitgesproken, werd de vergadering verdaagd tot Maandag. Marshall in veiligheid^ Uit Washington wordt nader ge meld, dat hét State Departement be richt heeft ontvangen, dat George Marshall, de leider van de Ameri kaanse delegatie zich in veiligheid bevindt. Een kleine bom is ontploft buiten de Amerikaanse ambassade en de ge bouwen, die door de Amerikaanse delegatie voor de conferentie gebruikt werden. Er braken echter slechts en kele ruiten. Te zelf der tijd werden in Het vliegtuigincident De Britse autoriteiten hebben gis teravond bekendgemaakt, dat gene raal Robertson een antwoord-nota heeft gezonden aan maarschalk So- kolowsky. De generaal verklaarde, dat hij bereid is tot een Brits-Rus sisch onderzoek en dat de Engelse vliegtuigen strikte orders hebben zich te houden aan.de veiligheids regels voor het luchtverkeer van de geallieerden Bestuursraad. Dit antwoord, dat op een pers conferentie werd vrijgegeven, maak te door zijn milden toon de verwon dering gaande van de Aanwezige correspondenten. Sokolowsky voor afgaande nota was minder zachtzin nig geweest en gaf ronduit de schuld aan de Engelsen. Hij had zelfs ge dreigd, maatregelen te treffen ten einde een veilig luchtverkeer in de de Engelsen zich niet stoorden aan de veiligheidsbepalingen, die gelden voor de luchtcorridor. Generaal Ro bertson weigerde op de opmerkin gen van de correspondenten in te gaan. Hij zeide hun verbazing niet te begrijpen en deelde mede, dat hij er niets op te zeggen had. Sokolowsky was „buiten de stad", toen de Britse koerier het antwoord aan zyn bureau aanbood. Men nefemt aan, dat hij overleg met de regering te Moskou pleegt, om zijn toekoms tige houding te* bepalen." De Sowjet-Unie heeft, naar A.P. ftader meldt, het Britse voorstel ten aanzien van een gemeenschappelijk onderzoek naar de vliegramp boven Berlijn aanvaard. WIE PLUNDERDE? Heet is het Donderdag, toegegaan tijdens de ''bijeenkoihst van de Kom- mandantura, dié twaalf uur tieeft ge duurd. Hier dienden 'de beschuldi gingen, welke de Sowjets reeds op de vorige bij eenkomst hadden ge uit, als zouden de Westelijke geal lieerden zich schuldig hebben ge maakt aam plundering van Berijn. De Britse gedelegeerde, brigade generaal Bensson,. zeide, dat deze be weringen blijkbaar moesten dienen om de Sowjet maatregelen' met be trekking tot het verkeer te rechtvaar digen, welke „op het peil van de 19e eeuw waren teruggebracht". Bensson uitte de tegenbeschuldi- ging, dat de Sowjets de Britse sec tor in Mei en Juni 1945 „genadeloos hebben uitgeschud". In die twee ring eisten. De menigte juichte de li-1 maanden is 92 van het totaal aan berale partij toe. machines der vijf grootste fabrieken, Siemens en Halske, Siemens Schuc- kert, AEG. Osram en Telefunken, weggevoerd, 40 procent der Berlijnse electriciteitsinstallaties en 52 auto matische telefooncentralen. Voorts drukkerijen, houtzagerijen, banken en safes. Hierop* antwoordde de pl.v. Sow- jet-commandant, Jelizarow, met de vraag, waarom het Britse leger cfan niet heeft gezorgd het eerst in Ber lijn te zijn. Als de Britten zo snel zijn met het tellen van machines in dit land, aldus Jelizarow, dan zullen ?lj zich misschien ook wel herinneren, hoe zij toekeken, toen Hitier s leger het Donbekken plunderde en hoe de Britse regering en monopolisten Hitier de wapenen hebben bezorgd, die tegen de Sowjet-Unie zijn ge bruikt. Het Amerikaans militair tribunaal, Bensson noemde deze verklaring dat te Neurenberg een proces voert „weerzinwekkend". Hij zeide het be-' tegen 22 voormalige SS-officieren, ncden zijn waardigheid te achten heeft 20 beklaagden schuldig vcr- hierop te antwoorden. In de erken- klaard aan het vermoorden van 1 ning van de dapperheid bleef hij millioeft Joden, zigeuners en andere echter bij niemand ten achter. I tegenstanders van het nazi-regiem. Ned. verliezen in Indië De Regering maakt tot haar leedwezen bekend, dat in de afgelopen week de navolgende verliezen zijn gerapporteerd: Koninklijke Marine; mar. 2e kl. Z. M. I. Sfcaairthof, afkomstig uit Roermond. Kon. Ned. Ind. leger: sold. 2e kl'. inf.: Boetme, af komstig uit Ned.-Inidë. soldaat 2e kl. inf.: Basoeni, af komstig uit Ned-Indië. sold. 2e lel. inf.: Boerdjihak, afkomstig uit Ned-Indië. solid. 2e kl. inf.: Soeni, afkom stig uit Ned. Indie. sold. 2e klas inf.: Sardini Alias Pak Soomaira, afkomstig uit Ned. Indië. sold. 2e kL inf.: Bani, afkom stig uit Ned. Indië. Koninklijke Landmacht: Heeft in de periode van de afgelopen week geen verliezen gerapporteerd. Actie om honderdduizenden brieven te schrijven in Olanda, 10 aprile 1943 Grote ruiten, kleine ruiten, schotse ruiten, het is al ruiten wat de klok slaat. Dit frisse katoenen jurkje kan een stootje velen en vormt een heer lijke dracht voor de komende warme dagen. Kleur bekennen Engeland heeft de Sowjet-Unie in een nota uitgenodigd, om deel te ne men aan voorbereidende besprekin gen, die de volgende maand te Pa rijs zullen worden gevoerd met het doel, het vrije gebied Triëst terug te geven aan Italië. Tevens wordt de Sowjet-Unie verzocht, zo spoedig mo gelijk met zulk een teruggave in te stemmen, aldus meldt Reuter. Gelijk bekend hebben Engeland, de Verenigde Staten en Frankrijk on langs in een gezamenlijkeaverkla ring voorgesteld, om Triëst terug te geven aan Italië, aangezien de ver wezenlijking van de bij het vredes verdrag voorziene internationale status van dit gebied onmogelijk is gebleken. De drie mogendheden verschaften door deze zet de anti-communisti- sché partijen in Italië prachtige mu nitie in haar verkiezingsstrijd. Mos kou, een dag achter, meende niet be ter te kunnen doen, dan niet te ant woorden op het voorstel. De thans verstuurde nota bedoelt kennelijk de Russen te dwingen alsnog kleur te bekennen in deze vpor hen pijn lijke kwestie. De besprekingen zullen, aldus de nota, gehouden worden tussen de voornaamste betrokken regeringen In Triëst wordt vernomen, dat de Joego-Slaven op 23 April hun bezet tingszone van het vrije gebied, op één hoofdweg na, van de Engels - i Amerikaanse zóne zullen afsluiten. Grote botsing gevreesd bij Castel HET D@RP CASTEL, waaruit de Arabieren de mannen van de Haga- nah hadden verdreven, is opnieuw in Joodse handen. Het bestrijkt de weg van Jeruzalem naar Haifa, welke door Joodse convooien wordt ge bruikt en ligt nu'onder zwaar vuur van de Arabische artillerie. Men verwacht, dat dit de eerste grote bot sing wordt tussen meer dan duizend goed gewapende en geüniformeerde strijders. De Arabische troepen wor den geholpen door honderden vrijwil ligers uit de omgeving van Castel. Naar Reuter uit Cairo meldt, ver wacht men daar, dat de Arabische Li ga het Amerikaanse plan voor het instellem van een beheerschap over Palestina onder drie voorwaarden zal aannemen. De voorwaarden zou den zijn: 1. Het beheer van de Uno moet vijf jaar duren. 2. De Uno moet geheel afstappen van het verdelingsplan. 3. Het doel van het beheer moet zijn de instelling van een onafhanke lijke Palestijnse regering. Voorts zal de Liga het voorstel doen dm Falestina te doen bezetten door Transjordaanse troepen in de periode tussen het terugtrekken van de Britse troepen en het instellen van het beheerschap. DE BEGRAFENIS VAN HOESSEIN1 Abdopl Kader Hoessèini, de Don derdag gesneuvelde Arabische be velhebber, is gisteren begraven op de binnenplaats van de oude Omar moskee, binnen de muren van de stad. Twintigduizend Arabieren ver drongen zich in de smalle straatjes om hem de laatste eer te bewijzen. Het Arabische deel van Jeruza lem was in diepe rouw. .Winkels, res tauranfs en bsfears waren gesloten Het verkeer storid stil. De kranten verschenen met zwarte randen rond om kun pagina's. Tienduizenden volgden de stoet. Een lijfwacht van honderd man marcheerde naast de kist. De gesneuvelde bevelhebber is begraven zoals hij stierf in zijn uniform en gewapend met zijn pis tooi. In verband met de plannen drooglegging yan de plassen ten Oosten van Giethoorn, waarover in de pers nog al wat deining is ont staan, bracht Minister Gielen, verge zeld" van het Kamerlid jhr. mr. van der Goes van Naters, de Commissa ris der Koningin in Overijsel en nog anderen, een bezoek aan het droog te leggen gebied, natuurlijk in een punter. Vrienden in Italië, Ofschoon ik een voor u onbekende Nederlander ben, voel ik mij gedron gen in deze dagen, zo belangrijk voor Uw land en heel Europa, een beroep op U.te doen. Met de meeste aandrang vraag ik U: a. Geen geloof te hechten aan de las terlijke leugens tegen Paus en priester, die door de communisten worden gefantaseerd. Eén Cipicco is de Roomse Kerk niet. b. Allen Uw stemplicht te vervullen. c. Niet te stemmen op de Commu nistische partij en de Socialisti sche van Nenni. Hierop stemmen en Joch goed Katholiek zijn is on mogelijk! d. God te bidden dat Hij met U en met ons allen moge zyn. Het Communisme zal Uw land niet in zijn macht krijgen; als dat het ge val zou zijn,4dan waren dit de laatste woorden, die U uit een vrij land te horen kreeg. Namens alle welden kende rpensen van Nederland en heel de weteld vraag ik U dit te voorko- Aan U, die dit schrijven ontvangt, wil ik verder vragen deze brief aan Uw bekenden t.r» W.on lezen en hem daags voor d_ verkiezingen on te han gen in Uw stad óf dorp, zodat ieder een dit lezen kan. Doe dit, het is wel licht de belangrijkste daad van Uw leven. Zo vechten wij samen voor een be tere wereld, geen communistische en geen kapitalistische, maar een Chris telijk, Ka'tholiek Italië; heel' de we reld let op U. Ken Uw plicht. Een nedei'laag voor het Communis me, een overwinning voor Italië. Ik bid voor U en" Uw land. Wanneer de Nederlandse Katholieken gehoor willen geven aan de oproep van de Limburgse Jeugdstandsorganisaties, dan -zullen in het tijdvak van 10 tot 13 April volgens bovenstaande tekst meer dan 550.000 duidelijk ia het Italiaans geschreven brieven "uit Nederland naar evenzo vele in Italië worden gezonden, om een laatste beroep te doen op het Italiaanse volt voor de verkiezingen van 18 April. s De Limburgse Jeugdstandsorganisaties hebben aan 2800 afdelingen iü Nederland een circulaire'doen toekomen met een adresstrook van ruim 200 Italianen en het hangt nu van de Nederlandse katholieken'af, of dezo actie aal slagen. Hoe de adressen zijn verzameld? Ze zijn gekozen uit de laatste hier te iande ten dienste staande gegevens en verkrijgbaar bij de secretariaten der Jonge Boeren en Tuinders, Kajotters, Jongê Middenstanders en ande re Jeugdbewegingen in elke parochie. Pater Henri de Greeve zal er vanavond voor dj radio over spreken. Amici d'ïfalia-, Benchè per Voi non sono che un olandese scono-^ciuto, senW la neces- sj,ta in questi giorni, talmente impor tanti per il vostro paese o tutta l'Eu- ropa, di far appello a Voi. Insistentamente Vi chiedQ: di non credere alle menspgne ca- lumniose contro il Papa ed i preti, che sono fantasticate dai comumsti. Un Cippico solo non la chiesa cattolica! di votare tutti senza eccezione. di non votare il partito comunista o il partito socialista di Nenni. Votare questi partiti ed essero lo stesso un buón cattolico impossibile. di pregare Dio, che sia con Voi e con noi tutti. II comunismo non vincera- vostro paese, se perö sarebbe il caso. queste parqle saranno le ultime che, Voi sen- tirete d'un paese libero. In nome di tutto il popoio benpensante d'Olanda e di tutto il monde, Vi dhiedo di pre- venire questo. Chiedo a Voi, che riceverete questa scrittura di far leggerla ai Vostri co- noscenti e di attaccarla il giorno pri ma delle elezioni nella 'Vostra citta o paese, cosicché tutti potranno leg gerla. Fate questo, forse sara l'atto piü importante della Vostra vita. Cosi combatteremo insieme per un mondo'migliore, on un mondo comu nista, ma cristiano. Italia Cattolica tutto il mondo fa attenzione a Voi. Conoscete il vostro dovere. ^Jna perdita per il comunismo, un^ vittoria per Italia! Dagbladen in Tsjecho-Slowakije hebben opdracht gekregen geen be richt en te publiceren over de lan ding bij Muenchen op Dinsdag j.l. van een vliegtuig der Tsjechische luchtvaartmabtschappij, dat de piloot en enkele plassagiers „geschaakt" zouden hebben om «uit Tsjecho-Slo- wakye te komen. In de instructie werd het voorval met het vliegtuig, dat op weg was van Praag naar Bratislava „een noodlanding" genoemd. Een. fcaM&Ufz... Men behandelt ons gelijk we behan deld willen worden: wij haten de waarheid en men verbergt haar ons. wij willen gevleid zijn en rtien vleit ons; wij worden gaarne bedrogen en men bedriegt ons. Pascal.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1