Een verblijdende tijding van een
missionaris in China
ALS DE
HEIDE BLOEIT
VAN NELLE
VRIJDAG 2 APRIL 1948
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
RAUTER VOOR ZIJN RECHTERS
Voerde bevelen uit van zijn Führer
Hij wist niet wat er met
de Joden zou gebeuren!
Als Rauter er van beschuldigd
wordt in Z.-Nederland naar Joden te
hebben laten zoeken, verklaart hij,
dat er in het geheel niet naar Joden
gezocht werd. Dit werd slechts voor
„camoulage" gezegd. In werkelijk
heid werd, zo zegt hij, naar agenten
uit Londen gezocht, die in <}ie dagen
boven België uit vliegtuigen waren
neergelaten en die misschien het
Duitse „Englandspiel" zouden kun
nen bederven.
Daar verdachte beweerde niet te
weten, welk lot de Joden in Duits
land wachtte een verklaring die
een honend gelach ontlokte aan het
pübliek werden daarover als ge
tuige gehoord het hoofd van de po
litieke recherche afdeling, de inspec
teur van politie T. J. van Dien en de
rechercheur van politie C. v. d. Berg,
die beiden verklaarden door gesprek
ken met Duitsers de indruk gekregen
te hebben, dat de Duitsers wel wis
ten, welk lot oe Joden in Duitsland
wachtte.
De oud-SS-er en oud-hoofdredac
teur van „Storm", Van Etten, kwam
vervolgens getuigen over een rede
over het Jodenprobleem, die Rauter
hield bij de installatie van Feld-
meyer.
Rauter weigert echter een man als
Van Etten, die „eens Unterstorm-
führer van de SS was en vrijwillig
de eed op Hitier aflegde, doch daarna
deserteerde', als een betrouwbare
getuige te erkennen.
Rauter kreeg daarop gelegenheid
uiteen te zetten, welke rol hij, in
eigen ogen gespeeld heeft bij de Jo
denvervolging. Uitvoerig schetste hij
de gang van zaken; hy verklaarde
met agressieve stem, dat bevelen uit
Berlijn kwamen en dat hij zich met
de Jodenvervolging inliet, wanneer
dit probleem het terrein van de po
litie raakte.
Rauter beweerde dan nogmaals
niet geweten te hebben, wat er met
de naar het Oosten getransporteerde
Joden gebeurde en hij meende, dat
zeer velen in dit jaren er niet van
op de hoogte waren. Aan het slot
van zijn verklaring deed Rauter zijn
beklag, omdat hij, naar zijn mening
niet als Christiansen behandeld was,
die, zoals Rauter zei, veel beter in
de gelegenheid gesteld is zich voor
te bereiden op zijn verdediging.
(Reeds geplaatst in een gedeelte on
zer vorige oplaag).
In de middagzitting, die om kwart
over twee aanving, werd begonnen1
met de behandeling van het tweede
Radio
ZATERDAG.
HILVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgymnas
tiek; 8.00 Nieuws; 8.18 Gram.pl.; 9.30
Borodin; 10.00 Ochtendwijding; 10.20
Feuilleton; 10.35 Strauss; 12.00 Gram.
pl.; 12.30 Weerpraatje; 13.00 Ned.
Strydkr.; 13.30 Vaudeville-orkest;
14.00 Het Ned. lied; 14.15 Harmonie-
orkesten; 15.15 Plaatjes; 16.00 Espe
ranto; 16.15 Amateurs; 17.15 Radio
Philh. Orkest; 18.00 Nieuws; 18.30
Ned. Strijdkr.: 19.00 Pianoduo; 19.30
De Kerk nü (V); 19.45 Nederlanders
in Duitsland; 20.00 Nieuws; 20.15
Chrammern; 21.30 Zang van de
maand; 22.00 Hoorspel; 22.30 Metro-
pole Orkest; 23.00 Nieuws; 23.15 Hob
by-hoek; 23.30 Orgel; 24.00 Sluiting.
HILVERSUM n, 415 M.
7.00 Nieuws; 7.30 Gram.p.; 8.00
Nieuws; 8.15 Gram.pl.; 9.00 Voor de
vrouw; 9.05 Gram.pl.; 9.30 Water
standen; 10.00 Voor de kleuters;
10.15 Gram.pl.; 11.00 Ziekenbezoek;
11.54 Ooera's; 12.15 Klaas van Beeck;
112.30 Weeroverzicht; 12.55 Zonne
wijzer; 13.00 Nieuws; 13.25 Piano;
14.10 Gram.pl.; 14.20 Eng. les voor
beginners; 14.40 Middagconcert;
15.15 Concert der jongeren; 16.00
Nieuwe Franse platen; 16.20 Wijkver
pleegster; 17.00 Wigwam; 18.00 Duo
Schutte en De Raaff; 18.30 Gram.pl.;
18.40 „Spineuza", jeugdhoorspel;
19.00 Nieuws; 19.50 „Banden, die
binden"; 20.00 Nieuws; 20.05 De ge
wone man; 20.30 Fakkeldans; 20.50
Gram.pl.; 21.00 „Negen heit de klok";
22.15 Gram.pl.; 22.37 Actualiteiten;
23.00 Nieuws; 23.15 Avondsconcert;
24.00 Sluiting.
punt van de tenlastelegging: Rauter's
bemoeienis met de maatregelen voor
de „Arbeitseinsatz". Rauter gaf toe,
dat hij razzia's had laten houden en
de tweede distributiestamkaart had
laten invoeren, om een doeltreffende
controle uit te kunnen oefenen. Hij
vroeg verlof over deze maatregelen
later nog een verklaring te mogen ge
ven, wat hem werd toegestaan.
De president las vervolgens een
rapport van Rauter aan Himmler
voor, waarin verdachte de maatrege
len uiteenzette en toelichtte, die hij
voor de arbeidsinzet genomen had
en nog wilde nemen. Rauter ver
klaarde, dat het niet in de bedoeling
gelegen had, om 'bij de maatregelen
van de tweede distributiestamkaart
diegenen uit te sluiten, die onderge
doken waren, omdat hij dan het ver
zet gestimuleerd zou hebben. Over dit
punt konden president en verdachte
het eerst niet eens worden. De procu
reur-fiscaal en de verdediger moesten
de president de bedoeling van ver-
d acht es woorden verklaren.
De „Arbeitseinsatz-kontrolldienst"
was geen vinding van hemzelf, ver
klaarde Rauter. Het bevel tot oprich
ting kwam van Goerinc en Sauckel.
Hier in Nederland stond de Arbeits-
kontroll-polizei „Fachlich" onder
Schmidt, de vertegenwoordiger van
Sauckel, „Polizeilich" d.w.z., wat be
treft opleiding en uniformering was
deze politie echter onder hemzelf ge
steld, aldus de uiteenzetting van ver
dachte. Hij gaf dus ook g- en bevelen
op het gebied van de „Arbeitseinsatz",
maar hij liet, zo verklaarde hij, de
door anderen gegeven bevelen uit
voeren.
Vervolgens werd een verklaring
voorgelezen van drs. L. de Jong,
chef van het instituut voor oorlogs
documentatie waarin gezegd werd,
dat ten gevolge van bovenvermel
de maatregelen 300.000 Nederlan
ders naar Duitsland werden ge
transporteerd voor „arbeidsinzet",
waarvan er 34.000 niet zijn terug
gekeerd.
Rauter kreeg daarna gelegenheid
zijn eigen mening weer te geven over
zijn rol bij de „arbeidsinzet". Hij
verklaarde weer, dat hij als politie
autoriteit de bevelen van anderen had
laten uitvoeren.
Over de „Arbeidsinzet" in Duits
land wist Rauter niets dan gpeds te
vertellen. Zeer goede sociale voor
waarden en goede legering en voeding
vielen de Nederlanders daar ten deel.
Daardoor werd de werkeloosheid in
Nederland ook opgeheven, verklaar
de hij.
De invoeririg van de tweede distri
butiestamkaart is een uitvinding van
dr. S. L. Louwes geweest, verklaarde
Rauter. Deze drong hier op aan, om
dat de 250.000 Nederlanders, die vol
gens verd. vrijwillig, in Duitsland wa
ren gaan werken, hun distributie
stamkaarten niet hadden ingeleverd,
doch aan hun familieleden hadden
gegeven. Dit zou zeer nadelig op de
levensmiddelensituatie gedrukt heb
ben.
De grote razzia's in 1944 te Amster-
De twee belangrijkste getuigen in
het proces tegen Rauter zijn wel de
vormalige plaatsvervangend leider
der N.S.B. van Geelkerken en de
leider van het Engelandspiel, de
Duitser Schreieder De beruchte
chef van de contraspionnage Schreie
der getuigt.
dam, den Haag, Rotterdam en Utrecht
waren het werk van de „Wehrmacht"
en wel in het bijzonder van von Wuh-
lisch.
De door Goering bevolen meubel-
roof werd vervolgens behandeld.
Rauter vertelde, dat Goering zo woe
dend geworden was over de onmoge
lijkheid 'een einde te maken aan de
geallieerde bombardementen op
Duitsland, dat hij een grote meubel-
roofoctie ontwierp. Rauter had voor
Gowing's plan echter niets gevoeld,
zo zei hij. Daardoor was de confisca
tie van meubels alleen als represail
lemaatregel toegepast.
Het inbeslagnemen van radiotoe
stellen was niet bedoeld, om ze daar
na cadeau te doen aan Duitsland, ver
telde Rauter. De president was1 ech
ter van het tegendeel overtuigd hoe
wel verd. uitriep, dat hij er niets aan
kon doen als Goebbels er met de buit
vandoor ging en de radio's naar Duits
land liet overbrengen. Rauter meende
bovendien, dat de gevolgen van het
inbeslagnemen van radio's niet zo
erg waren, omdft hy er van over
tuigd was, zo zei hy, dat iedere Ne
derlander ook daarna nog naar geal
lieerde radio-uitzendingen geluisterd
had; een verklaring, die bij het pu
bliek de nodige hilariteit veroor
zaakte.
De voormalige propaganda-leider
van de N.S.B. van Geelkerken werd
als getuige gehoord in verband met
de repressaille's, die genomen werden
na de executie van Seyffart. Van
Geelkerken gaf als zijn indruk weer,
dat een voorstel om 5 gijzelaars dood
te schieten voornamelijk aan Seyss
Inquart te danken is geMÊkt. Rauter
gaf dan een verslag vanmlt gebeur
de. Himmler had, nadat hij op de
hoogte gesteld was van het gebeurde,
een groot aantal executies geëist
Seyss Inquart, Schmidt en Rapter
voelden hier niets voor en stelden
andere maatregelen voor en wel te
gen studenten, uit welke kring de
daders van de aanslag afkomstig wa.
ren. Schmidt belde Martin Bormann
in Berlijn op en vroeg hem er bij
Hitier op aan, te dringen, de maat
regelen te verzachten. Tijdens een
vergadering met kopstukken van de
N.S.B. over de te nemen repressaille-
maatregelen werd over dit plan niet
gerept, maar sprak Rauter over de
plannen tot executie van 5 gijzelaars,
waartegen zich van Geelkerken hef
tig verzette. „U heeft dus eigenlijk
comedie gespeeld", onderbrak de pre
sident verdachte. „O, mijnheer de
president", antwoordde Rauter, „dat
hebben we zo honderden malen ge
daan".
De executie is echter niet door
gegaan, want Bormann beide op en
verklaarde, dat de Führer zich ac-
coord verklaarde met de plannen
tegen de studenten. Daardoor zijn
er toen tegen de 14 575 ingeschre
ven studenten maatregelen geno
men. Van de 14.575 ingeschreven
Gisteren is dan voor het bijzon
der Gerechtshof te Den Haag een
aanvang gemaakt met het proces te
gen de Duitse oorlogsmisdadiger,
Rauter, die zoveel ellende over ons
land gebracht heeft. Rauter voor zijn
rechters.
studenten hebben er 2.274 de loyali
teitsverklaring getekend, 1.800 zijn
na de aanslag op Seyffart in Febr.
1943 gearresteerd, 3.800 hebben zich
gemeld na de oproep in Mei 1943.
Anderen werden naar Duitsland ge
voerd.
De maatregelen, tegen ondergedo
ken politieambtenaren waren volgens
Rauter geheel normaal,omdat zij, door
onder te duiken, partisanen gewordt
waren. Hij verklaarde nog, dat zeer
vele onderofficieren uit het Neder
landse leger van 1940 zich aan de zij
de van het verzet geschaard hadden
en belangrijke sabotagedaden bedre
ven hadden. Rauter herinnerde zich
nog de gebroeders van der Heyden,
twee maréchaussees, wier sabotage
daden de Duitsers benauwde ogen
blikken hebben bezorgd.
Een fel debat ontwikkelde zich dan
tussen de president en verd., waarin
vooral de laatste zich heftig weerde.
De president was de mening toege
daan, dat tegen ondergedoken poli
tieambtenaren geen maatregelen ge
troffen mochten worden ook al doken
zij met hun wapens onder, omdat het
nog niet altijd zeker was, dat zij van
die wapens gebruik zouden maken.
Rauter was echter een andere me
ning toegedaan en hij haalde er het in
ternationale recht bij om te bewijzén
dat tegen zulke mensen wel mocht
worden opgetreden. De repressaille-
maatregelen tegen familieleden wa
ren in zijn ogen ook verkeerd, omdat
deze mensen geen oorlogsmisdadigers
waren. Hij had bevelen gegeven hen
goed te behandelen en, toen hij tij
dens een bezoek aan het kamp Vught
bemerkt had,, dat hun toestand verre
van rooskleurig was, had hy bevel
gegeven hen vrij te laten.
Met dit debat, waarop door het zeer
talrijke publiek levendig gereageerd
werd, besloot de. president om .vijf uur
de middagzitting.
Heden is de zitting om 10 uur voort
gezet. Wij vernemen nog dat het re
quisitoir niet eerder dan Zaterdag zal
worden uitgesproken.
DR. WIMMER VOORLOPIG NIET
VERVOLGD
Minister Van Maarseveen heeft, in
'antwoord op schriftelijke vragen van
het Tweede-Kamerlid mr. Donker
bevestigd, dat het vooralsnog niet
opportuun wordt geacht een vervol
ging in te stellen tegen dr. Wimmer
die in de bezettingstijd commissaris-
generaal voor Bestuur en Justitie is
geweest en ook als waarnemend
Rijkscommissaris is opgetreden.
In vele van de handelingen van
Wimmer kunnen schendingen van
het volkenrecht worden gezien. Het
openbaar ministerie neemt echter
het standpunt in, dat voor een ver
volging alleen plaats is in zeer dui
delijke gevallen en wanneer rede
lijke verwachtingen bestaan dat een
aanzienlijke straf zal worden opge
legd. Van Wimmer's handelingen
kan niet worden gezegd, aldus de
minister, dat deze een even duide
lijk en ernstig strafwaardig karak
ter hebben als de daden, welke in
Nederland gepleegd zijn op het. ter
rein van de politie en economie.
De gewezen Generalkommissar
Ritterbusch is in verhouding tot zijn
collega's een onbelangrijke figuur
geweest en kan voor zijn gestes niet
strafrechtelijk ter verantwoording
worden geroepen.
De vroegere Generalkommmissar
für Finanz und ..Wirtschaft, Fisch-
böck, is niet opgespoord kunnen
worden. Waarschijnlijk is hij niet
meer in leven.
Al ruim een jaar sinds Januari
1947 had het de familie P. Molen
kamp te Oegstgeest, ontbroken aan
enig persoonlijk bericht van haar
zoon en broer, fr. Sanctes Molen
kamp O.F.M., die' in Noord-Qhina
missioneerde, in het gebied dat door
de communisten werd bedreigd. In
tegendeel deden de laatste tijd al
lerlei verontrustende geruchten de
ronde, mede in verband met ge
lukkig onjuist gebleken berichten
Eianigaande mgr. Pessers. Tot (haar
grote blijdschap ontving de fam.
Molenkamp dezer dagen een per
soonlijke brief Van fr. Sanctes, waarin
gelukkig kon melden dat hij
door Gods hulp en na veel beleve
nissen de communistische dreiging
had kunnen ontvluchten en zich nu
in veiligheid bevond.
In April van het tvorig jaar had
den de commpin istische troepen de
standplaats van fr. Sanctes. Kaolao-
clien, bezet. Zijn pastoor was ge
vlucht voor de rode dreiging, maar
hij zelf bleef op zijn post, in de hóóp.
dat deze toestand slechts tijdelijk
zou zijn. In 't begin *ging alles ook
vry goed en werd hij vrijwel met
rust gelaten, wat van de kant der
roden veel geduld vereiste. Hij waag
de later, in November, een ontvluch
tingspoging, die mislukte, en waar
door hij ook nog enige dagen in een
kamp van het rode leger mocht ver
blijven, maar later toch weer werd
vrijgelaten. Toen echter werd de toe
stand slecht; er kwamen berichten
binnen over de gevangenneming van
mgr. Passers en nog anderen, en fr.
Sanctes ontving bevel om te vluch
ten. Dat was echter ze°r moei'ijk uit
voerbaar. De enige uitweg was een
overtocht over de Gele Rivier, maar
ook deze tocht zou zeer veel moei-
ijkheden opleveren. Toch werd zij
ondernomen; met vier man begon
op 24 Februari 's avonds het grote
avontuur. Ieder had een grote zak
met pl.m. 65 pond watten op de rug.
Vóór men aan de rivier kwam moest
eerst nog een stuk door de rode
linies worden afgelegd Al sluipende
door korenvelden arriveerde het
groepje, tegen middernacht aan de
oever van de Gcle Rivier. Daar wer
den de zakken met watten omgeto
verd in een „boot" en werd de over
tocht gewaagd. Na een begrijpelijker
wijize zeer angstige en afmattende
nacht bereikte men tegen de mor
gen eindelijk de overkant, waar het
viertal eerst door de wantrouwig?
regeringstroepen met een hagelbui
Ven kogels ontvangen werden dat
ge'uildkig geen schade aanrichtte en
overging in een veel hartelijker
ontvangst toen men merkte wie de
vluchtelingen eigenlijk waren.
Nu gaat fr. Sanctes zijn missie-
Bezit U een
aankoopvergunning
WIJ BIEDEN U:
AUTOMOBIELEN UIT
VOORRAAD
Interessante Offerte in lichte en zware
klasse - 100% SERVICE
KAMSTEEG's
Automobielbedrijf N.V.
OEGSTGEEST - TELEFOON 20226
AUTORIJDEN OP ZONDAG WORDT
ZEER STRENG GECONROLEERD
Zondag 4 April en ook de volgen
de Zoncagen zal het autorijden in
ons land nagenoeg geheel zijn stop
gezet. Alleen zij, die een vergunning
bezitten, mogen zich dan op de weg
bevinden en dan nog maar in zeer
beperkte mate. Vergunningen wor
den slechts gegeven aan geneeshe
ren. vroedvrouwen en dierenartsen
voor gebruik binnen een straal van
25 km. rondom hun vvoonolaats,
voorts aan directies van continube
drijven en aan enkele hoge L>estuurs-
ambtenaren.
De controle zal, voorlopig de drie
eerstkomende Zondagen, buitenge
woon streng worden uitgeoefend.
Tegen automobilisten, die in over
treding zyn, zal niet alleen proces
verbaal worden opgemaakt, maar
hun wagens zullen onmiddellijk in
beslag worden genomen.
De rijksinspecteurs hebben de be
voegdheid, voor speciale gelegenhe
den een Zondagsvergunning uit te
reiken, maar zy zullen daarmee ze
ker niet gul zijn.
werk weer uitoefenen, zij het niet
in zijn vroegere parochie, dan toch
in veiliger omgeving. Mgr. Pessers,
de overste, qen Chinese pater en vier
zusters bevinden zich «chter nog
steeds in gevangenschap in Kiang-
chow. Een extra gebed voor hen.
alsmede voor de vele christenen die
nu onder de communistische druk
staan, is onder deze omstandigheden
waarlijk niet te veel gevraagd.
NIEUWE AUTO VOOR BROER
VAN MINISTER?
Het Twesde-Kamerlid de heer A.
H. W. Hacke (V.V.D.) heeft aan de
minister van Verkeer en Waterstaat
de volgende vragen gesteld:
1. Heeft de minister kenis geno
men van uitlatingen, welke de ver
dediger van een verdachtevoor de
Arnhemse rechtbank zou hebben ge
daan en waarin o.m. het volgende
zou zyn gi;<zegd:
„Mijn cliënt heeft zich pas om la-
ten kopen, nadat liy in 1946 had
gemerkt, dat van een aantal be
schikbare Buicks er één moest wor
den gegeven aan een chirurg in
Warns veld, de broer van een pas
benoemde minister, die niet eens een
auto had aangevraagd en ze'f over
een D. K. W. beschikte. Dit feit is
onderzocht door de Officier van Ju
stitie en ook juist bevonden. En het
was ook hierin, dat de toenmalige
inspecteur, die critiek op deze be
moeienis uit Den Haag oefende,
werd ontslagen"?
2. Indien deze mededelingen juist
mochten zijn, is de minister dan niet
van mening, dat het oi\tslag gegeven
aan de inspecteur behoort te worden
ingetrokken en functionaris in zijn
rang moet worden hersteld?
(De officier van Justitie te Arnhem
eiste wegens fraude een jaar ge
vangenisstraf met aftrek teren de
ambtenaar van de R. V. I. Hendriks.
Teg-n twee zijner collega's werden
gelijke straffen geëist. - Red.).
FLEUROP—INTERFLORA.
Bloemen, tolk in de hele wereld.
Amsterdam is in deze dagen de
stad der bloemen, aldus „Parool".
Behalve aan de b'oemententoonstel-
ling Amstelflora, biedt het ook gast
vrijheid aan 't internationale Fleurop
Literflora congres, dat van 1 tot
6 Aaril wordt gehouden.
Fleurop is de naam van de Euro-
pese vereniging, van bloemisten, die
voor hun klanten over de gehele we
reld bloemenbestellingen uitvoe
ren.
De vereniging werd in 1927 te Zü-
rich gesticht. In Amerika en Enge-
'and bestaan soortgelijke organisaties
en deze zijn met de Fleurop ver
enigd in de overkoepelende wereld
organisatie Interflora.
Öm te voorkomen, dat bij inter
nationale bloemenbestellingen koers-
ver'iezen ontstaan voor de bloemisten
heeft de organisatie een eigen munt,
de Florin, in het 'even geroepen, die
gebaseerd is op de Zwitserse franc.
Over de gehele wereld zyn 15.000
bloemisten uit 50 landen bij de In
terflora aangesloten, waaronder Ne
derland met 1000 aangesloten bloe
misten verhoudingsgewijs de meeste
leden telt: Amerika heeft 4000 leden.
Het bestuur van Interflora bestaat
uit drie Amerikanen, drie Engelsen,
een Zwitser, een D-en en een Neder
lander, de Amsterdamse b'oemist C.
Thirn.
De organisatie voert ook binnen
landse bestellingen uit. Heeft b.v.
een inwoner van Middelburg een ja
rig familielid in Veendam, dan be
hoeft hij slecht bij zijn eigen bloe
mist de bestelling op te geven en de
rest volgt vanzejf. Op deze wijze
werd vorig jaar in Nederland voor
een millïoen gu'den omgezet.
ALLE KUNSTMESTSTOFFEN ZIJN
NOG ZEER SCHAARS
Een onzekere import maakt het
noodzakelijk de distributie van stik
stof- en kalimeststoffen ook voor het
bemestingsjaar 1948-1949 nog te
handhaven. De toewijzingen zullen
aan verbruikers uitgereikt worden
in twee bonseries, welke ieder recht
geven op 50 van de in het vorige
seizoen uitgereikte stikstof en kali.
De eigen productie van deze stoffen
wordt voor het komende jaar ge
schat op 70.000 ton, terwijl de be
hoefte een kleine 130.000 ton eist.
Daar het gebrek aaa kunstmeststof
fen zich overal elders even erg doet
gevoelen, is het onmogelijk het ont
brekende kwantum door import aan
te vullen.
8
DOOR ANNY VAN PANHUYS
29)
Buiten straalde dè winterzon in
een roodachtig licht en over de witte
sneeuw gleed het als een glinstering
van paarlemoer. Wat was de wereld
schoon, gehuld in de pracht van de
winter!
Af en toe keek Dirk uit het
raampje en verheugde zich over de
heerlijkheid der natuur, die langs de
trein scheen weg te glijden. Een oud
kasteel kwam te voorschijn... dan
een landgoed... een dorpje, waar
van de huizen,'zich als schaapjes om
hun herder, zich verdrongen om de
kerk.
Plotseling werd zyn aandacht ge
trokken door een harde stem. Bijna
verschrikt wendde hij zich tot z£jn
medereiziger, van wiens gezicht, te
voren achter de krant verscholen, hij
niet veel meer had opgemerkt dan
een smalle, gebogen neus en een
vierkante kin, almede een paar git
zwarte lokken, die aan weerszijden
ónder de reismuts te voorschijn kwa
men.
Opnieuw hoorde hij de harde stem
en het waren Hollandse woorden,
die enigszins eigenaardig werden uit
gesproken.
„Neem mij niet kwalijk, mijnheer!
Is u niet Dirk Willebrands?
Meteen gleed een blik uit twee
donkere ogen langs het gezicht van
Dirk en nu zag deze duidelijk het
gelaat van de vreemde.
Hard, met grove treltfizen, diepe
lynen tussen mondhoeken en neus,
een diepe rimpel tussen de wenk
brauwen, die als twee zwarte streep
jes bont ineenliepen.
Dirk bekeek de man opmerkzaam.
Die Hollandse woorden hadden hem
verrast, maar beleefd antwoordde
hij: „Inderdaad, mijnheer, mi^n naam
is Dirk Willebrands." Het antwoord
klonk eigenlijk als een vraag.
De vreemde heer boog zich een
weinig naar voren. Dat kon een
groet genoemd worden, maar ook "n
beweging om gemakkelijker te spre
ken met iemand, die in de hoek aan
het tegenovergestelde venster zat
„Myn naam is Luigi Marini," zei
hy.
Dirk sprong overeind. De eerbied
voor een der grootste Italiaanse
componisten dwong hem ertoe; zijn
ij delheid, die te voren zich zo trots
had willen doen gelden, kromp in
een als een musje, dat een adelaar
in zijn nabijheid ziet.
De Italiaan scheen het op te nemen
als een vanzelfsprekend bewijs van
eerbied, dat hem rechtmatig toe
kwam en hernam: „Kom hier zit
ten." Een slanke hand wees op de
bank tegenover hem.
Dirk haastte zich, aan die uitno
diging gevolg te geven.
Dus Luigi Marini, de Italiaanse
maestro, die hij zich had voorgesteld
als god Apollo, zag er zó uit... zo
geel zo grof, zo lomp... Hy zou eer
gedacht hebben aan de hoofdman
van een roverbende in de Abruzzen.
„Ik heb uw werk in Parijs ge
hoord," ging Marini voort en trok
daarbij aan zijj^ vingers, dat de ge
ledingen knakten. „Het is mij bui
tengewoon goed bevallen."
Zijn donkere ogen keken doordrin
gend naar het jonge gezicht voor
hem. „Dat u ondanks uw jeugdige
leeftijd reeds een zo rijp werk com
poneerde! Mij is dat niet gegeven
geweest, zo jong reeds het anker te
laten vallen in de haven van het
succes." Hy glimlachte bij die woor
den en dat lachje, eigenaardig, bij
na kinderlijk, paste slecht bij die
harde trekken. Maar het verdreef de
beklemming, die zich van Dirk had
meester gemaakt en die voortkwam
uit de eerbied, aan zo'n beroemd
man verschuldigd.
„In mijn meest vermetele dromen
had ik zo'n groot succes niet durven
hopen," antwoordde Dirk beschei
den.
De Italiaan knikte. „Maar het was
eerlijk verdiend. Het deed mij toch
zon genoegen, mynheer Willebrands
dat ik juist in Parijs vertoefde, toen
uw „Margo" werd opgevoerd". „Ik
ben zon beetje globetrotter, moet u
weten. Al twee jaren ga ik op reis,
nu hier dan daar heen, overal slechts
vluchtig verblijvend. Als Ahasverus
de wandelende Jood, dool ik in de
wereld rond. Telkens grijpt mij op
nieuw die lust tot zwerven aan als
een soort koorts. Maar ik heb dat
nodig, want het wekt mij op tot
nieuwe composities. Nu ben ik juist
weer op zo n tocht."
„Het moet toch heerlijk zijn om
zó de hele wereld te leren kennen
zei Dirk en daarbij dacht hij eraan,
hoe hij eens gedroomd had, met Jo-
sine naat Italië te gaan. Ja, maar
toen meende hij, dat zyn opera
„Overwinnaar" hem roem en eer
zou bezorgen.
„U heeft gelijk, het is heerlijk,'
zei de Italiaan en daarbij schoof hij
zijn reismuts naar achteren, waar
door zijl* breed, 'hoog voorhoofd te
zien kwam. „Maar thuis is het toch
ook mooi U heeft daarvoor een zo
typisch Hollands spreekwoord; Oost
West, thuis best!"
Hij zweeg en liet weer zijn vin
gers knakken.
„Mijn tehuis bevindt zich in Ve
netië; een oud paleis aan het Cana
le Grande, voorzien van kostbare
mozaiken, antieke meubelen en wat
verder bij zo'n paleis hoort Maar
ik ben er alleen. Buiten myn be
dienden is daar niemand by mij...
Die daar met mij gewoond hebben,
zijn dood..." Hij zweeg even en
voegde er dan kalm aan toe: „Daar
door ben ik een zwerver geworden."
Dirk wist niet, wat te antwoorden
Hy wilde geen banaal troostwoord
spreken, maar toch \vas het hem
pijnlijk, zo weinig spraakzaam, zo
stil tegenover de maestro te zitten.
De stilte in de coupé leek hem hoor
baarder dan het gedender van de
trein.
Maar de Italiaan begon weer te
spreken: „Ik had een oude moeder,
die mij verafgoodde en dagelijks
Gods zegen en die der Lieve Vrouwe
over mij afsmeekte. Ik had een dier
bare vrouw en een schattig kind...
Toen was mijn huis mooi en gezellig
i nu is de dood er door gegaan en heeft
allen meegenomen, die mij dier
baar waren."
De beroemde man glimlachte niet
meer, de herinnering had zijn gezicht
verstrakt.
„O, wat spijt my dat voor u," zei
Dirk spontaan en zelf vond hij die
woorden zo banaal. Maar de ander
scheen het zo niet op te vatten, zijn
oor was geoefend op hetgeen uit
het hart voorkomt. Hij knikte Dirk
vriendelijk toe en begon over een
ander thema te spreken.
„Ik heb u dadelijk herkend, toen u
in de coupé stapte. In Parijs had ik
foto's van u bij de muziek handela
ren gezien én ik wenste mij alreeds
geluk, met een jonge collega te mo
gen reizen en onderweg over onze
kunst te babbelen... Parijs en Am
sterdam liggen niet zo heel ver van
elkander af, maar een aangenaam
gesprek verkort toch de duur van de
reis."
(Wordt vervolgd).
EN NU WW/
EEN KOPJE lp
