Niet met z'n vieren, dan met z'n drieën Grondwetsherziening thans gewenst Er zijn honderden piloten tekort Amsterdam en de communisten Diretfteur. C. M. VAN HAMERSVELD Hoofdredacteur: TH. WHjMER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARI$ OPGENOMEN „DE BURCHT" DONDERDAG 25 MAART .1948 39ste JAARGANG No. 11349 Staatscommissie oordee't: Grondwetsherziening gewenst! Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs £0.30 p. w., 1.30 p. mnd., f 3.90 p. kwarf. Franco p. p. f 4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 ■j v 'y. Naar Gustave Doré Mijn volk, wat heb Ik u gedaanOf waarin heb Ik u bedroefd.' Antwoord Mij. (Uit de Improperia of „Verwijten" in de Mis van Goede Vrijdag) De boycot der Russen te Berlijn TVE RUSêlSCHE gouverneur te Berlijn, Sokolofski, heeft geweigerd een bijéénkomst van de Geallieerde B estuursraad vóór 30 Maart bijeen te roepen. Hij zal ook niet aanwezig zijn bij de vergadering, die door de Amerikaanse gouverneur,, generaal Clay, vóór 10 April bijeengeroepen zal worden. De militaire gouverneurs der Westelijke geallieerden zullen deze impasse in de activiteit van de Bestuursraad aan hun regeringen ter beoordeling voorleggen.* Vermoedelijk zullen zij de Russen een laatste ver zoek tot medewerking doen toekomen. Indien Sokolofski hier niet op ingaat, zullen de werkzaamheden in de Bestuursraad door de drie Wes telijke mogendheden alleen worden uitgevoerd. DEMOBILISATIE VERTRAAGD Inmiddels heeft generaal Clay, die uit Washington orders heeft oritvan- gen om voor onbepaalde tijd te blij ven, meegedeeld, dat het tempo der demobilisatie van de Amerikaanse troepen vertraagd zal worden. Dé vastberaden houding van de Westelijke coalitie tegenover de De arrestatie van Mgr. Schramek en Mgr. Hala De beide leiders van' de Christe- lijk-democratische partij- ih Tsjecho- Slowakije, Mgr. Schramek en Mgr. Hala, die bij hun poging ont het land te verlaten gearresteerd zijn, werden volgens het persbureau Ce- teka in een klooster gevangen gezet. Het bericht van de arrestatie van beide geestelijken heeft in Franse katholieke kringen een pijnlijke in druk gemaakt. Men herinnert er aan, dat de thans 77-jarige Mgr. Schramek tijdens de eerste wereld oorlog een der voorvechters was vobr een vrij Bohemen. Tot aan de stichting van het nationaal-socialis- tisch Duitsland maakte hij deel uit van alle opeenvolgende Tsjecho- Slowaakse regeringen en tijdens de Duitse bezetting vluchtte hij als spoorwegarbeider vermomd, voor de Gestapo. Voorts herinnert men aan het bezoek dat Mgr. Hala het vorig jaar aan Parijs bracht, waar hij als pro-Russisch bekend was en na de bevrijding van zijn land met maar schalk 'Stalin de onderhandelingen met de Sowjets voerde? In het blad „l'Aube" schrijft Maurice Schu mann, dat de Franse Katholieken de onmiddellijke vrijlating vim beide geestelijken eisen en hij voegt daar aan toe, dat de 'communistische pre mier Klement Gottwald zich niet trots behoefde te gevoelen, toen hij de order tot arrestatie gaf. Door te beweren, dat beide mannen die hun gehele leven geofferd hebben tot vestiging en opbouw van de Tsje chische democratie in 1948 wilden vluchten, zoals zij in 1939 gevlucht zijn, beschuldigt rrien niet doch be kent men schuld. Maurice Schumann besluit zijn ar tikel met te zeggen, dat indien Mgr. Schramek en Mgr. Hala niet spoedig vrijgelaten worden, de ganse wereld zal weten, dat met hen het gehele Tsjecho-Slowaakse volk zich in ge vangenschap bevindt. Rysseh werd door de meeste Berlij- ners met openlijk getoonde tevreden heid ontvangen. Vooral omdat de communistische pers had laten door schemeren, dat de Westelijke geal lieerden zich uit Berlijn zouden ter rugtrekken en dat er represailles ge nomen zouden worden tegen Duit sers, die zich in het Westelijke kamp geschaard hadden. GEZELLIGE VERGADERING DER PLAATSVERVANGERS. Terwijl men nog 'steeds in het on zekere verkeert over de toekomst van de geallieerde bestuursraad en zich afvraagt of de Russen hun boy cot zullen opheffen of niet, zijn de plaatsvervangers van de vier geal- ïieérde opperbevelhebbers te Ber lijn bijeengekomen. Tijdens de zit ting heerste er, volgens een Franse officier, de beste verstandhouding. Een grof schandaal In een paar Haagse bladen treffen ij aldus de Msb. een sprekende annonce aan van de Dancing „Taba- ris" die voor de nacht van Donderdag op Vrijdag a.s. een nachtfeest aan kondigt met vele eerste klas-attrac ties. Wij herinneren ons nog de tijd dat in de Goede Week de Schouw burgen gesloten bleven. Een erger lijke miskenning van het christelijk karakter onzer natie als blijkt uit het organiseren van deze danspret „in de nacht dat Hij verraden werd'', doet de vraag rijzen 'of hier niet boosaardig opzet in het spel is. En die andere of de overheid niet tot plicht heeft soortgelijke belediging van het chris telijk gevoel te verbieden. Het Amerikaans voorstel inzake Palestina vindt geen steun Frankrijk en Canada hebben gis teren in de Veiligheidsraad verklaard, dat zij „in dit stadium" zich nog niet achter het Amerikaanse voorstel voor beheer van Palestina kunnen scha ren Paro'di (Frankrijk) stelde voor, dat de .Veiligheidsraad een geheime zitr ting zou houden ten einde meer ge detailleerde voorstellen van de Ame rikaanse delegatie te horen alvorens tot het bijeenroepen van een zitting van de Algemene Vergadering te be sluiten. McNaughton (Canada) wilde eerst enig bewijs hebben, dat de meest direct er bij betrokken landen enige overeenstemming van gevoelen tonen over de vraag, welke weg men het best kan inslaan. Na de Franse en Canadese verkla ringen is het duidelijk, aldus Reuter, dat andere mogendheden niet bereid zijn de V.S. in haar voorstel te steu nen; tenzij de V.S. aan kunnen tonen, dat er een redelijke kans op succes is. ,De aanbeveling tot verdeling van Palestina is nog steeds van kracht, totdat de algemene vergadering haar besluit verandert. INMIDDELS WORDT ER HEVIG GEVOCHTEN. Aan de rand van Jaffa zijn Joden een hevige aanval öp Arabieren be gonnen. Aan beide zij dén werd artil lerie gebruikt. De Arabieren lieten versterkingen aanrukken, doch de strijders van de,Haganah an dt I,r- goen Zwai Leoemi zijn tot in de vij andelijke stellingen doorgedrongen. Te Jeruzalem is een Joodse auto bus op een mijn gereden, waardoor elf Joden om het leven kwamen. Een grote groep Arabieren deed een aanval op de Joodse nederzetting Neev Yaacob bij Jeruzalem, waarbij acht Joden gedood zouden zijn. Ledert van de Haganah hebben de zetel van de Arabische paramilitaire organisaties Nejada en Futawa te Haifa opgeblazen. SUCCES VAN GRIEKSE REGERINGSTROEPEN. Generaal-majoor James van Fleet, leider van de Amerikaanse militaire missie in Griekenland, heeft medege deeld, dat het Griekse leger met on- dersteunirig van de luchtmacht elf honderd-vijfenvijftig guerillastrijders heeft doen sneuvelen of gevangen ge nomen bij „een schitterende overwin ning" in het gebied van de Olympus. De strijd duurde voort en de verlie zen der guerillastrders namenij nog steeds toe. Rapport der Staatscommissie De Denen zijn op hun hoede Een woordvoeder van de Deense regering heeft via de radio aan alle Denen, in het bijzonder aan de be woners van kuststreken, een oproep gericht om zonder uitstel melding te maken van ongewone of verdachte acties- en gebeurtenissen. Alle berich ten over het in het geheim aan land brengen van wapens zijn na een grondig onderzoek - onjuist gebleken. Toch* kunnen dergelijke dingen ge beuren, aldus de woordvoerder. In een officiële bekendmaking wordt gelast het verwijderen van schuilkelders in geheel Denemarken stop te zetten. Nd de bevrijding zijn ongeveer, zevenhonderd schuilkelders opgeruimd. Er zijn er nog vijfduizend. Het nieuwste wapen AMERIKA BEZIT RADIO-ACTIEVE WOLK. De Amerikaanse vliegtuigfabrikant Glenn Martin heeft verklaard, dat-de Verenigde Staten thans over radio actieve wolken beschikken, wier uit werking die van de atoombom aan zienlijk overtreft. De Amerikaanse marine bezit bestuurbare projectie len, die vijandelijke doelen op grote afstand automatisch onschadelijk kunnen maken. Vorig jaar, op 29 September, is een Staatscommissie ingesteld, welke de opdracht kreeg, het vraagstuk van de Grondwetswijziging te bestude ren, speciaal in verband met de ge wijzigde verhoudingenten opzichte van de Overzese Gebiedsdelen. Deze Staatscommissie heeft thans haar rapport gereed en is tot de conclusie gekomen, dat inderdaad verandering in de Grondwet gewenst is. De commissie heeft zich allerëergt uitgesproken over de vraag* of de verandering van de Grondwet op dit ogenblik gewenst is. Deze vraag is na ampele overweging bevestigend •beantwoord. De tweede vraag, die daarop van zelf aan de orde kwam, luidde: wel ke weg dan zou moeten worden be wandeld. Moet men de herziening van de Grondwet nfogelijk maken bij de wet, in afwijking van de Grondwet zelf, of moet men de nieuwe rechtsorde in het te ver wachten wetsontwerp neerleggen en zo ja, in hoe grote mate? Vooral om wille van de eis, dat de kiezers moeten weten, waarom het gaat, heeft de commissie met grote meerderheid tot het laatste besldten. Een nieuw 14e hoofdstuk. Zij stelt dus voor, óan de Grond wet een veertiende hoofdstuk toe te voegen, waarin bijzondere bepalin gen worden opgenomen nopens de overgang naar de nieuwe rechtsorde voor de gebieden, welke in artikel 1 der Grondwet worden genoemd: het Koninkrijk, Nederlands Oost-Indië, Suriname en Curagao. Dat hoofdstuk bevat in het voor stel vier artikelen: I. Het eerste artikel bepaalt: dat op de grondslag van de uitkomst van het reeds gepleegde en nog te plegen gem'eeh overleg met en tus sen vertegenwoordigers van de be volkingen der juist genoemde ge biedsdelen een nieuwe rechtsorde zal worden gevestigd, waarin deze ge bieden de eigen belangen zelfstan dig behartigen, en op de voet van gelijkwaardigheid zijn verbonden tot verzorging van de gemeenschappe lijke belangen en tot wederkerige bijstand, een en ander onder waar borgen voor de rechtszekerheid, de fundamentele menselijke rechten en vrijheden en deugdelijk bestuur. n. 'Het volgende artikel luidt: Bij de voorbereiding en vestiging van de nieuwe^ rechtsorde zal worden in acht genomen de uitkomst van het' reeds gepleegde óverleg. Er zal dus een Unie worden gevormd, waarin als gelijkberechtigde staten deelne men het Koninkriik en de Verenig de Staten van Indonesië. Tn^'en de uitkomst van het voortgezet gemeen overleg daartoe leidt, treedt Neder land in de plaats van r"t K^m^rük. Aan het hoofd der Unie staat Hare Majesteit Koningin Wilhelmina, prinses van Oranje-Nassau, en hare wettige opvolgers in de Kroon der Nederlanden De Unie zal door eigen organen, onverminderd hetgeen overigens ter vervulling van haar- doelstellingen kan strekken, de samenwerking tus sen dé deelnemende staten verwe zenlijken in zake buitenlandse be trekkingen, defensie en voor zover nodig financiën, alsmede nopens on derwerpen van economische en cul turele aard, zij zal de rechtszeker heid, de fundamentele menselijke rechten èn vrijheden, en deugdelijk bestuur waarborgen. De Unie zal op' eigen naam aan het internationaal rechtsverkeer deelnemen. Tussen Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen zal een ko ninkrijk worden gevormd aan het hoofd waarvan staat Hare Majesteit Koningin Wilhelmina en hare wetti ge opvolgers in de Kroon der Neder landen. Nederland kan binnen de Unie, rechtstreekse betrekkingen on derhouden met de Verenigde Sta ten van Indonesië. De Verenigde Staten van Indone sië zullen federatief zijn opgebouwd onderling gelijkwaardige deel staten. Voor zover enig deel van Indone sië niet gaat behoren tot de Ver enigde Staten van Indonesië zal dit deel uitmaken van het Koninkrijk.- betrekkingen daarmede zullen zoveel mogelijk in overeenstemming jnet de beginselen van dit hoofdstuk afzonderlijk worden geregeld. III. Dan wordt vastgelegd, dat, voor zover de,overgkng naar de nieu we rechtsorde voorzieningen vor dert, deze worden getroffen bij de wet. De kamers der Staten-Generaal kunnen het ontwerp van een zoda nige wet niet aannemen dan met ten Spoedcursussen voor opleiding tot vliegenier Er bestaat op het ogenblik bij de Nederlandse burgerluchtvaart zulk een nijpende behoefte aan Neder landse piloten, aldus „De Tijd", dat nog dit jaar begonnen zal worden met een grote spoedopleiding voor vliegers. Verwacht .wordt, dat Ne derland in de komende jaren hon derden vliegers nodig zal hebben. De Nederlandse burgerluchtvaart bestaat voor ongeveer de helft uit buitenlandse piloten. Zij mogen dan al aan de Nederlandse luchtvaart goede diensten bewezenhebben, mpn kan hier moeilijk van een ideale toestand spreken. In verband hiermede heeft de Mi nister van Verkeer en Waterstaat onlangs een folder gestuurd naar de directie van de scholen van M. O. en V. H. O., om' de leerlingen te ani meren en zich voor te bereiden op de toelatingseisen voor verkeers vlieger. In aanslufting op de spoedoplei ding van de Rijksluchtvaartdienst zal de K.L.M, proeven gaan nemen met leerlingen van U.L.O.-scholen, welke op kosten van de K.L.M. een aanvullende cursus zullen volgen öm daadwerkelijk aan de opleiding voor vlieger, te kunnen deelnemen. Voorts is besloten in de toekemst de zweefvliegerij bij de pilotenop- leiding in te schakelen. In verband' daarmede zal op Teriet bij Arnhem een groot zweefvliegcentrum wor den ingericht. Verder zullen drie zweefvliegscholen worden ingericht, welke de jeugdclubs zullen bezoeken om de zweefvliegtuigen bij de jeugd ingang te doen vinden. De Motorvliegeropleiding, welke nu .op Yfcenburg en Gilze-Rijen is ondergebracht, zal in de toekomst it Eindhoven worden geconcentreerd. STEMMEN DOOR MILITAIREN. Bij beschikking van de Minister van Binnenlandse Zaken zijn, ter uit voering van de Wet, houdende voor schriften betreffende 't stemmen door militairen bij een in 1948 te houden vefkiezing voor de Tweede Kamer» der Staten-Generaal, de modellen vastgesteld voor het door de onder de werkingssfeer *van de wet vallende militairen» in te dienerf verzoekschrift om bij volmacht te mogen stemmen voor de lijst, waarop de turgemees ter de niet op de kiezerslijst voorko mende militairen, die 'bevoegd zfln bij volmacht te stemmen voor de eer der genoemde verkiezing, plaatst en voor de kaart, die de aan té wijzen gemachtigde ontvangt van de burge meester der gemeente, op welker kie zerslijst *de militair voorkomt. Het te bezigen verzoekschrift» is -blauw ge kleurd en van watermerk voorzien: de kleur van vorenbedoelde kaart is oranje. TOT NOG TOE 398 DIENST WEIGERAARS ERKEND. Op vragen aangaande diènstweige- raaxs die hem gesteld zijn in de Twpe- de Kamer heeft de minister van Oor log geantwoord, dat in Februari het aantal ingekomen verzoeken 1249 be droeg. Wegens intrekking vielen 126 buiten behandeling, wegens onge schikt verklaring 72; 398 verzoeken werden erkend, 273 werden afgewe zen. Het overige deel is nog in behan deling. Tot op heden werdep 264 er kende principiële dienstweigeraars bpgeroepen. BERICHT Morgen, Goede Vrijdag, zal „De Leidse Courant" niet verschijnen en zijn onze bureaux die dag gesloten. DE DIRECTIE. minste twee derden der uitgebrachte stemmen. En eindelijk wordt de nadruk er op gelegd, dat de nieuwe rechtsorde tot stand moet komeh door vrijwil lige aanvaarding langs democrati sche weg in elk, der grondgebieden. Zij behoeft de bevestiging door Hare Majesteit Koningin Wilhelmina, prinses van Oranje-Nassau, of haar wettige opvolger in de Kroon der Nederlanden en wordt plechtig af gekondigd. Deze wijzigingen zullen een ver sterkte meerderheid van ten minste tweederden der" uitgebrachte stem- men in de Staten-Generaal moeten krijgen; de meerderheid der commis sie heeft gemeend, dat de te nemen beslissingen van te grote draagwijd te en ingrijpende betekenis zijn om ze niet te doen gedragen worden door een zo krachtig mogelijke meer derheid. Twee leden hefcben zich niet bij de meerderheid der commissie kun nen aansluiten. De commurtist mr. J. B. Stokvis die nochtans -van oordeel is, dat herziening der Grondwet op korte termijn geboden is en de heer J. Schouten, de fractievoorzitter der anti-revolutionaire partij in de Twee de Kamer, die meent, dat het rege ringsbeleid ten aanzien vhn de Over zeese Gebiedsdelen op een herzie ning vón de Grondwet zal moeten uitlopen, maar dat deze voorafge gaan dient te worden door een Rijks conferentie. Rumoer in de gemeenteraad De Amsterdamse gemeenteraad heeft gisteren in een nogal rumoerige zitting een motie tegen de communis ten besproken. De communist Gort zak begon met een toespraak van 2"lA uur, waarna de fractie-voorzilter het woord voerden. Wegens het tumult werd de vergadering 10 minuten ge schorst. In een avondvergadering konden de besprekingen niet worden beëindigd, zodat de raad spoedeisend hedenavond weer bijeenkomt. De motie die werd ingediend na mens alle fracties in de raad, behal ve die der C. P. N., luidt: #De Raad heeft kennisgenomen van een drukwerk, dat op grote schaal is verspreid in de stad, behelzende een „Oproep aan de Amsterdamse Bevol king". Blijkens deze oproep heeft de Am sterdamse raadsfractie van de C.P.N. het initiatief genomen tot de vorming van „het Voorlopig Welv.aartscomite Antserdam". Deze oproep is ondertekend o.m. door: L. Seegers, wethouder-VQorzit- ter en B. Polak, \vethouder. In dit stuk wordt de Amsterdamse bevolking opgewekt over te gaan tot het stichten van comité's voor natio nale welvaart in buurten en bedrij ven met het doel, op grondslag van een program van directe eisen, een gemeenschappelijke strijd te voeren. Voorts nam de Raad kennis van een manifest, dat eveneens yp straat werd verspreid en waarvan het opschrift luidt: „Praag enDen Haag Dit drukwerk is ondertekend door de „Communistische Partij van Neder land .(De Waarheid)". Deze partij geeft in dit stuk haar lezing van de revolutie in Praa/ met de opwekking die weg ook hier te gaan. Uit de berichtgeving omtrent de ge beurtenissen in Praag is gebleken, dat de communisten bij hun greep naar de macht zich bedienen van comité's van actie, waaraan de plaatselijke be sturen en de gemeenteraden onder geschikt worden gemaakt en die tot taak hadden de overheidsdiensten en de particuliere bedrijven te bezetten en te „zuiveren?. De leden der raadsfracties, 'waar van de ondertekenaars van deze mo tie-de voorzitters zijn, hebben bij de verkiezing van wethouders in Sep tember 1946 medegewerkt aan de ver kiezing van de heren Seegers en Po lak tot wethouders, in het vertrou wen, dat de-e gedurende de tijd, dat zij deel uitmaken van het college van Burgemeester en Wethouders, de ré gels der democratie, zoals deze in Ne derland 'geldend zijn, niet zouden schenden. 0 De Raad beschouwt, gelet op de in houd en de strekking van genoemde publicaties, het initiatief tot het stich ten van zogenaamde Welvaartscomi- té's te Amsterc^m, genomen ook door de genoemde wethouders, onverenig baar met de regels der democratie zoals deze in Nederland geldend zijn, waardoor het bedoelde .vertrouwen niet mqer bestaat. Op grond van vorenstaande over wegingen nodigt de Raad de heren L. Seegers en B. Polak uit. hun zetels in het college van Burgemeester en Wethouders ter beschikking fe stel ler de overval op de vloei- WEIDE. De Bijzondere Raad, van Cassatie zal op 19 April de zaak behandelen tegen 6 verdachten in*de zaak van de overyal op de Vldeiweide (ten Z.W. van Breda), 'gepleegd even vóór de bevrijding op illegale wer kers, die in de kelder van een bos wachterswoning waren gevlucht, welk huis door de onverlaten, die tot het N.S.K.K. behoorden, in sa menwerking met de Duitsers in brand gestoken werd. Twee der verdachten zijn in eer ste instantie ter dood veroordeeld, één tot levenslang en de overigen tot gevangenisstraffen van 17, 14 en By, jaar. Het inzamelen van aardappelen voor onze landgenoten in Duitsland is een groot succes. Honderden kis ten worden er dagelijks opgehaald, die geheel kosteloos worden afge staan. Door de medewerking van al le autoriteiten, zowel hier als de be- zettingsautoriteiten in Duitsland wordt aan deze actie de meest-moge lijke steun gegeven, zodat het ge- schonkene absoluut op de' juiste plaats komt. Een HaM&Uje... De katholieke voorbijganger neemt de hoed voor het kruis af; ik liet me daarvan niet terughouden- Ik zie ze gaarne, die opgerigte teekenen des heils; ons natuurgenot loopt zo ligt gevaar heidensch te worden. (A. des Amorie van der Hoeven jr. 1843).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1