S)e £eid6e(Boti/Ya/nt Vandaag spoedzitting van Amerikaans Congres Het communisme in Skandinavië Conferentie van Parijs gesloten Directeur: C M. VAN BAMERSVELD Hoofdredacteur: TH. WILMER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT' WOENSDAG 17 MAART 1948 39ste JAARGANG Nol 11342 Heden spoedzitting Amerikaans Congres Bur. Fapengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0 30 p. w., f 1.30 p. mnd„ f 3.90 p. kwart. Franco p. p. 14.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f MO Wat zal Truman möe te delen hebben? \7ANDAAG is het Amerikaanse Congres in spoedzitting bijeengeroepen. Men verwacht, dat Truman een omvangrijk weerbaarheidsprogram aan het Congres zal voorleggen, ge baseerd op de luchtmacht derVer. Staten en bestemd om de Amerikaanse buitenlandse politiek te steu nen, aldus meldt Reuter. Het program zog de veiligheid van de Ver. Staten garanderen tegen dé mogelijke gevolgen van de volledige inlos sing van de belofte, welke in de. Trumanleer gelegen is. Algemene dienstplicht verwacht Defce belofte houdt in, dat de Ver. Staten elk land in Europa zullen steunen, dat zich tegen totalitaire druk verzet. Ook Scandinavië zou hieronder vallen. Als mogelijke door Truman aan het Congres voor te stellen wetge vende maatregelen noemt men: we derinvoering van de algemene dienstplicht, hqf brengen van de in dustrie onder militaire controle, her stel van de leen- en pachtwet en de afkondiging van een nationale nood toestand. De huidige toestand vergelijkt men met die na de val van Frankrijk, toen president Roosevelt de nood toestand afkondigde en verzocht om de uitvoering van een paraatheids- program. Een verenigde vergadering van het Congres wordt volgens de ge woonte alleen gehouden, wanneer de president een historische verkla ring wil affeggen. Het bijeenroepen van het Congres op korte termijn kwam voor de leden en zelfs voor functionarissen van het departement van Buitenlandse Zaken zeer onver wacht. Aan de ooroep is een reeks geheime conferenties buiten Wash-, ington van leidende personen voor afgegaan. Fins tegenvoorstel aan Moskou De commissie voor Buitenlandse Zaken uit het Finse parlement besloot gisteren het parlement in te lichten over een Fins tegenvoorstel op het Russische voorstel in zake een ver drag van vriendschap en wederzijdse bijstand. Iedere parlementaire groep wor2t door haar vertegenwoordigers in ae coihmissie ingelicht. Tevens zal aan de groepen de gedragslijn worden ont huld. welke door de regefing is'opge steld. Betrouwbare Finse kringen zeiden, dat de voornaamste punten van het Finse tegenvoorstel behelzèn: 1. dat de overeenkomst getekend zal worden voor een periode var. tien jaar en niet twintig, zoals de Russi sche pacten met Roemenië en H«n. garije; 2. dat het verdrag slechts in geval van oorlog van kracht wordt; 3. dat de Finse gewapende strijd krachten slecths binnen de Finse grenzen gebruikt zouden worden en in geval van een aanval op Rusland viS Fins grondgebied; 4. dat Rusland slechts voor geval Finland zulks zou verzoeken, militai re hulp zou verlenen. Het tegenvoorstel, dat door de rege ring is opgesteld, werd gisteren in de commissie voor Buitenlandse Zaken besproken. Het voorstel werd in het bijzonder aangevallen door de volks- democraten, terwijl het volledigen steun verkreeg van de sociaal-demo craten. Het zal door iedere parlementaire groep in discussies worden genomen, alvorens het kabinet er een uiteinde, lijk besluit over neemt. PUUR VERZINSEL. Einar Gerhardsen, de Noorse mi nister-president heeft de geruchten, volgens welke de Sowjet-Unie aan Noorwegen een verdrag van weder zijdse bijstand en vriendschap, gelijk aan het Finland voorgestelde, zou hebben aangeboden, „puur verzinsel" genoemd. Hervatting der besprekingen met Djokja De Commissie van Goede Diensten deelde gisteravond mede, dat de be sprekingen tussen de Nederlandse en republikeinse delegaties nog deze week een aanvang zullen nemen. Ook de sub-commissies zullen deze week bijeenkomen. De Republiek Djokja heeft giste ren, volgens United Press, een krach tig protest bij de Commissie van Goe de Diensten ingediend tegen de vor ming van een voorlopige federale re gering van Indonesië door dr. Van Mook. Het Republikeinse memoran dum zegt, dat de Nederlanders heb ben gehandeld „tegen de geest en de letter van de overeenkomst van de „Éënville". De commissie wordt ver zocht het protest aan de Veiligheids raad voor te leggen. GODSDIENSTLESSEN OP OPENBARE SCHOLEN IN DE REPUBLIEK. OVer d.e toestand van het katholie ke godsdienstonderwijs in de Repu bliek kan het volgende worden mede gedeeld: Op verschillende openbare scholen worden godsdienstlessen gegeven. De openbare kweekschool van Djokja bijv. heeft de godsdienstles^ opgeno- •men onder de vakken waarover eind examen wordt gedaan. De leerlingen geven zelf op tot welke godsdienst zij behoren. De leiders dér cursussen ontvangen een toelage. Op éen openbare school üabij Soe- rakarta, een gewezen missieschool, vroeg 90 der leerlingen om katho liek godsdienstonderricht. Dit wordt nu gegeven door een der pastoors van Soerakarta, die hiervoor van de re publiek een salaris ontvangt. Magelang, dat aan katholieke scho len tot nu toe slechts een fröbelklas en een middelbare school telde, krijgt nu ook een katholieke lagere school. De eerste klas van de katholieke mid delbare school telt 170 leerlingen. Men geeft in de republiek subsidie voor de opleiding van godsdienstlera ren. Het schijnt (doch dit konden wij nog niet nader verifiëren) dat ook de katholieke seminaries hiervoor in aanmerking komen. VLIEGTUIG-ONGEVAL OP TJILITAN. Woensdagochtend verongelukte op het militaire vliegveld Tjilitan bij Batavia een jachtvliegtuig, waarbij de bestuurder levensgevaarlijk ver wond werd. Omstreeks 10 u. startte een formatie, waarvan een P. 40 jachtvliegtuig aan het einde van. de baan met het rechterwiel, dat nog niet geheel was ingetrokken in bot sing kwam met een tractor, welke gebruikt werd voor werkzaamheden op h©t veld. Het toestel zwaaide hierop weg en raakte de buldozer, .waarop het vliegtuig in brand vloog. De bestuurder, de vlie°erwaarnemer V., slaagde er in uit het toestel te komen, hoewel zijn kleren brandden en werd in levensgevaarlijke toe stand naar het militaire hospitaal vervoerd. Tydens de conferentie der zestien Protest der -Republiek |landen' welke momenteel in Pariis De K.L.M. zal voortaan op haar in tercontinentale lijnen miskoffers ter beschikking aan R.K. geestelijken stellen om hen de gelegenheid te ge ven gedurende reisonderbrekingen op de tussenhaveis de H. Mis te le zen. De K.L.M. is de eérste lucht vaartmaatschappij, die dergelijke fa ciliteiten aan reizende geestelijken verschaft. De Commissie voor Goede Dien sten zal het republikeinse protes met betrekking tot de vorming det voorlopige federale regering doorzenden aan de Veiligheidsraac zoals dit door de Republiek were verzocht. Aneta verneemt, dat de;1 Commissie voor Goede Dienst* zulks niet op. haar weg acht te lig gen. Uit republikeinse bron weri' vernomen, dat de republikeinse re gering het protest zelf aan de Vei ligheidsraad zal doen toekoir/en. In middels is het protest overhandigd aan de delegatie van het kóninkryk. MIJNWERKERS QNWEL BIJ VER- GASSINGSPROEVEN. Een twintigtal arbeiders uit de steenkolenmijn van Bois de la Da me te Wandre, waar proefnemingen worden genomen met ondergrondse vergassing van steenkool, is onwel geworden wegens ontsnappende gassen. Drie hunner zijn naar eeo herstellingsoord overgebracht. Men is bezig de gedeelten waar de ex perimenten worden uitgevoerd, isoleren. Gevreesd wordt, dat vergassingspróeven, die 200 dagei zouden duren, onderbroken zullei moeten worden. Tot dusver had men gunstige resultaten bereikt. wordt gehouden, hield de Franse iinister Bidault een begroetingsrede. Overzicht tijdens de rede van Bidault. West-Europ. Unie kan groeien MAAR MOET EERST STERK WORDEN. Baron van Boetzelaer van Ooster hout de Nederlandse minister v. bui tenlandse zaken, heeft te Parijs in een interview met een correspondent van Reuter gezegd, dat de unie /an de vijf W.-Europése landen eerst stevig ge fundeerd moet zijn, alvorens andere landen erin kunnen worden toegela ten. „Wij moetén eerst de kern vormen van die landen, welke geografisch en in andere opzichten nauw met elkaar zijn verbonden. Dit betekent niet, dat de West-Europese unie niet verder kan groeien, doch zij moet geen ge haaste of voortijdige zaak worden". C ver de ondertekening van het vijf- mogendhedenverdrag zei de minis ter: „Niet de ondertekening van het verdrag op zichzelf is belangrijk, maar het voortdurende contact, dat, haar ik hoop, zal volgen". Op 1 April zullen de besturen van de Zweedse sociaal-democratische partij en van het vakverbond een campagne van 25 dagen tegen het communisme beginnen. Anti-communistische vlugschriften zullen in groten getale worden uitge geven en sprekers zullen het gehele land bereizen om in plaatselijke par tijafdelingen en arbeidersverenigin gen .het woord te voeren. Door de gebeurtenissen in Tsjecho- Slowakije en de Sowjet-Russische druk op Finland is het anti-commu- nisme in Zweden sterk toegenomen, aldus meldt Reuters correspondent. Eerst was de aandacht /an de Zweed se anti-communisten voornamelijk op het buitenland gericht, doch de communistische partij in Zweden heeft veler ergernis" gewekt door in haar kranten en radiouitzendingen haar volledige goedkeuring aan de in het buitenland ondernomen commu nistische acties te hechten. De communisten houden 18 van de 380 zetels in de Noorse „Riksdag". Het Zweedse liberale blad „Dagens Nyheter" is een campagne begonnen voor Zwedens toetreding tot Jiet „plan-Bevin" en de Westelijke Unie. Het Noorse verbond van zeelieden heeft vier communistische leden we gens „schadelijke activiteit geroyeerd, terwijl het bestuur van de vakver enigingen te Oslo alle communistische leden van die vakverenigingen van het lidmaatschap verballen verklaard heeft. Werkgroep zet werkzaamheden voort J^E CONFERENTIE VAN PARIJS is al weer afgelopen. Na twee dagen bijeen te zijn geweest zijn de meeste' afgevaardigden reeds weer ver trokken. Tijdens de zitting van gisteren, welke zeer kort duurde, werden de afgevaardigden van.de zestien landen het er over eens, dat de Weste lijke zones van Duitsland uitgenodigd dienen te worden. De rapporten van de technische commissies werden in vlot tempo afgehandeld en daarna sloot Bevin de conferentie. Het werk wordt nu voortgezet in het ge heim door de w?rk-groep. land zullen beschouwd worden als twee afzonderlijke landen: enerzijds de gecombineerde 'Brits-Amerikaan se zone, anderzijds de Franse. Zij zul len volledig deelnemen aan de. werk zaamheden van de permanente orga nisatie en van alle commissies. De ge allieerde bezettirigsautoriteiten zullen uit naam van hun zones tekenen. Een goed woordje voor Spanje Da Mata, de Portugese Thinister van buitenlandse zaken, heeft een plei dooi gehouden voor het betrekken van Spanje bij de uitvoering van het plan van Marshall. Hij prees het aan als een land, dat een grote bijdrage had gelaverd tot de Europese cultuur en wees op de grote mogelijkheden, welke Spanje biedt als landbouwstaat. Bijna alle vertegenwoordigers heb ben. op de tweedaagse bijeenkomst het woord gevoerd,, wat door velen buiten de conferentie tijdverspilling wordt geacht. Slechts vijf landen heb, ben het zwijgen bewaard: Benelux en IJsland en Noorwegen. Vijf resoluties. In het geheel heeft de conferentie vijf resoluties aangenomen, welke op de volgende onderwerpen betrekking hebben: een rapport aan de regering der Verenigde Staten, het rapport von de technische commissie, de toelating v&n West-Duitslartd, de oprichting v.an een permanente organisatie en de publicatie van de verschillende rapporten. De drie Westelijke zones van Duits- Mis zonder Priester De ook in Nederland bekende hoofdredacteur van het Engelse katholieke weekblad „The Ta blet" schrijft, dat een correspon dent hem vertelde over de bui tengewone zorg, die de scheep vaartmaatschappijen aan hun passagiers besteden. Toen de Algemene Overste van de Zusters Passionisten voor een groep nonnetjes passage naar Amerika boekte en vroèg of er een scheepskapelaan aan boord was om de H. Mis op te, dragen, antwoordde de bedien de, dat er gewoonlijk verschei dene priesters als reizigers mee gingen, en hij voegde er nog aan toe: „U kunt alles aan ons over laten; al dan geen priester aan boord, u krijgt Uw Mis!" DE ZUIVERING VAN BRITSE REGERINGSORGANEN. De namen van fascisten, commu nisten en geestverwanten, die werk zaam zijn op de bureaux van be langrijke Britse regeringsorganen, zijn geregistreerd op een geheime lijst, welker samenstelling berust op inlichtingen uit „onverdachte bron nen" zoals de geheime dienst en de speciale afdeling van Scotland Yard. Tegen alle fascisten en communisten die voor verwijdering uit hun bu reaux in aanmerking komen, zullen gespecificeerde bezwaren worden ingebracht, aldus is van bevoegde zijde vernomen. Deze personen zul len gelegenheid krijgen tot beant woording van de bezwaren en de bescherming van de wet genieten tegen onrechtvaardig ontslag. Het aantal personen, dat waarschijnlijk ontslagen zal worden, is niet groot, doch het aantal, dat overgeplaatst zal worden naar niet-belangrijke bureaux, zal misschien een twee honderd bedragen. Voor overplaatsing zal geen be wijs nodig zijn dat de betrokken persoon actief ondermijnend werk heeft verricht; lidmaatschap van de communistische of van fascistische partijen zal als voldoende grond aanvaard worden. Het katholicisme? in Honduras Mgr. Federico Lunardi, die gedu rende 30 jaar werkzaam was in Zuid- Amerika, de laatste negen jaar als apostolisch nuntius in Honuuras, is in Italië aangekomen. Aan een corres-. pondent van R&dio Vaticana verklaar de Mgr. Lunardi, dat het katholicis me in. Honduras gestage voortgang maakt, hetgeen vooral te danken is aan het belangrijke werk der Katho lieke Actie, waarin de hiërarchie, geestelijkheid en leken op voortref felijke wijze samenwerken. Er heerst in Honduras groot ge brék aan priesters. De verkeersmid delen zijn slecht, terwijl de parochies dikwijls 2 a 3 dagreizen te paard van elkaar verwijderd liggen. Om in de grote priesternood te voorzien is een seminarie opgericht dat staat onder leiding der Salesianen. De Kath. Actie is begonnen al dege nen, die op enigerlei wijze met ka tholieke pers en publiciteit te maken hebben, in een organisatie te vereni gen. Vooral doet zich het gebrek ge' voelen aan een Katholiek dagblad. Een andere factor, die het Katho lieke leven in heel Zuid Amerika gunstig heeft beïnvloed, zijn de Eu charistische Congressen. In 1937 werd te Isa Paz in Bolivia een Eucharistisch Congres gehouden, waarop 45.000 katholieken uit Zuid- Amerika bijeen kwamen. Dit getal moet, gezien de moeilijk heden op verschillend gebied, groot genoemd worden. Dit Congres is daarop door 14 andere Euch. Congres sen in verschillende staten gevolgd. De immigratiemogelijkhcden in Hondur^g zijn groot, vooral omdat het land gebrek heeft aan industrie. Wat men in Honduras echer niet kan gebruiken, zo besloot Mgr. Lunardi zijn uiteenzettingen, zijn communis ten. KERKELIJKE EIGENDOMMEN IN TSJECHO-SLOWAKIJE. De parlementaire landbouwcommis- sie in Tspecho-Slo'wakije besprak het wetsontwerp houdende de onteige ning door de staat van landbouw gronden van meer dan 50 H.A. op pervlakte en van die, welke aan de Kerk toebehoren. In beginsel werd door deze com missie voorgesteld, dat de plaatselij ke landbouwcommissies de bevoegd heid zullen hebben om aan geestelij ken in bepaalde streken vijf, acht, twaalf of vijftien H.A. grond in eigen dom te laten. Laatstgenoemde com- >ies zullen volgens dit wetsvoor stel evenwel rekening moeten hou den met de houding die de geestely- ken tijdens de bezetting in de strijd voor de vrijheid en ten opzichte van het democratisch volksregime heb ben aangenomen. PROF. ROMME TE AMSTERDAM. Vier positieve maatregelen stelde prof. mr. C.' P. M. Romme, voorzitter van de R.K. Tweede Kamerfractie, op een door honderden bezochte, zeer enthousiaste vergadering van de Kring Amsterdam van de K. V. P. voor, m^de ter bestrijding van het communisme, n.l.: wijde bezitssprei- ding over de massa van het volk, in voering van de publiekrechtelijke be drijfsorganisatie, het meer doordrin gen van het rechtvaarcli^Iiridsbegin sel in de gehele wetgeving, (b.v. door uitbreiding en verbetering van de kin derbijslag) en medezeggenschap van de arbeider in de onderneming. Ijy rekende op een effectieve ver- hi dering van communistische cellen- bouw in de Vrijwillige Politie, achtte het ambtenarenverbod een voordeel, omdat men dan bepaalde personen op bepaalde plaatsen kan weren, en zet te uiteen, dat men in regeringskrin gen maatregelen overweegt aan de minister van Binnenlandse Zuken de bevoegdheid te geven sommige be sluiten van de gemeenteraden te kun nen vernietigen, zoals die yan de ge meenteraad van Velsen, waar een meerderheid van P. v. d. A. en Com munisten lokalen van gemeentelijke gebouwen aan communistische orga nisaties verhuurde en die van de ge meenteraad „van Amsterdam, waar een evenzoo samengestelde meerder heid-het ten tweede male geven van leeropdrachten aan de door de Kroon niet gfeaccepteerde hoogleraren goed keurde. TWEEDE KAMER. De Tweede Kamer heeft gisteren de wijziging van de Surinaamse en Curagaose Staatsregelingen behan deld. Minister Jonkman- zal de 7 spre kers beantwoorden. MEER DAN VIJFTIG JAREN KONINGINNEZEGELS' Onder de naaxp „meer dan vijftig jaren koninginne-zegels" organiseert het Nederl. postmuseum, ter gelegen-' hed van het 50-jairig regerings jubi leum van H. M. de Koningin, een ten toonstelling van postzegels me', de beeltenis van onze vorstin, te houden van 11 Juni t/m 24 Juli 1948 in het gebouw van Gerzon te 's-Gravenhage. Deze "expositie omvat de uitgiften van 1891 tot heden, met bijzonderheden als foto's, ontwerpen, gravures en proeven, beginnend bij het jeugdpor tret met hangend haar en eindigend met een modern boetseersel van onze landsvrouw^, dat de ®ondslag is van de tegenwoordige postzegels. Meer dan een halve eeuw geschiedenis vindt men in deze tentoonstelling weerspiegeld. Woning-splitsing Nieuwe regeling voor toe te kennen premie De Minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting heeft een regeling getroffen voor het toekennen van een premie voor verbetering en of split sing van woningen. Volgens deze nieuwe regeling kan van overheidswege voor het verbe teren van bestaande woningen een premie worden toegekend van 60 pro cent der verbeteringskosten voor het bewoonbaar maken van leegstaande of onbewoonbaar .geworden wonin gen, of voor het voorkomen van on bewoonbaar worden van thans nog bewoonde woningen. In aanmerking moet hierbij worden genomen, dat de premie wordt toege kend voor een bedrag aan verbete ringskosten, dat 24.000 niet te bo ven gaat, terwyl voor verbeterings bedragen voor minder dan 201. geen premie wordt toegekend Verder kan een premie van 60 pro cent van dë splitsingskosten worden toegekend als grote panden, welke voldoende ruimte'bieden, in twee of meer afzonderlijke volwaardige wo ningen worden gesplitst. In geval van splitsing zal slechts premie worden toegekend, voor zo ver de kosten der woning, welke door splitsing boven het oorspronkelijk in enig pand aanwezig aantal woningen ontstaat, een bedrag van f 4200. niet te boven gaat, tefwijl voor be dragen voor minder dan 201.geen 'premie kan worden verleend. Aan vragen, om in het genot van premie te worden gesteld, moeten worden^ ingediend bij het bestuur van de ge meente waarin de woning is gelegen en wel voor zover het woning-verbe tering betreft, uiterlijk op 31 Decem ber 1948. Met de voorgenomen werkzaam heden moet een, de kosten rechtvaar digende, bevredigende toestand wor den verkregen, waartoe als regel aan de eisen der plaatselijke bouwveror dening ^ient te worden voldaan. Een premie wordt niet toegekend ter tegemoetkoming in de kosten ver bonden aan voorzieningen: a. welke behoren tot de normale onderhouds- voorzieningen, zoals schilderen, wit ten, behangen en zgn. dagelijks on derhoud; b. welke in aanmerking komen voor uitkering in gevolge enige regeling voor vergoeding van schade ten ge volge van oorlogsomstandigheden; c. aan woningen, welke eigendom zijn ener toegelaten woningbouw- coöperatie en welke zijn gesticht en/ t of worden geëxploiteerd met behulp van, steun uit 's Rijks kas op de voet der woningwet; d. aan woningen, welke ingevolge enige regeling vergoeding vai. scha de ten gevolge van oorlogsomttandig- heden als verwoest rftoeten worden aangemerkt; e. in verband met enige vordering als bedoeld in artikel 7 van de Woon ruimte-wet 1947. Middenstand en het communisme Het Bondsbestuur van de Ned. Kath. Middenstandsbond was una- "niem van mening, dat positieve jnid- delen moeten worden aangewend om het communistisch gevaar te bestrij den en 't sluit zich volkomen aan by de resolutie van de Kath. Volkspar tij aangenomen op de Partijraad van 13 Maart j.l. Dienovereenkomstig zal op zeer korte termijn een congres moeten 'worden bijeengeroepen, ter voorlichting van 't publiek door alle Kath. Organisaties gezamenlijk. Het bestuur roept de gehele Nederlandse bevolking en speciaal de Kath. Mid denstand op om alle lauwheid te ver bannen en actief en eensgezind ach ter hun leiding te staan om deze actie te doen slagen. £en (taAAe.U'j.e.... Niemand gaat een vak beoefenen, dat hij niet geleerd heeft, zelfs het minste niet. Maar iedi-^achl t»ch vol doende bevoegd om het van alle vakken, het regéren ttn een land, te beoefenee. PW*o.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1