De prijzenkwestie in de landbouw
FLITSEN UIT RADIOSTAD II
Wat zal er uit de bus komen?
Tarwe-overeenkomst waarborgt
broodgraanvoorziening
8
ALS DE
HEIDE BLOEIT
VAN NELLE
ZATERDAG 13 MAART 1948
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE RLAO - PAGINA 1
Het Ministerie van Landbouw was
de laatste dagen door een muur
van geheimzinnigheid omgeven. Op
het woord „richtprijzen" werden de
ambtenaren al schichtig «n vervol
gens doofstom. Niemand durfde ook
maar een tipje van de s.uier op te
lichten, die over de landbouwpoli
tiek hangt. 'Hele kabinetszittingen
zijn gewijd aan de vraag of de land
bouwprijzen moeten worden ver
hoogd en ais men ziet met welk een
geheimhouding al "deze besprekingen
gevoerd zijn, zou men eerder.denken
aan atoomgeheimen, dan aan een
debat over de vraag of de tarwe
voortaan 20.dan wel 21.zal
kosten. Maar nu schijnt de beslis
sing eindelijk te zijn gevallen en als
op het ogenblik van verschijnen van
dit artikei de prijzen nog niet ge
publiceerd zijn, dan kan die publi
catie toch ieder moment worden ver
wacht, tenzij ér op het laatste mo
ment "weer een nieuwe spaak in het
wiel gestoken wordtWe zijn nu
tóch eenmaal een maand of vijf te
laat, dus het steekt niet meer op
een dag.
In offciele landbouwkringen heeft
men echter geen grote verwachtin-
gen van de beslissing van de Minis
terraad. Naar alle waarschijnlijk
heid zal de teelt van broodgranen
aangemoedigd worden met een ma
tige verhoging, maar enkele andere
prodpcten zullen wel weer een veer
tje moeten laten, waarbij men in de
eerste plaats aan de suikerbieten
denkt. Al es bij elkaar zal het totale
inkomen van de boerenstand wel
geen noemenswaardige verbetering
ondergaan. Doch laten wij niet op
de voor de deOr staande beslissing
vooruitlopen
Hoewel de prijzenkwestie alle boe
ren en tuinders voortdurend bezig
houdt, is het toch o.i. niet juist alle
heilrte verwachten van officiële prijs
vaststellingen. Alleen met prijzen
is n nooit een behooilfjk inkomen
te garandennn. Daar is in de land
bouw meer voor nodig, in de eerste
plaats dat de bodem in een goede
cultuurtoestand verkeert en ten
tweede, dat men met veel overleg
zijn productie zo hoog mogelijk op
voert. Van welk een invloed dat is
bleek juist dezer dagen weer uit het
zo juist gepubliceerde rapport van
het Landbouw-Economisch Instituut
over de uitkomsten van 700 bedrij
ven in het boekjaar 1946-'47. Uit het
overzicht blijkt nogmaals, dat bij
gelijke prijzen sommige streken ee»
gevoelig verlies lijden, terwijl an
dere heel behoorlijke verdiensten te
zien geven. Om een enkel tekenend
voorbeeld te poemen bracht de ver
bouw van aardappelen in de Veen
koloniën për hectare bouwland een
bedrag van 674.18 op, doch op het
Overijsselse zandgebied niet meer
dan 16.25. Nu zfjn deze posten niet
geheel vergelijkbaar, omdat in de
Veenkoloniën percentsgewijs zoveel
meer aardappelen worden gebouwd,
maar ook bij de beter vergelijkbare
opbrengsten van de granen zien wij.
grote verschillen. Deze post bedroeg
bijv. in Zuid-Limburg 124.59 te
gen 38.49 op de Neder-Veluwe.
Daar staat echter weer tegenover,
dat deze laatste streek met een op
brengst van ruim 100.per H.A.
van de pluimveehouderij o£ dit ge
bied weer vooraan staat Geen epkele
andere streek verdient zoveel aan de
kippen.
HET GEZINSINKOMEN
per boerderij loopt dan ook sterk
uiteen. Het laagste is 1730.op
een boerderij van ruim 14 H.A. in
het Drents-Overijsseise randgebied
en het hoogste bijna f 10.000 op
een boerderij van 43 H.A. op de ge-
inundeerde Zuid-Hollandse Eilan
den. De inundatie schijnt daar eer
der voordeel dan nadeel te hebben
opgeleverd, want het niet-over-
stroomde deel vertoonf een gezins
inkomen,' dat ruim 2500.lager is.
De oorzaak daarvan ligt in de hogere
opbrengst der suikerbieten, granen
en handelszaden.
Het is dus de vruchtbaarheid van
de grond, die in de eerste plaats de
hoogte van het inkomen bepaalt.
Schiet die vruchtbaarheid tekort,
dan moet een andere bron van in
komsten gezocht worden, zoals op de
Ve.uwe de kippenhouderij. Juist
daarom is het zo onbegrijpelijk, dat
de eierprijs verlaagd is. Gezien de
aigemene hoogte der prijzen had het
publiek zich bij de geldende prijzen
neergelegd en deze zouden als ze
niet verlaagd waren een belangrijke
inkomstenverhoging, juist voor de
kleine boeren hebben opgeleverd, nu
de pluimveehouderij zich weer uit
breidt. De kleine boeren zouden daar
in een compensatie gevonden heb
ben voor hun geringe opbrengsten
aan akkerbouwgewassen. De v\feg,
die men thans ingeslagen heeft,
maakt het nogmaals moe.lfjker' een
rede ijke richtprijs vóór granen e.d.
producten te bepalen. Wij vrezen
dan ook, dat de landbouwprijspoii-
tiek aan de boeren weinig reden tot
tevredenneid zal geven.
DÈ NEDERLANDSE POOT-
AARDAPPEL ONDER ALLE
KLIMATEN.
De Nederlandse pootaardappel
zoekt en vindt zijn weg door de ge
hele wereld, maar onze kwekers
zijn niet voornemens reeds op hun
lauweren te gaan rusten. Zij weten,
dat h&t meest geëxporteerde ras,
Bintje, behalve zijri vele goede ook
nog enkele minder mooie eigen
schappen heeft en daarom blijven
ze doorwerken aan de verbetering
van het materiaal. Steeds worden
nieywe kruisingen uitgevoerd en
nieuwe variëteiten geprobeerd. Men
heeft echter ervaren, dat een nieuw
ras, dat in .Nederland voldeed in het
buiten1 and bij een ander klimaat
afwijkende eigenschappen ging ver
tonen. Daarom is men vorig jaar
begonnen met het aanleggen van
proefvelden voor nieuwe Nederland
se aardappelrassen in België, Luxem
burg, Frankrijk, Zwitserland, Italië,
Spanje, Portugal, Oostenrijk, Turkije,
Brazilië, Argentinië en Zuid-Afrika.
Dit jaar za.' men deze serie-nog uit
breiden met Egypte, Syrië en Pa
lestina. De resultaten zullen aanto
nen welke rassen voor ieder van
deze landen het best geschikt zijn en
op grond van die gegevens kan dan
de tee't in ons eigen land geregeld
worden. Deze uitplanting wordt .ge
organiseerd door de Commissie voor
Pootaardappelpropaganda in het
Buitenland; de poters zijn afkom
stig van het Centraal Vermeërde-
rings- en Selectiebedrijf te Zijldijk
in Groningen. Zoveel mogelijk wor
den de proefvelden aangelegd bij
Nederlandse boeren in het buiten
land, waardoor men zeker is van de
juiste, verzorging van het gewas en
van een goed inzicht in de aardap
pelteelt. Dit is weer eens een vorm
van Nederlands initiatief, waarbij
wetenschappelijk werk en hande's-
belangen op de meest practische wij
ze worden verenigd.
DAAR MOET TWINTIG
PROCENT BIJ,
De cijfers zijn nu bekend van de
melkproductie over het vorig jaar.
Ondanks de droogte is de totale pro
ductie nog iets hoger geweest dan
in 1946, maar. per koe was des op
brengst in 1947 2712 kg. melk tegen
2769 kg. in 1946, wat betekent, dat
er het laatste jaar meer melkkoeien
waren, doch dat ze per stuk minder
melk gaven. Voor de oorlog haalden
we een gemiddelde van 3400 kg. per
koe, dat is düs een vijfde of 20 pet.
meer. Dit vijfde deel van de produc
tie beloopt omstreeks een milliard
kilogram melk en dat is precies de
hoeveelheid, die voor de oorlog als
consumptiemelk in ons land werd
gebruikt. Zo lang deze hoeveelheid
mankeert, betekent dat, dat onze da
gelijkse melkconsumptie precies zo
veel is als.de achteruitgang van on
ze export bedraagt. Het is dus wel
zaak. dat deze achterstand zo spoe
dig mogelijk wordt ingehaald, wat
een kwestie is van grasgroei en vee-
voederverbouw. Nu wij een vroeg
voorjaar schijnen te krijgen en de
kunstmestvoorziening weer op iets
begint te lijken, ""ijdt het geen twijfel
of onze veevoederproductie kan met
minstens 20 pet. wordèn vergroot.
Laat men zich er reeds thtfns op in
stellen zoveel mogelijk in te kuilen
op een wijze, die rotting en verlie
zen aan droge stof voorkomt. De 20
pet. achterstand moet dit jaar voor
het" grootste deel worden ingehaald.
BIETENZAAD ZONDER
STEKBIETEN.
In navolging van Amerika is men
in Frankrijk begonnen met het kwe
ken van bieten zaad zonder stekbie't-
jss uit te planten. Bij deze methode
worden de bieten in Juli-September
rechtstreeks gezaaid op het, veld,
waarop het zaad gekweekt zal wor
den. Men zaait 20 kg. zaad per H.A^.,
dunt de rijen' niet uit en laat de
bietjes eenvoudig in de grond over
winteren. Het rooien, inkuilen en
weer uitplanten vervalt dus, terwijl
het volgend voorjaar de bietjes eer
der aan de groei komen Behaive een
besparing aan arbeid krijgt men, een
oogstvermeerdering van minstens 50
pet. Proeven ten Zuid-Westen van
Parijs hebben uitstekende resultaten
opgeleverd.
In ons klimaat, waar de winters
veel strenger zijn, 'is deze methode
echter te riskant, daar. in de meeste
winters de bietjes in de grond zielen
bevriezen. Het gevaar bestaatdan
ook, dat deze nieuwe grijze van telen
de verbouw van bietenzaad zal
doen verplaatsen naar streken met
warme winters, wat voor de Neder
landse kwekers een belangrijk ver
lies zou betekenen.
NA TIEN JAAR SUCCES.
Meer dan tien jaar geleden begon
een spoorwegambtenaar te Castricum
die tevens tuinbouwkundige is, met
het trekken van witlof op gasver-
warming. De proefnemer, de heer C.
Dingerdis, werkte nauw samen met
de ditecteur van de plaatselijke gas-
- fabriek en boekte dadelijk fraaie
resultaten. Het gasverbruik was
laag, terwijl de ontwikkeling van de
witlofkroppen snel en regelmatig
verliep. Hij plaatste de pennan in
eén bak met schoon duinzand, die in
een loodsje was gebouwd; onder de
bak door lopen gasbuizen, waarin I nend.
kleine vlamopeningetjes. Natuurlijk
waren maatregelen getroffen om te
voorkomen, dat de bak ging bran
den. Door het gebruik van zand
inp.aats van aarde, werd rotting en
schimmelvorming in sterke mate be
perkt, .terwijl men de temperatuur
regeling volkomen in de .hand had
Ondanks al deze voordelen toonde
de tuinbouw jarenlang geen belang
stelling voor het werk van de heer
Dingerdis,. doch deze winter is zijn
methode plotseling „ontdekt" en er
kend als een belangrijke aanwinst.
Het brandstofverbruik bedraagt bij
zijn werkwijze niet meer dan een
halve cent per kg. witlof, terwijl de
opbrengst 70 tot 80 pet. van het
gewicht der uitgezette wortelen
haalt. De kwaliteit van de kroppen
die zich in hoogstens drie. weken
ontwikkelen," is uitstekend.
ZOETE
Er is nog steeds grote behoefte
aan zaaizaad van zoete lupinen. Dit
gewas is yoor de verbouw van'groen-
voeder een grote aanwinst, speciaal
voor de lichte gronden. Het levert
een flink gewas groenvoer, en ver
rijkt de grond met stikstof. Dit jaar
zullen verscltillende kwekers onge
veer 100 H.A. voor zaad betelen,
waarvan vo gend jaar 2000 H.A. vooi
g -oenvocer kan worden bszaaid. De
behoefte is echter nog veel gróter,
zodat uitbreiding van de zaadteelt
dringend gewenst is. Op goed bemest
and is de zaadteelt zeer goed lo-
DE NIEUWE TARWE-OVEREENKOMST waarborgt de Nederlandse
bfoodgraanyoorziening voor vijf jaaf. De exporterende landen n.l.
Canada, Australië .en de Ver Staten hebben zich verbonden aan de im
porterende la*nden 500 millioen bushel tarwe p. jaar te leveren tegen vast
gestelde prijz'en, die zich tussen een gefixeerd maximum van twee dollar
en een aflopend minimum van 1.50 dollar tot 1.10 dollar zullen bewegen.
Nederland heeft zich verbonden 835.000 ton tarwe af te nemen, waar
van 85.000 ton voor overzeese gebieden. De importbehoefte van het Rijk
in Europa is met 750.000 ton voor vij f zesde deel gedekt. De jaarprijzen
zullen op basis van dé gecontracteerde prijzen in óverleg worden vastge
steld door de tarweraad, waar Nederland in Benelux-verband lid is.
beste'mji yoor veevoeders. Gezien de
omvang van het thans afgesloten con
tract verwacht ir. Boerma niet, dat de
twee niet aangesloten tarweproduce-
rende landen, Rusland en Argentinië,
veel invloed zullen kunnen hebben
op *de wereldmarkt in de komende
vijf jaren. Hij vermoedt, d^t Argen
tinië zich op de duur wel bij de tar
weraad zal aansluiten. Het gesloten
internationale tarwecontract moet
thans door de aangeslotenen geratifi
ceerd worden, waarna het op 1 Aug.
van dit jaar in werking zal treden.
HIJ PLOEGDE VOORT...,
Voor de eerste vijf jaar
veilig gesteld
Het contract betekent voor de Ne
derlandse schatkist dubbel voordeel.
Tot dusver moesten hogere prijzen
voor buitenlandse tarwe worden be
taald, dan die, welke in het contract
werden vastgelegd. Naast deviezen-
besparing verkrijgt men ook bespa
ring op de subsidies op brood. Bere
kend wordt, dat met iedere \erlaging
van 10 dollarcents per bushel het sub
sidie per brood van 800 gr. met 7/10
Nederl.'cent verlaagd kan worden. In
dien men bedenkt, dat de tarweprijs
in Januari 1947 nog 3.15 dollar per
bushel (27 kg) bedroeg, terwijl deze
in de toekomst niet meer dan 2 dollar
per bushel zal bedragen, dan kan men
nagaan welke aanzienlijke-besparin
gen dit contract ook in het binnen
land oplevert.
Dit verklaarde ir. A. H. Boerma,
regeringscommissaris voor de buiten
landse agrarische aangelegenheden,
gistermorgen tijdens een persconfe
rentie, die over de nieuwe tarwe-
overeenkomst werd belegd.
Ir. Boerma acht het echter van de
grootste betekenis, dat op grote in
ternationale schaal een overeenkomst
is bereikt, Tlie zowel consumenten als
producenten de grootst mogelijke ze
kerheid bieden. Aan de boer wordt
een redelijke beloning voor zijn pro
duct gegarandeerd, hetgeen hem een
stimulans zal geven de productie te
vergroten. Anderzijds zijn de consu
menten in de betrokken importerende
landen zeker van hun broodvoorzie
ning tegen -redelijke prijzen.
Naast deze contracten blijft de vrije
tarwemarkt bestaan, zo vertelde ir.
Boerma desgevraagd. Naar zijn me
ning zal een stabiel, lonend prijs
peil voor de .producenten van tarwe
als het voornaamste stapelproduct ze
ker van invloed zijn op prijzen én
productie van andere granen als bijv.
(Van onze speciale
verslaggever).
„Attentie! Opname vijf
seconden na nu"!
In de Studio wordt geluid in stukjes geknipt, gemanipuleerd opdat de Bijna 300 keer.
r luisteraar in zijn verbeel-
De „gewone" man heeft niet veel verstand dinS°°.k de galeislaven Daar is Wam Heskes, de
i aan de riemen ziet. gewone man, die er altijd
van politiek. zo voortreffelijk het zijne
In de ene studioruimte van zegt. We klampen hem
ihaakt heeft: in Batavia tracht Ignace Neunvrk de aan en hij blij Kt achter
werd een rede uitgespro- honderd leden van. het Ra- koffie met sprits al even
ken, hij nam hét in Hilver- dio Philharmonisch Orkest gemoedelijk als ijn praat-
sum op en even later zond tot grote dingen te inspi- jes, waarnaar half Neder-
hij het weer uit heel In- rerenernaast zwoegen de land luistert. Hij vertelt.
Even pauze, dan begint donesië kon het opnieuw muzikanten van Dolf van „Ik maak m'n tekstefi niet
het. Johan Smitz «~i Loudi beluisteren. der Linden aan de nieuste zelf. Vroeger werden ze
Nijhoff zitten tan een ta- „Al§ we geen gramofoon- song en niemand/heeft last geschreven door mr. Ja.
feitje; erboven hangt de platen hadden zou het in van de ander, omdat iede- Derks, hoofdredacteur van
hengelmicrofoon. Achter de studio nog veel harder re studioruimte volkomen De Tijd; sinds een maand
het geluiddichte glas, in de werken zijn, sinds een pa_ geïsoleerd is. of vijf stelt 'Toon Rammelt
regelkamer zijn Robbert jaar hebben we o~k onze Bijzonder belangwek- Ze samen. Hij is thef van
Box en Briko op hun qui Miller band, die vooral bij kend is de inrichting voor de programma-cfdeling
vive. Briko regelt de ge- hoorspelen wordt gebruikt, de air-conditioning, waar van de K.R.O. Ik isL er
luidsterkte. Box besluitert "Het is een lange celluloid de lucht wordt gekoeld of toch nog4 altijd wel een
het resultaat. Hij heeft zijn band waarop liet geluid verwarmd, gedroogd of be- paar uur werk aan, want
wordt geregistreerd. Met vochtigd. Een orgel als dat de tekst moet ver„toond"
behulp van een foto-lee- van de A.V.R.O., met zijn worden en ik zoek de mu-
trische cel kan, net -als bij 5500 pijpei\, is een conglo- ziek er zelf voor#uit.
de geluidsfilm, het bandje meraat van spitse vindin- Zo'n uitzending moet-aan
tot klinken worden ge- gen; in de concertstudio's vijf voorwaarden voldoen:
bracht. Het voordeel is dat met hun draaibare wanden Ze moet actueel zijn, een
er geen platen gewisseld en hun geluid-absorberen- politiek tintje' h^ben, ook
behoeven te worden en de stoelen zijn de modern-V wel op economische en so
bovendien zijn verbeterin- ste theqrieën over acou- ciale vragen betrekkin,
gen gemakkelijk aan te ;tiek in practijk gebracht,
brengen: je knipt er een Het is goed na een wan-
Regen in het had. stukje uit en je pl?v* er deling door de -studio, -die
een ander stukje tussen, uren in beslag neerrft, in de
handen vol gehad aan de
ze toneelspelers. Een 'goede
toneelstem fp nog geen goe
de adiostem. Maar nu kan
het er mee door.
Schmitz ritselt met zijn pa
pieren. Dat stoort. „Over
lui, het spijt me" en het
begint opnieuw, tot het
„Je herkent je eigen stem
niet", zegt Johan Schmitz,
als we beneden in de snij
kamer luisteren naar de
platen, die woraen ge
draaid.
En Loudi Nijhoff vindt het
toch wel een grappige sen
satie. Voor de man, die al
jaren lang hoorspelen,
concerten, lezingen op de
plaat vereeuwigt, beeft dit
alles weinig sensationeels
meer. Toch vertelt hij
geestdriftig bij jfijn grieze
lig ingewikkelde appara
tuur van een opname, die
hij eens voor de P.C.J. ge-
't Is éen vinding van
jaar of tien geleden van drinken. Van vroeg
een Amerikaan James Mil-' u'*
Ier; Philips bouwde de ap
paraten ervoor.
De radiofamilie.
hebber) en tenslotte moet
zij echt-menselijk en hu
moristisch zijn. Van econo-
rnJo h?b r1"-
cantine een kop koffie te stand, van politiek nog
Zo zyn er in een radiostu
dio tientallen technische
snufjes te. ontdekken; de
platen voor het geluidsde
corvan hoorspelen met ap
plaus, havengeluiden, ge
lach, schietpartijen; de ge
luidskamer, waar irt een
bad regen wordt gemaakt moét omroepen,
en met een peddel wordt
tot
Taat is hét hier een kómen
en gaan van musici, artis-
ten en technici, die samen
verantwoordelijk zijn voor
wat aan de - aether wordt
toevertrouwd. Beroemdhe
den en minder bekenden
uit de radiofamilie kouten,
kaarten en knabbelen op
hun broodjes. Hugo de
Groot bespreekt een parti
tuur met zijn concertmees
ter. Mieke prepareert zich
op de tekst, die zij straks
veel minder.
Maar wie heeft daarvan
wel verstand? Natuurlijk
moet ik%het hebben van de
laatste tv*ee ftctoren. Als
Koos Koen kan ik zeggen
wat ik wil; maar de gewo
ne man moet soms d'ngen
zeggen, waarmee hij het
zelf niet eens is.'
„Hoeveel maal bent U al
als gewone man voor de
microfoon geweest?" vra
gen we hem.
„Luistért U maar goed
binnenkort komt m'n 300-
ste uitzending!"
Over dit oodcrwerp spreekt de Heer
L. A. de Lange, Inspecteur bij dc
Rijksluchtvaartdienst in een twee
tal radio-praat|es op Maandag 15
i Donderdag 18 Maart om kwirt
oor 8 's avonds over Hilversum I.
leze radiopraatjes zi|0 speciaal
bestemd voor leerlingen-en ouder»
ran leerlingen-van Middelbare scho
len. die dit |iar cind-cxamcn doen.
Radio
ZONDAG.
HILVERSUM I (301 M.).
8.00 Nieuws; 8.15 Derde Branden-
burgs Concert; 9.00 Nieuws; 9.55 In
leiding. Hoogmis; 10.00 Hoogmis; 11.30
KRO trio; 12.15 Apologie door'Prof.
Dr. J. B. Kors'O.P., 12.30 Lunchcon
cert van Klaas van Beeck en orkest;
12.55 Zonnewijzer; 13.00 Nieuws; 13.15
Vervolg^ Lunchconcert; 13.35 Kamer
muziek; 14.00 Fries Cabaretprogram
ma; 14.30 Radio Philharmonisch Or
kest; 15.40 Landbouwpraatje; 15.50
Muzikale tombola; 16.10 In het boeck-
huijs; 16.25 Vespers; 18.30 Regerings
uitzending; 19.30 Nieuws; 19 50 Sport-
reportage; 20.05 Gewone man; 20.12
Metropole orkest; 20.40 Ben Hur;
hoorspel; 21.45 Zilvervloot, 22.15
Avondgebed; 22.30 Kath. Nieuw;
22.55 N.B.C. Orkest.
HILVERSUM II (415 M.)
8.00 Nieuws; 8.30 Voor het platte
land; 8.40 Johan Jong; 9.12 Sportme-
delingen; 9.15 Men vraagt en wij
draaien; 12.00 Fanfaremuziek; 12.25
Boekenhalfuur; 12.45 The Avro-
leans; 13.00 Nieuws; 13.30 Concerten
met toelichting; 14.50 Interlandwed
strijd België—Nederland; 17.30 Ome
Keesje;' 17.50 Nabeschouwing België
Nederlahd; 18.00 Nieuws, 18.15
Ramblers; 19.30 Stradiva sextet; 20.00
Nieuws: 20.15 Kamerorkest; 21.15
Pierre Palla; 21.45 Kinderen van ka
pitein Grant, hoorspel; 23.00 Nieuws;
23.15 Skymasters; 23.45 Charlie Kunz.
MAANDAG.
HILVERSUM I (301 M.)
7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgymn.;'
7.30 Orgelwerken; 8.00 Nieuws; 9.30
Nieuws: 9.30 Vragen aan voorbijgan
gers; 11.15 Van oude en nieuwe
schrijvers; 11.35 Orgelspel; 12.33 A-
mati trio; 13.00 Nieuws; 13.15 Dolf v.
d. Linden; 14.35 Celesta ensemble;
15.30 Kamermuziekensemble,' 17.45
Regeringsuitzending; 18.00 Dubbel
Vier, 18.15 Sportrubriek;, 18 3- Progr.
Ned. Strijdkrachten; 19.00 Nieuws;
19.15 Boekbespreking; 20.15 Omroep
orkest; 21.30 Kwintetten van Mozart;
J22.30 Nieuws; 23.00 Wereldkampioen
schap schaken; 23.10.Cyclus „De lie
deren van Claure Debussy."
HILVERSUM II (415 M.).
7.00 Nieuws; 7.15 Gram.muziek;
8.00 Nieuws; 8.15 Lichte avondkost;
8.45 Gram.muziek; 9.35 Arbeidsvita
minen; 11.45 Franse balletmuziek;
12.33 In het spionnetje; 12.3rf Pierre
Palla; 13.0t> Nieuws; 13.30 A'damse
Politiemuziekcorps; 14.20 Wat gaat er
om in de wereld; 15.00 Nieuwe radio
sterren; 16.00 Franse chansons; 16.30
Hoogtepunten uit de opera; 17.15
Skymasters; 18.00 Nieuws; 18.15 Mu
ziek journaal; 20.00 Nieuws; 20.55 "e-
lotest; 21.15 De grote race, hoorspel;
DOOR ANNY VAN PANHVYS
15)
Hij speelde een paar liederen en
iets uit zijn eerste symphonie. Mar
go zat met grote ogen als in een
droom, toen bij ophield, met spelen,
kon zij eerst geen "woorden vinden,
die haar warm' en vurig genoeg le
ken om hem te, prijzen.
Neen, dat was geen alledaagse
muziek, dat' wist Margo door haar
ervaring. Dit was iets groots, iets ge
niaals!
„Dirk, hoe- kwam je er eigenlijk
toe om kapelméester in Bon Plaisir
te worden? Je plaats is aan de di
rigeer lessenaar van de.grote Opera!*
Zij sprong op en liep onstuimig op
hem toe. „Hoe trots zal ik eens zijn
als ik je daai* zal zien staan en dan
bij mezelf zal kunnen zeggen: „Eens
heb ik onder zijn leiding gezongen
en gespeeld.'' Ja, Dirk, voor iemand
als jij is geen springplank nodig. Je»
ben een van die meesters, die over
de anderen heersen... Later zul je
je wel herinneren, dat ik het je
voorspeld heb."
En Dirk drukte'met' vuur de hand
van de lieve vleister. Hoewel hij
haar niet beminde, deed het hem
toch goed, haar warme lof te ho
ren.
Langzamerhand wekte Margo al
door me^r in hem het zelfvertroiA
wen op, dat hij meende voor altijd
verloren te hébben. Eens bracht zij
hem de tekst van een opera in één
acte, die een kennis van haar ge
schreven had en Dirk, door haar
overgehaald begon de muziek er
voor te componeren. Nooit had hij
de jonge actrice over zijn eerste ope
ra gesproken. Dat was hem ni£ mo
gelijk dat hing te zeer samen met
zijn liefde tot. Josine. Maar eens, na
een uurje van gezellig samenzijn,
schonk hfj haar het lied: Als de Hei
de bloeit: Hij zat voor de piano ën
onwillekeurig gleden zijn vingers
over de toetsen, tot het eenvoudige
liedje door het vertrek klonk. Met
gedempte gtem zong hij er de Hol
landse woorden bij.
Nooit had hfj tot nu toe iets ge
speeld uit de opera, die in de vlam
men van de haard terecht was ge
komen. Als soms de.een of andere
melodie of motief hem in de gedach
ten kwam, zette hij dat met ge
weld van zich af. Maap dat liedje
hoorde er eigenlijk niet bij, dat had
hij pas in het laatste ogenblik er
tussen geschoven als een intermezzo
en omdat het hem zo beviel, vond
hij het jammer het te laten rusten
in het graf, dat zijn „Overwinnaar'
gevondien had.
„O, wat is dat mooi!"juichte Mar
go. „Mocht ik dat lied maar eens
voor het publiek zingen! Denk je
ook niet, Dirk, dat het een reusach
tig succes zou hebben? Het kan ge
makkelijk in een of ander operet
te gevoegd worden." Haaf donkere
ogen keken Dirk verlangend en
smekend aan.
„Ja, dat is goed, je moogt het zin
gen, maar eerst moet ik proberen,
de Hollandse tekst in goed Frans
over te zetten."
Hfj bedacht, dat hfj Margo dat lied
wel geven mocht, zonder er Josine
van in kiennis te- stellen. De woor
den waren van haar, maar zij zou
ze -al wel lang vergeten hebben.
Tekst en melodie waren toch ver
brand door hem die haar echtgenoot
was.
Op een avond, toen Margo aan het
einde van de voorstelling bijzonder
luidruchtig was toegejuicht, kwam
zij het toneel weer op en nadat zij
Dirk onmerkbaar .een teken had ge
geven, begon het orkest het voor
spel van het liedje, dat nu door de
kristalheldere stem van de zangeres
zo eenvoudig, zo ongekunsteld werd
voorgedragen. Toen de laatste noot
gezongen was, brak er een storm
achtig applaus los, zodat het kleine
theater er van dreunde.
Avond aan avond moest Margo Gi-
rardin voor de Parijzenaars dat lied
.zingen en ten laatste werd -het een
soort mode*, naar het voorstads-thea
ter te gaan, om de actrice dat senti
mentele liedje te horen zingen.
Weldra neurieden de elegante le-
dinggangers op de boulevards het
na, de loopmeisjes en modinettès
zongen het en de straatjongens flo-
en het schril en luid over pleinen
en wegen.
Geheel Parijs kende het liedje
„als de heide bloeit".
En toch wist niemand, wie de com
ponist was. Als een onbekende vogel
wiens schoon gezang iedereen be
koort, maar -waarvan niemand weet,
van waar hij komt, was dat lied over
de wereldstad neergestreken. Dirk
wilde zich niet bekend maken. Hij
verheugde zich in stilte over het
succes en deed Margo beloven, dat
zij aan niemand het geheim zou ver
raden. Zelf was hij een beetje ver
bijsterd over dat succes. Neen, dat
had hij niet verwacht en ook niet
begeerd toen hij aan Margó zijn
compositie schonk.
Pakken brieven en drukwerken
werden Sedert enige dagen door de
post in hef huis van professor van
Kempen afgegeven. De meeste
vertoonden Amerikaanse postzegels
en Josine verwonderde er zich over
waarom haar man, die anders met
haar elke brief, die hij ontving, be
sprak, nu al die stukken zo geheim
zinnig behandelde
Hoewel het haar een beetje "kwet
ste, liet zij er niets van merken.
Maar opeens kwam een krant in
haar handen, waarin een uitvoerig
bericht stond omtrent een nieuw
werk van Maurits van Kempen, een
opera in twee bedrijven, getiteld
„Véroverd Land". Bij de première
hadden het publiek en niet het minst
de toonaangevende critici zich bui
tengewoon enthousiast getoond. De
opvoering had plaats gehad in het
Metropolitan Operahouse.
Het was een zeer eigenaardig
werk, waarin zich een jeudige kracht
openbaarde, die men in de composi
ties van de reeds bejaarde profes
sor de laatste jaren gemist had. ^Het
scheen, dat de pauze tussen zijn
laatste werken eft dit nieuwe hem
goed had gedaan en dat zijn talent
er door versterkt was' geworden.
Aan dit bericht voegde de redac
tie van het blad cle opmerking, dat
het ondenkbaar was hetgeen be
weerd werd, dat deze opera alleen
voor Amerik^ bestem 5 was en dat
noch Europa nog Holland, het va
derland van de componist, zijn werk
zouden leren kennen.
Josine zat in haar weelderig ge
meubileerd boudoir en hield de
krant, waarin zij dat bericht had ge
lezen, in haar slap afhangende hand.
Wat daar zwart op wit zag leek haar
een moeilijk op te lossen raadsel.
Maurits zou dan een nieuwe ope
ra geschreven hebben, zonder er
haar iets van te zeggen? Haar ge
dachten zochten naar een oplossing
en opeens viel het haar in, dat haar
man in de laatste tijd zoveel brie
ven en drukwerken uit Amerika
ontvangen, had
Dat bericht moest dus op waarheid
berusten.
(Wordt vervolgd)
EN NU y&7
EEN KOPJE WT
