S)e CcidóeSoti^ant Tsjechische gezanten protesteren tegen Gottwald De partijen aarzelen haar te aanvaarden West-Europese Unie nog vóór 15 Maart? Verklaring van ex-koning Michaël Directeur: C M. VAN HA3JERSVELD Hoofdredacteur: TH. WILMER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" VRIJDAG 5 MAART 1948 39ste JAARGANG FINSE AARZELING OVER STALINS UITNODIGING Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f030 p. w„ f 1.30 p. mnd., f3.90 p. kwart. Franco p. p. f4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 „Tegen de wil van de grootste meerderheid" r\E TSJECHISCHE GEZANT bij het Nederlandse Hof, generaal Serge Ingr, die zoals gisteren is gemeld is afgetreden, verklaarde: „De huidige regering van Gottwald verkreeg haar macht door een vooraf overwogen staatsgreep, nauwkeurig voorbereid in ieder onderdeel en uitgevoerd door*de politie en gewapende communistenb'enden, tegen de wil van de grootste meerderheid van het Tsjecho-Slowaakse volk. Ik kan die regering derhalve niet erkennen en ik erken ze ook niet als een legale Tsjecho-Slowaakse regering in overeenstemming met de grondprincipes der democratie". komsten uitgeschreven aan alle scho len en universiteiten voor het houden van lezingen over het belang van de Sovjet-Unie en van de „broederlijke betrekkingen" tussen de Tsjecho-Slo- waken en de Sow jetrussen. BENESJ MOET VOLSTREKTE RUST HOUDEN. Van de zijde van het Tsjeoho-Slo. waakse ministerie van voorlichting wordt verklaard, dat de artsen van president Benesj hun patiënt vol strekte rust hebben bevolen. Drie gezanten gingen heen Op dit ogenblik zijn drie gezanten van Tsjecho-Slowakije afgetreden: Juraj Slavik, de ambassadeur te Washington, dr. Nemec te Ottawa, Serge Ingr, de zo juist te Den Haag geaccrediteerde gezant. De afgetreden ambassadeur te Washington verklaarde, dat er „een terroristisch regiem in Tsjecho-Slo wakije heerst en dat president Benesj door terreur was gedwongen de nieu we redering Gottwald te beëdigen. De Praagse radio noemt deze daad karakterloos en een Tsjecho-Slowaaks staatsman en burger onwaardig, DE ZUIVERING. Vaclav -Majer, Tsjecho-Slowaaks minister van voedselvoorziening tot de jongste regeringscrisis, en Blazej Vilim, secretaris-generaal van de so ciaal-democratische partij tot de cri sis, zijn uit de sociaaldemocratische partij gezet. Beiden waren lid van het parlement. Duizenden mensen, die vervolging in Tsjecho-Slowakije vrezen omdat van hen bekend is, dat zij tegen het communisme zijn, trachten naar de Amerikaanse zóne van Duitsland te ontkomen, zo wordt in niet-officiële berichten gezegd. De grensbewaking is versterkt met gewapende arbei ders, die tijdens de oorlog ervaring hebben opgedaan met illegaal grens verkeer. De grenswacht zou ook van politiehonden gebruik maken. Vele studenten en andere jongeren zouden het afgelopen weekeinde „ter beoefe ning van de wintersport" naar de ber gen in het Westen zijn gegaan in dè hooo de grens te kunnen oversteken. Het Tsjecho-Slowaakse ministerie van justitie heeft de bevolking uitge nodigd elk geval van collaboratie met de Duitsers, dat naar hun mening te licht gestraft is, aan te brengen. Bij zondere gerechtshoven, samengesteld uit een beroepsrechter en twee arbei ders. zullen alle collaboratieprocessen herzien. De comyiunistische minister van onderwijs heeft bijzondere bijeen- ZWENDEL IN BILJETTEN VAN 1000 fr. IN BELGIë. Ongeveer veertien dagen geleden deed in België het gerucht de ronde, als zouden de Belgische biljetten van 1000 francs uit de omloop worden ge nomen, met het gevolg dat men hier en daar enigszins wantrouwend stond tegenover dit betaalmiddel en som mige zaken weigerden deze biljetten te accepteren. Het ministerie van fi nanciën heeft deze geruchten thans formeel tegengesproken en er op ge wezen dat er geen enkele reden be staat ook maar enig geld uit de cir culatie te nemen. Niettegenstaande de officiële weer legging hielden de geruchten aan, wellicht ten bate van de verspreiders zelve, want zowel in Antwerpen als in Brussel hebben zwendelaars bank biljetten van 1000 francs opgekocht voor 900 fr. en minder. Het is gebleken dat minstens 48 personen uit Antwerpen, Brussel en de provincie zich aan deze oplichting hebben schuldig gemaakt. Reeds zyn er 23 van hen gearresteerd. PRINCIPIëLE DRANKWETZAAK. Op Dinsdag 16 dezer zullen Ged Staten in Den Haag in het openbaar een principiële zaak behandelen, waarin partijen zijn de gemeente Rotterdam en een tandarts. De ge meente Rotterdam heeft n.l. de over schrijving op naam van deze tand arts van een vergunning in de zin der Drankwet geweigerd, omdat deze arts in het geheel niet van plan is zelf als slijter op te treden, maar zoals zo vaak gebeurt een zetbaas zal aanwijzen. Het gaat hier om de vraag, of de wet naar de letter of naar de geest moet worden toegepast. DE BLOEMENVEILINGEN BLIJVEN 2 HEFFEN. Hoewel het er tot voor kort nog naar uitzag, dat een deel van de bloe menhandel, in verband met de hef fing van 2 pet. die de bloemenvei lingen aan de hardel doorberekenen, zou overgaan tot een „niet-koop-ac- tie" om daardoor een verlaging van deze heffing te bewerkstelligen, ver nemen wij thans, dat het comité van aqtie, dat deze stap overwoog, voor lopig besloten heeft van staking af te zien. Met name de Aalsmeerse grossiers én een groot deel van de straathandel, hebben zich by het standpunt van de veilingen neerge legd. HET NIEUWE BURGERLIJK WETBOEK. Ontleend is aan de Memorie van Antwoord op het Voorlopig Verslag der Eerste Kamer over de begroting van justitie: In geen enkel opzicht behoeft vrees te bestaan, dat'persoonlijke opvattin gen van de ontwerper van het nieuwe burgerlijk wetboek ten aanzien van beginselquaesties zullen overheersen. Voor prof. Meijers is de bijdrage tot de behartiging van het algemeen be lang, welke in een vernieuwing van de burgerlijke wetgeving is gelegen, het enige richtsnoer. Het is'de bedoeling, dat de zuive ringsraden voor het bedrijfsleven op of omstrëbks 1 Juli 1948 hun taak zul len hebben beëindigd en dat de cen trale zuiveringsraad nog in de loop van dit jaar met zijn bekrachtigings- arbeid gereed zal zijn. DE NATIONALISATIES IN TSJECHO-SLOWAKIJE. Ladvik Srejka, economisch advi seur van Gottwald, de Tsjecho-Slo waakse eerste minister, heeft een Te Londen is een wedstrijd ge houden tussen 27000 schoolkinderen met het kweken van de mooiste bloemen uit Nederlandse bloembol len. Hier de uitdeling van de eerste prijs, een prachtige zilveren beker, die gewonnen werd door kinderen van de Oatford Secondary School, Londen. overzicht gegeven van het nieuwe na tionalisatieprogram, waarbij hij aan toonde, dat minder dan 8% van de productie in handen van particulieren was gebleven. De groothandel en de buitenlandse handel zijn in het geheel niet meer in particuliere handen. De buitenlandse hrmdel staat onder controle van 20 nationale organisaties voor iedere categorie goéderen. De internationale transportonder nemingen zouden genationaliseerd worden. Slechte kleine particuliere firma's zouden blijven bestaan. TREEDT BENESJ ZONDAG AF? Volgens het Parijse blad „Combat" zou, naar mededelingen uit welinge lichte kringen, president Benesj Zon dag aanstaande officieel aftreden. Zijn opvolger zou worden de huidige minister van onderwijs, professor Njedli. STALINS UITNODIGING AAN FINLAND Een woordvoerder van het Finse m inisterie van buitenlandse zaken heeft verklaard, dat het waarschijnlijk is, dat Finland zich bereid zal verklaren met de Sowjet-Unie onderhandeling en te beginnen voor een verdrag voor militaire bijstand. Hij voegde daaraan toe, dat de president en het parle- ment echter het laatste woord hebben. Volgens de Grondwet moet de pre sident de toestemming van alle par tijen hebben alvorens de regering met onderhandelen'kan beginnen. De parlementsfractie van de Zweedse Volkspartij in Finland heeft de president reeds meegedeeld, dat zij geen bezwaar tegen onderhandelen heeft. Na twee lange vergaderingen kon den de Boerenpartij, de Conservatie ven en de Liberalen gisteren echter nog niet tot een beslissing komen. De Sociaal Democraten, die de gehele dag vergaderd hebben en beloofd hadden dat zij hun antwoord giste ren gereed zouden hebben, gaven te kennen, dat het voor Finland niet mogelijk is onderhandelingen te wei geren, te meer daar geen gegevens beschikbaar zijn over de voorwaar den van het voorgestelde verdrag! Bij de onderhandelingen, aldus de verklaring van de Sociaal Democra ten, moeten wij er echtêr van uit gaan,dat ons volk zyn neutraliteit wenst te handhaven en dat de grote vredelievende meerderheid tegen toe treding tot een blok is. Incident in de Zuidpoolzee Een officier aan boord van de Ar^ gentijnse mijnenveger Parker, die zich in de Zuidpoolzee bevindt, heeft daar het Noorse vissersvaartuig Bra- tegg betreden. Hij deelde de Noorse kapitein mede, dat hij geen recht had om in de Zuidpoolzee te varen. De kapitein heeft het incident aan de Britse autoriteiten op Deception gerapporteerd. De Britse havenmees ter heeft de door de Argentijnse of ficier in het logboek van de Brategg gemaaktt notitie, dat het schip zonder Argentijnse toestemming geen recht had in die wateren zich op te hou den, verwijderd en verklaard, dat de Argentijnse officier geen recht had aan boord van het schip te gaan. De havenmeester heeft een protest ge zonden aan de kapitein van de Ar gentijnse mijnenveger en aan de lei der van de Argentynse basis op De ception. Naar Reuter verneemt, hebben de Argentijnse autoriteiten geen toe stemming aan de officier gegeven om de Noorse boot te betreden. Republikein staatshoofd van West-Java Tot staatshoofd van de Neeara West-Java is gekozen Wiranata Koe- soema. Deze verkiezing wordt beschouwd als een sensationele gebeurtenis, ge zien de persoonlijkheid van het nieu we staatshoofd. De overwinning van Wiranata Koesoema is te onmerke- liiker, omdat hij pro-republikein is. Het A.F.P. vermeldt nog, dat Wira nata twee keer de bedevaart naar Mekka maakte, waardoor hij de titel van ,«hadü" mag voeren. Hij is zeer godsdienstig en de schrijver van een beroemd geworden biografie van Mo hammed. Door de voorzitter van het voorlo pige parlement zijn 3 parlementsle den aangewezen die naar Djogja zul len vertrekken om aan Wiranata Koe soema het verzoek over te brengen zijn benoeming te aanvaarden en te vragen zo spoedig mogelijk naar Bandoeng te komen. Wiranata Koe soema verklaarde reeds enige tijd ge leden te Djogja, dat hij bereid was naar Bandoeng terug te keren „in dien zijn volk hem roept". COMMUNISTEN GEEN TOEGANG MEER IN CANADA De Canadese regering heeft be sloten communisten de toegang tot het land te verbieden, zo wordt te Ottawa vernomen. Naar verluidt zullen niet onmid dellijk stappen worden genomen om communisten, die reeds in Canada zijn, het land uit te zetten, doch verwacht wordt, dat tijdelijke ver blijfsvergunningen niet worden ver lengd. In de V.S. is de toegang voor com munisten reeds verboden. KONING LEOPOLD NAAR LISSABON TERUG. Uit Lissabon wordt vernomen, dat koning Leopold van België op 28 Maart a.s. uit Cuba te Lissabon zal aankomen. Devaluatie gerucht tegengesproken De geruchten over een ophanden zijnde gelijktijdige devaluatie van het Engelse pond, de Nederlandse gulden en de Belgise franc worden door de Britse Ambassade te Brussel ten stel ligste tegengesproken. Eyskens. de Belgische minister van financiën, h *t verklaard, dat een herziening van de pariteiten op de Brusselse conferentie zelfs niet ter sprake té gekomen. Ook het Belgisch ministerie van buitenlandse zaken heeft de geruchten krachtig weer legd. Ass. Press meldt uit Londen, dat sir Stafford Cripps, de Britse minister van financiën, eveneens de geruch ten over gelijktijdige devaluatie heeft tegengesproken. Uit Den Haag bericht hetzelfde persbureau, dat ook de Nederlandse regering een officieel dementi heeft uitgegeven. Besprekingen te Brussel vorderen goed De Vijf landen conferentie te Brussel, waar Engeland, Frankrijk en de drie Benelux-landen besprekingen voeren over een te sluiten vijfmo- gendheden verdrag, schijnt in een vlotte sfeer te verlopen. Het commu niqué van de eerste zitting van Donderdag maakt melding van een ver gaande overeenstemming van opvattingen. De Benelux-landen hebben een ontwerp-verdrag ter bestudering aangeboden. Engeland en Frankrijk zullen vandaag hun ontwerp van een Westeuropese Unie aan de conferen tie voorleggen. Militaire besprekingen komen later Men verwacht, dat de uitwerking van de détails van het nieuwe ver drag vry snel haar beslag zal krijgen en dat men hiermede Zaterdag of Zondag gereed zal zijn. Onmiddellijk na of misschien voor de conferentie over het plan van Marshall op 15 Maart te Parijs zullen de ministers van buitenlandse zaken der vijf lan den op korte termijn bij elkaar ko men om de laatste hand te leggen aan de tekst van de overeenkomst. Dan zullen de documenten worden getekend. Van zeer bevoegde zjjde wordt te Brussel vernomen, dat men het mi litaire aspect van het voorgestelde vijf-landenverdrag niet op de huidige conferentie zal behandelen. Dit as peet van dt Westelfjke Unie zou wor den besproken, zo wordt voorts ver nomen, wanneer veldmaarschalk Montgomery, chef van de Britse im periale staf, aan het eind van deze maand een tocht maakt langs de Bel gische militaire versterkingen. AMERIKA STEUNT W.-EUROPESE UNIE. De Amerikaanse onderminister van buitenlandse zaken, Robert Lovett, verklaarde gisteren, dat de V.S. hun goedkeuring zullen geven aan elke overeenkomst, waartoe men te Brus sel besluit. Diplomatieke kringen zouden niet verbaasd zijn, indien de V.S. behal ve het verlenen van morele steun be reid zouden zijn de betrokken landen tanks, vliegtuigen en andere militaire uitrusting voor hun verdediging te verschaffen. Er bestaat meer twijfel over de vraag, of zij zo ver zullen gaan, dat zij zich bij een alliantie zullen aan sluiten. In elk geval, zo verklaarde Lovett, waren er geen besluiten ge nomen ten aanzien van het verlenen van militaire hulp aan een West- Europese Unie. DE KOMENDE ZESTIEN- LANDENCONFERENTIE. Een woordvoerder van het Franse ministerie van buitenlandse zaken De moord op de 'Iman van Jemen Prins Seif Oeil Island Achmed, oud ste zoon van wijlen de Imam van Je men, 'is er in geslaagd per radio de Arabische Liga te Cairo te verwitti gen van de omstandigheden, waaron der zijn vader vermoord werd. Zijn relaas luidt als volgt: „De Imam reed, begeleid door zyrr eerste minister, per auto heen en weer tussen Slnaa, hoofdstad van Je men, en het kroondomein, gelegen op een 20 kilometer afstand van de stad, toen Gamil el Iraki, chef van de po litie, die van Irakese afkomst is, met zijn eigen auto de weg versperde en zijn metgezellen de koninklijke auto met mitrailleurvuur bestookten, waardoor de Imam, de eerste minis ter en de andere personen van het koninklijk gevolg werden gedood. De moordenaars begaven zich ver volgens naar Sanaa, waar zij het ko ninklijk paleis binnendrongen en twee zoons van de Imam, die zich tracht ten te verzetten, doodden". De prins verklaart in dit bericht, dat de nieuwe Imam el Wazir weder. heeft bevestigd, dat de tweede Zes- tienlandenconferentie ter bespreking van het plan-Marshall definitief op 15 Maart te Parijs zal beginnen. De conferentie zal een twee-ledig doel hebben, zo zeide hij. In de eerste plaats zal het streven naar samen werking tussen de Marshall-landen worden beschouwd en verder zal worden besproken welke vorm een permanente organisatie voor econo mische hulp in Europa zal aannemen. ENQUêTECOMMISSIE NEEMT VERHOREN AF. De Parlementaire Enquêtecom missie, Regeringsbeleid 1940—1945 heeft tegen 9, 10 en 11 Maart opge roepen de heren J. van Andel, gep. luit.-generaal, oud-commandant der vesting Holland; prof. dr. F. C. Ger- retson; oud-minister ir. J. W. Al- barda, Lid van de Raad van State; mr. P. van den Toorn, directeur Hol- land-Amerika-lijn; jhr. mr. A. M. Snouck Hurgronje, oud-secretaris- generaal van Buitenlandse Zaken, D. A. van Hilten, gen.-majoor, hoofd van het Krijgsgeschiedkundig Ar chief; J. F. M. Steenmetzer en F. W. J. M. Peters, beiden luit.-kolonel; Staatsraad mr? dr.' L. M. Deckers; cud-minister van Defensie; prof. mr. P. S. Gerbrandy oud-minister-pre sident; L. A. Rodrigues Lopes; mr. dr. J. A. van Thiel, J. J. Vorrink; C. Woudenebrg, lid der Eerste Kamer; dr. J. T. A. H. van der Putten, ad ministrateur Binnenlandse Zaken en P. H. S. van Ommeren, te Rotter dam. De studenten der Nijmeegse Universiteit hebben een felle protest vergadering gehoutf entegen de ge beurtenissen in Tsjecho-Slowakije. Zo ook in andere universiteits-steden. UITVAART. H. F. TIMMERMANS. In de St. Antonius-kerk te Utrecht had de plechtige uitvaart plaats van H. F. Timmermans, oud-secretaris van de R.K. Bond van Spoor- en Tramwegpersoneel „St. Raphael". De kerk was stampvol. De bisschop van s-Hertogenbosch, mgr. W. Mutsaerts, verrichtte persoonlyk de absoute in de kerk. Behalve het volledig be stuur van „St. Raphaël" en van de herstellingsoordvereniging waren op het kerkhof: baron Van Haersolte als vertegenwoordiger van de direc tie der Nederlandse Spoorwegen, de oud-directeuren Hupkes en Van Rijckevorsel, de heer Versteeg, di recteur van de L.T.M., de voltallige personeelsraad, de heer Jos Veld man, vertegenwoordiger van de K.A. B. De absoute en de plechtigheden der beaarding werden verricht door de bondsadviseur, dr. Van den Borch O.E.S.A. Verlaagde bloem- bollenprijzen bij export HANDELAREN CONTRA MINISTERS. Minister Mansholt heeft enige tyd geleden de minimum exportprijzen voor bloembollen, geldig voor 1948, verlaagd met 10 procent. Als reactie daarop heeft de voorzitter van de Bond van Bloembollenhandelaren, de heer T. M. H. van Waveren, een open brief aan de minister gericht, waarin hij tegen deze regeling pro testeert en argumenten naar voren brengt om het ongewenste van deze prijsverlaging te motiveren. In de gecontigenteerde landen, die in 1947 60 pet. van het totaal onzer bloem bollenexport invoerden, kan door het vastgestelde gewichtscontingent geen enkele bloembol méér geconsumeerd worden door welke prijsverlaging ook. De minister geeft hier, aldus de heer Van Waveren, dri^ millioen gulden aan deviezen weg. Amerika en Canada namen 40 pet. van de ex port af. Ook hier heeft prijsverla ging geen invloed op de afzet. Naar schutting zou 1 millioen dollar min der worden ontvangen, wanneer de prijsverlaging zou worden doorge voerd. Het whs juister, indien de mi nister de buitenlandse prijzen geheel los maakte van binnenlandse pro ductie-berekeningen en deze vast stelde op een niveau, dat de grootst mogelijkes deviezen-inkomsten ga randeert. Dezer dagen hebben de heren van Waveren en mr. F. J. D. Theijse, in hun functies van voorziter en secre taris van de Bond van Bloembollen handelaren, een bespreking gehad met minister Mansholt. Ondanks alle argumenten handhaafde de minister echter zijn mening. Ook Nederland krijgt radio-actieve isotopen De commissie voor atoom energie heeft bekend gemaakt, dat 44 verzendingen van radio actieve isotopen naar het bui tenland zijn geschied, bestemd voor geleerden en wetenschap pelijke verlenigingen. Tot de landen'die gereflecteerd hebben, om radioactieve isotopen uit de splijtingsoven te Oakridge te verkrijgen, behoren ook Neder land een België. De beschik- stelling van radioactieve isatopen voor het buitenland, betekent een s iap in de richting van de wetenschappelijke uitwisseling van kennis en materiaal in in ternationaal opzicht. Ex-koning Michaël van Roemenië heeft te Londen een verklaring afge legd, waarin hij zegt, dat men hem toentertijd gedwongen heeft af te tre den en dat hij zich daarom niet ge bonden acht door de ondertekening van de acte van abdicatie. In de verklaring wordt gezegd: „Op de morgen van de 30ste Decem ber 1947 hebben de eerste minister, Petru Groza, en de minister van na tionale economie, Geoghiu Dej, mij de tekst aangeboden van de acte van abdicatie en zy vorderden, dat ik die onmiddellijk zou tekenen. Zij hebben zich gezamenlijk naar het koninklijk paleis begeven, toen dit reeds door gewapende troepen omringd was. Zij hebben tegenover mij verklaard, dat zij mij verantwoordelijk zouden stel len voor het bloedvergieten, dat het gevolg zou zijn van door hen uitge vaardigde maatregelen, wanneer ik hun tekst niet onverwyld zou onder tekenen. Deze acte is mij onder pressie-voor gelegd door een regering, die de wil van het Roemeense volk niet verte genwoordigt en welker macht is ver kregen en wordt in stand gehouden door een vreemde mogendheid, waar bij door middel van terreur de demo cratische politieke leiders, die het vertrouwen van het volk genieten, verwijderd zijn. Deze regering heeft internationale verbinten issen ge schonden, die haar verplichtten de politieke vrijheden van de Roemeen- rechtelijk de troon heeft bestegen en se natie te eerbiedigen. De opheffing de moordenaars heeft vrijgelaten. van de monarchie vormt een nieuwe gewelddaad in het raam van de po litiek van dienstbaarheid van Roe menië. Daarom stel ik het op prijs te ver klaren, dat ik mij in geen enkel op zicht gebonden acht door de mij op gedrongen acte". Ex-koning Michael van Roemenië heeft te Southampton verklaard, dat prinses Anne en hij in de naaste toe komst in Denemarken in het huwe lijk hoopten te treden. LUIKENAAR VERBRANDT AANDELEN TER WAARDE VAN fr. 600.000. Een Luikenaar kwam kort na de bevrijding op oneerlijke wijze in het bezit van een bundel aandelen ter waarde van fr. 600.000. Gezien de wijze waarop hij de aandelen had verkregen, kon hij deze bij de blok keringsmaatregelen niet aangeven. Toen de man dezer dagen van de politie het bevel kreeg zich op het bureau te melden, wist hij, door schrik bevangen, niet beter te doen dan het hele pakket aandelen maar in de kachel te stoppen £en ko-hAe-ttje... In zijn huis is zelfs de arme een vorst. (Uit de Talmud).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1