Actie-comités houden huis in Tsj.-Slowakije De comité's zijn er al in Frankrijk Opheffing der schoenendistributie is mogelijk De vooruitzichten in het bouw- conflict te Amsterdam Directeur: C M. VAN HAMERS VELD Hoofdredacteur: TH. WIL MER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT' WOENSDAG 3 MAART 1948 39ste JAARGANG No. 11330 WAT ER GESCHIEDT IN TSJEQHO-SLOWAKIJE EN FINLAND Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0 30 p. w., f 1.30 p. mnd., 13.90 p. kwart. Franco p. p. f4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes f 1.50 DE LAAN UIT! Tass meldt, dat Alexander Wassi- lywitsj Lyoebimof, Sovjet-Russisch minister van handel, sedert Maart 1948, van zijn functie is ontheven, „wegens zijn onbevredigende pres taties". Tot zijn opvolger is genoemd Wassily Zj avorenkof. Te Den Haag is de eerste ronde van het wereldkampioenschap scha ken 1948 begonnen met een wed strijd van dr Eu we tegen Keres en Smyslov tegen Reshevsky. De par tij van dr Euwe werd na 42 zetten afgebroken. Terwijl de tweede par tij in remisie. eindigde. De burge meester van Den Haag, de heer Vis ser, doet de eerste zet van de partij Keres-Euwe. HET OORDEEL VAN DE NUNTIUS TE PRAAG. De nuntius te Praag, mgr. Saverio Ritter, die op het ogenblik in Cesaro Maderno, in Noord-Italië vertoeft, heeft tegenover vertegenwoordigers van de pers uitdrukking gegeven van zijn bezorgdheid over de huidige gebeurtenissen in Tsjecho-Slowakije, die naar hij zeide zwaarder op de bevolking drukken dan het Nazi-re giem. Hij gaf als zijn mening te ken nen, dat de komende verkiezingen met grote moeilijkheden gepaard zullen gaan, wegens de uiteenlopen de aard van de bevolking. De toe stand van de Katholieken, die voor al in Slowakije talrijk zijn, achtte hij zorgelijk. Geruchten rondom president Benesj TF.T ZWIJGEN van president Benesj heeft allerlei geruchten doen ontstaan. Volgens sommige zou de Tsjecho-Slowaakse president reeds verleden week zijn afgetreden, hetgeen door de communisten tot nu toe verzwegen zou zijn, omdat zij bang zijn voor een reactie onder de massa. Andere geruchten beweren, dat Benesj ziek is, of zelfs reeds ge storven. Volgens hqt ministerie van voorlichting is Benesj inderdaad on gesteld. Hij zou zich op zijn landhuis, even buiten de hoofdstad bevin den en onder behandeling zijn van dr. Klinger, zijn lijfarts. Nationalisatie in volle gang In Bohemen zijn 1.477 nationale be drijfsleiders benoemd voor 244 likeur stokerijen, 92 pharmaceutische fabrie ken ,13 fabrieken van vetten en oliën, 450 constructiebedrijven, 650 zage rijen, 15 drukkerijen en 13 teer- en rubberfabrieken. Deze bedrijven zijn genationaliseerd. Ook de grossierderijen worden ge nationaliseerd. 500 hiervan hebben sinds Maandag een nationale beheer der aan het hoofd. Dat alles- geschiedt door de actie comités, die van de regering een blanco volmacht hebben gekregen. De communistische minister van justitie, Cepicka, vertelaarde in een radio-boodschap tot de comité's van actie, dat zij geen vrees behoeven te koesteren hun wettelijke bevoegdhe den te overschrijden, daar al hun beslissingen „in het belang van de staat" later door de wet zullen wor den bekrachtigd. Geen wonder dat bij een dergelijke zuiveringsactie door comité's, die al les mogen doen „in het belang van de staat", het aantal vluchtelingen uit Tsjecho-Slowakije dagelijks groter wordt. Steeds meer intellectuelen ko men over de grens' de Amerikaanse zóne van Duitsland binnen. Rudolf Slansky, secretaris-generaal van de communistische partij in Tsje cho-Slowakije, heeft aangekondigd, dat 'er geen plaats meer is voor een revolutionnaire oppositie, noch in de regering, noch in het nationale front. De actie-comité's zijn permanente or ganen van het volk en van de volks democratie; zij hebben het recht de samenstelling van de nieuwe organen van de nationale socialistische en de volkspartijen goed te keuren en zich te bemoeien met de zuivering van de sociaal-democratische partij. De comi té's houden ook toezicht op pers en propaganda om infiltratie van revolu tionnaire elementen te voorkomen. Julius Duris, de communistische minister van landbouw, heeft een zui vering van alle bezitters van gecon- fiskeerd land gelast. Indien zij „on betrouwbaar" bevonden werden of zich verzetten tegen het nieuwe re giem zou het land hun ontnomen moeten worden. Er moeSt echter zorg voor worden gedragen, dat de land bouw bleef functioneren, zo voegde hij eraan toe. Volgens officieuze schattingen be draagt het aantal personen, dat ten gevolge van de zuivering ontslagen of verplaatst is naar posten met minder verantwoordelijkheid, verscheidene honderdduizenden. In een Moravische staalfabriek wer den 1.100 personen ontslagen, omdat zij weigerden een verklaring van loyaliteit aan het nieuwe regiem te tekenen, zo wordt uit betrouwbare officieuze bron vernomen. Het amb tenarenapparaat en de genationali seerde industrie was *ot nu toe, naar men zegt, te sterk bezet. Ongeveer 47000 Londense schoow kinderen houden momenteel een wedstrijd met uit Nederlandse bloembollen gekweekte bloemen. De ze bloembollen zijn destijds door het Centrale Bloembollen Comité aan de Londense kinderen uitgereikt. 100 winnaars zullen een gratis reisje naar Nederland mogen maken. De jury tijdens de keuring v.l.n.r. Mrs A. K. Street, mr J. F. Dix, mr G. W. Peach en M. R. M. ten Hagen uit Hillegom: In opdracht van de Kominform 2^0ALS TSJECHO-SLOWAKIJE in de politieke crisis zijn communisti sche comité's van actie heeft gekregen, zo heeft Frankrijk communis tische verdedigingscomité's binnen zijn grenzen. De France Soir meldt dat deze comité's in opdracht van de Kominform zijn opgericht, naar het voorbeeld van de comité's van actie in Tsjecho-Slowakije Zij zijn of worden ingesteld in ongeveer zeventig auto- en vliegtuigfabrieken en in de bouw-industrie en de energiebe drijven. Franse regering is ervan op de hoogte In een bulletin van de Kominform, dat in de France Soir wordt aange haald, wordt gezegd, dat de commu nistische activiteit in Frankrijk een verdedigingsunie omvat in alle tak ken van de economie en verdedigings comité's onder allé groepen van de bevolking. De comité's hebben ten doel, de Franse economie en politie ke onafhankelijkheid te verdedigen tegen het opdringende Brits-Ameri kaanse imperialisme. De Franse regering is op de hoogte van het bestaan van dergelijke com munistische organisaties op Franse bodem. Een vertegenwoordiger van Jules Moch, de minister van binnen landse zaken, heeft verklaard, dat de oprichting van de verdedigingscomi té's niet onverwacht is gekomen. Zij lijken, aldus de vertegenwoordiger, zeer veel op de comité's van actie, welke de communisten in Tsjecho- Slowakije aan de macht hebben ge holpen. De Franse politie en de veilig heidsdienst zijn volkomen op de hoogte. De vertegenwoordiger van de mi nister zeide verder, dat de mededer ling in het bulletin van de Komin form, dat kortgeleden in de Parijse voorstad Issy les Moulineaux een con gres van verdedigingscomité's in de vliegtuigindustrie was gehouden, ge heel juist was. Hij voegde er aan toe, dat de Franse autoriteiten in de al lernaaste toekomst geen ernstige moeilijkheden verwachtten. HET GAAT ER VREEMD NAAR TOE IN COSTA RICA, In de afgelopen nacht heeft de politie Otilio Ulate gearresteerd, de gekozen president van Costa Rica, wiens verkiezing Maandag j.l. door het Congres ongeldig verklaard werd aldus wordt vernomen. De politie heeft, voordat zij tot de arrestatie kon overgaan, meer dan 24 uur lang het huis, waar Ulate vertoefde, moe ten belegeren, terwijl twee politie agenten bij het forceeren van de toe gang gedood zouden zijn. COMPLOT TEGEN DE PRESIDENT VAN CHILI De politie van Santiago heeft implot ontdekt, naar verluidt de communisten gesmeed, om pre sident Gonzales Videla van Chili aan te vallen tijdens een feestelijke rit door de hoofdstad na zijn terugkeer uit het Zuid-Poolgebied. Men ver wacht, dat aan de communistische leden van het congres, die het com plot gesmeed zouden hebben, de parlementaire onschendbaarheid ont nomen zal worden en dat zij ge rechtelijk vervolgd zullen worden. De communistische partij, die de pre sident bij zijn verkiezing gesteund heeft, was thans de enige partij, die zijn leden geen opdracht heeft ge geven aan de grote welkomstdemon straties deel te nemen. Geheim militair verdrag V.S.-ltalië? Volgens het te Havana verschijnen de blad „Hoy" wordt uit betrouwbare bron vernomen, aldus meldt het Sow- j et-Russische persbureau Tass uit New York, dat de V.S een geheim militair verdrag met Italië hebben gesloten. Het verdrag zou de V. S. de 'be schikking over Italiaans grondgebied geven voor het voeren van een oor log tegen een derde mogendheid, de volledige controle over de Italiaanse luchtvaarbases en havens toestaan tijdens een dergelijke oorlog benevens standaardisering van de uitrusting van het Italiaanse leger volgens- Ame rikaans voorbeeld en opleiding van de manschappen volgens Amerikaan se methodes. Tenslotte zouden de V. S. in de voormalige Italiaanse koloniën in Noord-Afrika militaire bases mogen versterken en herstellen. Spanning in Finland PAASIVIKI STELT VRAGEN. Paasikivi, de Finse president heeft in zijn antwoord op Stalins voorstel voor het sluiten van een verdrag van wederzijdse militaire bijstand een teeks vragen gesteld i waarvan wjj de volgende noemen: Welke verplichtingen zal het voor- gestelde verdrag van de Finse strijd krachten, die reeds sterk zijn vermin derd volgens het vredesverdrag, op leggen? Welk effect zal het - op de openbare mening hebben? Zal het verdrag de betrekkingen tussen bei de landen verbeteren of verslechte ren? Welke terugslag zal het verdrag op het vredesverdrag hebben? Wat is de betekenis van bepaalde clau sules in de verdragen met Roemenië en Hongarije welke door Stalin als voorbeeld voor het verdrag met Fin land worden genoemd? Alle Finse politieke partijen, behal ve de volksdemocrater. die voorstan der van het verdrag zijn. voeren nog besprekingen over Stalins voorstel. De leiders van deze partijen hebben verklaard ,dat het verdrag niet wel kom is, doch dat het onmogelijk is fom te weigeren het te besrireken. Ofschoon de stad Helsinki een kal me aanblik biedt, doen de wildste gepubliceerd is, worden de gewaagd ste speculaties gemaakt. De sluiting van Krupp Officieel wordt medegedeeld, dat het gehele Krupp-concern op 15 Maart zal worden gesloten. De Britse autoriteiten hebben de Duitse be drijfsleiding doen weten, dat slechts een uitzondering zal worden ge maakt voor de werkplaatsen waar locomotieven en spoorwagons wor den gemaakt, 'alsmee voor een spe ciale staal-afdeling. Ongeveer 12.000 arbeiders zullen zonder werk komen, ofschoon een aantal hunner nog enkele maanden aan de demontage kan werken tegen de sluiting van afdelingen, die „van vitaal belang zijn voor de weder opbouw van Europa Als voorbeeld hiervan worden ge noemd de fabrieken van landbouw machines en bouwmaterialen. De ar beiders van Krupp hebben op een vergadering een resolutie aangeno men, waarin wordt verklaard, dat de sluiting „alle hoop vernietigt op een herstel van de Duitse economie op vredelievende wijze". De arbeiders verklaren voorts, dat zij „voor hun bestaan zullen vechten met de beschikbare wapens". CHILEENSE ZUIDPOOL GEBIEDEN VERPACHT. Het Chileense ministerie van land bouw heeft meegedeeld, dat presi dent Videla tijdens zijn bezoek aan het Zuidpoolgebied een decreet heeft getekend .waarin de gebieden aan de Zuidpool, die eigendom van de Chi leense staat zijn, aan een industriële enderneming worden verpacht om ba ses voor de walvisvangst te stichten. De Raad van Bijstand van de Ka mer van Koophandel te Waalwijk gaf het volgende overzicht van de schoen- en lederindustrie in 1947. De schoenindustrie ondervindt nog grote moeilijkheden met machines en onderdelen. Tekort aan geschoold personeel belemmert de goede gang van zaken. De export van schoenen stuit nog op grote hindernissen. De schoenen-productie bedroeg bij de geenqueteerde bedrijven in het dis trict over 1947 ongeveer 6.000.000. paren. Kleinere bedrijven zijn hier bij buiten beschouwing gelaten zo dat mag worden aangenomen,, dat het district het vooroorlogse peil heeft overschreden. Er is dan ook alle reden, om aan te dringen op opheffing der schoe nendistributie en afschaffing der fa- bricage-voorschriften. Zoollederproductie kon in het af gelopen. ia ar belangrijk toenemen. De grondstoffenvoorziening was vrij normaal. De aanschaffing van nieu we machines is nog steeds onbevre digend. In 1947 werd met 319 ar beiders 3,180.000 ikg. zooileder ge produceerd. De overlederindustrie ondervindt nog steeds grote moeilijkheden bij het verkrijgen van geschikte vellen, voor een groot deel moet men ge noegen nemen met huiden, die voor de Nederlandse lederindustrie min der geschikt zijn. In 1947 werden met 323 arbeiders. 5.0000.000 volu me-ton overleder geproduceerd. De le- derwarenindustrie heeft zich in 1947 sterk verder ontwikkeld. De omzet bedroeg in 1947 f 3.370.000. BABY IN KUSSENTJE GESTIKT. Te Domburg is de eenjarige baby van de familie H. gestikt in een kus sentje dat door de ouders ter voor koming van tocht bij het hoofd van het kindje was gelegd. Sabena-vliegtuig te Londen verongelukt NEGENTIEN DODEN Een vliegtuig van de Belgische luchtvaartmaatschappij, de Sabena, dat uit Brussel was vertrokken, is bij de landing op het Londense vliegveld verongelukt. Het toestel stortte met de neus naar beneden neer, exploideerde en vloog in brand. Drie passagiers wer den uit het vliegtuig geworpen, doch zij liepen ernstige brandwonden op. Negentien andere inzittenden kwa men om het leven. Toen het vliegtuig in dichte mist het vliegveld naderde, seinde het, dat het vermoedelijk een noodlanding zou moeten maken. Bij dc landing miste het de startbaan. Een arbeider op het vliegveld, dié het ongeluk zag gebeuren, drong het brandende wrak binnen en slaagde ei in een passagier naar buiten te sleuren. Hij zeide, dat de inzittenden gilden en trachtten hun veiligheids- gordels los te maken. Onder de 19 passagiers bevonden zich 14 Engelsen, een Rus. twee Ita lianen, een Pool en een Cubaan. De bemanning bestaande uit drie perso nen, k\Vam in de vlammen om. HET GRIEKSE REGERINGS OFFENSIEF. Sophoelis, de Griekse minister-pre sident, heeft op een persconferentie verklaard, dat de guerillatroepen zijn verdreven uit een belangrijke sector langs de Albanese grens, die zy tot Maandag hebben beheerst. Het plotselinge regeringsoffensief heeft een aanval van de guerilla's, die reeds lang in voorbereiding was, voorkomen en onmogelijk gemaakt, aldus zeide de premier. ARABIEREN BESCHULDIGEN JODEN. De Arabische Hoge Commissie heeft het Joods bureau er van be schuldigd, dat het van plan is de clfristelijke en Arabische Heilige Plaatsen in Jeruzalem cp te blazen in de hoop, dat de wereld de Arabieren hiervan de schuld zal geven. De achtergrond van deze plannen, zo deelde het comité mede, ligt in de beschuldigingen van een woord voerder van het Joods bureau, dat de Arabieren 30 ton explosieven in het stadsdeel rondom de moskee van Omar hadden binnengesmokkeld. DE AARDBEVING BIJ CERAM. Over de aardbeving bij Ceram wer den geen bijzonderheden meer ver nomen. Dr. H. P. Berlage, het hoofd van de meteorologische dienst te Batavia, gaf aan Aneta te kennen, dat het zeer wel mogelijk fs, dat er nergens schade werd aangericht, daar de schok misschien wel 200 km. onder de aardkorst lag. De voorzitter van de R.K. Bouw vakarbeidersbond „St. Joseph" en hoofdbestuurder van de Landelijke Bond van R.K. Bouwvakarbeiders, de heer W. J. Heselaars, heeft in een onderhoud met een A.N.P.-redacteur zijn visie gegeven over de achter gronden van "de reeks bouwconflic- ten, die volgens hem de gehele bouw- jndustrie in de hoofdstad dreigen lam te leggen. Daarmede zouden on geveer 10.000 arbeiders aan de zo noodzakelijke wederopbouw worden onttrokken en, zo zeide de heer He selaars onder de invloed van com munistische mantelorganisaties gera ken. Het gevaar van deze situatie, zo vervolgde hij, wordt nog niet in voldoende mate door de hogere re gionen van de unie-organisaties in gezien, daar zij de kracht van deze mantelorganisaties niet onderkennen. De arbeiders laten zich op dit ogen blik meeslepen door de eenheidsvak centrale, zeide de heer Heselaars, die hen een directe, tastbare vermeerde ring van het loon belooft, die door de overheidsinstanties in het kader van de loon- en prijspolitiek der rege ring nooit kan worden gerealiseerd. Men vergeet daarbij echter, dat in het afgelopen jaar sociale verbete ringen voor de bouwvakarbeiders in ons land tot stand zijn gekomen, die 16 cent per uur aan het loon hebben toegevoegd. De heer Heselaars noem de als voorbeelden de uitbetaling van 90 pet. van het loofi bij vorstverlet, van 100 pet. met onbepaalde duur bij regen verzuim, van 48 uur weekloon bij lichtverlet (vroeg invallen der duisternis), de klasificatie in 5 groe pen i.p.v. 6 en de 4 cent toeslag voor pensioen. Over het ontstaan van het conflict aan het otij eet bij het Amstelstation en op Schiphol vertelde de heer He selaars nog enige bijzonderheden: de vergunningen voor de uitbetaling van 25 pet. toeslag in tarief waren daar op 1 Februari afgelopen, ter wijl een nieuwe tariefregeling in be spreking was, welke op 1 Maart van kracht zou worden. Het college van rijksbemiddelaars had voor de over gangstijd een soepele toepassing van de regeling toegestaan, hoewel over tredingen als de uitbetaling van de 25 pet. prestatietoeslag zonder het leveren van de daadwerkelijke pres tatie niet kon worden getolereerd. De patroons zijn echter gezwicht voor de rigoureuze straffen, die de economische officier van justitie in uitzicht stelde bij het constateren van overtredingen na 15 Februari, die met terugwerkende kracht zou den worden bestraft. De heer Heselaars sprak als zijn mening uit, dat de bouwvak arbeiders, die bij hun salariëring gelijk gesteld zijn met de land arbeiders, inderdaad gerechtvaar digde looneisen kunnen doen gel den. Hij is voorstander van een tariefregeling zonder plafond bo ven een iets verhoogd basisloon. Het tarief moet dan gebruikt worden als een middel tot ho gere productie .en hogere wel vaart voor alle betrokkenen. Grondslag van de loonregeling moet echter steeds een voldoen de basisloon zijn. Op de uniebonden rust in deze strijd, aldus de heer Heselaars, een zware verantwoording. Men zal de arbeiders steunen in hun streven naar positieverbetering, met dien verstande echter, dat de arbeiders beschermd dienen te worden tegen de communistische invloeden. De E.V.C. neemt in Amsterdam een naar verhouding gunstige positie in, om dat daar hun getalsterkte de door slag kan geven. Buiten Amsterdam, zo besloot hij, staan bijna 100.000 bouwvakarbeiders georganiseerd in de uniebonden en wij hopen de sta kingsgolf tot de grenzen van de hoofdstad te kunnen intomen. Het conflict kan echter van zeer lange duur zijn, vooral nu de verkiezingen voor de deur staan. Stakingen te Amsterdam breiden zich uit Behalve de 42 arbeiders, die het werk neerlegden bij de bouw van 126 woningen aan de Jan van Ga lenstraat te Amsterdam, zjjn even eens ongeveer 40 arbeiders in sta king gegaan, die werkzaam waren bij de bouw van 132 arbeiderswo ningen van de woningbouwvereni ging „Rochreel" aan de Kamperfoe- lieweg aan de overzijde van het IJ. Gisteren zijn wederom 2 objecten toegevoegd aan de lijst van de stil gelegde bouwwerken in de hoofd stad. 18 man, die voor de -firma Meyerink aan de fundering van 200 „Eigen Haard"-woningen aan de Hoofdweg werkten, hebben na een beraadslaging van 2 uren besloten het werk na de vorstperiode niet te hervatten, indien de eis 25 pet. vaste toeslag boven het basisloon niet wordt ingewilligd. Tenslotte werden ook de werkzaamheden aan de con fectiefabriek in de Nieuwe Kerk straat stilgelegd, waar ongeveer 40 man voor de aannemer W. J. Gal- jaart werkten. EERSTE KAMER Minister Drees heeft bij de behan deling van de begroting voor Sociale Zaken van vele zijden vrijwel on voorwaardelijke sympathie-betuigin gen gekregen De Senaat heeft met 1612 stem men dr. Brongersma's motie ten gun ste van een reis van een parlemen taire commissie naar West-Duits- land verworpen; alleen P. v. d. A. en communisten waren er voor. TWEEDE KAMER De soldaten in Indië kunnen bij volmacht steramen. Aldus heeft de Tweede Kamer gisteren besloten door aanneming van een desbetref fend wetsontwerp. Daar zal ook een kiezer voor vijf opdrachtgevers een machtiging kunnen uitvoeren. Een poging van Anti-rev. zijde om het aantal volmachten ongelimiteerd te maken stuitte af op een meerder heid de regeringsmeerderheid in de Kamer. Op het eind van de middag deed de Kamer nog het wetsontwerp af, ter opheffing van de bijzondere ge rechtshoven, dc Bijzondere Raad van Cassatie en de Tribunalen. Deze laatste verdwijnen met 1 Juni. De niet belangrijke zaken die er dan nog te berechten zouden zijn, gaan in dat geval over naar de kanton rechter, de rest naar de rechtban ken, terwijl de andere hier genoem de colleges op een nader door de minister vast te stellen datum zul len verdwenen. Deze gaf nog te kennen, er vast op te rekenen, dat alle Bijzondere Hoven met 1 Januari 1949 tot het verleden zullen behoren, terwijl die te Arnhem, Leeuwarden en Den Bosch wel medio 1948 geli quideerd zullen zijn. Seri (LoAAe.ttje... Het eenvoudigste leven kan het meest grootsche zijn, als het wordt gedragen door plichtsbesef en toe wijding.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1