Waaróm het spaak liep met
de woningbouw
Op' ieder Leids hoofd rust een
schuld van f264.-
Doden-sfeegje
DONDERDAG 19 FEBRUARI 1948
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 2
GEMEENTERAAD VAN LEIPEN
B. en W. verdedigen
hun beleid
MIDDAG-VERGADERING.
Wethouder van Schaik bloost
Weth. Van Schaik bevestigde, dat
het college van B. en W. met' hand en
tand de gemeentelijke autonomie
verdedigt. Spr. ging in op een uit de
raad gemaakte aanmerking op het on
derwijsbeleid. Er is daarbij verschil
van mening mogelijk over de gevolg
de methode, doch spr. verzekert, dat
het geen wijken was van B. en W. en
geen prijsgeven van de autonomie.
Uitvoerig besprak de wethouder de
opvoeding der jeugd tot het staatss
burgerschap en tot democratisch den
ken en handelen. Men moet bewust
in deze richting streven bij het onder
wijs en bij de jeugdzorg. In dit ver-
band ^ag spr. veel goeds in het
„jeugd-parlement". Met klem wees
spr .af, dat dit éen spel zou zijn. „Ad
ders zou men zoals u en wij hier zit
ten, in zekere zin, ook een spel
kunnen noemen". Spr. bloost zo nu
en dan als hij de sportvelden hier ter
stede ziet, vergeleken met 'die van an
dere plaatsen. Er zijn plannen tot
verbetering.maar het zijn kostbare
plannen. De voor sport geschikte ter
reinen ziin geen eigendom der ge
meente. De erfenis van het beleid
van vóór de oorlog is in dit opzicht
fataal. Beter was spr. gestemd over
het schoolverzuim, dat in Leiddh het
gruwelijkst geweest was van het ge
hele larfd! Nu behoren wij tot de
plaatsen, waar een zeer gering ver
zuim is. Het verkeers-onderwijs is
nog niet tot de echte fleur gekomen;
er namen verleden Jaar 24 scholen
aan deel, 11 openbare en 13 bizonde-
re, hetgeen veel te weinig is. Zeer ge
matigd optimist is spr. ten aanzien
van de -baldadigheid. Spr. herinnerde
eraan, dat kattekwead wej altijd zal
blijven bestaan, zo lang er ieugd be
staat. Ook de raadsleden hebben allen
kattekwaad gedaan! Erger is de ver
nielende baldadigheid, welke naar
spr. met vreugde constateert aan het
afnemen is. Degene, die meent, dat
spr. het 'vakonderwijs in de Steek
laat, vergist zich grandioos. De ach
teruitgang in de aanmelding van leer
lingen voor het ambachtsonderwijs
staat momenteel stop; er is echter nog
geen vooruitgang. Het aar.tal plaat
sen is 400, het aantal meldingen is
maar een klein beetje hoger, terwijl
er nog een schifting moet plaats heb
ben. Verschillende vakgroeoeh, die
avondonderwijs hebben, hebben een
actie op touw gezet voor dag-onder
wijs. Ook het vak-onderwij: voor «de'
ceramische industrie word^ aange:
moedigd. Zo enigszins mogelijk zal
een middelbare1 handelsschool worden
gesticht, maar er is nog geen locali-
teit (gedacht wordt aan het gebouw
van de overbruggings-H B.S In een
e lyceum zou ook de middelb handels
school kunnen worden opgenomen,
Pal te staan met moed.
Ér is echter gebrek aan ruimte en le
raren. Het laatste geldt in versterkte
mate voor een middelb. techn. school.
BEURSOVERZICHT.
Op de effectenmarkt werd" gisteren
de toon aangegeven door Kon. Olie,
die een onverwacht vaste houding
aan -de dag legde. In de eerste taps
werden de oude aandelen van het
hoofdfonds gedaan op 346 tot 354 en
in volgende tapes liep de koers zelfs
op tot 361 tegen Dinsdag slot 348.
De nieuwe aandelen stegen tot niet
minder dan 347. Concrete aanwijzin
gen, die een verklaring voor dit kosrs
avance konden geven, waren niet
aanwezig. Wel waren diverse geruch
ten in omloop, mét name het stopzet
ten van verkopen voor rechtsherstel
en de vrees voor een mogelijke ge
dwongen liquidatie van Amerikaan
se fondsen-, waardoor vraag naar aan
delen iri de hand werd gewerkt. Dien
tengevolge sleepte Komnklijke ook
de andere fondsen mee, waardoor de
gehele markt ten slotte een zeer vast
aanzien kreeg. De omvang van do stij
ging was echter zeer uiteenlopend.
Op de Beleggingsmarkt waren dé Ne
derlandse staatsfondsen eerdsr een
kleinigheid beter. O.a. de conversie-
lening 1947 op, 9814 en de dollarlening
op 103 K- Prolongatie 2*1/4 pet.
Over een avond-lyceum zal spr. zijn
gedachten laten gaan. Wat de melk-
voorziening op school betreft, een
groot aantal bizondére scholen doen
aan het melkdrink'en niet mee; dit is
over 't algemeen bij deze scholen eep
beginsel-kwestie. Spr. deelt mede, dat
een advies-raad is ingesteld uit 6
ouders, om pal te staan voor het open
baar onderwijs, en een paedagogi-
sche-bjbliotheek-commissie, welke tot
taak heeft aan het onderwijzend per
soneel nieuwe bezielende gedachten
en verfrissende ideeën in te'geven.
Over het Universiteits-fonds' deelt
spr. mede, dat tot nu toe 4 500 is in
gebracht. Drie jongelui, „uitnemende
knapen", worden uit het fonds ge
steund (1 wiskundig, 1 medisch en 1
biologisch student)
Weth. Menken zet zijn beleid
uiteen.
Weth. Menken zette de moeilijkhe
den uiteen om tot een coördinatie van
de sociaal-hygiënische organisaties te
komen. Samenwerking wordt gezocht
op de grondslag en in 't raam van de
bekende kruis-verenigingen. Spr.
hoopt, dat het besef voor een derge
lijke coördinatie groeiende is bij de
wijk-verenigingen. Nog dit jaar ver
wacht spr. enig resultaat. Ook de zui
gelingenzorg consultat'ebareaux
vallen bij het Leidse publiek niet erg
in de smaak zou het best ter hand
kunnen worden genomen door de
wiikverenigingen.
Er zijn reeds verschillende instel-
^gen "van sociaal-hygiënische aafd.
tussen welke een samersprekin"
wordt nagestreefd. In G.GD zullen
dit jaar de grondslagen worden be
legd voor een nieuwe uitbouw. Het
kan echter zeer kostbaar zijn. Sor.
beschouwt de schooltandverzorgin"
van uitnemend be'aucr, De geneesk.
dienst van de G.G.D. zal moeten
wvorden uitgebreid.
Wat medezeggenschap betreft, sor
ziet geen heil daarin, zonder zicht,
hoe de juist vorm moet zijn. waarin
de medezeggenschap tot uiting zal
komen. Volgens eigen overtuiging en
naar plaatselijk inzicht zal het plan
van het Centraal Orgaan door spr.
worden beoordeeld. De werktijden or
Endegeest moesten verzwaard wor
den, wegens d*e zeer slechte persn-
ree1<rbezettin?: Daarom verheugen B
en W. zich over de toestemming van
het personeel, omdat veroleger. toch
ook een roeoing is. Sor. gispt de door
de heer Schüller gebezigde .uitdruk
king „Augias-stal"; men moet trach
ten in/ de personéelsverhoudingen
„heer" té zijn.
Zorg voor ouden van dagen en ge
•ünszorg hebben sor.'s aandacht. De
Zaanse plannen zijn nog niet geheel
bevredigend.
Spr. heeft geen behoefte aan een
voorstel-Frohwein om een contact-
commiss'e voor de middenstand in te
stellen. De verordening van 1939 kan
een basis zijn voor de overweging,
.wat B. en W. op dit punt zullen doen.
Tenslotte drong, spr. aan op eensge
zindheid ondanks meningsverschi1-
len, oo een wederkerige goede wil
want alleen de mensen van goede wil
zullen Gods zegen ontvangen.
Het hart van de wethouder
klopt nog altijd.
Weth. van der Kwaak zeide, dat de
verleiding wel zeer groot wad om, in
navolging van andere gemeenten, bo
ven deze begroting „sluitend" te zet
ten. Spr. heeft daarvan afgezien om
geen overdreven verwachtingen te
wekken van d° Noodvoorziening Ge
meenten. In 1948 zal hét Rijk 1V> mil-
lioen belasting uit Leiden trekken
waarvan 3.600.000 aan de gemeente
wordt teruggegeven. De gemeentelij
ke autonomie zal slechts dan terugke
ren als de gemeente een eigen belas
tinggebied herkrijgt en dan liefst zo,
dat een zo groot mogeliik deel der be-
volking daarin wordt betrokken
Daardoor wordt het burgerlijk ver
antwoordelijkheidsbesef bevorderd.
Wat de „bizondere uitkeringen" be
treft, klopt des wethouders harte no<
steeds van verwachting. Spr. kon de
mededeling doen, dat de gemeentere,
kening 1944 sluit. Eerst als de reke
ningen 1945 en 1946 zijn afgesloten
kan enig beeld worden gegeven van
de financiën. De leningschuld bedroeg
op 1 Januari 1939: vaste lenin
gen 19.544.886, kasgeld-lenjngen
1.800.000, d.w.z. per hoofd der bevol
king ƒ272.de schuld bedroeg op
1 Januari 1945 vaste leningen
22.504.373, kasgeldleningen i 750.000,
per hoofd der bevolking 264.
De middelen moeten zo worden be
steed, dat een zo hoog mogeiyk nuttig^
effect wordt verkregen. Dat spr. een*1
accountants-dienst heeft ingesteld, is
een bewiis van zijn streven naar zui
nigheid. Z.i. is er in Leiden altijd een
zeer zuinig beheer geweest, waarop
moeilijk kan worden ingekrompen.
Verwacht mag worden, dat hét'
slachthuis - (koelhuis) en de lichtfa
brieken hoger winsten zullen afleve
ren.
Spr. bracht dank aan de heren
Bool, Wassenaar en Bergsma voor hun
medewerking bij de samenstelling
van de begroting. Tenslotte zei spr.,
dat al kan hij niét overtuigen', hij toch
de plicht heeft, om té getuigen, een
plicht, die hem met de blik Opwaarts
niet moeilijk valt. Wanneer de heer
Knuttel zegt, dat na 2000 jaar Chris
tendom niets is bereikt, wijst spr. er
op, dat millioenen zich rond de kruis
banier scharen en baanbrekend werk
tot stand hebben gebracht. Dat kan
volgens spr. van geen enkel „isme"
gezegd worden.
Wethouder Jongeleen suuwt
vlammen tegen „De Vlam
menwerper".
Weth. Jongeleen behandelde ^alle
sprekers afzonderlijk. De onteige-
riings-plannen zijn niet te groot opge
zet; we hébben de grond meer dan
nodi<r voor »de verwezenlijking van
een 10-jaren-plan van 7000 woningen,
waarmede de achterstand in het bou
wen sinds 1939 zal zün ingehaald.In
ZuidWest zullen we allereerst moeten
.ogen dit gebied te ontsluiten. Spr.
kan mededelen, dat, als.het plan-
Marshall •''"^rgpat. Leiden-met Rot
terdam en Eindhoven het eerst voor
óf- uitvoering der spoorwegplannen in
aanmerking komt.
critiek op het bouwplan 1917
beantwoordde spr. met een overzicht
vah de gevoerde onderhandelingen
eind 1946 en in 1947. Verschillende
olannen en een. extra-toe wij ving door
kruisten elkaar, doch in Mei 1347
was, dank zij veler grote activiteit,
een bestek cereed en had de aanbe-,
cteding*plaats, doch in Juni maakte
Wederopbouw weer bezwaar tegen
de kosten. Er moest 3 ton bezuinigd
worden op 108 woningen! Daarvoor
werd nietfc -gèvoeld. Het bleek later
een vergissing van de Wederopbouw
geweest te zijn. Inmiddels was het"
September geworden. Na nieuwe on
derhandelingen had spr. eindelijk de
toestemming in de zak, doch toen
"•wam er een telefoontje uit den Haag,
dat de aannemer werd afgewezen.
Nieuwe besprekingen, doch toen een
resultaat werd bereikt, werd van ho
gerhand de materia!enleyering stop
gezet tot 1 Januari. Thans is men aan
't heien. B. en V/. en de woningboitw-
verenigingen waren door al deze be
slissingen in onzekerheid geraakt wat
aangaat de toestemm'ing tot heien, zo
dat de voorbereiding van het plan
voor 240 woniveu werd gestaakt
JHet wordt thans uit^ewer^t. De cij
fers. door de heer Wilmer genoemd,
hebben gestaan in het orgaan van de
Kath. Jongeren „De Vlammenwer
per", waarin een artikel werd opge
nomen van de hand van' de heer J.
Leicher, ambtenaar op het bureau
van de provinciale directeur van de
Volkshuisvesting. Als de zaak zo
stond, als in dit blad aangegeven, dan
zou de wethouder inderdaad „aan de
schandoaal" moeten. Ooleugenach
tige wijze is een pamflet samenge
steld voor de Kath. Jongeren. Enige
mededelingen daarin zijn een oertf-
nente leugen. Spr. betoogt dat de cij
fers in de „Vlammenwerper" onjuist
of tendentjeus waren. Sor leest een
verslag voor, waaruit blijkt, dat Lei
den gedupeerd is door een fout op het
departement.* De heer Leicher was
hiervan volledig od de hoogte. Het
spijt spr., dat de Kath. Jongeren geen
bejere voorlichting krijgen, als' zij in
het maatschaopelijk leven moeten
worden ingeleid.
De samenwoning en de grote
gezinnen.
Het huisvestingsbureau zal,
enigszins mogelijk is, beslag leggen
cp grote huizen en grote, gebouwen
Tegenover de eisen van woningnood
staan de eisen van de industrie, wel
ke ook'zeer dringend zijn, en de huis
vesting van studenten. Het verkrijgen
van- spoedige bouwvergunning door
het Diaconessenhuie zal spr. bevorde
ren. Niet alleen de woningbouw-vey-
enigingen, maar ook particuliere bou
wers zullen een groot aandeel moeten
hebben. Er is nu een bouwplan van
63 woningen door particuliere bou
wers op stapel gezet. Spr.#is geen
voorstander van kleine woningen voor
jonge gezinnen. Als er toewijzingen
zijn, kan men beter flinke huizen
bouwen. In het nieuwe plan-Noord
van 240 huizen is 20% berekend op
gezinnen zonder kinderen, 10% voor
gezinnen met 12 kinderen, 60% voor
gezinnen met 34 kinderen en 10%
voor grotere gezinnen. Kantoren, te lak
ten ontruimen brengt grote kosten
mede voor bedrijfsschade-vergoeding
en nieuwe inrichtings-kosten, afge
zien van het ongemak. Over de ver
plaatsing van Zaalberg kan spr. me
dedelen, dat de dekenfabriek in Lei
den blijft; een uitbreiding vergde zo
veel kosten, ook wat het personeel
betreft, dat deze uitbreiding in Vlij
men ie gezocht. De burgemeester en
spr. hebben uitvoerige besprekingen
met de directie gehad. Er waren zo
veel financiële bezwaren, dat B.
en W. het hoofd'hebben moeten bui-'
gen. De bouwvoorstellen van de heer
Lombert inzake de saneringsplannen
wil spr. niet overnemen. Spr.- wil de
toegewezen huizen niet over al
lerlei. terreinen versnipperen. Voorts
beantwoordde spr. de andere 101
opmerkingen, die bij de alg. be
schouwingen waren gemaakt. Een
centraal autopark zal in prae-advies
worden genomen. Van montage-bouw
is spr. geen bewonderaar. Het ónder-,
houd van perceel Herenstraat 40 valt
terug op de eigenaar; het is er een
treurige toestand. Dat grote huizen te
veel worden -ontzien voor, samenwo
ning, ontkent spr. ten stelligste. Ten
slotte zei s$r., met een citaat van mr.
Aalberse Jr., dat de critiek gemakke
lijk is, maar vde bouwkunst in deze
tijd moeilyky
AVONDZITTING.
De bnrgemeester hunkert naar
een nieuwe Schouwburg.
De voorzitter heropende de zit
ting en gaf zichzelf het woord. Het
-schouwburg-vers van Vondel aan
halend: „De wereld is een schouw
toneel, .elk speelt zijn rol en krijgt
zijn deel", begon spr. met de beant
woording dei- sprekers. Eerit
schouwburg. Hoewel cfe voorz. zich
met vreugde herinnerde de t'H, d?t h;'
als student op de eerste rij zat, is
ook hij van menin°. dat Leiden zich
een beetje moet schamen over een
dergelijke schouwburg. Het gemeen
tebestuur .heeft een taak te vervul
len, en zal aan de voorbereiding van
een toekomstige nieuwe schouw
burg en de plaats daarvan ernstig
aandacht geven.
De collectieve of individuele ver
antwoordelijkheid der wethouders
besprekend, zei de voorz., dat de in
dividuele veratnwoordelijkheid voort
vloeit uit art. 216 van de Gemeente
wet. Deze indiv. veranfwoordelijk
heid komt in hoofdzaak negatief tot
uiting, door een weigering vén een
wethouder aan een bepaald voorstel
mede te werken. Er is dus geen ver
schil van meping tussen B. en W. en
hetgeen uit ae Raad is opgemerkt.
En deelt veler afschuw
De voorz. deelt de afschuw over
de niét weinige inbreuken, welke in
de huidige tijd op de gem. autono
mie worden gemaakt. Het is echter
niet gewenst, dat telken^ iedere ge
meente. afzonderlijk daartegen pro
testeert; de verdediging kan wor
den overgelaten aan de Ver. v. Ned.
Gemeenten. Daarnaast kan het \\el
eens nodig zijn, dat een gemeente
zelf eens haar stem verheft. Men be*
denke'echter wel, dat die inbreukeA
geen machtswellust zijn van hogere
instanties; het is volkomert begrij
pelijk, dat door de moeilijkheden van
de huidige tijd de^band tussen'Rijk
en gemeenten scherper werd aange
haald. Spr. becritiseert echter, dat
men soms beslissingen krijg- r;et van
Ged. Staten, maar van een willekeu
rig ambtenaar, die van besturen wei
nig en van de gemeente niets af
weet. Als een slecht voorbeeld
noemt spr. het aanvankelijk ruwe in
grijpen van hst Rijk bij het opleggen
der vermakelijkheidsbelasting. Wat
de noodlijdendheid betreft, heeft de
gemeente Leiden in de na-oorlogse
periode niet ernstig over de tospas
sing van de wet te klagen gehad. Als
gevolg wordt gegeven aan berichten
en mededelingen van hogere instan
ties, trachtten B. en W. te voren oo
alle mogeliike wijzen toch hun zin te
krijgen. Daarbij moet men pnder
scheid maken tusssn de aanhangige
zaken. Er zullen zakén voorkomen,
waarbij het gemeentebestuur zich
niet ken neerleggen en B: en W. de
Raad zullen bewegen een besluit te
nemeh óm. onze eigen mening tot
het eindpunt te handhaven.
De vermanende' voorzitters
vinger.
Over de politie zei spr., dat er
sinds 1940 in de gstalsterkre van het
i corps gesn noemenswaardige wijzi
ging is gekomen. Spr. hoopt de deta
cheripgen bij de P.R.A., Prijsbeheer
sing enz. zo veel mogelijk los te krij
gen, waardoor de verkeersregeling en
de sürveillance versterkt kan worden.
Een korps- van 165 man -acht spr.
voldoende. De verkeers-politie staat
op hoog peil.
Een van de raadsleden blijkt ge-
Nog minstens 4 a 5
dagen vorst
Was gedurende vrijwel de gehele
v inter tpt dusverre de luchtdruk
hoog geweest over Zuid-Europa en
het aangrenzende zeegebied tot in
de buurt van de Azoren, afgelopen
weekend ontwikkelde zich tussen
IJsland en Scandinavië een gebied
met hoge barometerstanden, dat in
de volgende dagen, in betekenis
toenemend, naar Midden-Zweden en-
Noorwegen trok, terwijl tegelijker
tijd de barometerstanden over ZUid-
Europa en nabij de'Azoren geleide
lijk lager werden. Hierdoor kwam
aan de overheersende Zuidwestelijke
luchtstroming over geheel West-
Europa een einder
Was in de maand Januari de ge
middelde temperatuur bijna drie
graden boven normaal en gedurende
de eerste helft van Februari nog on-
geveer vijf graden, reeds het etmaal
van 17 Februari leverde een tempe
ratuur van vfer graden beneden
normaal op bij èen daggemiddelde
van 1,1. Het Scandinavische maxi
mum nam nog steeds in omvang,
toe, waarbij het zich naar IJsland
en Groenland uitbreidde en tijdelijk
ook een aanzienlijke versterking
over Noord-Rusland heeft onder
gaan.
Hierdoor ontstonden over uitge
strekte 'gebieden van West- en Mid
den-Europa tamelijk krachtige Oos
telijke tot Noordoostelijke winden,
die steeds koudere lucht uit Rusland
naar West-Europa transporteerde.
•Afgelopen nacht daalde de tempera-
o WEERSVERWACHTING
o AANHOUDENDE VORST.
c Wisselend bewolkt met op som-
c mige plaatsen af en toe enige
lichte sneeuwval. Nu erf* dan vrij
g krachtige Noord-oostelijke wind. 2
g overigens lichte tot matige vorst
c Langs de Waddenkust overdag 2
c temperaturen om het vriespunt, o
üOOOOOOOOOOoUOUOOUOOGOOOOOOUOOUOOO
tuur in Zuid-Frankrijk reeds tot het
vriespvmt. In Noord-Frankrijk, Bel
gië en het Zuiden van ons land tot
vijf graden onder hul, in Tsjecho-
Slowakije en Zuid-polen ongeveer
tot 10 'graden, terwijl in Rusland
bijna overal 15 of meer graden vorst
voorkwam.
Ook in Noord-Italië en op de Bal
kan komt des nachts flinke vorst
voor. Slechts in een smalle strook
rond het grotendeels nog openlig
gende deel der Oostzee komt wet
minder vorst voor, daar de koude
lucht bij het stronven over het be
trekkelijk warme water flink ver
warmd wordt.
In het Noorden van ons land komt
daardoor wat minder vorst voor dan
in het 'Zyiden. De luchtdrukverde
ling vertoont een zo grote stabiliteit,
dat verwacht kan worden, dat 'de
vorst voorlopig nog wel tenminste
vier vijf dagen zal kunnen aan
houden. Aanvankelijk,worden de
temperaturen daarbij nog lager' en
waarschijnlijk zullen er enkele z.g.
ijsdagen voorkomen, waarbij de
temperatuur ook midden overdag
niet meer boven het vriespunt komt.
adre-seerd te hebben aan de Minister
van Binnenl. Zaken inzake de brand
weer. Spr.ontkent niet het reent
daartoe, maar aangezien het Rijks-
ingrijpen in de brandweer-regelin
gén in dit geval wettig is, was de han
delwijze van dit raadslid onjuist.
Over Endegeest sprekend ver
maande de' voorz. de heer Schüller
-zich voorzichtiger uit te laten, om
dat het gemeentebelang niet ge
diend is met een uitlating als Augias
stal. Dev moeilijkheid, hoe Ende
geest te administreren, heeft de volle
aandacht.
Replieken
Bij de replieken trok de heer Vos
(V.V.D.), na de toelichting van de
wethouder, de motie op de contact
commissie voor de middenstand in.
De heer/ Van Weizen (Comm.)
hield opnieuw een propaganda-
speech, nu over het Marshall-plan.
De heer Wilmer (K.V.P.) legde over
de bemoeiingen van de weth. van
onderwijs een principiële verklaring
af. Het college heeft alleen tot taak
'bepaalde Rijkswetten uit te voeren,
Raadsbesluiten voor te bereiden of
uit te voeren en, waar nodig, de bur
gers te steunen in het verkrijgen van
hun rechten krachtens weten, Raads
besluiten of verordeningen.
Het gaat weer de vroegere
kant uit.
Voorts besprak de heer Wilmer
o.a. het openbaar ónderwijs het
essentiële daarvan is,, dat het niet
door de ouders geleid wordt, maax
door de overheid en de woning
bouw. Spr. had 't onaangenaam ge
troffen, dat de. wethouder verband
had gelegd tussen spr.'s opmerkin
gen en de „Vlammenwerper". Spr.
heeft zich van .het verwijt in dat
blad juist voorlopig geheel en al los
gemaakt en de wethouder vragen
gesteld .over enige cijfers. Er moeten
stappen worden gedaan, dat in 1948
zich niet herhaalt, wat in 1947 heeft
plaats gehad. Met de algem. beschou-'
wingen gaat het dezelfde kant uit als
voor dé oorlog; de algem. beschou
wingen zijn weer gebruikt om pro
paganda te maken. Spr. zegt, dat de
communisten de ontwikkeling der
massa te laag aanslaan, wanneer zij
menen, dat de massa na de Nazi-
tijd nog enige waarde hecht'
aan beweringen en ontkenningen,
welke de plaats moeten innemen van
een nuchter, geargumenteerd en con
troleerbaar betoog.
Angst in Rusland,
De heer Woudstra (Prot.) had
geen sympathie voor de/vorm van
het jeugd-parlement. Spr. bestreed
de Marxistische stelling t.a.v. de ont
wikkeling van het kapitalisme. Tol
de heer Knuttel zegt spr., dat het
kan zijn, dat er in Rusland kringen
zijn, die een verrukkelijk leven lei
den, maar er heerst ook angst. De
angst voor de geheime staatspolitie,
de angst, welke wij ook in de bezet
tingstijd gekend hebben, zodat men
zich niet durft uitspreken en schrikt
als iemand 's avonds voor de deur
komt. Dat wensen we in Nederland
niet meer terug.
Het zou onbehoorlijk geweest
zijn, als
De heer D. J. van Dijk (P. v. d.
A.) prees de socialistische ordening
aan. Tot de communisten, die de suc
cessen van Rusland hadden verheer
lijkt, zegt spr.: kan men zich voor
stellen, dat er in dat land een spre
ker in de „gemêenteraad" is, die gaat
spreken over de grote, successen van
de Westerse mogendheden?! Dcor het
communisme is een groot deel van de
arbeidende bevolking in Frankrijk
volkomen gedemoraliseerd. De heer
Knuttel heeft gisteren een nummer
weggegeven conform de opdraent
van het congres van de C.P.N. De
manier, waarop spr. persoonlijk is
aangevallen door de heer Knuttel zou
sor. als het geen communist was,
die zo gesproken had onbehoor
lijk vinden. Uitvoerig gaat spr. ver
der in op hetgeen door de heer Knut
tel is gezegd. De vergadering wordt
verdaagd tot hedenmiddag.
Morgen
35 Jaar geen
Pasen gehouden
De les uit de profeet Ezekiël wordt
vandaag voortgezet, nu mser in 't
bijzonder afgestemd op de. openbare
zondaars, die hun Paas-biecht zullen
gaan houden: „Als een zondaar zich
bekeert van zijn slecht verleden, en
gaat leven naar wet en recht, dan
redt zo iemand zijn leven." (Ez. 18,
27-28). Maar indien een rechtvaar
dige het goede pad verlaat en als een
zondaar gaat leven, zal hij sterven.
Aldus spreekt de Heer.
In het evangelie wordt de gelijke
nis getrokken tussen iefnand, die ja
renlang zijn Paas-plicht niet vervuld
heeft en een man, die 38 jaar 38
jaar! ziek was. In Jeruzalem was
er ten noorden van de tempel een
vijver, Bethesda, geheten. Een gro
te menigte'zieken lag.daar steeds om
heen, tegen de zon en de regen be
schut door gaanderijen. Zij lagen er
te wachten op een beroering van het
water. Wie bij een beroering van het
water aldus geeft de apostel Jo-
hannes het verhaal weer het eerst
er in afdaalde, werd genezen. Chris
tus, die .geheel onopgemerkt tussen
die border van menselijke ellende
wandelde, maakt een praatje met de
verlamde en als liij hoort, hoe lang
de man reeds ziek is, vraagt Hij
hem: „Wilt ge gezond worden?" De
zieke, die ook achteraf geen flauw
idee had, dat God-zelf voor hem
stond, beklaagt zich, dat hij altijd te
laat in het water komt, omdat hy
zich er met zijn verlamde ledema
ten heen moet slepen. „Sta- op"
zegt de God-mens „neem uw bed
op en ga lopen". En plotseling is de
man gezond. Hij rolde zijn mat of
deken op en ging heen. Wy weten,
waay hij naar toe ging naar de
tempel. Het was een zeer bijzonder
geval, want de lijder had zich door
een of andere zonde de ziekte op het
lijf gehaaid. Jezus ontmoet hem la
ter in de tempel en zegt hem: „Zi$,
ge' zijt nu gezond geworden: zondig
niet meer, opdat u niets ergers over-
koi
A/Lwziek in Het
door STEFAN BROCKHOFF
49)
„Gerda dat zou ik helemaal ver
geten. Bel alsjeblieft direct Wienert
op en vertel hem met een paar woor
den wat er hier gebeurd is. En
vraag hem direct hier te komen.
Laat hij met de auto gaan, dan kun
nen we meteen het orgel meenemen.
Gerda begreep er niets meer van.
Zij keek haar vriend met grote ogen
aan „Het orgeljte? Waarom heb je
dat dan nodig?'
Jupp lachte kort en grimmig.
„Dat hebben we vannacht npdig.
Zeer nodig zelfs".
HOOFDSTUK 40
De" gróte kerkklok liet elf bron
zen slagen over de stad weerklinken
Toen de derde slag galmde, begon de
klok van de Martinikerk, die vrien
delijk en bespheiden aan het markt
plein stond, ^aan de andere oever
waagde de kleine Clarekerk mee te
doen aan het koor, en toen de Clara-
kerk haar laatste slag had doen
weerklinken begon uit de verte de
Antoniuskerk, die onder allen de
jongste was en dus eerbiedig wacht
te^ tot de oudere broers en zusters
klaar waren. Toen .waren er een paar
seconden stilte, waarop als laatste de
eerwaardige Pieterskerk van haar
kant kjvam mededelen, dat het thans
elf uur was. Zij kwam wel wat laat,
maar de omwonenden waren daar
aan gewend. Hen stoorde dgt niet
meer.
De torenklokken zonden hun klan
ken over lege straten. Het weer had
zich niet verbeterd, wie niet beslist
de straat op moest bleef rustig en
gezellig thuis. De markt, anders op
dit uur nog vrij levendig, lag ge
heel verlaten. Alleen even werd
de rust verstoord door .een paar
voorbijgangers die uit de bioscoop
kwamen.
Uit het grote hoekhuis bij het Pe-
terspleiri komen vijf gestalten naar
buiten. Vier mannen en een meisje
in glimmende regenjassen. Ieder van
hen draagt onder de arm een opge
vouwen klapstoeltje en een van hen
bovendien nog een grote bruine kist,
qiet een riem ovpr zijn schoüder.
Voor de tuinpoort blijven zij staan
en kijiken voorzichtig naar alle
kanten. Een van hen doet een paar
oassen terug om het hele plein te
kunnen overzien. „Alles in orde",
fluisterde hij als hij weer bij het
grbepje teruggekeerd is.
„Vooruit dan maar'' commandeert
een ander. Hij is de oudste, klein en
een beetje aan de dikke kant. Zijn
hoed is diep in zijn ogen getrokken.
Voorzichtig daalt het vijftal de tre
den af. In het midden loopt het
meisie. Zij rilt even onder de dunne
regelmantel. „Ben je bang"? vraagt
de jongeman. „Nee, ik héb 'het
koud'", het klinkt niet geloofwaardig
Zij staan voor een huis aan de an
dere kant van het Dodensteegje. De
kleine dikkerd kijkt nog eens om,
dan haalt hij een sleutel te voor
schijn en opent snel de deur. Het
vijfal verdwijnt naar binnqn. De
deur wordt van binnen afgesloten.
Dan ligt he huis aan de Dodensteeg
No 13 weer stil en verlaten.
Binnen is het donker. „Licht!" be
veelt de kleine dikkerd. Een brede
straal van de zaklantaarn valt in het
lege huis. De vijf mensen lopen de
gang door die voert naar de kelder.
Zij staan voor een deurmet drie
brede rode zégels beplakt is. Met
een zakmes snijdt de jonge man ze
door. De kleine dikke heer gaat met
een der jonge mensen vooruit. De
kist wordt op een stoeltje gzeet...
Het jónge meisje klapt haar stoeltje
uit en gaat tegenefver de bruine kist
zitten. De jonge man strijkt haar
over het hoofd. „Niet bang zijn,
Gerdakind, er kan niet§ gebeuren en
ik# denk dat het wel niet lang zal
duren'". „Waneer je moet beginnen,
weet je?" Gerda knikt en dan gaat
Jupp de mannen na. Nu zit. het meis
je geheel alleen in de donkere gang.
De' drie mannen zitten nu op" de
gaanderij. Snel loopt de vierde jon
gen de'grote ruimte door. Zijn zak
lamp werp een schel licht vooruit
„Licht uit' wordt er gecommandeerd
Dan wordt het donker in het labora
torium van prof. van Hagen.
Ook van buiten valt' geen gerucht
in het donkere vertrek. Het Doden
steegje is als uitgestorven. Alleen,
tegen twaalf uur komt een man met
snelle sohreden de treden op en
verdwijnt in een der huizen. Dan is
alles weer stil. Op de gaanderij'
wachten vier mensen.
Een hunner kijkt op een armband
horloge. Over twpalf, nu kan het
gauw beginnen.
Plotseling, worden de vier mannen
zeer gespannen tfn opmerkzaam. .Zij
hebben een geluid vernomen. Het
kwam ergens uifde recherhoek van
daan. Langzamerhand wordt het
luider. Het klinkt of een grendel
wordt weggeschoven. En dan valt
een dunne lichtstraal plotseling in
de donkere ruimte. Daar in de hoek
beweegt iets. De mannen horen dui
delijk een knarsen ei> schuiven. Zij
bemerken, dat er iets zwaars ver
plaatst wordt. De lichtst^al wordt
steeds breder. Het schuivend geluid
houdt op. Schreden komen «uit de
hoek, de volle straal van een zak
lamp waaiert door het vertrek tot die
bii d-» deur komt. Een korte knak.
Dan baadt het laboratorium in het
volle, electrische licht. Daar beneden
staat een man in een witte werkjas.
Men. bemerkt aan zijn bewegingen,
dat hy hier de weg gced kent. Hij
loopt recht oo de schrijftafel toe rèn
gaat zitten. Uit een actetas die hij
bij, zich heeft, haalt hij witte papie
ren, die hij zorgvuldig voor zich. iftt
spreidt. Dan zoekt hij in zijn zak naar
een sleutel. Hij opent de grote lade
van het bureau^ buigt zich er over en
heeft even later een paoier vcor zich
liggen, dat dicht bezaaid is met cij
fers. Die begint hij zorgvuldig over
te nemen.
De vier manen op de gaanderij
houden de adem in. Zii kijken el
kaar aan, maar zeggen niets. De man
,aan de schrijftafel koestert niet de
minste argwaan Het is zo stil in de
kamer, dat yjen het krassen van de
pen kan horen. De man schrijft en
schrijft.
{Wordt vervolgd.)
