S)e ftzicWSotncmt „Renville"-overeenkomst op losse schroeven Eert Drie-landen-conferentie over Duitsland Internationale leger voor Palestina Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD Hoofdredacteur: TH. WILMER KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WAARIN OPGENOMEN „DE BURCHT" WOENSDAG 21 JANUARI 1948 38ste JAARGANG No. 11294 De Commissie bewees een slechte dienst Bur. Papengracht 32, Telef. Redactie 20015, Adm. en Advert. 20826, Abonn. 20935 - Abonnementsprijs f 0.30 p. w., f 1,30 p. mnd., f 3.90 p. kwart. Franco p. p. 4.65 - Advert.: 15 ct p. m.m. Telefoontjes 1*50 Commissie van Goede Diensten deed clandestiene toezeggingen j^E MILITAIRE EN POLITIEKE overeenkomst, die Zaterdag j.l. op het Amerikaanse schip „Renville" op de rede van Batavia tussen de Nederlandse en de Republikeinse delegaties werd gesloten, is naar de Haagse correspondent, van „Trouw" van gezaghebbende zijde verneemt, volkomen op losse schroeven komen te staan. Het is namelijk bekend ge worden, dat de inhoud van de zes po Iitieke clausules, die de Commissie van Goede Diensten aan de politieke overeenkomst heeft toegevoegd, volkomen illusoir is geworden door het feit, dat Commissie van Goede Diensten aan de Republikeinen, tijdens de besprekingen, die de drie leden van de commissie de vorige week te Kalioerang op Republikeins gebied heeft gehouden en waarbij de Nederlanders niet tegenwoordig wa ren, het recht heeft gegarandeerd van eigen financiën, eigen leger en eigen buitenlandse betrekkingen. Op de „Renville" werd Maandag j.l. de vertoning opgevoerd, dat de Republikeinen en Nederland de zes genoem de politieke punten ondertekenden, terwijl de Commissie van Goede Diensten wist, dat de Republiek de gegeven garanties tot uitgangspunt nam. De Nederlandse delegatie was hiervan, naar ons werd medegedeeld, volkomen onkundig. Hield Commissie ons voor de gek? In deze zes punten en in de reeds op Zaterdag j.l. ondertekende twaalf punten, werd duidelijk gestipuleerd, dat de Republiek een deelstaat zou zijn van de Verenigde Staten van Indonesië en dat het Koninkrijk der Nederlanden gedurende de over gangstijd naar binnen en naar bui ten de volledige verantwoordelijkheid zou dragen. De garanties, die in de notulen van Kalioerang voorkomen, nemen deze stipulaties echter volkomen terug. Dus is er van een wilsovereenstem ming geen sprake. De commissie van Goede Diensten heeft het ongelofe lijke stuk bestaan om de wereld en het Nederlandse volk een rad voor de ogen te draaien. Indertijd werd bij het afsluiten van het accoord van Linggadjati gespro ken van een „aangekleed" en een ..naakt" Linggadjati. Toen wisten beide partijen ten minste, vóórdat tot ondertekening werd overgegaan, ■wat de aankleding inhield. De com missie van Goede Diensten heeft th^ps echter meegewerkt de politie ke figuur zo uit te kleden, dat her inneringen bovenkomen aan de lugu bere onzichtbare man. Tot zover de correspondent van „Trouw", die na deze droeve erva ring pret buitenlandse inmenging tot de conclusie komt, dat de regering thans het beschikkingsrecht in eigen hand moet nemen. Zover willen wij vooralsnog niet gaan, alvorens na dere bevestiging van de zijde der Ned. regering vernomen te hebben. Amerikaanse hulp voor Indonesië? Het Amerikanse departemnt van buietnlandse zaken heeft de op de „Renville" gesloten overeenkomsten begroet als een „gezonde basis voor de politieke en economische ontwik keling van Indonesië" en verklaard, dat de Amerikaanse regering „we gen en middelen onderzoek om eco nomische en financiële hulp te bie den." Koning Leopold van België is te Lissabon aangekomen. Hij werd lul de toegejuicht door een aantal aldaar aanwezige Belgen. Van de Belgische legatie te Lissabon was niemand ter begroeting op het vliegveld aanwezig. De koning is vergezeld van zijn vrouw en twee kinderen. De familie zal te Lissabon scheep gaan naar Havanna voor een vacantie van drie maanden. BRACHT SPAAK GEHEIM BEZOEK AAN KONING LEOPOLD? Te Genève gingen geruchten, dat de Belgische premier Spaak Zondag een geheim bezoek aan "koning Leo pold in Zwitserland heeft gebracht. De Belgische legatie te Bern wilde de geruchten bevestigen noch tegen spreken. Uit Brussel wordt gemeld, dat ook Spaak de geruchten tegen gesproken noch bevestigd heeft. 2000 DEMOBELISERENDEN KOMEN NAAR HUIS. Vorige week Vrijdag vertrok het ims. „Johan van Oldenbarnevelt" van Batavia met het eerste grote contin gent demobiliserenden naar Neder land. Aan boord bevinden zich leden van het KNIL met vrouwen en kin deren, het OVW-bataljon „Zeeland" (214 R.I.) en een groep mariniers. De legercommandant, lt.-gen. S. H. Spoor, was bij het vertrek aanwezig en sprak de militairen toe. Tien van de Duitse mijnenvegers, welke sinds de bevrijding, bemand met Duits personeel mijnen geveegd hebben op de Noordzee, zijn thans in het bezit van de Kon. Marine overgegaan. Het personeel van de Kriegsmarine is naar huis gestuurd en Nederlandse matrozen zullen in ^pt vervolg deze boten bemannen. DE OVERSTROMINGEN IN OOST-FRANKRIJK Meer dan 50.000 mensen zijn in Oost-Frankrijk uit hun huizen ver dreven door de ergste overstromingen sinds 1778. De gezwollen rivieren hebben meer dan 100 bruggen mee gesleurd en een schade van totaal 8 milliard francs veroorzaakt, aldus officieuze persberichten De Meurthe en de moezel zijn buiten hun oevers getreden en hebben duizenden vier kante kilometer land tussen Metz en Nancy onder water gezét. glNNENKORT zal waarschijnlijk een drie-landen-conferentie over Duitsland worden gehouden. Massigli, de Franse ambassadeur te Lon den, is na een kort bezoek aan Parijs in de Engelse hoofdstad terug gekeerd. Men verwacht, dat hij de Engelse regering zal meedeelen, dat Frankrijk bereid is met Engeland en de Verenigde Staten aan een con ferentie over Duitsland deel te nemen. Washington vertrokken om bespre kingen te voeren over de toewijzing van gelden voor Duitsland, in het kader van het plan-Marshall. Bestuursraad weer bijeen te Berlijn Voor het eerst na de mislukking van de Londense conferentie is de geallieerde bestuursraad te Berlijn bijeengekomen. De vergadering werd gekenmerkt door een strikte zakelijk heid. De Russische maarschalk Soko- lofsky verklaarde, dat de centralisa tie van het bestuur in strijd is met de overeenkomst van Potsdam en met de overeenkomsten, welke in de bestuursraad zijn gesloten. Het verwachte Amerikaanse voor stel tot het doorvoeren van een geld- sanering voor alle zónes is op de ver gadering niet gedaan. Men neemt aan, dat dit voorstel ter tafel is ge bracht tijdens eén korte bespreking, die na afloop van de bijeenkomst is gehouden. Volgens generaal Clay, de militaire gouverneur van de Amerikaanse zóne hebben de maatregelen slechts economische en geen politieke bete kenis. Sir Brian Robertson, de En gelse gouverneur, haalde de woor den van Bevin aan: ,,Wij wensen de politieke en economische eenheid van Duitsland, maar deze moet wor den gebaseerd op de beginselen van werkelijke democratie. Geen deel van de bevolking mag worden over heerst door een ander deel". Twintig minuten na de tweede bijeenkomst is generaal Clay naar Luitenant-Generaal mr H. J. Kruis heeft te Leiden afscheid genomen van de Mijn- en Munitie-Opruimings- Dienst, die na het vele belangrijke werk in de afgelopen jaren thans wordt opgeheven. Luitenant-Generaal KruLs (links) neemt na inspectie af scheid van de Commandant Kolonel J. C. Spaich, die benoemd is tot Ge- neraal-Majoor titulair. Duitse dodenkampen herleefd Het met Engelse toestemming te Berlijn verschijnende blad „Tele- graf" heeft, naar Ass. Press meldt, documentaire bewijzen gepubliceerd, waaruit blijkt, dat „duizenden" Duit sers in inteneringskampen, in de Rus sische zone sterven ond$r omstandig heden, welke overeenkomen met die, welke heersten in de concentratie kampen der nazi's. Het blad heeft facsimiles afgedrukt van lijsten van patiënten uit de zie kenbarakken en doden, die het zou hebben verkregen uit een kamp bij Frankfort a. d. Oder, dat verschei dene maanden geleden is gesloten en welks overlevenden naar andere kam pen zijn overgebracht. Het blad be weert, dat de meeste sterfgevallen het gevolg zijn geweest van honger en te zware arbeid. „Toen dit kamp werd gesloten", al dus de „Telegraf", „werd de bevol king van de dorpen in de buurt ge dwongen, de graven der duizenden overledenen te camoufleren onder mos en takken, die zij uit het moesten halen". De „Telegraf" beweert, dat is ko- waren opgesloten, maar ook personen, „wier enige misdaad was, dat zij in een slecht blaadje stonden bij de S. E.D. (communistische eenheids partij)". Volgens het blad blijkt uit de pa pieren, die men uit het genoemde kamp heeft weten te redden, dat al len die naar de ziekenbarakken wer den overgebracht, vermagerd waren tot op het gebeente en leden aan or ganische storingen, die het gevolg waren van gebrek aan voedsel en te zwaren arbeid. RELLETJES IN BAGDAD. Volgens onofficiële berichten zijn bij demonstraties te Bagdad twee po- litie-inspecteurs, twee agenten en vier burgers gedood en ongeveer 40 I politieagenten en 100 burgers gewond. Honderden burgers werden gear teerd. Tijdens de ongeregeldheden, die zes uur duurden, voordat de politie de toestand meester was, werd in de be langrijkste centra van de stad hevig geschoten. Er werd aan een aantal gebouwen belangrijke schade aange richt. De hoofdstad van Irak wordt nu door 20.000 politieagenten be waakt. In de straten wordt gepatrouiL leerd met gevechtswagens en auto's met mitrailleurs bewapend. Het leger is in alarmtoestand gebracht. Van officiële zijde wordt de be schuldiging uitgesproken, dat oproe rige elementen deze onlusten exploi teren om de tegenstanders van 't Anglo-Irakse pact aan te moedigen. 16 Straalvliegtuigen voor de luchtmacht De jachtvliegschool van de Neder landse luchtmacht zal dit jaar wor den uitgebreid met zestien Meteor- straalvliegtuigen, ter vormmg van een oefen-eskader. Bovendien zal een oefen-radarorganisatie worden opge bouwd. Het eerste straalvliegtuig voor de Nederlandse luchtmacht werd verleden jaar in de herfst verwacht, maar het is nog niet aangekomen. Wel zijn enkele Nederlanders in En geland opgeleid tot instructeur op dit type vliegtuig. LECTOR IN ETHICA TE NIJMEGEN. Het Bestuur der Sint Radboutstich ting heeft dr. J. J. P. van Boxtel te Haaren benoemd tot Lector in de Faculteit der Letteren en Wijsbegeer te bij de R.K. Universiteit te Nijeme- gen om onderwijs te geven in „Ethica". l^E „NEW YORK TIMES" meldt uit Lake Success, dat de Commissie voor Palestina tot de algemene opvatting is gekomen, dat een internatio nale legermacht nodig zal zyn om de verdeling van Palestina tot stand te brengen. Hoewel zij niet tot een besluit zijn gekomen aldus wordt van gezaghebbende zijde vernomen, zijn de vijf leden der Commissie thans van mening, dat het probleem der veiligheid spoedig met de Veilig heidsraad moet worden opgenomen en dat er een of andere militaire macht nodig zal zijn. Oud Kruisvaarders- kasteel kreeg het zwaar te verduren Ongeveer 500 Arabieren hebben gisteren een oud Kruisvaarderskas teel te Jehian in Opper-Galilea be stormd, dat door een honderdtal Jo den was bezt. De aanvallers legden zwaar mortier, en mitrailleurvuur op de vesting en vielen van alle kan ten tegelijk aan. Een Brits verken ningsvliegtuig, dat de gevechten op merkte, riep versterkingen te hulp. Deze arriveerden juist op tijd, want de munitie-voorraad van de verdedi gers geraakte uitgeput en de Arabie ren waren er bijna in geslaagd de buitenste verdedigingsgordel van het kasteel te doorbreken. Negen Joden werden gedood en 19 gewond. Men neemt aan, dat de aanvallers uitsde omliggende dorpen kwamen en niet uit de Libanon. Het is niet be kend, of zij verliezen hebben geleden. De Britse autoriteiten hebben er bij het Joods bureau op aangedrongen het afgelegen kasteel te doen ontrui men, daar zwaardere Arabische aan vallen kunnen worden verwacht. Voorts hebben Arabieren door mid del van een helse machine en Joodse distilleerderij aan de weg van Jeru zalem naar Jaffa in de lucht laten vliegen. Hierbij werden vier Joden gedood en zes gewond. Hindoe pleegde aanslag op Gandhi Even buiten de muur, die de tuin omringt, waar Gandhr Dinsdagavond naar gewoonte zijn bidstond hield, is een kleine bom ontploft. Gandhi werd niet gewond, maar negen aanwezigen liepen kwetsuren op. In de tuinmuur werd een groot gat geslagen. De politie arresteerde onmiddellijk na de aanslag een jeugdige Hindoe die nog in het bezit was van een handgranaat. Men meent te weten, dat de vermoedelijke dader tot een extremistische Hindoe-groep be hoort, die zich niet kan verenigen met Gandhi's hongerstaking en diens streven naar vrede tussen de Mo hammedanen en Hindoe's. NIEUWE MUNTEN. Verschenen is een nota naar aan leiding van het verslag der Tweede Kamer over de nieuwe regeling in zake het Nederlandse muntwezen. De minister van Financiën blijft overwegende bezwaren koesteren te gen handhaving van de vierkante stuiver. Deze bezwaren van practi- sche aard, welke door de directie van de Nederlandse Bank worden gedeeld, werden door hem reeds eerder naar voren gebracht. Het lag van de aanvang af reeds in het voor nemen om te bepalen, dat het dub beltje en kwartje van een kartel rand zullen worden voorzien en de cent en de stuiver met een gladde rand zullen worden uitgevoerd. Tot zijn voldoening heeft de mi nister kunnen vaststellen, dat de munten van een kwartje, dubbeltje, stuiver en cent, zoals deze in de ontwerp-muntwet zijn voorzien, ook door blinden op eenvoudige wijze van elkaar kunnen worden onder scheiden. Tenslotte vestigt de minister er de aandacht op, dat, indien naar het oordeel van de Kamer, zulks het onderscheid tussen de munten ten goede zou komen, er geen bezwaar bestaat de diameter van de stuiver met 1 mm te vergroten. In de Staatscourant van heden is opgenomen een beschikking van de minister van economische zaken, waarbij één rantsoen toiletzeep in plaats van 90 gram wordt gesteld op 180 gram. VIS-ELECTROCUTIE. In Westfalen zijn proeven genomen met de toepassing van electriciteit voor het vangen van vis. Een vernuf tig apparaat zet een bepaalde opper vlakte water onder stroom, waardoor de vissen verdoofd worden. Wanneer de stroom uitgeschakeld wordt, houdt de verdoving nog enkele minuten aan. Deze methode maakt het moge lijk. uitgesterkte teeltgebieden van minderwaardige exemplaren en roof vissen te ontdoen. ZEDENVERWILDERING BIJ DE JEUGD. Een ministerieel onderzoek gaande. Met het oog op de vraag of, en zo ja in hoeverre, wettelijke maatrege len moeten worden genomen om de zedenverwildering tegen te gaan, stelt de minister van Binnenl. Zaken thans een onderzoek in. Aan de provinciale besturen heeft de minister gevraagd, of er symptomen zijn, welke wijzen op een toenemende zedenverwilde ring, in het bijzonder bij de jeugd, welke voorschriften de gemeentebe sturen hebben uitgevaardigd en in hoeverre de behoefte wordt gevoeld aan uitbreiding van de terzake be staande Jaepalingen. Veesmokkelaars gegrepen De Bosse rechercheurs heeft de hand kunnen leggen op een aantal veedieven, die waarsohijnlijk in con tact hebben gestaan met het smok- kelcomplot, dat jarenlang de gren zen in het Zuiden onveilig heeft ge maakt. Het is n.l. gebleken, dat een aantal inwoners uit de Langestraatse gemeente 's-Grevelduin-Capelle niet vreemd is geweest aan de vermis sing van koeien op de wekelijkse Boseohs veemarkt. Het kwam de laatste tijd in Den Bosch nog al eens voor, dat koeien op de markt plots spoorloos .verdwenen waren. Thans zijn deze diefstallen opgehelderd, doordat de Bosse recherche dezer dagen heeft kunnen toeslaan en ter plaatse ,de Bosse veemarkt) een der dieven arresteerde. Zekere B. uit 's-Grevelduin-Capelle werkte sa men met de veehandelaar van der H. aldaar. Ze reden naar de Bosse veemarkt, zochten enkele koeien uit en namen deze mee in een veewagen, warna het vee aan G. K. in Capelle werd gegeven. Deze zorgde er waar schijnlijk voor, dat het vee over de grens naar België verdween. Toen K. echter een der koeien minder ge schikt vond voor de verkoop, heeft hij het beest geslacht, maar prompt werd hij door de rijkspolitie wegens clandestien slachten gearresteerd en naar het Huis van Bewaring in Den Bosch overgebracht. B. en van der H. vonden het toen maar raadzaam de overgebleven koeien direct naar de Bosse veemarkt terug te brengen. Maar daar stond de Bosse recher che hen reeds op te wachten. Van der H. kon direct gegrepen worden. B. maakte zich uit de voeten maar werd in 's-Grevenduin-Capelle gearres teerd. Er volgde nog een arrestatie van de heler C. R. uit Capelle. He- onderzoek is nog in volle gang en het wordt niet onwaarschijnlijk ge acht, dat nog meer arrestaties zullen volgen. Een baby van tien dagen is Zon dag te Goor door electrische stroom gedood. De vader de heer S., verblijft als militair in Indonesië. Daar hij het kindje nog niet gezien had, zou nem een foto gestuurd worden. Om deze foto te nemen kwam Zondag een fo tograaf, waarna de kleine in het bad werd gezet voor een ahrdige opname. De kraamverpleegster ondersteunde de baby en toen de fotograaf haar een electrische lamp overhandigde, is waarschijnlijk de stroom via het wa ter door het kind geslagen, dat op slag werd gedood. TWEEDE KAMER De Tweede Kamer heeft gisteren zender hoofdelijke stemming de be grotingen van het Zuiderzee-fonds voor 1948 en die van het Staatsvis- sershavenbedrijf te IJmuiden in de middagvergadering kunnen goedkeu ren. Uit de beraadslagingen hierover bleek, dat de~ minister de voorkeur blijft geven aan de inpoldering van de Z.O.-polder boven die van de Z. W.-polder, dat hij staatsbedrijven noodzakelijk achte, zoals die ook in de Wieringermeer zijn gesticht en dat hij landbouwbedrijven beneden 12 ha. oneconomisch vindt. Verder heeft de Kamer in behan deling genomen het wetsontwerp in zake naasting door de Staat van de Ned. Bank. Wij komen op de discus sie nader terug. Er zijn voor- en te genstanders aan het woord geweest. Tegenstanders, zoals de heer de Wilde (A.-R.), die vericlaarden, dat de minister van financiën bij aanne ming van het wetsontwerp een geld- dictator wordt. Voorstanders, als mr. Sassen (K.V. P.) die betoogden, dat de Nederland se Bank niet in handen van particu lieren behoort te zijn. Volgens de heer Sassen (K.V.P.) behoort de Nederlandse Bank princi pieel te verschillen van particuliere banken. Aldus verklaarde spreker de nationalisatie toe te juichen los van het vraagstuk der socialisatie. Mr. Sassen verklaarde verder bij zondere waarde te hechten aan de mo gelijkheid dat de gehele ministerraad verantwoordelijk is voor de beslissin gen, bij beroep der bankdirectie te gen de minister. Hij vroeg wat de mi nister daar van dacht. Eventueel zou spreker met een amendement komen. Verder betoogde hij, dat het toezicht der Nederlandse Bank op andere ban. ken niet mag leiden tot inmenging in het credietwezen. De richting van het monetaire overheidsbeleid moet door de regering worden bepaald De Ne derlandse Bank voert het uit. Minister van den Brink geslagen De 20-jarige dr. André Bernard Amman is benoemd tot hoogleraar in de wiskunde aan de universietit van Genève. Hij begon zijn studie in 1945 aldaar en promoveerde het vorige jaar. Daar kan zelfs de 32-jarige prof. dr. van den Brink, onze nieuwe mi nister van Economische Zaken, niet tegen op! Hoe „Het Parool over deze mci\ stschrijft. Vóór de benoeming van prof. van den Brink tot minister van E. Z. vast stond, vond het dagblad „Het Parool" het nodig op de volgende wijze tegen diens benoeming stelling te r.emen: „Het is bekend, dat prof. Van den Brink in zeer vele opzichten lijnrecht tegenover het beleid van minister Lieftinck staat, hetgeen voor samen werking in het kabinet schier onover komelijke bezwaren met zich mee brengt. Ofschoon met de P. v. d. A. over deze vacature geen direct over leg wordt gepleegd, zal men er on getwijfeld toch rekening mede moe ten houden, dat deze partij op zijn minst terughoudend tegenover de op vattingen van prof. Van den Brink staat." Veelbelovend klinkt dit niet. EEN HERINNERING VOOR DE KATHOLIEKE VROUWEN. De Nederlandse Katholieke Vrou wenbeweging in het Bisdom Haarlem verzocht ons het onderstaand bericht op te nemen: In het voorjaar van 1948 zullen er nieuwe verkiezingen voor de Tweede Kamer worden gehouden. Volgens de „Opmars", het propagandablad van de K.V.P., zullen alleen degenen, die op 1 Februari lid van de Katholieke Volkspartij zijn, mee kunnen stem men voor de candidaatstelling voor de aanstaande verkiezing. Doordring uzelf van het feit, dat wij, ook wat de politiek betreft, ver antwoordelijkheid dragen en dat wy alleen in de^ party wat betreft de candidaatstelling invloed kunnen uit oefenen op de gang van zaken als wij voor 1 Februari lid zijn. Zorg dus, dat uzelf voor 1 Februari lid bent van de plaatselijke afdeling der K.V.P. maar spreek er ook met anderen over uit uw omgeving en spoor ze aan eveneens.' lid te worden. Het diocesaan Bestuur van de Ned. Kath. Vrouwenbeweging Bisdom Haarlem. De passagierslijst van het m.s. Kota Inten dat 12 Februari te Rotter dam wordt verwacht, ligt op ons bu reau ter inzage. INTERNATIONALE BIDWEEK Intentie voor 22 Januari: Dat alle christenen van Ame rika één worden in het geloof en de leiding volgen van de Plaats bekleder van Christus'. £en De dood van een moeder is de eer ste smart, die men zonder haar be weent. Melati van Java.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1948 | | pagina 1