KLEIN NEST
DONDERDAG 6 NOVEMBER 1947
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 2
Enquête naar
regeringsbeleid
De Tweede Kamer heeft gister
middag in behandeling genomen het
voorstel van de heer van der Goes
van Naters tot het houden van een
enquete naar de gebeurtenissen, ver
hand houdende met de Duitse inval
in Nederland en naar het beleid der
opeenvolgende Kabinetten in Londen.
De heer Tilanus (C.H.) merkt op,
dat het voorsiel beoogt een enquete
over de periode 10 Mei 1940 - 20 Juni
1945, zijnde datum van het aftreden
van het Kabinet Gerbrandy. Spr.
acht het beter daarin ook te betrek
ken het beleid tot 20 Nov. 1945, het
optreden der voorlopige Staten-Gene-
raal. Nog liever zou het hem zijn de
periode re verlengen tot minstens
17 Mei 1946, toen het normale par
lement is opgetreden. Nader inzicht is
z.i. zeker gewenst, maar; is het nodig?
Is het voorstel uitvoerbaar binnen
een redelijke termijn? Voor een der
gelijke enquete zijn verschillende
doelen aan te wijzen. Het doel kan
wezen een historisch overzicht, dat
men echter beter aan de historici
kan overlaten. Het doel kan ook zijn
het voorspel ener strafrechtelijke
vervolging. Er kunnen wellicht ook
politieke gevolgen zyn. De heer Ti
lanus zegt te willen weten, welk doel
de voorstellen voor ogen heeft.
De heer de Wilde (A.R.) herinnert
aan de rede, waarmede de voorzitter
onlangs zijn functie aanvaardde. Deze
wees daarin op de toegenomen werk
zaamheden der Kamerleden. Door
wat men nu zou gaan doen, zullen
n^gen leden een jaar of langer aan
hun werk onttrokken worden en bo
vendien vermoedelijk nog enige
plaatsvervangers. Voorlopig zal de
heer de Wilde zijn steun niet aan
het voorstel kunnen geven.
De heer Donker (Arb.) betoogt,
dat het noodzakelijk is, dat er in de
staatkundige aspecten van de prak
tijk van het siaatsnooórecht klaar
heid komt.
De heer Bierema (Vryh.) verklaart
in beginsel voorstander te zijn van
het houden ener enquete.
De heer Wagenaar (C.P.N.) zegt
met de algemene strekking van het
enquete-voorstel accoord te gaan.
De heer Romme (K.V.P.) verklaart
voorwaardelijk tot een andere con
clusie te zijn gekomen, dan de heer
de Wilde voorhands deed. In het
voorstel wordt gesproken over het
vaststellen van de verantwoordelijk
heid van het beleid. Z.i. mag met be
leid niet bedoeld worden het beleid
RADIO
VRIJDAG.
HILVERSUM I, 301 M.
7 00 Nieuws. 7.30 Gram.platen. 8.00
Nieuws. 8.18 Operette fragmenten.
8.50 Voor de vrouw. 9.00 Kamermu
ziekprogramma. 10.00 Morgen wij-
dung. 10.20 Door Weber's Tooverbos.
10 30 Voor de vrouw- 10.45 Viool met
piano. 11.40 De ontdekking van het
radium. 11.30 Gram.platen. 12.00
Pierre Palla. 12.33 Sportagenda. 12.38
The Skymasters. 13.00 Nieuws. 13 45
Gr.-platen. 14.00 Kookkunst. 15.05
Ons volk in zijn dichters. 15.25 Con
cert. 16.00 Licht orkestconcert. 16.30
Tussen twaalf en zestien. 17.00 Johan
Jong. 18.00 Nieuws. 18.15 Jan Vogel
en zijn accordeon-orkest. 18.30 Strijd
krachten. 19.15 Jan Corduwener.
l'j.30 Cursus Het geloof der oude
kerk. 20.00 Nieuws. 20.05 Werken
van Bach- 20.30 Cursus. Het pro
bleem van het leven. 21.00 Ons opinie
onderzoek. 21-30 Schuldig of onschul
dig. 22.00 Buitenlands weekover
zicht. 22.15 Gram.platenprogramma.
22.40 Vandaag. 22.45 Avondwijding.
23 00 Nieuws. 23.15 „Don Quichottc".
HILVERSUM II, 415 M.
7.00 Nieuws. 7.15 Gram.platen. 8.00
Nieuws. 8.15 Gewijde muziek. 8.30
Opgewekte morgenklanken. 9.15 Och
tendbezoek bij jonge zieken. 9 35
Symphonisch morgenconcert. 10.30
Morgendienst. 11.00 Bas-bariton en
piano. 11.30 Musette-orkest. 12.15
Kamerorkest. 13.00 Nieuws. 13.15 Or
gelconcert. 14 00 Piano-duo. 14.20 Van
oude en nieuwe schrijvers. 14.40 Het
Utrechts strijkkwartet. 15.30 Werken
van B&h. 16.00 Declamatie. 16.15
Lieder ohne worte. 17.00 Sangh cn
spel. 17.45 Uit de grote stad komt
een kleine melodie. 18 30 Geestelijke
liederen. 19.00 Nieuws. 19.15 Appèl
ex-politieke gevangenen uit bezet
tingstijd. 20.00 Nieuws. 20.15 Zang en
vriendschap. 20.45 „Ondergang",
hoorspel. 21.30 Omroeporkest. 22.30
Werken van Debussy. 22.45 Avond-
overdenking. 23.00 Nieuws, 23.15
Gram.-platen. .23.40 Gram.-platen.
in zijn volle omvang. Van de voor
steller wil hij vernemen, dat het de
bedoeling toch niet is een soort rech
terlijk college van de commissie te
maken, maar dat de opzet is: bouw
stoffen te verzamelen om tot vast
stelling van de verantwoordelijkheid
te komen.
De heer van der Goes van Naters
(Arb.) verklaart, dat het niet gaat
om een rechtelijk onderzoek. Dat is
er geweest door de zuivering en het
proces-de Geer. Het gaat om de vast
stelling van de politieke verantwoor
delijkheid door het enige lichaam in
Nederland, dat daartoe bevoegd is,
de Staten-Generaal. Er zijn tal van
zaken uit de periode voorafgaande
aan 10 Mei 1940, die niet zonder on
derzoek mogen blijven, om de ver-
antw ordelijkheid vast 'te stellen.
Van velerlei weet men hier iets uit
brochures e.d., maar wat weet men
omtrent het Londense beleid. Terwijl
mr. Goseling in een Duits kamp over
leed verbleven de in Indië geïnter
neerde Duitsers in een berghotel in
belachelijke goede omstandigheden.
Een onderzoek daarnaar is gewenst
en zo zijn er meer zaken, die naar
sprekers oordeel een onderzoek eisen
Spr. meent dat er f 50.000 mee ge
moeid zal zijn. De Kamerleden heb
ben tijdens de oorlog geen schade
loosstelling ontvangen. Dat is een
minder uitgaaf van drie ton. Een
zesde, laat 'het zijn een derde, van
dat bedrag mag toch aan het onder
zoek wel worden besteed.
De heer de Wilde (A.R.) verklaart
nader niet overtuigd te zijn.
De heer van der Goes van Naters
(Arb.) brengt alsnog een technische
wijziging aan, waarop de algemene
beraadslagingen worden besloten.
De heer Bierema (Vrijh.) dient een
amendement in, strekkende dat het
onderzoek zich zal uitstrekken tot
aan de opening van de zitting der
voorlopige Staten-Generaal op 20
November 1945.
De beraadslaging wordt gesloten
en de stemming bepaald op heden
bij de aanvang der zitting.
Beter bier maar... geen
korrel graan méér
In de gistermiddag gehouden open
bare vergadering van de Tweede Ka
mers is het wetsontwerp tot nadere
vaststelling van het bedrag van de
accijns op bier aan de orde gekomen.
De heer Vermeer (Arb.) maakt be
zwaar tegen het feit. dat vooruitge
lopen is op een beslissing, welke nog
door de Staten Generaal genomen
moet worden; de Kamer is in een
dwangpositie gebracht.
Vervolgens omtwikkelt hij enige
bezwaren tegen het wetsontwerp
zelf. Z.i. kon de 20 millioen kilo gerst,
welke voor de verhoging van het ge
halte van het bier nodig war.en, beter
voor de voeding van mens en dier
aangewend worden. Voorts is hij
oordeel, dat het alcoholpercentage
laag gehouden moet worden. Tenslot
te wenst hij te vernemen, hoe de
brouwerijen reeds een paar maanden
geleden konden besluiten tot verho
ging van de „dichtheid" van het bier
De heer Smeenk (A.R.) wijst op
de gevaren van het alcoholisme en hij
vraagt zich af, of het wel er ant
woord is, nu er graan geïmporteerd
moet worden, dat een graanopper
vlak voor dit doel wordt beschikbaar
gesteld. Z.i. had de maatregel niet
genomen behoren te worden.
De heer Hoogcarspel (C.PN.)
vraagt, welke instantie de mogelijk
heid heeft geschapen, dat van de
grondstof, welke als volksvoedsel kan
worden gebruikt, een zo groot deel
wordt afgenomen, dat de kwaliteit
van het bier verbeterd kan worden.
De minister van financiën, de heer
Lieftinck merkt o.m. op, dat he'. ge
volg van niet-aanvaarding van het
ontwerp zou zijn, dat hetzelfde ac
cijns geheven zal worden op bier van
een ander gehalte. Dat blijft voor re
kening en risico van de belangheb
benden.
De minister van Landbouw, Visse
rij en Voedselvoorziening, de heer
Mansholt verklaart, dat de toezegging
aan de brouwers tot verbetering van
het bier door hem is gedaan, op voor
aarde dat dit geen korrel graan
meer zal kosten. Het gevolg is een
voudig, dat het quantum bier gerin
ger zal worden. Het wetsontwerp
wordt daarna z.h.s. aangenomen.
GEEN BUTLINKAMP IN
ZANDVOORT.
Ged. Staten van Noord-Holland
hebben besloten bij de voorbereiding
van de uitbreidingsplannen van Zand-
voort niet de mogelijkheid open te
stellen tot stichting van een vacantie-
centrum over te gaan. Dit betekent
dat B. en W. geen vergunning zullen
kunnen verlenen voor de inrichting
van een Butlin-camp, zodat dit plan
nu geheel van de baan is, aldus de
„Nieuwe Courant".
DE ELECTRICITEITSPRODUCTIE
IN ZUID-HOLLAND.
De gemeente Dordrecht, die een
overeenkomst heeft aangegaan met
de gemeenten Delft, Gouda, Den
Haag, Leiden en Rotterdam en de
provincie Zuid-Holland inzake de ge
meenschappelijke opwekking van
electrische energie en het tot dat
doel oprichten van een naamloze ven
nootschap, later bekend onder de
naam van N.V. „Electriciteitsbedrijf
Zuid-Hollanid", is opgedragen ae
helft van het vermogen van 100.000
kw. waarmede de productie van de
ze vennootschap zal worden uitge
breid, te produceren. Ook aan de gc
jneente Rotterdam is opgedragen haar
productievermogen met 50.000 kw. uit
te breiden. Voor dit doel zal in Dor
drecht een nieuwe centrale worden
gebouwd, die naar men aanneemt in
1952 gereed zal zijn.
Het uitbreidingsplan omvat de
bouw van een nieuwe centrale me:
een vermogen voorlopig van 50.000
kw., de bouw van een 50.000 volt
schakelstation met schakelwacht op
het terrein aan de Oranjelaan naast
het reeds bestaande 150 volt koppel-
station en de bouw van een 1-2500
volt schakelstation, in combinati^ met
het 50.000 volt schakelstation. De
kosten van deze werken worden be
groot op 22 millioen gulden. B. en
W. van Dordrecht geven bij hun voor
stel aan de raad hiertoe te besluiten
de volgende overweging: er moet re
kenschap van gegeven worden, dat
de N.V electriciteitsbedrijf Zuid-
Holland behoort te voldoen aan de
steeds grotere vraag naar electrische
stroom. Daarbij worde tevens het
oog gehouden, dat, indien Dordrecht
niet tot vergroting van zijn vermo
gen, ter bereiking van de grotere
productie in de provincie Zuid-Hol
land overgaat, anderen die taak zul
len 'overnemen, terwijl Dordrecnt
dan toch zijn aandeel in de kosten
zal dragen. De Raad zal Dinsdagmid
dag over dit voorstel beslissen.
Het directoraat-generaal voor de
prijzen stelt op het ogenblik pogingen
in het werk, aldus het „Algem. Dag
blad", om weer te komen tot vast
stelling van maximumprijzen voor
groenten. Tegen de plannen is van de
zijde der tuinders, die dit jaar onder
zeer ongunstige omstandigheden heb
ben gewerkt, verzet gerezen. Zij vre
zen, dat hierdoor de rentabiliteit van
hun bedrijven wordt bedreigd.
EXTRA RANTSOEN VLEES.
Behalve het reeds in de bonnenlijst
bekend gemaakte extra-rantsoen
vlees van 100 gram wordt nog een ex
tra rantsoen van 100 gram beschik
baar gesteld. Voor personen van 5
jaar en ouder is voor de komende pe
riode dus 600 gram vlees aangewezen.
In verband hiermede maakt het C.D.
K. bekend, dat voor het tijdvak van
S t/m 22 November a.s. op bon R-03
vlees, 100 gram vlees of vleeswaren
te verkrijgen is.
AANVRAGEN VAN WERK
SCHOENEN.
Het C.D.K. deelt mede, dat op na
der plaatselijk bekend te maken da
gen tussen 9 en 23 November a.s.
wederom aanvragen voor werkschoe
nen voor personen van 16 jaar en
ouder kunnen worden ingediend,
voorzover zij sedert L Januari j.l.
geen bon voor werkschoènen (of En
gelse werkschoenen) hebben ontvan
gen. Arbeiders in bedrijven met 10
arbeiders of minder moeten indivi
dueel een aanvrage indienen. Voor
arbeiders in bedrijven met meer dan
10 arbeiders moet het bedrijf collec
tief aanvragen. In het laatste geval
kan aangevraagd worden met een
aanvraagformulier, hetwelk vergezeld
moet zijn van een lijst met de namen
der betrokken werknemers.
Benoemingen in lïet Aartsbisdom.
De Aartsbisschop van Utrecht Z.
Exc. Johannes Kardinaal de Jong
heeft belast met het treffen van voor
bereidende maatregelen tot oprich
ting ener nieuwe parochie onder de
bestaande parochie te Gaanderen de
zeereerw. heer P. J. Röling, (kape
laan te Utrecht), op voordracht van
de Hoogeerw. pater Provinciaal van
de Sociëteit van Jesus met het tref
fen van voorbereidende maatregelen
tot oprichting ener nieuwe parochie
onder de bestaande parochie van de
H. Joseph te Groningen de zeereerw.
pater A. M. A. Brinkhoff S.J., heeft
benoemd tot kapelaan te Laren de
weleerw. heer P. J. Soethoef, tot ka
pelaan te Gendt de weleerw. heer A.
W. M. Oosterwijk, tot kapelaan te
Stads ter Apel Kanaal de weleerw.
heer C. Roebbers, neomist.
Het Tweede Kamerlid de heer
Schmal heeft aan de minister van
onderwijs kunsten en wetenschap-
pe gevraagd:
1. Is het juist, dat zich bij het
laatste eindexamen aan het bijzon
dere gymnasium, Kanaalstraat 8, te
Eindhoven, onregelmatigheden heb
ben voorgedaan?
2. Is het juist, dat door een der
gecomrnitteeiden is ontdekt, dat
examenstukken te voren aan leer
lingen bekend waren?
3. Is het juist, dat de inspecteur
der gymnasia deze zaak heeft on
derzocht en is de minister bereid
de Kamer met het resultaat van dit
onderzoek in kennis te stellen?
4. Welke redenen hebben de mi
nister er toe geleid de uitslag van
dit onderzoek niet openbaar te ma
ken. ondanks de vragen van de heer
Algra, in de Eerste Kamer «gesteld
naar aanleiding van een artikel in
„De Tijd" van dr. H Höppener.
5. Is de minister ook nu nog over
tuigd, dat dit een op zich zef staand
geval is of moet aangenomen worden,
dat dr. Höppener toch gelijk heeft
gehad, toen hij verklaarde dat der
gelijke praktijken niet zelden voor
komen?
BEURSOVERZICHT.
De stemming op de effentenbeurs
te Amsterdam was gisteren bepaald
zwak en voor een groot gedeelte hield
dit verband met de fauwe houding,
welke door Koninklijke aan de dag
werd gelegd. Onmiddellijk was er
aanbod en de hoofdkoers werd
gesteld op 450 bij een vorige slotprijs
van 452. Ook in de andere waren de
hoofdkoersen behoudens enkele uit
zonderingen enige punten beneden
het vorige slot. Ir. het vrije verkeer
werd de aandacht in de eerste plaats
getrokken door Koninklijke, waarvan
geregeld materiaal werd aangevoerd
en, hoewel het aanbod geenszins over
stelpend was ,was de kooplust zeer
gering en de koers zakte geleidelijk
aan in tot 491M- Prolongatie 2}4 pro
cent.
Kalei
Kwiek
w-oldt
?Aeiidetit!
87. Om bloedvergieten te voorko
men", zo ging de brief verder, „ver
zoek ik jullie zijn voorstel aan te ne
men. Het luidt als volgt. Als jullie
zijn broer niet vrijlaten, schiet hij mij
dood en zal daarna een leger tegen
ons op de been brengen, zo groot, dat
het meer dan duizend jaar zal kosten
om het te overwinnen. Maria Morto,
de kapitein, is al sinds vijf-en-twintig
jaar de bokskampioen zwaargewicht
van heel Zuid-Amerika. Omdat hij zo
sterk is en zijn broer Manuelo zo slim,
hebben zij in Falderalia zo'n aanhang
gekregen, dat ze samen het land be
sturen kunnen. Hun aanhangers heb
ben nu gezien, dat er toch nog wel
iemand slimmer is dan de gebroeders
Morto, namelyk onze Karei Kwiek.
Nu geven ze hen nog een kans en
wel: te bewijzen, dat er tenminste
niemand zo sterk is als een van de
gebroeders. Verliezen zij, dan vol
trekt de omwenteling zich zonder
enige twijfel en wil niemand in het
land nog iets met de gebroeders Mor
to te maken hebben. Winnen zij ech
ter, dan zal minstens de helft van de
inwoners zich tegen ons en onze vol
gelingen keren en dan is het bloedbad
niet te overzien. Ik verzoek jullie dus,
een sterke man te kiezen en hem te
trainen voor een bokswedstrijd tegen
Mario Morto. Hoogachtend, Signor
Antonio." „De Luitenant", riep Sig
nor Gabriël uit, „dat kna£t de luite
nant op!" „Dat is nog zo zeker niet",
bromde de geboeide Manuelo Morto
op de grond. „Zo sterk als mijn broer
is niemand op de heel de wereld".
SPORT
HET OLYMPISCH TOURNOOI.
Groot-Brittannië stelt alle pogingen
in het werk om een zo sterk moge
lijk elftal op de been te brengen voor
het olympisch voetbal tournooi, dat op
31 Juli 1948 aanvangt en waarvoor
2.° inschrijvingen zijn ontvangen.
De vroegere Schotse international
Matt Busby, die manager ia van Man
chester United, zal met toestemming
van deze club het Britse team trainen,
en wel te Twyford bij Reading. Er
zal intensief geoefend worden gedu
rende een periode, welke onmiddellijk
aan de spelen vooraf gaat. Aangezien
de Schotse bond niet deelneemt aan
de amateur-kampioenschappen is het
olympisch comité van plan een
proefwedstrijd te arrangeren tussen
Queens Park, het beroemde amateur
elftal uit Glasgow, en een vertegen
woordigende ploeg van de voornaam
ste Engelse amateur-bonden, tenein
de na te gaan welke Schotse spelers
voor opneming in de Olympische
ploeg in aanmerking komen.
De wedstrijden voor de eerste ron
de van het Olympisch tournooi heb
ben plaats op 31 Juli en 2 Augustus.
Voor de eerste dag denkt men aan
de velden van Arsenal, Fulham,
Crystal Palace en de amateur-club
Uford, terwijl voor de wedstrijden
van de tweede dag de terreinen van
Tottenham Hotspur. Brentford en de
amateur-clubs Walthamstow Avenue
en Dulwich Hamlet worden genoemd.
De matches van de tweede ronde
op 5 Augustus zullen waarschijnlijk
gespeeld worden op de velden van
Arsenal, Fulham, Ilford en Crystal
Palace. De halve eindstrijden, op 10
en 11 Augustus, en de eindstrijd op
13 Augustus hebben in het Wembly
stadion plaats.
WEERSVERWACHTING
RUSTIG WEER.
In de nacht plaatselijk vor- 5
w ming van nevel of mist en hier 8
o en daar lichte nachtvorst. In het 8
o uiterste Noorden van het land
nog een enkel buitje, overigens 5
droog weer en minder bewolking g
2 dan vandaag. Iets kouder. Wei- 3
o nig wind. 8
ooonoonononooooooooooooooooooooooo
ENGELAND—IERLAND 2—2.
a het Goodison Park te Everton
speelden Engeland en Ierland giste
renmiddag gelijk: 22. nadat de rust
met blanke stand was ingegaan. De
wedstrijd h^d een zeer spannend ein
de, want toen er nog tien minuten ge
speeld moest worden stond Ierland
met 10 voor door een doelpunt van
Walsh. De verslaggevers begonnen
reeds de statistieken te raadplegen,
die uitwezen, dat Ierland sinds 33
jaar niet in Engeland had kunnen
winnen, en dat de laatste Ierse zege
in Ierland van 20 jaar her dateerde,
toen Mannion gelijk maakte, waarna
Lawton het tweede Engelse doelpunt
scoorde, daartoe in staat gesteld door
een schitterende ren van Matthews.
Men meende ,dat het pleit beslist was,
maar in de laatste seconden bracht
een fraaie kopbal van Doherty beide
partijen weer op gelijke voet.
DE GOUDEN ONAFHANKELIJK
HEIDSBEKER.
De samenstelling van de „Rest van
Nederland" die Zaterdag 15 Novem
ber te Rotterdam tegen het Rotter
damse elftal zal spelen is als volgt:
Doel: Kraak (Stormvogels).
Achter: van d|er Linden (Ajax),
Schij venaar (EDO).
Midden: van Stoffelen (Ajax),
Möhring (Enschede), Hazeveld (G
VAV).
Voor: Lenstra (Heérenveen), Rij
vers (NAC), van der Beek (GVAV),
van Dyk (Ajax) en de Harder (VUC).
Reserves: De Munck (Sittardse
Boys), Laschuit (EDO), Ploegh (Hee
renveen), Schaap ('t Gooi) en Drager
(Ajax).
UTRECHTS ELFTAL-NOORDELIJK
ELFTAL 7—7.
Gisteren werd in het Utrechts sta
dion de wedstrijd gespeeld tussen het
Utrechts en het Noordelijk elftal.
Ondanks het feit, dat vijf spelers van
DOS hadden bedankt en vervangen
moesten worden door vijf tweede
klassers, is het een wedstrijd gewor
den van uitstekend gehalte, waarin
de voorhoede van beide ploegen het
sterkste bleek te zijn. De rust brak
aan met 52. Het einde kwam met
7—7.
ATHLETIEK
LEDENVERGADERING R.K. A V.
„DE BATAVEN".
De gisteravond gehouden leden
vergadering van de R.K. A.V. „De
Bataven" heeft ons er van overtuigd,
dat de geest onder de leden nog
steeds kerngezond is, dat zij allen met
enthousiasme blijven werken aan de
uitbouw van hun vereniging en dat
het bestuur, met zijn energieke voor
zitter de heer H- J. Averdieck aan
het hoofd, rusteloos plannen voorbe
reidt om de athletiekbeoefenening in
R.K. verband een groter vlucht te
doen nemen. Op deze vergadering
werden enige belangrijke besluiten
genomen. Aan het bestuur werd toe
gevoegd de heer A. Paardekooper in
de rang van vice-voorzitter. In Bata
ven-kringen geen onbekende! Een
technische commissie werd ingesteld,
die in het nieuwe seizoen met zorg
c^e ploegen, die aan wedstrijden zul
len deelnemen, selecteert. Deze whi
ter zal er weer in ruime mate ge
legenheid gegeven worden voor trai
ning zo wel binnen- en als buiten
training om hiermede de basis te
leggen voor goed prestaties in het
komende seizoen. De handbalsport
als aanvulling op deze training zal
ook thans weer worden beoefend.
Gezellige clubavonden staan op het
program, die tot doel hebben de goe
de clubgeest te bestendigen en zo mo
gelijk op nog beter peil te brengen.
Het seizoen 1948 werpt zijn schadu
wen reeds vooruit. Alle krachten
zullen worden ingespannen, om de
vooraanstaande plaats, die „De Bata
ven" in het afgelopen jaar door haar
opmerkelijke prestaties heeft ver
overd, nog verder te verbeteren.
Mededelingen werden gedaan om
trent de stand van zaken van de
bouw van het „Batavorum", een trai
ningshal voor de winter. Dit groots
project is een unicum in Nederland.
De hoop werd uitgesproken, dat bin
nen twee jaar de plannen verwezen
lijkt zouden zijn. Op aller medewer
king werd een dringend beroep ge
daan. Wij schreven hierboven reeds:
de geest in „De Bataven" is kernge
zond. Bij haar is de Leidse R.K. Ath-
Iptiekbeóefening in goede handen.
ROMAN VAN CHARLES GAR VICE
Geautoriseerde vertaling door
F. VAN VELSEN
46)
Wacht 'tot ik er om vraag. En je be
hoeft er mij niet aan te herinneren,
dat ik iets vergeten heb. Je bent al
net eender als je vriend Grey."
Hij ging de hut uit, doch keerde
na enige stappen terug en wierp met
een uitdrukking van onzekerheid en
wantrouwen, die onder andere om-
tstaindigheden grappig geweest zou
zijn, twee brieven op de tafel.
„Hier, die zijn voor jou," zei hij.
„Ik heb ze zelf meegebracht, inplaats
van je op de besteller te laten wach
ten. Ik veronderstel niet, dat ik er
veel dankbaarheid voor zal onder
vinden."
„O, maar ik vind het reuze vrien
delijk van u en ik ben u zeer dank
baar," zei Daan kalm en beleefd.
„Aha!" knorde Anderson sarrenl.
„Nu zing je een toontje lager; je kan
beleefd genoeg zijn als het in je
kraam te pas komt."
Niet eerder dan na zich vergewist
te hebben, dat Anderson weg was,
greep Daan de brieven. De ene was
van mijnheer Mountjoy en bevatte
slechts enkele regels: „Ik hoor van
Green, dat alles goed marcheert en
dat je de zaken goed behartigt. Zo
mag ik het horen! Hoop niet dat je
met iemand in 't bijzonder last
hebt." Daan begreep dat hij daar
mede Anderson bedoelde. „Laat mij
weten, ingeval je iets nodig hebt."
De andere brief was van zijn moe
der en Daan las het schrijven met een
heel ander gevoel en 'n andere ge
laatsuitdrukking dan de vorige brief.
Vier kantjes vol met het zo bekende
handschrift van juffrouw Norton.
Maar er stond weinig nieuws in. Het
ging uitsluitend over Daan zelf en
bewees haar moederlijke bezorgdheid
voor zijn gezondheid en zijn comfort
in de woeste streken, waarin hij zich
als balling moest voelen en smeekte
hem: le 'te zorgen, dat hij steeds dro
ge voeten hield, 2e vooral niet na te
laten zyn flanellen ondergoed te
dragen en de wollen borstlap, die zij
stilletjes in zijn koffer had gestopt,
3e altijd carbolzeep te gebruiken en
ingeval er koorts of een besmette
lijke ziekte mocht uitbreken onder
de inboorlingen, er bijzonder aan te
denken steeds een van die kleine
kamferballetjes in z'n mond te hou
den, die aan de linkerhand in -de
hoek van z'n reiskoffer te vinden
waren. Er was natuurlijk ook een
P.S. aan toegevoegd, waarin zij me
dedeelde, dat Emily Baker dikwijls
kwam aanlopen en dat zij juf
frouw Norton haar soms gedeel
ten uit Daans brieven voorlas. Juf
frouw Norton voegde er nog bij, dat
zij bij het ter kerke gaan, Emily met
mijnheer Parsons had zien wandelen.
Gedurende enige minuten zat Daan
met de brief in z'n hand naar 't zon
licht te staren. Emily, Parsons, de
kerk, Selby Gardens dat alles scheen
zo ver weg te zijn, alsof het perso
nen en plaatsen waren, waarvan hij
wel eens had gedroomd. Doch niet
aldus zyn moeder; die stond hem
levendig voor de geest. Met een zucht
stak hij de brief in z'n borstzak.
Aangezien Daan begreep, dat An
derson de détailtekeningen nodig had
stak hij ze enige uren later bij zich
en ging er mede naar de hut van
Anderson. De deur stond open en
hij was er ni^t. Daan had gehoopt,
hem slapende te vinden, althans ont
nuchterd. Onraad vermoedend, haal
de hy z'n schouders op en begaf zich
naar het werk. Toen hij naderbij
kwam hoorde hij de stem van Ander
son, die als een razende tegen de ar
beiders te keer ging. Met norse
vijandige blikken op de slavenjager
gericht werkten de mensen door.
„Is me dat een toestand!" bulkte
Anderson, terwijl hij zich tot Daan
wendde. „Luieren, suffen en niets
doen, zodra ik mij heb omgekeerd.
Deze laatste peiler had reeds klaar
moeten zyn en kijk nu eens, hoever
ze ermee zijn! Dat komt er van als
je 't werk aan anderen overlaat!"
Om het werk hadden zich groepjes
mensen uit het dorp verzameld.
Sommige uit belangstelling, om naar
de vorderingen van het werk te ko
men zien; anderen met koopwaar, zo
als tabak en versnaperingen, die zij
aan de werklieden trachtten te ver
kopen. Anderson sloeg een woedende
blik op die mensen.
„Ik veronderstel, dat het halve
dorp om het werk rondslentert, ter
wijl ik weg ben. Ik wil die bende
bedelaars en venters hier niet heb
ben. „Schiet op! Scheer je weg! zeg
ik jullie!"
Dreigend liep hij naar een groepje;
Daan die vreesde, dat er verwikke
linggen zouden volgen, liep vooruit
en zei kalmi tegen de verschrikte
mensen.
„Gaan jullie maar liever van het
werk af."
„Wacht, laat mij ze maar even de
les lezen!" viel Anderson hierop in.
„Wat zijn jullie nog niet weg!
De mensen maakten zich angstig
uit de voeten, doch een oud mannetje
verzamelde zenuwachtig en verward
enig fruit, dat hij op een platte steen
had uitgestald. Hij kon zich niet zo
vlug als de anderen verwijderen en
Anderson zou hem een slag gegeven
hebben, indien Daan niet op het juiste
ogenblik de opgeheven hand had ge
grepen en stevig vast gehouden had.
„Laat m'n arm los, kwajongen!"
schreeuwde hij.
Daan hield de sterke arm bewe
gingloos tot de oude stumper zich
met z'n koopwaar uit de voeten ge
maakt had; dan zei hij kalm:
„Nu is 't goed. mijnheer Anderson;
er zat een wesp vlak bij uw pols.
Gevaarlijke dingen, waarvoor zelfs
de sterkste man niet ongevoelig kon
blijven. Een ogenblik keek Ander
son sprakeloos en woedend naar Daan
„Ik wil dat vee niet op 't werk
hebben," schreeuwde hij en verliet
met onvaste tred het terrein.
Daan bleef nog een poosje op 't
werk, en veinsde de afkeurende en
wraakzuchtige uitlatingen van de be
ledigde werklieden niet te horen! Hij
sprak geen woord, maar z'n kalme,
welwillende houding bracht de ge
moederen spoedig tot bedaren.
Toen de rust weer geheel her-steld
was slenterde Daan terug, stak
rivier over en wandelde in gedachten
verzonken verder.
Op een gegeven ogenblik hoorde
Hii een zachte vrouwenstem roepen*
„Mijnheer Daan!"
Hij keek om zich heen, doch zag
niemand, van wie hij kon veronder
stellen, dat zij hem bij z'n voornaam
zou roepen. Voor hem uit liepen enige
arbeiders, die door Anderson waren
ontslagen en opgewonc'fm gesticu
lerend met een oude vrouw spraken.
Op enige afstand zat een boeren
meisje op een grote kei langs de weg.
Zy' zat met haar handen in haar
schoot en had de gewone witte doek
om het hoofd geslagen, zodat haar
gelaat bijna geheel bedekt was. Het
scheen Daan niet mogelijfc dat 't
boerenmeisje hem had geroepen en
hij meende werkelijk dat hij 't zich
had verbeeld.
Om iéts in 't voorbijgaan te zeg
gen, vroeg Daan in 't plaatselijk dia
lect, dat hy in die twee jaren met
veel moeite vrij goed had geleerd:
„Riep u mij, drooshka?" hetgeen
betekent „beste meid" zoals door de
boeren een meisje wordt aangespro
ken.
(Wordt vervolgd.)
