Voor 330.000 gulden exportgoed verkwanseld Geflatteerde overwinning Ned. Politie-elftal van DONDERDAG 30 OCTOBER 1947 DE LEIDSE COURANT PAGINA 2 Een enorme partij goedereren be stemd voor de export, met een han delswaarde van 330.000, is via grote en kleine knoeiers op de zwarte markt in Amsterdam terechtgeko men en voor 70 pet. op het Water- looplein verhandeld. Twee maanden lang hebben een ambtenaar van de Prijzencontrole, sectie textiel, en een opsporingsrechercheur van de Ced:c nauwkeurige onderzoekingen gedaan. Het resultaat van hun actief speur- derswerk is geweest, dat thans vast staat, dat dertig personen in deze zwendel betrokken zijn. Een der hoofddaders is een 26-jarige Amster damse accountant, met zeven assis- ten, die inmiddels is gearresteerd. De zwarte winst, die in totaal op deze goederen is gemaakt, bedraagt ruim 200.000. In Augustus stuitten deze ambtena ren tijdens een controle bij een gros sier op een partij grondstoffen, die reeds door verschillende handen was gegaan, ofschoon de goederen voor export waren bestemd. Deze gros siers namen punten voor deze goede ren in, niettegenstaande exportgoede ren zonder punten mogen worden verhandeld. Deze punten werden zwart verkocht. Tal van zakenlieden kochten een gedeelte van de partij op valse naam en op valse vergun ning. De Amsterdamse accountant W. F H., die in deze zwendel grote mogelijkheden zag, voorzag zich van een vergunning van een Chinese tex tielhandelaar en kocht op deze wijze een grote partij goed. BEURS OVERZICHT In aansluiting op de vaste stem ming van Dinsdag op de Amsterdam se effectenbeurs waarbij het slot op vrijwel het hoogste punt van de dag kwam, bestond gisteren aanvankelijk nog enige vraag en op vrijwel alle afdelingen waren de hoofldkoersen gelijk of iets hoger dan vorige slot- en 'topprijzen. De markt gisteren was geenszins vast gestemd, want bij het begin vas de vrije handel kwam al- lerwege aanbod opdagen, terwijl de kooplust plotseling geheel stagneer de. Het gevolg was, dat de koersen bijna ononderbroken een beneden waartse richting volgden, waarmede de kleine koerswinsten, die gisteren wat de hoofdkoersen betreft konden worden opgemerkt geheel verloren gingen, maar de inzinking onder «beurstijd was zelfs van dien aard, dat bij het slot in verscheidene ge vallen gehandeld werd beneden het laagste peil van Dinsdag. De pandbrievenmarkt was stil en nagenoeg onverarfderd, Prolongatie 2% procent. RADIO VRIJDAG. HILVERSUM I, 301 mtr. 7.00 Nieuws; 7.30 Gram.platen; 8.00 Nieuws; 8.18 Operaprogramma; 8.50 Voor de vrouw; 9.00 Werken van Schumann; 10.00 Morgenwijding; 10.20 Gram.platen; 10.45 Franse pii- nomuziek; 11.10 Harmoniemuziek; 12.00 Vaudeville orkest; 12.33 Sport agenda: 13.00 Nieuws; 13.15 Pierre Palla; 13.45 Robert Casadesus; 14.00 Kookkunst; 14.20 Kwintetspelers; 15.00 Ons volk en zijn dichter; 15*20 Gram.platen; 16.00 Omroeporkest; 16.30 Tussen twaalf en zestien; 17.00 Omroepkamerorkest; 17.20 Wij ,en muziek; 18.00 Nieuws; 18.30 Strijd krachten; 19.15 Jan Vogel en zijn or kest; 20.00 Nieuws; 20.05 De Hervor ming; 21.00 Gezellige plaatjes; 21.30 Radiorakel; 21.50 Op vleugels van muziek; 22.00 Buitenlands overzicht; 22.45 Avondwijding; 23.00 Nieuws; 23.15 Symphonisch Vrijdagavond con cert. HILVERSUM I. 415 mtr. 7.00 Nieuws; 7.30 Gram.platen; Nieuws; 8.15 Pluk de dag; 9.00 Och tendconcert: 22.40 Fok Symphonieor- kest: 11.00 De Zonnebloem; 11.45 Te- ranee Casey; 12.03 Zangsterrenpara de; 12.33 Orkest zonder naam; 13.00 Nieuws; 13.50 Van man tot man; 14.00 Uit Nederlands glorietijdperk; 14.30 -Muziek uit bekende opera' 15.30 Nieuw leven, hoorspel; 16.30 Lichte orkestmuziek; 17.15 Ameri kaanse klanken; 17.45 Wat het buiten land leest; 18.00 Stafmuziekkorps; 19.00 Nieuws; 19.15 Arbeidsproble men; 19.30 Licht orgelspel; 20.00 Nieuws; 20.20 Erica Morini; 20.25 Opera concert; 21.00 De drie landen; 21.15 Opera concert, vervolg; 21.45 Gram.platen; 21.50 „Uit de schatka mer van het Oude testament; 23.00 Nieuws; 23.20 Orkest. Zonder factuur en zonder punten werden de stoffen door hem weer van de hand gedaan, waarbij door hem een winst gemaakt werd van 23.000. Palmbeach-stof, waarvan de officiële prijs acht gulden per meter bedraagt, werd door hem voor 20 gulden per meter verkocht. Zyn administratie werd vakkundig vervalst Van de exportgoederen heeft men geen meter meer kunnen achterha len. Slechts een bedrag van 5000 gul den is tot dusverre in beslag geno men, de rest van de opbrengst is verdwenen. Binnenkort zullen zo deelt het Vrije Volk" mede, waaraan het bo venstaande is ontleend verschil lende handelaren alsmede de accoun tant zich voor deze knoeierijen moe ten verantwoorden. BOETE VAN 125.000 VOOR DE GRAAF VAN MIDDACHTEN. Voor het Tribunaal te Arnhem heeft terecht gestaan William Frede- rik Charles Henry Graaf van Alden- burg Bentinck en Waldeck Limpurg. Deze verdachte, grondbezitter te De Steeg, had zich te verantwoorden wegens het brengen van de Duitse groet aan leden van de bezettende macht en het geven van toestemming aan zijn minderjarige dochters om toe te treden tot de Reicharbeitsdienst. Hij had dit gedaan uit vrees, dat er anders erger dingen zouden gebeuren. Voorts had hij te Rheden meermalen gasten die behoorden tot de bezet tingsautoriteiten ontvangen. Besch. voerde tot zijn verweer aan. dat dit allen anti-nat. soc. officieren waren geweest, meest kennissen uit Duits land. Zo o.m. Baron von Schlicht, de Ortscommandant van Arnhem die toch helemaal niet ongunstig bekend stond. Als laatste punt werd hem ten- lastegelegd, dat hij voordeel had ge trokken uit de coor de vijand gescha pen feitelijke toestand door vrijstel ling aan te vragen en te verkrijgen van de plicht tot inlevering van zijn paarden en zijn beide radio's. Het was voor het Tribunaal een he le puzzle om nauwkeurig te weten te komen' of verdachte nu Duitse dan wel de Nederlandse natibnaliteit be zat. Verdachte, die van mening was dat hij beide bezat, liet deze kwestie aan het oordeel der juristen ever. Na dat in korte trekken zijn levensloop was nagegaan, was men het er over eens ,dat hij volbloed Nederlander was, al had hij nooit langer dan ne gentig dagen (deze termijn was be lastingvrij) per jaar in Nederland doorgebracht. Het Tribunaal wees on middellijk vonnis en veroordeelde hem tot een boete van 125.000,- „Handelsblad". NAAR INDONESIë VERTREKKENDE JONGENS WORDEN GEKIEKT. Met goedvinden van de militaire autoriteiten en in samenwerking met het Niwin-comité Amsterdam neemt de vereniging „De Amsterdamse Ha ven" het initiatief om bij hun ver trek naar Indonesië foto's te nemen van de scheepgaande militairen. De ze foto's woixien op nummer gesor teerd en kunnen worden besteld bij het Niwin-comité: Amsterdam, Mau- rits-kade 63. Groepsgewijze worden de opnamen gemaakt en de fotograaf zal telkens duidelijk aan militairen vertellen onder welk nummer de op name, waarop zij voorkomen, werd gemaakt. De ouders en andere belangstel- in postzegels per foto. lenden, welke een of meer opnamen als briefkaartfoto wensen te bezit ten, kunnen deze onder vermelding van het nummer of de nummers schriftelijk aanvragen bij genoemd adres, onder bijvoeging van 30 cents in postzegels per foto. Dit is inclu sief alle kosten en een kleine bijdra ge ten behoeve van de Niwinpakket- ten. SCHOOLJEUGD GAAT PAPIER SPAREN. De minister van Onderwijs, K. en W. gaat de schooljeugd mobiliseren voor een grootscheepse inzamelings actie van oud-papier, waaraan de Ne derlandse papierfabrieken grote be hoefte hebben. De actie begint 1 November a.s. en zal kortweg J.A.P.I. (Jeugdactie Pa pierinzameling) heten. De opbrengst van het ingezamelde papier is voor het gehelq land als volgt vastgesteld: bont papfer ƒ4 per 100 kg.; kranten, boeken en tijdschriften 8 per 100 kg.; schrijfpapier (niet in snippers) ƒ9 per 100 kg. Uit een premiefonds worden aan de scholen, die gemiddeld per leer ling over de periode Nov. 1947 tot en met April 1948 het meeste papier hebben ingezameld, premies uitge keerd. Deze premies, die de leerlin gen zullen stimuleren hun uiterste krachten in te spannen, zullen in de vorm van geldbedragen aan de scho len ter beschikking worden gesteld- De voetbalwedstrijd tussen het Ned. militair elftal en het Ned. poli tie-elftal, die gisteravond op het VUC-terrein te Den Haag werd ge speeld, is na een snelle en aantrek kelijke wedstrijd in een 20 over winning voor de politiemannen ge ëindigd. Bij half-time was deze stand reeds bereikt en inderdaad gaf hij toen de verhouding juist weer, maar in de tweede helft kwamen de mili tairen zo onweerstaanbaar opzetten, dat een gelijk spel verdiend was ge weest. Snel en aantrekkelijk, maar lang geen fraai voetbal werd er ver toond, daarvoor telden beide ploegen te veel zwakke plekken. Zo werd in de militaire achterhoede het gemis van het duo van der Lely—de Vos sterk gevoeld. Het was dan ook voor namelijk aan stopper Smit te danken (hoewel ook hij gisteravond niet op volle toeren draaide), dat het door tastende trio van der Eistv. Onse- lenvan der Beek slechts twee maal met succes kon doorbreken. In deze periode leek het politie-elftal overwe gend sterker. Roozen, die na rust van Roessel kwam vervangen, wist dade lijk meer vaart in de gele voorhoede te brengen en met goede combinaties tussen hem, Rijvers en Engelsman werd aanval na aanval opgezet, doch liet solide backstel KammeyerDie- leman, in laatste instantie bijgestaan door een uitstekend op dreef zijnde de Munck, wist telkens het gevaar te keren en zo bleef de hatelijke nul op het scorings-Jjord prijken. BINNENLAND. De aartsbisschop van Utrecht Z.E. Joh. Kardinaal de Jong heeit benoemd tot pastoor te Wij he (Eoer- haar) de Z.E. heer A. Groen; tot pas toor te Dijk (bij Didam) de Z.E. heer J. H. J. van Gendt; tot pastoor te Eemnes de Z E. heer J. G. Spruyt en tot pastoor te De Hoef (U.) de Z.E heer P. Th. J. v. d. Burgt. Pastoor W. F. Roozen te Bo- venkarspel is benoemd tot ridder in de orde van Oranje Nassau. De bioscopen zullen met ingang van 31 October weer toeslag mogen leggen op haar entreéprijs bij variété voorstellingen. De Nieuw Amsterdam is giste ren met 1230 passagiers naar Ame rika vertrokken; haar eerste reis in groot ornaat. De directeur-generaal van de Scheepvaart, mr. Oyevaar, deelde mede, dat kapitein Dekema benoemd is tot officier in de Orde van Oranje Nassau en de chef-pur- ser, M. Ziessen, tot ridder in de Or de van Oranje Nassau. De heer B. Brenninkmeijer tc Londen, een der directeuren van C. en A., heeft uit handen van de Ned. ambassadeur de versierselen beho rend bij zijn benoeming tot officier in de Orde van Oranje Nassau ont vangen wegens tijdens de oorlog aan de Nederlandse regering bewezen diensten. De 61-jarige mej. A. R. te Hilver sum werd, toen zij oponopletend de rijweg overstak, door een auto aan gereden Het driejarig zcontje van de heer M. V. H. aan de Helmondseweg te Bakel kwam al spelende te dicht bij de malende windmolen. Het kind kreeg een. slag van de wieken en werd vrijwel op slag gedood. BUITENLAND. Het blijkt ,dat de leider der Pool se Boerenpartij niet de enige noch de eerste politieke leider is geweest, die zijn hoofd door de vlucht naar het buitenland gered heeft. Daags vóór de verdwijning van Mikolajczyk was ook de leider der christelijke arbeiders partij gevlucht en wel naar Frankrijk. Te Frankfort pakt de politie 's avonds na 6 uur alle jongelui bene den de 16 jaar op, als zij dan nog op straat zwerven. Meer dan een derde van alle voor zwarte handel of landloperij gearresteerde Duitsers is nï. jonger dan 16 jaar. Minister Lieftinck spaart devie zen door Nederlanders die naar het buitenland willen geen cent op zak mee te geven. De Hongaren doen het anders. Ieder Hongaar betaalt belas ting voor een buitenlandse reis en wel 100 forinten per dag als de reis langer duurt dan 20 dagen. In de nacht van Dinsdag Woensdag zijn te Brussel drie bom aanslagen gepleegd tegen politieke delinquenten, die kortelings op vrije voeten waren gesteld. De sneeuw nadert. Eerst werd sneeuw gemeld in de straten van Mos*kou, toen in Zuid-Frankrijk en thans is in de Ardennen bij Namen reeds de eerste sneeuw gevallen. In de omgeving van Albi (Frankrijk) heeft een boer een eet bare paddestoel gevonden met een doorsnede van één meter en een wicht van bijna 2 kilo. Nog geen vijf minuten was de wed strijd oud, toen van der Beek bij een pclitie-aanval de bal onverwacht voor zijn voeten kreeg en een tam schot loste, dat over de schouder van de verbaasde Pil heen in het doel verdween (10). Aangemoedigd door dit spoedige succes volgde aan val op aanval op de militaire veste. Slechts een enkele maal kon een te genaanval worden ondernomen en bij een ervan noteerden we een snelle ren van van Roessel, besloten door een oerhard schot, dat echter op rus. tige wijze door de Munck werd ge stopt. Na 17 minuten spelen was het de actieve van Onselen, die een fout in de militaire verdediging op de meest afdoende wijze kon afstraffen en zodoende de stand op 20 bracht. De druk op Pil's heiligdom bleef daarna tot de rust voortduren, maar voornamelijk door Smit kon ieder scoren verder worden voorkomen. Na de - rust waren doelman Pil en mid- voor van Roessel door resp. Huisman (Noad) en Roozen (Haarlem) ver vangen en beide veranderingen ble ken verbeteringen. De achterhoede was plotseling veel meer betrouwbaar en in de aanval- ging het ook al beter, al vielen de buitenspelers uit de toon. De Munck kreeg het nu zwaar der te verduren dan voor rust, doch hij toonde zich van zijn beste zijde. In welke stand of ligging Roozen ook schoot, hoe Rijvers en Engelsman ook goochelden, het bleef vechtenste. gen de muur en het bleef 20 voor de politie. NEDERLANDSE TOURNEE VAN BOLDKLUBBEN. De Deense kampioensclub zal in November onder auspiciën van Ajax een tournee door Nederland maken, waarvoor het volgende speelprogram- ma is vastgesteld: 19 Nov.: Amsterdam olympisch sta dion: tegen Ajax (20 uur). 20 Nov.: Utrecht stadion: tegen D. O.S. (19.30 uur). 22 Nov.: Rotterdam: tegen Neptu- nus. BRIDGE Bridgeclub „De Sleutels". De uitslagen van de 6e ronde der vier tallencompetitie zijn: Hoofdklasse team Kuijper wint van team van Hel- vert met 9 ra.p.: team v. d Star wint van team Thoolen met 21 m.p. lste klasse; team Staal wint van team Bc.'jer met 29 m.p.; team Pie- lanen wint van team v. Noort met 19 m.p.; team Rijnbende gelijk tegen Aukes 4 m.p. voor Rijnbende; team v. Berge Henegouwen wint van Been met 31 m.p.; teom v Leeuwen wint van team Oudshoorn met 30 m.p. 2e klasse: team Lautenbach wint van team Hommes met 30 mp.; team Kreft wint van team v. d. Broek met 14 m.p.; team van Dijk wint van team Kallenberg met 24 m.p. BILJARTEN. VAN DE LEIDSE BILJARTBOND. A.s. Maandag, 3 Nov. wordt weder om een aanvang gemaakt met de jaarlijkse co-mp. Het seizoen '47'48 is een record jaar voor de LBB. Met niet minder dan 63 viertallen zal wor den gespeeld, dat is nog 11 viertallen meer dan vorig jaar. Deze 63 viertal len zijn ondergebracht in 7 klassen van 9 teams. Vier nieuwe verenigin gen traden toe tot de LBB, waarvan er twee uitkomen in de competitie '47'48, nl. 't „Zuid" (Leiden) en „Rynegom" (Zoeterwoude) DOH (Wassenaar) en „In de oude Mare Pc art" nemen niet deel aan de com petitie. Het programma van 3 tot 7 Nov. luidt: le klas. Maandag 3 Nov. TOG 1TOG 2; Carambole 1Spijkerbak 1; Sooortje 1KI. Rustoord; DVH 1 —TOG 1. Dinsdag 4 Nov. 3e Klas: DVH 2 Carambole 2; TOP 2BOS 2; 't Zuid 2Spoortje 2; SpijkerbakDrei Pott 2. 2e klas. Woensdag 5 Nov.: Morsch- poort 1Morschpoort 2; DOS 1 Spijkerbak 2; Drei Pott 1Vierkan tje 1; TOG 3—'t Zuid 1. 5de klas. Woensdag 5 Nov.: 't Zuid 3—de Valk 2; TOP 4—BOS 3; Carem- bal 3Morschpoort 5; Spijkerbak 4 DVH 4. 7e Klas. Maandag 3 Nov.: WS 3— Carembal 4; Drei Pott 4Morsch poort 7; OG 2De Valk 4; Vierkan tje 4—Vierkantje 3. 4e klas. Donderdag 6 Nov.: Morsch poort 3Morschpoort 4; De Valk 1 TOG 4; TOP 3Drei Pott. 3; Spoortje 3—DVH 3. 6e klas. Vrijdag 7 Nov.: TOG 6 Spoortje 4; de Hoek Zde Vlak 3; UVS 2—Spijkerbak 5; Morschpoort 6 Rynegom 2. GYMNASTIEK Jaarvergadering G.V. en A.V. Do- nar. Op de jaarlijkse algemene le denvergadering van Donar kwam na verkiezing het volgende bestuur uit de bus. Voorz.: J. J. Herweijer, secr.: P. Stroebel. penningm.: N. Kruit, wedstr. secr. athl. C. Stuivenberg, comm. Th. Roest. In de kascommissie werden gekozen de heren De Boer en Heemskerk. Uitvoerig werd voorts de a.s. uitvoering op 15 Januari '48 be sproken waarna laat in de avond voorzitter Herweyer, die deze dag z'n 43e bestuursjaar inging, de ge animeerde vergadering sloot. SCHAKEN Bondencorapetitie Kon Ned. Schaak bond. Het tiental waarmee de Leidse Schaakbond aan de Bqnden- competitie van de K.N.S.B. zal deel nemen is als volgt samengesteld: 1. W. F. Schüss (Philidor) 2. D. Pos- thuma (Alphen) 3. A Barkema (Phi lidor) 4. J. Kanbier (Vriendenschaar) 5. C. Brunt (Alphen) 6. A. Koevoet (Philidor) 7. N. Cok (Hazerswoude) 8. S. J. van Wijk (Boskoop) 9. F Te- leug (Vriendenschaar) 10. H. F. Croes (Oegstgeest) Zoals bekend, mogen spelers die in de hoofdklasse competitie uitkomen geen deel uitmaken van het Bonds- tien'tal/Op 11 November speelt dit Bondstiental een -vriendschappelijke wedstrijd t'fccn het eerste tiental van het Leids Schaak Genootschap in „De Doelen". Alphense Schaakclub. Het le, 3e en 4e tiental van de Alphense chaakclub hebben hun eerste wed strijden in de Leidse Schaakbond achter de rug. Bijzonder aanmoedi-' gend zijn deze echter nog niet ver lopen. De gedetailleerde uitslagen waren als volgt: Katwijk IAlphen 1; E. H. van Ga len—H. v. d. Linden 0—1; Th. Admi raalD. Posthuma YiH; A. J. v. d. GraafC. Brunt afgebroken; A. C. BerlcheijA. Post HA\ «L C. Ad miraalL. Kantebeen 01; W Hou- waart—A. P. Borgmeijer (reserve) y2y2' A. v. d. OoeverG. Schuilen- berg Vi—Vi\ A. P. Poot—M. Verburg 10; C. Admiraal (res.)W. v. d. Roest Vt—Vï'. G. C. van 't Hof—H. Verschuur 10. Voorl. uitslag 4H 4 K. Leiderdorp IIAlphen III: G. de KoningH. de Haan 10; H. Ginjaar P. Hofman 10; R. Marbus (tegen partij niet opgekomen) 10; H. Boon T. Basie (res.) 01; C. Meinema C. H. v. d. Wolf 10; J. Zwanenburg T. Demoet 1—0; J: Neuteboom H. W. v. Teeffelen 10; J. de Jong J M. Steehouwer 10; H. Kuilenburg —F. Schmal 1—0; C. v. Tol—L. Klei weg 10. Uitslag 82. Alphen IVPhilidor V: A. v. d. KleijC. Molenkamp 01; C. H. KnookC. Colpa 01; Th. J. Basie J. C. Jansen 01; J. C. DuinB. H. Teske 10; Mej. M. PronkChr. de Laag 01; P. J. WijnbeekJ. J. Dubbelaar 01; J. H. BenardJ. P. de Vries 01; Th. A. AussemsM. Brouwer 01; P. JansenP. Selier 01; J. v. d. Laken (res.)C. R. Rijnberg 10. Uitslag 28. DAMMEN Alphense Damclub (Hoorn) I en II. De Hoornse Damclub I en II speel den te Leiden en Hazerswoude wed strijden waarvan de gedetailleerde uitslagen als volgt luiden: WEERSVERWACHTING O Matige, tijdelijk krachtige o wind tussen Oost en Zuid-Oost. o o Over het algemeen vrij veel be- wolking, maar droog en koud weer. g oooooooooooooooooooooooooooooooooo H.D.C. n—D.C.L. II: C. Verboom— W. Blom 02; L. KoopmanL. Nach- tegaller 02; C. van Arkel (res.)J. Vink 20; J. ZaadF. Franken (res.) •2; J. SchuurmanJ. Redegeld 0 2; J. de HartogA. Schild 02; W. BaartS. v. d. Reijden (res.) 11; S. NoorlanderJ. Kruider 11; E. MastmeijerAa Feitsma 02; J. Groenendijk (res.)G. Ouwerkerk 0—2. Totaal 4—16. H.D.C. IHazerswoude I (te Al phen gespeeld): W. KoopmanL. Matze 1—1; M. de GrootA. B. Dors man I1; J. DisselD. Hassefras 0 2; H. de Vos—K. J. Matze 0—2; J. v. d. Ent—J. de Gelder 1—1; R. v. Kla verenG. Ruis 20; E. Mechelse D. v. Staveren 02; C. Looijenstein J. C. Windhorst 0—2; H. K. de Vos A. J. de Witte 11; G. v. Weeren (res.)—M. Vierstra 02. Totaal 6—14. POSTDUIVEN. Clubkampioenschap L. P. C. De clubkampioenschappen 1947 van de Leidse Postduiven Vereniging! (L. P. C.) werden bshaald door A. W. Krol, 2 A. Fasel (oude duiven), 1. H. Schco en 2 H. Sterk jonge duiven. Nav'uchten jonge en cude duiven: 1. H. Wallaard, 2. M. Abspoel. De L. P. C. houdt 13 en 14 December 1947 een clubtentdonstelling in hun opnieuw gerestaureerde c1ub'"1fc',uw aan de Morssingel, terrein N. S. BIOSCOPEN. De films van de komende week zijn door de Kath. Film Centrale aïs volgt gekeurd: Trianon: „Walvis in zicht", alle leeftijden. Casino: „International Lady", bo ven 14 jaar. Rex: „De lafaard", boven 18 jaar. Luxor; „Gevangenen van het ver leden", alle leeftijden. Lido: „Madame Curie", alle leef tijden. De industriële opbouw van Leiden Door de economisch-technische dienst van de K. v. K. voor Zuid- Holland is een rapport geschreven over de industriële opbouw van Lei den op 1 Januari 1946. Het beeld van de Leidse industrie wordt beheerst door drie bedrijfstak ken, n.l. de metaal-industrie, de in dustrie van voedings- en genotmid delen en de textiel-nijverheid. Het grootbedrijf, dat, gerekend naar het aantal personen er in werk zaam, een overwegende positie in neemt, werd. behalve in deze drie be drijfstakken ook aangetroffen in de grafische industrie en de bouwnijver heid. Overigens overheerst naar aantal het klein- en middelgrote bedrijf. Er waren 8 fabrieken met meer dan 200 arbeidende personen (3 metaal, 2 voedings- en genotmidelen, 2 textiel, 1 bouw-industrie). Voorts 9 fabrie ken met 100200 personeels-leden (2 voedings- en genotmiddelen,5 tex tiel, 2 papier-verwerkende indus trieën). En 12 fabrieken van 50100 personeels-leden (metaal 3, chemi sche industrie 1, lederver werkende industrie 1, voedings- en genotmid delen 2, textiel 3, bouwindustrie 1, hout-industrie 1). Er waren 93 bedrijven van 1050 man, 151 bedrijven 210 man, en 44 eenpersoons-bedrij ven. 60 pet. van het aantal werkzame personen is bij de middelgrote en grootbedrijven werkzaam, terwijl 10 pet. bij het kleinbedrijf is betrokken. De 7775 personen, in de indus trie werkzaam, kwam verdeeld over metaal-nijverheid 19.5 pet., voedings- en genotmidelen 21.7 pet.: textiel en wasserijen 27.8 pet., papier verwer kende en grafische industrie 12.9 pet., bouw-industrie 11.4 pet. Er gaan da gelijks méér Leidenaars in de indus trieën in de omgeving werken, dan dat er uit de omgeving naar de in dustrie in de stgd „vloeien". De ligging van de stad wordt „uit stekend" geacht. De waterverbinding blijkt van groot belang te zijn voor de aanvoer van grond- en hulpstoffen (87. pet. der grondstoffen kwam per schip en 43 pet. der hulpstoffen). De eindproducten werden voor 60 pet. p. auto afgevoerd. KLEIN NEST ROMAN VAN CHARLES GARVTCE Geautoriseerde vertaling door F. VAN VELSEN 41) „Het spijt me, maar ik moet alles nog inpakken," 'beweerde Daan maar een plotselinge opwelling van oude vrienschap deed hem op z'n besluit terugkomen en hij zei: „Enfin, een ker goede dag te zeggen." Toen hij na een klein kwartiertje weer op straat stond, maakte hij zich- zelfwijs dat 't hem erg speet, Emily niet ontmoet te hebben en thuisge komen bekende hij z'n moeder z'n teleurstelling; doclr die moederlijke snoes van een windwijzer slaakte een diepe zucht, die evengoed sym pathie als het tegenovergestelde had kunnen betekenen. „Je kan haar altijd nog schrij- vén... als je er behoefte aan hebt, Daan," zei ze. XV. Twee jaar later zat Daan aan een tafel, die behalve kisten lege en vollevan allerlei soort, het enige meubel vormde in een ruwe blok hut, aan de helling van een buiten gewoon hoog en onherbergzaam rots gebergte. De zon scheen helder, om niet te zeggen brandend door de deur naar binnen. Wanneer hij van de grote plantekening, welke voor hem lag uitgerold, opkeek ontvouw de zich.voor zijn ogen een landschap en een vergezicht, dat, uit een oog punt van schoonheid, waarschijn lijk nergens ter wereld zijnsgelijke had. Tegenover hem was een andere, even woeste bergketen, waarvan de rotsklompen er uitzagen, alsof zij daar door een of andere reus waren neergesmeten. Tussen de heuvelen lag een vallei, die in tegenstelling met de vervaarlijke rotsblokken door een goede fee scheen te voorschijn getoverd, want zij leverde een aan blik op, zoals Daan nog nooit had aanschouwd. Het toneel was zo bo venaards mooi en toverachtig in de lichte en donkere partijen door het zonlicht veroorzaakt, dat Daan, niet tegenstaande hij het reeds maanden lang had gadegeslagen, het nooit moede was geworden het te bewon deren. Op slechts één plek was de ongerepte schoonheid van de vallei gestoord. Dat was 'bij de bocht van een stroom, die juist nog binnen het gezichtsveld van Daan lag. Een grote gemetselde brug spande zich over de rivier en een groot aantal mannen, in de verte weinig groter dan mieren werkte aan dit geweldig metselwerk en droegen stenen aan. Ofschoon zelf een der bewerkers van de verandering in het bergland schap, betreurde Daan het in 't be gin diep, dat de heilige rust welke hier wellicht van 'i begin der we reld af had geheerst, door de behoef ten van de mens zo wreed werd ge stoord. Doch verandering is het ge volg van een onveranderlijke wet en Daan, die daar over zijn inge wikkelde tekeningen zat gebogen, ook hij was veranderd; in veel op zichten was hij een andere Daan ge worden. dan de jonge man, die in Selby Gardens, in Oost Stepney woonde. Het voortdurend werken had zijn slanke gestalte tot de lenig heid van een Romeins athleet ge traind. Elke spier en zenuw was ontwikkeld en gespannen; de zon van Gradoviteh had zijn Londense bleek heid in een mengeling van bruin en amber veranderd, hetgeen z'n grij ze ogen bijna blauw deed schijnen. Er lag een en'gszins strenge uitdruk king om z'n lippen en in z'n oogop slag. die in vroeger dagen jongens achtig en zorgeloos was, straalde nu iets van waakzaamheid, iets gebie dends; want, zoals mijnheer Mount- joy had gezegd, moest Daan even goed vechten als houwen: niet enkel steen, ijzer en cement vormden het materiaal waardoor de spoorlijn van Gradoviteh naar Lazzatonia tot stand kwam, doch ook bloed, dat in vele twisten met de inboorlingen werd vergoten. Er waren tijden geweest, dat de revolver, die nu tegen Daans heup rustte, had bewezen een zeer nuttig deel van z'n uitrusting te zijn. en behalve aan zijn wapen, had hij het aan zijn moed en vastberaden heid te danken, dat hij nog steeds op 't appel herscheen. Want ofschoon hij tot nu toe nooit verplicht was ge weest om van z'n revolver gebruik te maken, wisten zij, die z'n ogen zagen, dat hij er, als 't er op aan kwam niet voor zou terugschrikken, er gebruik van te maken. Zijn uithoudingsvermogen was op harde proef gesteld in die eerste we ken na hun komst te Grodovitch, want nooit wist hij toen, of de dag zou worden verduisterd door de iVot- seiinge hand van de dood door on geluk of geweld. Het was een tijd van strijd tussen de wil van de mees ter en de vijandige opstandigheid van de mensen; een tijd waarin pe rioden voorkwamen, dat 't scheen, of de grote onderneming van Mount- joy moest mislukken, Hoe inspan nend die tijd ook geweest was, had Daan zich ondanks dat alles nooit on gelukkig gevoeld. Ver weg, ginds in Stepney waren al zijn kundigheden en bekwaamhe den verborgen eigenschappen ge weest; het scheen hem toe, wanneer hij aan 't verleden dacht, dat hij toen in vergelijking met het lieven hier, geslapen had. Maar de spoor lijn GrodovitchLazzatonia had hem wakker geschud. Het beroep op zijn geestelijk en lichaamelijke vermogens was zo onophoudelijk en zo drin gend, dat hij zich gewonnen moest geven, of de man worden, die hij was. In de tedere verbeelding van de mensen thuis, heerst het geliefkoos de idee, dat de afwezigen in de vreemde steeds aan hun dierbaren in het vaderland denken, maar het is te vrezen, dat er niet veel grond voor deze veronderstelling bestaat. Het is waar dat Daan dikwijls aan z'n moeder en aan Stella dacht hy schreef zo dikwijls naar huis als mogelijk was maar hij dacht aan weinig anders uit het verleden, dat, naar 't hem toescheen, zo ver achter hem lag. De eisen van het ogenblik en de voortdurende inspanning wa ren zo gebiedend, dat het werkelijk was, alsof Daan het leven in Selby Gardens van zich had afgeschud en een nieuw absoluut ander leven was ingegaan. Om kort te gaan, onze Daan was zeer veranderd. En op deze dag, nu hij, na een lange starende blik op de vallei, waarvan 'hij was gaan hou den, wederom over zijn tekeningen en details gebogen zat, was hij, of schoon dezelfde welgemoede, een voudige Daan, in andere opzichten een heel ander mens. Op een gege ven ogenblik werd het helle zonlicht dat door de opening naar binnen drong verduisterd en een jonge man, die niemand anders was dan Geof frey Grey, die Daan had verzocht als assistent met hem mede té gaan, kwam de hut binnen. „Ik heb mijn rapport meegebracht, meneer," zei hij. Hij sprak hem altijd met mijnheer aan, ofschoon hun vrienschap tot een warme genegen heid was aangegroeid, Daan en hy geen gelijken meer waren, want er was oen groot onderscheid tussen hun posities op dit werk. „Goed zo!" zei Daan. Hy leunde achterover, sloeg z'n handen achter z'n hoofd samen en rekte zich uit. „Gaat alles goed, Grey?" „Ja," zei Grey, „over 't algemeen heel goed. We hebben die boog ge steld en goede funderingen voor de volgende peiler gemaakt: de mensen werken nu heel ordelyk." (Wordt vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1947 | | pagina 2