Twee schoolkwesties in de
Leidse Raad
De gezondheids-toestand van de
Leidse bevolking
Congres van ex-politieke
gevangenen
JiwceC Oiuiied iwaiclt [Pjte&ideat
WOEI TSOAG 29 OCTOBER 1947
DE LEIDSE COURANT
PAGINA 3
HOOGMADE
N. K. J. B. De jaarverg. is vast-
geste'd a.s. Donderdag 30 Oct.,
te 7.30 uur. in de leringkamer met
als voornaamste punt van de agenda:
ide bestuursverkiezing. Aftredend
zijn: J. P. Baak, C. Th. van Wierin-
gen en L. J. Elstgeest, waarvan
Th. van Wié-ringen niet meer her
kiesbaar is.
KATWIJK
Gemeenteraad. De Raad komt
morgenavond te 7.30 bijeen. Er is
een agenda van 24 punten. De be
langrijkste zijn o.i.: verhuur -van
terreinen aan Quidk Boys. Voor
stel met betrekking tot de sala
riëring van het gemeentepersoneel.
Mededelingen in verband met de
suggestie van de heer Scheerens in
zake het verstrekken van gemeen
telijke hypotheken. Voorstel om een
■gedeelte van de Biltlaan tot ooen-
van een .brandweergarage te Kat
wijk aan de Rijn.
NIEUWKOOP
Katholiek Thuisfront Zater
dagavond werd ten bate van Kath.
Thuisfr. een toneelavond georgani-
iseend, waaraan geheel belangeloos
medewerkte de R.K. Toneelver.
D.I.T O. uit Aarlanderveen. Opge
voerd 'werd het dramatische spel
„Hof Terhove".
Het stuk was aangrijpend .en de
spelers vertolkten hun rollen uit
stekend „Dito" gaf een toneelspel
te zien dat alle lof waardig is.
De 'leider van Kath. Thuisfront
de heer C. J. Hilhorst, dankte de to
neelver. voor edelmoedige mede
werking en bood de dames bloemen
en de heren een rokertje aan. Een
geslaagde avond in ons Katholiek
verenigingsleven en.... vóór Kath.
Thuisfront. l.
OUD-ADE
Toneel. Gisterenavond gaf de
toneelclub van de K. A. B voor een
tjokvolle zaal een zeer geslaagde
uitvoering. Als voorproefje werd ge
geven „Roeping", spel in één bedrijf,
waarin enkels veteranen zich nog
eens van hun goede kant lieten zien.
De hoofdschotel van de avond ziyerd
echter gevormd docr het diep'-dra-
matisch toneelspel: „Heb ik mijn
kind gedood?'' Door hun spel gaven
de acteurs blijk het stuk uitstekend
aan te voelen. De rol van Harry
Leijers de gedeclasseerde fabrikant,
was in uitstekende handen. Rinus,
de bediende, is een pracht aanwinst
voor de jonge toneelclub. Ook de
overige, spelers, teveel om allemaal
bij naam te noemen, hebben uitmun
tend werk geleverd. De organisato
ren kunnen terugzien op een welge
slaagde avond!
ROELOFARENDSVEEN
Uitvoering Mgr. Buisfonds. In
samenwerking met de R.K. Toneel
vereniging St. Pancratius te R'veen,
vond Dinsdagavond de eerste avond
plaats ten bate van het Mgr. Buis
fonds en wel door de R.K. Toneel
vereniging, „de Gastspelers" uit Lei
den met de opvoering van 'n Duvel,
die op 't lest toch nog in de 'Hemel
kwam.
Ondanks de kou werd dit stuk op
geestige vlotte wijze voor het voet
licht gebracht en dienen spelers en
speelsters een pluim voor dit bijzon
dere initiatief. R'veen had deze avond
de victorie, moge ook alle verenigin
gen hieraan medewerken, zodat dif
fonds sommen en sommen gelds zal
opbrengen voor dit éné schone doel,
onze missionarissen, in de gelegen
heid te stellen hun pracatige werk te
kunnen volbrengen. Helpt Indië! Helpt
het Boraeose Missiefonds en laat
Mgr. J. Buis met alle hulpmiddelen
vertrekken, die nodig zijn, deze qr-
barmehjke toestanden te verzachten.
Heden (Woensdagavond) wordt
eveneens te R'veen een tweede voor
stelling gegeven en wij vertrouwen,
da- ook deze avond de zaal tot in de
uithoeken bezet zal zijn, de spelep
i(sters) maaxook het stuk zelf, zijri
het vohcou'vn waard-
ZOETERMEER
Distributiedienst Naar wij ver
nemen ligt hetr-in de bedoeling om
de distributiedienst alhier te doen
opheffen en onder te brengen naar
Voorburg.
•^ij, die de grond-gedachte van de onderwijs-pacificatie hebben aanvaard
^en willen beleven, konden niet andere doen, dan medewerken tot in
williging van het verzoek tot stichting van een katholieke ambachtsschool
te Leiden.
op last van de minister van Binnen
landse Zaken! En waarom? Omdat,
zoals de minister schrijft, bij een on
derzoek ter plaatse is gebleken, dat
de besturen van bijzondere scholen
voor kleuteronderwijs dat geld niet
nodig hebben. En hoe is dat de mi
nister gebleken? Naar de wethouder
mededeelde, bij een bezoek van een
zijner ambtenaren ten gemeentehuize,'
waarschijnlijk tijdens de vacantie van
de wethouder!
Was er nu niet alle reden, om deze
zaak eens te- bekijken in de Com
missie van Onderwijs uit de Raad?
Waarom niet? Urgentie voor de in
trekking van het Raadsbesluit was er
toch geenszins!
Neen, besloot de Raad: P. v. d. A.
P. v .d. V. met de Communisten. En
er was ook hier een scheuring in het
college van B. en W. De heeren v. d.
Kwaak en Menken tegenover de he
ren Jongeleen en v. Schaik. Eerstge-
noemden stemden vor het voorstel
van mr, Woudstra (Prot.), waarmede
behalve de Prot. fractie ook de ge
hele kath. fractie zich verenigde.
Een interpellatie van de heer v.
Dijk (K.V.P.) had tot doel, bij B. en
W. er op aan te dringen, voortaan
niet meer een levering van belang
rijke omvang te gunnen, zonder
voorafgaande aanbesteding. B. en W.
wilden die toezegging niet doen,
(Berichten reeds geplaatst in een ge
deelte van onze vorige oplage.)
LEIDEN
Door „Katholiek Leiden" is het
volgende telegram aan de minister
raad gezonden:
De vereniging „Katholiek Leiden"
samenwerkingsorgaan van de Katho
lieke Leidse instellingen en vereni
gingen,
overwegende
dat een kamp systeem-Butlin de
persponlijltheid niet vormt, maar af
breekt, zodanig vervuld is van ver
makelijkheden, dat rust voor dage
lijkse godsdienstige beleving ont
breekt, en in het algemeen in strijd
is met onze Nederlandse beschaving;
dat vreemdelingenverkeer gewenst
is, maar niet op deze geestelijk onge-
zo."e basis;
cat het deviezenargument geen rol
nv spelen, maar bovendien illusior
zal blijken;
dat een dergelijk kamp beslag legt
op bouwmaterialen, zo dringend no
dig in de getroffen gebieden;
dat besteding van een deel van- het
nationale inkomen aan een vermake
lijkheidskamp, gezien de zorgwek
kende economische toestand van het
Vaderland, niet'verantwoord is;
dat het inrichten van een zodanig
kamp, zolang velen in zorg zijn over
kun verwanten in Indonesië ontoe-
lartbaar is;
"ich overigens aansluitend bij het
ft ;ram van' het Nederlandse Vrou-
•Wct- Comité;
molesteert tegen het oprichten van
een kamp systeem-Butlin te Zand
voord
Vereniging „Katholiek Leiden'.
College van B. en W.
en de Raad verdeeld
Die grond-gedachte is deze: dat, als
er een voldoend-groot aantal outers
is, die op ernstige motieven behoefte
gevoelen aan een bijzondere school,
als er een op redelijke argumenten
gebaseerde, aandrang is om een bij
zondere school te stichten, men aan
die behoefte en aan die aandrang be
hoort te voldoen en gevolg te geven.
Dat is een eis van gezonde de
mocratie. Nu is het voor geen tegen
spraak vatbaar, dat in Leiden en om
geving die behoefte er is, die aan
drang bestaat. En tóch heeft de Leid
se gemeenteraad het verzoek -afge
wezen met 21 tegen 16 stemmen
(„links" tegen „rechts" één lid
der rechterzijde uitgezonderd). Dat
hier de oude tegenstelling tussen
rechts en links moet worden ge
maakt, betreuren wij niet minder
dan wie ook. Maar de realiteit legt
die tegenstelling open vóór ons; de
feiten dringen ze ons op. In het col
lege van B. en W. waren de twee
wethouders der vroegere rechterzijde
vóór, de twee andere tegen. Dit is de
eerste keer, dat er in het college van
B en W. zulk een diep-gaand ver
schil kan worden geconstateerd. En
in de Raad ging de gehele fractie van
dé P. v .d. A. mee met haar twee wet
houders. Natuurlijk ook de C. P., die
vanzelf-sprekend tegen confessionele
scholen is. En eveneens de twee le
den van de P. v. d. V„ die bij mor.de
van mr. Vos verklaarde, dat zij lie
ver zagen uitbreiding van de bestaan
de ambachtsschool: tegenover het
feit, dat op een zo grote school de
vorming minder goed tot haar recht
kan komen, staat, dat één school
goedkoper is. Dit hoogst belangrijke
vraagstuk de vorming van goede,
vakbekwame arbeiders wordt dus
door deze fractie geheel eii al herleid
een geld-kwestie. Zó werd het
blijkbaar ook gezien door een woord
voerder van de P. v. d. A., de heer
Riedel, die zowel in eerste als in
tweede instantie wees op de te grote
kosten van een tweede school.
Maar, afgezien van alle beschouwin
gen van principiële aard, betreuren
wij het genomen Raadsbesluit, om
dat er in Leiden een tweede am
bachtsschool nodig is.
Het is niet waar, dat de bestaande
ambachtsschool vo'or nu en voor de
toekomst voldoende ruimte biedt. Ze
ker men zou deze misschien kun
nen gaan vergroten, maar dan zou ze
meer het karakter van een kazerne
dan van een school krijgen. Wethou
der Menken heeft mede namens zijn
collega wethouder v. d. Kwaak het
gebrek aan plaatsruimte met over
tuigende cijfers glas helder aange
toond.
Van het betoog van wethouder v.
Schaik, die het advies van de meer
derheid van B. en W. (blijkbaar zijn
met hem meegegaan zijn collega Jon
geleen en de burgemeester), verde
digde, willen wij gaarne constateren,
dat het vrucht was van de ernstige
bestudering van veel cijfers. Maar
cijfers, die, naar onze mening, geens
overtuigend waren. Wat zegt het
dat uit statistieken blijkt, dat in
'den lande het aantal aanmeldingen
voor de ambachtsschool relatief ach
teruitloopt? Zelfs al zou dat waar
zijn, dan kan de ambachtsschool te
Leiden nóg te klein worden. Maai:
wij moetendaarin zien een tijdelijk
I verschijnsel, als gevolg van de na-
I oorlogse geestelijke depressie; een
tijdelijk verschijnsel, dat de Over
heid met alle haar ten dienste staan
de middelen móet trachten te keren.
Wethouder v. Schaik was beslist zeer
zwak in zijn argumentatie, toen hij
beproefde te overtuigen, dat het
groot aantal afwijzingen van jongens,
die de ambachtsschool willen bezoe
ken, louter en alleen gevolg is van
ongeschiktheid van die candidaten en
niet van gebrek aan plaatsruimte. Er
zouden zelfs nog een tachtig jongens
geplaatst kunnen worden men
leze: geborgen kunnen worden. Neen:
de ambachtsschool met haar reeds on
geveer 600 leerlingen is te klein en
mag dat erkent ook wethouder v.
Schaik niet nog groter worden
door bijbouw.
Zelfs als er eventueel ambachts
scholen te Alphen en Katwijk zou
den komen, zal Leiden als centrum
gemeente van tal van ander omlig
gende dorpen, moeten zorgen voor
voldoende, ruim voldoende gelegen
heid voor goed ambachtsonderwijs,
zo dringend gewenst in deze in de
komende tijd.
En toch.wil de Raad niet mee
werken aan de oprichting van een
tweede ambachtsschool een R.K.
school! Moge een hogere instantie
anders beslissen!
Nog veel meer bevreemdend was
een andere beslissing van de Raad.
In de tijd, dat mr. Tepe wethou
der van onder\vijs was, is Leiden de
eerste gemeente in Nederland ge
worden, die financiële gelijkstelling
heeft ingevoerd voor openbaar er
bijzonder kleuteronderwijs. De N.S.
B.-burgemeester heeft daarin veran
dering gebracht, en aan de bijzon
dere kleuterscholen een aanmerke
lijk lagere subsidie verleend. De nieu
we Raad heeft echter besloten, ce
oude verordening weer van kracht te
doen zijn met ingang van de datum
der bevrijding, totdat eventueel ue
Raad op wettige wijze die verorde
ning door een andere zou vervan
gen. Dit was zó duidelijk een kwes
tie van rechtsherstel, dat het besluit
daartoe door de Raad is genomen
zonder hoofdelijke stemming.
Aan dit besluit is nu echter goed
keuring onthouden door God- Staten
maar.... in feite zullen zij er toch
o-i. nu niet meer gauw toe over
gaan. De heer v. Dijk zeide van me
ning te zijn, dat de levering van zanc
voor straatbanen benoorden Heren
singel enz. door een aannemer bui
ten Leiden, terwijl Leidse aannemers
waren gepasseerd, aan de gemeente
financieel nadeel heeft kunnen be
rokkenen. En dat kan o.i. moeilijk
.worden ontkend. Er waren twee on
aangename dingen in het debat. Eer
stens de opmerking van wethouder
Jongeleen, dat hij niet alles in het
openbaar kon zeggen. En, vervol
gens, de ongemotiveerde hatelijk
heid van de heer Schüller, dat de
heer v. Dijk zijn interpellatie heeft
gehouden ter wille van dé propagan
da, waarop de heer Lombert als lid
der Commisie van fabricage vuur
vatte, om te verklaren het houden
van deze interpellatie, die naar on
ze overtuiging, zeker niet zonder nut
is geweest.
Niet alleen 'tchagrijn van de pijn,
Uw rheumatische pijnen met alle
gevolgen slopen voortdurend aan
Uw hele gestel. Daarom moet ge U
er tegen te weer stellen. Met Kru
schen Salts. Duizenden deden dat
vóór U en zij zijn trots op de heil
zame resultaten die Kruschen hun
gaf Iedere morgen de kleine dosis
Kruschen maakt een ander mens
van U. De aansporende werking
van Kruschen doet Uw bloed snel-
!ër stromen; de schadelijke "zuren,
die zich anders gaan vastzetten,
worden medegenomen en verwijderd
langs natuurlijke weg. Dat is het
geheim van Kruschen en daarom is
het ook voor U de remedie om weer
helemaal de oude te worden, fief en
fit en vrij van pijn. Vraag Kruschen
Salts bij Uw Apotheker 'of Drogist.
Iets minder gunstig dan
verleden jaar
In de afgelopen zomer is de
gezondheids-toestand van de
bevoliking in onze stad in
Ihet algemeen vrij goed ge
weest, zij het ook, dat in
sommige opzichten niet zo
gunstige verhoudingen wer
den bereikt als het vorige
jaar.
Onder besmettelijke ziekten was de
laatste jaren vooral de' diphtherie
zeer gevaarlijk en zeer omvangrijk,
en, ofschoon ook hierbij het einde
van de oorlog het begin van een
verbetering betekende, traden het
vorige jaar in ons land maandelijks
een vierduizend nieuwe gevallen
op, waarvan ruim tweehonderd een
dodelijk verloop hadden. Nu is het
aantal nieuwe gevallen tot bene
den duizen per maand gedaald en
ook het aantal sterfgevallen aan de
ze zjekte is sterk terug gelopen.
In Leiden stierven in de zomer
maanden van 1946 nog verschei
dene inwoners aan diphtherie
maar deze zomer kwamen slechts
enkele sterfgevallen voor.
Typhus, roodvonk en mazelen
maakten deze zomer in onze stad
geen enkel slachtoffer.
Daarentegen was de sterfte aan
lon-gtuberculose hoger dan' in 1946,
n.l. 4.8 per tienduizend inwoners per
jaar tegen 3.9 in de overeenkomstige
periode van 1946. Dit cijfer stemde
geheel overeen met het toenmalige
rijksgemiddelde; dit is intussen tot
2.9 gedaald, zodat ons plaatselijk
cijfer voor dit jaar nog al wat slech
ter is 'dan het gemiddelde van Neder
land. Wat dit laatste betreft, als wij
aanmerking nemen, dat de tbc-
sterfte in ons land vóór de oorlog 3.6
per tienduizend bedroeg en dat wij
met dit cijfer het gunstigst van geheel
Europa waren-, dan is het wel duide
lijk, dat ons volk als geheel de fu
neste oorlogsinvloeden op dit gebied
reeds geheel heeft weten te over
winnen.
Wat de niet-besmettelijke ziekten
betreft, overleden deze zomer in onze
stad iets meer aan longontsteking en
aan hartziekten dan het vorige jaar.
Ook de kankersterfte was iets ho-
:r, n.l. 14,5 per tienduizend inwo
ners tegenover 13.5 in de overeen
komstige maanden van 1946. Voor
het gehe'e land bedraagt dit cijfer
thans 13.1 zodat het plaatselijke cij
fer daar nogal betekenend boven
uit komt.
Het is nog steeds zo, dat deze ziek
te een van de belangrijkste doods
oorzaken is en dat zij ook in onze
stad drie a viermaal zoveel sterfge
vallen veroorzaakt als de longtuber-
culose; anderzijds zijn er echter ziek
ten en aandoeningen, die nog heel
wat meer slachtoffers vergen, zodat
er voor de no^al wijd verbreide be
duchtheid voor deze ziekte, die vaak
zelfs de vorm van z.,g. kanker-vrees
aanneemt, goed beschouwd toch
eigenlijk geen -grond is.
Alle ziekten en andere doodsoor
zaken tezamen leidden deze zomer
in onze stad tot een algemeen sterfte
cijfer van 7.9 per duizend inwoners;
ook dit is wat ongunstiger dan het
cijfer van de vorige zomer, dat 7.5
bedroeg. Daartegenover staat even-
we!, dat de sterfte in geheel Neder
land in de afgelopen zomer 9.2 per
duizend heeft bedragen, zodat dit
rijksgemiddelde betekenend boven
ons plaatselijk cijfer uitkomt.
Dat de sterfte hier iets hoger is ge
weest dan het vorige jaar komt voor
een deel doordat de zuigelingensterfte
iets is toegenomen. Deze was het vo
rige jaar uitzonderlijk laag; zij be
droeg toen slechts 19 per duizend ge
boorten tegen 24 in de afgelopen zo
mer. Voor het gehele land beliep de
zuigelingensterfte dit jaar 36 a37 per
duizend geboorten en in vergelijking
'hiermede is het Leidse cijfer dus nog
bepaald gunstig.
Bijna één derde van de zuigelin
gensterfte in onze woonplaats betrof
sterfte binnen één dag na de geboor
te terwijl ongeveer de helft betrek
king had op overlijden binnen - een
week na de geboorte.
Van de totale sterfte maakte de
zuigelingensterfte (d.i. in het eerste
levensjaar) negen procent uit; de
kleutersterfte (1-4 jaar) bedroeg nog
niet één procent, hetgeen in verge
lijking met elders heel weinig is. De
kindersterfte (5-14 jaar) bedroeg twee
procent van het totaal, hetgeen even
eens relatief gunstig genoemd kan
worden In de groep jonge mensen
(15 24 jaar) viel bijna vier procent
v-a-n de totale sterfte. Twintig pro
cent van de sterfte betrof volwas
senen (25-60 jaar).
Slechts 35 pet van de totale
sterfte had derhalve betrekking
op mensen beneden zestig jaar,
terwijl «het overgrote deel, 65 pet,
oudere lieden betrof. Vijf-en-
veertig procent van de totale
sterfte viel in de leeftijdsgroepen
van zestig tot tachtig jaar en
20 pet betrof grijsaards boven
tachtig jaar. Deze nadere ontle
ding van ons plaatselijke sterfte
cijfer laat duidelijk zien, dat de
Leidenaar zeer behoorlijke
„levenskansen" beeft.
Gistermiddag te 3 uur is in de foyer
der Stadsgehoorzaal het congres
opend van de Vereniging voor ex-
politieke gevangenen in bezettings
tijd. Deze bijeenkomst werd o.m. bij
gewoond door vertegenwoordigers
van H. K. H. de Prinses Regentes en
van Prins Bernhard, de heren kapt.
Bührman en kol. Thomassen, alsmede
door mr. de Vries namens de Minis
ter van Binnenlandse Zaken. Voorts
waren aanwezig dr. H. Nëuman, vice-
voorzitter van de Int. Federatie van
ex-politieke gevangenen, tevens afge
vaardigde van de Tsjechische Vereni
ging, alsmede afgevaardigden van de
Franse, Belgische en Luxemburgse
organisaties. Burgemeester jhr. mr. v.
Kinschot en weth. v. Schaik waren
mede aanwezig.
De voorzitter van de afd. Leiden,
de heer H. van Weizen, sprak een
kort begroetingswoord ,die erop wees,
dat Leiden voor dit congres een bij
zondere betekenis heeft en hierin
meent hij tevens1 een bijzondere sym
boliek te zien met de vrijheidshisto
rie van Leiden.
Vervolgens sprak de algemeen
voorzitter, mr. B. W. Stomps, een re
de uit, waarin hij erop wees, dat het
yvoor hem een buitengewone sensatie
is te Leiden, waar hij studeerde, het
woord te mogen voeren voor deze
congressisten. Leiden, aldus spr., is
in zijn historie nauw verbonden met
de vrijheid. Dit reeds in zijn strijd
tegen de Spaanse overheersing, dóór
zijn verbondenheid met het Huis van
Oranie, door de strijd van zijn uni
versiteit, zijn professoren en zijn stu
denten tegen de Duitse overweldiger.
Spr. vroeg waar de vereniging be
ter haar congres had kunnen houden
dan juist in Leiden.
Vervolgens verzocht spr. de heren
Bührman en Thomassen de dank van
het congres,te willen overbrengen aan
de Prinses Regentes en Prins Bern
hard voor de vertegenwoordiging.
Hierna verwelkomde spr. de bui
tenlandse gasten, speciaal die van
FIAPP, welke 18 landen vertegen
woordigt, die gezucht hebben onder
de hiel van de Duitse onderdrukkers,
waarna hij erop wees, dat de ver. niet
alleen een bestaansrecht heeft maar
ook een bestaansnlicht. Deze sluit in
zich, te zorgen, dat men niet vergete
wat geweest is en tevens te- zorgen,
dat het gebeurde zich niet herhale.
Degenen, die in de concentratiekam
pen en gevangenissen hebben geze
ten, moeten uitdragers zijn van de
waarden, die het leven heeft, In die
kampen is tevens een band gelegd,
waarbij men niet behoeft herinnerd
te worden aan hetgeen beleefd is,
doch waarbij slechts die éne gedach
te moet voorétaan: dat nooit meer!
Een andere reden van beslaan heeft
de vereniging in de zorg voor de na
bestaanden. Wel heef de stichting
19401945 veel leed verzacht, doch
zij kan niet alles doen. Zij kan b.v.
niet zorgen voor de Nederlanders, die
in het buitenland levend, slachtoffer
van de Duitse terreur zijn geworden.
Met een minuut stilte werden ver
volgens de slachtoffers van de Duitse
gruwelen herdacht, waarna telegram
men werden verzonden aan degenen,
dit nog in santoria of ziekenhuizen
verblijven.
Spr. zette hierna in het kort nog
eens het doel van de vereniging uit
en wees erop hoe allen één wa
ren in het verzet, één van lijden in de
coimentratiekamoen, ondanks ver-
1 van geloof en politiek inzicht.
Tenslotte besloot hij met de beste
wensen te uiten voor een volledig
herstel van H. M. de Koningin, die
voor one allen steeds een lichtend
voorbeeld is geweest tijdens de on
derdrukking.
Dr. A. Feuman sprak vervolgens
■aniens de FIAPP en de vrienden uit
Tstocho-Slowakije, wees op de cultu
rele en commerciële banden, die bei-
landen sinds eeuwen verbinden.
Niet door talrijkheid van inwoners
noch door grootheid van grondgebied
doch door cultuur en democratie zijn
beide landen groot geworden. Spr.
wekte dan allen op samen een uitweg
te zoeken in de vele moeilijkheden
en alle krachten aan te wenden om
te komen tot de ware vrijheid, men.
sehiikheid en democratie.
Hierna werd nog het woord gevoerd
door de heer Cassivet uit België,
waarop sluiting van de openingszit
ting volgde. i
Ontvangst ten gemeentchuize.
Te 5 uur had de ontvangst van de
Corgiesleden plaats door het gemeen
tebestuur. In de grote hall voor de
Burgerzaal sprak de burgemeester,
jhr. nr. F. H. van Kinschot een woord
van welkom, waarna hij meende na
mens alle Leidenaren te zullen spre
ken wanneer hij zefde, dat Leiden de
congressisten zeer gaarne gastvrijheid
wil verlenen. Leiden heeft in de oor
log vele malen bewezen 'pal 'te staan
voor de vrijheid, zij wenst dit in vre
destijd tegenover haar gasten op an
dere wijze te doen.
Spr. wees er dan op, dat de grond
slagen voor de vereniging reeds ten
tijde van de bezetting zijn gelegd. Uit
alle delen van het land opgepikt en
samengeraapt, was het in de gevan
genissen en concentratiekampen, dat
gij bijeen kwam. Gij „zat" hier allen
om dezelfde reden, met hetzelfde doel
voor ogen. Politieke of maatschappe.
lijke verschillen raakten op de ach
tergrond, zij waren ook niet meer be
langrijk. Het was immers niet het
verschil, maar juist de overeenkomst,
die hier meer dan ooit naar voren
kwam. En zo was het trouwens ook
buiten de gevangenissen, waar deze
factor evenzeer als een werkelijke ge
voeld werd.
Wat u allen in deze oorlogstijd sa
menbond, was de geest van verzet
tegenover een onverbiddelijke vijand,
welke niet alleen in Nederland maar
ook in vele landen, waarvan verte
genwoordigers hier hedenmiddag aan
wezig zijn, eerst In het geheim, later
in het openbaar leefde. Wij zijn er in
Leiden trots op, dat de Universiteit,
gesticht in 1575 als dank voor de hou
ding van de burgerij tegen h^t Spaan
se geweld, in 1941 het voorbeeld gaf
en daardoor aan haar roemrijke naam
r.ieuwe lauweren toevoegde. Zonder
tekort te schieten tegenover de le
venden, zou spr. in dit verband de
naam willen noemen van prof. Tel-
ders, wiens nagedachtenis in onze
'7 ad steeds in ere zal worden gehou
den.
In oorlogstijd hebben wij, in bezet
Nederland en toch persoonlijk vrij,
met u allen meegeleefd en veler ge
dachten zijn uitgegaan naar familie
leden en vrienden, 'die, opgepakt,
meegesleurd, tenslotte allen in Duitse
kampen, hun lot moedig hebben ge
dragen. Wij hebben hen in gedachten
bewonderd en uit de verte moed toe
gesproken. Droevige geruchte'n over
het kampleven bereikten ons spora
disch en dikwijls hebben wij ons af
gevraagd: waar krijgen zij de kracht
vandaan?
Na de bevrijding is duidelijk ge
worden hoe er in de verschillende
kampen geleden en gestreden is en
vele lege plaatsen om ons heen heb
ben de grote offers getoond, welke
voor ons Vaderland zijn gebracht.
Het was spr. echter opgevallen, dat
twee bijzondere eigenschappen hen
in staat hebben gesteld alle ellende
van gevangenissen en kampen te
overwinnen. En dat zijn wil en ener
gie, waardoor men zich heeft kunnen
verheffen boven het normale in de
mens en dikwijls het bovenmenselij
ke beter heeft kunnen verdragen
voor het geliefd Vaderland.
Spr. was'ervan overtuigd, dat op
allen bewust of onbewust ons christe
lijk geloof, in welke vorm ook, zijn
stempel heeft gedrukt en zovelen juist
daarin kracht hebben gevonden.
Met de wens, dat het congres in
alle opzichten zou mogen slagen, ein
digde de burgemeester zijn rede,
waarna mr. B. W. Stomps een kort
dankwoord sprak.
Nadat een verversing was gebruikt,
trokken de deelnemers' naar de Steen-
straat, waar een défilé werd gehou
den voor 't gedenkteken der oorlogs
slachtoffers en verschillende kransen
werden gelegd. Het Leids Polifie Mu
ziekgezelschap verleende hierbij me
dewerking.-
De dag van vandaag werd inbeslag
genomen door huishoudelijke zittin
gen, terwijl door de gasten excursies
werden gemaakt.
Vrijdagmorgen te 9 uur zal in de
Hartebrugkerk een plechtige Re
quiemmis worden opgedragen voor de
slachtoffers der Duitse terreur, die in
de bezettingstijd gevallen zijn. Het
parochieel zangkoor wil deze plech
tigheid zoveel mogelijk luister bij
zetten doör 'n goede uitvoering. Kerk
zangers ,die willen assisteren, zijn
van harte welkom.
Wat lezers ons schrijven
83. Wat waren die boeven kwaad
toen ze Ka/el Kwiek zo vlak voor
hun neus in die stevige schuur zagen
verdwijnen. Ze raasden en tierden zo
hard, dat je het mijlen ver koii horen,
en toen hun lawaai door de veel ver
derop gelegen hoge rotsen weerkaatst
als een echo terugkwam, ontstond er
zo'n herrie, dat ze elkaar niet meer
konden verstaan. Eindelijk beval de
boevenpresident stilte. 'Hij begreep
wel dat ze zo maar niet in de schuur
zouden kunnen komen en dat d2
deur moest worden geforceerd. Ih
zijn jeugd had hij eens 'n boek gele
zen over de kruistochten in Palestina
en dat bracht hem nu op een goed
idee. Hij liet een dikke boom omhak
ken en die aan weerszijden door vijf
van zijn mannen opnemen om hem
zo te gebruiken als stormram tegen
de vesting van Karei Kwiek. Zelf
ging hij achter op de boomstam zit
ten om de bestormers aan te voeren.
Onder luid gejoel zette de stoet zich
in beweging. Eerst langzaam aan,
toen harder, nog harder en tenslotte
liepen de mannen zo hard op Kareis
voordeur toe, dat je ze met twee fiet
sen nog niet bij had kunnen houden.
Karei had de hele vertoning door een
kiertje van zijn stevig gegrendelde
deur afgezien. Hij zou zijn maatrege
len weten te nemen. Toen de boeven
vlak bij waren....
ST.-NICOLAASEEST VOOR ARME
KINDEREN.
De R.K. Bond van Hotel-, Café- en
Restaurant Geëmployeerden ,St. An-
trr.ius", afd. Leiden en de R.K. Bond
van Musici en Artisten. afd. Leiden,
gever, een Si. Nicolaasfee ;t op Woens
dagmiddag 3 December a s. in de Ro
manuszaal (Hartebrugkerk) voor. de
kinderen van net Carmelitessenkloos-
ter, Oude Vest en voor te Roman us-
k'ndertjes van Pastoor S.nitz en te
vens voor da kinderen van de leden.
Reeds hebben de besturen var. R.K.
Bond van Musici en Artisten en „St.
Antonius" van diverse leveranciers
en particulieren de toezeggn r gehad
dat zij zullen medewerken dit aan
staande St. Nicolaasfeest voor de kin
deren van bovengenoemde klooster
en instelling en de bonden te doen
slagen.
Maar daarnaast zijn er nog diverse
kosten, die gedekt moeten worden.
Gedenkt ook het mooie wérk. dat u
en wij kunnen doen voor het Carme-
litessenklooster en Romanus, laat die
kinderen ook een prettig St. Nieol-
laasfeest vieren.
Geeft wat u geven kan, giften ook
in nature worden gaarne verwacht
bij de secretaris-penningmeester, de
heer P. M. van Asperdt, Maresingel
48, Leiden.
Namens alle kinderen en besturen
onze hartelijke dank!
Hoogachtend,
JOH. M. v. ASPERDT,
Maresingel 48, Leiden.
