S)e CckLc öoiVta/nt »De republiek is geen souvereine staat« Afschuw over laaghartige daad Malang is bezet, opmars naar Tjilatjap VRIJDAG 1 AUGUSTUS 1947 bureaux: Papengracht 32, Giro 103003. Telef.: Administratie, Advertenties 20826, Eedactie 20015, Directie, drukkerij en abonnementen 20935. Directeur: C. M. VAN HAMERSVELD. Hoofdredacteur: TH. WILMER. waarin opgenomen „DE BURCHT" KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN 37e JAARGANG No. 11153 Abonnementsprijs f 0.26 per week, 11.10 per maand, 3.25 per kwartaal. Franco per post J 4. Adveftenties: 15 cent per m.m. Ingez. mededelingen dubbel tarief. Bij contract belangrijke korting. Telefoontjes: 30 woorden 1 1.50. Sociale en politieke actie DEZER dagen is het volgende be richt in de pers gepubliceerd: De besturen van het Wereld vak verbond, het N.V.V. en de E.V.C. hebben na een gemeenschappelijke vergadering in Amsterdam een te legram aan de Regering gezonden, waarin wordt gevraagd, direct het militaire optreden in Indië te sta ken, de Republiek voor te stellen onmiddellijk besprekingen te ope nen en bij weigering yan de Repu bliek bemiddeling of arbitrage te aanvaarden. Een dergelijke actie kan onzè sym pathie niet hebben. Ook zou dat niet het geval zijn, als de inhoud een tegenovergestelde •trekking zou hebben gehad. Ieder op zijn plaats. De actie van sociale organisaties moet aller aandacht hebben, als zij betreft arbeidstijd, arbeidsloon, ex port, import, medezeggenschap en al dergelijke onderwerpen. Onderwerpen van zuiver-politieke aard, van zuiver-staatkundige aard, onderwerpen van staatsmansbeleid liggen niet op haar terrein. Moet het volk dan maar altijd de beslissing daarover laten aan de Re gering zonder iets van zich te laten horen? Natuurlijk n.iet. Maar daarvoor heeft het volk zijn zelf gekozen vertegenwoordiging, de Volksvertegenwoordiging. En daarvoor heeft het volk zijn staatkundige organisaties, waarin het met zijn vertegenwoordigers contact kan vinden; waarin het zich kan uit spreken over staatkundige vraag stukken. De sociale actie blijve gescheiden van de zuiver-politieke actie. Dat het E.V.C. zich van die schei ding niets aantrekt, wisten we en be grijpen we. Het N.V.V. had een ander standpunt moeten innemen. Een enorme ontvangst is het Prinse lijk Paar met de Prinsesjes in Leeuwarden ten deel gevallen. Prin ses Juliana en Prins Bernard pakken voorzichtig het reismandje met Prin ses Marijke uit de auto bij aankomst aan het huis van de Comm. der Koningin.- in de Provincie Friesland. INDONESIË VOOR DE VEILIGHEIDSRAAD /"\P VERZOEK VAN AUSTRALIë en India heeft de Veiligheidsraad gisteravond de Indonesischè kwestie zonder debat op de agenda van de Raad geplaatst. Nadat de Nederlandse vertegenwoordiger, mr. Van Kleffens. tot de besprekingen was toegelaten, eiste zowel Australië als Rusland een onmiddellijk begin van de discussies, waarbij de heer Gro- myko naar voren bracht, dat in Indonesië een oorlog woedt en dat derhalve spoed geboden is. Mr. Van Kleffens verzette zich tegen de toe lating van een vertegenwoordiger der Republiek, daar Indonesië geen souvereine staat is. Na uitgebreide discussies, waarbij de Belgische ver tegenwoordiger de bevoegdheid van de Raad, om deze kwestie te be handelen, in twijfel trok, werd de zitting verdaagd tot hedenmiddag. De Sovjet-afgevaardigde, Andrei Gromyko, verklaarde, dat de Veilig heidsraad een Indonesisch vertegen woordiger moest uitnodigen, doch hij was van mening, dat er geen reden was op de besprekingen uit te stel len, totdat deze zou zijn gearriveerd. Kolonel Hodgson (Australië) zei, dat de vijandelijkheden in Indonesië niet louter een „politieke actie" wa ren, doch een feitelijke oorlog be tekenden, welke hij omschreef als „een gewapend conflict tussen twee staten". Vervolgens diende de Australische afgevaardigde een re solutie in, waarin verklaard wordt, dat de Veiligheidsraad met bezorgd heid nota heeft genomen van de in gang zijnde vijandelijkheden tussen de gewapende macht van Nederland en van de Republiek en, vaststel lend, dat volgens het charter van de De plaats der republiek In zijn uiteenzetting wees mr. Van Kleffens er op, dat het gevaarlijk is zich te laten misleiden door de- term „Republiek". Als geheel zullen de Verenigde Staten van Indonesië, waarvan de Republiek een onder deel zal vormen, volgens de over eenkomst van Linggadjati een sou vereine, democratische staat worden op federatieve grondslag. De Republiek is geen souvereine staat: evenmin West-Borneo en Oost-Indonesië. Zij is net zo min een souvereine staat als New York en Utah in de Verenigde Staten van Noord-Amerika. Het is niet te recht vaardigen, aldus Van Kleffens, een politieke eentyeid van deze orde toe te laten tot de conferentietafel. Hij herinnerde er verder aan, dat de Republiek door de Japanners is ge sticht, (waarvoor Soekarno een reis naar het Japanse hoofdkwartier moest maken), als een politiek wa pen en ten slotte legde hij er de na druk, op, dat zij nooit is erkend als een souvereine staat door wie dan ook. Syrische opvatting. De Syrische afgevaardigde was de mening toegedaan, dat het niet het kenmerk van een souvereine staat .behoefde te zijn. dat zij volledig on afhankelijk is. Hij vroeg de Repu bliek daarom in elk geval te laten delen in de voorrechten, die zij wel zou hebben gehad als zij volledig onafhankelijk was. Vervolgens werd een voorstel be sproken, waarin gevraagd wordt, dat aan Nederland en de Republiek zal worden opgedragen de vijande lijkheden te staken, vóór dat men verder gaat met de besprekingen van de mérites van het geschil zeil De vertegenwoordiger van India wilde zelfs, dat de Nederlanders zich op hun oorspronkelijke posities zouden terugtrekken, omdat zij zich anders in een voordelige positie zouden bevinden. Frankrijk kon hierover niet on middellijk zijn stem uitbrengen, zo verklaarde zijn vertegenwoordiger, omdat hij de draagwijdte van de kwestie nog niet kon overzien. Competent. De Belgische afgevaardigde, Fer- nand van Langenhove, zei, dat de Raad, hoewel de Indonesische kwes tie op de agenda zou kunnen wor den geplaatst, zich daarmee niet verplichtte te beslissen, of de Raad competent was de kwestie te be handelen of om enig standpunt ten aanzien van deze kwestie naar voren te brengen, een opvatting, waarmee de voorzitter het eens was. DE MOORD BIJ NATHANIA ■^OALS MEN WEET, is men er in geslaagd, de lijken van de twee En- gelse sergeants, die door de „Irgcen" om het leven zijn gebracht, te vinden in een bos in de omgeving van Nathania. Nathania is de plaats, waar do sergeants waren ontvoerd. Deze moord droeg een zo mogelijk nog af schuwelijker karakter door het plaatsen van een trucmijn, die bij het weg nemen van de lijken ontplofte en deze ernstig verminkte, terwijl voorts nog een soldaat daarbij gewond werd. Het gehele bos nabij Nathania, net woud van Saron, is zwaar ondermij na. Op een der gehangenen werd een briefje gevonden met het opschrift: „Dit is het vonnis van de krijgsraad der „Irgoen". Onmiddellijk na de ontdekking werd de gehele streeks door een po- litiecordon afgezet. Deze slag, door de „Irgoen" de Brit ten toegebracht, is niet alleen in En geland hard aangekomen, maar heeft ook in de gehele wereld, inclusief verantwoordelijke Joodse kringen, onverholen afschuw gewekt. De Britse minister van Koloniën, Creech Jones, heeft in het onder doodse stilte luisterende Lagerhuis gezegd: „In de lange geschiedenis van geweldpleging in Palestina is zelden een meer lafhartige daad be gaan dan de in koelen bloede en met berekening gepleegde moord op deze onschuldige jonge mannen, nadat zij meer dan twee weken als gijzelaars waren vastgehouden." Het woord laf hartig werd door het Huis met een manifestatie beantwoord. Het Joodse Agentschap en de Vaad Leoemi (Joodse Raad) te Jeruzalem, Moshe Shertok, leider der politieke afdeling van het Joodse Agentschap, Joodse, organisaties in Londen, de rabbijnen van Londen en Bristol heb ben eenparig deze daad van de „Ir goen" veroordeeld. Hiermede stelt men zich echter in Britse kring niet tevreden. Generaal Sir Alan Cunningham, de Britse Ho ge Commissaris in Palestina, heeft het hoofd van de politieke afdeling van het Joods Bureau voor een on derhoud ontboden. Ernstige incidenten. Gisteravond hebben zich, naar Ass. Press uit Jeruzalem meldt, in het cen trum van de Joodse stad Tel Aviv zeer ernstige incidenten voorgedaan. Verscheidene Britse pantserwagens hebben het vuur op een menigte Jo den geopend, waardoor volgens de eerste berichten 5 mensen zijn ge dood en 18 werden gewond. Het Joods bureau heeft de Britse autoriteiten verzocht niet de staat van beleg af te kondigen. Uit Londen wordt echter bericht, dat deze afkon diging spoedig zal plaats hebben. De eerste pontonsteiger, voorzien van eigen voortstuwingskracht, ligt op zijn plaats en het zware materiaal gaat aan wal. Verenigde Naties deze vijandelijk heden een inbreuk op de vrede be tekenen. een beroep doet op de twee regeringen om: le. de vijande lijkheden onmiddellijk te staken; 2e. haar geschil op té lossen door arbitrage, in overeenstemming met artikel 17 van het accoord van Ling gadjati. Hodgson was van mening, dat met deze critieke raad de repu tatie van de Veiligheidsraad staat of valt. Een royaal Ned. aanbod. Aan het, slot van de discussies in de Veiligheidsraad over Indonesië legde mr. Van Kleffens de volgende verklaring af: De Indonesische aangelegenheid valt buiten de jurisdictie van de Veiligheidsraad, zoals die in het Handvest is omschreven. Met het oog hierop ben ik verheugd te kun nen meedelen, dat mijn regering van plan is de betreffende leden van de UNO pit te nodigen, elk een vertegenwoordiger te zenden naar Indonesië om niet alleen een bezoek te brengen aan de Republiek, maar ook aan Oost-Indonesië en West- Borneo, met het verzoek, dat zij de wereld als mannen van eer hun be vindingen zullen meedelen. LEGERBERICHT VAN HEDENMORGEN. De Nederlandse troepen hebbep gisteren Banjoemas, 75 km ten Zuid oosten van Tegal, en Poer wared ja, 22 km ten Zuiden van Poerwokerto, bezet en zijn vervolgens verder op gerukt. Verschillende bruggen over de ri vier Serajoe zijn bezet en een repu blikeinse tegenaanval op Tjibeber is afgeslagen. In samenwerking met de koninklijke marine heeft de Neder landse luchtmacht republikeinse kustbatterijen op het eiland Noesa Kembangan buiten werking gesteld. Op Zuid-Sumatra hebben republi keinse eenheden verschillende po gingen ondernomen tot infiltratie rondom Batoeradja, 15 km ten Zuid westen van Palembang, Op Noord-Sumatra vinden ten Westen van Medan opruimingsacties plaats. Republikeinse aanvallen op de bruggen over de rivier Soengel Wampoe en op Arnhemia zijn afge slagen. Sedert het begin der militaire ac ties zijn de Nederlandse verliezen: 57 doden, 124 gewonden en 15 ver misten. MIDDEN-JAVA DOORSNEDEN Ï"\E STAD MALANG, de zetel /an het voorlopige republikeinse parle- ment, is gistermorgen door Neder landse troepen bezet. De republikei nen hebben de tactiek van de verschroeide aarde toegepast en Malang als één grote wildernis achtergelaten. V oorts wordt melding gemaakt van de op handen zijnde bezetting van de havenplaats Tjilatjap aan de Zuid kust van Java. Nederlandse troepen zijn van het Noorden uit doorge drongen tot Poerwokerto, welke pla ats volgens onbevestigde berichten reeds zou zijn bezet. Aan de andere kant vinden landingsoperaties plaats in de nabijheid van Tjilatjap om te beletten, dat de daar opgeslagen voor raden rubber, sisal, kapok, suiker en thee vernietigd worden. beschadigd in Nederlandse handen gevallen, de residentiehoofdplaats Banjoemas werd zonder tegenstand bezet De kans is groot, dat de Nederland se troepen, die van het Noorden ko men, in Tjilatjap reeds de landings troepen, die van overzee zijn geko men, zullen aantreffen. Betrouwbare, hoewel nog niet officieel bevestigde berichten maken n.l. melding van am- phibie-operaties nabij de haven van Tjilatjap. Malang een dode stad Aneta's bijzondere correspondent te Malang meldt, dat de stad Ma lang een woestenij is. Vele publieke gebouwen, fabrieken, het klooster, de bioscoop en de sociëteit zijn opgebla zen of verbrand. Reeds dagen gele den waren de winkelstraten leegge plunderd. De stad is uitgestorven. Om half negen gistermorgen bereikten de eerste Nederlandse troepenafdelin gen de straten van de stad, nadat zij Woensdag wegens vernieling van bruggen voorbij Singasarie en on dermijning van de wegen moeilijk vooruit kwamen. Het Raadhuis en het postkantoor zijn door bommen ge schonden. De winkelruiten in de hoofd winkelstraat zijn vernield en uit stalwaren zijn gestolen. Langzamer hand komen enige achtergeblevenen uit hun schuilplaatsen te voorschijn. Zij toonden de correspondent van Aneta het interieur van huizen, waar zelfs het kapok uit de matras sen gehaald was bij de toepassing van de tactiek der verschroeide aar de. Boven de stad hingen rookwolken. De bevolking van meer dan honderd duizend zielen was weggevlucht. De achtergeblevenen warem voorname lijk Chinezen, Europeanen en Ara bieren. Nederlandse patrouilles gaan thans rond voor het uitvoereil van zuive ringsacties. De bevolking vertelde, dat verleden week reeds een aanvang is gemaakt met de plundering van de tokostraten. Onder deze plundering hadden niet alleen Chinese winkels te lijden, maar ook Indonesische winkels. In de stad bevinden zich nog enkele sluipschutters. De actie tegen Tjilatjap Volgens Republikeinse belichten zouden Nederlandse troepen nog slechts 32 kilometer verwijderd zijn van de haven Tjilatjap aan de Zuid kust, de laatste belangrijke haven, die in Republikeinse handen is. Van officiële Nederlandse zijde is meege deeld, dat Nederlandse gemotori seerde eenheden op 35 k.m. van Tji latjap verwijderd zijn, dat volgens de berichten in brand staat. De lange strategische spoorburg over de rivier Seraseruja, enige kilo meters ten Westen van Kroja en stroomafwaarts v. Banjoemas, is on- Poerwokerto zou volgens eveneens onbevestigde berichten door de Ne derlanders zijn bezet, terwijl ten Zui den van deze stad luchtaanvallen zouden worden gedaan. Het republikeinse legercommuniqué bevestigde overigens deze berichten. Volgens dat legerbericht hebben vooruitgeschoven Nederlandse een heden, gesteund door vijf gevechts wagens, Soekaradja, 10 k.m. ten Oosten van Poerwokerto bereikt. Dit communiqué meldt voorts, dat een convooi van Nederlandse vrachtwa gens is waargenomen, dat zich be weegt in de richting Poerbalingga, 15 k.m. ten Ncord-Oosten van Poerwo kerto. Verder maakt het communiqué melding van gevechten bij Kroja 30 km. ten Zuid-Westen van Poerwo kerto. SEMARANG SECTOR ^Vrouwenkracht^ Eén vrouw is duizend mannen de baas. Dat is een bekend feit, ik be hoef onze mannelijke lezers daarover heus niets meer te ver tellen. Wanneer ze eenmaal hun zinnen op iets gezet hebben, drij ven zij door. Het behoeft echter niet altijd om 'n snoezig hoedje, een droom van een jurk of een nylonnetje te gaan. Waartoe de vrouwen in staat zijn heeft onlangs de Ame rikaanse stad St. Paul laten zien. St. Paul ligt aan de Mississippi en aan de andere oever van deze rivier ligt Minneapolis. En aan gezien Minneapolis twee maal zo groot is als St. Paul, liepen de mensen van St. Paul nogal eens naar Minneapolis om daar te winkelen. Gevolg: de winkeliers van Sint Paul leidden een kwij nend bestaan, de winkels van Minneapolis floreerden en er kwamen steeds meer overlopers. Toen staken de vrouwen van St. Paul de blond en bruin gelokte kopjes bij elkaar en richtten een Vrouwen-Instituut van St. Paul op. Dit Instituut organiseerde een enquête en hield een grote campagne onder het motto „Koopt in St. Paul". De winke liers snoven de zilveren haver en zetten er de draf in. Er wer den modeshows gehouden, ten toonstellingen op huishoudelijk gebied en van machinerieën ge organiseerd, alsmede lezingen over voeding en koken, en ver volgens programma's van zuiver culturele aard. Commissies van het Instituut hebben nu ge regeld samenkomsten met de Kamer van Koophandel, de Raad voor de Kleinhandel in St. Paul, Het Centrale Comité voor de ontwikkeling van het Zaken leven, de Gemeenteraad, de Bur gemeester en andere stedelijke en landelijke instanties en voor aanstaande persoonlijkheden. De winkeliers van hun kant verfraaiden hun winkels en thans is er weer van alles te krijgen in St. Paul. De vrouwen kunnen er prettig winkelen en hoeven niet meer zo ver te lopen. Is dat niet iets ter navolging voor onze Leidse vrouwen? Nu is alles nog op de bon en wat niet op de bon is, is niet te krijgen. Noch hier, noch in Den Haag. Maar als straks de geleide economie geleidelijk wat is afge leid, kunnen de vrouwen Leiden gaan leiden naar betere tijden. Demarcatielijn Belangrijkste wegen O Vliegvelden JAVA I INDISCHE OCEAAN Engeland gaat drastisch bezuinigen In politieke kringen te Londen werd gisteren gesproken over een bespa ring van zeventig millioep pond ster ling in zes maanden tijds, welke men zou willen bereiken door onmiddel lijke beperkingen van invoeren, als een van de middelen om de econo mische crisis in Groot-Brittannië te bezweren. Verder sprak men over nog meer beperkingen met ingang van October aanstaande, wanneer de toestand niet voor die tijd verbeterd zou zijn. Groot-Brittannië voert maandelijks voor ongeveer honderdvijftig millioen pond sterling in, tegen een uitvoer van drie en negentig millè pond. Het grootste gedeelte van het deficit wordt aangevuld uit de Amerikaanse lening. Attlee, Bevin, Morrison, Dalton en Stafford Cripps waren Donderdag nog steeds doende met het uitwerken van een crisis-program, waarover Attlee komende week in het parlement me dedeling zal doen en dat grote ver sobering voor het gehele Britse volk zal betekenen. Andere maatregelen, welke verwacht worden, zijn: ver kleining van het tekort aan buiten landse valuta zonder Amerikaanse hulp of resultaat van het plan- Marshall af te wachten. 2? Beperkin gen toe te passen zowel op voedings middelen en grondstoffen als de ge wapende machten. 3. Verlaging van het voor vacanties in het buitenland beschikbaar te stellen bedrag van 75 pond per jaar tot 50 pond per jaar per hoofd, of tot nog minder. 4). Steenkool en grondstoffen aan bin nenlandse consumptie te onttrekken ten behoeve van de export. Men verwacht geen beperking op de invoer van tabak en films. De kwestie van de dollar-uitgaven voor de bezetting van Duitsland is nog in behandeling. De beperkingen op de invoer van tabalj: zijn, aldus Reuters correspondent, voor het ogen blik tot het uiterste gegaan. De im port van films zal waarschijnlijk niet besnoeid worden in verband met de overeenkomst, volgens welke men van Amerikaanse firma's verwacht, dat zq een aanzienlijk gedeelte van hun dollar-tegoeden in Groot-Brit tannië zullen besteden. De verwachte beperkingen op ae gewapende macht zullen waarschijn lijk de vorm aannemen van versnel de demobilisatie. Dit zou vooral van toepassing zijn op Centraal Europa, wa ar de Britse troepen in Oosten rijk en Venezia Julia grote dollar bedragen consumeren. De laatste Britse troepen in Griekenland zullen zeker snel gerepatrieerd worden. Voorts verwacht men maatregelen om de bij het Suez-kanaal opgehoopte repatrierende troepen spoedig thuis te krqgen. UITWISSELING VAN JEUGDIGE VACANTIEGANGERS VOORLOPIG STOP GEZET. De „World friendship association" heeft de uitwisseling van kinderen uit Engeland tegen kinderen van het vasteland voor het doorbrengen van de vacanties in het buitenland tijdelijk stop gezet wegens het ge vaar van kinderverlamming, welke ziekte in Groot-Brittannië is uitge broken. Ruim twee honderd Engelse kin deren, die dezer dagen in België aankwamen, moesten op aanwijzing van de Belgische gezondheidsdienst onmiddellijk naar Engeland terug. Alleen de ongeveer vijfhonderd Nederlandse kinderen, die op 1 Aug. in Engeland moeten arriveren, zul len nog gehuisvest worden (voor de 225, die Donderdag zijn aangeko men, is reeds gezorgd). De Britse minister van Gezondheid, Bevin, heeft verklaard, dat de kinderver lamming in Groot-Brittannië niet epidemisch is. Sen koAAeUje... „De ware christenen van alle tij den moeten zijn mede-beziters van de wereld, maar niet van de dwa- ilng." Paus Pius XI.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1947 | | pagina 1