S)e Ceicbe (Boirïant
Nederlandse troepen bezetten Cheribon
en Malang
TEGENSTAND BIJ SEMARANG EN MODJOKERTO
f—Verenigt U
VRIJDAG 25 JULI 1947
bureaux: Papengracht 32, Giro 103003.
Telef.: Administratie, Advertenties 20826,
Redactie 20015, Directie, drukkerij en
abonnementen 20935.
Directeur: C. M. VAN HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: TH. XWILMER.
waarin opgenomen „DE BURCHT"
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
37e JAARGANG No. 11147
Abonnementsprijs S 0.26 per week, 11.10
per maand, 3.25 per kwartaal. Franco
per post 4.
Advertenties: 15 cent per m.m. Ingez.
mededelingen dubbel tarief. Bij contract
- belangrijke korting.
Telefoontjes: 30 woorden f 1.50.
Volksvertegen
woordiging achter
de regering
NIET één lid van de Tweede Ka
mer behalve dan de communis
ten heeft zich gisteren geplaatst
achter de communistische motie inza
ke het in de Indonesische kwestie
door de Nederlandsche regering ge>
voerde beleid. Ook niet het éne
lid van de Partij van de Arbeid,
dat had verklaard, dat hij zich niet
verenigen kon met het gewapend op
treden der Nederl. Regering. Ook dit
lid wenste niet zich aan de zijde der
communisten te scharen.
Aan de volksvertegenwoordiging
was het blijkbaar zeer duidelijk, dat
de communistische agitatie tegen de
Regering in strijd is met 's lands be
lang, met het algemeen belang. Niet
één lid wilde de schijn op zich laden
het met die communistische agitatie
eens te zijn.
Gelukkig, dat het volk in overgrote
meerderheid zich achter de volks
vertegenwoordiging stelt, zoals deze
laatste, in dit allermoeilijkst en aller-
zorgelijkst tijdsgewricht der Nederl.
historie, de Regering wil steunen.
Aan de opwekkingen en aanvurin
gen van de communisten om te staken
hebben maar weinige arbeiders ge
volg gegeven.
Wij trekken daaruit niet de conclu
sie, dat het volk niet zou betreuren,
dat het zó is gelopen. Maar het aan
vaardt verstandelijk de onvermijde
lijkheid van de militaire maatregelen.
En het vertrouwt mét de volksver
tegenwoordiging, dat het streven der
Regering er op gericht is, het militair
optreden zoveel mogelijk te beperken
en zo spoedig mogelijk tot goede,
gezonde verhoudingen te komen.
De Belgische
koningskwestie
Uit de besprekingen met de'politie
ke partijen in België blijkt, dat de
Belgische eerste-ministér Spaak, nog
geen enkel voorstel heeft gedaan en
de beraadslagingen slechts gebruikt
worden om het standpunt der ver
schillende partijen nader te leren ken
nen. Anderzijds' wordt beweerd, dat
de oplossing die de heer Spaak zou
voorstellen, als volgt luidt: Uit de
documenten van de commissie-Ser-
vais is gebleken, dat de koning steeds
gehandeld heeft in het belang van het
land, doch dat hij bepaalde handelin
gen heeft verricht, die tegenstrijdig
zijn met de koninklijke prerogatieven.
Derhalve zou de koning toegestaan
worden naar België terug te komen
om afstand te doen van de troon, ten
voordele van zijn zoon prins Boude-
wijn.
Prins Karei zou het regentschap
blijven waarnemen tot de kroonprins
meerderjarig zou zijn.
Naar verluidt, zouden de linksche
partijen en althans zeker de socialis
ten en liberalen gunstig gestemd zijn
tegenover dit voorste'. De houding
van de C.V.P. is echter nog niet be
kend.
TWEE NEGERJONGENS
GEëLECTROCUTEERD TE.
WOODVILLE (V. S.)
De „Daily Herald" meldt, dat twee
negerjongens, James Lewis (vijftien
jaar oud) en Charles Trudell (zestien
jaar oud) op Woensdag 23 Juli te
Woodville, Mississippi, V. S., de dood
straf door middel van de electrische
Stoel hebben ondergaan.
De jongens' hebben hun werkgever,
een blanke, James McKey, met vuur
wapens gedood. Dit geschiedde acht
tien maanden geleden, toen beiden
veertien jaar oud waren.
In Januari 1947 werd het doodvon
nis over hen uitgesproken. Het hoog
gerechtshof wilde geen beroep toe
laten en Dinsdagavond heeft gouver
neur Fielding Wringht alle verzoe
ken om het doodvonnis te wijzigen
verworpen. (Verscheidene instituten
in de Verenigde Staten en Engeland
hadden pogingen gedaan om veran
dering in het vonnis te verkrijgen,
in verband met de jeugdige leeftijd
der delinquenten).
G. B. Shaw, de beroemde Engelse
auteur en toneelschrijver, die 26 Juli
a.s. zijn 91ste verjaardag viert
Naar de correspondent van AFP te
bende kringen aldaar de bezetting v
Eveneens wordt verklaard, dat Poer
Batavia meldt, bevestigen gezagheb-
an Malang door Nederlandse troepen,
wakarta (West-Java) is bezet.
Republikeinse
berichtgeving
Volgens republikeinse berichtge
ving zouden Indonesische troepen
Modjokerto heroverd hebben. Waar
schijnlijk heeft de republiek de wens
voor waarheid aangenomen. Wel
schijnt er een tegenaanval op Mod
jokerto te zijn gedaan, welke gister
avond werd ingezet door 100 Indone
sische soldaten» geholpen door 1800
lieden uit de bevolking, die gewa
pend waren met bamboesperen en
granaten. Na 5 uur vechten moesten
de Indonesiërs echter aftrekken. Vol
gens mededelingen van radio-Djokja
karta zouden hierbij minstens 150
Nederlandsche militairen zijn gedood
of gewond.
Voors heeft een Indonesisch leger-
bericht gisteren de herovering van
Sinoman door het republikeinse le
ger gemeld. Sinoman is een strate
gisch punt, een kilometer ten Zuiden
van Modjokerto.
Volgens hetzelfde communiqué
hebben de Nederlanders bij hun op
mars naar Cheribon 50 tanks gebruikt
en is hevige strijd rond in Cheribon
gaande. Republikeinse troepen ma
ken, aldus dit legerbericht, snelle vor
deringen in de richting Semarang.
Ten slotte meldt het republikein
se persbureau Antara, dat de Indone
sische troepen de Nederlandse een
heden bij Ambarawa en Toentang
zouden hebben omsingeld. In Cheri
bon, dat volgens Nederlandse berich
ten reeds is bezet, wordt volgens
Antara" nog steeds tegenstand ge
boden.
AANGETROFFEN GOEDEREN
VOORRADEN OVERTREFFEN DE
VERWACHTING.
Volgens officiële mededelingen van
het departement van economische za
ken te Batavia hebben de Nederlan
ders bij hun snélle acties op Oost- en
West-Java voor millioenen aan goe-
deren-voorrarden aangetroffen. Vol
gens voorlopige schattingen overtref
fen de voorraden verre de verwach
tingen, de ondernemingen verkeren
in verwaarloosde toestand, maar
slechts weinigen zijn verwoest. De
Chinese eigendommen hebben de
meeste schade geleden. De grootste
voorraden zijn tot nu aangetroffen in
de havens van- Cheribon en Probo-
lingo. In Probolingo zijn echter gro
te hoeveelheden rubber en tabak
door de terugtrekkende republikei
nen in brand gestoken. De schattin
gen der rubbervoorraden te Cheribon
variëren tussen twintig en vijf-en-
twintig duizend ton. Deskundigen
zijn onmiddellijk naar Cheribon ver
trokken om voor bereidingen voor
directe verscheping naar het buiten
land te treffen. Zodra de onderne
mingen door de Nederlandse troepen
veilig zijn verklaard zullen de eige
naren terugkeren.
CHINEZEN VLUCHTEN.
Volgens officiële Nederlandse be
richten uit Sumatra vluchten duizen
den Chinezen in de richting van Me-
dan uit drie Chinese dorpen (Armen.
Soengal en Deji. ten Westen van
Medan) die de Indonesiërs in brand
hebben gestoken alvorens ze te ont
ruimen. De Chinese consul in Medan
zal vandaag in een radioboodschap
verzoeken de Chinezen te sparen.
De reis met de
„Zuiderkruis"
Luchtkoelinstallatie defect?
Naar aanleiding van klachten, ont
vangen betreffende het troepen-tran
sportschip „Zuiderkruis", wordt van
officiële zijde het volgende medege
deeld:
„De „Zuiderkruis" behoort tot de
„Victory"-klasse, waarvan de schepen
gedurende de laatste oorlog door de
geallieerden gebruikt werden bij
troepenverplaatsingen in de Pacific.
De „Zuiderkruis" is enige tijd gele
den door de Nederlandse regering
overgenomen.
De Amerikaanse legerleiding ver
voerde op dergelijke schepen per keer
meer militairen, dan thans geschiedt
bij de tropenzendingen naar Indone
sië. De accommodatie werd in Neder
land aanzienlijk verbeterd.
Over het gehele schip is, in verband
met 't tropische klimaat, een lucht
koelinstallatie aangebracht. Het ver
moeden bestaat, dat deze installatie
gedurende de laatste reis gehaperd
heeft.
De mededeling, dat onze militairen
moesten slapen op stro of hooi kan
met de meeste stelligheid worden te
gengesproken. De legersteden bestaan
uit „standies" of hangmatten. Ook de
officieren vinden een onderkomen in
de ruimen. Gedurende de laatste reis
ondervond de „Zuiderkruis" veel hin
der van het slechte weer in de Indi
sche Oceaan door het intreden van
den West-moesson.
Het onderzoek in deze kwestie
duurt voort, zodat nadere gegevens te
gemoet kunnen worden gezien".
De voormalige minister-president
van het Indonesische republikeinse
kabinet, Soetan Sjahrir, na zijn aan
komst te Singapore, waarheen hij
zich per vliegtuig, bestuurd door
een vriend van Pandit Nehroe, had
begeven, met zijn aangenomen kinde
ren, de achtjarige Ali (links) en de
18-jarige Mami. (Per radio overge
brachte foto).
SJAHRIR WENST HULP VAN
INTERNATIONALE BRIGADE.
Vóór zijn vertrek naar New Delhi
heeft Sjahrir te Calcutta de hulp
verzocht van een internationale bri
gade „naar het model van de brigade,
die in 1934 Spanje heeft geholpen".
RADIOREDEVOERING VAN
SOEKARNO.
Soekarno heeft gisteravond twee
radio-redevoeringen uitgesproken.
Volgens Antara spoorde hij in zijn
eerste radiorede het Indonesische
volk aan, de Nederlanders tegen
stand te bieden en zei hij: „Er kan
geen recht en veiligheid zijn, totdat
de gehele natie haar vrijheid kr;jgt".
In de tweede radiorede deed Soe
karno een beroep op Truman en op
het Amerikaanse volk om al het mo
gelijke te doen „om de oorlog in In
donesië te doen beëindigen". Soekar
no zeide, dat. hoewel Engeland be
middeling in het Indonesische con
flict heeft aangeboden, andere grote
magendheden nodig zijn, zoals de
Verenigde Staten van Amerika, om
het Britse aanbod door de Nederlan
ders te doen aannemen.
Bij de delegaties van de UNO heeft
men zich gisteren afgevraagd of
Trygve Lie, de secretaris-generaal, de
kwestie der gevechten in Indonsië uit
zichzelf voor de Veiligheidsraad zou
brengen zonder af te wachten of enig
land stappen in deze richting zou on
dernemen. Sommige leden van de
delegatie van Voor-Indië drukten hun
verwondering uit over het feit, dat
dé secretaris-generaal nog geen ge
bruik had gemaakt van de hem bij
art. 99 van het Charter verleende be-
voegdh.id, waarin gezegd wordt, dat
hij „elke aangelegenheid, welke vol
gens zijn mening de internationale
vrede en veiligheid in gevaar zou
kunnen brengen" onder de aandacht
van de Veiligheidsraad kan brengen.
De Voor-Indische gedelegeerden
vragen zich af. of de situatie in In
donesië, welke door Pandit Nehru zo
volkomen werd veroordeeld, niet een
gevaar vormt voor de vrede.
DE MILITAIRE ACTIES.
Volgens radio-Djokja duren de ge
vechten ten Zuid-Westen van Cheri
bon voort. Verder wordt melding ge
maakt van republikeinse tegenstand
ben Soemedang en Soekaboemi op
West-Java. Ook in de buitenwijken
van Semarang zouden gevechten
gaande zijn. De Nederlandse verbin
dingen met Oengaran zouden zijn af
gesneden en rond Ambarawa zou
door de republikeinen hevige tegen
stand worden geboden.
Het uitvoerend comité van de vak
vereniging van Australische haven
arbeiders heeft besloten het lossen
van Nederlandse schepen jn de Au
stralische havens te weigeren.
ZELFMOORD-CORPSEN
GEVORMD.
Volgens een berjcht van Radio-
Batavia hebben de Indonesiërs de for
matie van „zelfmoord-corpsen" aan
gekondigd. Als eerste voorwaarde
voor het toetreden tot deze formatie
wordt gesteld, dat men in staat moet
zijn om tenminste tien Nederlandse
soldaten te doden. De corpsen staan
onder opperbevel van „een bekend
republikeins militaire leider, die de
rang van generaal-majoor in het re
publikeinse leger bekleedt".
Aankoop van
vliegtuigkampschip
Ter vervanging van de
„Doorman"
Het Britse vliegkampschip .Vene
rable", dat een water vei plaatsing
heeft van 14.000 ton en behoort tot
de Colussus-klasse, zal binnenkort
in Nederlands bezit overgaan.
De aankoop van dit schip houdt
verband met het feit, dat Hr. Ms. „Ka-
rel Doorman", die op leenbasis van
de Britse marine bij ons in gebruik
is, in Maart van het volgend jaar zal
moeten worden teruggegeven. Er be
stonden bij de Koninklijke Marine
dan ook reeds sinds geruime tijd plan
nen voor de aanschaffing van een z.g.
„Light Fleet Carrier".
De lengte van het vliegdek van de
„Venerable" bedraagt 210 meter en
het maximum-aantal vliegtuigen, dat
aan boord kan worden genomen, is
36. Het schip kan een snelheid van
25 mijl ontwikkelen en wordt bemand
met 1300 koppen. De ..Karei Door
man" heeft een vliegdek van 152 me
ter lang, loopt maximaal 17 mijl en
kan met een bemanning van 750 kop
pen twintig vliegtuigen aan boord
hebben.
DE DISTRIBUTIE VAN RIJWIELEN
Van opheffing is nog geen sprake.
In handelskringen wordt, naar de
„Nieuwe Courant", de mogelijkheid
onderzocht om de rijwielen binnen
kort zonder vergunning ter beschik
king te stellen.
Bij informatie ter bevoegde plaat
se deelde men ons mede, dat hiervan
echter binnen afzienbare tijd nog
geen sprake zal kunnen zijn. Men
heeft leergeld betaald met de ophef
fing van de distributie van de siga
ren en potten en pannen. Toen deze
eenmaal vrij kwamen, bleken ze
moeilijker te verkrijgen dan toen ze
nog op de bon waren.
Er zijn verschillende categorieën,
die een rijwiel voor de uitoefening
van hun beroep of bedrijf dringend
nodig hebben, en als nu de rijwielen
vrij zouden komen, zouden zij, naar
de mening van het departement, in
het geheel niet meer te verkrijgen
zijn.
Vóór de oorlog waren er in ons
land 4.000.000 rijwielen en in 1945
waren er nog 3.000.00C. waarvan een
groot deel in niet meer berijdbare
toestand.
EEN GEVAARLIJKE
„ONDERNEMING".
De Haarlemse politie kwam bij een
controle op de naleving van Arbeids
wetten in een Haarlemse apparaten-
fabriek tot de ontdekking, dat men
zich daar onledig hield met het de
monterenmet behulp van hamer
en beitel van projectiehulzen,
waarin zich nog slaghoedjes bevon
den. In dezelfde onderneming werd
geconstateerd, dat jongens, die nog
onder de leerplicht vielen, tewerk
gesteld waren onder omstandigheden,
die spotten met de veiligheidsvoor
schriften. Zij werkten in de onmid
dellijke nabijheid van smeltovens, die
niet, zoals is voorgeschreven, afge
schermd waren. De mijnopruimings-
dienst heeft in de fabriek een hoe
veelheid in beslaggenomen gevaar
lijke voorwerpen weggehaald. De po
litie heeft bovendien proces-verbaal
opgemaakt tegen de directie.
Uit Indonesië. Nederlandse solda
ten onderwerpen een kampong aan
een nauwkeurig onderzoek.
Het Joegoslavische persbureau
„Tanjoeg" heeft gemeld, dat de Al
banese regering het verzoek van de
hulpcommissie van de commissie van
onderzoek der V.N. voor de Balkan,
om de incidenten in Albanië te be
studeren, heeft afgewezen. De Alba
nese regering heeft in een officieel
communiqué medegedeeld, aldus het
rapport van „Tanjoeg" dat de inci
denten, die op 19 en 21 Mei zouden
zijn voorgevallen", een verzinsel zijn
van de Griekse regering, met de be
doeling om haar herhaalde agressieve
„provocatie, gericht tegen Albanië, te
verbergen".
Albanië is blijkbaar bang, dat de
commissie niet tot dezelfde conclusie
komt.
NEDERLANDER LEIDER VAN
INTERNATIONALE
VALSEMUNTERSBENDE?
Het Franse blad „Ce Soir" meldt,
dat de Franse politie een Nederlan
der, een zekere J(oseph) H(eide)
gearresteerd heeft. J. H. zou de lei
der zijn van een internationale valse
muntersbende die sedert enige tijd
de internationale markt met valse
dollars overstroomt. Gewoonlijk ver
toonde hij zich volgens Ce Soir" in de
uniform van een commandant van
het Amerikaanse leger. Wanneer hij
zich in Parijs ophield, bood hij in
verschillende Parijse hotels dollars aan
handelaren aan. Tot dusverre zou hij
geweigerd hebben de namen van zijn
medeplichtigen te noemen. Men weet
alleen, dat de bende haar hoofdkwar
tier in de Amerikaanse zone van
Duitsland heeft.
MIJNRAMP IN ILLINOIS.
In de „Old Ben"-kolenmijn te
West Frankfort in Illinois (V.S.)
heeft zich een ontploffing voorge
daan, waarna brand is uitgebroken.
Van de meer dan 300 mijnwerkers
die ten tijde van de ontploffing on
der de grond waren, zijn 'n 12-tal in
gesloten. De meeste mijnwerkers
konden door de luchtschacht de be
gane grond bereiken.
Voor zover thans bekend is, zijn 23
mijnwerke.rs om het leven gekomen,
terwijl 7 gewonden naar het zieken
huis zijn vervoerd. Twaalf mannen
zijn nog ingesloten. Zij hebben tele
fonisch contact met de buitenwe
reld. Het vuur maakt hun ontsnap
ping vooralsnog onmogelijk.
In de raad der Franse republiek
heeft de. minister van overzeesche
gebiedsdelen, Moutet, desgevraagd
verklaard, dat de „geleide" guerilla
op Madagaskar nog voortduurt en de
ïYanse troepen zullen blijven trach
ten haar te bedwingen tot zij over de
middelen zullen beschikken om het
opstandige gebied te bezetten.
Oud-Min. Steenberghe
verlaat de politiek
„Ik blijf in het zakenleven en ga
mij niet meer op politiek terrein be
geven", aldus deelde oud-minister
mr. M. P. L. Steenberghe, die dezer
dagen na een jarenlang verblijf in
het buitenland naar Nederland is te
ruggekeerd, aan een verslaggever van
A.N.P. mede. Hij zeide verder, dat hij
ter beschikking bleef van de rege
ring, doch onder de uitdrukkelijke
voorwaarde, dat hij geen werkzaam
heden wil verrichten, die in direct of
indirect verband met zijn activiteit
in- het bedrijfsleven zouden staan.
Het wordt nu langzamerhand
hoog tijd om een nieuwe vereni
ging toe te voegen aan de respec
tabele rij, welke wij reeds be
zitten van dit artikel.
Amerika is ons reeds voor ge
gaan.
Daar worden nl. „Schoteltjes-
waarnemingsverenigingen" op
gericht met het doel: de observa
tie van geheimzinnige „vliegen
de schotels" of „vliegende schij
ven".
Zij worden daar ongeveer
iedere dag waargenomen en wel
speciaal in de buurt van Texas,
welke landstreek een aparte be
koorlijkheid voor deze myste-
rieuse borden schijnt te hebben.
Maar ook in Nederland wor
den ze gezien en wel door lieden
van wie men niet mag veronder
stellen, dat zij zich te rijkelijk
te goed gedaan hebben aan
Schotse whisky, nadema^l deze
heerlijkheid hier te lande uiterst
schaars schijnt te zijn.
De tijd is nu rijp voor een
„Schoteltjes waarnemings ver
eniging" liefst overvloedig ge
subsidieerd door de regering,
gezien het grote belang van een
oplossing van dit raadsel. De le
den moeten vrij reizen hebben
en zich voor een goede waarne
ming ongestoord kunnen uit
strekken op een lieflijk plekje,
teneinde het oog onafgebroken
op de blauwe lucht te kunnen
richten. Het gebruik van verkoe
lende dranken is geoorloofd, en
alles wat het hoofd koel kan
houden is sterk aanbevolen. Al
leen whiskey en dergelijke
„geestrijke" cn sterk op de fan
tasie werkende dranken zijn
strikt verboden. Wel is toege
staan er ééntje te pikken maar
dan na de observatie. Het ver
tellen van sterke verhalen is ook
toegestaan, omdat dat nu een
maal onvermijdelijk is en be
hoort tot de aantrekkelijkheden
van het observatie-werk.
Wie neemt het initiatief en
bindt de kat de bel aan?
Een extra-premie wordt uitge
loofd aan degene, die een vlie
gend schoteltje in een schepnetje
vangt.
180.000 Winkeliers in
ons land
„Wikken en Wegen", het maand
blad voor de Nederlandsge Detail
handel, geeft in het Juli-nummer
aardige gegevens over de omvang van
de winkelstand. Het blijkt, dat er in
totaal 180.000 winkeliers in ons land
zijn.
We kunnen niet van alle branches
de gegevens vermelden en volstaan
dus met een greep.
Wist u, dat er 1684 groentenwinke-
liers in ons land zijn en 4926 bloe
menwinkels?
Er zijn 1912 brandstoffenhandelaars
16895 brood- en banket- en chocola
dezaken, waaronder er heel wat zijn
met filialen, zodat het aantal win
kels groter moet zijn; er zijn 10471
slagers.
Er zijn 5317 drogisten, 2848 electri-
c-'teitszaken, 6677 winkeliers in huis
houdelijke artikelen, glas-, aarde
werk, 918 juweliers, 26768 krui
deniers, 56 poeliers, 12140 melk-
boter, kaas en eieren-zaken, 3623 vis
winkels, 677 verkopers van muziek
instrumenten en bij 5307 winkeliers
kan men parfumerieën etc. kopen.
Een radio bij 1254, een rijwiel bij
8963 en schoenen bij 4078 detaillis
ten.
De textielsector kent 17579 winke
liers. Meubelen zijn te koop bü 4367
zaken.
Tabaksartikelen: 9887 winkeliers.
Uurwerken: 977 zaken en ijzerwa
ren etc. 7622 zaken.
En om tot het einde te komen: 2380
begrafenisondernemingen
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem zal Dinsdag 29 Juli geen audiën
tie verlenen.
Een, koAAett^e,..
„Niet door het feit alleen, dat er
godsdienstonderwijs wordt gegeven,
is een school in overeenstemming met
de rechten van de Kerk en van het
christelijk gezin, en wordt zij waar
dig. om door katholieke kinderen be
zocht te worden. Daarvoor is nodig,
dat het gehele onderwijs en de ge
hele inrichting der school: onderwij
zers, programma en boeken, in ieder
vak beheerst worden door de chris
telijke geest".
Paus Pius XI in zijn encycliek
over de christelijke opvoeding.
